TEXELSCHE COURANT
mt het afscheidvak if4#
GELUKKIG NIEUWJAAR.
53ste Jaargang
Dinsdag 31 December 1940
Eerste blad No. 5511
DE LANDBOUW IN 1940
Heel Texel weet het als het
staat in deTexelsche courant
0e Bloembollenteelt in 1940
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
EN BIJ EEN NIEUW BEGIN!
Een jaar spoedt ten einde, zooals dat
reeds zoovele duizenden malen is ge
schied. Dat stemt altijd nadenkend, doch
thans maakt het ons niet opgewekt.
In de laatste Decemberdagen van 1940
vallen er immers weinig lichtpunten te
memoreeren. Er kwam te veel leed over
ons Volk, er werden onherstelbare ver-
I liezen geleden en dat alles laat geen
stemming van onbekommerdheid toe.
Maar weemoedigheid kan leiden tot stil
zitten, hetgeen achteruitgang beteekent,
tot moedeloosheid, die verlies beduidt.
In de omstandigheden, waarin wij
thans leven, moet het toch mogelijk zijn
ergens vandaan moed en kracht te win
nen om het hoofd te bieden aan gevaren
van verslapping en teruggang. De bron
nen daartoe liggen vaak zoo vlak bij de
hand. Sommigen vinden die in de vreug
de over hun opgroeiende kinderen - hun
zorgen zijn er niet minder om, doch de
blijdschap uit deze bron sterkt eiken dag
opnieuw. Anderen genieten bewust van
de bevrediging, welke hun arbeid hun
geeft; ook die is niet zonder moeilijkhe
den, doch de grondtoon is tevredenheid.
Weer anderen hebben een achtergrond
m hun bestaan door de harmonie in hun
gezinsleven. Zeer velen voelen ondanks
alles de beschermende hand van den
Onzienlijke over zich, weten hun be
staan verankerd in een rijk, steeds groei
end geloofsbezit.
Soms ontmoeten wij menschen, van
wie zulk een rustige tevredenheid uit
straalt, dat wij ze bijna benijden. Zij
bevinden zich in een evenwichtstoestand,
waaruit zij niet te brengen zijn. Dan
blijkt vaak dat zij alleen zoo zijn, omdat
zij meer oog en meer begnp hebben dan
wij voor het goede, dat ondanks alles,
toch ons aller deel is.
Ons eigen leven kan soms worden
neergedrukt door een wat scherp oor
deel van anderen, dat ons vaak eerst
langs een omweg bereikt. Wij doen, als
of het ons niet raakt, maar toch wondt
het even diep, soms omdat het niet
rechtvaardig is, soms omdat het zeer te-
lecht is en wij het niet willen erkennen
'Wij kunnen ons eigen leven en dat van
anderen lichter maken door in ons oor
deel meer mildheid te leggen.
Een Grieksch wijsgeer heeft eens de
stelling verdedigd, dat de mensch met
iedere onder woorden gebrachte gedach
te, met lederen zin, dien hij zegt, een
oordeel uitspreekt.
Deze tijd biedt zeker veel verwerpe
lijks, veel, waarover een minder waar-
ceerend oordeel op zijn plaats is, doch
daarnaast wordt geoordeeld over zaken,
vV-aarover wij geen recht van spreken
.Vbbcr> omdat wij de feiten niet uit
ei£pn waarneming kennen, omdat wij
de >ron behooren te wantrouwen.
Men hoeft nog niet eens te denken
groot leed en schade tengevolge daarvan
door het verder doorgeven, van wat
niet onomstootelijk vaststaat kan de
stemming van een heele gemeenschap
stad, dorp of gezin worden bedorven
en naar beneden gehaald op onvergefe
lijke wijze.
Bij het einde van het jaar probeeren
wij te komen tot een oordeel over de
afgeloopen twaalf maanden, over ons
eigen werk, ons optreden, ons streven,
evenzeer over den arbeid van anderen
en hetgeen om ons heen in de wereld ge
schiedt.
Hier is de plaats en de gelegenheid 'n
oordeel over de Texelaars af te druk
ken, dat ons dus allen raakt en aangaat
en waarover wij op dit moment van het
jaar misschien meer open staan dan an
ders. Deze critiek stond verscholen in de
ïecensie over het boekje ,,Wij wonen op
een eiland", in de Telegraaf van 5 De
cember 1940.
"Wanneer wij zooeens een dagje of
een weekend op Texel doorbrengen", al
dus de criticus, „krijgen wij den indruk
van een goedmoedig, trouw, eerlijk,
goedlachsch, arbeidzaam en zeer gastvrij
slag van menschen, en dat zijn ze ook;
maar wanneer wij wat dieper doordrin
gen in de samenleving van deze eilan
ders, ontmoeten wij ook veel kleinzielig
heid, rivaliteit, oneenigheid en jalouzie."
Daarmee kunnen we het voorloopig
doen.
En wie schrijft dat nu? Iemand die
Texel maar oppervlakkig kent? Die het
beschouwt als een stukje Nederland als
een ander? Ach neen, Texelaar die dit
leest, het is Jan Strijbos, een groot
vriend van ons eiland, wiens tallooze
publicaties en foto's, lezingen en film
vertellingen tot den bloei en de bekend
heid van Texel zoozeer bijdroegen, die
hier elk jaar eenigen tijd woont, over
wien wij van onzen kant bezorgd zijn
geweest, toen hij vermist werd. En zou
er op één plek in ons land wel zooveel
vreugde zijn geweest over zijn behouden
terugkeer als hier
Een onverdacht, goed vriend houdt
ons den spiegel voor en mag de schrij
ver dezer regelen daarop iets antwoor
den
Vooreerst dit:
Rivaliteit, oneenigheid, jalouzie zijn
trekken, die wij ook opmerken in de ver
houding van de volken onder elkaar, zij
bedreigen den vrede, zijn een gevaar
uvoor de rust.
aan de gevolgen voor zich zelf en ande-tg Komt eenerzijds oneenigheid voort uit
ren, voor zichzelf de mogelijkheid van'j rivaliteit, met welk laatste woord meest-
slrenge bestraffing bij het verspreiden|tfal „wedijver, concurrentie" wordt be-
j/an onjuiste geruchten, voor derden Hdoeld, anderzijds kan dit ook goede zij-
door A. DROS Dz., „Blandenberg".
De oppervlakte bouwland op Texel zal
>lm. 4000 H A. bedragen. Doordat de
vinter plm. half Dec. inviel, was het
iloegwerk bij lange na niet beëindigd.
Toen de plotselinge strenge vorst kwam,
ag het er voor de wintergranen niet
lest uit en zeker niet voor de tarwe en
lavers. Door de dikke sneeuwlaag bleek
lit later mee te vallen; vooral de rogge
er uitstekend doorgekomen. De voor-
aarszaden konden eerst begin April aan
aarde worden toevertrouwd, omdat
en belangrijke achterstand van het
/as in eigen land bewerkt, in de
erfstploegwerk eerst na het einde van
vorst kon worden ingehaald, terwijl
structuur van de grond door de vele
egens en het sneeuwwater, speciaal op
minder doorlatende gronden, slecht
/as. De zomer kenmerkte zich door
'einig zon en veel neerslag, het oogsten
binnenhalen had echter een betrek-
dijk vlot verloop. Het dorschen kon
tijd beëindigd worden, terwijl bleek,
at een groote hoeveelheid stroo ver-
erkt moest worden. Alle granen wer-
n door de regeering gevorderd. De
ijzen van granen en peulvruchten zijn
joreengenomen iets hooger vastgesteld
m vorig jaar. Nu de aanvoer vanover-
•esche gebieden geblokkeerd is, ziet
en eindelijk het enorm belang in van
)ed geoutilleerde landbouwbedrijven,
eunende op behoorlijke prijzen, omdat
teindelijk de voedselvoorziening van
ensch en dier hiervan thans geheel af-
mkelijk is.
TARWE. De meest verbouwde winter-
rwerassen waren Juliana, Wilhelmina,
endel, Carsten V en Wilobo. Dooreen-
nomen was de oogst middelmatig. De
ansche tarwerassen zijn vrijwel ge-
"el verdwenen Slechts weinige partijen
in de A-klasse gewaardeerd. Veelal
'am men in de B-klasse. Alle richt-
ijzen zijn vastgesteld in de week van
tot 8 Sept. oploopend met 3 ct per
>ek; voor de B-kwaliteit voor tarwe
1.50 per 100 kg. In goedgekeurde
dtarwe was een levendige handel te
gen betere prijzen. Ook was tamelijk wat
zomertarwe uitgezaaid; de opbrengst
hiervan was laag, met een korrel van
slechte kwaliteit. De totale oppervlakte
tarwe kan men begrooten op plm. 1000
H.A.
ROGGE. Deze teelt was bij vorig jaar
vergeleken belangrijk uitgebreid. De
opbrengst is ondanks onvoldoende zon
meegevallen. De richtprijs is vastgesteld
op f 10.50 per 100 kg. voor B-kwal., ook
verhoogd met drie ct. per week. Het
meerendeel der rogge werd gewaardeerd
in de klasse B. Allerwege is verbouwd
de Petküser kortstroo rogge van Von Lo-
chow, die ook blijkens de proefvelden op
Texel uitstekend voldoet. Er is veel
goedgekeurde zaairogge tegen beste prij
zen verkocht.
GERST. Van deze soort was speciaal
de zomergerst in ruime mate verbouwd.
De opgrengst van de vroeg gezaaide
gerst was goed, de later gezaaide gaf
beduidend lagere opbrengst, wat dit jaar
bijzonder uitkwam.
De meest verbouwde rassen waren:
Mansholt's twee-rijige-, Goudgerst-, Ke
nya, Saxonia, terwijl een nieuwe varië
teit van het Centraal Bureau was uitge
zaaid, welke uitstekende kwaliteiten ver
toont: vroegnjpend, stevig stroo en hoo-
ge opbrengst De richtprijs voor B-kwa
liteit f 10.40. Zaaikwaliteit hoogere prij
zen.
HAVER. De meest verbouwde soorten
zijn. Zege-, Adelaar-, Binder- en Gem-
bloux, terwijl ook de Flamingold-ha-
ver een goede soort blijkt te zijn, met
hooge opbrengst. De richtprijs is f8.50
voor B-kwaliteit.
STROO De opbrengst van stroo is
beduidend hooger dan vorig jaar, prij
zen van f 16—25 per 1000 kg., terwijl
erwtenstroo tot f 40 is opgeloopen. Er is
veel stroo van Texel, verscheept. Om
verdere prijsstijging tegen te gaan, is de
export van voerstroo van zomergranen
verboden.
VLAS. De oppervlakte met vlas be-
leeld was ongeveer gelijk als vorig jaar,
ruim 200 H.A. Door de veelvuldige re
gens is het gewas te weelderig opge
groeid, waardoor veelvuldig legering
den hebben: binnen de grenzen van een
eerlijk koopmanschap kan concurrentie
een te waardeeren eigenschap zijn.
Doch er is nog een andere kant ook.
Zoo vaak worden in de literatuur met 'n
enkele pennestreek een volk bepaalde
eigenschappen toegedicht en dat niet al
leen in tijden, waarin het in een we-
reldkrijg hard tegen hard gaat. Hoeveel
schrijvers hebben, hun oordeel over
Frankrijk niet vereenzelvigd met dat
over de ipderdaad weinig verheffende
vermaakscentra van de hoofdstad Parijs,
terwijl dit land toch ook zijn soberleven-
de boerenbevolking heeft en andere har
de werkers op ieder gebied. Even on
juist is het oordeel van hen, die thans
alles verwerpen, wat vóór 14 Mei 1940
in ons land bestond en is gedaan. Zeker,
toen zijn fouten gemaakt, doch waar is
het menschenwerk daarzonder
Een oordeel over een groote groep
menschen bevredigt dus vaak niet, om
dat het velen over één kam scheert. En
wanneer over de Texelaars geschreven
wordt, dat er onder hen veel rivaliteit
en oneenigheid is, jalouzie en kleinzie
ligheid, dan treft dat dengene, die van
buiten hierheen komt, misschien meer
dan elders, omdat een eiland nu eenmaal
door zijn afgeslotenheid terstond als eer
sten indruk een beeld van eenheid, ge
slotenheid biedt; wie naar ons oversteekt
heeft iets achtergelaten, waarvan hij
door het water gescheiden is, hij wil zoo
mogelijk opgenomen worden in de ge
meenschap, waar hij. belandt en is ge
neigd die al terstond met een welwillend
oor te bezien.
„Een zeer gastvrij slag van menschen
en dat zijn ze ook zegt Strijbos. Gas
ten waren in vroeger tijd iets bijzonders,
als ze den tocht over het water moesten
maken. En behalve rond de feestdagen
zijn reizigers ook thans zeldzame vogels
op ons eiland. De trek van gastvrijheid
is zeker overgeërfd, maar men mag niet
vergeten, dat het een algemeen Neder-
landsche eigenschap is
Wij op Texel, die elkaar tenslotte niets
wijs behoeven te maken over de toe
standen en verhoudingen op ons eiland,
wij besluiten het jaar met kennis te ne
men van Jan Strijbos' oordeel, wij toet
sen er ons streven aan, ons werken, on
ze beweringen en gedragingen en wij
gaan het nieuwe jaar in met voornemens
van de beste soort.
Dat was altijd al zoo: we begonnen een
frissche twaalf maanden met den wil tot
het goede, doch zeker doen wij dat aan
het eind van 1940, het jaar, dat ons
maakte tot rijpere, ervarener, oudere
menschen, die ondervonden hebben, dat
veel vergankelijk is en nog veel geleerd
moet worden, eiken dag door iedereen.
Geve 1941 ons op Texel de kans tot
een zinvol besteden van al onze uren,
tot harmonisch samenleven met elkaar,
geen stilstand maar vooruitgang, die mo
gelijk leide tot eenige voorspoed en le
vensgeluk
A. F. KAMP.
optrad. Meest verbouwd werd het Wit-
bloei-Concurrent vlas. Daar een uitvoer
verbod van vlasstroo bestaat, is dit jaar
het vlas in eigen land verwerkt, in te
genstelling met vorige jaren, toen Bel
gië de bewerking geheel uitvoerde. In
de loop van de zomer schommelden de
prijzen tusschen de f 400-750 per H.A.
Het meerendeel werd echter verkocht
voor f 400-600 per H.A Het gewicht viel
tegen, van 58 duizend kilo per H A.
PAARDEN- EN DUIVENBOONEN.
De beteelde oppervlakte was niet groot,
de opbrengst slecht, gevolg van de veel
te late zaaitijd en het optreden van blad
luizen. Richtprijs plm. f 12 voor B-kwali
teit per 100 kg. De stroo-opbrengst was
laag.
ERWTEN Hier was een belangrijke
oppervlakte mee bezet. De opbrengst
bleef ver beneden het gemiddelde, (te
laat gezaaid). Meest verbouwde var. was
Mansholt's gekr. kortstroo groene erw
ten, Unica en Mansholt's plukerwten. De
schade, die de houtduiven aan dit gewas
toebrachten, was in enkele gevallen zeer
groot. Richtprijs f 12.50 per 100 kg. voor
B-kwaliteit. Zaaierwten belangrijk hoo
gere prijzen. Enkele H.A. waren met
grauwe erwten bezaaid. Opbrengst zeer
slecht, prijzen van f 1422, per 100 kg.
SUIKERBIETEN werden hier betrek
kelijk weinig verbouwd. Het suikerge
halte varieerde van 1419 pet., de richt
prijs bedroeg f 14 per ton netto, bij 17
pet. suiker, verhoogd of verlaagd met 10
ct. per 0.1 pet. suiker. De opbrengst be
droeg 3550 ton per H.A.
AARDAPPELEN werden minder ver
bouwd dan vorig jaar, een gevolg van de
minder goede uitkomsten van vorige
oogsten. De opbrengst was middelmatig,
terwijl de geheele oogst door de regee
ring wordt gevorderd. Prijzen: 3,5 ct. tot
5 ct. per kg. De teelt van goedgekeurde
pootaardappelen was loonend, aangezien
zeer vele perceelen waren afgekeurd.
Niettegenstaande de omstandigheden
bleef Texel vrij van de aantasting van
de gevreesde Coloradokever. Fijne ge
wassen werden weinig verbouwd, slechts
enkele H.A. blauwmaan en karwijzaad,
die een behoorlijke opbrengst gaven.
Aan vrienden en bekenden veel heil
en zegen in 1941.
C.van Leeuwen en Echtgenoote.
De Cocksdorp.
Fam. Wed. J. KIKKERT
p f Hotel De Hoop.
De Cocksdorp
p f
De Cocksdorp
A. BUIS
N. BUIS-Groet
Fam. M. WITTE
p f Sir Robert Peel
De Cocksdorp
Fam. A. TOLLENAAR
p f J. TOLLENAAR-Oele
„Wageningen", De Cocksdorp
Veel zegen in 't Nieuwe Jaar
Wensch ik aan iedereen.
Mijn naam is P. VAN HERT
En ik woon geheel alleen
Al bijna een-en-tachtig jaar
In 't huis, waar ik ben geboren,
Gezellig onder duin
En dicht bij de Vuurtoren.
De Cocksdorp, 1 Jan. 1941.
DIRK ROTGANS
en ELIZABETH ROTGANS-Koning
wenschen alle vrienden en begunstigers
een voorspoedig 1941.
P. BOON, Metselaar
p f T. BOON-Wilner
Den Hoorn.
W LE NOBLE en Echtgenoote
p f Groenten- en Fruithandel.
Den Hoorn.
J. D. TROOST
p f A. TROOST-Eelman
Timmerman en Rijwielhandel
Den Hoorn.
P f
Den Hoorn.
„VERWACHTING"
C. BOON
Schilder en Behanger
G BOON-Schotanus
Vrienden en begunstigers een gelukkig
1941.
J. A. DROS
p f L. DROS-Witte
Brood- en banketbakkerij, Den Hoorn
p f D. POOL en Echtgenoote
Melkhandel, Den Hoorn.
P f
K BOON
Manufacturier
G. BOON-v. d. Zwaard
p f G. KIKKERT
Timmerman, Den Hoorn
M GOëNGA
p f J. GOëNGA-Zegel
Vleeschhouwerij, Den Hoorn.
BELASTING-DIENST.
Naast de invoering en wijziging van
verschillende belastingwetten (o.a. de
invoering van de loonbelasting) onder
gaat ook de belastingdienst zelf met in
gang van 1 Januari 1941 belangrijke wij
zigingen.
De Inspectie der Directe Belastingen te
Den Helder wordt opgeheven met ingang
van die datum Tegelijkertijd wordt te
Den Helder ingesteld een Inspectie der
Registratie en Domeinen.
Alle werkzaamheden, voorheen ver
richt door de Inspecteur der Directe Be
lastingen gaan over naar de Inspecteur
der Registratie en Domeinen, zoodat alle
correspondentie betreffende Inkomsten
en Vermogensbelasting, Winstbelasting,
Loonbelasting, Personeele Belasting,
Couponbelasting, enz. enz., tot die In
specteur moet worden gericht. Alleen de
toepassing van de Motorrijtuigenbelas
tingwet gaat over naar de Inspecteur der
Invoerrechten en Accijnzen te Den Hel
der, Javastraat no. 153-155.
Het Bureau der Inspectie blijft geves
tigd aan het Koningsplein no. 4
Met ingang van 1 Januari 1941 wordt
eveneens het Ontvangkantoor der Direc
te Belastingen en Accijnzen te Texel op
geheven. Met ingang van dezelfde datum
wordt te Texel ingesteld een kantoor
der Directe Belastingen, Registratie en
Domeinen welk kantoor alle werkzaam
heden verricht en alle betalingen aan
neemt voorheen gedaan ten kantore van
den Ontvanger der Directe Belastingen.
Bovendien is dit kantoor tevens re
gistratiekantoor, zoodat alle werkzaam
heden de registratie, successie of domei
nen betreffende voorheen verricht door
den ontvanger der Registratie en domei
nen te Den Helder, thans door den Ont
vanger te Texel gedaan worden.
A. SLEGH
M. SLEGH-Dekker
Autobedrijf. Vrienden en begunsti
gers gelukkig 1941.
G. DE WIT
p f en Echtgenoote
Machinesmederij, Den Hoorn.
I. BONNE Zn.
wenschen familie, vrienden en cliëntèle
een voorspoedig nieuwjaar
De Koog.
HOTEL DE TOEKOMST
wenscht familie, vrienden en cliëntèle
een voorspoedig nieuwjaar.
C. M. BAKKER
C. BAKKER-Gomes
Gelukkig nieuwjaar.
De Koog.
Familie, vrienden en begunstigers een
gelukkig nieuwjaar.
R DAALDER en Echtgenoote.
't Centrum, De Koog.
B. KRAMER
Groenten- en Fruithandel De Koog
M. KRAMER-Meinsma
en dochter
wenschen allen gelukkig nieuwjaar.
L DE VISSER
D DE VISSER-Bakker
wenschen familie, vrienden en begunsti
gers een gelukkig nieuwjaar
De Koog.
M J. BEGTHEL
p f M. BEGTHEL-Hollander
Slagerij, De Koog.
Familie, vrienden en begunstigers een
gelukkig nieuwjaar.
P. KIKKERT, Rijwielhandel De Koog.
P. EELMAN
Aannemer, De Koog
J. EELMAN-Vermeulen
en Zoon
wenschen familie, vrienden en begunsti-
gers een gelukkig nieuwjaar.
Veel heil en zegen in het Nieuwejaar
voor familie en kennissen.
A. DE RIDDER, Dorpszicht 32,
De Koog.
W. VAN BAARLE en Kinderen
Aan allen een gelukkig Nieuwjaar
Café De Slufter.
D. C BRUIN
P f C. BRUIN-Van Leeuwen
De Waal.
C. BRUIN
P f T. BRUIN-Daalder
Café Bellevue, De Waal.
P f Wed. J. C. BRUIN.
De Waal.
m-g.
J. BAKKER Jz. en Familie.
Broodbakkerij, De Waal
Door J LIST, De Koog.
De opbrengst der verschillende ge
wassen, voor zoover deze zijn gerooid,
liet dit jaar te wenschen over. Van nar
cissen en crocussen was ze matig, van
tulpen zelfs slecht. Een warme Mei
maand met eenige zelfs warme dagen
deed het loof der bollen te vlug afster
ven, waardoor deze, mede door de lange
winter, een te korte groeiperiode hadden.
Met de prijzen stond het er in het be
gin van de rooitijd slecht voor, zoodat
vele kweekers besloten hun narcissenen
crocussen niet of maar gedeeltelijk te
rooien Voor een prijs van nog geen f 12
per kist van 1 HL. voor narcissen en f 6
voor crocussen en nog wel bij een ma
tig gewas is de winst ook ver zoek. Wat
menigeen echter niet had verwacht, en
eenige opluchting bracht in het vak was,
dat vergunning werd gegeven een be
langrijk grooter kwantum in Duitsch-
land uit Nederland in te voeren dan de
voorgaande jaren Het gevolg hiervan
en ook de 50 pet. verplichte inkrimping
van de uit te planten hyacinthen en tul
pen najaar 1939 en het geheel of gedeel
telijk niet rooien van narcissen Von Si-
on, Golden Spur en gele crocus, is ge
weest, dat soorten, welke Duitschland
speciaal veel afneemt, sterk in prijs ste
gen. Dit oploopen der prijzen had plaats
toen de narcissen en crocussen wegens
het vormen van nieuwe wortels niet
meer konden worden gerooid. De prijs
voor leverbaar van Von Sion liep op tot
f 30 en meer, van Golden Spur tot f 15 en
gele crocus tot f 50 per H.L. Voor de vele
kweekers, die i niet gerooid hadden jam
mer, doch indien allen dit wel hadden
gedaan, waren er van bovengenoemde
soorten narcissen en crocus genoeg of
zelfs teveel geweest en waren de prijzen
zeer zeker laag gebleven.
Wat de vooruitzichten voor 1941 zul
len zijn is momenteel een open vraag.
Bloembollen zijn een z.g. vredesartikel.
Zoolang de oorlog duurt kan het vak zijn
volle energie niet ontplooien. Een groot
gedeelte van het beschikbare leverbaar
ging voorheen overzee en daarbij komt
nog de vraag: neemt het vasteland van
Europa dit jaar af, en hoeveel? We heb
ben maar af te wachten.