TEXELSCHE COURANT 53ste Jaargang Woensdag 12 Maart 1941 No. 5531 De Kievit schermt weer. Texelsche Berichten Kou - Griep - Pijn CÖO lllijnfiaxdlfes Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij v. h. Langeveld en De Rooij Den Burg Telefoon 11 VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater dags ('s morgens). Adv. opdrachten in zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m. ADVERTENTIES: 12V2 cent per regel; minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor vier plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deelig tarief voor neringdoenden. Omzetbelasting inbegrepen. TEXEL AARTJES: 50 ct. (4regels, ge heel met kleine letters gezet, hoogstens vier; vooruit betaald). Omzetbelasting inbegrepen. ABONNEMENTEN: f 0.75 per kwartaal; buiten Den Burg f 1.losse nrs. 4 ct. POSTREKENING no. 652. DE ZON. Za. 15 Maart op 7.56; onder 19.43. Zo. 16 Maart op 7.53; onder 19.45. Ma. 17 Maart op 7.51; onder 19.47. Di. 18 Maart op 7.49; onder 19.49. Verduisteren: van zonsondergang tot zonsopgang. DE MAAN. Za. 15 Maart op 18.37; onder 8.51. Zo. 16 Maart op 19.59; onder 9.23. Ma. 17 Maart op 21.50; onder 9.59. Di. 18 Maart op 22.40; onder 10.41. Laatste kwartier: 20 Maart 4,51. HOOG WATER OP TEXELS REE. Za. 15 Maart 11,36 en 23.56. Zo. 16 Maart 12.18 en Ma. 17 Maart 0 40 en 13.02. Di. 18 Maart 1.26 en 13.44. Springtij: 27 Maart. WAT ER GEBEURDE.... 12 MAART: Het Jacatraansche fort op Java krijgt de naam Batavia (1619) Plechtige kroning van Z.H. Paus Pius XII (1939) 13 MAART: Priestly schei- en natuur kundige, de ontdekker van de zuur stof, te Leeds geboren (1733) Oostenrijk bij Groot - Duitschland (1938) 14 MAART: De tinbaggermolen Kan- toeng, van Schiedam naar Banka op weg, bij Plymouth door storm om geslagen en gezonken doch later weer boven gekomen, wordt tot zin ken gebracht (1937) Door Mgr. Tiso wordt de onafhankelijkheid v. Slowakije uitgeroepen (1939) A. L. M. VAN DER LANDE: Winterhulp: van allen, die ge ven kunnen, aan allen, die in nood zijn. Toont waartoe Nederland in staat is, offert voor het behoud van onze volkskracht. Hoe het komt, dat hun aantal afneemt. Veertien dagen geleden was-ie niks te spreken, ,,de" kievitseierraper van ons eiland, 't Weer zat hem dwars. En als je dan rondom allerlei voorjaarsver schijnselen ontdekt is het heelemaal om de „pé" in te krijgen. Want al zouden overal de bollenvelden reeds in bloei staan, de kievit laat de kop hangen, wan neer de Noordenwind blijft blazen en de nachtvorst de velden in grauwe tinten zet. Komt er dan nog een partijtje sneeuw op de koop toe, dan is het heele maal mis. Dan is het heelemaal de moeite niet meer waard om met eieren- zoeken te beginnen, bromde-ie. En ik geloof niet, vervolgde hij, dat je er op hoeft te rekenen, dat ze die datum nog ers een zetje geven. Je moest net als vroeger, tot Mei door kunnen gaan Overigens kreeg je geen woord uit hem, die dag. Maar Maandag hadden we meer succes. We keken hem eens veel- beteekend aan en nog voor we een aan loopje voor het interviewtje hadden kun nen nemen, klonk het bemoedigend en hoogst tevreden: ,,Nou, ze schermen al, hè!!" Ja, ze schermden al! Wijzelf hadden ze reeds bij tientallen in Waalenburg hun veelbelovend spel zien spelen! Er stond wel een fiksche zuidwester, maar dat kan geen kwaad, dan komt er immers lang met zooveel kou los als bij die be ruchte noorderbries. „Joewiet, Joewiet!" Parmantig waren ze, als zou Moeder Na tuur hun geen parten meer spelen! En ze schoten omhoog als razende „jager tjes", driftig, stekend. Zoowaar klaarde het later wat op en de zon deed het wit van borst en vleugels glanzen en flon keren. Een heerlijk gezicht was ook dat leger van scholeksters op het strand, dicht bij de woning van de jachtopzie ner. Ze zaten er wel met honderd bij el kaar te soezen; het gladstrijken van een kriebelig veertje was hun nog te veel. Maar die hebben zich ook heelemaal niet te haasten: Als onze kievit reeds in ||||||lllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII||||||!ll|||||||||| GEMEENTE TEXEL. llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllN INENTING TEGEN POKKEN. Aan de ouders en voogden van kinderen beneden twee jaar, die deze kinderen niet hebben laten vaccineeren. Nu gij hebt gemeend uw kind niet in zijn eerste levensjaar te moeten laten in enten tegen pokken, dient u zich wel be wust te zijn van de gevolgen, welke dit voor uw kind met zich mede kan bren gen. Een groot deel van het Nederlandsche volk is niet ingeënt of is door een in-en- ting, welke lang geleden plaats had, niet voldoende onvatbaar voor deze ziekte. Dit maakt, dat het gevaar van een plot seling optredende pokkenepidemie in ons land lang niet denkbeeldig is. Doet zich een dergelijke ramp voor, dan zal men zien, dat de bevolking in een pa niekstemming geraakt en zich massaal laat in-enten, zooals dit ook geschiedde tijdens de epidemie van 1929 te Rotter dam. Juist dan kan de in-enting tot on aangename gevolgen leiden, hetgeen ook toen gezien werd. Vele kinderen boven den leeftijd van twee jaar worden dan geënt, waardoor de kans op het ontstaan van hersenontsteking belangrijk grooter wordt. Een tweede gevaar is, dat indien de kinderen lijden aan de één of andere aandoening waarvoor het beter is, dat zij niet worden ingeënt, de artsen door de groote drukte dan niet in de gelegen heid zijn de kinderen eerst rustig te on derzoeken alvorens hen in te enten. Dit alles moet gij wel overdenken, nu nog de gelegenheid bestaat uw kind te doen inënten op een leeftijd, beneden de twee jaar waarop de kans op verwik kelingen zeer veel geringer is. Texel, 10 Maart 1941. De Burgemeester van Texel, KAMP. GIFTEN WITTE KRUIS. A. E., Amsterdam f 1.50. ZOO N BRUTALE HAVIK Zaterdagavond, kort voor het invallen van de duisternis, zweefde een roofvogel boven Den Burg. Dat 's niet bijzonders. Er dringen wel meer roofvogels tot de bebouwde kom door, op zoek naar buit. Maar wat gebeurde Plots schoot hij als een pijl naar beneden, de tuin in achter de woning van de familie C. H. de Waal. Het volgende tooneel speelde zich in een oogwenk af. Een in 'n perk rondwippen- de merel werd gegrepen, tusschen de scherpe klauwen geklemd en wegge- roofd. Het slachtoffer schreeuwde moord en brand, 'n Paar krachtige vleugelsla gen en de vogel, die een havik bleek te zijn, was uit het gezicht verdwenen. Het gebeurt wel meer, dat roofvogels hun jachtgebied tot de vredige dorpstuinen uitstrekken, maar dan moet het wel streng winterweer zijn. J. «IfVITCN IH WAUCNÖUAG TEXELSCHE COURANT de kleine kinderen zit, kun je nog steeds scholeksters-vrijages bespieden. Echte laatkomers. Doch zijn ook zij in gericht en drukken ook op hen de ouder lijke zorgen, ga ze uit de weg! Ze zijn voor geen kleintje vervaard.... Van vele soorten kan dat niet gezegd worden. Neem b.v. de tureluur, bang als een wezel. Dat-ie er evenals de kievit al zoo vroeg bij is, valt in hem te prijzen, maar daar schijnt opzet bij te zijn: Vaak vind je het nest van de tureluur in de buurt van het kieviten-home. Je zoudt er uit kunnen opmaken, dat de tureluur het daar veiliger acht, want de kievit is een dapper' heer, die met opmerkelij ke felheid zijn domein tegen gemeene, niet te vertrouwen indringers verdedigt. Groote roofvogels weet hij op de vlucht te drijven, soms na een achtervolging over twee, drie weilanden. De familie tu reluur vaart er wel bij. Om terug te komen op de kievitseie- rem-zoekerstijd, welke meer en meer nadert: Arie was zeer goed geluimd, ook al viel de regen bij stroomen neer: Al dagen regen, dat begint ook te vervelen, merkten we op. Och man, laat vallen, daar zijn de kieviten niet bang voor. 't Is best weer. Als het nu maar zoo zacht blijft. Krijgen we er vandaag of morgen nog wat zon nige dagen achter, dan sta ik je borg, dat ze dit jaar wel een week eerder leg gen dan vorig jaar. Hij was vol goede moed en zou het nog eens sterk probeeren, maar zooals vroeger, neen Hij loopt nu stukken land af, zonder ook maar één enkel nest te kunnen vin- HALLO! HALLO! Maar „Texel" en „Friesland" verstonden elkaar niet, Een Texelsche handelaar zond dezer dagen een telefonische oproep naar Friesland, bestemd voor een veehouder aldaar. Dra stond de Fries in de telefoon cel van het postkantoor in het dorp zij ner inwoning. Hallo? Hallo? Er volgden een paar zinnen over en weer, maar wat 'n ramp: Zoowel de Texelaar als de Fries kon geen snars verstaan van hetgeen de tele foon overbracht, 't Boertje fronste het voorhoofd, dacht even diep na en kreeg een goede inval: Als die man van het postkantoor eens hielp? De beambte bleek niet alleen een welwillend mensch maar ook een voortreffelijke tolk. Nu kon de zaak zij het op wat omslachti ge wijze, toch afgehandeld worden. Dat een Texelaar „tittel noch jota" van het Friesch kent, valt niet te ver wonderen: Het Friesch is een taal op zichzelf. Maar dat een Nederlander de Nederlandsche taal niet verstaat, komt zeker minder vaak voor. J. Helpen veilig en vlug. Doos 10en 50ct. DE STIERENKEURINGEN. De Prov Commissie tot bevordering van de Rundveefokkerij in Noordholland is voornemens om 17 Maart a.s. op Texel aan te vangen met de gewone jaarlijk- sche provinciale keuringen. Belanghebbende stierenhouders kun nen het volledig programma voor de keuringen toegestuurd krijgen door storting van 15 cent op de giro-rekening 55461 van de secretaris E. Koster Dz. te Berkhout. Ieder eigenaar van een stier van 10 maanden of ouder is verplicht hiervan aangifte te doen bij de Burgemeester. Ten behoeve van de keuringen voor de geregistreerde fokkerij of toekenning van premiën, gelden het model 11a (wit model) v. d. Bond v. Rundveefokvereeni- gingen, die van de Stamboeken of met de andere daarmee gelijk te stellen af stammingsbewijzen. Hieruit volgt dat al leen voor stierenmoeder worden erkend de volbloeddieren, dus niet die van het blauwe model lib, R koeien of Friesche Hulpboekmoeders. Uitzondering hierop is toegestaan voor stieren, die krachtens hun exterieur en registratie in het N.R. S. in het Stamboek kunnen worden in geschreven. Deze bepalingen gelden niet voor de keuringen ten behoeve van het Stierenreglement Noordholland 1938, waarvoor ook het blauwe model lib van kracht is. Nogmaals zij er de aandacht op geves tigd, dat alleen bovengen, afstammings bewijzen kunnen worden erkend en der halve niet een koopmansbrief, een parti culier schrijven of crisisschets. Alle officieele afstammingsbewijzen dienen vóór morgen, 13 Maart, te worden ingezonden ten kantore van de Provin ciale Commissie in het Landbouwhuis te Alkmaar. den en dan kun je er zeker van zijn, dat er inderdaad geen nesten meer zijn. Jong geleerd, oud gedaan. Een nest voor bij loopen is uitgesloten. Vroeger raapte je op datzelfde land een pet vol! In Frankrijk gestrikt. Dat zit niet in het land, integendeel, elk jaar neemt de oppervlakte bouwland op Texel belangrijk toe en juist op bouwland moet je ze vinden. Maar die sterke achteruitgang van de kieviten stand hebben de Fransche vogelvangers op hun geweten. Zoodra in het najaar de eerst sneeuw loskomt, treffen de kie viten voorbereidselen tot het vertrek naar het warmere zuiden. Ze vereenigen zich tot een groot trekkersleger. Bij slecht weer vliegen ze dagenlang onrus tig heen en weer om daarop terstond van de eerste de beste gunstige nacht te pro fiteered Arie beweert, dat ze in één nacht het heele traject afleggen. Dat schijnt onge looflijk, maar als 'n vogel alles op alles zet, kan hij geweldige snelheden berei ken. Weldra komt de plaats van bestem ming in zicht en helaas heeft dan voor vele kieviten het laatste uur geslagen. De Frtfnsche vangers wachten de co lonnes kalm af in hun schuilhutje: de poppen zullen het werk wel doen; lok ken de argelooze trekkers, die blij zijn, dat de lange reis er weer op zit. Ze strijken bij de poppen neereen ruk aan het touw en „floep" zegt het net. De strikkers schieten toe, bijten de vogels de kop in, bergen ze in de tasch, halen het net weer over en kruipen weer in hun tentje: Dadelijk komen wel weer nieuwe slachtoffers aangevlogen. Dat gaat zoo wekenlang door. De Fransch- man doet goede zaken, doch onderwijl vallen zoo honderden, ja duizenden kie viten aan de vangers ten prooi. Arie vindt dat verschrikkelijk. In ons land is de kievit beschermd. Hij heeft de heer J. Drijver, secr. der Ned. Vereen tot be scherming van vogels, met klem op deze betreurenswaardige toestand gewezen, maar ja, er valt niet tegen te vechten. Frankrijk is geen Holland Arie heeft het beslist bij het goede eind gehad: Vroeger waren er veel meer kieviten. In de Texelsche Courant van 12 Maart OOSTEREND BEGRAFENISFONDS P. J. BOUMA Aan het verslag van penningmeester en secretaris, uitgebracht in de onlangs ge houden vergadering 't verslag kwam helaas veel te laat in ons bezit. Red. is het volgende ontleend: Ontvangen aan premiën f 912.96, rente huren en pachten f 499,76, afloss. op hy potheken f 150, saldo a.h. begin van het jaar f 381,87. Totaal f 1944,59. Uitgege ven: uitkeeringen f 630. salaris secreta ris f 100, drukwerk, porti, enz. f 68.31, kosten vergaderingen f 9.25, couponbe lasting f 105. Totaal f 808,61. Batig saldo op 31 Dec. 1940 f 1135.98. De staat van bezittingen vermeldt een totaal bedrag van f 14532.54. Het aantal leden steeg van 621 tot 640. Het verzekerd kapitaal van f 45845 tot f 47665. 1940 was het eerste jaar met de nieuwe tarieven. Op 31 Dec. waren 52 leden premievrij. In 1941 vallen er tien en in 1942 9 leden in de termen. In 1940 werden 36 nieuwe leden inge schreven. Afgeschreven werden wegens overlijden negen, door andere oorzaken zes, totaal 15 leden. In het bestuur kwam ook in deze ver gadering geen wijziging. Tot kasopne- mers werden benoemd de heeren A. v.d. Brink en Jn. Bakker. OUDESCHILD. DE PUFFABRIEK MAALT EN DROOGT VOEDERBIETEN. De heeren Gebr. Blom hebben dezer dagen een proef genomen met het ver werken van voederbieten. Er werd een partij van vijf ton gemalen en gedroogd. Er is ook nu nog volop actie in de „puf'-fabnek. Eigenlijk deugt de naam „puf"-fabriek niet meer, want in de loop der jaren hebben de ondernemers zich ook op ander terrein begeven: het verwerken van zeesterren, het drogen van gras en thans het malen en drogen van bieten. Naar aanleiding van de bietenverwer king hebben we een praatje gemaakt met een der heeren Blom. Het gedroogde product, aldus verzekerde hij ons, kan, als het moet, wel tien jaar bewaard worden, terwijl gewone bieten al na een half jaar door broeiing van minder goede kwaliteit worden. Op onze vraag of hij, wanneer de proef slaagt, voldoende van dit product kan bemachtigen, kregen we een bevestigend antwoord. Er zullen partijen worden ge kocht van boeren, die 'n deel van hun bieten hebben overgehouden. We wer ken dus, zoo ging de heer Blom verder, volgens het systeem van Ir. M. D. Dijt: In jaren van overproductie niet vernieti gen, maar OPSLAAN! Er komt gewis 'n tijd, dat we dit product graag kunnen verkoopen. We ondernemen nu weer iets nieuws. Ons bedrijf moeten we op gang zien te houden. Dat valt wel eens met mee, want we werken met tien man. Heeft u geen gebrek aan kolen? Neen, kolen hebben we genoeg. We hebben over de toewijzing niet te kla gen. 1891 lezen we: Dezer dagen zijn hier groo te troepen kieviten aangekomen. Indien de vorst uitblijft, verwachten de zoekers dat de dure eitjes nog deze maand ge vonden kunnen worden. Van jaar tot jaar wordt er meer geld voor de kievits eieren besteed! In April 1890 zijn er wel weken geweest, waarin meer dan dui zend gulden aan kievitseieren werd uit betaald! Van andere zijde kon men dat bevesti gen De gebr. De Porto, Westermient, vertelden ons, dat er een veertig jaar ge leden, toen de Mientgronden pas ontgon nen waren, ontzaggelijk veel kievitseie ren gevonden werden. Heel frappant was wat Janus daaromtrent nog wist: Op zekere dag, toen de familie rond de tafel zat, stond Jaap, z'n broer, plots op en zei: „Kiek deer ers! Deer zit een kievit en ie het vost eiers!" Ja, daar zat inderdaad een kievit, niet meer dan tien meter van huis. Jaap weg, de kievit vloog op, Jaap bukte en in een wip was hij weer in de kamer, opende zijn hand en liet tot alge- meene verbazing vanwege zijn goede kijk drie lichtgrijze, donkergroen bespikkelde eitjes zien. Het vinden van kievitseieren is niet een ieder gegeven. Je moet er een neus voor hebben, meent Janus. Hijzelf heeft ze nooit kunnen vinden. Anderen haal den ze bij de schapenkribben vandaan, want Janus trapte ze toch maar stuk. „Neen", zegt ie ronduit „Ik moest er met mijn oogen op liggen!" Kees had de slag te pakken, overdag had hij zijn werk, maar 's morgens en 's avonds was-ie al tijd op de eierzoek, hij kwam vaak met een pet vol thuis. Toen de Westermient nog niet ontwa terd was, lééfde het er ook van de een den. Vooral in het „vlak" achter de Fon- teinsnol, een streek, waar het over tien h.a. en meer blank stond, wemelde het van de eenden. Ook op en om de Fon- teinsnol zelf. Het gebeurde wel, dat er hier honderd opvlogen, wanneer ze je in de gaten kregen Voor „koppie" nog een honderd een deneieren bij elkaar halen, was kinder werk. Wat zullen de kieviten van 't jaar doen, vroegen we tenslotte nog. ||il||lllllllll!lll||IIIIIIIIUI!lll!lll!IIUIIIIIIIIlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIII!lllllllU|||| llllllllllll RIJMELARIJTJE. Ulll|iiiiiiiiiiiiii:iiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii|||||| VOORJAARSMORGEN. De eerste zoete voorjaarsluchten Komen geluidloos aangezweefd. De ochtendnevelvol geruchten. Wordt plots van zonnelicht doorzeefd. Het stort zich uit met blijde glansen In niet te keeren overvloed. En staat op daken rood te dansen In dolle, dart'le overmoed. Er schuiven ramen raat'lend open. Een heer verschijnt op een balcon. Een kleuter komt een tuin in loopen En groet de klokjes in 't gazon. De kille, klamme winterdofte Verdwijnt voor 's aardrijks blijde lach; De wereld is vol van beloften Op deze prille voorjaarsdag. HU1B DE RIJMELAAR. HEEL TEXEL WEET HET. Als gij iets zoekt, zit niet verlegen; GOED resultaat wordt ras verkregen: Zet het in de Tesselaar En de zaak komt voor elkaar. Het is in de fabriek een gestamp en gedreun en gesis van je welste. Wolken damp trekken op! De stoommachine krijgt voor de zooveelste keer een portie kolen. Er gaat op een dag heel wat door Die machine heeft nu nog meer werk te verzetten dan vroeger, want we ontdekken thans ook een installatie, waarmee de zeesterren gebroken worden. Dit komt het droog-proces ten goede. Voorts zijn nu wel drie heete-luchtovens in gebruik. Er komt een vrachtauto vol versche zeesterren aan, regelrecht van de haven. De laatste tijd zijn zes schuiten bezig zeesterren te visschen, vier Texel sche en twee Wieringers. Eerst wilde men de zeesterren door 't vischmeel (voor veevoer) mengen, maar dit liep op een fiasco uit. Toen werden ze als kunstmest geprobeerd: Die proef slaagde uitstekend, maar natuurlijk zijn niet alle gewassen op deze kunstmest ge steld. De zeesterren-kunstmest bleek voor kasproducten als de druif van be- teekenis, dank zij het hooge kalkgehalte, nl. 40 pet. 14 Dec. werd de laatste puf verwerkt. Eerstdaags zal ook de verwerking van dit product weer ter hand kunnen wor den genomen. Tenslotte hebben we ook nog naar de grasdrogerij geïnformeerd: Wanneer we er tijd voor hebben, aldus werd ons ver zekerd, zullen we er dit voorjaar weer mee beginnen. We hebben de in het vo rige jaar geproduceerde hoeveelheid nog niet verscheept, doch dat hindert niet: Ook hiermee zullen we in de toekomst wel raad weten! Inderdaad. Naarmate de veevoederpo sitie moeilijker wordt, wint ook het ge droogde gras aan beteekenis. Arie verwacht, evenals vorig jaar, een goede prijs Toen deden ze gemiddeld 11 cent De kipeierprijzen zijn vastgesteld, dat is een strop, anders zouden die wel hooger liggen en automatisch ook de prijzen der andere eiersoorten „optrek ken". In hoeverre zal het feit, dat de kip eieren alleen op de bon te koop zijn, de prijzen der andere eieren beïnvloe den? Dat is zelfs voor Arie een open vraag! J. WERELDNIEUWS IN WEINIG WOORDEN BELGIE Antwerpen heeft wel 15 volksgaar keukens, die aan 27000 menschen eten verstrekken. THAILAND (SIAM). Thailand en Indo-China hebben 6 Maart het Japansche bemiddelingsvoor stel aanvaard. Van de Indische troepen op Ma- lakka deserteeren er heel wat. Ze ko men over de grens van Thailand. FRANKRIJK. Bij een poging om N.-Frankrijk bin nen te vliegen, zijn 16 Engelsche vlieg tuigen neergehaald BULGARIJE. De Bulgaarsche premier verklaarde overtuigd te zijn van de Duitsche over winning. De Duitsche troepen, welke Bulga rije binnentrokken, hebben 5 Maart de gestelde doelen bereikt. ENGELAND De eerste lord van de Britsche ad miraliteit verwacht, dat de strijd op de Atlantische Oceaan nu wel spoedig zal beginnen. Wij hebben, zei hij, iedere gram energie van onze arbeiders en een voortdurend toenemende productie noo- dig. Engeland verloor van 27 Febr. tot 5 Maart 23 vliegtuigen buiten die, welke op de grond werden vernield. Duitsch land verloor er in die tijd 15.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1941 | | pagina 1