52ste Jaargang
Woensdag 13 September 1939
No. 5395
EERSTE BLAD.
DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
N.V. WACO Autobusdiensten
KIJKJES
IN HET SOLDATENLEVEN.
WAT KOMEN MOET
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
IFOAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
BON NEMEN TEN: f 0.75 per kwartaal,
buiten Den Burg tl.— losse nrs 4 ct.
I)V ER TEN Tl ES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. \oor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
EXELAARTJES: 48 ct. (4 régels, ge
heel met kleine letter gezet.)
IOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
15 16 17 18 19 20 Sept.
57 10,39 11,22 12.05 12.47 1.10 1.59
Aan „Zwembad de Schans" een uur
erder.
LICHT OP
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 7 48
OOR HALF GELD NAAR DE BIOS.
Naar we vernemen, bestaat de mogelijk-
eid, dat Pen's Bioscoop Theater nog
eze week ontruimd zal worden door de
lilitairen, die er sedert 1 Sept. logeercn.
)it bericht zal niet alleen de Texelschd
ioscoopliefhebber goed doen, van Je
ijde van het publiek is reeds herhaalde-
jk de wensch tot heropening van de
lioscoop tot uitdrukking gebracht maar
ok de militairen, want de heer Pen heeft
esloten de toegangsprijs voor militai-
en beneden de rang van onderofficier
e halveeren. Daar zal een druk gebruik
an worden gemaakt.
EIERLAND.
IEEMRAAD EIERLAND.
Bij K.B. is met ingang van 1 October
e heer A. Garritsen her-benoemd tot
leemraad van polder Eierland.
PRINS HENDRIK-POLDER.
CHUUR VAN „OEDELEM"
AFGEBRAND.
Oorzaak onbekend. Graanoogst
tien dagen binnen Verzekering
dekt de schade.
Door totaal onbekende oorzaak is Zon-
ïgavond omstreeks kwart over elf brand
tgebroken, in de schuur van Hoeve Oe-
:1e n, gelegen in de P.H. Polder. Hoewel
brandweer van Den Burg evenals die
in Den Hoorn, spoedig ter plaatse was,
de schuur met haar heele inhoud inl
aminen opgegaan. Al dadelijk was te
oorzien, dat tegen de hevige vuurzee
iets uit te richten zou zijn. De huur-
er van Oedelem, de heer Jac. Kikkert,
as verzekerd. De eigenaar, de heer N.
klinker, Den Burg, was ook verzekerd
n wel bij de Assurantie Co., A'dam,
nno 1711, agend W. H. Lap.
UIT BED GEKLOPT....
We lagen nog maar kort te bed, al-
us de heer Kikkert, toen er aan de deur
erd gerammeld. Wat zou er aan de hand
ijn? dachten we. Kwart over elf nog
ezcek? Gauw naar beneden. Jan Kuip
tond bij de deur. „Kikkert", zei hij, „ik
eloof, dat hier in de buurt een brandje
kleed je eerst maar even aan". Hij
:gde het kalm aan. Nog dacht ik niet aan,
lijn eigen schuur. Toen ik buiten kwam,.
)g ik achter de rijen boomen een vuur-
loed. Als Jan kortweg had geroepen-
Kom, je schuur staat in de brand!" was
er vast in mijn ondergoed op afge-
ïnd" Tot zoover voorloopig de heer Kik-
ert.
EEN VUURZEE.
Toen Kikkert en Kuip bij de schuur
tvamen, stond deze al in lichterlaaie,
een Kuip, op weg van Oudeschild, naar
)en Hoorn, brand ontdekte, sloegen de
lammen al het dak uit. Geen wonder,
ant de inhoud bestond voornamelijk uit
raan. Aan redden van eenig materiaal
iel niet te denken. De hitte was ontzet-p
:nd, een cultivator, die aan de noordkant
:gen de schuur stond, kon met moeite in
eiligheid worden gebracht. De brand
eer bleek door andere personen gewaar-:
chuwd. Zoowel de handpomp van Den
loorn als de motorspuit van Den Burg
aren spoedig ter plaatse. Aangewakkerd
'oor de krachtige zuidelijke wind woedde
et v .ur in zulk een hevigheid, dat van
«strijding werd afgezien. Drie vlakbij
September 1939
staande schelven graan werden ook spoe
dig aangetast. De eerste uren van de
brand golfde de vonkenstroom niet over 't
woonhuis, maar toch ging het vuur er op
korte afstand bij langs. De wind scheen
wel lust te hebben meer naar het westen
te draaien en daarom werd besloten om
ook bij het huis een slang gereed te leg
gen. Men mag van geluk spreken, dat
het vuur grootendeels uitgewoed was,
toen de wind precies in de richting van
het huis draaide. Wel kwamen er toen
nog wat vonken over, beangstigend was
dit niet meer. Tenslotte heeft men het
vuur rustig laten uitbranden.
In weerwil van het nachtelijk uur wa
ren honderden naar de brand gesneld. De
hoog opschietende vlammen waren over
ons geheele eiland zichtbaar.
Ook onze burgemeester Kamp en mili
taire autoriteiten waren spoedig op het
terrein van de brand aanwezig, alsmede
brandmeester W. H. Lap en politie.
De heer Kikkert deelde ons mee, dat
de voorraad graan, bestaande uit gerst,
haver en tarwe, en het hooi verzekerd wa
ren bij Warneren Van der Biesen, Zwolle,
agent J. Kikkert Nz„ Den Burg. De
landbouwwerktuigen waren eveneens ver
zekerd (echter laag) en wel bij de
Utrechtsche Brandwaarborg Mij., 1811,
Agent de heer C. Moojen. Ongeveer zes
wagens hooi en de oogst van 7 H.A.
land gingen verloren. In de schuur ston
den voorts vier wagens, een zaaimachine,
ploegen en eggen. In het land stonden
nog enkele ploegen. In de schuur was
geen vee. 40 bakken pootaardappelen, een
1000 Kg. met elkaar, werden ook een
prooi der vlammen.
De heer Kikkert vertelde ons nog. geen
jaar geleden Oedelem te hebben gehuurd.
Eerst was de plaats bewoond door de
eigenaar, de heer N. Duinker, die de
schuur dertig jaar geleden liet bouwen.
Zij was uit hout opgetrokken, terwijl de
beschoten kap met pannen was gedekt.
Het laatste deel van de oogst was tien
dagen geleden binnengehaald
OORZAAK ONBEKEND
Wat betreft de oorzaak van de brand,
tast men volledig in het duister. Broei
in het hooi heeft men niet kunnen ont
dekken. ElectrisCh licht was niet in de
schuur aangelegd, zoodat ook van kort
sluiting geen sprake kan zijn. J.
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
LUCHTBESCHERMING.
GASMASKERS. (33)
Waarop moet bij inspectie van een gas
masker gelet worden?
Het rubber van het gelaatstuk moet
onbeschadigd en soepel zijn, de binnen
wand niet gescheurd, de nand en de
passanten van het gelaatstuk aan de om
trek eveneens onbeschadigd; de banden
moeten goed rekbaar en de gespen in
goede staat zijn; de oogglazen schoon,
doorzichtig en niet gebarsten; de fil
terbus niet beschadigd, niet roestig, de
vulling mag niet rammelen. Het inlaat-
ventiel soepel en niet beschadigd.
In het dragen van een gasmasker moet
men zich oefenen. Eerst langzaam, maar
juist opzetten. Nu leeren de adem zoo
lang in te houden, als het tijd kost het
masker goed op te zetten. Een tijd van
20 seconden is voor geoefenden hiertoe
ruim voldoende. Daarna langzamerhand
oefenen in het snel en goed opzetten.
Daarna ademhalingsoefeningen, eerst
zonder lichaamsbeweging, dus alleen
diep in- en uitademen. Daarna hetzelfde
met loopen, trappenklimmen, hardloo-
pen en zoo noodig dragen van vrachten.
1. De koks vertoonen op de Groene-
plaats hun bedrevenheid. Zij verstonden
de kunst. Het eten werd smakelijk toe
bereid en ieder kreeg ruim zijn deel.
2. „Kok, schep op". Korporaal J.
Witvliet (herkent u onze Oudeschilder?)
ontvangt zijn portie.
3. „Hap", zeit-ie. Toen de man
schappen nog niet onder dak konden wor
den gebracht, werd de maaltijd in de
open lucht genuttigd.
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN
In Flensburg zijn eenige person.n
gearresteerd, die naar buitenlandsche ra
dio-uitzendingen hadden geluisterd en die
het gehoorde aan anderen hadden over
verteld.
Steeds weer nieuwe Duitsche troe
pen werden naar het Westfront gezon
den. Bazel meldt, dat de Franschen de
eerste mitrailleurnesten van de Siegfrieds
linie bezet hebben.
Te Aken zijn de ziekenhuizen ont
ruimd.
Een Duitsch schip is ten Z. van
de Sont op een mijn geloopen en in en
kele minuten gezonken.
- Duitschland verklaarde, voorloopig
geen beroep te doen op weerbare Duit-
sche mannen in het buitenland.
De DanzigscTic gulden werd ver
vangen door de Duitsche gulden.
- 6000 Slowaaksche deserteurs zijn
naar Hongarije uitgeweken. Te Kassa
zijn ze vastgehouden.
POLEN
Volgens berichten uit Roemenië be
vinden zich 98 divisies Duitsche soldaten,
totaal 1,6 millioen man, in Polen,
Met de bezetting van duet Pool-
sche industriegebied in Opper-Silezië heeft
Duitschland heele .Poolsche ijzer- en
staalindustrie in handen en drie kwart
van de steenkoolmijnen.
FRANKRIJK
Te Parijs zijn de eerste Britsche sol
daten aangekomen; ze wierden meteen
naar het front gezonden.
Te Parijs, waar een Tsjechisch en
een Poolsch legioen wordt gevormd, heb
ben zich duizenden Polen en Tsjechen
aangemeld.
In het Stadion van Colombes zijn
20.000 vreemdelingen voorloopig ge-in-
terneerd. Na onderzoek zullen ze even- j
tueel in het leger worden opgenomen of
voor burgerlijke werkzaamheden wor- 1
den aangesteld.
De Fransche generaal Weygand zou
via Boekarest naar Polen reizen. (D.N.B.)
De evacuatie der grenssteden en
van Parijs is in goede orde en vlot ver-
loopen.
UIT ANDERE LANDEN
Boven Eelgië raakten Belgische en
Engelsche vliegtuigen met elkaar in ge
vecht. Twee Britten werden tot dalen
gedwongen. Een Belgisch jachtvliegtuig
werd neergeschoten, waarbij de inzit
tenden zich met valschermen redden. En
geland betuigde zijn leedwezen wegens
deze neutraliteitschending.
Rusland mobiliseerde vijf lichtingen,
welke naar de Poolsche grens zijn ge
stuurd, officieel om het gebied tegen
teruggedreven Polen te beveiligen.
In deze tijden van noodlottige vernie
ling moeten vooral zij, die buiben het di
recte oorlogsgeweld staan, aan de op
bouw blijven denken en arbeiden.
Het moet de taak zijn van een volk als
het onze, dat steeds in de rechtsgedachto
heeft geloofd en in het internationale;
verkeer tusschen de naties ook daarna ai'
heeft gehandeld, om het geloof in de uit
eindelijke zege van recht, verdraagzaam
heid, billijkheid en gezond verstand, niet
door moedeloosheid of gevoelens door
politieke hatstocht vertroebeld, te doen
wegzinken.
Wij, neutralen, die buiten de oorzaken
van dit conflict stonden, en wie veel
van het ergste leed dat de rechtstreeks
bij de oorlog betrokken volk.n treft, be
spaard blijft, en die niet, als onmiddellijke
en begrijpelijke reactie op ondervonden
smart of wonden, in een eenzijdige opvat
ting van feiten en ontwikkelingen behoe
ven te worden meegesleurd, zullen, meer
nog dan anderen, bedenken, Jat na elke
oorlog de verbroken banden tusschen de
volken weer moeten worden aangeknoopt.
Na elke verdieping van scheidende af
gronden tusschen de menschan moeten
weer bruggen worden geslagen.
Na elke verstoring of negatie van dc
billijkheids- of rechtsorde in de be
schaafde wereld, na elke ineenstorting
van de rechtszekerheid en daarmede van
de levenszekerheid der naties, bloeit een.
nieuw verlangen op naar een betere, waar
diger organisatie der samenleving.
De gedachte aan een „volkenrecht"
laat de menschen ondanks alles niet los.
Om zedelijke en practische redenen van
ziels- en lijfsbehoud, van levensrecht en
levensruimte, worden zij er steeds naar
teruggedreven, hoewel de stormwind hen
bijwijlen uit de koers slaat.
Wat na mislukkingen zooals ook nu
weer steriele „grijze theorie" lijkt,
krijgt straks weer levenskracht door het
verlangen, dat er iets beters móét gevon
den worden, dan de oorlog in het verkeer
der volken.
Daarom moeten wij blijven hopen en
blijven zoeken, en blijven werken aan dc
handhaving en uitbouw van de uiteindelijk
verzoenende rechtsgedachte.
Zelfs midden in het geweld.
HET BRITSCHE RIJK
- Engeland. Te Londen is een Tsje
chisch legioen gevormd.
De Britsche Marine verjaagt suc
cessievelijk alle Duitsche schepen uit de
zeeën. Voor zoover ze niet meer thuis
konden komen, vluchtten ze in neutrale
havens.
De Britsche vloot heeft de ertsaan-
voer van Noorwegen naar Duitschland
afgesneden.
Engeland. Duikers drongen door in
de machinekamer van de Thetis en bor
gen acht lijken.
Het Britsche Oorlogskabinet veron
de rs te It, dat de oorlog drie jaar duurt.
De munitieproductie wordt opgevoerd.
De Britsche schepen Kennbec (5548
ton), Winkley (5055 ton) en de Good
wood zijn door Duitsche duikbooten tot
zinken gebracht. De bemanningen zijn
gered, o.a. door de Statendam. Öigeland
meldt, dat vrijwel geen Duitsch koopvaar
dijschip zich meer op zee bevindt. Vele
schepen vluchtten in neutrale havens
andere werden door de bemanningen zelf
tot zinken gebracht.
De Britsche Voorlichtingsdienst be
schuldigt Duitschland van het voeren van
een onEeperkte duikbootoorfog, die reeds
lang voor de inval in Polen begon.
De Hertog en Hertogin van Windsor
zijn in Engeland teruggekeerd. De Her
tog heeft zijn land zijn diensten aange
boden.
TEXELSCHE COURANT
iiiiii
R.
DUITSCHLAND
