TEXELSCHE COURANT NIEUW TEXEL 53ste Jaargang PIJN PIJN - PIJN Woensdag 2 April 1941 No. 5537 Texelsche Berichten Uitgave N. V. Boekhandel en Drukkerij v. h. Langeveld en De Rooij Den Burg Telefoon 11 VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater dags ('s morgens). Adv. opdrachten in zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m. ADVERTENTIES: 12Vt cent per regel; minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor vier plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deelig tarief voor neringdoenden. Omzetbelasting inbegrepen. TEXELAARTJES: 50 ct. (4regels, ge heel met kleine letters gezet, hoogstens vier; vooruit betaald). Omzetbelasting inbegrepen. ABONNEMENTEN: f 0.79 per kwartaal; buiten Den Burg f 1.05; losse nrs 4 ct. Omzetbelasting inbegrepen. POSTREKENING no. 652. HOE LAAT BOOTDIENST TEXELDEN HELDER v.v. Van Texel: 7.45; 14.—; 17.30. Van Den Helder: 9.30; 16.10; 19. BUSDIENST TH. REUVERS. Van De Cocksdorp: 8 en 16.15 uur. Van Den Burg: 11 en 17.30 uur. Zondags: Van De Cocksdorp 9.30. Van Den Burg: 11. DE ZON. Wo 2 April op 7.14; onder 20.15. Do. 3 April op 7.12; onder 20.16. Vr. 4 April op 7.09; onder 20.18. Verduisteren: van zonsondergang tot zonsopgang. Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht op: een half uur na zonsondergang. DE MAAN. Wo 2 April op 10.10; onder 0.56. Do. 3 April op 10.53; onder 1.40. Vr. 4 April op 12.10; onder 2.42. Eerste Kwartier 5 April 2.12. HOOG WATER OP TEXELS REE. Wo 2 April 1.13 en 13.30. Do. 3 April 1.48 en 14.08. Vr. 4 April 2.28 en 14.51. Springtij 12 en 26 April. WAT ER GEBEURDE.. 2 APRIL: Staatsgreep door Koning Pradjadhipok van Siam. De Grond wet buiten werking gesteld (1933). 3 APRIL: Fransche Staatsman Léon Gambetta te Cahors geboren (1838). Bruno Hauptmann, schuldig be vonden aan de ontvoering van het kind van Lindbergh, te Trenton ge- executeerd (1936). De Nederl. let terkundige Frederik van Eeden ge boren (1860). 4 APRIL: De spoorlijn RomeVati caanstad in gebruik gesteld (1933). -- Het Amerikaansche luchtschip Akron stort tijdens storm en onweer bij New-Yersey in zee. Van de 77 opva renden kunnen er maar vier worden gered (1933). Door hun pijnuitdrijvende wer king helpen altijd veilig en vlug als geen ander een poeder of cachet van Mijnhardt te Zeist. Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Cachets, ge naamd „Mijnhardtjes" Doos 10 en. 50 ct. NED. AGRARISCH FRONT. (N.A.F.) Onder leiding van de heer Joh. Parle- vliet, streekleider van het N.A.F., werd Zaterdag in „Casino" door deze organi satie een propagandavergadering belegd, welke door 70 a 80 personen werd bijge woond. Als sprekers traden op de heer E. Ros kam, de Boerenleider, en de heer J. Saai de gouwleider van N.-Holland. Naar was aangekondigd zou ook de heer H. J. Woudenberg, commissaris van het Ned. Verbond van Vakvereenigingen, een rede houden, maar deze bleek door ambtsbezigheden plotseling te zijn ver hinderd. In zijn openingswoord heette de heer Parlevliet de aanwezigen welkom. Gaar ne had hij de opkomst grooter gezien, maar naar spr. veronderstelde is de tijd niet ver meer af, of de zaal zal op een avond als deze tot de laatste stoel zijn bezet. Toen kwam de heer Roskam aan het woord, die het ontstaan en de beteekenis van het N.A.F. schetste. Wie wat van de beteekenis van het N.A.F. wil snappen, aldus spr., raadple ge zijn eigen boerenverstand. Waaraan ontleent de boer zijn vrijheid, zijn rech ten? Niet aan de 8000 crisisambtenaren, die men in Den Haag noodig heeft om de landbouw zoo'n beetje op gang te hou den en ook niet a^n de reglementen, for mulieren en andere paperassen, opgesla gen in 8000 kisten in een leegstaand ge bouw van de Techn. Hoogeschool te Delft. Neen, de boer is vrij op zijn eigen erf en is aan de Schepper alleen verant woording schuldig. Op deze grondslag al- ||||||lllllllllllllllll).llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!i|ll|||||||||| llllllllllll GEMEENTE TEXEL. ||||||illllllilllllllllllllllllllllllllMlllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllll|||||| PHOTO'S VOOR PERSOONSBEWIJZEN. De Burgemeester van Texel brengt ter openbare kennis, dat identiteitsbewijzen van personen van 15 jaar en ouder ver vangen moeten worden door persoonsbe wijzen. Binnenkort wordt daarmede een aan vang gemaakt; hiervoor zullen de in woners in alphabetisch-lexicografische volgorde worden opgeroepen voor het nemen van vingerafdrukken en het ver strekken van de noodige gegevens. Bij aanmelding moeten twee geheel ge lijke photo's worden ingeleverd, welke aan de volgende eischen moeten voldoen: 1. afmetingen nauwkeurig 3Vt cM. breed bij 4Vt cM. hoog; 2. de photo mag uitsluitend het hoofd en eventueel het bovendeel van de borst van den afgebeelden persoon weergeven; 3. de photo moet den afgebeelden per soon zonder hoofdbedekking weergeven; 4. de afbeelding van het hoofd moet zoowel in de breedte als in de hoogte 2 cM. in doorsnede of grooter zjjn; 5. de photo moet den afgebeelden per soon half „en face" en half „en profil" (zoogenaamd driekwart) naar rechts too- nen, zoodanig, dat het linkeroor duide lijk en geheel zichtbaar is; 6. de beeldtrekken moeten scherp en niet geretoucheerd zijn (geen wazige of zgn. kunstphoto's); 7. de photo moet den afgebeelden per soon duidelijk kenbaar weergeven; 8. gelijkmatige (zgn. egale) kleur: wit te, althans lichte achtergrond; 9. de foto mag geen nevenafbeeldingen bevatten (geen andere personen, geen huis, geen landschap, geen hond, enz., enz.); 10. de photo mag geen stempelafdruk of deel van een stempelafdruk bevatten; 11. de achterzijde der photo moet zijn van wit of roomkleurig (chamois), geheel blanco papier, zonder stempelafdruk, op druk of anderzins. Het gebruik van zoogenaamde photo- maton of polyphoto is niet toegestaan. Een photo, welke niet in alle opzichten aan deze eischen voldoet, moet worden geweigerd. Zij, wier geslachtsnaam begint met de letters A of B, en geboren zijn voor 1 Januan 1927, worden in hun eigen belang dringend uitgenoodigd zorg te dragen, dat zij zeer binnenkort in het be zit zijn van twee photo's als boven om schreven. Texel, 29 Maart 1941. De Burgemeester van Texel, KAMP. CONSUMPTIEMELKERSVEREEN. „TEXEL". Men schrijft ons: Vele jaren lang was de afzet van melk naar Den Helder een voorname bron van inkomen voor verscheidene Texelsche veehouders. Vooral kort na de vorige oorlog nam deze afzet een zeer hooge vlucht. Deze bedroeg toen zeker ïuim 6000 L. per dag, ruim een derde ge deelte van de te Den Helder gebruikte melk. Vele boeren vonden er hun be staan in en ook voor TESO was het een niet te versmaden bron van inkomsten. Door. verschillende oorzaken vermin derde deze afzet geleidelijk, algemeen daalde het melkverbruik, flesschenmelk en allerlei papsoorten werden een veel leen kan een gezonde volkshuishouding worden opgebouwd. Wie het anders doet, komt verkeerd uit. Jaren lang is de wereldmarkt als grondslag genomen van de prijzenpolitiek. Dat is fout. We moe ten zorgen, dat de werkers een recht vaardige belooning krijgen voor 't werk hunner handen. Minister Steenberghe verklaarde destijds, dat de landbouwpo litiek werd bepaald: le, door de mate waarin afzet naar het buitenland moge lijk is; 2e. door de prijzen in het buiten land; 3e. door de mate, waarin het bui tenland voedingsmiddelen levert voor mensch en dier. Het buitenland der halve bepaalde, welke prijzen hier zou den gelden. Daar moeten wij niets van hebben. Vandaar de botsing tusschen twee werelden. Minister Colijn noemde hen, die met nationale middelen de cri sis wilden oplossen, kwakzalvers. Wel nu, wij zijn zulke kwakzalvers. Volgens ons is de wereldcrisis ontstaan tengevol ge van het financieel wanbeheer der de mocratieën. Men maakte al meer schul den, o.a. ten gevolge van hooge salaris sen. Het crisisapparaat, dat ons land thans heeft, telt 8000 ambtenaren en kost 385 millioen per jaar. Het onderwijs vordert f 160 millioen. Het besturen van ens land, dat in 1910 met f 26 per hoofd van de bevolking kon worden gedekt, vordert nu wel f 65. Zoo ging het ook in andere democratisch geregeerde landen en dat de boel in de soep liep, was niet te vermijden. Hoe komen we nu uit de crisis? Door een gezonde bedrijfsvoering en zuinig huishouden. De boer beseffe zijn taak: Hij moet ons volk uit eigen bodem voe den. Boter leveren, die voor 40 ct. op de wereldmarkt kan worden gebracht, ligt gebruikt artikel en met moeite kon een deel onzer boeren hun afzetgebied be houden. Toch beliep dit vóór de 10e Mei nog plm. 3000 L. per dag. Doch hierna was de verandering wel zeer ingrijpend. Zes dagen geen verbinding en door latere bombardementen een vrijwel geëvacueer de stad. Dit maakte een geregelde en eenigszins van beteekenis zijnde afzet onmogelijk. De melk ging grootendeels naar de Eendracht, een deel naar deHol- landia-fabriek te 't Zand. Na 6 Oct. ging alles naar de Eendracht. Toen 24 Nov. 1.1. de melkstandaardisa- tie werd ingevoerd, hetgeen hoogstwaar schijnlijk van blijvende aard zal zijn, al zal in normale tijden allicht het vet gehalte worden verhoogd, was het ver schillende boeren, die aan Den Helder le verden, duidelijk, dat vrijwel zeker recht streeksche levering aan hun vroegere af nemers in de toekomst niet meer moge lijk zou zijn, omdat alle melk toch eerst naar een standaardisatie-inrichting moet. Wanneer Texel dan ook in de toekomst weer melk aan Den Helder zal kunnen leveren, zal dit vrij zeker via „De Een dracht" gaan óf via een inrichting te Den Helder. De boeren, die aan Den Helder lever den, hadden een vereen, gevormd onder bovenstaande naam, om hun belangen te Den Helder te behartigen. Men was nu van meening, dat deze vereen, geen zin meer had. In een j.l. Woensdag gehou den bijeenkomst werd besloten haar op te heffen. Het kassaldo werd afgestaan aan Wijkverpleging en Witte Kruis. Op deze bijeenkomst werd nog meege deeld, dat ieder voor zich zijn houding voor de toekomst moet bepalen. Enkelen geven zich al op als lid van De Een dracht, anderen willen in deze onzekere tijden nog geen beslissmg nemen. Het bestuur had een onderhoud met het be stuur der Eendracht en daarbij was ge bleken, dat aan ieder die zich vóór 1 April voor een boekjaar als lid opgeeft, voor alle geleverde melk gedurende dit jaar ledenkapitaal wordt toegekend. Voorz. raadde daarom hen, die toch voor nemens zijn lid te worden, aan, dit vóór genoemde datum te doen. CONSULTATIEBUREAU. De eerst volgende zitting van het Con sultatiebureau voor zuigelingen is be paald op Vrijdag as. Voor de middag worden de moeders met zuigelingen van buiten Den Burg verwacht, na de middag de overigen. We vestigen er de aan dacht van belanghebbenden op, dat nu de zuigelingen tot anderhalf jaar zullen worden onderzocht. HET KAN NIET EENVOUDIGER. Heeft u iets mee te deelen of te vra gen aan iedere bewoner van ons eiland? Er is geen eenvoudiger middel dan een advertentie of een berichtje in de Texe laar. Huis aan huis gelezen. OOSTEREND. GEZELLIGE AVOND. De Knapen- en Kleine Meisjesvereeni- gingen der Ned. Herv. Gemeente alhier hadden Vrijdag hun jaarlijksche gezelli ge avond De consistoriekamer was ge heel gevuld. De heer S. van Heeringen had de leiding. De ten beste gegeven tooneelstukjes en samenspraken vielen bij de aanwezigen goed in de smaak. Ter afwisseling werd orgelmuziek door de heer R. van der Vis en harmonicamu- ziek door Freek Steigstra ten gehoore ge bracht. Ds A. W. Kok sloot de avond met dankgebed. Alle aanwezigen keer den zeer voldaan huiswaarts. S. niet op zijn weg. Een schandaal is, dat in ons land het verbruik van boter en melk veel minder was dan in de ons omrin gende landen „De wereldmarkt moest gevoed worden". En toen het hiermee spaak liep, moest tot teeltbeperking, af slachten en op de mesthoop brengen (van groenten) worden overgegaan. Godde loos! Velen verkommerden onderwijl van honger. Maar Colijn betoogde, dat de productie aan de gewijzigde omstan digheden moest worden aangepast. Van de zijde van de NSB werd de regeering in die jaren verweten, dat haar politiek niet doelbewust was, maar Minister Steenberghe beriep zich op de noodtoe stand en zeide wél een doelbewuste land bouwpolitiek te voeren. Hij begon toen met het steunen van de tarweverbou- wers. Toen kwamen de melkveehouders en de pluimveehouders in de knel. Op hun beurt moesten ook dezen worden ge steund. Kort geleden echter gaf de heer S. L. Louwes te kennen, „dat het nu tijd werd een doelbewuste landbouwpo litiek te voeren". Wel een bewijs, dat de overheid daar tevoren niet aan toe kwam. Na de Fransche revolutie kreeg men de macht van de sterkste. De boer werd de slaaf van het wereldkapitaal. Men dacht alleen maar aan geld, aan winst en aan macht. Wij willen daar een eind aan ma ken. De helft van de boeren in Neder land is thans pachter of hypotheekboer. Ons streven is: elke boer eigenaar v. d. grond, welke hij bebouwt. Wanneer een HBS'er afgestudeerd is, heeft hij aan de gemeenschap f 8000,gekost; een stu dent van een hoogeschool zelfs f 80.000 Maar wanneer een boer het volle le ven in moet, moet hij zichzelf maar red- door Dr. JAC. P.THIJSSE Het Natuurmonument Dijk manshuizen. Wat er met het land van Brakestein, met het Molenmieland en met het But- tikofers Mieland zal gebeuren, weten we nog niet, maar we zijn er vrij zeker van, dat het Natuurmonument Dijkmans huizen er veel toe zal bijdragen, Texel nog te handhaven als vogeleiland. Gij weet, dat onlangs in dit natuurmonu ment de Steltkluut en de Middelste Zaagbek hebben gebroed. Op Burdet's Hop huisde een sterke kolonie van groo- te sterns, die in 1940 door oorlogsgeweld is verstoord. In het Schar is een drukke vechtplaats van kemphaantjes en door 't heele gebied broeden meeuwen, eenden, kieviten, tureluurs, grutto's, kluten, ple- viertjes, leeuweriken, graspiepers, kort om, de heele klassieke vogelwereld, die vroeger Waalenburg zoo beroemd maak te. Ons natuurmonument Dijkmanshuizen is nog niet zoo heel groot, maar vertoont toch alle afwisseling, die zoo typisch is voor dit deel van Texel. We vinden er ook hoog en laag, weiden met zoete' grassen en met orchideetjes en daar naast slikken met zeekraal en zulte en vrijwel permanente plassen. Die is van veel belang, want nu vinden de vogels, vooral de jonge, er ook voedsel. Het kan niet dikwijls genoeg herhaald worden, dat we niet alleen broedplaatsen te be schermen hebben, maar ook voedselter- reinen. Wel, ge herinnert U misschien, dat zelfs de lepelaars uit de Mui bij Bur det's Hop komen om er te smullen in de modder. Wat van de Dertig Polders werd gepacht. Zuidoost van het Klaarwater ligt een vrijwel rechthoekige plas. Die is ont staan doordat er klei en zand is gedol ven voor de versterking van de zeedijk, noodig geworden door de stormvloedver- hooging ten gevolge van de afsluiting van de Zuiderzee. Deze plas is eigendom van de Dertig Polders. Het Polderbe stuur heeft dit water heel vriendelijk aan ons verpacht. Daar heeft Burdet zijn beroemde film gemaakt van de fuut en de koet. Nu zal menigeen zeggen: „Is zoo'n plas van slechts een paar jaar oud nu ook al een natuurmonument De plas zeker niet, maar wel de planten en dieren, die er huizen en die zich er nog komen vestigen en die wonen dan hier in een uitmuntend beschermd ge - bied. Rustig houden Ook heeft onze Vereeniging nog een „dijkplas" gepacht, daar, waar de Jan Ayesloot in de dijksloot overgaat. De wandeling langs de openbare weg van Oudeschild naar de Heerenweg, of, zoo ge verder wilt, nog verder op Oost aan, geeft een prachtige gelegenheid voor het aanschouwen van Texels vogelrijkdom: Die vogelrijkdom wordt onderhouden door onze streng bewaakte natuurmonu menten. Tot in bijzonderheden overwe gen wij, hoe en wanneer bezoekers op die terreinen kunnen worden toegelaten. Ieder begrijpt, dat het belang der broe dende vogels voor alles geldt. Na de on rust van 1940 zal het wel gewenscht zijn, heel Dijkmanshuizen heel rustig te houden. Na al dit gepeuter met kaden en dam metjes is het wel een verademing even te denken aan het Natuurmonument óe Schorren achter de Eendracht, ook door ons gepacht van dat gezegende pol derbestuur. den; hij krijgt geen cent van de gemeen schap. Welnu, wij zullen zorgen, dat hem de middelen worden geboden om dat mo gelijk te maken. De oplossing is: het Ned. Agrarisch Front. Wij moeten zoo gauw mogelijk 't dure crisisapparaat zien kwijt te raken. Er zijn menschen, die verwachten, dat ze een dictatuur krijgen, wanneer de nieu we geest ook over ons land vaardig wordt. Het tegendeel is waar, aldus spr. Zelfs de dictatuur van een Karei de Groo te, een Lodewijk XIV, een Napoleon wor den in de schaduw gesteld door wat we de laatste jaren in ons land hebben be leefd. Geen democratisch gedokter meer dus. Groen van Prinsteren zei reeds, dat de democratie een afzichtelijk monster was en dat zij, die beweerden, dat demo cratie vrijheid, gelijkheid en broeder - schap was, één ding vergaten en wel: de dood. Wij stellen hier tegenover, vervolg de spr.: de leer van bloed en bodem. De band van het bloed alleen kan samen binden en een hecht staatsverband vor men. De liberaal-kapitalistische staats orde, die we van 1789 tot 10 Mei in ons land hebben gekend, is in elkaar gesla gen en staat niet meer op, net zooals b.v. de Riddertijd en de tijd van de gil den zijn te niet gegaan om niet weer terug te komen. In de overgangstijd, waarin we nu le ven, kunnen zich twee mogelijkheden voordoen: A. Het volk werkt niet mee en zoekt zijn troost en levensgeluk bij de Engel- sche radio. Dan krijg je hier een dicta tuur, van Berlijn en Den Haag uit ons opgelegd. Ons land wordt dan een win- gewestje van het Groot-Duitsche rijk. Dit gevaar is heel groot. De Texelsche Duinen. Over de Staatsnatuurmonumenten van de Texelsche duinen zei ik reeds een en kel woord. Het valt nog te bezien, in hoeverre de sterke draineering van het Oude Land invloed zal hebben op de grondwaterstand van het duin. Aan de „vaste wal" hebben we van dergelijke maatregelen wel onaangename onder vindingen. Ook Texel krijgt vrij zeker een drink watervoorziening uit het duin, maar het is niet te verwachten, dat de prise d'eau in of zeer dicht bij het natuurmonument zelf zou komen. Dan is er nog een ongeluksvogel, die 't denkbeeld heeft geopperd, uit het oog punt van landschapsschoon" in het Na tuurmonument een „heldere plas" uit te graven. Zulke dingen doen mij blozen. Er zijn nog maar weinig menschen, die de Texelsche Mi ent in al z'n heerlijkheid hebben aanschouwd. Ook Holkema's op somming geeft er lang geen treffend ge noeg beeld van. Ik heb de ondergang van die Mient steeds betreurd en misschien wel tot vervelens toe mijn droefenis be tuigd. De Geul moet met rust gelaten worden Maar nu heb ik van de aanvang ook de Geul zien groeien en ik durf wel te verzekeren, dat daar nu een landschap ontstaat, dat ons het verlies van de Mient zal vergoeden. Niet heelemaal, maar ik heb beloofd, dat ik daarover niet meer zou spreken of schrijven. Doch ik be zweer allen, die hierin iets te zeggen hebben, dat ze de Geul ongemoeid moe ten laten. Als zij nog jong genoeg zijn, zullen zij hun loon daarvoor ontvangen of anders hun kinderen. Hierover later meer, hoop ik. „De Levende Natuur." WERELDNIEUWS IN WEINIG WOORDEN ROEMENIE, Roemenië levert geen olie meer aan Joego-Slavië. VEREENIGDE STATEN De V.S. zullen steunpunten inrich ten op de Bermuda's en op Trinidad. PORTUGAL. Ex-koning Carol van Roemenië en mevr. Lupescu zullen zich in Chili, Z. Amerika, vestigen. ENGELAND De Londensche brandweer had na een enkele luchtaanval 1725 branden te bestrijden, na een andere 1780. Op 19 Maart nog meer. NOORWEGEN Noorwegen zal uit Duitschland een hoeveelheid graan betrekken. Men ziet hierin een bewijs, van Duitschlands ver antwoordelijkheidsgevoel in 't kader van Groot-Europa. FRANKRIJK. In Fransch territoriaal gebied on der de kust bij Oran werden vier Fran sche schepen, met rijst, suiker en gerst cp weg naar Algerije, beschermd door 'n torpedojager, door vijf Engelsche oor logsschepen aangevallen. Deze werden door kustbatterijen en vliegtuigen ver dreven. Aan Fransche zijde geen verlie zen. B. Het volk is zich bewust van de geest, welke de nieuwe tijd ademt en werkt mee aan de opbouw van het Nieu we Europa. Dan kan het crisisapparaat van de heer S. L. Louwes verdwijnen. In vrijheid en recht kunnen we dan onze bedrijven leiden. Het moet zoo zijn, dat op de a.s. vredesconferentie door Mussert op gunstige wijze van het Nederlandsche volk kan worden getuigd. Dan alleen krijgen wij onze kans. Moet hij gewagen van ruzie en van verlangen naar de tijd van voor Mei 1940 bij een groot deel van het Nederlandsche volk, dan gaat het mis. Dat Mussert aan de vredesconferen tie zal deelnemen staat voor spr. vast. Aan de Commissie-Posthuma zijn reeds verstrekkende bevoegdheden verleend. Geen meter grond mag onbebouwd blij ven. Ons volk kan nagenoeg geheel uit eigen bodem gevoed Dus moet dat ook gebeuren. Dit na te streven is een der doeleinden van N.A.F. Hiermee eindigde spr zijn met aan dacht gevolgde, nu en dan door applaus onderbroken causerie. Na de pauze werd gelegenheid gege ven tot het stellen van vragen. We laten ze hier met het antwoord in het kort volgen. Vraag van dhr C. Droog: Hoe staat 't N.A.F. t.o. de coöperatie? Antwoord: Deze zullen worden teruggebracht tot haar oorspronkelijke vorm. Het zijn meest groote handelslichamen geworden, waarin de boeren of niets of weinig meer te zeggen hebben. Het zal zoo moeten worden, dat de boer van de handel af blijft en de tuinder niet tevens expor teur is. (Zie verder blz. 2).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1941 | | pagina 1