HeelTe
TEXELSCHE COURANT
1
EXEL
i2sle Jaargang
Zaterdag 28 October 1939 Eerste blad No. 5390
TEXELSCHE
COURANT
DE NIEUWE TEXEISCHE COURANT
WEET HET,
ALS HET STAAT IN DE
Thans versterkt
door Codeine
AKKER 'S vetete&kte
De Wereld
IN KAART
FRONT Bü DE niED
I
'V
p
Uitgave
Tl N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
I ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
ITEXELAARTJES: 48 et. (4 regels, ge
heel met kleine Letters gezet, hoogstens
viervooruit betaald)
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.lossenrs. 4 ct.
ZONDAGSBLAD: f0.50 per kwartaal;
buiten Den Burg f0,70.
POSTREKENING no. 652.
HUI GEMEENTE TEXEL Hllillli
millUIIIIIIIIIImm
DIENSTPLICHT
De Burgemeester vail Texel brengt ter
algemeene kennis ,dat door den Minister
van Def. bij beschikking van 19 Oct. 1939
Vile afdeeling no. 083 V, 'aan Dirk
Westerlaken, dienstplichtige der lichting
1940 uit deze gemeente,' ingaande 23
October 1939 voor één jaar vrijstelling
van den dienstplicht is verleend wegens
kostwinnerschap, en bij beschikking van
14 October 1939, Vile Afd. no. 476 V,
aan Cornelis Witte, dienstplichtige der
lichting 1940 uit deze gemeente, inet in
gang van 15 November 1939 vrijstelling
voorgoed wegens het he kleed en van een
geestelijk of godsdienstig-inenschlievenJ
ambt of opleiding tot zoodanig ambt.
Tegen elke uitspraak kan uiterlijk
den tienden dag na den dag van deze
bekendmaking in beroep worden gekomen
door:
a. den ingeschrevene, wien de uit
'praak geldt, of door diens wettigen ver-
legenwoordiger,
b. eik der overige voor deze gemeente
\oor dezelfde lichting ingeschreven per
sonen of diens wettigen vertegenwoordi
ger.
Het verzoekschrift, waarbij beroep wordt
ingesteld, moet met redenen omkleed zijn.
Het behoeft niet gezegeld te zijn. Het
moet worden ingediend bij den Burge
meester ter secretarie van deze gemeente.
De Burgemeester zorgt voor de doorzen
ding van het verzoekschrift aan de Ko
ningin, die op het beroep beslist, na ad
vies van den Raad van State, afdeeling
voor de geschillen van bestuur.
Texel, 25 October 1939.
De Burgemeester van Texel,
KAMP.
miniminmill
VOOR DE ZONDAG
llimiiiiniiuiiiiiniiininiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiHiiniiiiiiiiiiiiiiiiljjjjj
LIEF EN LEED.
„Geloof aan het goede in lief
en leed".
Zóó is het leven: lief èn leed. Een
kruis met rozen. Laten we ons hierover
niet beklagen. Wij, dwaze, kortzichtige
menscTien .wenschen elkaar bij de wisse
lingen des jaars en bij verschillende ge
legenheden: alles goeds. Wat is „goeds"?
Indien die wensch aan ons vervuld werd
en dan naar menschelijke opvatting
hoe rampzalig zou dan het leven inder
daad voor ons zijn. in voorspoed schuilt
steeds gevaar; een leven van louter voor
spoed kan geen innerlijke bevrediging
geven. Rijkdom aan geld en goed, °aan
voorspoed en zegen dit laatste woord
opgevat in de gewone, alledaagsche zin
aan eer en aanzien, aan macht en in
vloed heeft vaak tengevolge diepe
geestelijke armoede. Aan die rijkdom
vergapen wij, oppervlakkige menschen,
ons dikwijls omdat wij die armoede aart
de andere, de binnenzijde van des men
schen bestaan ,niet zien. Wij wanen ach
ter die rijkdom geluk en vrede, maar
deze dingen zijn niet te koop voor geld
en goed voor eer en aanzien. Lief
en leed. Zij behooren bij elkaar. Er zou
geen harmonie zijn in ons leven, geen
evenwicht als het leed ontbrak. "wie
geen leed kent over eigen tekortkomin
gen, over eigen zonden; met meegevoelt'
en mededraagt het groote wereldleed,
- die staat niet ver boven het dier. Zijii
leven lijdt aan vervlakking, mist alle
diepte, alle verheffing. Het waarachtig
menschelijke ontbreekt hem. De levens
wijze rnensch aanvaardt lief en leed als
oen gave.
ZONDAG, 29 October 1939.
UIIIIIIIIII VOOR HOOFD EN HART.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiniiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiii||||||
ZONGAG
Ons eigen 'hart moeten wij geven, wil
len wij dat van anderen winnen.
MAANDAG
Niet altijd helpt een goede raa'i,
Maar altijd troost een goede daad.
DINSDAG
Waardeer de liefde, die men u toe
draagt en probeer ze te behouden.
WOENSDAG
Liefde en tevredenhei J brengen het zon
netje in huis, dat gezelligheid heet.
DONDERDAG
Er zijn nooit te veel bloemen in de
wereld en geen enkel vriendelijk woord
is ooit te veel gesproken.
VRIJDAG
Het lied der ziel wordt door geen en
kel instrument, zelfs niet door een
mensChenstem, volkomen uitgebracht.
ZATERDAG
Men moet vreugde en genot niet zoe
ken: in een recht leven volgen zij van
zelf.
Een oud middel
in nieutve
samenstelling
HHB
De slijmoplossende werking der
oude kruiden en hoestbedwlngende
..codeïne".maken tezamen AKKER's
Abdijsiroop tot 's-Werelds béste
Hoestsiroop De beproefde Abdijsi
roop zal ook Uw borstbenauwdheden
kunnen verlichten, ook voor U de
vastzittende en prikkelende slijm
losmaken. Uw afmattende hoest
buien. evengoed als 't kriebelhoestje
In den nacht stoppen Volg de raad
..Neem bij 't minste kuchje AKKER's
Abdijsiroop die U snel zal helpen.
Eenige
der i
geneeskr.
kruiden
tegen hoest, grk p.X^^bronchitls, asthma
Flacon SO ct.. r 1.50. (2.10. H.20. Alom verkrijgbaar
||||||lllllllllll|l|lllllllllllllll!lllll[llllllllllllllll!ll!lll!llllllllllllll!llllllll!lltl||||||
WEET U ZE ALLE VIJF
||||||iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiii||||||
616 l.V.V. Afkorting van....?
617 Jutland is een deel van
618 C. E. v. Koetsveld was een
619 De titelrol in de film Boefje wordt
gespeeld door..,..
620 Waar zit uw jukbeen?
ANTWOORDEN.
616. Internaticnaal Vakverbond. 617.
Denemarken. 618. Ned. predikant en
schrijver. 619. Annie van Ees (v.id. Lugt
Me'sert—van Ees). 620. Onder het oog.'
(wang been).
NIEUWE VRAGEN
621 Worden in ons land spelden ge
maakt
622 „Zweefvliegtuig". Hoe moeten wc
de „v" in dit woord uitspreken
623 De wisseling van eb en vloed
[heet.....
624 Gijsbert Japiks was
625 „Lord Mayor" is de titel van....
||||||iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin||||||
mill OM VOORUIT TE KOMEN
minimum
KIKKERS EN SCHILDPADDEN.
Als de schildpad aangeraakt wordt,
trekt hij zijn kop in en houdt zich dood.
Maar als een kikker aangeraakt wordt
springt hij weg. En hij blijft springen tot
hij buiten gevaar is. Nu hebben een kik
ker en een schildpad geen keus; zij moe
ten zich gedragen, naar de natuur hen
gebouwd heeft Maar zakenmenschen zijn
noch als kikker nog als schildpad ter we
reld gekomen. Zij kunnen doen wat zij
willen. En de meesten volgen het voor
beeld van de schildpad. Zoodra zij van
gevaar hooren, trekken zij hun hoofd in
en doen niets. Ze denken, dat dit het vei
ligst is. Als zij een schaal op hun rug
hadden, gelijk een schildpad, zou het
misschien veilig zijn.
Maar enkele zakenmenschen, hoogstens
een van de tien, doen gelijk kikkers en
brengen zich in veiligheid door in actie
te komen. Als de toestanden dreigend
of slecht zijn, blijven zij niet roerloos
zitten, maar doen iets extra's. Terwijl
hun concurrenten blijven wachten op de
klap, die hen dreigt, pakken zij iets aan,
maken nieuwe klanten, koopen meer en
verkoopen meer.
Wat voor de een een gevaar is, is voor
de ander een welkome gelegenheid. Wees
geen schildpad.
MARINE
RAM PEN FOK
HET A1ARINE-RAMPENFONDS
stelt zich ten doel geldelijke
steun te v>erteenen aan noodlijdende
nagelaten betrekkingen van omge
komen marinepersoneel. Voor doel
treffende steun verleening is de
omvang van Tiet Fonds nog lang
niet voldoende. En bovendien......
geen mensch weet, wat de dag van
morgen brengen zal. Op uw mede
leven, lezers, wordt beleefd doch
dringend een ernstig beroep ge
daan. Stort op Giro 113397.
Illllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilllll,
INGEZONDEN
mill •ll!l,lillllllllllllllllllllllUlllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll||||||
FEDERATIE „TEXEL" VAN DE
MODERNE LANDARBEIDERSBOND
EN DE WERKLOOZENKAS.
Teneinde al onze leden te bereiken
dus ook de n:et-vergadermgbezoekers)
deelen wij langs deze weg mede, dat bij
ontstane werkloosheid gehandeld moei
worden als volgt:
De formulieren welke, naar wij ho
pen, aan alle leden zijn uitgereikt, door
de penningmeesters der diverse afdee-
lingen, zijn uitsluitend geldig voor het
aanmelden bij werkloosheid bij de Ar
beidsbemiddeling.
DIRECT bij ontstane werkloosheid (dus
ook buiten de trekkingsperiode) moet
men zich als werkloos melden. De BO
VENSTE HELFT van het formulier
wordt ingevuld en onderteekend door de
werkgever met vermelding van DATUM
VAN ONTSLAG. Deze helft blijft bij
de Agent der Arbeidsbemiddeling of bij
't orgaan „Werkverschaffing en steunver-
leening" naar gelang men al of niet ini
werkverschaffing wordt opgenomen.
De ONDERSTE helft vult de Agent
der Arbeidsbemiddeling in met vermel
ding van DATUM VAN ONTSLAG en
DATUM VAN AANMELDING en deze
strook wordt gebracht bij de penningmee
ster van zijn afdeeling.
Komen laatstgenoemde data met el
kaar overeen dan heeft het lid recht
op uitkeering. Is dat niet het geval
ook al staat het lid maar voor EEN dag
niet ingeschreven dan mag hem GEEN
uitkeering worden verstrekt.
Hij moet dan eerst weer in het vrije
bedrijf in loondienst hebben gewerkt en
zich daarna terstond bij de Arbeidsbemid
deling hebben laten inschrijven om voor
uitkeering in aanmerking te komen.
Het Federatiebestuur rekent er op, dat
alle leden in hun eigen belang en mede
om organisatorische redenen, overeen
komstig het bovenstaande zullen hande
len, aangezien van deze bepalingen NIET
KAN WORDEN AFGEWEKEN.
J. WESTDORP'
Voorzitter.
Hier volgt de inhoud van bovenbedoeld
formulier:
Ondergeteekende, werkgever, verklaart
bij deze, dat de arbeider door hem
is ontslagen op Redenen zijn:...
De werkgever:
De Dienst der Werkloosheidsverzeke
ring en Arbeidsbemiddeling in de ge
meente verklaart, dat de arbeider
blijkens het ontslagbewijs op is ont
slagen door de werkgever en zich
als werkzoekende heeft laten inschrijven
op
Namens bovengenoemde Dienst:...
MIDDENSTANDERS.
Een abonnement bij
N.V. PROVINCIAAL BELANG.
Handelsinformatie- en Incas- Q
sobureau voor de Midden-
stand, opgericht 1864, biedt
in deze tijd groote voordee-
len. Q
Een volledig prospectus, D
waaruit zulks duidelijk blijkt
met een ex. van de 14-daag- O
sche zeer verzorgde courant
wordt op schriftelijke aan-
vrage p.o. verstrekt.
N.V. PROVINCIAAL BELANG,
Amstelstr. 14, Tel. 32000 (6 lijnen)
AMSTERDAM C.
Voor Middens! Fed. en Bonden
kan een speciale overeenk. getrof-
fen worden. Q
minimi
UIIIIIIIIII VAN OVER DE GRENS.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
HET OFFENSIEF UITGESTELD?
Gedurende het einde der vorige week
liepen er allerlei geruohten omtrent een
beslissing, die men te Berlijn zou ne
men na het mislukken van het „vredes
offensief". Zooals men weet, was reeds
tien dagen geleden aangekondigd, dat
Hitier zich naar het Westelijk front zou
begeven, maar van die tocht is niets ge
komen. De diplomatie nam weer alle
aandacht in beslag: het accoord van Tur
kije met Engeland en Frankrijk heeft
Duitschland voor nieuwe vraagstukken ge
plaatst. In dit verband verwachtte men
echter een poging om in het westen door
te breken. Maar sedertdien ziet het er
naar uit, dat men voorloopig zulk ieen
poging niet wil ondernemen en eerst wil
afwachten, hoe het „vredesoffensief" zal
werken. Wat de nieuwe houding van Tur
kije aangaat, wil Duitschland blijkbaar
afwachten, hoe dit alles op Italië en Rus
land inwerkt.
Italic was namelijk bezig een bloc
van neutrale Balkanstaten te vormen; het
werkte samen met Zuid-Slavië om in dit
gebied alle bestaande geschillen uit de
weg te ruimen of althans ze lijdelijk niet
te doen gelden. Onder bemiddeling van
Zuid-Slavië had reeds een toenadering
plaats gehad tusschen Hongarije en Roe
menie; Italië had Griekenland verzekerd
van zijn goede bedoelingen; het had ook
Turkije gerust gesteld door vermindering
van de bezetting op de twaalf eilanden
op de Turksche kust (de Dodekanesos)
Nu probeerde Italië samen met Zuid-
Slavië ook het geschil tusschen Bulga
rije en Griekenland en dat tusschen Bulga
rije en Turkije bij te leggen. De sluitsteen
van dit gebouw van neutrale staten moest
gevormd worden door een meedoen van
Turkije, zoodat dit land zich van het
westen zou Inmaken. Aan dit doel nu
trachtte Duitschland van zijn kant mee te
werkendaarom deed het een stap te
Moskou met het verzoek dat de Sovjet-
Unie van Turkije zou verlangen de vol
strekte neutraliteit. Dit nu is mislukt: Tur
kije wil wel neutraal zijn jegens Rus
land, niet jegens Duitschland.
Daarmee is het plan van een bloc van
neutrale Balkanstaten onder ltaliaansche
leiding voorloopig mislukt. Ook heeft Rus
land nu niet meer die volstrekte zeker
heid, dat Engelands vloot buiten de Zwar
te Zee blijft. Op deze twee feiten bouw!
men te Berlijn zijn hoop- men verwacht
dat Italië en Rusland actief zullen wor
den en probeeren de toestand, gescha
pen door het Turksch-Engelsch-Franscfhe
pact van 19 Oct., te veranderen door di
plomatieke middelen. Met andere woor
den: men hoopt te Berlijn dat de Ita
lianen en de Russen nauwer met Duitsch
land gaan samenwerken om op die BaJ-
kan een andere toestand te scheppen en
legen het Westen te gaan werken. Zoo
lang men nog op zulke politieke moge
lijkheden hoopt, is er nog kans, dat een of
fensief in het Westen achterwege blijft.
Er schijnt nog eenige maanden de tijd te
zijn. Of er dan ook nog een kans op
vrede zal opduiken?
VON RIBBENTROP's REDE
In de rede, die de Duitsche minister
van buitenlandsche zaken, Dinsdag te
Danzig heeft gehouden, vindt men alle
argumenten, die men de laatste tijd uit
Duitschland gehoord heeft, samengevat.
Iets nieuws brengt zijn betoog niet. Al
leen wordt thans officieel bevestigd, wat
reeds was aangekondigd. Nog altijd pro
beert de Duitsche politiek een wig te
drijven tusschen Engeland en Frankrijk.
TER OVERDENKING.
WIE NOOIT EEN FOUT MAAKT, zal
nooit iets anders maken.
WIE HET ZOO DRUK HEEFT met
het beginnen van nieuwe dingen, heeft
geen tijd om iets af te maken.
Men stelt het voor, alsof men met de
Franschen geen enkel geschil heeft en
werpt alle schuld aan de oorlog op
Engeland. Zelfs gaat Ven Ribbentrop
zoover Chamberlains bedoelingen te
Muenchen (Sept. 1938) als weinig vrede
lievend voor te stellen. Dit nu is zeker
niet juist, wordt van andere zijde verze
kerd, want de Britsche premier streef
de bij die gelegenheid oprecht naar een
accoord, niet om, zooals de Duitschers
thans zeggen, uitstel te krijgen voor een
oorlog, tot 'Engeland klaar zou zijn,
rnaar om werkelijk tot samenwerking te
komen. Die samenwerking is echter mis
lukt door de bekende oorzaken. De En-
gelsche herbewapening zou op zichzelf
niet tot een breuk hebben geleid. Br was
een politieke tegenstelling.
Behalve deze poging, de Franschen te
gen de Engelschen uit te speten, is Von
Ribbentrops rede, wat het positieve ge
deelte betreft, van belang voor wat hij
zeide omtrent het samengaan met Italië
en Rusland. Niet alleen deze twee noem
de hij, maar ook Japan. Zou er dus
reeds kans zijn op een vergelijk tusschen
Rusland en Duitschland eenerzijds, Ja
pan anderszijds?
Al de scherpte van zijn betoog richtte
de Duitsche minister tegen Engeland. Wel
bleef hij in de lijn van Elitlers "Rijksdag
rede, door ook nu weer te betoogen,
dat zijn land niets van liet Westen be
geerde behalve teruggave der koloniën.
Maar hij gaf tevens te verstaan, dat men
de „Engelsche uitdaging" aanvaardde. Dit
behceft echter nog niet onmiddellijk tot
een offensief op het westelijk front te
leiden. De woorden aan het adres van
Frankrijk gericht maken zulk een offen
sief voorloopig onwaarschijnlijk. Men
zal te Berlijn vermoedelijk eerst afwach
ten, hoe Frankrijk op de komende ge
beurtenissen reageert.
SPANNING OP DE BALKAN.
Aangaande dezie komende gebeurtenis
sen, kan inen nog niets voorspellen. Het
kan best zijn, dat de crisis niet in het
westen maar in het zuidoosten zal ko
men. Na het verdrag van Ankara tusschen
Turkije en Frankrijk en Engeland heb
ben de drie betrokken mogendheden vrij
scherp gereageerd. Niet alleen Duitsch
land maar ook Rusland en Italië hebben
de politiek van Turkije afgekeurd. De
Russen hebben verklaard, dat zij zich
door dit verdrag niet van de Duitschers
zulten laten scheiden. De Italianen schrij
ven in hun pers, dat de Balkan een lta
liaansche invloedsfeer is, waar men da
inmenging van het westen (via Turkije)
afwijst. Beide, Rusland en Italië, verzet
ten zich dus tegen versterking van 1de
westersche invloed op het Balkan-schier
eiland. De vraag is, wat zij nu zulten
doen. Berlijn hoopt een drievoudig ac
coord over de Balkanpolitiek tusschen
Duitschland, Italië en Rusland tot stand
te kunnen brengen. De vraag is, of Italië
dit nu reeds begeert. En ook de Rus
sische houding moet men afwachten. Zal
het thans zich tegen Roemenië keeran
en Bessarabië terugeischen? De span
ning op de Balkan is niet verminderd.
Van de besliss ing, die hier valt, kan het
heele verdere verloop van de oorlog
afhangen.
HET FRONT BIJ DE NIED.
Dwars door het heuvellandschap van
Lotharingen breekt het kleine riviertje de
Nied zich een baan naar de Saar. In "nor
male tijden is de Nied een stroompje van
geen beteekenis, doch nu tusschen Saar en
Moezel de vijandelijkheden zijn begonnen,
MERZ
,-Lcb.sch
wfllinqeh
.ftO^ULAUTERM;.
do
Wallfrfjr
r?T V CnjlTunCtn
1NG M
Wr hc 3 J ri
él r
"r n'
uah - "Tl v
-*f V r y \o«n»ir r>
\\J cc* .vi-f "«iSAARBBh
C_«jfcF0BBACH
ST.AV0L0
183
is het niet onmogelijk, dat in de komende
maanden het onbeduidende riviertje van
groote strategische waarde zal I. lij ken tc
zijn.
Ten Zuiden van de Nied in cïc gebieden
voor Saarlautern en Saarbrücken, zijn de
Fransche verkenningstroepen reeds in de
eerste dagen van September in contact met
den vijand geweest. De Fransche legerbe-
richten spreken van korte schermutselin
gen en het begin van artillerie-gevechten,
de troepen van generaal Gamelin waren
reeds ver doorgedrongen in het Bosch van
Warndt (ten Noorden van de lijn Forbach-
Saarbrücken en reeds bestreken de Fran
sche vuurmonden de versterkingen en de
stad Saarbrücken. Deze toestand bleef de
eerste zes weken van den oorlog vrijwel
onveranderd tot ongeveer een week ge
leden de Duitschers tot een tegenaanval
overgingen waarvoor de Fransche troepen
na twee dagen zwichtten. De toestand is
thans weer dezelfde van voor den oorlog.
Duitschers en Franschen bevinden zich
ieder op eigen terrein.
Saarbrücken, de stad, waarop de eerste
aanvallen gemunt waren, is van strate
gisch belang. Zij ligt aan de gekanaliseerde
Saar en is een kruispunt van de spoor
wegen naar Neunkirchen, Trier, Metz en
Saargemund. Tevens is de stad het mid
delpunt van een groot steenkolen- en in
dustriegebied. Bij den Vrede van Lunevill:
in 1801 kwam de stad in Fransch bezii,
om reeds in 1815 weer in Pruissische han
den over te gaan. Bij het begin van den
Fransch-Duitschen oorlog bezetten d
Fransche troepen de stad, doch na den slag
bij Spichern op 6 Augustus 1870 herover
den de Pruisen Saarbrücken.
Bij de volksstemming in Maart 1035 werd
de stad ingelijfd bij het Derde Rijk.
In de eerste dagen van den vorigen
wereldoorlog hadden aan de oevers van
de Nied ook vrij langdurige gevechten
plaats en wel van 13 tot 21 Augustus 1914,
toen de Fransche troepen bij Morchingen
tot een tegenoffensief overgingen'' 5m te
trachten het oprukken der Duitsche troep i
te verhinderen. De Nied was toen no)--
in de zesde sector van het Duitsche
marschfront.