TEXELSCHE COURANT "32ste Jaargang Woensdag 22 Mei 1940 No. 5447 DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT Ernstige waarschuwing. Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij j'tëv. h. Langeveld en De Rooij I Den Burg Telefoon 11 IS SINDS 1 JULI 1930 IN DIT BLAD OPGENOMEN. ADVERTENTIES: 12 cent per regel minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor vier plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deelig tarief voor neringdoenden. TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge 1 heel met kleine letters gezet, hoogstens vier; vooruit betaald) jABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal; buiten Den Burg tl.—; lossenrs. 4 ct ZONDAGSBLAD: f0.50 per kwartaal; ell buiten Den Burg f0,70. '■POSTREKENING no. 652. HOOGWATER (ter reede van Texel v.m. e (nam. opgeveer een half uur later.) !2 Mei 23 24 25 26 27 28 9,37 11,21 0,10 0,56 1.40 2,03 2,48 OP 15 MEI LICHT OP VOOR: RIJWIELEN en RIJTUIGEN 10 09 lllllluiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiullllll lllllllllll GEMEENTE TEXEL. II lllllliniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiniiiiiNiianiiiiiii 1 OPROEP AAN DE BEVOLKING VAN NEDERLAND EN BELGIE d.d. 10 Mei '40 Het door de Duitsche troepen bezette Nederlandsche en Belgische gebied wordt onder het Duitsche Militair Bestuur ge plaatst. De Legerbevelhebbers zullen de maat regelen, noodig voor de veiligheid der troepen en voor de bestendiging van rust orde uitvaardigen. zL De troepen zijn gehouden, de bevolking t voor zooverre zij zich vreedzaam be- oont (onder alle opzichten) te ontzien >n haar eigendom te eerbiedigen. In geval van loyale samenwerking met i Je Duitsche overheden zullen de Open- iare Besturen op hun post gelaten wor- ien. uit. Van het gezond verstand en het in licht der bevolking verwacht ik, dat zij ille onbezonnen handelingen, eiken aard Be/an sabotage, van lijdzamen of daadwer kelijken weerstand aan de Duitsche Weer macht zal nalaten. P Alle verordeningen van het Duitsche Militair Bestuur zijn stipt en onvoorwaar delijk te volgen. Het zou de Duitsche "Weermacht spijten, moest zij zich, ge dwongen door vijandelijke handelingen /an onverantwoordelijke elementen der burgerbevolking, tot scherpe maatregelen :egen de gansche burgerbevolking ge noodzaakt zien. Dat ieder aan zijn arbeid en op zijn Dost blijve; zoo dient hij niet alleen zijn j?igen belang maar de belangen van zijn /olk en van zijn vaderland. DE OPPERBEVELHEBBER VAN HET DUITSCHE LEGER. VERORDENING BETREFFENDE HET BEZIT VAN WAPENS in het bezette gebied d.d. 10 Mei 1940 1 Alle vuurwapens en munitie, hand granaten, explosieve stoffen en ander oor logstuig moeten afgeleverd worden. De aflevering moet geschieden binnen 24 uur aan den veldcommandant, die het dichtst bij zit of aan den commandant ter plaatse, zooverre niet bijzondere afwij- j\ kingen voor de betreffende gemeente be- Ipaald worden. De Burgemeesters (hoof- J den van de gemeenten) zijn ten volle ver- antwoordelijk voor de stipte uitvoering De troepencommandanten *ijn gemach- Itigd uitzonderingen toe te staan, f 2. Wie in strijd met deze verorde ning vuurwapens, munitie handgra naten, explosieve stoffen of ander oor logstuig in bezit heeft, wordt met dood- straf of met tuchthuisstraf, in lichter ge tallen met gevangenisstraf gestraft. 3. Wie in het bezette gebied geweldda den van een of an^cf aard jegens de ^uitsche Weerma vhaar leden pleegt. wordt met dood gestraft. ra\ QPPERCOMm^NDANT DER LEGERS BEKENDMAKING dVoinr het bezette gebied d.d. 10 Mei 1940 ge Lij machtiging van de Opperbevelheb- „r van het Duitsche Leger maak ik be- d '°r. De Duitsche Weermacht waarborgt ie inwoners volledige veiligheid van per- oon en eigendom. Wie zich rustig en tojwdzaam gedraagt, heeft niets te vree- Gewelddaden en sabotageakten wor- en met de zwaarste straffen bedreigd. Als sabotage wordt ook beschouwd: el- )E .e beschadiging of het achterhouden van hriogstproducten, voorraden en installaties vtvan allerlei aard, die voor 't bezettende i leger van belang zijn, evenals het afscheu en en beschadigen van plakbrieven of be ^endmakingen. Onder bijzondere bescher ^>ung van de Duitsche Weermacht staan as-, water- en electriciteitswerken, spoor •Tegen en sluizen evenals kunstwerken. 3 De inlevering van wapens en oor- ït^gstu'g is door bijzondere bekendmaking «obolen. Voor herinneringswapens, bui- •n gebruik, is deze verordening niet van bracht. Jachtgeweren zijn onder opgave ;n5n naam, beroep en woonplaats bij den urgemeester in te leveren, die voor de DR. SEYSS INQUART. Dr. Seiss Inquart, Rijksminister werd benoemd tot Rijkscommissa ris voor de bezette Nederlandsche gebieden. Hij oefent het hoogste burgerlijke gezag uit en is recht streeks aan de Fuehrer verant woording schuldig. bewaring verantwoordelijk is. IV Door het Krijgsgerecht wordt ge straft: 1. Elke ondersteuning van niet-Duit- sche militairen in het bezette gebied. 2. Elke hulp, verleend aan burgers, die het bezette gebied willen ontvluchten. 3. Elke inlichting, verschaft aan perso nen of instellingen buiten het bezette ge bied, welke de Duitsche Weermacht of 't Rijk zou kunnen schaden. 4. Elk verkeer met krijgsgevangenen. 5. Elke beleediging van de Duitsche Weermacht en van haar bevelhebbers 6. Samenscholingen op de straat, het verspreiden van vlugschriften, het beleg gen van openbare vergaderingen en op tochten, welke niet van tevoren door een Duitsche bevelhebber toegelaten zijn, evenals elke andere Duitsch-vijandige be tooging. 7. Opruiing tot staking, het moedwilli ge nederleggen van den arbeid, werksta king en het verhinderen van werkwillige elementen. V. De Staats- en Gemeentebesturen, politie en scholen zijn verplicht op nor male wijze verder te werken. Hiermede wordt de eigen bevolking gediend. De lei ders dezer instellingen zijn voor loyale houding ten overstaan van de bezettende macht verantwoordelijk. De personen, aangesteld in openbaren dienst, zullen hun wedde verder genieten. VI. Alle nijverheidsinstellingen, han delszaken en banken zijn in het belang der bevolking open te houden. De sluiting dezer zonder geldige reden wordt ge straft. VII. In het belang van een geordende en gelijkmatige bevoorrading der bevol king is het hamsteren van waren of van artikelen voor het dagelijksch gebruik (elke overmatige bevoorrading) streng verboden. Elke handeling, in strijd met deze wordt als sabotage beschouwd en bestraft. Het voor de dagelijksche behoef ten van de burgerbevolking noodige ver keer, in het bijzonder ook het marktver keer, zal, inzooverre de militaire verhou dingen het toelaten, niet gehinderd wor den. Producenten en handelaars van le- vensnoodwendige artikelen zijn verplicht hun bedrijf als voorheen uit te oefenen en hun waren aan de verbruikers af te leveren. VIII. De verhooging van prijzen en vergoedingen van elke aard, evenals van loonen boven het peil op den dag dei- bezetting, vastgesteld, is verboden, in zoo verre geen uitzonderingen uitdrukkelijk toegelaten zijn IX. De wisselkoers wordt als volgt vast gesteld: Voor Rijksnederland: 1 Gulden 1.50 Reichsmark. Voor België: 1 Belga 0.50 Reichsmark. De toepassing van een andere wissel koers wordt gestraft. De Duitsche even als inheemsche geldswaarden moeten aan genomen worden. X. De Weermacht en de personen, daar toe behoorende, zullen hun inkoopen con tant betalen. Dit geldt eveneens voor de door de burgerbevolking geleverde arbeid Slechts bij bedragen, hooger dan 500 Rijksmark of een daarmee gelijkstaand bedrag, zal de betaling door de Duitsche militaire overheden gebeuren op vertoon van bescheiden, door de Duitsche Weer macht afgeleverd. DE OPPERBEVELHEBBER DER LEGERGROEP VERORDENING OVER DE INVOERING VAN HET DUITSCHE STRAFRECHT en van de strafrechterlijke bepalingen in de door de Duitsche troepen bezette gebieden van Nederland en België. 10 Mei 1940. Bij machtiging van den opperbevelheb ber van het Duitsche leger bepaal ik als volgt: 1. Inzooverre een handeling, die vol gens het Duitsche recht strafbaar is, aan het oordeel van krijgsraden of bijzondere rechtbanken onderworpen wordt, geldt het Duitsche strafrecht. 2. Het reizen uit de door de Duitsche troepen bezette gebieden van Nederland en België kan slechts toegelaten worden door plaatselijk verantwoordelijke Orts- of Feldkommandanten. Dieper ingrijpende landsrechterlijke be perkingen blijven geldig. Iedere overtreding wordt gestraft. 3. Elk verkeer van onbevoegden met krijgs- of burgerlijke gevangenen, die zich in de macht en onder de hoede van de Duitsche Weermacht of beambten be vinden, wordt gestraft. Samenscholingen op straten of openba re pleinen, het beleggen, houden van of deelnemen aan openbare vergaderingen of optochten, het verspreiden en drukken van vlugschriften zal bestraft worden. Uitzonderingen hierop kunnen door den plaatselijk verantwoordelijken bevelheb ber toegelaten worden. Elke uiting van vijandelijkheid tegen over de bezettende macht zal bestraft worden. 5. Wie het werk neerlegt met de be doeling hierdoor de belangen der Duit sche bezetting te schaden, wie werkne mers uitsluit en wie anderen aanspoort 't werk te staken of werknemers uit te slui ten, zal bestraft worden. 6. Wie in dagbladen of tijdschriften berichten publiceert, die voor het Duit sche Rijk schadelijk kunnen zijn, of wier publicatie door het Militair Bestuur ver boden is, wordt bestraft. Wie niet-Duitsche radiouitzendingen be luistert, hetzij in het openbaar, hetzij ge meenschappelijk, of wie de mogelijkheid hiertoe schept, wordt bestraft LTitzondering hierop maken de niet- Duitsche zenders, die door het Duitsche Militair Bestuur door openbare bekend making toegelaten zijn. 3 Wie Duitsch-vijandige radioberichten of andere Duitsch-vijandige berichten verspreidt, wordt bestraft. Deze verordening wordt bij haar afkon diging van kracht. DE OPPERBEVELHEBBER DER LEGERGROEP VERORDENING OVER DEN VERKOOP EN HET BETREKKEN VAN LEVENSMIDDELEN cn gebruiksartikelen van allen aard in het bezette gebied. 10 Mei 1940. Bij machtiging van den Opperbevel hebber van het Duitsche Leger bepaal ik in het belang van een geordende en recht vaardige verdeeling van levensmiddelen over het bezette gebied, als volgt: 1. Levensmiddelen en gebruiksartikelen mogen slechts in eene, met het normale gebruik gelijkstaande hoeveelheid, ver kocht of betrokken worden. 2. Hamsteren (d.i. ongewoon hooge in koopen of bovenmatige bevoorrading) is verboden. 3. De Duitsche soldaten en rijksburgers zijn gehouden deze bepalingen in acht te nemen. Zij mogen slechts voor hunne eigene onmiddellijke behoeften koopen en dit tegen contaYite betaling. Slechts bij grootere bestellingen (hooger dan 500 Rijksmark) kan door de bevelhebber der koopende eenheid een leveringsbewijs worden uitgesteld. 4 Elk vergrijp tegen deze verbodsbe palingen zal bestraft worden. DE OPPERBEVELHEBBER DER LEGERGROEP VERORDENING OVER HET VERBOD BETREFFENDE DE VERHOO GING DER PRIJZEN. 10 Mei 1940. Bij machtiging van den Opperbevelheb ber der Weermacht verorden ik als volgt: 1 De op het oogenblik der bezetting geldende prijzen en vergoedingen voor alle levensnoodwendige artikelen, voor de geheele landbouw als voor de nijverheids voortbrengselen evenzeer voor het goede renverkeer van eiken aard in de door het Duitsche Leger bezette gebieden, en in het verkeer van deze gebieden met het Duit sche Rijksgebied, mogen niet verhoogd worden. Verdragen die door de beide verdrag sluitenden vervuld zijn, vallen niet onder deze bepaling. 2. Het is verboden handelingen te ver richten, waardoor rechtstreeks of niet rechtstreeks de voorschriften, vastge legd in 1, ontdoken worden, of kunnen ontdoken worden. Als verhooging van prijs of vergoeding wordt ook beschouwd elke rechtstreek- sche of niet-rechtstreeksche vermindering der tegenprestatie, in het bijzonder wat betreft de betalings- of leveringsvoor waarden, evenals de ongerechtvaardigde weigering, waren te fabriceeren of te leveren. 3. Voorzoover uit gerechtvaardigden economischen grond, of teneinde onbil lijke hardheid te vermijden, een verhoo ging voor prijzen en vergoedingen nood zakelijk is, kan de plaatselijk verant woordelijke „Oberfeldkommandant" of het door mij aangestelde bureel uitzon deringen toelaten of verordenen. 4. Wie handelt tegen de voorschriften dezer verordening of tegen de tot hare doorvoering uitgevaardigde voorschriften en aanwijzigingen zal bestraft worden met geldboeten tot 30.000 RM en met gevangenisstraffen tot 6 weken, of met een dezer, in zooverre niet andere wet teksten met hoogere straffen bedreigen. Ook kunnen de in strijd met de voor schriften in prijs verhoogde artikelen in beslag genomen worden. DE OPPERBEVELHEBBER DER LEGERGROEP. VERORDENING betreffende de voorloo- pige regeling van het geld verkeer tusschen de bezette Ned. gebieden eenerzijds en het Duit sche Rijksgebied anderzijds. (Voorloopige deviezen-verordening). 10 Mei 1940. Gemachtigd door den Führer en Op persten Bevelhebber der Weermacht be paal ik hiermede het volgende: I. In het verkeer tusschen het bezette Nederlandsche gebied en het Rijksgebied evenals met het buitenland wordt be halve de uitzondering in IIverboden: 1. niet-Duitsche betaalmiddelen en ef fecten, alsmede goud en andere edele me talen naar het buitenland mede te ne men, te verzenden, te vervreemden, te verpanden of op andere wijze over te brengen; 2. vorderingen in Rijksmark of in andere valuta der bezette gebieden of in bui- tenlandsche valuta aan het buitenland af te staan of te verpanden; 3. Rijksmarkmunten of Rijksmarkbank- biljetten naar het Rijksgebied of naar het buitenland mede te nemen of te verzen den vanuit het Rijksgebied of vanuit het buitenland binnen te brengen. II. (1). Betaalmiddelen mogen over de grens tusschen het Rijksgebied en het be zette gebied worden meegenomen door: 1. leden der Weermacht en der Rijks spoorwegen. 2. houders van een passeerbiljet, die in ambtelijke opdracht de grens moeten passeeren en in het bezit zijn van een „Bewijs van dienstreis". 3. grensgangers (personen, die op den eenen kant van de grens werkzaam en op den anderen kant woonachtig zijn), op grond van arbeidsloonattesten, afge geven door hun werkgevers, ter hoogte van hun arbeidsvergoeding. (2). Verder mogen betalingen door mid del van veldpostwissels door de in het bezette gebied aanwezige onder 1 ge noemde personen en aan hen geschieden III. Gebieden des lands, die niet bezet zijn, worden door deze verordening als buitenland beschouwd. IV. De legergroep of de door hen bestemde commando-posten zijn gemach tigd, in bijzondere gevallen uitzonderin gen van de verboden, genoemd in 1, toe te staan. V. Overtredingen der voorgenoemde voorschriften worden met gevangenis straf of in bijzondere zware gevallen met tuchthuisstraf tot tien jaar gestraft. Bo vendien kan worden erkend op geld boete en op inbeslagneming van de waar den, waarop de strafbare handeling be trekking heeft. VI. Deviezenrechtelijke voorschriften des lands, welke niet in tegenstrijd zijn met de bepalingen van deze verordening, blijven in werking. Deze verordening treedt met den dag van haar afkondiging in werking. DE OPPERBEVELHEBBER VAN HET LEGER, w.g. VON BRAUCHITSCH. VERORDENING OVER DE WETTE LIJKE BETAALMIDDELEN IN HET BEZETTE NEDERLAND SCHE GEBIED. Gemachtigd door den Führer en Op perste Bevelhebber der Weermacht be paal ik hiermede het volgende 1. Wettelijke betaalmiddelen in het bezette Nederlandsche gebied zijn de Rijksmark en de Gulden. 2. De verhouding tusschen Rijksmark en Gulden wordt als volgt vastgelegd: 1 Gulden 1.50 Rijksmark. 3. Deze verordening treedt met haar afkondiging in werking. Hoofdkwartier, den 10 Mei 1940 DE OPPERBEVELHEBBER DES LEGERS, w.g. VON BRAUCHITSCH. PERSNOTA BESTEMD VOOR DE GE HEELE PERS IN DE BEZETTE WESTELIJKE GEBIEDEN. 10 Mei 1940. Door de Duitsche Militaire Administra tie wordt er op attent gemaakt, dat ge durende de militaire bezetting door de bevoegde militaire opperbevelhebbers verordeningen en bepalingen met kracht van wet worden uitgevaardigd. De nauwkeurige kennis van deze bepalingen is daarom voor ieder inwoner van het land van het grootste belang. De publica tie geschiedt door het „Verordeningsblad der Legergroep voor de bezette gebie den", gedeeltelijk ook door openbare be kendmaking. Buitendien zullen de bepa lingen door pers en radio-omroep worden besproken. De rechtsvoorschriften, die door de Duitsche Militaire Bevelhebbers worden afgekondigd, hebben den voorrang tegen over de bepalingen des lands. Ovérigens blijven de Staatswetten in kracht, mits zij niet in tegenstrijd zijn met de doel einden van de bezetting. Ongehoorzaamheid tegenover de bepa lingen, die door de Duitsche Militaire Be velhebbers zijn uitgevaardigd, kan niet worden verontschuldigd met onkunde of met verwijzing naar in werking zijnde staatswetten. Nu blijkt, dat de aanhouding van een aantal ingezetenen tijdens den oorlog, aan vele Texelaars aanlei ding heeft gegeven tot verkeerde gevolgtrekkingen wordt het vol gende opgemerkt: De aanhoudingen werden verricht op grond van verschillende aanwij zingen; een onderzoek naar de juistheid ervan kon door de om standigheden NIET plaats vinden. Aangezien een onderzoek achter af door de gewijzigde omstandig heden onmogelijk is geworden, moet ernstig worden gewaar schuwd tegen het trekken van ver keerde conclusies, die voor som mige der aangehoudenen in hooge mate onbillijk en schadelijk kun nen zijn. Den Burg, 18 Mei 1940. DE COMMANDANT DER TROEPEN OP TEXEL, SCHOL, JAC. TEXEL HAD EEN NOODZIEKENHUIS. Onmiddellijk na het uitbreken van de oorlog werd op ons eiland een aanvang gemaakt met het treffen van alle moge- gelijke luchtbeschermingsmaatregelen. Mede werd een noodziekenhuis ingericht. Oorspronkelijk zou 't Glazen Paleis hier voor worden gebruikt, doch het bleek, daarvoor allerminst geschikt. Het Ge sticht van Weldadigheid bleek meer te beantwooi-den aan de eischen, die men stelde, zeer goed zelfs. Zoo spoedig mogelijk U begrijp^ dat dit in een ijltempo moest geschieden bracht men het Gesticht in gereedheid. Allereerst werd begonnen met het af schermen van licht. Overal in het Ge sticht kon licht branden, zonder dat dit uitstraalde. Van de diverse kamers zijn uitstekende ziekenkamers gemaakt. Er zijn thans ka mers met vijf bedden, met drie bedden en met een bed. Het Gesticht is thans vol maakt een ziekenhuis. Met de hoofd verpleegster, Mw. Mulder hadden wij 'n onderhoud. Zij was zoo vriendelijk ons lond te leiden. Het Gesticht leent zich zeldzaam goed voor de inrichting tot zie kenhuis; ook wat de hygiëne betreft. De dokters Hellema en Vellenga stelden ge deelten van hun inventaris ter beschik king. De in bruikleen afgestane instru menten waren grootendeels van dokter Boswijk, die door militaire dienst toch zijn practijk hier niet op de gewone wijze kan waarnemen. De inrichting van het ziekenhuis is „af". De verbandkamer is ruim voorzien van allerlei verbandmateriaal, eigendom van de gemeente, in de operatiekamer be schikt men over voldoende medische in strumenten. Men heeft hier naast elec- trische lampen ook twee olielampen op gehangen, om indien de electrische stroom door een of andere reden uitgeschakeld zou worden, toch door te kunnen werken. Ook de badkamer is uitstekend ge outilleerd. De kranen leveren warm en koud water. Zaterdag 11 Mei om 9 uur v.m. was men met de inrichting begonnen; met twaalf zusters heeft men er aan gewerkt. Dinsdag was alles keurig in orde. Dertig bedden heeft men voor gebruik gereed staan, waarvan er 21 in de kamers zijn ondergebracht. De overigen staan nog op zolder. Bijzondere medewerking heeft men ondervonden van de Zusters Meijer. Het is jammer.... dat dit ziekenhuis verdwijnen gaat. Gelukkig is het, dat men het niet heeft behoeven te gebruiken voor het doel, waartoe men het bestemd had. Maar dat neemt toch nipt weg, dat Texel behoefte heeft aan een eigen zie kenhuis. Hoelang zal het nog duren, voordat ons eiland een dergelijke instel ling rijk is? De behoefte bestaat inderdaad. Ook wanneer Europa en daarmee ons land volledig tot rust is gekomen, K. De verpleegden van het Gesticht wer den eerst in een pension hier ter plaatse ondergebracht, thans verblijven zij voor- loopig in de St. Jansstichting. De mensch lijdt het meest door het lijden, dat hij vreest, maar dat misschien nimmer op komt dagen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1940 | | pagina 1