)e thermometer aan't woord
Om uit te knippen.
c.
R.
Keel» en borstverkoudi
ampo lucht op en gene
De thermometer staat in deze dagen
n het middelpunt van veler belangstel-
mg. Zou het weer gaan vriezen of kun-
ien de schaatsen weer in het vet?
De bladen maken melding van barbaar-
sche kou aan liet Finsche front en wie
lan leest van 30 graden F. vorst wil wel
ens weten, hoeveel graden Celsius dat
au eigenlijk is.
Daarom vandaag eens een praatje over
thermometers, met daarbij een staatje, dat
ie le.cr maar moest uitknippen; het kan
pas komen.
DRIE SCHALEN.
De lezer herinnert zich van zijn school
jaren nog wel, dat er drie thermometer
schalen zijn: Celsius, Fahrenheit en Ré
aumur. De wetenschap bedient zich meest
/an de eerste, in het dagelijksch leven
houdt men zich veelal bij Fahrenheit (6C
gr. kamertemperatuur; bij 80 gr. krijgen
de kinderen vrij van school.maar de
R van Reaumur on het thermometer
plankje is vrijwel de eenige herinnering
die we aan deze weinig gebruikelijke
schaalverdeling nog hebben, althans in
ons land.
VRIES- EN KOOKPUNT.
Hoe we aan die schaalverdelingen zijn
gekomen Celsius was een Zweedsch na
tuurkundige, Fahrenheit, een Duitscher en
Réaumur een Franschman. Dit geleerde
drietal schonk de wereld o.a. een thermo
meter, maar ze konden het over de schaal-
verdeeling blijkbaar met eens worden,
aangenomen, dat ze daarover beraad
slaagd hebben....
Celsius plaatste zijn thermometer in
smeltend ijs en zette op de plaats van het
kwikniveau 0 (nul). Daarna werd het
kwikbolletje in de damp van kokend wa
ter gehouden. Bij het kookpunt zette
hij 100.
Fahrenheit echter maakte van sneeuw
en zout een extra koud mengsel om er zijn
meter in te zetten. De temperatuur van
dit mengsel duidde hij met 0 (nul) aan.
De temperatuur van het menschelijk li
chaam met 100. Fahrenheit ging niet van
twee standvastige temperaturen uit en
zoo was zijn schaal dus onbruikbaar-
Maar wanneer we de thermometer van
Fahrenheit in smeltende sneeuw (zonder
zout) plaatsen, kunnen we vaststellen, dat
32 gr. F. het vriespunt is en dat de tem
peratuur van dé damp van kokend water
(100 gr. C) overeenkomt met 212 gr. F,
Réaumur verdeelde de schaal tusschen
vries- en kookpunt in 80 graden (0 bij
het vriespunt, 80 bij het kookpunt).
BIJ STRENGE VORST.
Bij heel lage temperaturen kan men
geen kwikthermometer gebruiken. Kwik
bevriest bij 40 gr. C. vorst en de lezer
weet, dat de laatste dagen in de landen
om de Oostzee de kou omstreeks dav
peil wel eens bereikte.
In die gevallen bedient men zich van
thermometers met alcohol b.v. Deze vloei
stof wordt pas bij 130 gr. C. vast.
||||||lllllllllllllllllllllllllllllliri!llllll!lllllllllllllllilllllllllllllllllllllll[l!lllll||||||
LANDBOUW VEETEELT
il||||iiiiiiiiiiiiiiiii(iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
KRACHTVCERBESPARING
VOOR RUNDVEE.
De krachtvoertoe wij zing voor de peri
ode 11 Dec. '39—S Jan. '40 alsmede de
toewijzing voor de periode 8 Jani.5
Febr. '40 wordt voor de industriemelkbe
drijven als ruim bestempe.d. Een toewij
zing van 3 Kg. p.d. per dier voor melk
en kalfkoeien alsmede hoogdrachtige
kalfaarzen voor bedrijven met over het
algemeen een vrij ruime ruwvoedermidde-
lenvoorraad in een periode, waarin de
meeste koeien zeer weinig melk geven of
droogstaan, is inderdaad royaal.
Met voldoende hooi van goede kwali
teit, eventueel kuilgras, of wat bieten,
aardappelen, enz., kan men in de be
hoefte oorzien aan onder houdsvoer voor
een koe van 500-600 Kg. lev. ^gewicht als
mede in de behoefte voor een productie
van 5 a 10 L. melk. Het spreekt vanzelf,
dat zoowel de beschikbare hoeveelheid
F.
-40
—32
-40
35
—28
—31
—30
—24
—22
—25
-20
-13
—20
—16
4
17.8
—14.2
0
15
12
5
10
8
14
5
4
23
0
0
32
5
4
41
10
8
50
15
12
59
20
16
68
25
20
77
30
24
86
35
28
95
40
32
104
45
36
113
50
40
122
55
44
131
60
48
140
65
52
149
70
56
158
75
60
167
80
64
176
85
68
185
90
72
194
95
76
203
100
80
212
VAN POLEN NAAR
ZWITSERLAND.
De voormalige president van
Polen, Ignaz Moscicki, heel' zich .n
Zwitserland gevestigd. Aan de
Universiteit van Pre.:) irg hiei«*.
hij een reeks voordrachten. Onze
foto: de 72-jarige ex- president
met zijn echtgenoote aan de wan
del.
DE WINTERVORST
ALS KUNSTENAAR
Een blik in het Park te Den Burg
BINNENLAND
'S WERELDS KOUDSTE PLEKJE.
Op de vraag: „Waar is het op de we
reld het koudst" wordt meest geant
woord: Aan de Noord- en Zuidpool na
tuurlijk. Maar toch is dit niet zoo. Daar
vriest het als regel niet meer dan 50
gr. C. Neen. 's Werelds laagste tempera
turen worden in Siberië gemeten en wel
in de buurt van het kleine stadje Oi-
Mekon. Daar kan het 70 gr. C. vriezen.'
We kunnen ons natuurlijk geen voorstel
ling maken van wat zoo'n kou wel be
te e kent.
Nog kouder dan in dat Siberische stad
je kan het zijn in...^ ons eigen land.
Maar daar heeft nog geen mensch of
dier ooit last van gehad. We bedoelen de
kleine ruimte van enkele kubieke centime
ters, binnen welke Prof. Keesom de tem
peratuur tot een wel bijzonder laag peil
wist te doen dalen. Dat koudste plekje
ter aarde vonden we toen in het Cryo-
geen laboratorium van de Leidsche Uni
versiteit.
hooi resp. kuilgras als de kwaliteit, als
mede de conditie van liet vee de factoren
zijn, die bepalen, of er al of geen kracht
voer noodig is en, zoo ja, hoeveel en van
welke samenstelling.
In normale tijd was het geen regel maar
uitzondering in het grootste gedeelte van
het industriemelkgebied van N.-Holland,
indien droge koeien en zelfs kalf vaarzen
2 Kg. krachtvoer ontvingen. Maar men
moet de toewijzingen voor de beide ge
noemde periodes n.et als maatstaf ge
bruiken voor de vermoedelijke toewij
zing voor de komende periodes, waarin
de meeste koeien kalven en de kracht-
voerbehoeftc voor de groote melkproduc
tie aanmerkelijk grooter is.
Bij de distributie wordt per periode
van 28 dagen een regeling getroffen voor
heel Nederland, en kunnen onmogelijk
speci.ale regelingen worden getroffen
voor bepaalde gebieden met bepaalde be
drijfsomstandigheden. Wij stehen ons dan
ook voor, dat de toewijzingen voor de
komende perioden niet of althans zeer
weinig verhoogd zullen worden. Bedrij
ven, waarin men in de loopende periode
met minder krachtvoer toe kan dan vol
gens de toewijzing mogelijk is, zullen dan
ook moeten trachten te sparen voor de
komende periode. Dit sparen kan ook ge
beuren in de vorm van bonnen, welke
voor de volgende periode geldig zijn.
Waar de toewijzing voor de varkens »s
gebaseerd op 50 pet van de varkenstoe
wijzing, hebben velen varkensineel be
steld inplaats van koeienmeel. De schijn
baar ro\ale toewijzing voor rundvee maak-
te dit voor zeer veel N.-Holl. bedrijven
mogelijk. Niet onmogelijk is dat, wat men
op deze wijze van de rundveetoewijzing
voor de mestvarkens heeft benut in de
maanden Febr. en Maart toch een be
zwaar zal blijken te zijn, om de versche
koeien te geven, wat hun werkelijk toe
komt.
HET N.H. VEEVOEDERBUREAU.
MILTVUUR maakte de laatste 4 we
ken onder de dieren 387 slachtoffers.
KIPPEN hebben bij strenge vorst bij
zondere verzorging noodig, vooral wat
eten en drinken betreft.
TEGEN VORST. Deze tijd alles goed
afdekken tegen vorst. Met stalmest, stroo
en ruigte kan veel schade voorkomen,
worden.
BOLLEN. Een voor velen nog onbeken
de aanwinst uit de collectie nieuwe Men-
deltulpen van de heer Barth. Heemskerk
te Bennebroek werd een dezer dagen ver
kocht voor f 100 per plant Een mooie
transactie, waard om er de aandacht op
te vestigen.
Met ingang van i Febr. is de jacht
op eenden gesloten.
In Nederland is reeds f 150.000 voor
het Finsche Roode Kruis bijeengebracht
Kampen. De 54-j. G. van Z. is door
rioolgasvergiltiging omgekomen.
Roermond. De 54-j. landbouwer Van
Cruchten is door gasverstikking omge
komen.
Roermond. Door kolendampvergifti
ging in een woonwagen zijn de 54-j.
mvv. Janssen en haar 15-j. dochter om
leven gekomen.
Oldenzaal. Terwijl een 86-j. weduwe
haar voeten op een stoof verwarmde,
raakten haar kleeren in brand. De oude
vrouw is aan de brandwonden overleden.
Warffum. De 70-j. mvv. Mulder en
haar 25-j. dienstmeisje T. Riepma zijn
door gasverstikking om het leven geko
men.
RECHTSZAKEN
BELEEDIGING. Tegen het comm. lie
Kamerlid L. de Visser is, daar hij de rech
terlijke macht beleedigde door het woord'
„klassejustitie" te bezigen, 25 dg. hech
tenis geëischt.
VERDUISTERING. Tegen C.v.H.,ex
directeur van Verzekering Het Paashuis
te Haarlem, is wegens verduistering van
f183000 2 jaar en zes mnd. gevangenis
gevorderd.
VARKENSVOER. Hoe meer eiwit een
\oedermiddel bevat, des te beter dient
het, om bij anderen het eiwittekort aan
te vullen. Bij aardappelen voor de varkens
gaat het zonder aanvulling n,iet. Vooral
is hierbij do ondermelk zeer dienstig. Wie
drie liter ondermelk per mestvarken per
dag kan geven en daarbij gestoomde aard
appelen tot de dieren verzadigd zijn, voe
dert goed en goedkoop. Eenige boeren
voederen half aardappelen, half suiker
bieten.
BEMESTING. Kunstmest strooien op
bevroren land, dat met winterkoren be
zaaid is, is niet aan t: raden. Er ont
staan licht sterke zoutoplossingen, die
de jonge teere plantjes erg schadem Vroeg
gezaaid koren is wel wat sterker, maar
lijdt ook. Gier oversproeien is evenmin
raadzaam; er gaat licht veel stikstof ver
loren en de plantjes lijden.
MAIS. Vroege maïskolven bevriezen
niet. Doch laat geoogste mais kan in de
maisschuren wel degelijk bevriezen en
veel kiemkracht verliezen
LUPINEN. De proef is wel eenomen
in het vroege voorjaar lupinen te zaaien
voor groenbemesting en die half Juni
onder te ploegen voor koolFapenteelt,
Maar dan was meermalen de ondervin
ding, dat de lupinen haast alle grond
vocht hadden opgeteerd en het koolraap
zaad niet kon opkomen. Late aardappelen
zijn dan beter, omdat die eerst teren op
het vocht in de pootaardappel. Ook mais,
die licht optkiemt en veel droogte kan
verdragen.
KIPPENVOER. Zijn vetkan n een goed
bijvoer voor kippen''' Bevatten ze te veel
vet en te weinig eiwit om het visch- of
diermeel te vervangen Antw.Vet
kanen zijn een best bijvoer voor hoen
ders Deze eten ze gaarne. 2. Velen mee>-
nen ten onrechte, dat vetkarnen en(kel
veel vet bevatten. Dit is echter niet zoo.
Ze hebben ook vrij veel eiwit, n.I. 21 petj
werkelijk \erteerbaar Dus dat is nogal
wat. Maar vanwege het hoogé vetgehalte
(plm. 23 pet.) kunnen ze het visch- of
diermeel (garnalenmeel) n et vervangen.
PLANTEN IN KAMER EN TUIN.
163. ASTERS zijn zeer vatbaar voor
een zwamziekte, die de planten even bo
ven de grond aantast en de stengel in
e;n rottende massa doet veranderen. U
moet zorgen voor een kalkhoudend, door
latend grondmengsel, te verbeteren met
turfstrooisel en gebluschte poederkalk. -
Dë aantasting is *te voorkomen door de
plaatsen, waar u asters wilt kvveeken, in,
April te ontsmetten met een twee-pets
Uspulun-oplossing
BUITENLAND
inn
FINLAND.
In Helsinki vriest het 30 gr. C., werd
Donderdag gemeld.
- 100 Finsche vrijwilligers uit Canada
ziijn in Helsinki aangekomen.
- De Russen hebben de Finsche stad
Hango zwaar gebombardeerd 124 vlieg
tuigen hebben 400 van de 700 huizen ver
nield.
In de afgeloopen week zijn er 2000
bommen door de Russen op Finland ge
gooid. Hierdoor werden 17 personen ge
dood en 93 gewond, meldt Helsinki.
De eerste leden van het Ital. Gari
baldilegioen zijn in de hoofdstad aange
komen. De Unie van Z.-Afrika zendt vlieg
tuigen.
SOVJET-RUSLAND
Moskou meldt 40 gr. C. vorst.
Aan 3000 Russische officieren en
manschappen zijn onderscheid'ngen uitge
reikt wegens hun prestaties aan het Fin
sche front.
Radio Moskou waarschuwde in het
Zweedsch de Zweeds che arbeiders: Gij
helpt de Finnen niet door als vrijwilliger
in hun leger te vechten.
Volgens een Zweedsch bericht heeft
Moskou per radio gedreigd, dat, als de
Finnen de wapenen niet spoedig zouden
neerleggen, de Duitschers de Russen te
hulp zouden komen om Finland te ver
pletteren.
FRANKRIJK
De Fransche Kamer heeft met 521
tegen 2 stemmen alle Fransche commu
nistische afgevaardigden van hun min
daat vervallen verklaard.
ITALIË
Palermo is voor de tweede maal
sinds twee dg. door een hevige p^ltó-
beving geteisterd. De Monreale kathe
draal stortte gedeeltelijk in. Materieels
schade zeer groot.
ENGELAND.
Engeland heeft aan Zweden e:m
Noorwegen hulp aangeboden voor het
geval deze landen aangevallen mochten
worden.
Sinds het uitbreken van de oorlog,
hebben 6363 schepen onder Britsch cori-
vooi gevaren, waarvan er 13 door een
vijandelijke actie verloren gingen.
Bij Fifeshire is een Britsche bom-'
men werper bij de start verongelukt. De
lading bommen ontplofte en deed de
huizen tot op 10 K.M. dreunen. De be
manning sprong bijtijds uit het toestel.
In Dec. werden in Engeland bij ver
keersongelukken 1155 personen gedood,
van wie 895 tijdens de verduistering. Dit
is het grootste aantal slachtoffers, ooit
in Engeland in één maand geboekt.
Voor het eerst zijn Britsche vlieg
tuigen tot ver in Groot-Duitschland door
gedrongen. Ér werden pamfletten boven
Weenen en Praag gestrooid.
||||||llllliiilllllllllllllllllllllilllllllillllllllllllllllliilillliilllliili!iiiiiii:iiii
V AJV OVER DE GRENS.
llllllllllllllllll'Hllllllllllllllll'llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUll
WAT ENGELAND VAN PLAN IS.
Tien dagen geleden is de Britsche mi
nister van oorlog afgetreden. Chamber
lain meende, dat hij beter een andere
post kan bekleeden, n.I. die van de han
del, maar dit weigerde Hore Belisha.
Zoo trad hij af. De pers der oppositie
(liberalen en labour) heeft zich daarover
ten zeerste opgewonden. Zij had blijk
baar inlichtingen over het geval gekre
gen, waaruit bleek, dat de samenwerking
tusschen minister en legerleiding met
vlot verliep. Zij meende, dat dit het ge
volg was van de aristocratische opvattin
gen in het leger: de officieren zouden
zich niet gaarne stellen onder een minis
ter, die uit een geheel andere stand was.
Het standsverschil speelt mderaad in
Engeland een groote rol. Vandaar dat de
de bladen van links verleden week ge-
ten.
PSnel en
<jn.
Griep, Kou, fijn. hëlpen hiérbij
altijd een poeder of cachet van MlJnhardL
Mijnbardt's Poeders per stuk 8 ct. Doo« 45 Cfc
Cachcts.gcnaamd..Mi)nhardtjcs"?«t. 1 Oct Doo*50<|
Dinsdag is het geval in het Lagerhuis
behandeld. Er bleek uit dc verklaringen,
van de oud-minister, en van Chamber
lain, dat er inderdaad wrijving was ge
weest tusschen Hore Beksha en de leger
leiding. Die wrijving zou inderdaad mede
het gevolg zijn geweest van persoonlijke
eigenaardigheden. In zooverre komen de
ze mededeelingen dus overeen met het
geen de pers der oppositie verteld had.
Maar toch blijkt uit het debat, dat er
meer achter zat, dan zulke persoonlijke
en menschelijke geschillen Want de pre
mier zoowel als de oud-minister weiger
den om dieper in de kwestie m te gaan.
Het was duidelijk, dat er dingen bij in
het snel waren, die 's lands belang raak
ten. Dit mag men zoo afleiden uit de
houding der oppositie. Attlee, sprekende
namens Labour, sprak geenszins zoo, als
de bladen van links verleedn week ge
schreven hadden. Integendeel, hij laakte
die perscampagne.
Wat er achter zit, kan men slechts ver
moeden. Wij meenen, dat er verschil van
opvatting over de strategie mede in het
spel was. De minister hield vast aan de
theorie van de uitputtingsoorlog", waar
mede men in September de oorlog begon.
Dit brengt mede. dat men zijn soldaten
spaart en geen nieuwe legerfronten
maakt; het eischt tevens een geleidelijke
groei van het leger. Die groei dacht Hore
Belisha zich blijkbaar in democratische
geest; de legerleiding echter wilde een
GEMEENTE-VELDWACHTER
O. GOëNGIlJ
die Maandag onder vele blijkenS
belangstelling zijn zilveren a/r1
jubileum vierde.
DE WERKLOOSHEID.
Hoewel toch een vrij groot aanti
gelui van ons eiland zich in mé' m
idienst heeft moeten begeven, telti 9
gemeente nog plm.honderd werkh -•?
dat is nog iets meer dan half Jamw B
het vorige jaar. Dat ziet er niet «i I
De bane winterperiode, welke j
alle ellende op 's werelds politiekti
ook nog hebben te doorworstelen, A
helaas weinig geschikt om hienn ve
ring te brengen. Geen wonder, dat
ongeduld naar een verandenng teng
wordt uitgezien.
Zij, die in de werkverschaffing ziji :i<
plaatst, zijn óf aan het werk bij Si
boschbeheer, of aan de weg, die d1
toren met de Krim zal verbinden.
NOORWEGEN
Het Noorsche vrachtschip Fn
1750 ton) is op de Noordzee op
mijn geloopen. Elf slachtoffers. 1
VEREENIGDE STATEN.
Amerika heeft reeds 600.000 d I
aan het Finsche Roode Kruis gest
De vliegtuigfabrieken in An
produceeren nu dagelijks 1800 vlicgtk
De komende 18 maanden moeten
10.000 vliegtuigen alleen al aan Enjt
geleverd worden.
In de Ver. Staten is men bsn
met de bouw van 2 slagschepen i
duizend ton.
In Amerika bouwt men bommel
pers van 70 ton 61 M. vleugelspa
cn 11200 K.M. actieradius.
DDan keel en borst inwrijven met Da
Pot 90. Doos 30 ct. Bij Apoth. en D«|
hecht kader in de oude traditie, a
alleen zoo een snelle groei te ben]
was. Die snelle groei acht de legerlè,;
noodig, omdat zij de theorie van de®
puttingsoorlog' heeft losgelaten en;
ver wil kunnen optreden.
Is deze vooronderstelling juist, I
krijgt het aftreden van Hore
meer perspectief. Dan zou 't beteewr
dat de geallieerden nog dit jaar ee
lossing begeeren. Hierop wijst ook
groote toename van het Britsche 1
waartoe men op 1 Januari beslotenl
het expeditiecorps wordt met bijna
millioen uitgebreid En dan is er noj
maatregel genomen, die op de grool
vloed der legerleiding wijst: men i
de Britsche luchtmacht in Frankrijk
tot nu toe een eigen commando hadjs-
in Engeland zetelde, thans los gettf
van dit commando en haar gepJaats™
der de Britsche opperbevelhebber
Frankrijk.
DE GENERAAL INSPECTEERT[jjj
De opperbevelhebber van
Duitsche leger, Generaal
Brauchitsch, inspecteert de troep^
welke in zoo grooten getale m p,
nabij de Siegfriedlinie zijn sam'jQ
getrokken.
