TRIUMPH
52ste Jaargang
Zaterdag 16 September 1939 No. 5396
I00°/o
WAARDE EN
'n TRfUMPH
VAN SMAAK
DE BESTE
Is SIGARET
EERSTE BLAD.
N.V. WACO Autobusdiensten
Een kwart eeuw geleden
HUIS MET EEN HISTORIE.
Beperkt? Bootdienst T.E.S.O.
Illlllilllll VOOR HOOFD EN HART. |||||)l!!lll
ZONDAG
Ieder onzer is verplicht tot zijn dood
tce er naar te streven de voorraad van
onschuldig genoegen in de wereld te ver
meerderen.
MAANDAG
Aan zes dingen herkent men de dwaas,
hij wordt boos zonder reden, spreekt
woorden zonder zin, vertrouwt iedereen,
verandert zpnder noodzaak van woning,
bekommert zich om dingen, die hem niet
aangaan, en weet de vriend niet van de
vijand te enderscheiden.- Arab, wijsheid.
DINSDAG
Huiveren van ontzag is goed,
't Zal in 't harte woning maken
En het licht verleid gemoed
Voor de kwade trouw bewaken.
WOENSDAG
Hij is de meest vrije man, die zich
zelf binden kan.
DONDERDAG
Een van de mooiste dingen in het leven
is, dat wij nooit te oud zijn oin opnieuw
te beginnen, gesterkt door de ervaring.
VRIJDAG
Het groote moderne formulier luidt:
„Arbeid" en nogmaals „arbeid" en altijd
„arbeid".
ZATERDAG
Wezenlijke goedheid verwerft zich een
kapitaal, dat belegd wordt in mensclien-
harten.
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
illllllilll! VOOR DE ZONDAG
KRACHT IN LEED.
Er wordt wel eens van een veldheer
gezegd, dat, meer nog dan een overwin
ning, een nederlaag hem gelegenheid
geeft zich in zijn volle waarde te doen
kennen. Zoo is het met de mensch in
het algemeen, wanneer smart en teleur
stelling hem tegemoet treden op zijn
levenspad. De wjjze, waarop hij daarop
reageert, doet vaak een diepe blik slaan
in zijn binnenste en zou een sprekend
getuigenis kunnen geven van het peil,
waarop hij staat. Rampen en teleurstel
lingen zijn nu eenmaal op deze wereld
onontkoombaar, maar het is dan ook aan
hen, dat wij ongetwijfeld het grootste
deel van onze vooruitgang te danken
hebben. Het is echter zoo jammer, dat
het juist de inwendig sterken zijn, die
er liet meest op vooruitgaan, doordat
zij hun kracht en weerstandsvermogen
voe'en vermeerderen en dat de zwakken
dikwijls hulpeloos en onmachtig neder-
zitten, overstelpt als zij zijn door wat zij
slechts als smart en ellende kunnen voe
len En dat niet, omdat de sterkeren
minder lijden; integendeel, daar kan
zelfs een tijdelijke verwoesting in hun
binnenste ontstaan; maar zelfs in de
diepst verslagen zielen ontwaken na
eenige tijd de kiemen van nifuw leven
omdat zij sterk zijn en eeuwig en door
het sneeuwkleed zich opheffen naar de
lentezon
Daarom is het zoo goed zich inwendig
tegen het leed te sterken, dat, wij weten
het zoo goed, toch eenmaal komen zal.
In vele gevallen komt het onverwacht.
Vooral groote slagen kunnen ons. als
door een Ironie van het lot, overvallen,
juist, nadat een groot geluk ons deel is
geweest. Zouden we dan wel doen met
ons reeds te midden van het geluk, voor
oogen te stellen, dat wellicht rampen
naderende kunnen zijn? In geenen deele,
want ook het geluk heeft een roeping
te vervullen en is 'n zeer te waardeeren
weldaad op zijn tijd. Het maakt echten
een groot onderscheid, of wij ons te mid
den van het geluk zorgen barer^ dan
wel of wij er op voorbereid zijn, dat ook
andere ervaringen ons wachten, zóó, dat
die ervaringen ons niet het gevoel geven,
dat zij ons onrechtvaardig zijn toebe
deeld en ook niet, dat zij ons onverschil
lig maken en onze kracht en levenslust
verlammen.
ZONDAG, 17 September 1939.
Van 16-23 Sept. 1914.
BINNENLAND.
VERLOF. De ontevredenheid bij de in
de grensgarnizoenen gelegerde soldaten
over het lange uitblijven van het perio
dieke verlof neemt ernstige vormen aan.
In enkele kazernementen drommen de
manschappen op de appèlplaats samen en
de roep „verlof"..wij willen verlof'',
wordt gehoord. Als kort daarna bij leger
order bepaald wordt, dat groepsgewijs
verlof kan worden, verleend, keert de rust
terstond weer.
OORLOGSWINST. Hoewel aan alle
gemeentehuizen biljetten zijn aangeplakt,
waarop de prijzen zijn vermeld, welke de
winkeliers mogen rekenen voor levensmid
delen, huishoudelijke artikelen enz. en
officieel bedreigd is met inbeslagneming,
als aan deze prijzen niet de hand wondt
gehouden, stijgen de prijzen met de dag.
Menige grossier maakt zich schuldig aan
het vasthouden van voorraden. Winke
liers volgen dat voorbeeld. Bakkers, die
meel, de slager, die vet; de kruideniers,
die thee, suiker, zeep enz. achterhouden,
zijn legio. Ongevoelig voor de algemeens
voll^sverarming hebben velen in deze da
gen rijkdommen verworven.
WERKLOOS. Ondanks het feit, dat
170.000 Nederlanders onder de wapenen,
zijn geroepen, stijgt de werkloosheid nog
voortdurend. De oorzaak is het sluiten
van vele fabrieken en werkplaatsen.
OIIIIH Wie vree te buy ten gaet (tenzij
Ollllll om vreedes wil) set buyten 't spoor
Oillllj zijn soolen. Hooft.
a
EMAILLE NAAMPLATEN,
rubber-stempels! Zie onze mo-
dellen. Prima afwerking. Lage
O prijzen.
Om iedere foto, schilderij, tee-
kening een lijst, die past; ook
past bij uw beurs:
ATLASSEN, groot en klein!
Daarvoor wil ieder in
BOEKHANDEL PARKSTRAAT.
zijn.
DE „LICHTSTAD"
VERDUISTERT.
Nu ook aan het Westelijk front
de oorlog is ontbrand, wordt hel
gevaar voor luchtbombardementen
te Parijs ieder uur grooter. Maar
de luchtafweer is paraat en van
de noodzaak van verduistering is
iedere Parijzenaar overtuigd.
VISSCHERIJ. Hoewel de uitoefening
van het visscher ij bedrijf levensgevaarlijk
is geworden, blijven de Hollandsche vis-
schers er regelmatig op uittrekken. Vele
oudgedienden laten zich wear aanmonste
ren en nemen de plaatsen van de opge
roepen jongeren in.
FRANKRIJK
DE NA DE NEDERLAAG aan de Mar-
ne terugtrekkende Duitsche troepen wor
den tof een nieuw leger gevormd, dat
aan de Aisne een driedaagsche slag levert
tegen de achtervolgende Fransdi-Engel-
sdie tr, epen, wier opmarsch daardoor ge
stuit wordt.
DUITSCHLAND
VON MOLTKE treedt af als chef van
de Duitsche generale staf. De afwijkingen
van het geniale krijgsplan Schlieffen,
welke hij zich veroorloofd heeft en de
daarop gevolgde mislukte operaties aan
het Westfront, zijn in dit „vrijwillig" af
treden niet vreemd. Falkenhayn volgt
hem op.
GEBREK. Eerder dan in ieder ander
land doet zich in het Oermaansche rijk
een njpende levensmidde 1 enschaarschte
voelen Zeep, olie, vet, vleesch en spek
zij enke'e weken na het uitbreken van de
oorlog nog slechts tegen fantastische
prijzen verkrijgbaar.
DE IN OOST-PRUISEN door Hinden
burg overwonnen Russische troepen
groepeeren zich bij Lemberg tot een
nieuwe leger en brengen daar de Oosten
rijkers een nederlaag toe.
DE BALKAN.
DOORDAT DE OOSTENRIJKERS in
Polen de handen vol hebben aan de Rus
sen, (.mier wie vooral de uit halve barba
ren gevormde kozakkeniregiinenten als
wilde panters vechten, kunnen /ij niet hun
volle kracht inzetten tegen Servië. On
danks de felle aansporingen van Fran-
Jozef, om „de moordenaars van zijn neef"
te vernietigen, komen de Oostenrijkers
slechts langzaam vooruit.
DIPLOMATIEKE ACTIE. De oorlog
voerende regeeringen doen alles om het
getal hun medestanders te vergrooten en
tevens te verhinderen, dat hun vijanden
nieuwe bondgenooten krijgen. De neutrale
landen komen dientengevolge in 'n hoogst
gevaarlijke positie te vcrkecren. Voortdu
rend worden zij van twee zijde,n bespron
gen om hen te bewegen partij te kiezen.
De diplomatieke actie der Entente richt
zich bij voorkeur tot de Balkan. De po
gingen om ■Roemenië, Bulgarije e.n
Griekenland tegen Duitschland en Oosten
rijk te doen samenspannen hebben voor-
loopig geen succes.
DE DUITSCHE KEIZER WILHELM
bereikt meer resultaat met Turkije. De
Duitsche monarch beijvert zich om de
Sultan-Khalief in Constantinopel zoo ver
te krijgen, dat deze „de heilige oorlog
tegen de ngeloovigen" zal proclameeren.
Wilhelm verwacht terecht, dat deze pro
clamatie een geweldige indruk zal maken
op de millioenen Mohammedanen in de
Britsche kolonii nen ook in Rusland, waar
talrijke Mohammedanen leven. Rusland
zou dan gedwongen worden troepen te
zenden naar de Kaukasus en Engeland
zou Egypte en zijn koloniën in het Oos
ten moeten gaan verdedigen, waardoor de
Europeesche strijdkrachten van beide
landen verzwakt zouden worden tot voor
deel van Duitschland.
Het woonhuis in de Waalder-
straat bewoond door de familie
H. J. Keijser, bevat nog een ge
vangen-kamer uit de Napoleon
tische tijd.
Weinige plaatsgenooten zal het bekend
zijn, dat het huis in de Waalderstraat,
thans eenige dagen per week bewoond
door de familie H. J. Keijser, een „ge
vangenkamer" bezit. We willen er thans
een stukje aanwijden. Hiertoe werden we
geïnspireerd door het feit, dat dezer da
gen op de Steenenplaats door de militai
re autoriteiten een soort gevangenis is in
gericht. Hiervoor koos men het perceel
naast het woonhuis, dat voor kort be
woond werd door de fam. Pothman. Het
als „cachot" dienst doende perceel is een
z.g. op-kamer, waaronder zich een kelder
bevindt. Het behoorde vroeger aan de
familie Eelrnan, die in het aangrenzenu
pand een kruidenierszaak dreef. De mi
litaire overheid vond dit vertrek een ge
schikte ge'egenheid om er de „petoet"
te vestigen. Er zaten wél geen tralies in,
maar een paar meter gaas, zooals de jon
gens doorgaans voor hun konijnenverblijf
spannen, bracht een goede oplossing.
„Die zit daar nog niet zoo slecht",
was de meening van velen,, die het eerste
slachtoffer in het gevang-met- de-witte-
muur ontdekten Inderdaad, van hier uit
heeft men een ruim uitzicht over de Stee-
nenpUats, ingang Waalderstraat en We
verstraat..
Met het gemeentelijk cachot naast het
raadhuis staat het er anders voor. Door
een k ein venstertje, enkele meters hoog,
in de muur, valt schaarsc'n licht. Ieder
uitzicht op een straat of plein ontbreekt
Wie hier „in de bak" meet, zit moederziel
alleen. Oud is dit cachot van de gemeente
nog niet. Het werd in gebruik genomen,
toen de oei, op de zolder van het raad
huis getimmerd, buiten dienst werd ge
steld. En dat is mg niet zoo heel lang
geleden.
We willen ons nu bepalen tot de voor
malige gevangenis, de „prison" uit de
Fransche tijd, die Vve -nog heelemaal
in tact aantreffen, in het bovenaangv
duide woonhuis in de Waalderstraat, een
huis met een historie. Hef is eigendom
Daar varen bij duisternis in verband
met op zee drijvende mijnen groote ge-'
varen met zich brengt, heeft de N.V.
T.E.S.O. deze week een ingrijpende wij
ziging in haar dienstregeling aange
bracht. Ze luidt nu als volgt:
(Ingaande Vrijdag 15 Sept. 1939 en
voorloopig geldig tot 1 Nov. 1939):
Op werkdagen:
Van Texel: 6.15; 8.15; 11.20; 14.45.
Van Den Helder: 7.15; 10.12.45;
16.45.
Op Zon- en feestdagen
Van Texel: S.15; 11.20; 14.45.
Van Den Helder: 10.12.45; 16.45,
van de familie Keijser. Al meer dan hon
derd jaar geleden werd het door wijlen
de heer P. Keijser van de gemeente ge
kocht. Een veertig jaaar geleden heeft
men hef van binnen cenigszins verbouwd,
practischer ingericht. Dit huis nu. was
in de Fransche tijd, omstreeks het jaar
1800, bewoond door de Schout, door
Napoleon benoemd en met rechterlijke
macht bekleed. Bij overlevering weten
plaatsgenooten nog te vertellen van Fran
sche soldaten, die voor het huis c'e
wacht hielden.
We zijn dezer dagen het huis binnen
gestapt. Mevr. Keijser-Rab was zoo
welwillend ens in te lichten. Het aan
tal vertrekken is opvallend groot. Achter
in liet perceel bevindt zich de vroegere;
rechtzaal. Er is niets biezonders aan te
zien, een flinke kamer, meer niet. Maar
klop je tegen het behang, dan merk je,
dat je niet met een gewone muur te doen
hebt. Er zitten tegels achter, voor anti
quairs om te watertanden. Hier troonde
de Schout. Hier werd gevonnist. Meest
volgde op ernstige vergrijpen e.d. een
zware lichamelijke straf) voor lichtere
euveldaden werd men veroordeeld tot 'n
paar dagen, soms langer, gevangenisstraf.
De boosdoener werd door de rakkers
weggeleid, eerst door de lange gang,
dan de trap op. Een steile trap. Ern
stige dronkenschap werd ook doorgaans
met opsluiting gestraft. Wat een karwei
moet het voor de „rakkers" van de
schout geweest zijn, hun slachtoffers naar
hoven te hijschen.
Z.O.Z.
TEXELSCHE COURANT
POLEN
