Woensdag 11 Juni 1941
No. 5557
LEERT
ZWEMMEN
53ste Jaargang
Texelsche Berichten
TEXELSCHE COURANT
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR:
G. Joh. Duinker, Parkstr. 10, Den Burg
VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater
dags ('s morgens). Adv. opdrachten in
zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m.
ADVERTENTIES: 12Va cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
Omzetbelasting inbegrepen.
TEXELAARTJES: 50 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoogstens
vier; vooruit betaald).
Omzetbelasting inbegrepen.
ABONNEMENTEN: f 0.79 per kwartaal;
buiten Den Burg f 1.05; losse nrs 4 ct.
Omzetbelasting inbegrepen.
POSTREKENING no. 652.
Illlllilllllllllll HOE LAAT Illlllllllllllllll
OE ZON.
Wo 11 Juni op 5,19; onder 22,
Do. 12 Juni op 5,18; onder 22,01
Vr. 13 Juni op 5,18; onder 22,02
Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht
op een half uur na zonsondergang.
Verduisteren: van zonsondergang tot
zonsopgang.
DE MAAN.
Wo 11 Juni op onder 9,58
Do. 12 Juni op 0,11; onder 10,38
Vr. 13 Juni op 0,45; onder 11,08
Laatste kwartier 16 Juni 17,45.
beste van alle geweest. De zoo goed
verloopen markt te Leiden heeft ons in
onze verwachtingen niet teleurgesteld
Er werd niet alleen graag gekocht, maar
ook werd een betere prijs betaald. Over
het algemeen deden de lammeren 50 ct.
tot een gulden meer dan vorige week.
De prijs bewoog zich tusschen de 22 en
30 gulden, de middelprijs bedroeg f25,50
Deze hoogere prijzen zijn niet het ge
volg geweest van een geringe aanvoer,
want deze was ongeveer 100 stuks meer
dan op de derde markt, nl. 3467 stuks.
Het uitstekende weer heeft de handel
gunstig beïnvloed en voorts wordt reke-
ning gehouden met de mogelijkheid, dat
van hoogerhand opnieuw koeien gevor
derd zullen worden. De eerste runder
vordering loopt tot 1 Juli, doch vermoe
delijk zullen in het tijdvak van 1 Juli tot
1 Dec. nog weer een zelfde aantal die
ren geleverd moeten worden als thans
reeds geleverd is (en nog geleverd moet
worden). Van de voor de mesterij be
stemde stapel dient honderd pet. te
worden ingeleverd, van de melkkoeien
wordt 20 pet opgeëischt. Voor de a.s.
winter is e?n regeling op komst, krach
tens welke 20 pet. minder koeien op
stal komen dan in de normale jaren. Bij
deze inventarisatie zijn ook de drachti
ge schetters inbegrepen.
Zij, die in het bezit zijn van (vaak
van andere gekochte) bonnen, (leverings-
bewijzen), worden eveneens door de
nieuwe regeling getroffen, nl. doordat
men het aantal dieren naar gelang de
grootte van het bedrijf regelt!
Tenslotte laten we hier nog een over
zicht volgen van het verloop der vierde
dat het twintigste van het kapitaal van
2100 aandeelen, ondergebracht blijkt te
zijn niet in Haren, niet in Velp, Bloe-
mendaal of Den Haag, maar op....
Texel, waar 24 personen 110 aandeelen
op hun naam hebben staan. Vijf van de
ze Texelaars bezitten samen 60 aandee
len.
Wat de oorzaak voor deze Texelsche
voorliefde voor dit aandeel is, blijft de
buitenstaander natuurlijk onbekend. Het
kan een kwestie zijn van erfenissen, van
aanbeveling door 'n groot-aandeelhou
der of bankier wie zal het zeggen.
Dat de familie in Nederland, ook op
financieel gebied, een hechte eenheid
vormt, daarvan legt trouwens ook deze
aandeelhouderslijst weer getuigenis af.
Herhaaldelijk treft men, althans naar de
gelijkluidende achternamen te oordee-
len, reeksen familie-leden-aandeelhou-
ders aan, terwijl enkele families af
gaande op de eigen namen der gehuwde
vrouwen onderling weer vermaag
schapt kunnen zijn.
Men vindt op Texel 7 personen met
dezelfde familienaam, die tezamen 50
aandeelen hebben, terwijl 11 personen
in Groningen met dezelfde achternaam
57 aandeelen bezitten, 8 personen van
een andere familie, mogelijk met de an
deren verwant, zijn eigenaren van 46
aandeelen. Talrijk zijn de gevallen, waar
in de vader of de broer bv. 4 aandeelen
heeft en elk der zusjes of dochters dan
ook een stukje blijkt te hebben genomen.
Pleit dit eenerzijds voor de goede
naam der desbetreffende hypotheekbank
en evenzeer voor de waarde, die men
aan het oordeel van de familie-raadge
ver hecht anderszij ds dringt zich aan
de buitenstaander de vraag op, of ook
voor het totale familievermogen met de
stelregel voor het vermogensbeheer van
de particulier moet gelden: niet alle
eieren in éen mandje.
Wanneer men deze vraag principieel
stelt de merites van het aandeel Gro-
ningsche Hypotheekbank blijven, wij
wijzen er nadrukkelijk op, geheel buiten
beschouwing dan zal men, wanneer
men het familievermogen in totaal be
ziet, een dergelijke voorkeur voor één
fonds niet kunnen toejuichen. Mocht op
een dergelijk aandeel eens moeten wor
den bijgestort, dat zitten alle familiele
den in zak en asch en van onderlinge
hulpverleening zal moeilijk sprake kun
nen zijn.
OOSTEREND.
BEVESTIGING EN INTREDE
DS. D. VAN DER PLAS.
Het was Zondag voor de Geref. Kerk
H.V. te Oosterend een blijde dag. Na plm
2V2 jaar vacant te zijn geweest, mocht
deze gemeente in Ds. Van der Plas weer
een eigen predikant ontvangen.
In de morgendienst werd de heer v.d.
Plas tot zijn dienstwerk ingeleid door
Ds Buskes met een predikatie over Je-
saja 40:9. Ds. Buskes wees hierbij in het
bijzonder op het blijvende van 't Woord
Gods tegenover de vergankelijkheid van
alle aardsche dingen.
In de middagdienst heeft Ds. Van der
Plas zich aan zijn gemeente verbonden
met de overdenking van een gedeelte
uit Handelingen 6. Dit gedeelte omvat 't
gebed der Apostelen na hun eerste con
flict met de geestelijke overheid van het
volk Israel. In dit gebed wordt kracht
gevraagd om,, ondanks vervolging en te
genwerking, met alle vrijmoedigheid het
Woord Gods te mogen prediken.
Aan 't einde van zijn predicatie heeft
Ds. Van der Plas woorden van dank ge
sproken tot zijn bevestiger, Ds. Buskes,
voor de wijze, waarop deze hem in zijn
ambt heeft bevestigd.
Vervolgens uitte Ds. Van der Plas
zijn blijdschap en dankbaarheid over 't
feit, dat de wederzijdsche ouders deze
feestdag konden meevieren. Dankbaar
heid was er ook wegens 't medeleven der
andere kerken op het eiland. Doordat
deze feestdag samenviel met de herden
king van het honderdjarig bestaan van
de Ned. Herv. Kerk te De Cocksdorp
waren vele kerken verhinderd een af
gevaardigde te zenden. Alleen de Doops
gezinde Gemeenten waren vertegenwoor
digd en wel door Ds. K. T. Gorter en 'n
kerkeraadslid.
Ouderling Kuiper heeft namens de ge
meente gesproken over de blijdschap, die
er is, nu de gemeente weer een eigen
herder en leeraar heeft gekregen. Wij ho
pen, aldus ouderling Kuijper, dat God 't
werk van U en uw vrouw hier rijkelijk
moge zegenen.
Ten slotte heeft Ds Buskes namens
de kerken en collega's gesproken. Ds.
Buskes hoopte, dat gemeente en leeraar
mochten worden verbonden door de
band der liefde. Een liefde, die haar
grónd vindt in de eenheid des geloofs.
Dan zal uw werk hier rijkelijk gezegend
worden.
Na beëindiging van de dienst heeft
Ds Gorter uit naam van de Doopsgez.
Gemeenten op het eiland gemeente en
leeraar hartelijk geluk gewenscht met
deze dag en aan Ds. Van der Plas na
mens de Texelsche predikanten een wel
kom toegeroepen in het Texelsche Theo-
logenconvent.
Het kerkgebouw was in deze beide
diensten geheel gevuld. G
EMAILLE NAAMPLATEN.
ELKE maat ELK model
ELKE kleur ELKE tekst
BOEKHANDEL PARKSTRAAT - Tel. 11
Telkenjare bevatten de groote Neder-
landsche bladen advertenties van en na
mens zweminrichtingdirecties, die de
krantenlezer tegen de komst der lieve
lente onder het oog worden gebracht en
aanmanen tot het leeren van de zwem
kunst.
Overbodig is deze oproep niet, want:
le. bevat ons land meer water dan heel
de rest van Europa bij elkaar of daar
omtrent, 2e. is de Nederlander een stug
en moeilijk op de paden van nut en ge
zond verstand te houden perceel en 3e
verdrinkt hij (zie sub. le.) grif en in
angstwekkende aantallen.
Waarschuwingsborden langs onze zee
stranden, vertoogen en vingerwijzingen
in de krant hebben voor de koppige ei
genwijze bader v. Nederlandschen bloe
de, die het bestaan van muien, onder-
stroomingen, zuigende ondiepten en
trekkende getijen ontkent, zoo goed als
geen waarde, zoodat een helaas dikwijls
te laat komend corps van offervaardige
en deskundige redders in en bij onze
badplaatsen noodzakelijk is geworden.
Een fiksche, krachtige lachende jon
gen, die dapper wil doen voor een blond
meiske, waagt zich te ver de verra
derlijke, zuigende zee slaat zijn beenen
onder hem weg wat gezwaai van
machtelooze armen, een spartelend, dan
stil voortdrijvend lichaam beschrijft een
boog een kwartier later spoelt een
blauw opgezwollen lijk aan, nog in het
zicht van de juichende baders honder
den snellen toe en in hun kring ver
richten de reddersploegen hun hopelooze
taak: weer leven te" brengen in wat de
zee reeds vermoord heeft.
Dit ziet men aan het zeestrand en mét
redelijk goede zwemmers gebeuren. De
niet-zwemmer is uiteraard dadelijk voor
de haaien, zoodra het water hem van de
been slaat.
In een stad behoeft eigenlijk nie
mand te verdrinken en tochlees
de maandcijfers, het aantal slachtoffers
der inktzwarte duisternis bevattend, die
in het grachtwater zijn geloopen.
Om in een gracht te vallen en er toch
levend en zonder hulp, hoewel met wat
moddei in- en uitwendig, weer uit te
komen, is heel wat minder zwemvaar-
digheid noodig dan om bij hooge golf
slag op zee vooruit te komen.
Maar zelfs dat beetje kunnen al te ve
len nog niet. Zij behoeven alleen maar in
het water te vallen, weer boven te ko
men, een paar zwemslagen te doen, en
dat behoeft niet eens met een onberis
pelijke crawl of hoe het tegenwoordig
in officieele wedstrijdtaai heet, te ge
schieden, maar mag óók met een mak,
traag schoolslagje, tot men 'n walmuur,
zolderschuit of ander houvast bereikt,
waarna men zoo hard en overtuigend
mogelijk om hulp roept.
UIT DE „TEXELAAR"
VOOR VIJFTIG JAAR.
1891—1941.
Deze maand is het 50 jaar geleden,
dat de heer Alb. Dros Albz het
wrak van de op onze kust gestrande
Benbrack kocht;
dat geep te Oudeschild 12,50 per
tal opbracht (nu doen ze niet zelden 50
cent per stuk);
dat aan de verkiezing voor leden
van de Tweede Kamer in onze gemeen
te 249 personen deelnamen, d.i. de helft
van het toenmalige aantal kiezers.
dat plannen werden gesmeed voor
de stichting van een zwemschool bij
Den Burg en dat als meest geschikte
plaats voor een bassin de z.g. Jacht-
mars werd aangewezen;
dat de heer J. P. Bouma, onderwij
zer aan de Normaalschool alhier, te
Leiden werd benoemd;
dat de heer W. Flens, van Oolt-
gensplaat, werd benoemd tot hoofd
van de school te Zuid-Eierland;
dat de heer C. Mets Tz, wegens 't
loodsen van het Duitsche Keizerpaar
van Wilhelmshaven naar IJmuiden, de
gouden medaille van de Kroonorde ont
ving.
Hllll BINNENLAND llllll
MELKPOEDER mag niet meer' los
worden verkocht.
DE BIERACCIJNS werd 10 Juni ver
hoogd van f 2,20 tot f 2,60 per h.l.-graad.
DE VIERJARIGE J. v.d. Akker, sinds
Donderdag te Overschie vermist, is le
venloos uit het kanaal opgehaald.
TWEE DAGEN na het ongeval op het
Alkmaarder Meer is het lijk van de
heer Kortleven opgehaald.
POLITIE. Commissaris Van der Drift
te Kampen en comm. Snippe te Rotter
dam kregen allebei eervol ontslag.
TIEN KOEIEN en 50 varkens bleken
door een combinatie bij Enschede de
laatste zes weken frauduleus te zijn ge
slacht. Tal van arrestaties.
ZWEMBAD
DE SCHANS
WACHT U!
Maandags
Dinsdags
Donderdags
Vrijdags
49 uur.
Woensdags
Zaterdags
29 uur.
Zondags
10I uur
36 uur.
Daar hebt u schrijver dezes. Ik heb lee
ren zwemmen in een onzer groote zwem
inrichtingen, bij een populair en kundig
instructeur, wie na een kwartier lessen
het zweet der inspanning op de kaken
glom; hij slaagde er in mij in een tijd,
driemaal langer dan de normale, de ver-
eischte borst- en rugslagen bij te bren
gen, benevens een sprong van de 3-me-
ter-plank, een vervaarlijk kunststuk,
waaraan ik niet zonder huiveren kan te
rugdenken.
Ik zwom af, vol plankenvrees, ten aan-
schouwe van een zaal vol ouders, ver
loofden, vrienden en vriendinnen en
een critisch aangelegde echtgenoote,
kreeg een diploma A, heb nooit een an
der en mooier diploma weten te krijgen
en fokte mij sindsdien, steunend op het
ontvangen zwemonderricht, een vrije
slag van eigen vinding, die inderdaad
zéér vrij is en die ik een „variant op de
vhnder-zijslag- of waterbuikdans" zou
willen noemen 1 maar met dat slagje
kom ik toch maar vooruit, lajigzaam
maar zeker.
Een kennis, die mij aldus bezig zag,
vroeg mij verbaasd: „Noem jij dat
zwemmen? Het is tandakken!" Doet er
niet toe. Val ik in een gracht, dan kom ik
er al tandakkend weer uit.
Maar zonder de eerste aanleg: het on
derricht van mijn ijverige instructeur,
zou ik zelfs dat niet gekund hebben. Be
denk dit, ouders en opgroeiende jeugd.
Leert zwemmen en leert het goed!
De Waterdood loerde steeds op u aan
onze stranden hij heeft er de hinder
laag der tallooze grachten bijgevoegd.
„Tel." LEO.
IIIHIIIIIII GEMEENTE TEXEL ||||||||N
I 1TREIKING PETROLEUMKAARTEN
VOOR KOOKDOELEINDEN.
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat Woens
dagmorgen 11 Juni a.s. ten Distributie-
kantore gelegenheid bestaat voor hen,
die indertijd een aanvraagformulier heb
ben ingevuld ter verkrijging van petro-
leumkaarten voor kookdoeleinden, deze
kaarten af te halen. Medegebracht dient
te worden de stamkaart, gemerkt
„Hoofd" De kaarten kunnen worden af
gehaald door een volwassen persoon. De
aandacht wordt er vooral op gevestigd,
dat ruiling van petroleumkaarten tegen
brandstoffenkaarten of andersom niet
meer kan plaats hebben. Zij, die onmo
gelijk in de gelegenheid zijn op Woens
dagmorgen te komen (dit moet in ieder
geval worden aangetoond), dienen er
voor te zorgen, dat voor 15 Juni de pe-
trolcumkaart is afgehaald.
Opdat de uitreiking een vlot verloop
zal hebben worden verwacht van
910 uur de letters A t.m. E
1011 uur de letters F t.m. K
1112 uur de letters L t.m. R
121 uur de letters S t.m. Z.
Texel, 26 Mei 1941.
De Burgemeester voornoemd,
KAMP.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 11 Juni 11,26 en 23,49
Do. 12 Juni en 12,12
Vr. 1 3Juni 0,37 en 1,01
Springtij 24 Juni.
Aan Zwembad De Schans een half
uur eerder.
BOOTDIENST
TEXEL— DEN HELDER v.v.
Van Texel: 7.45; 14.—; 17.30
Van Den Helder: 9.30; 16.10; 19.
BUSDIENST TH. REUVERS.
Van De Cocksdorp: 8 en 16.15 uur.
Van Den Burg: 11 en 17.30 uur.
Zondags Van De Cocksdorp 9.30.
Van Den Burg: 11.
BEZOEKUREN
TEXELS NOODZIEKENHUIS.
Dinsdags, Donderdags, Zaterdags v
van 23 uur.
Zondags, Maandags, Woensdags en
Vrijdags van 23 en van 77,30.
WAT ER GEBEURDE....
11 JUNI:
1859: De Oostenrijksche staatsman C.
W. L. vorst van Melternich, sterft te
Weenen.
1864: De componist Richard Strauss te
Muenchen geboren.
1924; Generaal J. B. van Heutz sterft
te Montreux
1935: S.V. Oosterend gesticht.
12 JUNI
1672: De Franschen trekken bij Lobit
ons land binnen.
1798 Tweede staatsgreep v Daendels
1912: Oprichting van de Vereen. „Het
Nederl. Openluchtmuseum" te Arn
hem.
1926; De Raad besluit tot bouw ge
meentepakhuis en abattoir aan Hal-
lerweg.
13 JUNI:
1231: De II.Antonius van Padua sterft
in het Clarissenklooster Arcella bij
Padua
1525 Maarten Luther huwt met Katha
rina van Bora.
PRIJSLIJST OP BAKKERSWAGENS.
We vestigen de aandacht van bakkers
op het Pnjsaanduidingsbesluit 1941, dat
Q.a. vermeldt, dat op de bakkerswagens
een duidelijk zichtbare en voor ieder
leesbare prijslijst moet zijn aangebracht.
Deze lijst moet- alle in de wagen aan
wezige artikelen met de daarvoor gel
dende prijs vermelden.
DE VIERDE LAMMERENMARKT.
Zeer vlugge handel. Prijzen van
50 cent tot een gulden hooger.
De vierde Texelsche lammerenmarkt
heeft zich door een zeer vlugge handel
gekenmerkt! Verscheidene veehouders
hadden na enkele oogenblikken hun lam
meren al verkocht! We hooren overal op
timistische klanken en de gesprekken
die we hier en daar opvingen, weerspie
gelden het zeer gunstige marktverloop:
Hé, jij nog niet los!!?
Al lang man, ze waren pas van de
wagenZe zouden direct een merker
sturen, maar-ie komt maar niet....!
Is dit niet een veelzeggende bewijs,
hoe best het Maandag wilde vlotten? De
merkers kwamen handen tekort! Keken
ze op de vorige markten vaak genoeg
zoekend uit naar kooplieden, die mis
schien wat voor hen te doen hadden,
thans waren ze aan een stuk in touw en
telkens maar weer was het: Zeg, merk
je dat hok even?
Ja, de vierde markt is tot nog toe de
lammerenmerkt gedurende de laatste 10
jaar:
Jaar aanvoer prijzen
1941 3465 22,00—30,—
1940 3021 7,00—13,00
1939 5462 4,00— 7,50
1938 3328 8,00—13,00
1937 4373 10.75—15,00
1936 4231 6,50— 9,50
1935 2975 4,50— 7,50
1934 3183 7,00—11,50
1933 4798 3,50— 7,00
1932 3810 6,50—11,50
1931 3987 18,00—24,00
Op de vierde lammerenmarkt in 1940
werden 350 dieren door vertegenwoordi
gers der regeering overgenomen, op die
van 1939 2415.
Naar we van welingelichte zijde ver
nemen zijn vooral de ooien voor goede
prijzen verkocht.
DE LAMMERENPRIJZEN.
„Vordering ligt niet in de be
doeling".
Onlangs schreef een onzer medewer
kers, dat de lammerenprijzen nog wel
beter zouden zijn, indien koopers niet
bevreesd waren voor vordering tegen
prijzen, welke hun kosten niet kunnen
dekken.
Naar aanleiding hiervan merkt de heer
J. Sijp, onze lezers wel bekend, het vol
gende op:
De lammerenprijzen zouden inderdaad
hooger hebben kunnen zijn, maar ....er
bestaan nu eenmaal maximum-vleesch-
prijzen en men is verplicht alle slacht
schapen aan de Ned. Veehouderij-Centra
le te leveren. Wij leven in een tijd van
groote vleeschschaarschte en het is on
denkbaar dat schapenvleesch zonder bon
verkrijgbaar zou zijn Intusschen moet
worden erkend, dat de vastgestelde prij
zen eerder hooger dan lager dan die van
de overige soorten slachtvee zijn. En wat
die vrees voor voidering betreft. Scha
penvordering heeft nog nimmer plaats
gehad en het ligt ook niet in de bedoe
ling, daartoe over te gaan. Alleen heeft
vordering plaats van die schapen, welke
kennelijk voor frauduleuze slachting be
stemd zijn.
Tot zoover deze deskundige. Gaarne
spreken wij de wensch uit, dat het inder
daad niet tot vordering komt De practijk
heeft echter geleerd, dat hetgeen van
daag niet in de bedoeling ligt, over een
dag of wat toch wel eens gschiedt. De
toestand wijzigt zich zoo gauw; we leven
bij de dag. We herinneren slechts aan
de „pieper", die aanvankelijk „beslist
niet op de bon" zou gaan, maar een
week later toch op een bon alleen ver
krijgbaar was! Maar mocht het dan
tot vordering komen, laat het dan zijn
tegen een prijs, welke de boer voor zijn
arbeid behoorlijk loont!
DE „GRONINGSCHE" OP TEXEL.
Een twintigste deel van het ka
pitaal der Bank op Texel.
Een medewerker van de Telegraaf
wijdt een beschouwing aan de Groning-
sche Hypotheekbank. Hieraan is het vol
gende ontleend:
De provinciale naam van een hypo
theekbank beteekent geenszins, dat zij 't
centrum van haar bedrijf dan ook in die
bepaalde provincie zoekt De ;,Groning-
sche" maakt op die regel geen uitzonde
ring. Van haar f 17,8 millioen verstrekte
leeningen heeft zij nl. slechts 5 ton in
Groningen en 4 ton in Friesland uitge
zet, tegen bv. f 8,8 millioen in Amster
dam, Rotterdam en Den Haag en f5,1
millioen in Noord-Holland zonder Am
sterdam.
Bij de plaatsing der aandeelen blijkt
echter wel degelijk, dat deze voor een
groot deel in de Noordelijke provincies
zijn ondergebracht, al zijn anderzijds
zeer vele plaatsen in andere provincies
vertegenwoordigd. Een typisch feit is,
EEN GASGENERATOR deed te Nie-
tap een schuur met een boerenwoning in
vlammen op gaan. Oppassen met die ge
nerators.
NAAR ENGELSCHE ZENDER geluis
terd. Een Haagsch echtpaar kwam dat
op f 2500 boete en verlies van de radio
te staan.
WEGENS OPDRIJVING van de prijs
van melkpoeder werd een N V. te Rot
terdam tot f 25000 boete veroordeeld. Er
was bijna 100,000 kg. afgeleverd.
SCHOENEN TE DUUR verkocht. Daar
voor werden te Ede twee winkeliers be
boet. Eenige duizenden paren schoenen
in beslag genomen
JEUGDHERBERGEN: In N. Holland
zijn geopend: Castricum, Haarlem,
Schoorl, Wieringen en spoedig ook Pet
ten en Zandvoort.
