TEXELSCHE COURANT AKKBRTM DAMPO Jaargang Zaterdag 21 October 1939 Eerste blad No, 5388 *9» TEXELS TOEKOMST :R DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT WATERSCHAP DE DERTIG POLDERS. UW KINDJE VERKOUDEN Oste Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij v. h. Langeveld en De Rooij Pen Burg Telefoon 11 IS SINDS 1 JULI 1930 IN DIT BLAD OPGENOMEN. DVERTENTIES: 12 cent per regel minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor vier plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deelig tarief voor neringdoenden. EXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge heel met kleine letters gezet, hoogstens vier; vooruit betaald) VOOR DE ZONDAG MEER OF MINDER. Voor hee! veel menschen is het niet Ie grootste grief, dat zij weinig, of, aar hun meening te weinig hebben, laar dat een ander méér heeft. Het „meer" van de ander is de eigen- ijke bron van hun misnoegdheid. Het kat huu geen rust. En zi denken er niet, of nauwelijks p lan, dat de ander inderdaad recht ïeeft, of kan hebben, op dat meerdere, ivenmin, als zij zich ooit zorgen maken ver de vraag, of een ander „minder" loeft dan zij. Het meerdere prikkelt hun begeerte, .ekt hun afgunst op. Het mindere laat en koud. Er zijn maar weinig menschen, die er ich van harte over kunnen verheugen, lat het anderen meeloopt in de wereld, fcaar zijn er nóg minder, die het kunnen lebben, dat het anderen beter gaat dan nuii zelf. Zelfs voor v rienden en verwanten wordt laarbij geen uitzondering gemaakt;voor lezen soms nog het minst. ZONDAG, 22 October 1939. ilüllllllll VOOR HOOFD EN HART. |||!il"!ll| ZON DA O Gauw be'eedigd en moeilijk te verzoc nen /ijn alleen kleine zielen. MAANDAG Wie de tijd doodt, doodt ook de geest. DINSDAG De mensch is nooit beter en warmer van hart, dan wanneer hij een ander een vreugde bereidt. WOENSDAG De schaduw wijst aan, waar het licht is. DONDERDAG Wie zich te hoog acht om laag te wezen, zal onkwetsbaar blijken voor elke I minachting. VRIJDAG Het erkennen van een dwaling de eerste schrede op de weg naar de waarheid. ZATERDAG Liefde is een deugd, die hemel en aarde bindt. Woensdagmorgen is in hotel De Zwaan een vergadering van Hoofdingelanden der Dertig Ge meenschappelijke Polders gehou den, waarin o.m. werd meege deeld, dat het Dagelijksch Be stuur o ver wee Pd, de aanbesteding van de BEMALÏNGSGEBOUWEN uit te stellen tot na Nieuwjaar. De gemalen kunnen dan Sept. 1940 gereed zijn, dus nog vóór de winter 1940-41. Bij afwezigheid van de Dijkgraaf, de heer C. Keijser Hz., stond de vergade ring onder voorzitterschap van de heer IJ.Lap, die om 10.05 een kort openings woord uitsprak. Hierop las secretaris D. van der Oord de notulen van de verga deringen van 8 en 17 Juli, welke onver anderd werden goedgekeurd. Et waren nogal wat ingekomen stuk ken: 1. Het Kantoor der Registratie en Do meinen te Den Helder zond bericht, dat de aankoop van de voormalige verdedi gingswerken bij Oudeschild door het Wa terschap voor f3918,99 bij K.B. van 7 Sept 1.1. was goedgekeurd. De koopsom zal worden betaald uit de opbrengst van flOOO— N.W.S. en f3000— Haarlem- sche Hypotheekbank. 2. Een volgend schrijven handelde over de kasgeldleening. De vorige leening liep per 1 Oct. af. Het Dag. Bestuur zasjzieh derhalve genoopt een nieuwe kasgeldlee- ning aan te gaan. Het slaagde hierin te gen een rente van 3,75 pet., hetgeen hoewel deze rente belangrijk hooger is dan gedurende de afgeloopen drie mnd. één pet. per jaar gezien de tegenwoor dige omstandigheden nog yoordeelig ge noemd mag worden. Ged. Staten maakten danook geen enkel bezwaar, aldus de voorzitter. 3. Naar aanleiding van een klacht van de heer Th. Reuvers in verband met af sluiting van de tweede dwarsweg in pol der liet Noorden, tijdens verbeterings- werkzaamhedenschreven Ged. Staten, de ze klacht na ingewonne-i advies onge grond te hebben bevonden. Het betrek kelijk geringe ongemak, tengevolge van de afsluiting van de weg, staat in geen enkele verhouding tot de voordeelen, wel ke de wegverbetering ook voor de bus dienst biedt. 4. Van de Vereen, tot Behoud van Na tuurmonumenten was een verzoek ont vangen om de deel van een perceel land, gele ,en aan de Nieuwe Spanger- weg, eigendom van het Waterschap, aan de Vereen, te verkoopen, 'zoodat zij daar een aaneen ;es'oten gebied krijgt, wat in verband met haar streven in die buurt de vogelbrcedplaatsen zooveel mogelijk door Dr. JAC. P. THIJSSE. (Slot.) Dit alles en nog veel meer, dan ik in vorig nummer in het kort heb kunnen aanstippen, maakt het oude land en de oude polders van Texel tot een onover- treffelijk wandeloord, zoowel voor hen, die al tevreden zijn met flink rond te stappen, genietend van ruimte en friscli- heid en schilderachtigheid, als voor hen, die bovendien nog in staat zijn de bie- zonderheden te waardeeren van flora en fauna, geologische gesteldheid en geschie denis. Gelukkig, dat tegenwoordig het wandelen weer in eere komt. Vijftig jaar geleden waren er nog geen fietsen en toen ging alles te voet en dan bij voorkeur langs allerlei bijwegen en voetpaden met vonders en staphekjes of ook wel recht toe, rechtaan, springend over slooten, springend over tuinwallen. Helaas zijn veel van die voetpaden ver vallen, maar sommige zijn er nog en voor Tevels toekomst is het wel van belang, dat we weer enkele in eer: herstellen en andere er bij maken, b.v. ter verbinding van de mooiste boschjes. Den Burg heeft veel verloren doordat Dikkers' bosch groo tendeels bouwterrein is geworden. Ook is het Park wat oud en hol. In de laat ste 25 jaar is het dorp sterk uitgebreid, eerst door lintbebouwing langs uitwegen, later, wat al een stap in de goede richting was met een brok „buiten ste ring". Maar we mochten in de uitbrei ding wel eens denken aan een nieuw Park doch dan niet zoo'n vervelend leeg park, zooals er tegenwoordig zooveel ge maakt worden. Het spotvogeltje moet hier in eere hersteld worden en de leiding geven. Dan moeten we de wielen in eere houden. Een van de grootste domheden in de laatste tijd begaan, is het degra deeren van het fraaie Diepweel tot vuil nisbelt. Zoo iets mag nooit meer gebeu ren. Wegesw aal met omgeving moet echt tot natuurmonument worden gemaakt. Texel verandert snel. Men boude een oog in het zeil. De grootste zorg .op het oogenblik betreft het behoud van de schapenteelt. De crisis en de steunmaatre gelen dreigen hier een noodlottige uit werking te hebben. Maar wij weigeren te gielooven aan de endergang van het beroemde, 'het waardevolle Texelsche schaap en we hopen van harte, dat de pogingen voor zijn behoud niet ve.' geefsch zullen zijn. Heel merkwaardig is de opbloei van de bloembollenteelt en ik verwacht ook een uitbreiding van de warmcezerij. Beide brengen voor het landschap eer winst dan verlies. De nieuwe en n euwste polders zijn hoofdzakelijk gewijd aan de landbouw Ze zijn n.et zoo uitgestrekt, dat ze „ver velend" zouden worden zelfs Eierland niet. De duinen _n de zee en het Oude Land geven een bevredigende omlijsting Ook zijn vele boerJer.jen er in geslaagd zich reeds een behoorlijke omhulling van boomgroei te verschaffen en overal vin den we nog kreekjes en plassen en mod derige oevers, die ook hier nog afwisse ling verschaffen aan plantengroei en vo gelleven. Er is geen vierkante kilometer zonder. En waardeeren wij wel genoeg de schoonheid van de ^kkers zelf De Cocksdorp trekt dan ook al meer cfe aandacht der natuurvrienden. Er valt daar heel wat te zien en te beleven. De smadelijke zeehondenjacht zal wel weer te behouden, voor de Vereen, zeer be langrijk is. Het Dag. Bestuur heeft ge antwoord, aldus de voorz., dat het ge neigd is, het hee le perceel, groot 3.49 H.A., te verkoopen en wel tegen f3000, Het Waterschap had indertijd voor liet land f 3500 betaald, doch er waren eeni- ge stukken afgegaan voor wegenaanleg. Het Dag. Bestuur van Natuurmonumen ten moet zich hierover nog beraden. Er was slechts machtiging verleend tot ge deeltelijke aankoop. De vergadering ging met eventueele verkoop tegen genoemde prijs accoord. De ingelanden waren ech-t ter van meening, niet tegen een lagere prijs te moeten verkoopen. Ged. Staten deelden mee, met belangstelling kennis te hebben genomen, aldus schreef de Ver een. tot Behoud van Natuurmonumenten, nog, van onze brief, waarin mededeeling werd gedaan van de bereidwilligheid der Dertig Polders om bij het tot stand bren gen van de bemaling de nadeelige gevol gen voor de vogelbroedplaatsen zooveel mogelijk te ondervangen. Tevens werd er in verzocht, ook in de toekomst met de belangen van de Natuurmonumenten zoo veel mogelijk rekening te houden. Ged. Staten hadden geantwoord, dat na deelige gevolgen van de bemaling voor de vogelstand niet opwegen tegen de eco nomische voordeelen, welke daarmee be haald worden. Overigens zal gedaan wor den, wat mogelijk is. Betreffende een verzoek tot vrijstelling van lasten voor de Mie'anden, bij Natuurmonumenten in bezit, deelden Ged. Staten mee, dat hier in nimmer zou kunnen worden tegemoet gekomen. 4. De landeigenaren in polder Gerrits- Iiand hadden aan het Dag. Bestuur een 'verzoek gericht tot verlaging der lasten naar kwaliteit van de grond, daar zij lich te en reer lichte zandgronden bevit ten, terwijl zij dezelfde lasten betalen a's de eigenaar van de beste grond. Het Dag. Bestuur stelde voor, dit verzoek niet in te willigen. In de eerste plaats ma ken bedoelde gronden hooge pachten zelfs f200, en f250,per H.A. ter wijl men, bij inwilliging, in een klassifL catie van alle groncl zou vervallen. De vergade"ing was het hiermee eens. 6. Tenslotte werd behandeld een ver zoek van pachters om gedeeltelijke resti tutie van de pachtprijs. Vorig jaar werd 20 pet. restitutie verleend, hetgeen gelijk was aan de voor dat jaar vastgestelde verhooging. Voorz. deelde mee, dat pol der Waalenburg 10 pet. gerestitueerd heeft. Eenigc ingelanden meenden, dat een restitutie billijk was. De heer Jn. Vla- f v Wrijf dan keel, rug en borstje in met Dampo. Wonderlijk reoals dat helpt' Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doos 30 ct. eens stopgezet worden, wanneer Den Haag maar beter inzicht krijgt. Dan gaan wij wel uit met motorboot of zeilschip, niet om zeehonden te doo den, maar om te genieten van hun ge zelligheid en van de eidereenden van Vlieland of de Groote Sterns van Griend die allemaal op hun tijd het Eierland- sche Gat komen bezoeken We houden de avonturen bij van duin en strand. Maar bovenal het heele jaar door, jaar in, jaar uit verheugen wij ons aan de Slikken achter de Eendracht, het bui- tendijksche 'and, dat altijd n:g meer behoort aan de zee dan aan de men schen, één van de zeven voornaamste schoonheden van c'ns eiland. „Heel Texel een natuurmenjmentvan natuur en cultuur". Het is geen hersen schim. Geen ij dele grootspraak. Over de duinen behoeven wij ons geen zorgen te maken. Wij kunnen vertrouwen op het wijs en edelmoedig beleid van het Staats boschbeheer, de ruime wetensehappelij ke opvattingen van Waterstaat en met Defensie is ook wel te praten. Maar met het Oude Land en de pol ders is het een ander geval. Zoo ooit of ergens, dan is hier thans wijs beleid van noode en meer dan dat liefde, be- langeloosneid, zelfverloochening, burger schap, dichterlijk gevoel en meteen onbe vangenheid. Dit is 'n hoog gebod, maar het kan niet andiers. We komen niet klaar met het instellen van schoonheidscommis sies of Vereenigingen voor Vreemdelin genverkeer, hoe goed die soms ook kun nen werken. Doch hoe dikwijls ook falen zij. En dan de overheid. Men heeft er zich wel eens bezorgd over gemaakt, dat de schoonheid van ons land „overgeleverd was aan de inzichten en bemoeiingen van plattelandsburgemeesters en boe rengemeenteraden en polderbesturen. Dit is groote onzin. Er zijn natuurlijk wel ge vallen te ncemen, waarin deze brave men schen vandalisme hebben gepleegd, maar •dat geldt ook voor de gemeentebestu ren van groote en de grootste steden en voor Gedeputeerde Staten en zelfs voor Den Haag. Gelukkig ontbreekt het niet aan voorbeelden van het tegendeel en vooral in de laatste jaren vinden we veel troost en geruststelling bij de n'euwe uit breidingsplannen en streekplannen. We zien dan ook verheugd uit naar het uit breidingsplan van Texel, thans in bewer- king. Er is in de laatste 25 jaar meer over Texel geschreven dan in alle daaraan voorafgaande tijden met elkaar, net al leen over natuurschoon, ook over alle wel en wee van het eiland en zijn bevolking. ming vond echter 20 pet. te veel, te meer daar de prijzen werkelijk laag zijn. Hij stelde voor eveneens 10 pet. te resti- tueeren. Dit voorstel werd in stemming gebracht en aangenomen. VOORDRACHT DIJKGRAAF. De heer C. Keijser Hz., aftredend, is herbenoem baar. Na een aantal stemmingen werd de volgende voordracht opgemaakt: 1. C. Keijser Hz., 2. P. Bakker Az., 3. C. Zijm Sz. Eerste stemming C. Keijser Hz. 12 st.; P. Bakker Az. 1 st VOORDRACHT HEEMRAAD. Aftre dend de heer P. Bakker Az.v die herbe noembaar is. De volgende voordracht werd opgemaakt: 1. P. Bakker Az., 2. C. Zijm Sz., 3. C. H. Roeper Lz. Eerste stemming: P. Bakker Az. 10 van de 13 geldige stemmen. RONDVRAAG. BEMALING. Bjj de rondvraag vroeg de heer C. Zijm Sz. naar de stand der bemaüngswerkzaamheden. Voorz. deelde mee, dat de machines, gegund aan Stork, niet op tijd gereed kunnen zijn, daar vele defensie-orders zijn losgekomen, welke eerder moeten worden uitgevoerd. Dit uitstel beteek nt echter, dat de gemalen stellig n et voor Mei gereed kunnen komen, dus te laat voor deze winter. Het heeft derhalve weinig zin voort te maken. Als er maar gezorgd wordt voor de volgende herfst, met Sept. 1940, gereed te zijn. Het Dag. Bestuur wil daarom de aanbesteding van de gebouwen, waarvoor bestek en teekc- n.ing reeds gedrukt zijn, uitstellen tot na Nieuwjaar. Het bestuur meent, dat de aannemers dan minder risico hebben voor drooghouden van de fundeenngsput- ten en voor onwerkbare dagen, met event, vorstperiode, dan wanneer het werk ge durende deze winder wordt verricht. Bij narekening van de begrooting aan de hand van de huidige prijzen, bleek, dat thans de aanbesteding nog niet zoo veel boven de begrooting zal uitgaan. En men verwacht niet, dat de prijzen voor de grondstoffen nog veel zullen stijgen WEGEN. De heer C. Bakker zag gaarne, dat de weg bij de Overtoom van De Waal verbreed werd, doch daar bleek weinig aan te doen. Voorgesteld werd het paardenpad uit te breken. De heer M. J. Veeger wenschte, dat het grint- weggetje tusschen Burger-Nieuwland en Waaien burg wat verbeterd werd. Het bleek, dat het onderhoud van dit weg getje dat door de Dertig Polders is aangelegd bij mondelinge afspraak dee's door Burger-Nieuwland,. deels door de Dertig Polders moet worden onder houden. Burger-Nieuwland doet er ech ter weinig aan. Om plm. half 2 sluit de voorzitter de vergadering. H. De ondernemende „Texelsche Courant" geeft daarvan trouw rekenschap en neemt zelfs voor zoover haar ruimte liet toe laat, belangrijke fragmenten letterlijk over. Alleen hierdoor reeds is de Texel sche bevolking ingelicht omtrent de ve lerlei bijzonderheden van haar zoo bij zendere woonplaats en wat „vreemdehn gen" daarvan waardeeren en begeeren. Vijftig jaar geleden ging er nog geen groote reep uit van Texel's sohoonhe d, maar de bevolking zelf wist die wel de gelijk te waardeeren. Daar werd niet over gesproken in termen van verfijnde schoonheids'eer, maar men geniot innig en eenvoudig van mooie „plaatsen", van „aardige" wandelingen, kliein of groot, van de schoone en indrukwekkende uit zichten van Loodsmansduin, van Fon teinsnol of Hoogeberg. En nienigec kan boeiend verhalen van geschiedenis cn avontuur van dorp en veld, van duin en strand. De Texelsche bevolking mag er zijn. Ze levert de langste, zwaarste en sterkste recruten van het Nederlandsche leger en ook knappe ingenieurs, dokto ren, veeartsen, onderwijzers, leeraren, en spoorwegbeambten, en*. En toch ook al één wereldberoemd geleerde En al die knappe lui komen telkens op hun eiland terug en verfrisschen zich aan de aanblik van het land, waar zij hun gelukkige jeugd beleefden. Ze verheugen zich over neuwe ontwikkeling, ondervin den ook spijt over veel dierbaars, dat ver loren ging. Want het oude land verandert danig van uiterlijk. Schapenwei wordt allerwege varvangen door akkers met graan en bic ten, die onverwachte kleuren brengen in het landschap. De mooie tuinwallen ma ken plaats voor heiningen van beton en ijzerdraad. Nieuwe, nieuwerwetsche hui zen en huisjes verrijzen allerwege, de nieuwe tijd vraagt nieuw gemak en gerief, dat menige oude, mooie stolp niet meer kan geven. Misschien kan hij nog met smaak en inzicht verbouwd worden, dat hij „Oud Texelsch" blijft, des te beter. Het Oude Land maakt dus een crisis door. Doch het is zoo groot en mooi dat het die wel zal kunnen doorstaan, in dien slechts bij tijden krachtig gewaakt wordt voor het behoud van het werkelijk mooie en belangrijke. Dat kan voor een groot deel bereikt worden door het ver bindend verklaren van een weloverwogen uitbreidingsplan. Maar van nog meer be lang is de liefde en de toewijding van de bevolking zelf en het verweer tegen baat zuchtige ondernemende lui van elders, di de ingewortelde vereering miss n voor ons schoone eiland („De Levende Natuur" TER OVERDENKING. VREDE en vooruitgang hangen af van degenen, die dienstbetoon boven zelfzucht plaatsen. ALS zeggen en doen hetzelfde was, zouden er veel meer menschen zijn, wie het goed gaat. V LEZEN zonder begrijpen is als eten zonder kauwen. IN MEMOR1AM Aan het nummer van 14 October van „Laborista Esperantisto" ontleenen we: Onze beste makker J. J. Mets stierf. Enkele maanden geleden verliet hij on ze afdeeling (Amsterdam - greep VU) om zich op Texel te vestigen. Dit ver trek beteekende voor ons een groot ver lies, want Mets wijdde zich met hart en ziel aan ons ideaal. Tien jaar terug leer de hij Esperanto en hij bestudeerde deze taal zoo grondig, dat hij reeds na enkele jaren een plaats kon innemen onder de examinatoren. Zijn vertrek naar Texel was een tragisch vertrek, want hoewel hij ernstig ziek was, ging hij daar heen. Voortdurend kwelde ons Je gedachte, dat hij zijn nieuwe woonplaats waarschijn lijk niet levend zou bereiken. Gelukkig hoorden we later, dat zijn toestand lang zaamaan verbeterde en dat hij nu en dan zelfs in z'n tuin mocht wandelen. Plotse ling echter kregen we bericht, dat onze kameraad Mets gestorven was. Hij is heengegaan, de hulpvaardige mensch, die cursussen leidde, in en bui ten de stad. die de 15e groep oprichtte en altijd cn overal ons ideaal propageer de. lu onzer herinnering zal hij zeker blijven als een voorbeeld om te sterken en aan te sporen bij onze arbeid voor ons hooge ideaal. Amsterdam, Oct. 1939. OÜS TERENL). DAMCLUB COSTEREND. De Damclub Oosterend begint Maan dag het seizoen. Het bestuur hoopt op aller opkomst, want dan zal het vast en zeker woer een leuke winter worden voor de dammers van Oosterend en omgeving bij de heer C. Trap, Koffiehuis. DE COCKSDORP. VERKCOPDAG PASTORIEFONDS. De verkoopdag, die Dinsdag j.l. in de o.l. school alhier door de Ned. Hen-. Zusterkring gehouden is ten bate van het Pastoriefonds niag zeer geslaagd ge noemd worden. De brutoopbrengst is f295.—, een bedrag, dat wel niemanz. had dun-en verwachten. De uitslag van de verloting (oranjeloten) is als volgt Sprei: no. 452; kleedje: no. 320; over- gooier: no. 330; postpapier: no. 340. Prijzen kunnen afgehaald worden aan de pastorie. J. P. S, Waarom zoudtGe nog hoofd pijn hebben, als Ge in een Kwartier er van af kunt zijnl Neem 'n AKKERTJE het nieu we merkwaardige middel, dat alle pijnen vlug verdrijft en Uw lichaam niet schaadt. "AKKERTJES" zijn de geluk kige vinding van Apotheker Dumont in den gemakkelijk in te nemen ronden cachet- vorm, veel nagemaakt en toch nog nooit geëvenaard! Laat U niets anders aanpra ten en let op 't AKKER-merk. tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou Doos: 13 stuks - 12 stuivers: 2 stuks - 2 stuivers ||||l|lllllili*lliillillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|||||| llllllllllll Mededeclingen llllllllllll llllllllllll van Texels Bioscoop-Theater. |||!l!!l;||! |||||jilliiiiiiiiiiiiiiiiiiliililllllilllliliiiiliiiiillliilliiiiiiiiiiiilli;iilllilliiliiilii|||||| 'T BEGON IN CHINA. ,,'t Begon in China" is een film, d e er voor uitkomt, dat zij het publiek in de ruimste zin van het woord „amu sement" wil geven. Zij is zooiets als een „komische avonturenfilm". Ze be staat uit 'n reeks van buitennissige en ge durfde fantasieën, die met de werke lijkheid alleen dit gemeen hebben, dat zij in elk geval, met de uiterste kundigheid van de moderne fümregie, ergens „ge maakt" moesten worden. De filin ge:ft geen documentair beeld van het Leven d;r „camera-men" van de filmmaatschapi ij- en ,doch een ironische fantasie tegen de achtergrond van inderdaad in dit mo derne leven bestaand, maar dan vrij wat minder romantisch avontuur. De Telegraaf schreef: Een film, die u van de eene sensatie naar de andere voert, sensaties, welke die van Tcstpi loot verre overtreffen. Handelsblad. Men amuseert zich uitstekend. Krachtig en bceiend spel. Het Volk: De s.nsa tie heeft ;n deze film de overhand. Ijzingwekkend tempo. Zeer knap gemaakt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1939 | | pagina 1