TEXELSCHE COURANT
52 ste
Jaargang
Zaterdag 3 Augustus 1940
Eerste blad
No. 5468
I!
Texelsche Berichten
i Hoofdpijn en Kiespijn
ER WORDT GEVISCHT....
mms
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII<<I<IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIII
UIIH TER OVERDENKING. Illl,
||iii|iiiiiiiiiiiiiiiiii:i:iiiii«iiiiiiiii
NIET ALS ZOO'N EIK
„Geen mensch wordt beter als hij
loom
In omvang groeit gelijk een boom
Of als een eik drie eeuwen recht
blijft staan,
Dan valt, een blok, van loof, twijgy
bast ontdaan."
Aldus vertaalde Albert Verwey de
bekende dichtregels van de klassieke
Engelsche schrijver Ben Jonson. Zij
hebben, dunkt ons, juist thans ons het
een en ander te zeggen. Zij zijn, dunkt
ons, waard om juist in deze tijd ernstig
overdacht te worden.
Op het hooren dezer eerste woorden
rijst er in ons iets op van een protest.
Hoe nu? Is de eik niet steeds 't zinne
beeld geweest van oersterke kracht?
Daar staat hij, knoestig en stevig, de
jaren hebben met steeds nieuwe schors-
ringen zijn stam verbreed. Stormen heb
ben gewoed, maar hij is blijven staan
en elke lente opnieuw zijn nieuwe groe
ne bladeren aan zijn takken ontspro
ten. Het zinnebeeld van onwrikbare
standvastigheid is hij. Zou men hem
niet benijden om zijn eeuwen-trotsee-
rende onveranderlijkheid?
Benijd hem niet, roept de dichter uit.
Word niet loom, gelijk hij. Verwar zijn
steeds breeder uitgegroeide omvang
niet met kracht. Pas op, dat ge niet valt
gelijk hij: een zwaar blok, waar loof en
twijg van af vallen en dat straks, naakt
en van zijn bast ontdaan op de aarde
ligt.
Laat rustig 's dichters waarschuwing
op u inwerken en gij beseft, dat er een
diepe waarheid schuilt in zijn woorden.
Deze waarheid: indrukwekkend is al
datgene wat breed uitgegroeid is en
wat langzamerhand oud van jaren ge
worden is; staar er u echter niet blind
op: met de toenemende ouderdom dreigt
de verstarring en in dood conservatis
me ontaardt vóór ge 't weet wat ge zoo
pas nog als levende traditie meende te
te mogen beschouwen. Komt er dan een
storm van méér dan gewone kracht,
dan blijkt dat doode conservatisme
maar al te zeer weerstandloos. De
boom werd te breed van omvang, te
loom van leven; een wilde ruk en hij
viel. Wee u, als gij zoo'n boom gewor
den waart!
ZONDAG, 4 Augustus 1904.
VOOR HOOFD EN HART.
ZONDAG.
Wie gelijk wil hebben en slechts een
tong heeft, krijgt het zeker.
Goethe.
MAANDAG
Wat gemakkelijk is, is zelden voor
treffelijk.
DINSDAG.
Genade openbaart steeds gunst, ter
wijl straf de wrevel tergt.
Vondel.
WOENSDAG.
Het gevaar komt sneller als het ge
minacht wordt.
DONDERDAG.
De liefde tot de natuur en de op
rechtheid dat zijn de hartstochten
van het genie.
VRIJDAG.
Wij krijgen genoeg van de genoe
gens, die we nemen, maar nooit ge
noeg van de genoegens die we schen
ken.
ZATERDAG.
De heele geschiedenis is vol onmo
gelijkheden en dwaasheden, die tot
werkelijkheid werden. Niemand kan de
getijden der wereldgeschiedenis be
ïnvloeden, die niet over geestdriftig
mysticisme beschikt.
Mussolini.
IIIIUKKII"""""IK"<K"">""X»K""|Kn||'Kn|''H""X"H""l"H"'»»l'llllll
VAN OVER DE GRENS
UIIUiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiixiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiHiHiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiillllll
ZOO SPRAK ANSALDO
De ring sluit zich
De Italiaansche journalist Ansaldo
houdt sinds eenige tijd wekelijks een ra
diorede tot de Italiaansche weermacht.
Hij is daarmee reeds geruime tijd voor
de deelname van Italië aan de oorlog
begonnen en wanneer we nu achteraf
verschillende van zijn voorspellingen en
mededeelingen bezien, moeten wij aan
zijn woorden wel zeker gezag toekennen
Daarom verdient zijn laatste rede on
ze aandacht Daarin zei hij o.m.: De groo-
tc slag tegen Engeland is reeds begonnen
Het Duitsche luchtwapen doet al
spreekt de Duitsche pers dan van „spel-
deprikken" geregeld geweldige aan
vallen op belangrijke militaire doelen
in Engeland; de snelle motorbooten en
de onderzeeërs opereeren met steeds
grooter succes bij de Britsche kusten en
zoo sluit zich steeds nauwer de ring om
het eiland, waardoor dit economisch en
strategisch steeds meer wordt afgeslo
ten.
Het publ'ek zal dit alles pas goed be
seffen, zoo 2ei Ansaldo, wanneer Duitsch
land de hee:scher zal zijn over Enge
land. Die dag zal z.i. komen
in Texels binnenwater
Haast overal kunt u op en bij ons ei
land uw vischtuig uitgooien, overal zit
visch! De Texelaar is echter geen vol
bloed hengelaar en onder de takken van
sport kunnen we de hengelsport eigenlijk
niet meetellen. Geen enkele vischclub
hebben we hier! Maar de laatste weken
kunnen we eenige opleving constateeren.
De tijdsomstandigheden zijn daar niet
vreemd aan. Elke dag stijgt het aantal
artikelen, dat op een bon alleen gekocht
kan worden, rantsoeneering van dit,
rantsoeneering van dat. Visch mag je
nog zooveel uit het water slaan als je
belieft. De boter- en oliedistributie zal
echter oorzaak zijn, dat men zijn visch
met steeds op de gewenschte manier kan
bereiden. Er zal wel eens een kluitje bo
ter bij de visch ontbrekenIn som
mige gevallen moet het bakken door
stoven vervangen worden, hetgeen voor
sommige soorten minder aanbeveling
verdient. Maar we moeten het tegen
woordig niet zoo nauw nemen!
Er werd visch gepoot.
Teneinde de vischstand in de binnen
wateren in het belang van de beroeps-
en sportvisscherij op peil te houden is de
Ned. Heidemij. er in 1905 toe overgegaan
weldra met medewerking van het rijk
om jonge visch uit te poten, o.a. zalm,
paling, snoek, baars, karper of zeelt. Ook
ons eiland kreeg zijn portie. Het was
de hier toen bestaande hengelclub, die
zich in verbinding stelde met de Ned.
Heidemij. In Weegerswaal werden toen
het zal een 25 jaar geleden zijn
plm. honderd jonge snoeken en wel drie
honderd jonge karpers gepoot. Een
prachtdag was dat voor de vischclub, die
een mooie toekomst tegemoet zou gaan.
Het merkwaardige is, aldus deelde 'n
lid van de toenmalige Texelsche hengel
club ons mee dat de meeste karpers
en snoeken toen in de z.g. Rommelpot en
in de Motwegsloot gevangen werden.
Wat Van Cuyck schreef
Nadien is er geen visch meer gepoot.
De Ned. Heidemij. is evenwel niet de
eerste poter geweest. Pieter van Cuyk,
de Haagsche kunstschilder, die om
streeks het midden der 18e eeuw ons
eiland bezocht, schrijft in zijn bekende
boekje over Texel:
„In Waalenburg kan voor zes gulden
per jaar een water gepacht worden, dat
groot genoeg is om een talrijk huisgezin
overvloed van visch te verschaffen Eeni
ge jaren geleden hebben de regenten er
baars geplant en die visch heeft zoo
sterk voortgeteeld, dat een hengelaar
wel honderd baarzen van drie of vier
in een pond op één dag vangen kan; zij
is zoo zuiver van smaak, en zoo wit en
hard van visch, dat zij de meerbaars te
boven gaat. Ook wordt er de beste bra
sem gevangen, die ik ooit gegeten heb,
alsmede ruischvoorn en andere voorn;
In sommige kolken vindt men ook post".
Interessant is ook, wat Van Cuyck van
de botvangst schrijft:
,,De lekkere bot wordt gevangen in de
kreeken tusschen Oosterend en Eierland
waar de visschers bij hoog water botnet-
jes zetten en de visch, die met de ebbe
weer naar zee gaat, van boven af op
jaagt. Ook hebben de visschers wel een
vork met verscheidene tanden, waar
mee ze de bot weten te steken, die me-
Hoe zal de aanval geschieden
Zouden we ons, aan de hand van deze
rede, een ander beeld moeten vormen
van de aanval op Engeland Zouden de
aanvallen uit de lucht en die ter zee, zoo
lang worden voortgezet tot Engeland doo
delijk getroffen is in zijn haveninstalla
ties, in zijn vitale bedrijven voor de
oorlogsindustrie en de voedselvoorzie
ning, alsmede in zijn ravitailleering van
overzee, waardoor de weerstandskracht
van het volk wordt gebroken Het zou
mogelijk zijn, maar dan moet langs deze
weg ook eerst de heele Britsche zee -
macht vernietigd worden.
De algemeen heerschende verwachting
is, dat plotseling een grootscheepsche
aanval op het Britsche eilandenrijk zal
plaats hebben, een aanval, die leidt tot
een vernietigingsslag van zulk een ver
schrikking, als de wereld nog nooit heeft
aanschouwd. Als dat moet gebeuren,
kan het tijdstip niet ver meer zijn, want
reeds in Augustus kan het in het Ka
naal zoo spoken, dat dit voor een zoo
danige onderneming een handicap zou
beteekenen.
Wij wachten daarom nog steeds in
groote spanning af.
En inmiddels gaan de Duitsche wapens
voort, groote sucessen te boeken door
aanvallen ter zee en uit de lucht op
Britsche koopvaardijschepen en begelei
dende oorlogsbodems. Convooien staan
ook al aan zware verliezen bloot. Ze bie
den de vliegers een gemakkelijk doel en
vallen eerder in het oog dan afzonderlijk
varende schepen.
mgmaal onder het klare water ligt en
dan niets anders laat zien dan één oog,
hetwelk sterk blinkt; doch men moet er
varen zijn, om dat oog te ontdekken; een
kundige steker kan er wel zestig op één
dag bekomen, doch met netten wordt
meer gevangen"
EEN OPTIMIST.
Helpt eens ophalen, jongens
Een Texelsche Hengelclub
Er was eens een Texelsche hengelclub.
Hoe het kwam, dat zij van de baan is
geraakt, weten we niet, maar wel weten
we, dat er hengelsportvrienden met het
plan rondloopen een hengelclub op te
richten. Een hengelclub mag hier toch
niet ontbreken. Op je eigen houtje een
vischwater huren, visch poten, enz
dat valt niet mee Daar heb je een club
voor noodig met liefst een flink aantal
leden om door contributie geld in het
laadje te krijgen. De voorwaarden zijn
gemakkelijk en de mogelijkheden, wat
attracties betreft, vele. Er kunnen wed
strijden worden gehouden met de onuit
sprekelijke bron van vreugd, voor en
na daaraan verbonden. Een nadeel is
echter, dat de visch het heele eiland
gaat afzwerven met het gevolg, dat ook
niet-leden kans krijgen door de club be
taalde visch te vangen. Maar moge
lijk ligt daarin ook het voordeel, dat zij
zich zoodanig voor deze sport gaan in
teresseeren, dat ook tot toetreding be
sloten wordt.
LLOYD GEORGE.
Er gaan geruchten over pogin
gen van Lloyd George om het
daarheen te leiden, dat met Ber
lijn vredesonderhandelingen wor
den aangeknoopt.
DUITSCHLAND BEHEERSCHT
EUROPA.
De komende ordening.
Terwijl de wereld nog wacht op de
afloop van de belangrijke strijd tegen
Engeland, beheerscht Duitschland in ver-
eeniging met Italië, practisch het vaste
land van Europa.
Duitschland treft nu reeds maatrege
len voor een nieuwe economische orde
ning in de groot-Europeesche levens-
ruimte.
Deze nieuwe economische orde wordt
op de natuurlijke voorwaarden opge
bouwd.
De oorlog zal diep ingrijpen in 't eco
nomische leven van de wereld. In Eu
ropa zullen zekere producten met voor
handen zijn. Men denkt met aan een au
tarkisch (d. i. voor zichzelf zorgend)
Duitschland en Europa. Gepoogd zal
worden industrieproducten in de wereld
af te zetten en uit andere werelddeelen
de producten te betrekken, die Europa
noodig heeft en wel uit Rusland, Noord-
Amerika, Zuid-Amerika en het Verre
Oosten.
In hoeverre Duitschland zaken zal
doen met de Ver, Staten zal van de Ame
rikanen afhangen.
De handel met Zuid-Amerika enOost-
Azië, waarmee Duitschland de beste be
trekkingen onderhield, zal zich weder
gunstig ontwikkelen zoodra de Engelsche
macht gebroken is. De moeilijkheden in
het economische wereldleven zijn door
de methoden van Versailles ontstaan en
wel door het uitvallen van de groote
Russische markt. Wanneer in China de
orde is hersteld zal ook Oost-Azië weder
een markt worden, welke vee kan opne
men. Amerika is niet van het buitenland
af te sluiten; Amerika zal handel moe-
DE VOL1ERE IN HET PARK
TE DEN BURG.
Bijdragen voor de instand
houding van deze volière
worden gaarne in ontvangst
genomen door de heeren H.
J. KRAAI en D. J. LOOIJEN.
In dank ontvangen van P. N.
A. te Schagen: f2.Wie
volgt?
OMZETBELASTING.
Vóór of op 10 Augstus. moet de helft
van de abonnementsaanslagen betaald
worden, anders moet de Ontvanger tot
invordering overgaan, beginnende met
een aanmaning welke de nalatige op 25
cent komt.
VOOR HOENDERLOO.
In de week van 2631 Augustus wordt
op Texel een collecte gehouden voor het
Chr. Opvoedingsgesticht Hoenderloo.
We komen hierop tegen het eind van de
ze maand nog terug
Veilig en vlug als geen ander hel
pen hierbij altijd een poeder of
cachet van Mijnhardt. Mijnhardt's Poe
ders per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Cachets,
genaamd „Mijnhardtjcs" Doos 10 en 50 ct.
SPAAR EEN KWARTJE
Van uw aanslag in de Inkomstenbe
lasting had 1 Aug. twee elfden betaald
moeten zijn, wanneer het biljet Mei ge
dateerd is; geheel had de belasting moe
ten zijn voldaan, wanneer het Februari
is gedagteekend.
Van uw aanslag in de Grond- en (of)
Personeele belasting had 1 Aug. twee ze
venden betaald moeten zijn, indien het
biljet Mei gedateerd .was. De helft had
betaald moeten zijn, indien het biljet
Februari als maand van uitgifte ver
meldt.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll'MSIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllHIII
IIIIIIIHIII GEMEENTE TEXEL ||||||||Ci.
||||||llllillll!l!llllllllllllll!llllllllllllllllll|[Qlllllllllllllllll!llllll!llllllllllllll||||||
BEKENDMAKING.
De Burgemeester van Texel deelt me
de, dat met ingang van 3 Augustus 1940
de tijdsruimte, gedurende welke men
zich niet op den openbaren weg mag be
vinden is bekort met één uur. Mitsdien is
het verboden zich van af middernacht tot
des morgens 5 uur op den openbaren weg
te bevinden. De bestaande vergunningen
blijven, behoudens 'intrekking, van
kracht.
1 Augustus 1940.
De Burgemeester van Texel,
KAMP.
ten drijven met andere landen, wil het
welvaart kennen.
Gestreefd zal worden naar versterking
van het economische gemeenschapsge
voel onder de Europeesche volken door
samenwerking op alle gebieden van de
economische politiek. De economische so
lidariteit zal een beter behartiging van
de Europeesche economische belangen
tegenover andere economische groepen
in de wereldeconomie mogelijk maken,
't Vereenigde Europa zal zich door geen
buiten-Europeesche schepping voorwaar
den van politieke of economische aard
laten voorschrijven. Het zal op de grond
slag van rechtsgelijkheid met anderen
handel drijven, daarbij echter het volle
economische gewicht van het continent
in de waagschaal kunnen werpen.
IN DE BALKAN.
De cx-gcallieerden verloren het
politieke spel.
Het is een uitgemaakte zaak, dat
Frankrijk en Engeland van het begin af
aan gepoogd hebben, de oorlog over te
brengen op de Balkan. Zoo toont Berlijn
uit gevonden geheime documenten aan
Die landen hebben hier echter diploma
tiek de nederlaag geleden tegen Duitsch
land en Italië, gelijk ze in 't Westen mili
tair tegen de asmogendheden hebben
verloren.
Vooral Hongarije en Bulgarije wilden
Roemenie te lijf. Dit land toch was na de
vorige oorlog verrijkt met stukken van
deze landen en van Rusland. De asmo
gendheden remden de actie van Honga
rije en Bulgarije, omdat zij thans geen
oorlog op de Balkan konden gebruiken.
Na de oorlog zou deze landen recht wor-
DISTRIBUTIE.
uuuin
Broed. Bij aanvraag van extra brood
bons, zoo schrijft men ons, moet steeds
de stamkaart worden ingediend, wan
neer het aanvraagformulier wordt te^
rugbezorgd. Zij. die eerder reeds een
aanvraag indienden, zonder stamkaart,
kunnen niet afgeholpen wprden, wam
neer de stamkaart niet ingeleverd wordt.
Kolen. Zij, die hun petrpleumzegels
willen inleveren om op steenkool "hun
eten te bereiden, kunnen dit te allen tijde
doen. Uitdrukkelijk zij er echter op ge
wezen, dat de distributiedienst niet be
voegd is, om bonnen voor steenkool af te
geven. De handelaar mag een vijfde ge
deelte leveren van het verbruik van
April '39 tot en met Maart '40, zonder
dat hiervoor een bon van den Distribu
tiedienst noodig is.
Winkeliers en andere verkoopers in het
klein, worden er op attent gemaakt, dat
als zij meerdere bonnennummers van éép
artikel inleveren, er slechts één ;ontr
vangstbewijs bijgevoegd dient te worden,
b.v.: voor bon 1, 2, 3 en 4 van de boterr
kaart afzonderlijke opplakvellen, doch
één ontvangstbewijs.
Waarschuwing. Allen, die aan het dis-
tiiebutiekantoor door anderen hun be
scheiden laten inleveren of boodschap
pen laten overbrengen, blijven zelf het
volle risico dragen van het resultaat van
deze inleveringen en boodschappen. Het
distibixuekantoor neemt geenerjei ver
antwoording op zich voor eventueel zoek
geraakte bescheiden of foutief overge
brachte berichten. Winkeliers en anderen
die op bepaalde tijden aan het distribu
tiekantoor moeien zijn, dienen, willen zij
volledig op de boogte blijven van de
steeds wisselende bepalingen en voor
schriften, zelf te komen, ter behandeling
van huD zaken. De gevolgen van het niet
zelf komen, b.v. door het verloopen van
niet afgehaalde toewijzingen, foutieve in
vulling enz. blijven voor risico van be
langhebbenden. Onvolledig ingevulde pf
te laat ingeleverde stukken blijven lig-
;gen, zonder dat hiervan wordt kennis ge
geven-
Koffie en thee. Winkeliers met code
nummers 1000 tjn. 1999 dienen hun op
plakvellen met kotfhe- en thee-bonnen
no. $5 in te leveren a(s. Maandag vóór 11
uur morgens. Winkeliers met nrs. 2000
t.m. 2999 op a.s. Dinsdag eveneens vóór
"s morgens 11 uur. Tevens moeten de toe
wijzingen van koffie en thef. welke de
winkeliers van derden ontvangen heb
ben ingeleverd worden, alsmede de vor-
deringsbewyzen van militairen Voor het
inleveren van deze toewijzingen zijnbij-
z'ondere enveloppen en ontvangstbewij
zen beschikbaar.
Grossiers dienen a.s. Maandag al hun
bescheiden betreffende koffie en thee in
te leveren in de daarvoor bestemde en
veloppen.
den gedaan. Rusland greep 27 Juni in,
heroverde Bessarabie en de Noordelijke
Boekowina. Hieromtrent bestond blijk
baar een afspraak tusschen Rusland en
Duitschland.
Thans vormen sinds eenige tijd alle
Balkankwesties een onderwerp van be
spreking tusschen de Duitsche en Itali
aansche machthebbers en de Staatslie
den van Roemenië, Bulgarije en Slowa
kije. Joego-Slavië staat nog buiten deze
besprekingen.
Eén ding staat vast. De invloed van de
geallieerden op de Balkan is verdwenen.
Duitschland en Italië regelen hier de za
ken zonder dat naar de wapenen zal
worden gegrepen.
Voor de vroegere geallieerden is dit
een bittere pil. En daarbij komt, dat na
het uitvallen van Frankrijk als Britsch
partner de machtspositie van Engeland
in de Middellandsche Zee ook al erg aan
het tanen schijnt.
DRIE MACHTEN IN EUROPA?
Zoo naderen we steeds meer het punt,
dat op het vasteland van Europa de
eenige machthebbers zijn: Duitschland,
Italië en Rusland.
En wanneer Engeland overweldigd zou
worden, dan behoeft Stalin zich waar
schijnlijk ook niet langer meer illusies te
vormen over zijn macht in 't nieuwe Eu
ropa