TEXELSCHE COURANT
m
53ste Jaargang
Woensdag 5 Februari 1941
No. 5521
Een praatje
over vingerafdrukken.
Texelsche Berichten
Bij Griep en Koorts
Bij heerschende griep
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater
dags ('s morgens.) Adv. opdrachten in
zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoogstens
vier; vooruit betaald).
ABONNEMENTEN: f 0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg f 1.losse nrs. 4 ct.
POSTREKENING no. 652.
HOE LAAT
DE ZON.
Woe. 5 Febr. op 9.16; onder 6.33.
Do. 6 Febr. op 9.14; onder 6.36.
Vr. 7 Febr. op 9.12; onder 6.38.
Verduisteren: van zonsondergang tot
zonsopgang.
DE MAAN.
Woe. 5 Febr. op 12.59; onder 3,20.
Do. 6 Febr. op 13.36; onder 4.20.
Vr. 7 Febr. op 14.19; onder 5.17.
Volle maan: 12 Febr. 2.26.
Binnenkort worden voor alle personen
van 15 jaar en ouder z.g. persoonsbewij
zen ingevoerd, welke niet alleen van een
foto, maar ook van een vingerafdruk
meet worden voorzien (van rechterwijs
vinger). In verband hiermee zullen onze
lezers zich zeker interesseeren voor
cenige bijzonderheden over de weten
schap, welke zich bezig houdt met het
bestudeeren van die vingerafdrukken.
Met een vreemd woord spreekt men van
„daktyloskopie" (Grieksch: daktylos,
vinger; skopein, bekijken).
Wie meent, dat deze wetenschap van
de laatste tijd dagteekent, heeft het mis.
In de grijze oudheid reeds heeft men
ontdekt, dat de afdrukken van onze vin
gers onveranderlijk zijn en dat van zelfs
geen twee menschen op aarde die af
drukken met elkaar overeenstemmen.
Voor de aanvang van de christelijke
jaartelling maakte men al van vinger
afdrukken gebruik bij het verzegelen
van stukken door middel van leem.
In China werden schuldbekentenissen
door duimafdrukken gewaarmerkt.
In Japan gebruikte men in plaats van
een handteekening een duimafdruk.
In Britsch-Indië werd omstreeks 1855
de duimafdruk door de overheid ge
bruikt om er de kwitanties voor door de
inlanders ontvangen pensioenen mee te
waarmerken.
Het ging er nu om, de vinger toplijnen
te classificeeren, opdat men, zoo noodig,
binnen niet al te veel tijd bepaalde af
drukken in zijn archief zou kunnen op
zoeken.
Dit nu geschiedde in Europa voor het
eerst door zekere Purkinje (1823).
In strafzaken zou men van die afdruk
ken groot gemak kunnen hebben. Het
was Henry Faulds, die hierop in Tokio
het eerst de aandacht vestigde.
Weer een stapje verder bracht ons de
Duitsche dierenarts W. Eber, die aan
toonde, hoe men misdadigers door mid
del v. d. vingertoplijnen zou kunnen iden-
tificeeren. Hij bracht door middel van
jodium vingerafdrukken, welke zich op
papier zouden moeten bevinden, duidelijk
aan het licht en slaagde er in, ze zoo
te behandelen, dat ze zichtbaar bleven.
Het meest heeft de daktyloskopie ech
ter te danken aan Sir Francis Galton, die
een heel goed stelsel opbouwde, dat nog
werd verbeterd door de Hoofdinspecteur
van politie Henry te Calcutta, die het in
Britsch-Indië in de practijk bracht..
Voor het identificeeren van personen
zijn de vingerafdrukken van groote be-
teekenis gebleken. Het is op grond hier
van, dat daarvan ook voor de uit te
geven persoonsbewijzen gebruik zal
worden gemaakt.
||||||lilllllllllliliiillllliiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiitiiiiiilliliillllllli||||||
GRABBELTON
minimin
NIEUWE MOGELIJKHEDEN.
Er komen schoenzolen van glas,
Naar 'k heden in de bladen las.
De keuze wordt alsdan vergroot:
Een spiegelzool, of: glas in lood!
GRILLIGE WINTER.
'k Was in mijn tuin, toen 't ging dooien,
Reeds bezig 'n bedje om te gooien.
Nu vriest het weer, en snipverkouden,
Ben ik verplicht het bed te houden.
„Haagsche Post".
GEEN VERZEKERING NOODIG.
Bij de Fransche schrijver Anatole
France vervoegde zich eens een bezoe
ker, die de groote schrijver voor een
dringende zaak moest spreken.
Maar wéarvoor bent u eigenlijk ge
komen?" informeerde zijn secretaris
voorzichtig, alvorens de man aan te die
nen.
„Ik ben vertegenwoordiger van een
der grootste levensverzekeringsmaat
schappijen en ik zou gaarne het leven
van de Meester verzekeren".
„O, spaart u zich die moeite", luidde
het antwoord, „de Meester is onster-
fel ijk."
||||||llllllllllllllllllllllllllllllllllli;!IIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!lllllllll||||||
UIT DE NATUUR.
||IU|iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirniniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
EEN PRAATJE OVER DE HAMSTER.
Hamster is de naam van een geslacht
uit de orde der knaagdieren, dat tot de
familie der muizen behoort.
Dit geslacht onderscheidt zich van de
eigenlijke muizen door wangzakken en 'n
korte staart. Zijn vier snijtanden zijn bij-
te lvormig en de kiezen in elke kaakhelft
drie in getal, zoodat de hamster in het
geheel 16 tanden bezit. Tot dit geslacht
behoort de „gewone" hamster, die van
de rivier de Ob en de Kaukasus tot de
Rijn en tot 60 graden noorderbreedte
voorkomt. Ten Z. van de Alpen heeft
men nimmer een hamster waargenomen.
De hamster is een steppendier. Het
grootste gedeelte van Europa, dat tegen
woordig door akkers wordt ingenomen,
was vroeger met bosch bedekt. Door het
rooien van dit bosch en het ontstaan van
een z.g. cultuursteppe, kon de hamster
steeds verder naar het westen doordrin
gen. Vijf-en-vijftig jaar geleden werd de
htmster in Nederland nog niet aange
troffen, doch nu komt hij in Zuid-Lim
burg voor.
De hamster wordt, de staart meegere
kend, 20 tot 30 cM. lang. Hij is van bo
ven roestkleurig en van onderen zwart.
Volgens Brehm komen er ook geheel
zwarte en geheel witte hamsters voor.
Tot 12 M diep onder de grond graaft
hij uitgestrekte holen, waarin hij een
aanzienlijke voorraad graan, erwten, lin
zen, boonen, enz. verzamelt en zijn win
terslaap houdt. Daar een volwassen ham
ster in staat is, 25 tot 50 kg. graan naar
zijn hol te sleepen (hij legt volgens
Brehm wel 3-5 „voorraadkamers" aan)
er» het wijfje tweemaal in het jaar vier
tot 13, ja, tot 16 jongen werpt, kan dit
dier groote schade aanrichten. Dienten
gevolge heeft men hier en daar beloo
ningen gesteld op het vangen en dooden
van hamsters.
Het zijn wilde en nijdige dieren, die
zich zelfs tegen de mensch te weer stel
len en woedend van zich afbijten.
De pels wordt gebruikt voor 't voeren
van mantels.
In Azië vindt men eenige kleine soor
ten hamsters.
POSTZEGELS. Een overzicht van
thans voor frankeering geldige postze
gels is aan de postkantoren op aanvraag
kosteloos verkrijgbaar.
LEGES voor onderzoek naar afstam
ming. De secr.-gen. Binnenl. Zaken heeft
de gemeentebesturen verzocht de kosten
op niet meer dan 40 ct. te bepalen.
GENERATORGAS is hoogst gevaarlijk
doordat het een hoog pet. koolmonoxyde
bevat. Een groot aantal vergiftigingen
heeft zich reeds voorgedaan, waarvan
één met doodelijke afloop.
MINERVA ZONDER UIL.
Op zekere dag hield voor het kousen
winkeltje in de Amsterdamsche War
moesstraat, waar de dichter Vondel
woonde, een spiksplinternieuw glimmend
lij tuig stil, waaruit een rijke koopman
sprong, die nogal verwaand was. Hij
vroeg op hooge toon Vondel te spreken
en toen deze onze reeds vermaarde dich-
tei hem naar zijn wenschen vroeg, sprak
de koopman:
Och, wilt u voor mij een toepasse
lijke spreuk maken voor het portier van
mijn nieuwe rijtuig?
Op het portier stond al het een en an
der geschilderd en toen hij goed keek,
zag Vondel, dat het niemand meer of
minder dan de godin der wijsheid, Mi-
ï.erva, moest voorstellen. Ongelukkiger
wijs had de schilder de uil, waarmee Mi-
r erva altijd wordt afgebeeld, vergeten.
Vondel streek met de rug van zijn
hand langs zijn kin en antwoordde lang
zaam:
Als ik u daarmee van dienst kan
zijn.
Toen greep hij zijn ganzepen en schreef:
„Minerva zonder uil?.
Of schemeren mijn oogen?
O neen, het domme dier
Is in de koets gevlogen!"
KINDERZANG.
Met ingang van heden houdt de Kin
derzangklasse van mevr. RoomWilkes-
huis haar repetities in Pen's Schouwburg
zaal (zelfde uren).
DE RYCKE TREK VERLOTING.
TREKKING 21 FEBR. A.S.
Men schrijft ons:
Ir verband met de vertraagde expedi
tie, vooral naar veraf gelegen kleinere
plaatsen, ziet het Comité der Rycke Trek
Verloting van de Ned. Ver. v. Luchtvaart
(afd. Zweefvliegsport) zich genoodzaakt
dt trekking in plaats van 31 Jan. te doen
plaats vinden op Vrijdag 21 Febr. a.s. en
wel in het Venduhuis 'der Notarissen
t.o.v. Notaris J. C. J Waldorp te Den
Haag
WAARSCHUWING
tegen diefstal van hout uit Doolhof.
Van politiewege wordt met de meeste
nadruk gewaarschuwd tegen het ont
vreemden van hout uit 't Bosch je (Dool
hof). Bij onderzoek is gebleken, dat men
met zaag en bijl bezig is geweest boomen
tt vellen. Het spreekt vanzelf, dat zulks
niet ongestraft kan blijven. In den ver
volge wordt streng toezicht uitgeoefend.
Ieder, die zich op onrechtmatige wiize
hout verschaft of heeft verschaft, stelt
zich aan bestraffing bloot.
ONDERHANDS VERHUURD.
De Helmshoeve, Schilderweg, werd
per 1 Maart door de eig. mw. wed. F.
Kalis-Helm, verhuurd aan de heer P.
Kok, de Hoogte. De boerderij zal worden
bewoond door de heer W. Koning.
DE COCKSDORP.
GOED NIEUWS.
Onlangs ontving mw. S. Kikkert-Pere-
boom van haar dochter uit Indië be
richt, dat haar zoon Klaas, die op een
koopvaardijschip vaart, in goede wel
stand verkeert. Nadere bijzonderheden
ontbraken. (Deze heugelijke tijding werd
via het Roode Kruis naar Texel doorge
zonden. Zooals bekend mag één enkel be
richt hoogstens 25 woorden bevatten.)
ft.
NIEUWE POSTZEGELS.
Zoowel in Duitschland als in
Italië zijn postzegels verschenen
met de beeltenis van de Fuehrer
en van de Duce. De bedoe
ling is op deze wijze de nauwe
samenwerking tusschen beide
landen te symboliseeren.
Mijnhardtjes maken U griep- en koorts
vrij. Doos 30 en 50 ct.
BLIKSEM MAAKT DE KACHEL AAN.
Een merkwaardig geval van bliksem
inslag heeft zich te Manchester voorge
daan. Daar had een vrouw in haar keu
kenfornuis hout en papier gereed ge
legd, ten einde des ochtends direct het
fornuis te kunnen gebruiken. Wie schetst
haar verbazing, toen zij de volgende och
tend het fornuis al lustig branden vond.
De bliksem was des nachts in de schoor
steen geslagen en had het papier en hout
vlam doen vatten zonder verder schade
aar» te richten.
TOONEELSPELERS EN
LANDLOOPERS.
Olivier Cromwell, die na de onthoof
ding van koning Karei I de macht in
Engeland in handen had, hield niet van
tconeelspelers. Hij vaardigde een wet
uit, waarbij tooneelspelers gelijk gesteld
werden met.... landloopers. Wie toch
als tooneelspeler durfde optreden, werd
eeist gegeeseld en vervolgens in de ge
vangenis geworpen. Na het herstel van
te* koningschap, in 1660, werden de
tconeelspelers weer in Engeland in ge
nade aangenomen en een eeuw later
werd zelfs een beroemd tooneelspeler,
Garrick, geheeten, met vorstelijke praal
in de Westmiirater Abdij te Londen bij
gezet. Het kan verkeeren.
llllll BINNENLAND |||lll
lllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiii.iiiiiiiiniiiiiiniiiiiiiillllll
ONTSTELLEND VERSCHIJNSEL.
In onze dagbladen verschijnen in
steeds toenemende getale berichten over
de vermissing van minderjarigen, vaak
nog kinderen De gevallen zijn zoo tal
rijk, dat men het verschijnsel ontstellend
kan noemen. Met ongelukken hebben de
ze vermissingen niets te maken, wél naar
wij vreezen met een toenemende verwil
dering onder bepaalde groepen onzer
jeugd, een verschijnsel, dat men in troe
bele tijden als wij thans beleven meer
heeft kunnen waarnemen. Het is een
moeilijk te bestrijden kwaad, doch kerk,
school, maatschaopij en vooral ook de
ouders hebben hier een taak. Om iets te
noemen: wie zijn kinderen lief heeft,
houde ze thuis na het invallen der duis
ternis. Wij verbazen en ergeren ons ge
regeld over het groote aantal nog zeer
jenge jongens en meisjes, die nog laat
dcor onze verduisterde straten plegen te
slenteren en daar natuurlijk niets goeds
leeren. H. P.
Met Mijnhardtjes steeds goede ervaring.
Doos 30 en 50 ct.
Dr. D. J. van Prooye, voorz. Ned.
Voetbalbond, werd Donderdag 60 jaar.
Te De Rijp heeft een slager in één
maand 13 varkens en drie schapen frau
duleus geslacht.
Het overdragen van landbouwgrond
is onderworpen aan de toestemming van
een pachtbureau (aan en door het rijk
er. provincie uitgezonderd).
Gesteunden ingevolge rijkssteunre
geling ontvangen als eerste termijn van
een extra winteruitkeering 40 pet. van 't
netto bedrag van hun wekelijksche steun.
Te Amsterdam werden twee man
nen uit Veenendaal aangehouden. Ze
vervoerden in een auto vier halve var
kens, frauduleus geslacht.
Gennep. De 18-j. wielrijder A. Cor-
nelissen werd door een auto, die op de
Maasbrug plots moest uitwijken, tegen
de leuning gedrukt. Hij overleed aan de
gevolgen.
Amersfoort. Ten huize van een
wielrijder, die met een mand ongekeurd
vleesch werd aangehouden, is nog 150
kg. frauduleus geslacht vleesch aange
troffen.
Amsterdam. Uit een chemische fa-
biiek aan de Oosterringdijk werden na
inbraak gestolen: vier schrijfmachines,
kleedingstukken, 12 mud kolen en een
partij geneesmiddelen.
Bob Glendenning, die van 1923-Mei
1940 als voetbaltrainer in ons land werk-
was, is 19 Nov in Engeland aan de ge-
vol^n van een operatie overleden. Dit
bericht werd dezer dagen via het Roode
Kruis ontvangen.
Rotterdam. In een garage aan de
Kcrte Hillestraat zijn vier personen bij
het repareeren van een nog brandende
houtgasgenerator bedwelmd. Ze moesten
eenige tijd in een ziekenhuis worden op
genomen.
Rotterdam. In de gang van een wo
ning in de Swaerdecroonstr. bracht de
15-j. HBS'er D. Peters een zelfgemaakt
ontploffingsmiddel tot explosie. Hij ver
loor eenige vingers en moest in een zie
kenhuis worden opgenomen. Eenige rui
ten en een deur werden vernield.
Utrecht, Een sigarenfabrikant mis
te zijn portefeuille met f 7000 uit zijn
colbertje, dat hij in zijn kantoor had la
ter hangen. Een 54-j. kachelaanmaker
werd verdacht. Rechercheurs volgden
hem naar huis en zagen, dat hij het geld
achter een plank van zijn schuurtje ver
borgen had
GOUDEN GESPEN VOOR DE BAARD.
Bij opgravingen in Mexico heeft men
ir oude graven gouden gespen gevonden,
die de Mexicanen vroeger hebben ge-
biuikt om hun baard er mee samen te
houden en te versieren, zooals de vrou
wen tegenwoordig haar kapsel tooien
en samenhouden met gespen.
HOE MAAKT MEN LUCIFERS?
Voor het maken van lucifers gebruikt
men in hoofdzaak dennen, wilgen of
populierenhout. Men zaagt de stammen
van de boomen in blokken van 40 tot 60
cM. lengte. Dan kookt men ze in water,
want het hout mag niet broos zijn. Een
„schilmachine" neemt nu „platen" hout
van de blokken af ter dikte van een luci-
fer. De snijmachine snijdt er houtjes van.
Deze houtjes worden gedroogd en ge
verfd. Daarna worden ze in parafine ge
dompeld en in een bad van verschillende
andere stoffen, die het verkolen en de
brandbaarheid verhoogen en voorkomen,
dat de verbrande kop niet afvalt. Doos
jes worden eveneens in de lucifersfa
briek gemaakt. Er zijn moderne fabrie
ken, waarin alles machinaal geschiedt.
Ook het vullen der doosjes. Zulk een
machine levert per dag drie millioen lu
cifers, verpakt in 50.000 doosjes. De be
kende fabriek te Jönköping in Zweden
maakt elke dag 50 millioen lucifers ge
reed.
I ,-" -f 8*2
WITTE WERELD.
Wat zijn de wintertuinen
Langs stille wegen mooi.
De heesters, rijk behangen
Met witte, donzen tooi!
En alle kleine dennen,
Die hebben op hun top
Een sierlijk, feest'lijk kapje
Van sneeuwkristallen op.
En in de stille bosschen
Rijst weer de dennendroom
Met blanke sneeuwguirlandes,
Gespreid op boom na boom!
Daar ruiselen kristallen.
Zoo schitt'rend en zoo zacht,
Daar is de witte wereld
In volle winterpracht.
llllll
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN
||||||!llllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|lllll||||||
EGYPTE
Het Suez-kanaalgebied is door
Duitsche bommenwerpers aanzienlijk be
schadigd, o.a. bij Suez en Ismailia.
ITALIË
Aan de N. kust van Afrika ont
plooide artillerie, de luchtmacht en de
patrouilles der Italianen een levendige
bedrijvigheid.
In Oost-Afrika werden aanvallen
\an Australische afdeelingen afgeslagen
en een plaats heroverd,
GRIEKENLAND.
Aan het Grieksche front werdt het
kiijgsbedrijf nog steeds door slecht weer
belemmerd.
Salortiki had een dezer dagen 12
uur luchtalarm De stad werd met zware
bommen bestookt. Niet één Italiaan werd
neergehaald. Duizenden inwoners ver
lieten de stad.
VEREENIGDE- STATEN
De Comm. voor Buitenl. Zaken is
van oordeel, dat de V.S. in het belang
ook van Amerika en zijn beschaving En
geland spoedig te hulp moet komen.
Voor de 2e maal bracht een Ame-
rikaansche kruiser goud uit Z.-Amerika
naar New-York, nu voor 200 millioen
dollar.
ENGELAND
In O. en Z.O. Engeland werden ïn-
dustrieele bedrijven bestookt.
Londen werd voor de zooveelste
maal gebombardeerd, waarbij een vlie
ger zelfs tot honderd voet daalde. Groo
te branden werden gesticht. Alle vlie
gers konden hun basis weer bereiken.
N.Schotland leed onder een sneeuw-
stoim. Een trein met 60 reizigers zat 2
dagen vast.
Voor het Britsche reddingwezen
was 1490 het moeilijkste jaar, zoolang 't
bestaat (177 jaar). Ruim 2000 zeelui van
058 schepen werden gered.
EEN ZWAARDVISCH VIEL AAN!
Toen een Noorsch schip, op reis van
Montevideo naar Quebec, het eiland Fer
nando de Noronha passeerde, voelde men
plots 'n hevige schok, gevolgd door een
trillende beweging van het geheele vaar
tuig. Het schip werd lek en kon door
aanhoudend pompen alleen drijvende
worden gehouden.
Bij het lossen van het schip zag men,
dat het zwaard van een zwaardvisch
door de kiel stak. Het afgebroken deel
van het zwaard was door de koperen
huid en een plank van verscheidene cM.
heengedrongen!
OMDAT HET VOOR U IS.
De Italiaansche dichter Gabrielle d'
Arnunzio kwam bij een antiquiteiten
handelaar. Deze deed de grootste moeite
orr hem een antieke kast te verkoopen.
„Omdat het voor u is", zei de man ten
slotte, „geef ik hem voor 10 gulden min
der."
Gabrielle d' Annunzio voelde zich zeer
gevleid in de meening, dat deze kunst
handelaar hem kende. Hij ging dus met
het aanbod accoord en verliet met een
zelfbewust gevoel de winkel. Tot zijn
groote teleurstelling liep de eigenaar
hem op straat na en riep: „Maar, mijn
heer, hoe is uw naam en adres?"
