Deze week De Wereld ONDERLINGE PAARDEN- EN RUNDVEEVERZEKERING „TEXEL De Internationale toestand Het Portret IN NEDERLAND IN KAART LAGE PREMIE. DIRECTE OVERNAME. - SPOEDIGE UITKEERING. IN DE AFGELOOPEN WEEK VAN DE WEEK De droogmaking van den N.O. polder. De drooglegging van den N.O. polder is weer een stap nader tot haar voltooiing gekomen. In het begin der week werd n.l. het cledrisch gemaal te Lemmer in wer king gesteld. Het leegmalen van de polder is daarmede begonnen. Drie stukken buis- pompen met een capaciteit van 800 ku bieke meter water per minuut elk, zullen in het vervolg dag en nacht doordraaien; zü zuilen per etmaal de fabelachtige hoe veelheid van 3.536.000 kubieke meter water uit den Noord Oostpolder zuigen en in het IJsselmeer pompen, dit is per twee uur een hoeveelheid water als Amsterdam voor gezinsverbrulk gedurende een jaar noodig heeft. In den kelder, zes meter onder den grond, wentelen drie zware, verticale assen, met een snelheid van 88 wentelin gen per minuut rond; dat beteekent, dat in cle kolk voor het gebouw 2400 kubieke meter wa*or per minuut naar buiten wordt gepei-st. Recht van abolitie en gratie. In een decreet heeft de Duitsche Führer bepaald, dat hij in het bezette Nederland- schc gebied de uitoefening van het recht van abolitie, alsmede het recht gratie te verleenen en verzoeken om gratie af te wijzen overdraagt aan den Rijkscommis saris voor het bezette Nederlandsche ge bied een en ander met het recht deze rechten op zijn beurt aan anderen over te dragen. De Führer behoudt zich voor, in aizonderlijke gevallen zelf te beslissen. Reinhold Burger, de uitvinder van de thermosflesch, is 12 Januari j.l. 75 jaar geworden. De jubilaris met een thermos flesch van het oude en van het nieuwe systeem. (Foto Scherl). De reorganisatie van den omroep. De gemachtigde voor de concentratie van de radio-omroepvereenigingen in Ne derland, ïr. Dubois, heeft aan de pers medegedeeld, dat als eerste verandering in het Nederlandsche radiowezen een staats bedrijf zal worden gesticht, dat met uit sluiting van anderen de verzorging van de omroep ter hand zal nemen. Dit wil zeg gen, dat van het oogenblik af, dat dit be drijf zijn taak zal aanvangen, de omroep organisaties zullen ophouden te function- neeren. Tot zoolang zal de omroep door dc organisaties worden verzorgd. Doch ook in den overgangstijd zullen reeds veranderin gen in de programma-indeeling en -uitvoe ring worden aangebracht. Zoodra het staatsbedrijf in werking is, zullen de om roeporganisaties worden geliquideerd en haar eigendommen zullen worden overge dragen aan het nieuwe bedrijf. De radio- tijdschriften daarentegen blijven bestaan. Zij zullen naast een algemeen gedeelte, v/aarln belangrijke uitzendingen zullen worden toegelicht, hun aandacht kunnen blijven schenken aan die uitzendingen, welke voor hun eigen lezerskring van bij zonder belang zijn. De exploitatie als staatsbedrijf zal voorts ten gevolge hebben, dat er meer eenheid in de samenstelling der programma's zal komen. IJzerschaarschte. Voor bouwwerken is voortaan wegens de toenemende schaarschte aan betonijzer, oenaive in uitzonderlijke gevallen, het ge bruik van deze ijzersoort niet meer toege staan voor trottoirbanden, opsluitbanden, kantplanken, bermplankjes, parkeerborden en dergelijke producten, welke voor den aanleg van wegen, fietspaden enz. worden toegepast, aangezien het mogelijk is om deze betonwaren zonder wapeningsijzer te vet- vaardigen, zonder dat deze kwalitatief be hoeven onder te doen voor gewapende be tonwaren Ook voor andere betonwaren, welke niet alle genoemd kunnen worden is het noodzakelijk om de toepassing van betonijzer tot een minimum te beperken Mocht het in bepaalde gevallen noodig zijn voor wapeningsberekeningen meer inlich tingen te verkrijgen, dan verdient overleg met de fabrikanten van betonwaren aan beveling. Verscherping organisatie wegverkeer. Bij monde van den Rijkscommissaris voor het verkeer, dr. Pini, is op een der jongste persconferenties medegedeeld, dat voor de maand Januari in Nederland ook dezelfde hoeveelheden motorbrandstoffen ter beschikking staan als in de laatste drie maanden, doch dat het niettemin wensche- lijk is, ter besparing van motorbrandstof het wegverkeer nog straffer te organisee- ren. Transporten met vrachtauto's van Nederland naar Duitschland of België en van Duitschland en België naar Nederland mogen voortaan slechts plaats hebben, wanneer een bijzondere schriftelijke toe stemming is verleend door de Nederland sche verkeerslnspectie resp. de Duitsche of Belgische verkeersinspecties. Bovendien zijn de ondernemers verplicht zich in Duitschland bij den Duitschen verkeersin- spccteur te melden voor het innemen va'"» lading voor de teiugrit of v oor het ver krijgen van vergunning voor retourtrans port. Deze verkeersinspecteur is bevoegd, een andere lading aan te wijzen, dan die welke men zich voorgenomen had te ver voeren. Voor het goederenverkeer over de grens naar Duitschland zal vermoedelijk reeds binnenkort een eenheidstarief in wer king treden, dat voor het Nederlandsche gebied moet gelden. Door de regeling van het grensverkeer over groote afstanden en de daaraan verbonden contróle van het wegverkeer aan de grenzen wordt ook het verhuren of het verkoopen van vracht auto's over de grens verhinderd. Voorts wordt nog besparing verkregen door de oprichting van een Autobevrachtingsdienst voor Nederland (A.B.D.), die tot taak heeft richtlijnen te geven voor het goederen transport op den weg voor derden. Deze nieuwe dienst, die een staatsinstelling is. vr igt 13 Jan. zijn werkzaamheden aan. MIJNEN LEGGEN DOOR VLIEGTUIGEN. Zoowel de Duitschers als de Engelschen grepen naar het middel, om met vliegtui gen mijnen te leggen voor den toegang tot de havens van den tegenstander. Uit den aard der zaak worden de gevolgen, welke met dergelijke mijnen worden .behaald minder algemeen bekend, daar de tegen stander meestal onkundig blijft van het feit, dat dergelijke mijnen zijn gelegd De vliegtuigen, welke de mijnen ter plaatse hebben gedeponeei-d, vliegen tei-ug, zonder zich den tijd te gunnen af te wachten of een vijandelijk schip op de verraderlijke mijn loopt en zinkt. Juist omdat een der gelijk verlies in den regel niet tot de open baarheid doordringt, valt het niet moeilijk, het te verzwijgen of slechts af en toe Ic erkennen. Dit neemt echter niet weg, dat het betreffende land wel genoodzaakt is, van tijd tot tijd te melden dat een torpedo jager, een of ander hulpvaartuig of een koopvaardijschip op een mijn is geloopen en gezonken. Vooi*al in de scheepvaartbe- richten in de kranten in neutrale landen kan men dergelijke berichten nogal eens aantreffen. EEN BADPLAATS ALS REGEERINGS- ZETEL. Vichy zou men de stad van den schijn of beter nog de stad van de onwaarschijn lijkheid kunnen noemen. Eerst zeer ge leidelijk kan men er aan wennen, dat zich te Vichy alles afspeelt inhet hotel, van de gewichtigste staatsaangelegenheden aft ot de bridgepartij toe. eD ingang van het ministerie van Koloniën ligt tusschen een „papeterie" en een hoedenwinkel in Boven het hoofd van de wacht voor het ministerie van Oorlog prijkt een schild, waarop men met groote letters leest „Fotel Thei-mal"; en de andere ministeries en regeeringsinstellingen wekken voor een deel den indruk, dat zij zijn ondergebracht in restaurants vc.i den tweeden en derden rang De zetel der huidige Fransche regeo- x-ing bevindt zich in „Hotel du Pare"; :i zelfs wanneer maarschalk Pétain het in het hoofd mocht krijgen, om te willen verhuizen, dan blijft hier toch het zwaarte punt van het regecringswerk berirton DE OORLOG TUSSCHEN THAILAND EN INDO-CHINA. Sinds Japan zich door zijn verdrag met Eransch Indo-China aanspraken heeft ver zekerd op Hanoi, kan het deze belangrijke plaats m Noord Indo-China als basis ge bruiken voor zijn luchtaanvallen op den Birma-straatweg, die als eenige toevoer- weg over land naar Tjoenking, den zetel van de regeering van Tsjang Kai-Sjek, van de grootste beteekenis is voor de ontwikke ling van den oorlog tusschen China en Japan. Dat Japan zich van dezen vooruit- bpcor/jeoen TSJWWTO hjiogiji 5prat ley eil 13 Cepr b, I» geschoven post heeft verzekerd, is Enge land natuurlijk een doorn in het oog, want daardoor is Birma, een van de voornaam- -te oliereservoirs van het Empire, binnen net bereik der Japansche bombardements vliegtuigen komen te liggen. Dat Engeland dus zocht naar een passenden tegenzet, ligt voor de hand. Het poogde zich daartoe de medewerking te verzekeren van den buurt- staat van lndo-Chxna. het onafhankelijke Koninkrijk Siam; tegenwoordig Thailand geheeten, dat van oudsher zekere aanspra ken deed gelden op Indo-Chineesch grond gebied. Na herhaalde grensincidenten en kleine herrnutselipgen is thans de strijd tus- ici.t Thailand en Indo-China, zij het ook zonder formeele oorlogsverklaring, open lik uitgebax^sten. Thailandsche troepen ïehben de Mekong, de grensrivier tusschen i hailand en Indo-China, overschreden en zijn Kambodsja binnengevallen, terwijl een ihailandsche luchtmacht, volgens berich ten uit Bangkok met succes eenige Indo- li meesrhe steden heeft gebombardeerd. STRIJD OM EEN OASE. Nu het pleit om Bardia is beslist, loont het de moeite, een terugblik te werpen op den loop der gebeurtenossen en tevens een blik vooruit te slaan op de waarschijnlijke verdere plannen van den Engelschen tegenstander. Toen het offensief, dat den 9den December was aangevangen, plotse ling werd gestuit door het verzet, dat Bar dia bleek te ontwikkelen, trachtten de En gelschen In het Zuiden het woestijngebied binnen te dringen en zich daar schadeloos te stellen voor den tegenslag aan de kust. Daartoe lieten zij het oog vallen op do oase Dzjaraboeb, welke uitstekende dien sten zou kunnen bewijzen als verzorgings- basis voor de troepen. De oase Dzjaraboeb ligt op niet te groo- ten afstand van de oase Siwa. Deze laatste bevindt zich reeds lang in handen van de Engelschen, de ze versterkt hebben en ei een groot arsenaal hebben aangelegd. De eerste ligt in Libyë, op betrekkelijk korten afstand van de zee en van de grens; zij vormt een zeer begeerenswaardig doel voor de Engelschen, die vandaar uit verder zouden kunnen opereeren tegen het Ita- liaansche leger in Afrika. Op het oogenblik speelt de strijd zich af in het woestijnge bied tusschen Siwa en Dzjaraboeb. Moch ten de Engelschen er in kunnen slagen, laatstgenoemde oase te bezetten, dan zou den zij daardoor een middel in handen hebben, om hun opmarsch in Westelijke richting gemakkelijker voort te zetten, met de oase als steunpunt. Ten Zuiden van Siwa en Dzjaraboeb strekt zich de groote. ondoordringbare zee van zand uit. De af stand naar de zoowel ten Westen als ten Oosten gelegen oasen bedraagt meer dan 800 kilometer. MIJNEN VALLEN UIT DE LUCHT. De rol, welke de mijn speelt ln den oor log ter zee, is bekend. Zij wordt gebruikt als aanvals- en als verdedigingswapen. Mij nenvelden worden aangelegd om den toe gang tot de eigen havens, riviermondin gen enz. te versperren en te verdedigen tegen eventueele aanvallen van vijande lijke strijdkrachten. Als aanvalswapen werden de mijnen gebezigd voor de vijan delijke kust, op de ï'outes naar de vijande lijke havens, in zeegebieden, die druk be varen worden door vijandelijke oorlogs schepen en koopvaardijvaarders. En ten slotte werden de mijnen ook soms gelegd op het allerlaatste oogenblik tijdens een zeeslag, als het ware onder den neus van den vijand, om hem te dwingen tot een voor hem ongunstige manoeuvre Behalve in het laatste geval is het dui delijk, dat men er zooveel mogelijk naar streeft, de mijnen ongemerkt te leggen en op plaatsen, waar de tegenstander geen mijnengevaar verwacht. Het meeste succe-. heeft een mijnenveld in de nabijheid van vijandelijke havens, waar een soort opeen- hooping ontstaat van thuisvarende sche pen, waar zij door het leggen van mijnen vaak in het gezicht van de veilige haven vergaan. Doch juist deze plaatsen kan een vaartuig, dat de mijnen moet leggen, het zij onder of boven water, zeer moeilijk naderen. Het binnendringen van deze ge bieden wordt hun bijna onmogelijk ge maakt door de vijandelijke zeestrijdkrach ten, die er de wacht houden of door de r. ijnenvelden, die door den vijand zijn ge legd. De dappere Italiaansche vloot is zeer actief geweest in de Middellandsche Zee. Men is nog bezig de resultaten te verzame len, zcodat deze in dit overzicht nog niet kunnen worden gepubliceerd. Alleen staat reecis vast dat een formatie Italiaansche torpedobooten den lOden Januari in de Straat van Sicilië een belangrijke vijande lijke vlootformatie ontdekte, welke uit tal van boven-water-eenheden bestond. Twee Italiaansche toi'pedobooten deden een aan val op de formatie en troffen volgens hun beweringen met twee torpedo's een krui ser, waarvan later werd waargenomen, dat hij in zinkenden toestand verkeerde. Daar op ontstond er een felle strijd tusschen de vijandelijke torpedojagers, gesteund door kruisers eenerzijds en Italiaansche torpedobooten anderzijds, die een langdurig en krachtig vuur onderhielden. Twee vijan delijke torpedojagers werden getroffen en aan boord vielen bi-anden waar te nemen Een van de Italiaansche torpedobooten werd door een volle laag in de machine kamer geti'offen en vervolgens in de muni tie-opslagplaats, waardoor het vaartuig tot zinken werd gebracht In het centrale bekken van de Middel- landschc Zee hebben formaties van het Duitsche luchtwapen haar activiteit voort gezet. Zij hebben verkenningsvluchten ondernomen en o.a. aanvallen gedaan op Engelsche formaties. De regeering te Vichy heeft voor het eerst officieel in een aan de Vereenlgde Staten gerichte openbare verklaring Enge land schuldig verklaard aan de ellende, waarin het Frankrijk door de doorvoering der hongerblokkade tegen zijn vroegeren bondgenoot heeft gestort. „De Britsche politiek heeft ten doel, geheel Frankrijk te blokkeeren, d.w.z. het Fransche volk aan den hongersnood prijs te geven. De Amerikanen moeten beoordeelen, wat de Engelsche blokkade voor het Fransche volk beteekent eja mèt de Amerikanen moet de geheele wereld Engeland veroordeelen," aldus wordt in de officieele Fransche ver klaring opgemerkt. De vertegenwoordigers van het Amerikaansche Roode Kruis heb ben president Roosevelt medegedeeld, dat Frankrijk dringend geholpen moet wor den. De V.S. moeten echter, wanneer zij Frankrijk helpen willen, ook inzien dat elke Amerikaansche hulp tot mislukking gedoemd is, wanneer Engeland op het standpunt blijft staan, dat een Reuter-be- richt nog op 8 Januari weergaf, n.l. dat het een uitzonderingsgeval beteekent, wan neer een levensmiddelenschip wordt door gelaten, dat uitsluitend aan Fransche kin deren in onbezet Frankrijk hulp brengt. De algemeene afgezant der Fransche re geering in Afrika, generaal Weygand, heeft een onderhoud gehad met den zaakgelas tigde der Vereenigde Staten, Murphy, die op het oogenblik een rondreis maakt door Fransch West-Afrika. De thans te Vichy vertoevende gouver neur-generaal en hooge commissaris van Fransch West- en Equatoi'iaal Afrika, Boisson, heeft in een persgesprek inlichtin gen verstrekt over den tegenwoordigen toestand in het onder zijn bestuur staande gebied. Na den wapenstilstand, zoo ver klaarde Boisson, hebben de Fransche kolo- Ter gelegenheid van de 50ste herdenking van de première van de „Cavalleria Rusti- cana" werd de thans 77-jarige componist Pietro Mascagni door den Itallaanschen minister van Onderwijs Bottai met een gouden medaille onderscheiden. (Zander). niën in Afrika een zware moieele crisis doorgemaakt. Ondanks het feit, dat de kolonisten, toen alle verbindingen met het moederland verbroken waren, maanden lang het doelwit der Engelsche radiopro- paganda zijn geweest, is Fransch West- Afrika de regeering van maarschalk Pétain trouw gebleven. De persoonlijkheid van den maarschalk wordt met den dag meer het cement der eenheid tusschen Frankrijk en zijn koloniale rijk. Ook de aanwezigheid van generaal Wey gand heeft tot een verbetering in de at mosfeer bijgedragen. Nu de berichten uit Frankrijk weer regelmatig binnenkomen, voltrekt zich in Fransch-Afrika een groote geestelijke ommekeer. Admiraal Platon, Fransch staatssecre taris van Koloniën, heeft zich in een inter view gekeerd tegen het drijven van de in dienst van Engeland zijnde aanhangers van De GauÜe in eenige gebieden van het kolo niale Frankrijk. Hij wees op het feit, dat Fransche kolonisten te zamen met hun vrouwen en kinderen gevangen gehouden worden op schepen in den Congo, alleen, omdat zij trouw blijven aan het Fransche moederland en niet willen overloopen naar De Gaulle en de Engelschen Wij zijn op de hoogte van dezen toestand, aldus admiraal Platon. Op rivierschepen, die normaliter veertig personen kunnen bergen, houdt men 150 mannen, vrouwen en kinderen gevangen, die onzegbaar te lijden hebben van de muskietenplaag. Doch deze Fransch en blijven trouw en bieden weerstand aan de aanbiedingen van De De Gaulle en de Engelschen. Voortgaande betichtte de Fransche staats secretaris der Engelsche regeering van het voornemen zich meester te willen maken van het Fransche koloniale rijk. Voor het voorwendsel van Engeland, dat het alleen een bezetting der Fransche koloniale ge bieden door Duitschland wil verhinderen, heeft hij, Platon, „slechts verachting". De admiraal verklaarde verder, dat de Fransche regeering den vasten wil heeft te verhinderen, dat Fransche koloniale gebie den in Afrika afvallen. Er worden op het oogenblik versterkingen derwaarts gezon den, die iederen aanval in deze gebieden tegen de legale Fransche souvereiniteit op passende wijze zullen weerstaan. Te Berlijn zijn drie verdragen tusschen Moskou en Berlijn onderteekend het nieuwe handelsverdrag, het grensregelings verdrag, alsmede de overeenkomst betref fende verdere repatrieering van volks- Duitschers uit de Baltische landen naar Duitschland. De drie omvangrijke tractaten, welke na maandenlange voorbereiding werden ge sloten, bevestigen de Duitsch-Russische samenwerking, welke eind Augustus 1939, eenige dagen voor den Poolschen veld tocht door de sluiting van het Duitsch- Russisch vriendschapsverdrag werd inge luid. Verscheiden Amerikaansche duikbooten uit den wereldoorlog, die reeds sedert lan gen tijd in Philadelphia waren opgelegd, zijn weer in dienst gesteld. Het betreft in totaal twintig duikbooten, die zullen woi- den toegevoegd aan de nieuw gevormde Atlantische vloot der Vereenigde Staten VERANTWOORDELIJKHEIDSBESEF. Ieder onzer is verantwoordelijk voor zijn daden niet alleen tegenover zichzelf, maar ook tegenover de gemeenschap. En dat is een van die dingen, welke wij vooral het tegenwoordige tijdisbestel goed voor oogen dienen te houden. Wij zijn slechts al te zeer geneigd, ons te laten medesleepen door onze hartstochten, wanneer wij ons op politiek terrein begeven. Wij laten ons gaan en zeggen of doen dikwijls dingen, die niet door den 'beugel kunnen. Tot zoover raakt dit alleen onze persoon lijke verantwoordelijkhid. Doch hoe is het, wanneer wij door ons voorbeeld anderen aanvuren, zoodat er straatbewegingen, op stootjes en botsingen ontstaan? Dan komen wij op ander terrein het terrein van onze verantwoordelijkheid tegenover de gemeenschap. Het kan niet genoeg worden herhaald, dat deze verantwoordelijkheid in onze dagen rust op de schouders van ieder lid van ons volk, onverschillig wie of wat hij is. Ieder, die zich laat verleiden tot het plegen van een daad, welke er toe kan leiden, dat een groep van ons volk in bot sing komt met de overheid, neemt daar mede een groote verantwoordelijkheid op zich. Niet alleen, dat hierdoor menschen- levens op het spel worden gezet, doch een dergelijk optreden dwingt de overheid tot krachtdadig ingrijpen om de orde te hand haven, hetgeen tot belangrijke politieke consequenties kan leiden. In verband hiermede verlieze men niet uit het oog, dat ons volk wat men zou kun nen noemen voor een groot deel politiek ongeschoold is. De meesten onzer hebben nooit geleerd, de dingen in hun groot en algemeen verband te zien. Dit is oorzaak, dat velen geen begrip toonen te hebben voor den huidigen toestand en voor de ge volgen van ondoordachte handelingen op dit oogenblik. De Nederlander politiseerde altijd graag, maar veelal ontging hem de groote lijn. Dit was ook veel hieraan toe te schrijven, dat hij gewoonlijk deel uitmaakte van een groep grooter of kleiner met een lei der of leiders aan het hoofd. Wat hem van die zijde voorgekauwd werd, bepaalde zijn politieke overtuiging. Hij liet zich drijven door het massa-instinct. Wij ston den, in één woord, buiten de groote poli tiek. Dat alles is veranderd. Wij zijn mede- gesleept in den maalstroom en worden voortgedreven, ondanks onszelf. En nu is het van het grootste belang, dat wij ons niet laten medesleepen door elementen, die zich niet bekommeren om rust en orde, zonder zich rekenschap te geven van de gevolgen, die van zeer vér strekkenden aard kunnen zijn. Wij moeten een open oog hebben voor de werkelijkheid van de dingen en ons niet laten verleiden door luchtkasteelen. Wij hebben altijd den naam gehad van een nuchter volk te zijn, dat met beide beenen in de realiteit staat. Laten wij dit nu be wijzen, door den bestaanden toestand te aanvaarden en ons daarin te schikken. Ondoordachte daden zijn op het oogen blik en in de situatie, waarin wij verkee- ren, minder dan ooit op hun plaats. Zij kunnen, al naar gelang zij van min of meer ernstigen aard zijn, meer of minder ern stige gevolgen hebben, niet alleen voor den enkeling, maar voor de geheele Neder landsche gemeenschap. ANANDA MAHIDOL. De strijd, voortvloeiende uit het conflict tusschen de Westersche mogendheden heeft zich thans tot Azië uitgebreid. Sinds enkele dagen is ook daar de moderne oorlog mei al zijn verschrikkingen aan den gang tusschen het met Engeland bevriende koninkrijk Thailand en de Fransche kolonie Indo-China werden de vijan delijkheden geopend. Het koninkrijk Thailand, vroeger Siam geheeten, wordt geregeerd door den thans zeventienjarigen koning Ananda Mahidol, die, zoolang hij nog minderjarig is, wordt ter zijde gestaan door een Regentschapsraad, die uit 15 tot 25 leden bestaat, met inbegrip van de ministers. Ananda Mahidol werd te Bangkok geboren, doch heeft een Europeesche opvoeding genoten. Hij is de opvolger van den laatsten absoluut souverei- ncn koning Prajadhipok, die Europa eveneens kende en openstond voor Europeesche denkbeelden. Verschil len over een deel der tijdens diens bewind ingevoerde of voorgestelde hervormingen brachten den koning ten val. In zijn plaats werd de kleine prins Mahidol in Maart 1935 tot Koning uitgeroepen. Doch de nieuwe Koning werd onmiddellijk daarop met zij*, moeder en zijn broertje Poemi- pol en een kleine hofhouding naar Lausanne gestuurd, om daar de school te bezoeken. In 1939 werd hij Bangkok gekroond. Na deze plechtig heid keerde hij naar Zwitserland terug, om zijn studies te voltooien. rr~ix

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1941 | | pagina 6