TEXELSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - ZATERDAG 19 OCTOBER 1940.
MEESTER DE JAGER
VERTELT.
VOOR DE VROUW.
'UUUil,
KtulK
Een Texelaar, die in Ned. O.-In-
dië kinderen van verschillende
kleuren en rassen onderwees.
„Liever onderwijzer in Hol
land?" „Neen, hoor, geef mij
Indië maar!"
De heer J. de Jager vertoefde al weer
meer dan een half jaar op ons eiland.
Zooals bekend, was hij onderwijzer in
Ned Oost-Indië, waar hij de laatste zes
jaar te Soerabaja als Hoofd eener school
gestaan heeft. Door de oorlog zit de weg
naar Indië potdicht en zoo heeft de fa
milie De Jager dan ook nog steeds niet
kunnen starten voor de terugreis. Toch
hebben zij nog vrij plotseling ons eiland
verlaten: De oudste twee kinderen zijn
al flink uit de kluiten gewassen en stu-
deeren thans in Utrecht, waarheen thans
cok de heer en mevrouw De JagerKui
per met hun jongste spruit dezer dagen
zijn vertrokken. We hadden reeds lang
het plan een praatje te maken met onze
bekende plaatsgenoot en vriend, die ons
voor de „Texelaar" uit zijn nieuwe Va
derland, Indie, verscheidene jaren gele
den al eens interessante brieven zond
over zijn wedervaren op vreemde bo
dem. Enkele maanden terug dwong ziek
te hem lange tijd het bed te houden,
maar nu is de heer De Jager wel weer
„de oude".
Op een van zijn wandelingen door het
dorp Den Hoorn, waar zijn wieg stond,
en welk plekje grond hem nog steeds
trekt, hebben we hem aangeklampt en
terstond bleek hij bereid nog een en an
der over het Verre Indië te vertellen.
Zoudt u, na uw ervaringen in de
tropen toch niet liever in Holland voor
de klas staan? was een van onze eerste
vragen.
Maar daarop gaf hij ons het resolute
antwoord: „Neen, hoor, geef mij Indië
maar. Het zou me erg spijten, wanneer
we Indië niet meer terugzagen!"
En dan is het interview meteen in
volle gang.
Zeker, hij houdt van Texel, hij is Hol
land niet vergeten. Open oog heeft hij
voor het vrije en onbelemmerde polder
landschap, voor de geurende dennebos-
schen, voor de fraaie duinen waar de
stilte spreekt en de Hollandsche wolken
luchten, zéker, maar toch
„Indië is zooveel anders", zegt hij.
Natuurlijk mis je er veel van wat je in
Holland te kust en te keur vindt Je komt
vaak op plaatsen, waar de dominee, de
pastoor en jezelf de eenige blanken zijn.
Dan reis je soms uren om een blanke te
kunnen spreken; en dat heb je er graag
voor over. Zoo zochten we vaak de
familie C. B. Bakker4 op, die 25 K.M ver
derop woonde. De heer Bakker was ook
een Texelaar, moet u weten. Maar je
zit niet je heele leven lang in de „rim
boe".
De eerste twee en half jaar is de heer
De Jager onderwijzer geweest in N Ce
lebes, in Menado (van Dec. 1926 af) en
daarop drie en een half jaar in het
dorp Langoan, dat iets zuidelijker in de
Minahassa ligt. Daar woonden 12000 In
landers, allemaal bruin-huiden; een pa
stoor, een hulpprediker en de familie De
Jager waren daar de eenige blanken.
Dan kwam er nu en dan een dokter uit
een naburige plaats om de menschen te
bezoeken, maar dat was alles. Toch vlo
gen die jaren daar om. Geen Wonder:
Een prachtige streek, een van de mooiste
van Indië: een staal blauwe hemel koe-
pelt zich dag aan dag boven onbewogen
meren, meren met overvloed aan visch,
gestoffeerd door de ranke prauwen der
Dajakkers. Dan zou je Holland bijna ver
geten. Maar soms, aldus de heer De Ja
ger, „bekruipt je de lust een sprongetje
naar het verre Holland te maken. Dan
denk je aan de familie, aan je vele vrien
den en andere bekenden, aan de omge
ving, waar je als kind zoo echt gelukkig
was. Toen de heer De Jager, na zes jaar
arbeid in Indië, zijn eerste verlof in Hol
land had doorgebracht, reisde hij weer
vol goede moed naar ons Insulinde. Zes
jaar had hij op Celebes gewerkt en nu
werd hem een school in Soerabaja aan
gewezen. Aangewezen?! Ja, inderdaad.
Het onderwijs en wat daarmee samen
hangt kent daar in sommige opzichten
geheel andere vormen dan in ons land.
Heeft men hier het oog op een andere
plaats, dan solliciteert men eenvoudig.
In Indië gaat dat anders. Men scheept
zich in Holland „met onbekende bestem-
mnig" in, niet wetende aan welke school
en in welke streek men weer voor twee
of meer jaren geplaatst wordt. Pas te
Sabang, voor de kust van Sumatra, ont
vangt men daaromtrent van het Depar
tement te Batavia bericht. Met de stand
plaats Soerabaja, welke de heer De Ja
ger zes jaar geleden werd toegewezen,
was hij zeer in zijn schik. Zijn kinderen
konden daar aan een goede school ver
der studeeren.
Toen de familie zes jaar geleden naar
Texel kwam, kon ze heel wat interes
sante souvenirs uit Indië meenemen,
zelfs een groote schildpad (wel 40 cM.
lang); eenige wapens en veel koperwerk,
dat de kenner deed watertanden. Wat
door de Madoereezen gemaakt wordt,
schat de heer De Jager niet hoog, maar
wat de Dajakkers maken, is z.i. „af".
Tot zijn spijt moest hij in Indië heel wat
achterlaten, dat hij gedacht had mee te
kunnen nemen nu hij voor de tweede
maal met verlof ging. Wel zes kubieke
meter. Maar een geheel uit koper ver
vaardigde prauw moest mee! Een prach
tig stuk werk!
Op Java, in Soerabaja, zult u wel
niet veel bijzonders hebben beleefd, geen
avonturen, b.v. Op Celebes was het ze
ker niet altijd rustig. Deed men daar nog
aan „koppensnellen"?
De heer De Jager lacht fijntjes en
zegt: Wel neen, dat is in zestig jaar al
niet meer gebeurd. Wel heb ik in Indië
van een Chinees een costuum gekocht,
afkomstig van een strijdlustige Daj ak
ker. Een prachtig pakje, uit boomschors
vervaardigd, met een hoed van rottan.
En verder een piek met.echt men-
schenhaar, vast en zeker afkomstig van
een gesnelde kop
De heer De Jager is volbloed onder
wijzer. Wanneer hij over het onderwijs
spreekt, klopt zijn hart sneller. In Me
nado, waar tamelijk veel Europeanen
wonen, gaf hij onderwijs aan een z. g.
Eerste Europeesche school, eerst als on
derwijzer, later als hoofd. De eerste
school wordt uitsluitend bezocht door
Hollandsche kinderen, Indo's en Javanen
en Chineezen van goed gesitueerde ou
ders, kinderen, die later verder studee
ren. De kinderen moeten 't Hollandsch
eenigszins kunnen speken en zeer goed
kunnen verstaan. De tweede school huis
vest de armere Indo-Europeanen, de ar
mere Chineezen en de armere Javanen.
Zij betalen veel minder schoolgeld, ja,
zij ontvangen in sommige gevallen kos-
tetloos onderwijs, terwijl de kosten van
de eerste school aanzienlijk zijn, wel tot
f 250 per jaar. Ten dienste van het on
derwijs heeft de heer De Jager maleisch
gestudeerd, welke taal hem vooral bij
het onderricht der kleinste inderen goed
te pas kwam.
Over de verhouding van de blanke tot
de bruine broeders hebben we 't ook ge-
HOUTVERKOOPING.
Op Vrijdag 15 November wordt, van
's middags 1 uur af, in Bosch en Duin
op de Westermient door Staatschbosch-
beheer een verkooping gehouden van
plm. 200 perceelen elzenbrandhout. Daar
zal wel belangstelling voor wezen in de
ze tijd van brandstofschaarschte.
DEN HOORN.
KERKNIEUWS.
De lijst van predikbeurten werd aan
gevuld met een dienst in de Doopsgezin
de kerk, te leiden door Ds. K. T. Gorter,
uit Den Burg, aanvang 3 uur.
had. Die laat, aldus de heer De Jager,
mets te wenschen over. Onze Texelsche
briefschrijver uit het Donkere Wereld
deel, Siem de Waal, schreef meermalen
over het feit, dat de negers en kaffers in
Afrika geen vak mogen leeren om te
voorkomen, dat zij te groote invloed
krijgen. In Indië wordt juist het tegen
overgestelde betracht: Hier vinden we
overal studiegelegenheden, voor alle
rassen, ook verschillende vakscholen.
Het liep tegen etenstijd. We kregen
trek en zoo stelden we tot slot nog de
vraag, hoe het met de Indische pot ge
steld is. Nu, ook daaromtrent mochten
we niets dan lof hooren. Je kunt er
zooveel variatie in Hollandsch eten krij
gen als je maar wilt. Zoo werden op
Celebes, in de bergen, verschillende soor
ten Hollandsche groenten, als worteltjes
en koolsoorten, met succes verbouwd.
Het zou me spijten, als we niet te
rug konden, had „meester De Jager" ge
zegd. Nu begrijpen we het beter dan
ooit. Mogen we de familie ook van deze
plaats veel voorspoed wenschen en de
hoop uitspreken, dat ze zich spoedig weer
kunnen inschepen op een der trotsche
Indië-stoomers. En dan: Tot weerziens!
J.
IIIIIIHIIIIIIIIll VOOR DE JEUGD.
DE TEKENWEDSTRIJD
Beste Jongens en Meisjes.
Voor de tekenwedstrijd heb ik al eni
ge inzendingen ontvangen, maar ik ver
wacht er nog veel meer. Denk niet te
gauw: Dat is niets voor mij. Het moet
eigen werk zijn, maar naar een voor -
beeld tekenen is toegestaan. Voor de zo
veelste maal herhaal ik: Beginnen met
een rechthoek van 7 bij 10 c.m. en daar
in tekenen met zwarte inkt (geen gewo
ne schrijfinkt) of met zwart krijt (conté).
Niet met potlood schaduwen. Met zwarte
inkt of zwart krijt mag dit wel. Zorg er
voor, dat ik het werk niet later dan a.s.
Dinsdag in mijn bus heb. De mooiste
tekeningen worden in de krant afge
drukt. Doe je best om ook in de krant
te komen. In dat geval krijg je niet al
leen je tekening terug maar ook nog tien
afdrukken van het cliché, dat in de krant
komt.
Met vriendelijke groeten,
JULLIE OOM KO.
GUMMI-JAS nooit bij een warme ka
chel hangen; bewaren op 'n koele plaats.
VLEKKEN IN GUMMI-JAS bewerken
met tetra, nooit met benzine of terpen
tijn.
GUMMI-JAS nooit opstrijken als ze
gekreukt is. Nat maken en op stokje la
ten drogen.
GUMMI-JAS gescheurd? Plakken aan
de achterkant met een stukje van een
f ietsbinnenband en solution.
WOL UITGEHAALD van een gebrei
de jumper en nu erg kronkelig In koud
water bevochtigen en dan om een plank
je wikkelen. Na het drogen zijn de kron
kels verdwenen.
WAGENSMEER in uw jurk verwij
dert men met verwarmde witte terpen
tijn. Kan de stof gewasschen worden?
Dan insmeren met wat olie of boter en
dan in zeepsop wasschen.
EEN VERSTANDIG MENSCH kweekt
reser es voor kwade dagen.
7. De radja, die benieuw was te weten
wat er aan de hand was, haastte zich
naar de kuil, waar zich een mooie film
afspeelde. Want beneden in de kuil was
Skittle ijskoud bezig de woeste leeuwen
te leren door een hoepel te springen, of
ze er lust in hadden of niet.
DE NIEUWE MODE.
4854 Namiddagjapon. Noodig 3,50 m. stof van 90 cm. en 0,60 m. kant van 80 c.m.
Grootte 44.
4855 Namiddagjapon: Noodig 3,50 m kant van 90 c.m. en 0,40 m. stof v. 100 c.m
Grootte 46.
4856 Namiddagjapon: Noodig 5,70 m. stof van 130 c.m. breed. Grootte 44.
4857 Eenvoudige namiddagjapon. Noodig: 2,50 m. stof van 1,30 c.m. Grootte 44.
4858 Visitejapon. Noodig: 3,75 m. stof van 94 c.m. Grootte 44.
4859 Kanten blouse. Noodig: 2 m. kant van 80 c.m. Grootte 46.
SUPER-CHIQUE-PATRONEN. Van al
deze modellen zijn schitterende patro
nen verkrijgbaar. Prijs, bij vooruitbe
taling, 35 cent voor kinderkleeding,
voor mantels en japonnen 45 ct. Te vol
doen in postzegels van 7l/s cent of
door storting (overschrijving) op giro
240842 ten name van de Uitgevers A.
en H. Bruil, aid. Knippatronen, Doetin-
chem. Duidelijk opgeven, wat u ver
langt.
NUTTIGE WENKEN.
RECEPTEN
ZUURKOOL INMAKEN. Zes witte
kooien, drie savoye kooien, fijn gesne
den; een ons zout, twaalf peperkorrels.
Men kneed de fijngesneden kool met
zout totdat deze pekel vormt. Het vat
bestrijken met wat azijn voor men het
vat gaat vullen, strooi peperkorrels tus-
schen de kool. Men zorgt, dat de kool
onder de pekel staat. Daarna vat goed
afsluiten.
WE MAKEN EEN OLIFANT.
Daar heb je om te beginnen een stuk
karton en een schaar voor nodig. Op dat
karton neem je mijn tekening over. Dan
netjes uitknippen Eerst de kop (I). Op
de stippellijn maak je een snee met een
mes, waardoor je de oren wat naar ach
ter kunt buigen. Van II maak je twee
stuks (de poten). In de romp maak je
twee gleuven, waar de poten in moeten
passen (IV). Voor de ogen gebruik je
twee halve maantjes van papier en twee
z.g. papierbinders (V). Om je olifant te
verstevigen, kan je de poten met stro
ken papier aan de romp plakken.
Wie van te voren denkt: ,,Dat kan ik
niet", heeft al voor 50 pet. gelijk.
HET IS WAAR GEBEURD
Het gebeurde in een dorpje in Mace
donië, in de Balkan. Een reusachtige vo
gel, een gier met een vlucht van wel drie
meter, streek op een schapenwei neer en
probeerde een lam mee tQd(pemen, de
lucht in. Een schooljongen wëtn een jaar
of tien, die met een sikkel in de buurt
aan het werk was, zag dat. Geen ogen
blik bedacht hij zich: hij stormde op de
brutale rover af en slaagde er in hem
met zijn sikkel te doden. De gier bleek
wel een gewicht te hebben van 20 Kg.
9. Toen de blaadjes zo waren omge
keerd, maakte de Sultan verontschuldi
gingen. Hij zei, dat hij te haastig was ge
weest en om het weer goed te maken
nam hij hen mee naar de schatkamer,
waar ze naar believen konden uitzoeken.
EEN MALLE FOTOGRAAF
Ja, dat was een malle fotograaf. Er
kwam een dame in zijn atelier, die haar
takshondje wilde laten fotograferen. Nu
had dit hondje een erg langgerekt model.
De fotograaf had moeite om het lieve
dier in zijn geheel op de plaat te krijgen
Weet je, wat hij toen deed Hij legde in
het hondje eenknoop. Kijk maar
op het plaatje.
KAPITEIN SKITTLE LEEUWENTEMMER.
8. Toen hij klaar was, zaten ze als hon
den op en waren het brave leeuwen ge
worden. Ze hadden hun meester gevon
den. De sultan was zo verbaasd, dat hij
in zijn eigen taal bravo riep en de om
standers klapten in hun handen.
