I
'8
na~
mu
mr
uiu
mu
urn
Deze week
De Wereld
it mr/
/f fL-"-
Het Portret <-
CS NEDERLAND
IN KAART
WMl'ïW:,
LUU
ILL
"HUT
LUU
LUU
UUJ
UUJ"
2
3
5$È
6
8
Uil)
LUU
UUJ
UUJ
iilij
ÜJJJ
UUJ
UUJ
9
12
13
7¥
15
16
IÜU
UUJ
UUJ
UUJ
UUJ
UUJ
17
18
19
20
21
22
23
2¥
liliJ
UUJ
UUJ
UUJ
UUJ
LUU
UUJ
25
26
27
28
29
3o
31
32
liliJ
UUJ
UUJ
UUJ
LUU
Uil]
33
3¥
35
36
37
38
39
LLLU
UUJ
LÜJJ
Uil
UUJ
LLUJ
UUJ
LLUJ
¥7
¥Z
¥3
¥5
¥6
¥7
¥8
IÜU
UUJ
LLLU
liljJ
LUU
UUJ
UUJ
UUJ
¥9
50
51
52
53
5¥
55
56
LLUJ
LLUJ
UUJ
LLUJ
LLLU
UUJ
UUJ
LUU
57
58
59
6o
61
62
63
6¥
VAN DE WEEK
Zware bombardementen.
Zeer ernstig heeft ons land deze week
weer te lijden gehad van de Engelsche
luchtaanvallen. Het zwaarst werd het
plaatstje Puttershoek in Zuid-Holland ge-
trollen. Hier plaatsten de Engelsche vlie
gers een aantal treffers op een groote
suikerfabriek, waar in de verschillende
lokaliteiten eenige honderden arbeiders aan
het werk waren. De gevolgen waren ont
zettend. Het middengedeelte van de fabriek
werd geheel in puin gelegd. 24 arbeiders
vonden den dood en verscheidene anderen
werden gewond. Dat de fabriek op net
oogenblik van den aanval, zeven uur des
morgens, reeds in bedrijf was, vindt zijn
verklaring in het feit, dat thans de bieten
campagne in vollen gang is, zoodat er van
vroeg tot laat gewerkt wordt.
Ook Den Helder werd weer geteisterd.
Eenige woonwijken werden onherstelbaar
vernield. De verwoesting is zoo groot, dat
het een raadsel mag heeten, dat de be
woners van de vernielde huizen er het leven
hebben afgebracht. De derde plaats, die in
de afgeloopen week een luchtaanval kreeg
te verduren, was Vlissingen. Ook hier vie
len geen dooden, hoewel een groot aantal
•pring- en brandbommen over de stad
werd uitgestrooid. Tien woonhuizen stort
ten geheel in, een aantal andere werd ern
stig beschadigd.
Gymnastiek verplicht leervak.
Met ingang van 1 Januari a s. wordt
gymnastiek als verplicht leervak op alle
lagere scholen ingevoerd. In verband hier
mede komen thans tal van gemeentebe
sturen voor de moeilijkheid te staan, dat
geschikte lokalen of terreinen voor dit
onderwijs moeten worden ingericht. Hier
omtrent is dan ook binnenkort een besluit
van den secretaris-generaal van het depar
tement van Onderwijs te wachten, waarbij
een en ander zal worden geregeld.
Hulp voor de Rotterdammers.
Aangezien Rotterdam door de oorlogs
handelingen het zwaarst is getroffen en
tallooze Rotterdammers in een zeer moei
lijke positie verkeeren, heeft Rijkscommis
saris Rijksminister Seyss-Inquart eer
,Notstandsbeihilfeaktion" georganiseerd,
waarvoor de voorbereidingen inmiddels
reeds zijn getroffen door den „Beauftragte"
van den Rijkscommissaris voor Rotterdam,
dr. Volkers. Binnenkort zal met de uitbe
taling van de gelden, voor deze hulpactie
bestemd, een begin worden gemaakt. De
bedoeling is, dat de ondersteuning éénmaal
wordt verstrekt. De burgemeester en de
directeur van den dienst van Maatschappe
lijk Hulpbetoon hebben alle medewerking
toegezegd. Laatstgenoemde instantie zal
voor de uitbetaling der gelden worden in
geschakeld.
Toewijzing voor veevoeder.
Volgens een bekendmaking van het Rijks
bureau voor de Voedselvoorziening in oor
logstijd zal voor de periode van 11 Novem
ber 1940 tot 26 Mei 1941 een toewijzing
van rundveevoeder worden verstrekt. Deze
rundveevoedertoewijzing zal dus, in tegen
stelling met die van den vorigen winter,
in één keer plaats vinden. Deze maatregel
is getroffen om de veehouders zooveel
mogelijk in de gelegenheid te stellen het
voeder, dat zij voor hun vee kunnen ont
vangen, af te nemen op den tijd, dat zij er
het meest behoefte aan hebben. Iedere
rundveehouder krijgt te zijner tijd mede-
deeling van de hoeveelheid voeder, waarop
hij voor den winter 1940/41 zal kunnen
rekenen. De toegewezen hoeveelheid voeder
zal betrokken moeten worden in ten minste
vier keer, met een tusschenruimte van ten
minste vier weken, terwijl per distributie
periode niet meer dan 25 pet. van het voe
der kan worden afgenomen. Nadere bij
zonderheden zullen per advertentie in de
bladen bekend gemaakt worden.
^happen van den Duitschen kust-
^fcddienst demonteeren een aange
spoelde mijn. (Foto Scherl)
Ook op Zondag kolen rijden.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Justitie heeft een brief gericht
tot de procureurs-generaal, waarin hij er
op wijst, mede namens zijn ambtgenoot van
Waterstaat, dat onder de bestaande om
standigheden ook op Zondag kolen kunnen
j worden vervoerd en gewasschen. Vanwege
de directie van de Nederlandsche Spoor
wegen was medegedeeld, dat van de zijde
i van sommige politie-autoriteiten was te
kennen gegeven, dat zij het vervoeren op
die dagen door particulieren zouden belet
ten en procesverbaal zouden opmaken. Ge
noemde secretaris-generaal acht het echter
onder de tegenwoordige omstandigheden
verkieslijk, dat zulk optreden wordt nage
laten, terwijl de eventueel na 12 October
ter zake opgemaakte processen-verbaal
ongedaan waren te maken.
Een Nederlandsche „Wlnterhllfe
Naar het voorbeeld van de bekende Duit-
sche organisatie tot steun van behoeftigen
van elke gezindte, de „Winterhilfe", is ook
in ons land een soortgelijke organisatie
tot stand gekomen, die men den naam van
„Winterhulp" heeft gegeven. Tot voorzitter
van het Eerecomité der Stichting Winter
hulp Nederland heeft de Rijkscommissaris,
Rijksminister dr. Seyss-Inquart, jhr. mr.
A. M. Snouck Hurgronje benoemd, den
waarn. secretaris-generaal van het Depar
tement van Algemeene Zaken en van het
Departement van Buitenlandsche Zaken,
jhr. Snouck Hurgronje, die deze functie
heeft aanvaard, heeft in zijn nieuwe hoe
danigheid een beroep gedaan op het Neder
landsche volk in al zijn geledingen, om
eensgezind steun te verleenen aan dit groote
werk, dat als doel heeft te helpen zonder
aanzien des persoons, van rang, stand en
partij. Hij wijst er op, dat deze hulp der
halve het lenigen van nood beteekent in
een geest van ware christelijke naasten
liefde. Tevens doet hij een bereoep op alle
landgenooten om zich in grooten getale als
vrijwillige helpers en helpsters voor de
winterhulp aan te melden bij de plaatse
lijke directeuren. De nood, die bestreden
moet worden, is groot. Er zal dus veel hulp
noodig zijn.
GROEI DER ITALIAANSCHE
SPOORWEGEN.
In het halfjaar, loopend van 21 April tot
28 October 1940 hebben de Italiaansche
Spoorwegen werken laten uitvoeren tot een
bedrag van 458 millioen lire. Hieraan zijn
14.6 millioen arbeidsuren besteed. In een
rapport van den minister van Verkeer,
Venturi, aan Mussolini wordt gemeld,
welke nieuwe spoorwegen zijn aangelegd,
welke trajecten van dubbel spoor werden
voorzien, waar nieuwe electrische centrales
zijn gebouwd voor de voorziening met elec-
trischen stroom van de voor een groot deel
reeds geëlectrificeerde Italiaansche spoor
wegen en wat voor de Italiaansche spoor
wegwerkers tot stand werd gebracht. In dit
rapport wordt de bijzondere aandacht ge
vestigd op de groote water-electrische cen
trale bij Bressanone (Brixen), die per jaar
450 millioen kilowatt moet produceeren.
Verder maakt het rapport nog melding van
het aanbrengen van dubbel spoor van
Milaan naar Domodossola, op de lijn
Arna-Domodossola, tot aan de Zwtsersche
greas en van den bouw van een nieuw sta
tion in Civitavecchia, alsmede van den
bouw van een tehuis voor de zoons van I
fascistische sp oorwegarbeiders in Acerno I
bij Salerno. Aan het slot van het rapport1
deelt de minister van Verkeer mede, dat in
den loop van het XVIIIde jaar van de
fascistische revolutie de directie van de
Italiaansche spoorwegen in het geheel wer
ken heeft laten uitvoeren tot een bedrag
van 553 millioen lire, met 17.6 millioen
arbeidsuren.
MADAGASCAR.
Beschouwt Engeland het eiland Mada-
nement Madagascar is de blokkade-poging
van de Britsche vloot in vollen omvang ge
lukt. Madagascar is in grootte het vierde
eiland der wereld en zou als steunpunt voor
de Engelsche vloot groote waarde krijgen,
wanneer de Engelschen de macht over net
Suezkanaal en Aden zouden verliezen,
vooral omdat Madagascar ook over petio-
leumbronnen beschikt.
CHINA
TsJoen<jkmtj SlangHai
•Jun-nan
IcultJ
Colombo -
m /N Dl ft HE
4/ ^'SEYCHELLEN
Kranten Z
A i COHOKEH 8e)
1 sJaI'/AT OCEAAN
is=9''
s}
BELGISCHEL
CONGO hpuinot
OOiT.
TSJAGOS
(8Q)
5ch 1 woTjsV
ANGOl
BRIT BEZIT
BLOKKADE
britzeewegen
WEST AFRIKA-KAAPSTAO-AUSTRALIË 1W
gascar als een steunpunt voor zijn vloot,
dat Aden in de toekomst kan vervangen
Volgens berichten uit het Fransche gouver-
ENGELANDS TWEEDE HAVEN
LIVERPOOL.
Naast de Engelsche hoofdstad speelt de
havenstad Liverpool aan de Westkust van
Midden-Engeland een groote rol. Hoe groot
de beteekenis is van deze tweede haven
van Engeland zal den lezer duidelijk wor
den, wanneer hij weet, dat in het laatste
jaar voor de oorlogsverklaring de haven
van Liverpool een invoercijfer aanwees,
dat in Hollandsch geld ruim 3,5 milliard
gulden bedroeg, terwijl de uitvoer nog 150
millioen gulden hooger was. Tegenwoordig
beschikt Liverpool over haveninrichtingen,
die zich 10 kilometer ver langs de oevers
van de Mersey uitstrekken. Ongeveer 90
dokken en 25 droogdokken staan met elkaar
in verbinding. De oudste (Salthouse Docks)
stammen nog uit het jaar 1753; de modern
ste (Gladstone Docks) zijn eerst ca. 10 jaar
geleden gereed gekomen. Zij hebben een
gezamenlijke oppervlakte van 22 hectaren.
Melding dient nog te worden gemaakt van
den kade-aanleg, die in het geheel een
lengte beslaat van ruim 65 kilometer.
Liverpool is ontegenzeggelijk de groote
stapelplaats van goederen van Engeland.
Vooral de graanzolders zijn buitengewoon
J talrijk. In hoofdzaak betreft het hier door
voer.
SINGAPORE, HET GIBRALTAR VAN
HET OOSTEN.
Singapore, door de Engelschen veelal
Het ziet er naar uit, dat Engeland van
plan is, Madagascar als oliestation op den
weg naar Indië te gaan gebruiken.
aangeduid als het Gibraltar van het Oos
ten, ontleent zijn naam aan het Maleische
„Singa pura" stad der leeuwen. Dit
heeft natuurlijk niets te maken met den
Britschen leeuw, doch herinnert aan den
tijd. toen hier de leeuwen in de „djungle"
in den omtrek van de stad huisden. Deze
zijn evenwel verdwenen evenals het
grootste deel van de inheemsche bevolking.
Van de 600.000 inwoners (buiten de Brit
sche troepen, die er in garnizoen liggen)
zijn meer dan twee derden Chineezen.
Daarop volgen de Indiërs met ongeveer
50.000 zielen, terwijl de Maleiers, Singha-
leezen, Arabieren, Eurasiërs (kinderen van
blanken en inheemsche vrouwen), Japan
ners en Europeanen te zamen ternauwer
nood de 100.000 vol maken.
Den 6den Februari 1819 verwierf Sir
Stamford Raffles het eiland Singapore van
Toenkoe Hoessein, den oudsten broeder van
den toenmaligen Sultan van Johore, voor
den matigen prijs van 12.500 pond sterling
en een lijfrente van 5000 pond. Toenmaals
was Singapura nog een ai-moedig visschers-
dorp aan den zoom van de ondoordring
bare, koorts verspreidende djungle. Uit
deze tropische hel ontwikkelde zich, dank
zij de hulp van vele duizenden koelies,
weldra de tweede marinebasis van het
Britsche Rijk. Er ontstond een net van
kanalen, het terrein werd gelijk gemaakt,
de koorts verdween.
-iiiiiiiiiin
VOOR DE JEUGD
llllllllllll-
Jannclti
Hc.r Noo/d
ONZE TEKENWEDSTRIJD.
Het aantal inzendingen heeft mijn
verwachting ver overtroffen. Ik heb er
wel 14 tekeningen bij gevonden, die een
plaatsje in de krant verdienen. En daar
bij heb ik natuurlijk gelet op de leeftijd,
zodat ook kinderen van zeven en acht
jaar aan de beurt komen. Op enkele te
keningen was de leeftijd van de teke-
naar(ares) niet vermeld... Willen jullie
daar voortaan allen aan denken Ik
zeg „voortaan", want ik ben vast van
plan over niet te lange ijd weer gele
genheid te geven tekeningen voor de
krant in te zenden. Ieder, die in de kin
derrubriek komt, krijgt niet alleen zijn
eigen tekening terug, maar ook nog een
aantal afdrukken van het cliché, zodat
jullie aan grootouders, ooms tantes, enz.
een tekening kunnen sturen. Stel je voor,
dat ze jullie dan met een tekenschrift of
een flesje zwarte inkt belonen.... Oom
Ko zal de inzenders van het allerbeste
werk een prijs doen toekomen. Dat wor
den natuurlijk niet veertien prijzen,
want ook de minder geslaagde tekenin
gen komen in de krant. De bedoeling is
jullie zoveel mogelijk bezig te houden en
aan te sporen nog meer mooie tekenin
gen te maken. Bewaar ze, maar teken
vooral met ZWARTE inkt of PIK
ZWART tekenknjt (conté). Anders hel>
ik er voor de krant niets aan. Wanneer
ik er aan toe ben, zal ik vragen ze in te
zenden. Vandaag pronkt hierboven de
zwartkrijt-tekening van Janneke Boon,
Het Noorden jaar). Ik denk, dat
Janneke 12 jaar is en in de hoogste klas
al wat van „perspectief" heeft geleerd.
Of heb ik het mis? In elk geval een aar
dig plaatje, juist wat voor de Texelaar.
Volgende week komt de tekening van....?
c\
1
7
10
11
¥0
ER KWAMEN ZES BOOSDOENERS BIJ
In een gevangenis zaten twee "boos
doeners. Op zekene dag kwamen er zes
bij. De Directeur van de gevangenis
tmoest er voor zorgen, dat deze zfefe zo
werden opgeborgen, dat van hun cellen
er zelfs geen twee in één ïlijn zouden
komen te liggen. Zie de tekening. Hori
zontaal, loodrecht en diagonaal dus maar
één cel. Tracht eens uit te vinden, hloe.
de directeur dit vraagstuk moet oplos
sen. Volgende week zal ik het jullie ver
tellen.
WAT STELT DAT VOOR
Daar verklap ik nu eei^s niets van.
Wanneer je dit gewirwar goed bekijkt,
komen er eenige dieren te voorschijn.
WE MAKEJN EEN VALSCHERM
Wie handig is in papiervouwen heeft
met het maken van zo'n valscherm zeker
geen moeite. Je neemt er z.g. bloemenpa-
pier (van dat heel dunne) voor en begint
met er een vierkant van te knippen. Je
volgt de voorbeelden van 17 en be
vestigt ten slotte de draadjes, die je on
deraan samenknoopt en van een knoop
je niet te zwaar voorziet. Wanneer
je het materiaal zoo licht mogelijk neemt
komt je valscherm langzaam naar bene
den, wanneer je het de lucht in hebt ge
gooid. (7: langs stippellijn afknippen.)
Gaarne zorgen wij voor Uw drukwerk. Onze nieuwe en moderne machines,
ons fraaie lettermateriaal en onze vakbekwaamheid staan U borg voor druk
werk, VOORTREFFELIJK, Vlug en Voo rdeelig. Drukkerij Texelsche Courant.
ONZE TAAK.
Zeel Nederlanders loopen In dezen bar
ren tijd rond met de vraag, wat zij kunnen
doen en of zij over het algemeen wel iets
künnen doen, ten behoeve van ons land
en volk.
Toen de Rijkscommissaris destijds zeide,
dat Duitschland ons ons volkskarakter
wilde laten en het in geen geval zou aan
tasten, was daarmee tevens voor iederen
Nederlander van goeden wille zijn taak
bepaald. Immers, dat houdt in, dat wij zelf
al onze krachten moeten inspannen, om
dat volkskarakter te bewaren en zuiver
aan het nageslacht over te dragen,
j Wie bij deze taak verre blijft staan, laadt
'een zware verantwoordelijkheid op zijn
'schouders tegenover ons nageslacht, zoowel
I als tegenover ons verleden.
I Wij moeten helpen bouwen aan een
Nederlandsche volksgemeenschap en in die
i beide woorden ligt zoowel het verleden als
'de toekomst bepaald.
I Nederlandsch dat woord omvat alle
J verworvenheden op cultureel gebied, op
economisch en op geestelijk terrein. Wij,
Nederlanders, hebben een eigen cultuur, al
I heeft die dikwijls den invloed ondergaan
ivan die van de ons omringende landen.
Wanneer wij slechts namen noemen als
die van Rembrandt, Vondel, Berlage,
iLorentz, weet ieder, wat wij bedoelen. Wij
Imogen trotsch zijn op dat verleden, indien
wij ons het waardig toonen.
Op economisch gebied is het niet anders.
Onze landbouw en visscherij, onze in
dustrie, handel en scheepvaart hebben al
tijd de waardeering en soms de bewonde
ring gewekt van andere naties. Zouden wij
1 ze dan niet trachten te cultiveeren
Onze bezittingen op geestelijk gebied zijn
in het kort samen te vatten als de gevolgen
Ivan de Christelijke beschaving, die in de
drie groote stroomingen protestantisme,
katholicisme en humanisme haar uiting
heeft gevonden.
Dat wil het woord Nederlandsch zeg
gen, wanneer wij het hebben over een
Nederlandsche volksgemeenschap.
En de andere zijde van onze taak ligt in
het woord volksgemeenschap.
De tijd van den belangenstrijd, den poli-
tieken strijd en den klassenstrijd is nu
voorloopig voorbij. Allerwege wordt een
streven naar eenheid van het Nederland
sche volk kenbaar. Maar het is niet genoeg,
wanneer wij daarnaar tijdelijk onze wen-
schen richten. Die eenheid moeten wij
straks, als de tijden rustiger zijn geworden,
niet opnieuw verliezen. Die eenheid moet
voortvloeien uit een nieuwe instelling van
ons allen tegenover alle vraagstukken van
den dag. Wij zullen onze plaats in Europa
als zelfstandig volk slechts kunnen behou
den, wanneer wij inderdaad één zijn en ook
blijven.
Er z(jn terreinen, waar wij thans niet
vrij zijn. Maar de gemeenschapsgedachte
moeten wy in de naaste toekomst en vooral
nu wü voor een ongetwijfeld moeilijken
winter staan, maken tot de leidende ge
dachte van ons volksbestaan en van ons
I persoonlijk leven. Wij moeten elkaar leeren
iwaardeeren, afgezien van onze maatschap
pelijke positie, van ons geldbezit, van onze
FRANCISCO FRANCO.
Nadat Spanje geruimen tijd weinig
van zich had doen hooren en gene
raal Franco blijkbaar tevreden was,
dat hij aan den opbouw van het land
na de verwoestingen van den burger
oorlog rustig kon voortwerken, is
dezer dagen de aandacht van de
wereld opnieuw op Spanje gevestigd
door het bezoek, dat Hitier aan den
Caudillo heeft gebracht. De vraag,
of Spanje een rol in den huidigen
oorlog zal gaan spelen, vooral in ver
band met de positie van Gibraltar,
zal spoedig door Franco worden be
antwoord.
Franco is sedert 20 April 1937 de
alleenheerscher over het Herisch
schiereiland en heeft de leiding ge
had in den Burgeroorlog. Hij was
reeds op zijn 23ste jaar ten gevolge
van zijn buitengewone dapperheid in
den strijd in Afrika majoor in het
y^Spaansche leger.
ontwikkeling. Ieder onzer heeft zijn plaats
in de maatschappij, die recht heeft op
waardeering door de anderen.
Het zal dezen winter en in de verre toe
komst zoo moeten zijn, dat wij als volk
niet meer ieder persoonlijk onze lasten en
onze vreugden dragen, maar dat wij dat
gezamenlijk doen. Wanneer één lid lijdt,
lijden alle leden van een organisme mede,
luidt reeds een oud gezegde. Dat moet niet
een schoone leus of een vrome wensch
blijven, dien wij uitspreken in sentimen-
teele momenten, maar het moet realiteit
worden, waaruit wij leven, waarnaar wij
al onze daden bepalen en afmeten en waar
uit wij de kracht putten voor ons dage-
lijksch leven.
Het is ongetwijfeld iets geheel nieuws,
waarover wij spreken. Het is een revolu-
tionnaire gedachte, maar alleen wanneer
wij die gedachte beleven, kunnen wij met
reden hoop kosteren op een betere toe
komst voor ons vaderland. Eenheid ondanks
alle verscheidenheid is mogelijk, ja een
eisch van de toekomst, ook voor ons volk.