TEXELSCHE COURANT
We maken ons gereed
52ste Jaargang
DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
Woensdag 17 April 1940
No. 5437
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
declig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoogstens
vier; vooruit betaald)
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.losse nis 4 ct
ZONDAGSBLAD: f0.50 per kwartaal;
buiten Den Burg f 0,70.
POSTREKENING no. 652.
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. opgeveer een half uur later.)
17 Apr. 18 19 20 21 22 23
8,21 4,54 6,09 7,02 7.47 8.80 9,12
OP 17 APRIL LICHT OP VOOR
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 7 31
P. STAPEL Cz. OVERLEDEN.
De heer P. Stapel Cz., oud-voorzitter
van het hoofdbestuur der Holl. Mij. van
Landbouw is Woensdag 10 April op 69-
jarige leeftijd te Hoogkarspel overleden.
Daar de heer Stapel nog tot voor kort
met zijn welbekende en groote activiteit
de belangen van de landbouw diende,
zal het plotselinge bericht van zijn over
lijden door velen met leedwezen zijn ont
vangen. De heele boerenstand, ook die op
ons eiland, mist in hem een enthousi
ast en eerlijk medewerker. Tal van per
sonen, die nader met hem in aanraking
kwamen, kenden de heer Stapel als een
opgewekt en goed mensch en als een op
recht vriend Aldus meldt het Holl.
Landbouw Weekblad.
De film, die we van een der Texelsche
fokveedagen vervaardigden, houdt de
herinnering aan de heer Stapel levendig.
Bij gelegenheid van zijn bezoek aan Texel
hebben we ook hem vereeuwigd, samen
met nog zooveel anderen, die ons reeds
door de dood ontvallen zijn: Meester
Klimp, Jan Wegman, meester Schaap.
SPORT OP TEXEL
TEX. BOYS-NIEUWS.
De wedstrijd van ons tweede tegen Po
mona kon niet doorgaan. Vlug werd Tex.
Boys 2-Burg 2 ingelascht, welke door
de comp.-leider op 12 uur werd vastge
steld. Daar Burg 2 niet is verschenen,
zullen Tex. Boys wel 2 winstpunten kun
nen boeken; Burg 2 2 verliespunten. Dit
zal door het T.N.C.-bestuur geregeld
worden.
Ons 1ste bracht het er heel aardig af
door van Texel 2 met 3-1 te winnen. Al
heel vlug wist Wim de leiding te nemen.
Hij dient zeker de middenvoorplaats te
bezetten. Het 2e doelpunt kwam van het
duo Hopman, het was het doelpunt van
de wedstrijd. Nog kwam een doelpunt en
een veilige 3-0 voorsprong hadden de
Boys zeker verdiend. Texel wist eenmaal
te doelpunten. We zagen nog een straf
schop, door Henk Ran genomen, keihard
van de paal terugkomen en door dezelfde
speler over de uitlijn trappen. Er restee-
ren ons eerste nog 2 wedstrijden. Dan
is men gelukkig aan het einde, gelukkig,
want lust en belangstelling voor de T.N.
C. blijken verloren te gaan. M.
DE NEDERLANDSCHE
WERELDOMROEP
Aansluiting bij een der Omroep-
vereenigingen verplicht gesteld,
(indien het ingediend wetsontwerp
wet wordt)
Een kwestie van nationaal belang.
Milliarden woorden vliegen om de
aardbol. Over dag en des nachts. Onafge
broken, naar alle richtingen. Milliarden
woorden, in alle talen, die door menschen
gesproken worden. Het zijn de ultra-korte
golfzenders in Berlijn, Londen, Parijs, Ro
me, New York, Tokio, enz., die uur na uur
berichten uitzenden en de wereld over -
slroomen met hun nieuws. ,,Hun" nieuws,
want de propagandamethoden van de laat
ste jaren hebben ons wel geleerd, dat er
van objectief nieuws geen sprake meer is.
Ieder ziet de wereld door „zijn" bril en
poogt die kijk op de zaken ook aan ande
ren op te dringen. Die ultra-korte-golf-
zenders gebruiken ook de Nederlandsche
taal. Ze richten hun uitzendingen zeer
bewust naar onze overzeesche gebiedsdee
len. Het gevaar van deze uitzendingen is,
dat ze onder het mom van gul-geboden
amusement en inlichtingen buitenland-
sche propaganda voeren.
►at gevaar is des te grooter nu de oor-
in Europa is uitgebroken,
ïdereen verlangt naar nieuws, naar 't
ste nieuws, naar betrouwbaar nieuws,
ultra-kortegolfzenders der groote mo-
dheden zenden berichten uit in alle
•n maar zij zijn de meest-belangheb
den en ze trachten de eigen daden en
ities zoo mooi mogelijk voor te stel-
Betrouwbaar is hun nieuws aller-
ïst.
VERPACHTING STAATSBOSCH-
BEHEER.
Dezer dagen werden door Staatsbosch
beheer verpacht standplaatsen voor de
verkoop van fruit en ijs op de Wester-
mient. Ze werden gegund aan de hoogste
inschrijvers en wel aan de heeren K. Wet
steen (fruit) en Jb.Boon (ijs)
Voor het Koogerslag werd dit jaar tot
pachten geen gelegenheid gegeven.
WOLPRIJS SCHEER 1940.
Holl. Mij. verzoekt de Minister
vast te houden aan een minimum
van f 2.per Kg.
Voor de eventueele vordering van de
wolscheer 1940 heeft de Wolcommissie
uit de H. M. v. L. een nota opgesteld, met
welker inhoud het hoofdbestuur zich ge
heel kon vereenigen, zoodat een en ander
ter kennis van het K.N.L.C. is gebracht.
Wij laten hier de verkorte inhoud vol
gen:
Het heeft er alle schijn van, dat wij ook
op het gebied van de schapenhouderij een
vrij langdurig tijdperk tegemoet gaan van
Regeeringsbemoeiingen en prijsvaststel
lingen door de Overheid. Het wil ons
daarom gewenscht voorkomen, dat thans
door de Minister wordt gezegd, wat de
schapenboeren te verwachten hebben. Het
ligt toch ongetwijfeld niet in de bedoe
ling van Z.Exc. om de prijzen voor die
producten op een zoodanig peil vast te
stellen, dat deze boeren bij de grootst
mogelijke ijver en vakkennis en de
minst mogelijke pacht toch geen bestaan
hebben.
Wanneer het echter uit nationaal oog
punt of op grond van andere overwegin
gen gewenscht is, dat de schapenhouderij
en -fokkerij in Nederland in stand blijft,
lijkt het ons niet meer dan billijk, dat de
schapenboeren althans voor hun wol een
prijs ontvangen, waarbij zij kans hebben
eenig loon voor hun arbeid te verdienen.
Voor de scheer 1940 hebben wij er geen
bezwaar tegen, dat de wolprijs wordt ge
koppeld aan de wolprijs op de we
reldmarkt, echter met dien verstande, dat
zal worden vastgehouden aan ccn mini
mum van f 2.per Kg. als zijnde nood?g
voor de productiekosten en ccn minimum
loon voor de schapenhouder.
Terloops moge hieraan worden toege
voegd, dat door de huidige abnormale
winter de productiekosten belangrijk bo
ven dit bedrag zullen uitsteken.
Tenslotte achten wij het noodzakelijk,
dat de schapenhouders in deze voor hen
zeer zorgelijke en steeds moeilijker wor
dende tijden eenige steun wordt verleend
door zoo spoedig mogelijk de blootwol-
prijzen te verhoogen tot op de basis van
ten minste f2 voor gewone inlandsche
scheerwol, zijnde het minimum voor dek
king der productiekosten.
De# lage schadevergoeding voor de ge
vorderde wol van scheer 1939 is door de
Minister verdedigd op grond van de han-
delsprijzen, doch wij merken op, dat de
blootwol thans zeer belangrijk beneden
de wereldmarktprijs wordt vergoed. Wij
vinden het hoogst onbillijk, dat in deze
nog schijnbaar steeds wordt vastgehou
den aan het willekeurige tijdvak van 16-
30 September 1939.
HUIDENPRIJS TE LAAG.
In een afzonderlijk schrijven is de aan
dacht van het K.N.L.C. gevestigd op de
onbevredigende prijzen der schapenhui
den, welke door 't Rijksbureau voor Hui
den en Leer worden uitbetaald en die
in verhouding tot de wereldmarktprijzen
van de wol zelfs belangrijk te laag zijn.
Verzocht wordt de noodige stappen te
willen doen om te bevorderen, dat de
prijzen der huiden op het gewenschte peil
worden gebracht.
Het nieuws, dat geloofwaardig is, waar
r.aar onze landgenooten in Indië en over
al elders snakken, dat nieuws kan alleen
het neutrale vrije Nederland geven. Het
vrije Nederland, dat zijn stem moet laten
hooren in het concert der ultra-kortegolf
zenders opdat het op die manier de we
reld op de hoogte kan stellen van zijn
oude cultuur en bekendheid kan geven
aan de voortbrengselen van zijn bodem
en industrie.
Het oogenblik schijnt aangebroken,
waarop inderdaad de Nederlandsche we
reldomroep tot stand zal komen. Een
daartoe strekkend wetsontwerp is door
Minister Van Boeijen bij de Tweede Ka
mer ingediend.
Dat ontwerp regelt ook de financieele
zijde van het vraagstuk. En wel op deze
wijze, dat alle radioluisteraars verplicht
zullen worden in de kosten van de Neder
landsche omroep bij te dragen. Dit kan
geschieden doordat men zich bij een der
omroepvereenigingen aansluit tegen een
jaarlijksche contributie van ten minste
vijf gulden. Doet men dit niet, dan is
men verplicht een verhoogde bijdrage te
betalen aan het Rijk (bijv. zes gulden)
We verklappen geen geheim, wanneer
we meedeelen, dat vele luisteraars, zoo
wel toestelbezitters als centraleabonné's,
die tot dusver geen lid van een omroep-
vereeniging waren, zich thans aanmel
den, teneinde de wettelijke verplichting
voor te zijn.
Het belangrijkste is echter, dat Neder
land voorbereidingen gaat treffen om aan
de wereldomroep deel te nemen.
(Het bovenstaande werd ons ter plaat
sing aangeboden door de heer A.Backer,
secr.-penn. van de afd. Texel van de Va-
ra.
NED. HERV. KERKKOOR.
Het Ned Herv. Kerkkoor, directeur de
heer A. W. Goedhart, dat tot nu toe een
gemengd koor was, is nu een dameskoor
geworden en wel door het feit, dat vele
heeren wegens vervulling van militaire
dienstplicht voor het lidmaatschap moes
ten bedanken.
DEN HOORN
KERKNIEUWS
De heer D. B. Starrenburg, tijdelijk
voorganger in de N.H. Gemeente alhier,
(wegens vervulling van militaire dienst
door Ds. Wesseldijk) is te Beekbergen tot
hulpprediker beroepen.
UITVOERING D E K.
Directeur de heer U. Bouwsma.
Vrijdagavond gaf D.E.K. in 't Loods
manswelvaren een uitvoering voor dona
teurs. Wel was voor deze avond een flin
ke belangstelling, maar de zaal was toch
niet zoo gevuld als wij dat anders ge
woon zijn. De voorz., de heer Jb. Kiljan,
opende deze feestavond met een hartelijk
welkomstwoord aan de belangstellenden,
vooral aan de heer Bijlsma, door wiens
volledige medewerking deze avond kon
doorgaan en ook aan de militairen, die
in het corps hun medewerking verleen
den.
Eerst werd het muzikale gedeelte af
gewerkt. Een 7-tal muzieknummers werd
ten gehoore gebracht en wel: 1. Vers
1' Ideal, marsch; 2. Souvenir de Biarritz,
fantasie; 3. Good Luck, marsch; 4. Lass
mich mit Tranen; 5. Champion-marsch;
6. Agloé, ouverture; 7. Tirailleursmarsch.
Deze muziek werd met groote aandacht
gevolgd en o.i. werd er goed geblazen.
In de pauze hadden we niet, zooals an
ders een verloting. Na de pauze werd op
gevoerd de klucht in twee bedrijven ,,Het
Wereldwonder". De rollen waren als
volgt verdeeld: Mej. D. Bremer, pension
houdster; mej. M. Lap Ad., haar dochter;
S Hin, student John Rengers; M. Witte,
student Frits Smal; R. Bremer, student
Dolf de Bruin; A. Smit, Tobias Rengers,
oom van John; mej. T. v.d. Hoort-Koop-
man, werkster. De opvoering van deze
klucht was een succes, vooral 't laatste
bedrijf, als door het optreden van stu
dent Frits Smal, als robot opgetakeld, niet
alleen de toestemming tot de verloving
van John Rengers met Els van oom To
bias werd verkregen, maar ook tot de
verloving van oom Tobias met de moe
der van Els. De rollen werden zeer goed
vertolkt. Over het geheel was het een
gezellige avond. De voorz. bracht dank
aan allen, die tot het slagen van deze
avond hun medewerking hadden ver
leend.
De uitvoering van Zaterdagavond, te
gen entree, was best bezocht. Hetzelfde
programma werd afgewerkt. Beide avon
den werden met een gezellig bal beslo
ten. De heeren Bakker en Eelman zorg
den voor dansmuziek. B.
||||||llllllllllllllllll|i||lllllllllllllllllll||||||||||||||]|||||||||||!llllllllll||||||||||||||||
ZOO SPRAK...
||||||llllllllllllllllllllllUIIIIIII'llllllll|||||||||||||||||||||||||||||||||l||||||l|||||||||||j|
MINISTER VAN KLEFFENS voor de
Italiaansche pers: De Nederlandsche re -
geering bewaart onder de huidige om -
standigheden de grootste kalmte. Wij wen
schen buiten het conflict te blijven. Iede
re aanval op onze neutraliteit zullen we
met de wapens keeren.
DR. COLIJN (in een interview met 'n
medewerker van de Telegraaf): De Duit-
sche mval in Denemarken en Noorwegen
is een bittere les voor de ontwapenaars.
Die inval kan, wat koenheid, ja, verme
telheid betreft, moeilijk worden overtrof
fen. Gezien de beperkte mogelijkheid tot
troepenvervoer, is de onderneming uiter
mate gewaagd, vooral nu Noorwegen zich
krachtig verzet. De sterkte der geallieer
de vloten is ook van groot belang, daar
nu de over verschillende havens verdeel
de Duitsche oorlogsbodems gemakkelijk
kunnen worden ingesloten.
MINISTER CHURCHILL, Engeland: We
zullen van de Noorsche kust nemen, wat
we willen met enorme verbetering van de
blokkade.
SIR ANTH. EDEN, Engeland: Het is
mogelijk, dat de inval in Denemarken en
Noorwegen een uitvloeisel is van de be
narde situatie, waarin Hitier zich bevindt.
HAMBRO, pres. Noorsche Storting: Ook
de langdurige moeilijkheden, die ons ver
moedelijk wachten, zullen in de harten
van ons volk kort zijn.
MINISTER KOHT, Noorwegen: 't Hee
le volk staat achter de regeering en wil
zijn vrijheid behouden. Geen luchtaanval
len of kanonnen kunnen daarin veran
dering brengen.
MINISTER REYNAUD. Frankrijk: Een
actie met een besliste minderheid ter zee
is altijd met een nederlaag geëindigd.
Hulde aan het volk, de Koning en de Re
geering van Noorwegen, die besloten te
vechten.
VRAGENBUS.
MILITAIREN mogen op hun correspon
dentie niet vermelden, waar hun leger
onderdeel zich bevindt. Zij moeten vol
staan met in de plaats daarvan te zetten:
Veldpost no zooveel. Maar de post
stempelt de stukken en verklapt zoo pre
cies wat de soldaat niet schrijven mocht.
Moesten de posterijen dit stempelen dan
eigenlijk niet achterwege laten? Ant
woord: Ja, het komt ons voor van wel.
De kachel: ze brandt er nog lustig op los,
Maar toch zien wij al weer de teek'nen,
Dat Texel straks, binnen afzienbare tijd.
Op menige vreemd'ling zal reek'nen.
De aanvragen zien we al weer in de krant.
De Gids kan ook straks weer verkregen
Onz' TESO dokt over iedere kant
En Texel verbetert zijn wegen.
Hotels en pensions zijn reeds druk in de weer
Om alles in orde te maken
De timmerman scharrelt door ieder vertrek.
De metselaar zit op de daken.
De schilder, behanger, die kwast en die plakt.
Het vrouwelijk deel lucht de bedden.
De zakenman kijkt er zijn voorraad eens na.
Opdat hij zich straks weet te redden.
De bussen: ze worden zoo noodig hersteld,
Om strakjes bedrijfsklaar te wezen.
De Boekhandel vult er zijn voorraad nog aan
Zoodat er genoeg valt te lezen.
Zoo is thans heel Texel al druk in de weer
Om waardig de gasten t'ontvangen
En zonder mankeeren gestaag te voldoen
Aan 's vreemdelings wensch en verlangen.
Een welkom Daarvoor is het nog wat te vroeg.
Maar toch doet 't goed ons te weten:
Dat Texel zich klaar maakt voor 't komend seizoen,
Opdat hij het welkom kan heeten.
De kachel: ze brandt er nog lustig op los,
Hoewel we haar niet meer beminnen;
Maar straks vliegen juichend de vensters omhoog
En stroomt er de zomer naar binnen.
Nadruk verboden. HUIB DE RIJMELAAR
||||||llllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllll||||||
llllll UIT HET LEVEN VAN
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin||||||
ABRAHAM LINCOLN.
Zondag 14 April was het 75 jaar gele
den, dat heel Amerika in diepe beroering
geraakte door het bericht. De president
is vermoord! Die president was niemand
anders dan Abraham Lincoln, de groote
bevrijder der slaven. Hij stamde uit een
arme familie; kreeg zoo goed als geen on
derwijs; werd daglooner; wist zich niette
min door z'n energie op te werken en te
vestigen als advocaat. De strijd tegen de
slavernij maakte hem bekend; hij werd
lid van het Congres en in 1869 zag hij
zich benoemd tot de zestiende president
der Vereen. Staten. Onder hem werden
de slaven bevrijd, maar zijn standpunt in
het negervraagstuk en in zake de aan de
negers toe te kennen rechten bezorgde
hem felle tegenstanders, o.a. de tooneel-
speler Booth. En deze smeedde een com
plot tegen de president en de voornaam
ste medewerkers. Op 4 Maart 1865 was
Lincoln herkozen als president. Op 14
April bezocht hij, met zijn vrouw, de
schouwburg te Washington. Er werd een
blijspel opgevoerd: „De Neef uit Ameri
ka" Booth had zijn plannen beraamd.
Abraham Lincoln zat, met zijn vrouw, 'n
officier en een jonge dame in een loge
vlak bij het tooneel. Booth wist onder
een listig voorwendsel in de loge te ko
men en schoot de president door het ach
terhoofd. Tot de morgen heeft deze ge
leefd; toen stierf hij. De opschudding was
ontzaglijk en te midden daarvan sprong
de moordenaar van de loge op het too
neel en wist te ontkomen. Maar hij werd
achtervolgd en toen hij in een schuur
was gevlucht, werd deze in brand ge
stoken; zoo vond Booth zijn einde. Lin
coln's vrouw werd krankzinnig. Amerika
verloor in Abraham Lincoln een der edel
ste en grootste presidenten, die het had
bezeten. Hij werd slechts 56 jaar
ZWAAR GESCHUT.
Tot een veldslag van groot for
maat is hei aan het Westelijk
front tot nu niet gekomen. Toch
is men aan beide kanten tot de
tanden gewapend. Hier ziet u een
der monsterachtig groote kanon
nen, waarvan de Duitschers zich
achter de Siegfriedlinie bedienen.
WIJ GAAN MIJNENVISSCHEN.
Gevaar voor mijnontploffingen
tol een minimum beperkt.
Reeds in de laatste vergadering van de
Dertig Polders werd melding gemaakt
van pogingen om te komen tot de instel
ling van een mijnenvischdienst, daar men
geconstateerd had, dat het opvisschen van
mijnen met netten niet zoo gevaarlijk is,
als algemeen wel werd aangenomen.
De heeren gebr. Dogger en de heer Kas-
se Beumkes met zijn zoons had men be
reid gevonden om dit karwei op te knap
pen.
Men zat echter met een groote moei
lijkheid. Men wilde het mijnenvisschen
wel zelf financieren, maar dan moest
het Rijk de premie voor de levensverze
kering ten behoeve van onze mijnenvis-
schers voor zijn rekening nemen De re
geling van een en ander vlotte toen niet
zoo goed en daarom beperkte men zich in
zijn mededeelingen. Maar nu is de zaak
voor elkaar.
Van het Rijk heeft men d© toezegging
gekregen, dat de levensverzekering door
deze instantie wordt betaald. Voor 't ove
rige is deze aangelegenheid geregeld tus-
schen de gemeente Texel, de Dertig Pol
ders en de Prins Hendrik-polder.
Wordt een mijn gesignaleerd, dan trek
ken de visschers er met twee motorvlet-
ten op uit. Zij sleepen een speciaal voor
dit doel vervaardigd net tusschen hen in.
De mijn wordt „gevangen", het net wordt
gevierd, zoodat het projectiel op ongeveer
honderd meter achter de scheepjes aan
drijft. Ze wórdt dan naar een door de ma
rine aan te wijzen plaats gesleept, waar
dc helsche machine wordt gedemonteerd.
Dit is de eerste mijnenvischdienst in Ne
derland, zoodat mag worden aangenomen
dal dit voorbeeld wel spoedig door ande
re plaatsen zal worden nagevolgd
Begrijpelijkerwijs is hiermee 't gevaar
voor het ontploffen van mijnen aan onze
kust zoo goed als bezworen en is de vei
ligheid van de Texelsche wateren voor
de scheepvaart verzekerd.
Het initiatief tot het instellen van deze
dienst is uitgegaan van de Polders, die er
als beheerders van de langs de Wadden
zee gelegen dijken groot belang bij heb
ben, dat Texelstroom vrij van mijnen is.
De dijken hebben al genoeg te verdu
ren gehad.
Gaarne brengen we hulde aan hen, die
in de tot stand koming van deze dienst
een belangrijk aandeel hebben gehad.
Het ligt in de bedoeling maatregelen te
treffen om de dienst, zoo noodig, zoo spoe
dig mogelijk te doen functionneeren. K.
ZOO SCHREEF...
KOELNISCHE ZEITUNG: Niet terwille
van ons zelf, maar terwille van België
maken wij in het kort melding van eeni
ge Belgische misstappen, die volkomen
gelijk staan met het prijsgeven van een
buitengewone gunst; en wel deze gunst:
het rekening houden met de neutraliteit
van een kleine staat tusschen de kanon
nen van oorlogvoerende groote mogend
heden.
CONTEMPORARY REVIEW:
Tusschen 19 Mei 1920 en 19 Mei 1939
zijn niet minder dan 4568 verdragen en
internationale overeenkomsten bij het
secretariaat van de Volkenbond ter
registratie aangeboden.
Dit komt neer op één verdrag per dag
in de tijd tusschen de vorige en de hui
dige oorlog.
't Moet een fortuin aan papier en inkt
hebben gekost.
En waartoe? Opnieuw is gebleken, dat
verdragen tusschen gewapende staten,
die niet onderworpen zijn aan hoogere ge
meenschappelijke sancties, evenveel mo-
reele waarde hebben als de afspraken
tusschen concurreerende bendeleiders in
Chicago.