TEXELSCHE COURANT Mijnhnrdtjes Woensdag 9 October 1940 No. 5487 Drukkerij Texelsche Courant. 53ste Jaargang BRIEFPAPIER REKENINGEN KWITANTIE S EN ZOOVOORT DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT nu mui min mm mm mm mm mm mm mm us iiïi mm mm mm mm mm mm mm mm mm hü OP INSPECTIE Texelsche Berichten Overspannen Zenuwen BESTELT OOK U ZE Bij BIJZONDERE ZORG BESTEDEN WE AAN AL UW DRUKWERK-ORDERS Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij v. h. Langeveld en De Rooij Den Burg Telefoon 11 IS SINDS 1 JULI 1930 IN DIT BLAD OPGENOMEN. ADVERTENTIES: 12 cent per regel; minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor vier plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deedig tarief voor neringdoenden. TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge heel met kleine letters gezet, hoogstens vier; vooruit betaald). ABONNEMENTEN: f 0.75 per kwartaal; buiten Den Burg f 1.losse nrs. 4 ct. POSTREKENING no. 652. HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.) (nam. ongeveer een half uur later.) 9 10 11 12 13 14 15 Oct. 2,56 4,17 5,44 7,— 7.53 8.38 10,08 Aan Zwembad De Schans een uur eerder. OP 9 OCT. LICHT OP VOOR RIJWIELEN en RIJTUIGEN 7,30 Net drukwerk geeft uw zaak cachet. En daarom, lezers, opgelet! Voor school, kantoor, zaak of privé, Wij stellen iedereen tevree. Drukkerij Texelsche Courant. door JAN P. STRIJBOS. (Slot.) Zilvermeeuwen en Kapmeeu- vven een gevaar voor de vogel wereld. De Westerduinen werden dit jaar niet bewaakt en evenmin werden hier de eie ren der zilvermeeuwen geraapt of ge schud. De meeuwen konden zich hier dus ongestoord vermeerderen. Het aan tal paren, dat hier nestelde, durf ik met geen mogelijkheid te schatten, maar in elk geval was de kolonie veel grooter dan vorige jaren Alles met elkaar ge nomen kunnen we zeggen, dat de na tuurmonumenten en de groote broedkolo- nies op Texel in het minst niet geleden hebben, ondanks het feit, dat het oor logsgerucht vaak zeer dicht bij was. De gevolgen van het niet verstoren der zil vermeeuwen en het niet rapen van hun eieren zijn nog niet te overzien. Het zou ons nog wel eens leelijk parten kunnen spelen. Ook tegen de kapmeeuwen dient plaatselijk met kracht opgetreden tewor den en ook dat bleef ditmaal hier en daar achterwege. In dit verband mogen wij ook nog wel eens wijzen op de ervaringen, welke Si mon de Jager, de vogelwachter van De Beer, dit jaar weer opdeed. Daar werden in begin Mei alle eerste legsels van de groote stern, in totaal 4000, tot de laat ste toe, door de zilvermeeuwen en kap meeuwen vernietigd. Doch direct daarna zijn ze weer op andere plaatsen begon nen. En met succes, want minstens zes duizend paren brachten er ten slotte haar jongen groot Met de vischdiefjes die op de begroeide gedeelten van het Groene Strand nestelden, ging het ook best, maar op de open en kale gedeel ten vielen de jongen ten prooi aan de meeuwen. Geen enkel jong kwam hier ïgroot. Volgens de tellingen van Simon Ide Jager telde de kolonie dwergsterns [minstens zeshonderd paren en ofschoon f de zomer buitengewoon gunstig weer bracht, zijn alle jongen opgepeuzeld i door de kapmeeuwen. Hetzelfde verging [het de strandpleviertjes. Ook de kluten [moesten een veer laten, maar ze wisten [toch flink wat jongen groot te brengen. ■Met de bergeenden ging het beter, voor- lal aan de zuidpunt, waar honderden en ■honderden jongen werden grootgebracht fender de bescherming van de kluten, fcrutto's, tureluurs en kieviten hebben op de grazige vlakten van het Breed een zeer gunstig jaar gehad. Merkwaardig Troot was het aantal kemphaantjes. Boms werden er honderd mannetjes op fén kampplaats gezien. Deze vogels nes- lelden op een stuk grasland in een riet gors. Op 20 Mei, juist tegen de tijd, dat Be eieren zouden moeten uitkomen, wer pen er 200 koeien losgelaten, zoodat er ba twee dagen geen enkel nest meer in fect was. 1 Simon de Jager heeft danook geen en- tele jonge kemphaan kunnen ontdekken, fit het bovenstaande blijkt weer eens Duidelijk, hoe groot de gevaren wel zijn, felke de vogelwereld vooral van de fejde der zilvermeeuwen en kapmeeu wen bedreigen. Op de Beer kunnen we ■e meeuwen zeker niet dulden. De aatregelen, welke hier en ook op tal an andere plaatsen genomen werden, ]n absoluut onvoldoende. Hoe wij wel en einde kunnen maken aan de hege- ome der meeuwen, blijft echter hier- ede onbeantwoord. Vogelbescherming moeilijk probleem, maar de glorie van Beer en gedeeltelijk ook van Texel menig ander kostelijk oord staat hier het spel. Mogen wij dat wel beden- „De Levende Natuur". ||||||iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiliiilililiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiii|||||| llllllllllll VAN OVER DE GRENS |||||||l!lll j|||||lU!!!l!lll!!llllll!llll!llllllllll!l!!l!!lll!l!llllll!llllllllll!lllllllllll!llllllllll|||||| DE DRIEBOND. Terwijl de Duitsche luchtmacht onaf gebroken doorgaat de Britsche verdedi ging murw te slaan en de zenuwen van het Engelsche volk op een zware proef stelt, werd de wereld verrast door de onderteekening van een verdrag tus- schen Duitschland, Italië en Japan op 27 Sept. 1940. Men heeft van Engelsche en Ameii- kaansche zijde aanstonds gepoogd, de beteekenis van deze overeenkomst te verzwakken. Senator Huil zei er van, dat het in feite niets aan de toestand veranderde, want dat deze drie landen al lang onder één hoedje speelden en zij terdege rekening gehouden hadden met de ontwikkeling zooals ze er nu ligt. Toch is er wel iets veranderd. De voor naamste bepaling van het verdrag is wel die, waarin gezegd wordt, dat de asmo- gendheden en Japan zich verplichten ook militair elkander bij te staan, in dien een mogendheid, die nog niet in de oorlog betrokken is, zich zou gaan ver zetten tegen de doeleinden van Duitsch land en Italië eenerzijds, Japan anders zij ds. ,,De nieuwe orde" in Europa. Het oorlogsdoel der asmogendheden is: Een nieuwe orde in geheel Europa met deze twee landen als leiders en geheel Afrika als aanvullende koloniale levens ruimte. Duitschland beschouwt de toestand in Europa nu reeds als afdoende geregeld, dat wil zeggen: als onveranderlijk, waar bij het zelf midden in Europa de leiden de functie heeft en de andere landen goed doen zich eigener beweging tegen het nieuwe groot Duitsche rijk aan te vlijen. Noorwegen heeft reeds de opperheer schappij van Duitschland erkend, een nieuw staatsbestel op nationaal-socialis- tische grondslag ingesteld en zich vol komen van Engeland afgekeerd, waarop het vroeger vrijwel geheel was inge steld. Ook in Nederland wordt een nieuwe Regeeringsvorm op stapel gezet, waarbij vooral onze staats- en volks huishouding sterk op Duitschland zal zijn aangewezen. Nederland, zoo wordt van Duitsche zijde verzekerd, behoeft niet bang te zijn, dat zijn eigen aard, zijn cultureele instellingen, zijn door eeuwen strijd verworven vrijheden zullen teloor gaan. Rijkscommissaris Seyss Inquart heeft 't deze week nog eens herhaald, doch wel moeten wij ons gaan instellen op nauwe samenwerking met onze oosterburen, liefst als vrienden, die elkander waar- deeren en niet als verholen vijanden. Naar 't zich laat aanzien is de invloed van Frankrijk en Engeland voor jaren uitgeschakeld en behoeft men zich vol strekt niet te verwonderen, als onze ge neratie geen heropleving dezer landen meer aanschouwen zal. Duitschland en Italië eischen thans op grond hunner machtspositie de leiding van Europa op, en daar Engeland die nog niet wil erkennen, wordt de strijd naar Berlijn en Rome verklaren met onverbiddelijke gestrengheid tot de volkomen zegepraal doorgezet. Als deze strijd met de volkomen zege van Duitschland eindigt, is Engeland voor goed in alle Europeesche aangele genheden uitgeschakeld en zal het eveneens voor goed in alle Afrikaansche aangelegenheden worden uitgeschakeld. Dan zakt het terug naar de positie van een derderangs-mogendheid. Wat nu met Nederlansch-Indië? Nu is wegens het verdrag tusschen Duitschland, Italië en Japan opeens weer het brandende vraagstuk aan de orde gesteld: Hoe moet het met Nederlandsch Indië? Aan Japan is door de andere partij de volstrekte hegemonie over de Oost- Aziatische landen erkend en daarbij rijst voor ons onmiddellijk de vraag: Be hoort Nederlandsch-Indië daar ook bij? Tot nu toe is daar geen antwoord op gevolgd, dat alle twijfel wegneemt, maar evenmin is het aannemelijk, dat de drie verdragsluitende mogendheden zoo maar erkennen zouden, dat Nederlandsch- Indië onder Japansche invloedsfeer be hoort te komen, terwijl Duitschland een nauwe samenwerking met Nederland na streeft, juist mede omdat Nederland de ze rijke koloniën bezit. Want ook we ten wij allen en zijn daarvan diep over tuigd, dat Nederland zijn beteekenis en waarde, zijn invloed en welvaart voor een groot deel ontleent aan het bezit van zijn rijke koloniën in de Stille Oce aan. Het is evenmin aan te nemen, dat de positie van ons Nederlandsch-Indië niet ter sprake zou zijn gekomen, omdat het daarvoor een al te belangrijke plaats in Oostelijk Azië inneemt. Alleen de tijd en de ontwkikeling der wereldwendende gebeurtenissen, die wij beleven, zal op deze en dergelijke vra gen het antwoord kunnen geven. EEN PESSIMIST ziet geen uitweg. Een optimist ziet een uitweg en daarnaast nog vele andere wegen, om, zoo niet langs één weg, dan langs andere we gen zijn doel te bereiken. HOBAHO-VEILING. Noteering Tex. Sions van 26 Sept.2 October: 650 pk. f35; 1000 pk. 30.—; 1600 pk. 25,—. HILLEGOMSCHE VEILING. Noteering van 27 Sept. en 1 Oct.: Texelsche Sions, per kist van f 2030; Golden Spur (Texel) 800 pk. 1,55; 900 pk. 1,35; 1000 pk. 1,15. H.B.G.-VEILING. Noteering Texelsche Sions van 27 Sept. en 1 October: 275 per kist f 4,35; 650 pk. 4,35; 700 pk. 3,25—3,30; 725 pk. 3,35; 750 pk. 3,20; 775 pk. 2,95; 875 pk. 2,95; 975 pk. 2,65; lOOOpk. 2,40—2,50; 1100 pk. 2,70; 1125 pk. 1,75; 1200 pk. 1,70—2,30; 1300 pk. I,80; 1350 pk. 1,55—1,75; 1500 pk. 1,55 1,85; 1600 pk. 1,30; 1650 pk. 1,30; 1875 pk. 1,25. Golden Spur: 565 pk. 2,85; Princeps 715 pk. 1,10; Ornatus 800 pk. 1,20—1,25. UITSLAG VERKOOPING. Maandagmorgen werden in hotel De Zwaan, ten overstaan van Notaris Mul der drie perceelen land, gelegen in de Hemmer, publiek verkocht. Het Ach terste Hoekje en Vierkantje, 1,52,90 H.A. eigendom van de heer D. P. Koorn, werden voor f 1850 gekocht door de heer W. Zijm Cz., Driehuizen. De Tweelingen- weid en het Lamhoekje, 1,22,50 H.A., eigendom van de heer J. Koorn Mz., en de Zijkoog 1,4980 h.a., eigendom van de heer D. P. Koorn, werden in combinatie gekocht door de heer J. C. Bruin Az., voor f 5750. Deze laatste twee perceelen werden afzonder lijk afgemijnd voor resp. f 2200 en f 3150. Gecombineerd brachten ze dus f 400, meer op. Tegen de Vereen. Staten gericht. Klaarblijkelijk is de Driebond tegen de U.S.A. gericht. Want er is maar één nog- niet in oorlog zijnde mogendheid op de wereld, waarvan kan worden veronder steld, dat zij te eeniger tijd aan de oor log zou willen meedoen. En die mo gendheid is de machtige U.S.A. Reeds thans staat zij met haar ge- heele industrie en geldmacht achter En geland. Zij levert openlijk of bedekt vliegtuigen, oorlogsmateriaal, schepen, alles wat Engeland helpen kan en En- gelands vertegenwoordiger verklaarde nog zoo pas, dat hij alles gebruiken kon en liefst zoo snel mogelijk. Berlijn gelooft niet, dat de hulp der USA Engeland nog kan redden. Daar voor is z.i. de positie van Brittannië te ongunstig geworden, de positie van Duitschland daartegenover te gunstig en Amerika en Engeland worden ge scheiden door een waterplas van ruim 5000 K.M. Dit ook is de reden waarom een voortzetting van de oorlog na een bezetting van Albion door Duitschland voor onwaarschijnlijk wordt gehouden. De vijanden, gescheiden door een oceaan van 5000 K.M zouden elkander maar weinig schade kunnen berokkenen en aan weerszijden zou daarentegen groote schade geleden worden door handelsbe lemmeringen. Het gezond verstand zou spoedig de overhand krijgen op de wil die een dergelijke, zinnelooze oorlog tot Sint-Juttemus zou willen voortzetten. Wanneer de V.S. ten oorlog zouden trekken. Om terug te komen op het drie-mo- gendheden verdrag van 27 Sept. wijzen wij er op, dat het een krachtig vermaan aan de USA is, om buiten de oorlog te blijven. Want zou ze meedoen, dan krijgt het Japan tot vijand en zou ze op twee fronten moeten strijden. Amerika heeft groote belangen in Oost-Azië door het bezit der Philippijnen en er gaan zelfs geruchten, dat Engeland zijn heel Oost- Aziatisch bezit aan koloniën aan Ameri ka wil overdoen. Hoe het ook zij, Amerika zal zich wel tweemaal bedenken vooraleer het zich nu daadwerkelijk aan de zijde van En geland schaart, want Japan tot oorlogs tegenstander te hebben, daar valt niet mee te spotten. Zijn vloot is in de Stille Oceaan zeker tegen die van Amerika op gewassen, ook al omdat Amerika altijd twee zeeën te verdedigen zal hebben, en het Panama-kanaal een kwetsbaar geval is. Engeland zwaar bestookt. Engeland verkeert in nood. In Berlijn spot men met het verzinsel, dat de- Duitschers een landingspoging zouden hebben gedaan en dat daarbij maar even 60,000 soldaten zouden zijn verdronken. Met dergelijk nieuws, zegt men in Ber lijn, moet de Londensche bevolking op peil gehouden worden, die nu al weken lang bijna onafgebroken, dag en nacht, onder luchtalarm leeft en op het punt staat moreel ineen te storten. Engeland cn Oost-Azië. Engeland gaat China als een bondge noot beschouwen. Het gaat voort met leveringen aan dit land ten behoeve van de Chineesche oorlogsvoering tegen Ja pan. Tokio heeft reeds doen weten, dat in dat geval krachtig tegen Engeland zal worden opgetreden. ONGEVAL. Toen de heer J. van Lenten Vrijdag j.l. in Dros' Autocentrale bezig was met het aanbrengen van een verduisterings installatie, gleed plots de trap, waarop hij stond, weg. Van L. greep een draad vast, maar deze brak. Daardoor kwam hij zoo ernstig op de betonnen vloer te recht, dat een hielbeen zwaar gekneusd werd. Hij moest ter verpleging in het Ziekenhuis alhier worden opgenomen. KINDERZANG. Reeds 40 kinderen hebben zich opge geven voor de zangklassen, welke Mw. J. RoomWilkeshuis Zaterdag a.s. hoopt te beginnen. Dank zij de welwillende medewerking van het bestuur van de Nutsbewaarschool mag een der vertrek ken van de school als oefenlokaal wor den gebruikt. De meisjes worden Zater dag om drie uur verwacht. De lessen duren een uur; de jongens beginnen om 4 uur. De jongste debutant is vijf! 40 kinderen mag een bevredigend aantal worden genoemd, maar nog meerderen zijn van harte welkom. Adres- Schil dereinde 47. Mijnhardt's Zenuwtabletten maken U spoedig weer weldadig kalm. Buisje 40 en 75 cent. DE DOKTER WAGEMAKER bij een Engelsche vliegeraanval getroffen. De zestigjarige Th. Boon, dek- knecht, op slag gedood. „De Dokter Wagemaker is gebombar deerd!" Deze verschrikkelijke tijding ging Zondagmiddag als 'n loopend vuur over het eiland. De ramp had zich in een ondeelbaar oogenblik te Oudeschild voltrokken. Groote ontsteltenis en angst allerwege, in het bijzonder rond de ha ven. Burgemeester Kamp werd terstond te lefonisch op de hoogte gesteld. Ook werd dadelijk het Hoofd van de Luchtbescher ming, de heer O. Goënga, en een aantal leden van de E.H.B.O. gealarmeerd. De E.H.B.O. rukte terstond met het noodige materiaal uit. Door de groote consterna tie en de verpletterende slag bevatte het eerste bericht niet de juiste gegevens; er werd ook van gewonden melding ge maakt. Er bleken in totaal vier bommen ge worpen. Een er van trof" het voorschip van de Dokter Wagemaker, welk ge deelte zwaar vernield werd. De zware boegplaten werden opengereten, de voormast werd vernield, de stuurhut zwaar beschadigd. Tusschen de brokken hout en ijzer werd het deerlijk ver minkte lichaam gevonden van de heer Th. Boon, dekknecht bij de N.V. T.E. S.O., die nog maar enkele oogenblikken aan boord was. Velen hebben het vliegtuig zien aan komen. Er stond een zeer krachtige wes tenwind. Het toestel vloog op groote hoogte boven. Oosterend, nu en dan be scherming zoekend in de grauwe wolken. Daarop zette het koers in de richting van Oudeschild, telkens voor enkele secon den in de wolken verdwijnend. Toen het niet ver meer van onze haven af was, dook het plots met een scherpe hoek naar beneden. Vol ontzetting volgde men deze manoeuvre. Met razende snelheid joeg het vliegtuig op de haven af. Een tweemotorige bommenwerper was het. Zoo laag ging hij tenslotte, dat men hem heel duidelijk onderscheiden kon. Toen gebeurde het. Bommen! schokte het door het hoofd van de vele ooggetuigen. Vier bommen, niet van zwaar kaliber, wer den gelijktijdig losgelaten. Op dat oogen blik bevonden zich drie leden van het TESO-personeel op de Dokter Wagema ker, die voor het vertrek gereed werd gemaakt. Het was n.l. enkele minuten voor drie en de boot zou om kwart over drie vertrekken. De bus met_pas§>agiers die naar Den Helder zouden reizen, be vond zich ter hoogte van Zuivelfabriek De Eendrgpht. De stoker Kruger en de macKlmst Pongers waren in de ma chinekamer bezi£; de heer Th. Boon be vond zich op het voordek van de boot, die op de gewone plaats, vlak voor het TESO-gebouw gemeerd lag. Ook Boon zal het vliegtuig wel opgemerkt hebben. Heeft hij geen tijd meer gehad de gang in te vluchten? Wie zal het zeggen. Zeer legen Hoofdpijn, Kiespijn, Migraine waarschijnlijk is hij dicht onder het schot heelemaal bij de boeg gekropen. De dekknecht C. Krijnen stond dicht bij de loopplank varrTfé" boot. Voorts hielden zich nog eemge personen bij het havenkantoor op. Slechts een van de vier bommen trof doel. Wijd en zijd vlogen de brokken alle kanten heen. Van het TESO-gebouw werden tal van ruiten verbrijzeld. Zelfs kwam een brok ijzer van de Dokter Wagemaker voor de woning van de familie Bruin, naast de molen, terecht. Hier werd geen schade aangericht. Ook werd een stuk tot voor het Café van de heer Bakker geslin gerd. Een bom sloeg dwars door een schuur waar twee kinderen aan het spelen waren. Alleen de bom, welke het schip trof, kwam tot ontploffing. Twee verdwenen vlak achtex.het schipTn"de havenkom, ongeveer voor h'ëFnïtdtten vaTfcfiTmond. De vierde bom, die ook niet explodeerde, vloog dwars door een schuur van de heer C. de Wijn. Twee kinderen, Martha en Bertha, resp. een kleindochtertje van de heer De Wijn en haar nichtje, ont snapten aan de dood. De bom is rake lings langs hen gesuisd. Ze speelden in deze schuur n.l. Het projectiel sloeg door het dak en vernielde eerst een paar zwa re balken, waardoor een vracht hout te gen de grond stortte. De bom, van welks omhulsel stukken in dc schuur- werden gevonden, boorde zich zijn weg ver volgend ten slotte door een anderhalf steens muur en schoyt toen de haven in. Heel wat ruiten van huizen en schu ren in de buurt moesten het ontgelden; ook die van de woningen van de heeren Kuit en Koning Onmiddellijk werd een groot gedeelte van het haventerrein af gezet met het oog op het gevaar, dat de niet ontplofte bommen zouden kunnen stichten. Er werden borden geplaatst met het opschrift „Toegang verboden. Levensgevaarlijk". Men vreesde n.l. dat de drie andere bommen tijdbommen wa ren. Het kunnen ook gewone bommen geweest zijn, die in de bodem van de haven zijn gesmoord. In ieder geval mocht tot gistermiddag geen schip de havenkom binnenvaren of verlaten. Een ontploffing heeft zich echter niet meer voorgedaan. Toch zouden de niet ont plofte bommen nog gevaar kunnen ople veren, wanneer er een boot tegen op vaart. Een boot met een voor de Texel sche haven belangrijke diepgang als de Marsdiep zou men liever niet in de ha venkom toelaten. Aldus deelde de heer Van der Vlies, directeur van TESO, ons mee. Eerst zouden de projectielen opge ruimd moeten worden. Toch nog verbinding. Texel is voor het verdere deel van de dag met geïsoleerd geweest, zooals som migen meenden. Tegen het vallen van de avond is een sleepboot, welke vroeger dienst deed op de Mok, met een aantal passagiers uit de haven van Den Helder vertrokken en veilig en wel in de mond van de Texelsche haven aangekomen. Ook Dinsdag heeft diezelfde boot de dienst op de gewone uren onderhouden, (alleen passagiers en post). GIFTEN ALG. WIJKVERPLEGING. V. d S., te Oosterend f 2. NIEUWS VAN ADVERTEERDERS. De heer S. C. Eelman komt op de markt van uitsluitend gereg. wolvee,, te Alkmaar op 10 Oct., te Hoorn op 12 Oct., met eerste klas gereg. ramlammeren, 1, 2- en 3-jarige rammen, wellicht ook met 1020 gereg. schapen. De heer Eelman verwacht daar groote belangstelling, om dat de boeren van de vaste wal in deze tijd niet graag naar Texel komen. De veeboot laadt Woensdagmiddag. Alleen de boeren, die daartoe bericht ontvingen gelieven hedenmiddag te leveren. Tot 't vertrek van de veeboot bestaat aan de haven nog gelegenheid schapen of lam meren te: koopen. llllllllllll WIE RUILT ERllllllllllll Mw. De Graaf, Raadhuis, heeft twee havermoutbonnen en twee rijstbonnen, die zij gaarne wil ruilen voor boter-, margarine- of vleeschbonnen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1940 | | pagina 1