s.o.s.
U hebt het zélf in de hand...
MAGGI5 AROMA
VOOR DE
LANDBOUW
NAGEVULD VOORDELIGERFlesje No.
.14 ct. No. 1...27 et
EEN MIJN ONTPLOFTE!
om succes met Uw maaltijden te
oogsten.
Ook in deze tijden is Maggi's
Aroma het ideale hulpmiddel om
Uw soepen, bouillon, stamppotten
enz. in smaak te verbeteren.
Alle bliksoepen maakt U met een
tikje Maggi's Aroma smakelijker I
En - de beproeide, ongeëven
aarde kwaliteitvanMaggi's Aroma
waarborgt een uiterst zuinig gebruik
unma
DE FINANCIERING VAN DE BLOEM-
BOLLENHANDEL EN DE AFZET.
Leden van de Bloembollenorga
nisaties luisteren naar Dr. Ver-
hage.
De leden van de bloembollenorgamsa-
ties Bloembollencultuur en Hollands
Bloembollenkw.genootsch hebben Woens
dag in De Oranjeboom geluisterd naar de
algem voorzitter der Vereen, voor Bloem
bollencultuur, Dr. Verhage, uit Haar
lem. die sprak over de financiering van
de bloembollenhandel. de afzetgebieden
en de betalingsmoeilijkheden
De bijeenkomst stond onder voorzitter
schap van de heer H Leber, die de ver
gadering met een welkomstwoord opende:
Ons bedrijf maakt een moeilijke tijd mee.
Toch moeten we het hoofd niet laten han
gen. ..Bloembollencultuur" biedt een
serie lezingen aan en daar hebben we een
dankbaar gebruik van gemaakt.
DE AFZET. Dr Verhage begon zijn le
zing met een overzicht van de afzetge
bieden en hun importantie voor de bloem
bollenhandel, bezien in het licht van de
cijfers over 1938. Onze bollen gaan
naar 34 landen in Europa en N.-Amerika
en verder Zuid-Amerika, Azië, Afrika en
Australië. Onze belangrijkste afzetgebie
den bevinden zich op het Noordelijk half
rond Dit is ook wel te verklaren Im
mers, men heeft hier sombere winters,
waardoor de behoefte aan bloemen in
huis ontstaat. Bovendien heeft men met
de export naar het Zuidelijk halfrond
bijzondere moeilijkheden. De bollen moe
ten n.l. een speciale behandeling bij het
kweeken ondergaan, om ze geschikt te
maken voor bloei in de tropen Voor de
oorlog vormden Rusland, Polen, Estland,
Letland en Litauen belangrijke afzetge
bieden. Tegenwoordig is dit veel minder.
Polen bleef nog eenigermate belangrijk,
maar Rusland beteekent vrijwel niets
meer In 1938 werd nog slechts voor f70
naar Rusland geëxporteerd, tegen 170000
gld naar Polen.
De heer Verhage was pessimistisch ge
stemd t.a.v een verbetering in deze toe
stand, gezien de groote moeilijkheden, die
deze landen van de Russische druk on
dervinden. Naar Frankrijk, België, Zwit
serland, Spanje, Italië, Bulgarije, Grie
kenland en de Balkanlanden werd in de
afgeloopen jaren een steeds stijgend aan
tal bloemollen geëxporteerd, 't Bedrag
is nog niet zoo hoog, wanneer men naar
de afname van Engeland kijkt, maar een
som van f 2.460.000 totaal kan voor deze
landen zeer mooi worden genoemd. Door
de oorlogstoestand is het ook naar deze
landen bijna niet mogelijk uit te voeren.
Italië biedt nog wel eenige perspectieven.
Spr. was er van overtuigd, dat na deze
oorlog de exportontwikkeling van de
laatste jaren zich in deze landen zal
voortzetten Vervolgens bekeek de heer
Verhage de groep Scandinavische landen,
waarbij Finland en IJsland werden ge
rekend. Deze groep was steeds een zeer
belangrijke, omdat ieder jaar voor een
groot bedrag naar dit gebied werd geëx
porteerd. In 1938 bedroeg de export in
totaal f 3.600.000, waarbij alleen Zweden
voor f2 570.000 aan bollen was. De ex
port naar deze landen is door de oorlog
ook zeer in het nauw gekomen Ernstig
voelt men in Scandinavië de oorlogsdrei
ging en men heeft geen geld meer over
voor luxe uitgaven.
Naar de landengroep Duitschland-Oos-
tenrijkTsjecho-Slowakije Hongarije
werd voor de oorlog ook voordeelig uit
gevoerd, ondanks het clearingverdrag
De hooge prijzen die daar gemaakt wor
den, zeggen, dat onze producten in
Duitschland nog gretig onthaal vinden.
Voor f 2.675.000 werd naar deze landen
in 1938 uitgevoerd, waarvan voor
f 2.425.000 naar Duitschland.
Dr Verhage was van meening, dat
wanneer Duitschland weer in het wereld
verkeer zou worden opgenomen, en de
Duitsche financiën weer sterker zouden
worden, dit ongetwijfeld bijzonder aan de
Nederlandsche bloembollenhandel ten
goede zou komen.
De belangrijkste export-groep was En-
geland-Ierland, waarheen in 1938 voor
f 16.627.000 werd uitgevoerd, wat meer
dan de helft van onze totale export is. De
liefde voor bloemen in Engeland is groot,
en men kan er betalen. De export steeg
voortdurend, niettegenstaande Engeland
ook een eigen cultuur had, die echter niet
kon tippen aan de onze. De Engelsche
narcissenteelt is b.v. al in het geheel geen
concurrent, omdat de meeste narcissen
ziek zijn. De Engelsche tulpencultuur is
een ernstige concurrent, alhoewel men
zich bepaalt tot het kweeken van hoofd
soorten.
Sinds het uitbreken van de oorlog valt
er aan Engeland niets meer te verdie
nen. Men heeft nu alle geld voor de krijg
noodig.
Naar Amerika kan veel meer worden
uitgevoerd, mits er maar een goede, ef
fectieve RECLAME voor onze bloembol
wordt gevoerd. Amerika neemt niets zon
der reclame. Spr wees ook nog op de
moeilijkheden van uitvoer naar de landen
op het Zuidelijk halfrond.
DE FINANCIERING.
Vervolgens stapte de heer Verhage over
op de financiering van de blombollen-
handel.
Onze voornaamste afnemers zijn de
kleine broeiers, die in het najaar k.oopen
en in het voorjaar pas kunnen verkoopen.
Men zal inzien, dat er ontzaggelijk veel
geld in een dergelijke onderneming gaat
zitten, waarvan men pas na geruime tijd
profijt kan trekken De broeier moet het
al die tijd „uitzingen". Er is daarom
een crediet voor hen ingesteld, dat loopt
tot de tijd, dat zij zelf hun geld hebben
ontvangen Deze credietregeling vermin
dert voor hen ook het risico, dat zij loo-
pen, wanneer zij van buitenlandsche
kweekers koopen. Zij weten dan immers
nog niet, of zij kregen, wat zij bestelden.
Blijkt dit met het geval te zijn, dan be
hoeven zij met te betalen.
In de handel met particulieren is het
toestaan van crediet overbodig, terwijl in
de handel met zaad- en warenhuizen een
klein crediet van zes weken kan worden
toegestaan. Bij het verleenen van credie-
ten door de kweekers heeft men wel
eens gedacht aan bemiddeling door ban
ken. In de praktijk is deze bemiddeling
echter niet practisch uitvoerbaar.
Het verleenen van credieten door de
kweeker heeft zeer groote voordeelen
maar ook nadeelen. De nadeelen blijken
nu wel zeer goed, nu, wanneer het 1 Mei
zal zijn, blijken zal dat velen niet kunnen
betalen Handelt een kweeker over de
veiling, dan kunnen hem voorschotten
op zijn transactie door de Boerenleen
bank worden verstrekt.
De veilinghandel heeft nog een voor
deel. om het risico van wanbetaling te
verminderen, beoordeelt de veiling de
credietwaardigheid van de afnemer en
wanneer deze later blijkt, niet te kunnen
betalen, dragen de kweekers gezamenlijk
de „strop".
Dergelijke maatregelen overweegt men
thans ook toe te passen in de handel, die
buiten de veiling wordt gevoerd. Een
commissie onderzoekt het denkbeeld Spr.
was van oordeel, dat het crediet niet mag
worden afgeschaft Dit zou een slag voor
de uitvoer kunnen beteekenen.
Als derde punt besprak de heer Ver
hage de financieele moeilijkheden, die
afnemers kunnen hebben Men moet voor
zichtig zijn met het aanvragen van fail
lissement van een afnemer Een accoord
kan dikwijls voordeeliger zijn. Wanneer
een afnemer surseance van betaling
vraagt, of een accoord aanbiedt, dient
men zijn financieele toestand eerst gron
dig te onderzoeken, alvorens een besluit
te nemen Het kan een „foefje" zijn De
samenwerkende organisaties hebben een
commissie benoemd, die de kweekers zal
bijstaan bij het onderzoek in dergelijke
gevallen. Men wende zich tot deze com
missie, wanneer men moeilijkheden heeft.
Zij zal zeggen wat u te doen staat.
Overleg is een noodzakelijk ding in
deze tijd!
Naar aanleiding van dit betoog wer
den enkele vragen gesteld en beant
woord H K
DAT PLAKT. Volgens een Handlei
ding voor de Vrouw is waterglas een goed
middel om te plakken. Om te blijven plak
ken wordt van andere zijde een bierglas
aanbevolen.
De hulpactie voor de Familie L. Zamen
hof
Reeds verantwoord f 12,50
B. van H., Texel 1,
Mej. Gr. R. 2,50
L.R., Dirkshorn L
Totaal f 17,
Gaarne worden voor het inlossen van
de eere-schuld der Esperantisten aan de
Familie Zamenhof slachtoffers van jo
denhaat en bekrompen nationalisme
ingewacht door Joh. M. Duinker, Parkstr.
Den Burg, postrekening 216684.
||||||iiiiiiiiiiii>iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii1II||I
llllllllllll Mededeelingen llllllllllll
llllllllllll van Texels Bioscoop-Theater, llllllllllll
liiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
SPI ON NAG E
IN DE MAGINOT-L1NIE
Deze week draait in ons Theater een
zeer spannende film, getiteld „Spionna-
ge in de Mag:not-linie".
In de vesting wordt een schot gelost
op de bevelvoerende kolonel, die dooie-
lijk wordt getroffen. Een kapitein wordt
verdacht, doch deze houdt vol onschuldig
te zijn. Hij wordt gearresteerd, doch daar
blijkt, dat hij de dader niet kan zijnj
wordt hij weer vrijgelaten. De kapitein
wil nu zelf de dader opsporen. Hij ver
moedt, dat deze zich onder zijn luitenants
bevindt en inderdaad blijkt dit het geval
te zijn. Na een zeer ingewikkelde loop
van spannende gebeurtenissen - waarvan
wij u maar niets zullen verklappen
komt men met zekerheid aan de weet,
dat een der luitenants de moordenaar is
en ook, dat deze dader tevens een Duit
sche spion moet zyn. Op zeker moment
ontsnapt hij, maar hij wordt neergescho
ten. Men ontdekt, dat de man Kuneck
heet en deze naam verklaart meteen ver
schillende vreemde handelingen van de
vrouw van de kapitein zij heet na
melijk ook Kuneck en de spion
was haar broer. Het huwelijk wordt ver
broken en de kans van de kapite n op
promotie stijgt
Een zeer interessante, aangrijpende film
welke zeker veel publiek zal trekken.
VEREENIGING
VOOR
BEDRIJFSVOORLICHTING.
OP TEXEL.
Erwten op gescheurd grasland en oude
bouwgrond.
Van weg het landbouwconsulent-
schap werden verleden jaar een
paar proeven genomen met erwtenrassen,
één op gescheurd grasland en een op
oude bouwgrond. Hier volgen eerst enke
le gegevens over de toestand, waarin de
beide perceelen verkeerden:
Perceel I. zand, gescheurd grasland;
hoogteligging 75 cM; toestand van de
grond: goed. Bemesting: 400 kg. super;
200 kg kali 40 pet. Zaaitijd: 12 April;
rijenafstand: 40 cM.
Perceel II. Zand; oude bouwgrond,
hoogteligging 1 M.; toestand van de
grond: goed. Bemesting: 500 kg. super,
200kg. kali 40 pet.. Zaaitijd: 12 April.
Rijenafstand. 40 cM.
Doordat het weer direct zeer gunstig
was, kon door de snelle groei iets worden
ingeloopen op de vroeger gezaaide erw
ten. Op perceel II hebben sommige veld
jes iets geleden van het stuiven, waar
door deze een eenigszins holle stand kre
gen Punten van belang bij de beoordee
ling der eigenschappen zijn: goede grond-
bedekking, lengte van het gewas, tijd van
bloei, tijd van afsterven, de opbrengst
en de kwaliteit. Van alle rassen was op
perceel I de grondbedekking goed té
noemen, op perceel II zooals reeds ge
zegd door het stuiven minder goed.
De rassen die vergeleken werden wa
ren:
1. Limburgsche Gele.
2 Unica.
3. Mansholt gekruiste extra kortstroo
groene.
4. Boerengrauw.
5. Groninger Blauwpeul
6. Hala Capucijner.
7. Gruno Rozijnerwt.
Behalve Mansholt en Unica hadden alle
rassen nog al lengte. Zeer lang stroo had
den Groninger Blauwpeul en Limburg
sche Gele. Boerengrauw was veel te laat
rijp. Het vroegst en daarom het meest
aan te bevelen waren Mansholt, Unica,
Hala en Gruno. Tijd van rijpheid plm.
25 Juli. De beste kwaliteit erwten lever
de de Limburgsche Gele, maar deze bleef
in opbrengst te veel achter De kwaliteit
van Unica en Mansholt was op beide
perceelen goed, evenals van Gruno. De
Hala Capucijner gaf naast een goede
opbrengst zaad van beste kwaliteit. We
POLDER BURG ER-NI EU WL AND
Donderdag morgen werd door pol
der Burger-Nieuwland in Caté Den
Burg de jaarvergadering van inge
landen gehouden.
Na opening door de voor/v de heer W.
Eelman en lezing der notulen door de
secr.-penn., de heer A.P Koorn, volgde t
financ. verslag. De ontvangsten bedroe
gen f 1576,60; de uitgaven f 1373,32, Per
1 Jan. 1940 in kas f203,28. De heeren R.
Huisman en D.Eelman hadden de reke-
n;ng in orde bevonden. De begrooting
werd vastgesteld op een bedrag van 1900.
De poldcrlasten bleven ongewijzigd, n.l.
f9,- per H.A.
Bestuur. Van de bestuursleden moest
de heer J.Keijser Augz. aftreden. Deze
werd herkozen.
Bij de rondvraag werd de klacht ge
uit, dat onbevoegden zich het recht had
den toegeëigend de sluis bij Weegcrswaal
zelf te openen en te sluiten. Het bestuur
zal hiertegen voldoende maatregelen ne
men.
De weg verkeert in goede condit.e.
Men hoopt, dat de weg eerstdaags zo
verbeterd zal worden, dat hij aan de ei-
schen van het snelverkeer voldoet en op
één lijn gesteld kan worden met die van
Eierland en Waalenburg (Ook die door
Waalenburg zal verbeterd worden) Er
wordt danook besloten er voorloopig wei
nig a an ten koste te leggen.
Ten slotte bracht de heer B. Bakker '1
aanbrengen van een schuif in de duiker
bij de Strooppot ter sprake. Er zal ee(ri
schrijven aan het betrokken waterschar
worden gericht met het verzoek deze
schuif alsnog te doen aanbrengen.
Verder niets meer aan de orde zijnde,
wordt de vergadering gesloten. J
llllllitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiin»1"»111'!!!!!!
llllllllllll VAN OVER DE GRENS llllllllllll
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii>iiii>ii»»||||iII,,i,i,iiiii,i,,iiii,|IIII"
DUITSCHLAND EN HET VATICAAN
De betrekkingen tusschen Duitsehland
en het Vaticaan zijn reeds lang weinig
hartelijk. Het Duitsche régune heeft een
andere opvatting over de plaats van het
kerkelijk leven in de staat dan de kerke
lijke overheid. De Duitsche machthebbers
zijn van oordeel, dat godsdienst een aan
gelegenheid is voor het kerkgebouw en
voor de binnenkamer, maar dat hij geen
invloed mag uitoefenen op liet politieke
en socialeleven. Deze opvatting wijst
men in het Vaticaan af. Vandaar de
spanning tusschen de beide machten, eeit
soort kerkstrijd, waarbij o.a. de invloed
op de jeugd een der concrete geschilpun
ten is. Sinds de oorlog echter zijn de be
trekkingen tusschen de twee er nog slech
ter op geworden. Wel schijnt de kerk
strijd in Duitschland zelf minder scheqi
te worden gevoerd; Alle Duitschers, ook
de Katholieke, leggen met het oog op het
gevaar, waarin het land verkeert, aait
hun grieven zooveel mogelijk het zwijger
op. Anderzijds is het régime geneigd, de
godsdienstige meeningen te ontzien. Maar
de Gebeurtenissen in Polen hebben het
Vaticaan tot verzet tegen de Duitsche
politiek genoopt. De kerkelijke autoritei-
laten hier de opbrengsten aan zaad en
stroo volgen:
Perceel I:
Limburgsche Gele 2000 kg. zaad, 3800
kg. stroo
Unica 4200 kg. zaad, 2000 kg stroo.
Mansholt 3200 kg zaad, 1500 kg. stroo
Gruno roz 3200 kg. zaad, 1300 kg. stroo
Hala cap. 3600 kg, zaad, 1900 kg stroo.
PerceelII:
Limb Gele 2200 kg. zaad, 2800 kg.
stroo
Unica 4000 kg. zaad, 2200 kg. stroo.
Mansholt 2700 kg. zaad, 2500 kg stroo
Gron. blp. 1800 kg. zaad, 2200 kg. stroo.
Gruno roz. 2200 kg. zaad, 1400 kg. stroo
Hala cap. 3400 kg. zaad, 1600 kg stroo.
In baaltjes van 80 kg. omgerekend,
varieert de opbrengst van Unica tusschen
50 en 52, van Mansholt tusschen 35 en
40, Gruno tusschen 29 en 40, Hala capu
cijner tusschen 42 en 45
Behalve van Limb. Gele was de op
brengst van alle rassen op het gescheurde
grasland hooger dan op het oude-bouw
land.
Wat zegt de rassenlijst van de vier
voornaamste soorten?
Unica. Productieve erwt, die snel en ge
lijkmatig bloeit. Kort stevig stroo, wat
met altijd regelmatig bezakt. Verlangt
een vruchtbare bodem, blijft op zware
grond aan de korte kant. Vereischt schoon
land, tijdig zichten aanbevolen. Iets vat
baar voor voetziekte en valsche meel
dauw Zaad klein, soms iets deukig, goed
kokend, geneigd tot verbleeken. Aanbe
volen wordt dit ras dicht te zaaien of
kleine rijen afstand te geven.
Mansholt's gekruiste extra korte groene
erwt. Onderscheidt zich van Unica door
betere grondbedekking, wat vooral voor
zware kleigrond van belang is. Het zaad
is iets grover en van beter kleur. Stroo
iets langer dan van Unica maar minder
stevig, bloeit vroeg, is vlug afgebloeid
en rijpt gelijkmatig. Moet voldoende dicht
gezaaid. Iets gevoelig voor slecht oogst-
weer doordat de peulen openspringen.
Zaden iets geneigd tot barsten. Op
brengstvermogen zeer goed.
Hala capucijner. Het gewas is forsch,
waardoor goede grondbedekking verkre
gen wordt Stroo half lang en behoorlijk
stevig. Moet vroeg gezaaid worden.
Bloei begint vroeg maar gaat iets lang
door. Gevoelig voor knopmade en kwade
harten. Op zware gronden worden op
brengst en kwaliteit gunstig beoordeeld.
Gruno rozijnerwt. Komt in eigenschap
pen vrijwel overeen met Hala capucijner.
Bloeit nog iets vroeger, heeft bruin ge
marmerd zaad en iets minder stroo. Moet
met zorg geoogst worden, daar vochtig
zaad gemakkelijk verkleurt. Gevoelig
voor kwade harten
ten laken de wijze, waarop liet Duitsche
bestuur in het veroverde gebied met do
bevolking handelt. Het is in sommige
gevallen uitermate onbehoorlijk opgetre
den. Ook is het godsdienstig leven der
Poolsche natie onder strenge controle
gebracht en het kerkorgaan gereduceercL
Tegen dit alles heeft het Vaticaan met
kracht geprotesteerd. Voorts heeft de
„Osservatore Romano", het blad, waar
in de pauselijke diplomatieke inzichten
worden uiteengezet, krachtdadig positie
gekozen voor Finland en tegen de Sovjet-
Unie, terwijl dit blad in het algemeen een
standpunt verdedigt, dat inet het stand
punt der geallieerden in hooge mate ge
lijkenis vertoont.
Onder deze omstandigheden is het be
zoek van Von Ribbentrop aan de Paus
van meer dan gewone beteekenis. Daar
komt nog dit bij: Nu Roosevelt met de
missie-Welles naar de vier hoofdsteden;
zoo duidelijk heeft te kennen gegeven»
hoe groot de belangstelling der Vereen.
Staten voor de Europeesche kwesties is,
komt ook de diplomatie van het Vaticaan
weer naar voren. Want Roosevelt en het
Vaticaan trekken sinds eenige maanden
één lijn wat de houding jegens het Euro-
peesch conflict aangaat. Een vnedespoging
is de missie-Welles n:et, maar wel stelt
ze opnieuw het probleem van de oorlog
aan de orde. Von Ribbentrops bezoek
aan de Paus past in dit kader.
De Duitsche minister en de Paus had
den dan de volgende j)ix>bleinen bespro
ken: le de inwendige situatie in Duitsch
land, vooral de positie van de Katholie
ken en van hun godsdienstige organisa
ties. 2e de behandeling van Polen; 3e de
opvattingen, welke men beiderzijds koe
stert jegens hetvraagstuk van oorlog eb
vrede. Ten 4e: de mogelijkheid van be
middeling tusschen Duitschland en het
Westen door het Vaticaan, mét of zonder
Italië. De Paus heeft daarbij o.a. ver
wezen naar zijn Kerstboodschap en de
daarin vervatte vijf punten, welke hij als
grondslagen voor een rechtvaardige vrede
heeft opgesomd: Dat zijn: le onafhan
kelijkheid van alle landen; 2e geen bewa
peningswedloop, geen bedreiging van de
vrede door rechtsschending; 3e een juri
dische organisatie voor de vrede; 4e een
herziening van bestaande maar niet houd
bare toestanden; 5e rekening houden met
dc normen van Gods wetten.
Von Ribbentrop zou (naar men be
weert) hebben geantwoord, dat de na-
tionaal-socialisten Duitschland en de Ka
tholieken in het algemeen van het bolsje
wisme hebben gered cn verzekeid hebben
ben, dat de Duitsch-Russische samen-
werking alleen economisch is, niet ideo
logisch.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT
DE NEGENDE AAN TEXEL.S
OOSTKUST.
Wederom heeft de Texelsche bodem ge
trild. Woensdagmorgen is bij dc Schans
een mijn tegen de dijk gespoeld en ont
ploft. De klap was zoo hevig, dat deze
over ons heele eiland werd gehoord en
dat de grond in Den Burg nog trilde.
Onmiddellijk na de ontploffing steeg
een dikke, zwarte rook op, die tot op
groote afstand werd waargenomen.
De dijk, die nu voor de 9e maal met
een mijn in aanraking kwam, werd vrij
ernstig beschadigd. Het gat was wel net
diep, maar strekte zich toch uit over een
breedte van drie meter. Tot ver in de
omtrek vond men steensplinters.
Om half negen had men de mijn zien
naderen. Ter plaatse wonen niet veel
menschen, de bewoners van enkele om
liggende boerderijen werden gewaar
schuwd. Hun werd aangeraden de ramen
open te zetten om groote schade te voor
komen. Op de dijk bevond zich een jonge
man uit Den Burg, die de mijn wilde zien
ontploffen. Ondanks herhaalde waar
schuwingen was hij niet te bewegen van
de dijk te gaan. Pas toen een militair een
waarschuwmgsschot loste, verliet hij deze.
Nauwelijks was hij in veiligheid, of om
vijf over half negen, zoo gauw als ntog
nooit gebeurd is, plofte de helsche ma
chine. De arbeiders, die vlak achter do
plaats des onheils aan het werk waren
bij liet bouwen van het nieuwe gemaal
voor de Dertig Polders, hadden inder
haast een schuilplaats gezocht in het
oude. maar nog zeer solide kruitmagazijn
van het voormalige fort. De Schans. Ook
de gewaarschuwde jongeman kwam er
zonder kleerscheuren af. Erger waren ech
ter de gevolgen voor de omliggende boer
derijen, die uijna alle schade hadden op-
geloopen.
We hebben eens een praatje gemaald
met mej. Henkes (Noordkaap), wier huis
wel de meeste schade van de ontploffing
had ondervonden. Henkes en zijn vrouw
zaten met de lamp op. Alle ruiten waren
gesprongen en de sponningen van de
vensters waren zelfs ontziet. De explosie
was zoo hevig geweest, dat zelfs dc thee
kopjes, die op een tafeltje voor 't raam
stonden, aan scherven waren geslagen,
In het achterhuis was de vernieling ook
groot. Alles, wat aan de wand hing, was
er af gevallen. Zelfs groote brokken kalk
waren naar beneden gekomen. Alles was
met kalkgruis bedekt.
We badden al tegen elkaar gezegd
aldus mej. Henkes: Het is een echtmij-
nenwindje en we zullen er wel weer vai(
lusten. En het is uitgekomen ook.
Mej. Henkes vond de slag niet zoo
hevig als die van de vorige mijnen en
wanneer men de dijk bekijkt, is de schade
daaraan ook niet zoo bijzonder groot.
Maar in Den Burg waren er, die beweer
den, dat dit de ergste klap was, die men
ooit van geëxplodeerde mijnen had ge
hoord. En ook de trilling van de grond
moet bijzonder erg geweest zijn. Dege
nen, die om die tjjd zich in de katholieke)
kerk aan dc Molenstraat bevonden, .waren
er bijzonder van geschrokken.
De ravage in het huis „De Tu nbouw''
van de heer Maas is eveneens zeer groot.
Alle ruiten zijn gesprongen. Een tra
gische omstandigheid is, dat de heer
Maas pas weer m dit huis woonde met
zijn vrouw (die een kindje van enkele
dagen heeft), nadat de woning weer her
steld was: bij de vorige inijnontploffing
was dit huis eveneens onbewoonbaar ge
worden. De familie heeft het huis thans
weer moeten verlaten.
Het gebouwtje van de zwemvereemging
is zwaar beschadigd. Alle ruiten zijn ver
nield en de wanden zijn geheel ontzet.
Van de eere-en-twintig mijnen, die aan
Texels oostkust aanspoelden, is dit nu
- naar opzichter J. van der Pijl ons ver
zekerde, al de NEGENDE, die ontplofte.
Het was erg moeilijk om de mijnen te
zien aankomen. Drie had men er oor
spronkelijk gesignaleerd. Een er van was
ontploft, de ander vastgeraakt een eind
uit de kust en de derde was afgedreven
in de richting Nieuweschild. Men vrees
de, dat de mijl) Woensdagavond, wan
neer de vloed weer zou komen, tegen dc
dijk zou spoelen. Het was mistig. Wan
neer men op de dijk stond, had men
hoogstens een K.M. zicht. Onophoudelijk
loeide er in de verte een schip en gilde1
de sirene op liet havenhoofd.
Het is niet te hopen, dat we nog meer
van die mijnontploffingen krijgen, want
dan blijft er geen ruit meer heel. En het
zit er bij onze Oudeschilders ook zoo
dik niet aan. HANS K.
EEN BIJZONDERE IRIS
Op de Maandag te Haarlem gehouden
bloemenketiring was o.a. te bewonderen
een kistje met een keurige collectie Iris
Danfordiae, een aardige kleine Iris, ge
schikt voor rotstuinen en ingezonden doob
de heer J.S.Dijt alhier.
