irfare<bQe''%\
mm
TEXELSCHE COURANT
iijiri
TWEEDE BLAD - ZATERDAG 21 JUNI 1941.
„EEN LOONEND SCHAPENBEDRIJF IS THANS MOGELIJK".
VOOR DE LANDBOUW
Hoofdpijn-Kiespijn
O O iTUjnfuvicltfe*
Het schaap, het soberste onzer land
bouwhuisdieren, dat zoo weinig verlangt,
en zoo veel geeft, vraagt onze aandacht.
Veelzijdig en sober zijn de kenmerken,
welke dit zoo bij uitstek nuttige dier sie
ren. Als slachtoffer van het speculatie
ve spel van vrije prijsvorming in de ach
ter ons liggende jaren op de achtergrond
geraakt, moet het thans naar voren wor
den gebracht. Niet het achterste gelid,
maar het voorste gelid is de plaats, waar
het schaap behoort. Het schaap vraagt
geen aparte plaats, bescheiden als het is
neemt het genoegen met een plaats, wel
ke geen ander zou willen bezetten. Het
schaap verstaat de kunst om datgene,
wat de andere met name de koeien,
laten staan, in vleesch, in wol en ook
in melk om te zetten. Producten, welke
ons volk thans zoo broodnoodig heeft.
Voorts heeft het schaap practisch geen
krachtvoer noodig. Deze eigenschap, deze
soberheid verleent het schaap zijn aparte
waarde. Welke waarde ten volle erkend
moet worden, in het belang van de voed
sel- en kleedingvoorzienmg van het Ne-
derlandsche volk. Dus geven wij om
te beginnen deze week het woord
aan een deskundige op het gebied van
het schaap, de heer J. Sijp
Door de slechte prijzen van schapen-
vleesch en van wol is de schapenhoude
rij in ons land vanaf 1932 tot de 2e helft
van 1940 ingekrompen, verwaarloosd
zelfs Dit moet thans anders worden.
Aangezien alleen de moederschapen in
de winter eenig krachtvoeder noodig
hebben en overigens kan worden vol
staan met de natuurlijke voeding op de
weide, is het schaap het aangewezen
dier om in toenemende mate te dienen
voor de vleeschvoorziening van ons
volk. Ook de wol is schaarsch, zoodat de
productie daarvan zooveel mogelijk moet
worden opgevoerd.
Een loonend bedrijf is thans voor de
schapenhouders ook mogelijk, omdat de
schapenprijzen, die inmiddels zijn vast
gesteld, een loonende schapenhouderij en
-fokkerij waarborgen.
In de eerste plaats zijn de schapen aan
gewezen voor het productief maken van
boomgaarden, dijken, wegen, kwelders,
schorren en bieten- en stoppelvelden
In een gewoon weidebedrijf zullen de
schapen zoodanig geweid behooren te
worden, dat ook de grassen, die het
ïundvee laat staan, volledig benut wor
den. Speciaal overjarige weideschapen
en melkschapen zijn aangewezen om na
de koeien de weiden op te knappen.
Teneinde eventueele ziekten en onge
makken te onderkennen en daartegen
tijdig de noodige maatregelen te kunnen
nemen, is het niet voldoende, dat de
schapen dagelijks van verre geteld wor
den, doch vooral, dat zij elke dag stuk
voor stuk worden bekeken. Het oog van
de meester maakt ook het schaap vet.
Een ernstige vijand van het schaap is
de LEVERBOT. Hoewel thans wel bruik
bare geneesmiddelen verkrijgbaar zijn,
moge als algemeen advies gelden, dat
men geen schapen moet houden in wei
landen, waar regelmatig leverbotziekte
voorkomt. Doch ook in streken, waar dit
minder vaak optreedt, zal men alle mo
gelijke middelen moeten toepassen om
de ziekte te voorkomen. Dit kan men
door, in de eerste plaats te zorgen voor
een goede ontwatering van het weiland,
zoodat er geen lage plaatsen in voorko
men, waarin bij langdurig regenachtig
weer het water blijft staan. In de tweede
plaats moet voor het zuiver houden der
slooten worden gezorgd door de in en
langs de slooten groeiende waterplanten
te verwijderen. Terwijl ten slotte voor 'n
flinke kalkbemesting moet worden ge
zorgd, aangezien de jonge wormpjes daar
niet goed tegen kunnen.
MELKSCHAPEN kunnen het beste be
nut worden door ze in boomgaarden te
houden, om ze na de koeien de laatste
grasbossen weg te laten eten, opdat het
perceel voor een nieuwe groeiperiode
zoo gunstig mogelijk komt te liggen. De
melk moet zindelijk gewonnen worden.
Om dat te bereiken is het noodzakelijk,
dat vuil aan de wolvacht of de achter
ste lichaamsdeelen zooveel mogelijk
wordt verwijderd en wel op een zooda
nige wijze, dat daarbij geen wol ver
loren gaat. Verschillende schapenhou
ders trachten dit op te lossen door de
melkschapen zoo spoedig mogelijk te
scheren Dit vroegtijdig scheren is echter
vooral in onze kustprovincie niet ge-
wenscht, omdat men in het laatst van
Mei en begin Juni nog vele koude dagen
en nachten kan krijgen en de melkgift
van pasgeschoren melkschapen bij slecht
weer zeer sterk vermindert. Melkscha
pen die de volgende herfst weer voor de
fokkerij gebruikt zullen worden, behoe
ven niet in een ruime conditie te wor
den gebracht en kunnen zonder bezwaar
tot September worden gemolken.
Het vetgehalte van schapenmelk is
ongeveer dubbel zoo hoog als van koe
melk, zoodat het een zeer waardevol
product is. Melkschapen, die niet meer
geschikt zijn voor de fokkerij, moeten in
de zomer tijdig worden drooggezet. Zij
kunnen dan in de nazomer en herfst nog
voldoende groeien, zoodat zij in het na
jaar als vette slachtschapen afgeleverd
kunnen worden.
NAAR DE NATUUR.
Ik zie een graf gedolven
Op 't kerkhof te Bloemendaal;
De lijkbaar staat te wachten
Vlak bij het kerkportaal.
De schooljeugd het is vacantie,
Iets zeldzaams in de week,
Maar Meester is uitgetogen
In 't zwart met een groote steek.
De schooljeugd zij vindt haar
genoegen
Op 't kerkhof als overal
Loopt saamer wordt begraven,
Dat is een aardig geval:
Zij komen nieuwsgierig kijken
En keuvelen met elkaar;
Zij klimmen op 't hek van het kerkhof
En duikelen over de baar.
Zij peilen den gapenden grafkuil
Met onbezorgden zin.
De een zegt: Het is een diepert:
En de ander: Durf jij er in?
Een derde neemt een vuist vol
Van 't opgedolven zand,
En laat 't als een fonteintje
Weer vloeien uit zijn hand.
Nu gaan ze krijgertje spelen
Rondom het open graf;
Ook rans'len twee vechtersbazen
Elkander eens eventjes af.
Maar Teunis zit met Klaart je
Al op den grafkuilrand,
Naar 't schijnt een deuntje te vrijen
Op kinderlijke trant.
Zij spelen in verwachting
Van 't geen er komen zal;
Daar wordt er een begraven,
Dat is een aardig geval!
Zij speelt, bij den gapenden grafkuil,
Die onbezorgde jeugd.
Ach! wereld, wat doet gij anders?
Maar anders is uw vreugd.
P. A. DE GENEST ET.
WIJ HECHTEN ONS AAN DE DIN
GEN OP DUURZAME WIJZE SLECHTS
NAAR DE MATE VAN DE ZORGEN
OF DE ARBEID, DIE ZE ONS GE
KOST HEBBEN.
- „verloren dagen", heelte hel
vroeger. Nu niet meer - nu
tijn er "AKKERTJES" I Een paar
per dag. wèg pijn en narigheid I
GOEDE RAAD.
Zonder bonnen is nog water,
Zonder bonnen is nog zand,
Zonder bon is NIET te krijgen
Een gloednieuwe rijwielband.
Zonder bonnen is het vuur nog,
Doch geslagen uit een steen,
Want voor vuur in haard en kachel,
Is toch ied're bon er één.
Ook de lucht, waarin wij leven,
Is nog vrij en bonnenloos,
Voor de rest zijn wij- gebonden,
Aan de huishoudbonnendoos.
Zonder bon is niets te koopen,
'k Geef u dus de goede raad:
Haal z' op juiste dag en uren,
Zoo het in de Tess'laar staat.
De behandeling van OVERJARIGE
WEIDESCHAPEN is het eenvoudigste.
Zij kunnen zoowel in flinke aantallen
per ha. gehouden worden, als voor het
schoonmaken van reeds door het rund
vee afgegraasde perceelen. Het is nood
zakelijk, dat de achterstellen zooveel mo
gelijk vrij gehouden worden van vuil en
mest, om beschadigingen door wormen te
voorkomen. Teneinde de grootst mogelij
ke productie aan vleesch, vet en wol te
verkrijgen, verdient het aanbeveling de
dieren zoodanig te weiden, dat zij in Oc
tober of November uitgegroeid zijn om
dan aan de Nederlandsche vleeschvoor
ziening ten goede te kunnen komen.
HET HOUDEN VAN LAMMEREN
vereischt de meeste zorg en kennis. Pas
gespeende lammeren, die dan de moe
dermelk moeten missen, dienen een uit
stekende weide te krijgen en, om stoor
nissen in de groei te voorkomen, zullen
ze die de heele zomer moeten houden.
Dit is voor de hamels noodzakelijk, op
dat zij in het najaar zooveel mogelijk
zullen wegen, terwijl de ooilammeren
flink moeten groeien om op een leeftijd
van 78 maanden reeds voor de fokkerij
te kunnen worden gebruikt.
Gedurende de zomermaanden doen
zich bij lammeren veelvuldig ingewand
stoornissen voor, waardoor de groei
meermalen ernstig belemmerd wordt en
soms geheel stil staat. Dit moet nu meer
dan ooit vermeden worden. Aangezien
de oorzaak van deze diarrhee niet geheel
vast staat, is dit gemakkelijker gezegd
dan gedaan. Het is echter ongetwijfeld
nuttig om, zoodra de eerste verschijnse
len zich voor doen, de lammeren naar
een andere weide te brengen. Verweiden
en nog eens verweiden zal in vele geval
len het beste resultaat geven.
Bevuilde lammeren moeten steeds
schoongemaakt worden om wormen in
huid en lichaam te voorkomen. Dit laat
ste kan ook bevorderd worden door de
lammeren in de voorzomer met bekende
schapenwaschmiddelen te behandelen.
VEREENIGING
BEDRIJFSVOORLICHTING.
OP TEXEL.
IETS OVER GOEDE HOOIWINNING.
Meer dan ooit is hel in deze tijd nood
zakelijk aan het winnen van het hooi
de meeste zorg te besteden. In de eerste
plaats verdient dan de aandacht het
juiste tijdstip waarop gemaaid moet
worden. Hoewel we hier reeds meerdere
malen op gewezen hebben meenen we
toch, dat het zijn nut heeft om aan de
hand van een artikel in „De Nieuwe
Veldbode" nog eens enkele punten naar
voren te brengen.
WANNEER MAAIEN? De waarde van
hooi is afhankelijk van de hoeveelheid
verteerbare voedende stoffen. Men moet
deze stoffen dus in zoo groot mogelijke
hoeveelheid zien te winnen. Ging het
alleen om de groote massa, dan zou men
het gras zoolang op stoppel moeten la
ten staan, totdat de rijping begon.
Het gaat de boer echter om de hoe
veelheid voedende stoffen Het is nu ge
bleken door tal van onderzoekingen, dat
hoe jonger het gras is, hoe eerder het
dus wordt gemaaid, hoe hooger het ei
witgehalte van het uit dit gras bereide
hooi is.
Op grond hiervan zou men nu kunnen
zeggen: Maai het gras dus zoo gauw mo
gelijk. Hoe jonger, hoe beter. Wanneer
men echter zooveel mogelijk voedende
stoffen wil bekomen, is een dergelijke
conclusie niet juist, omdat met de massa
hooi ook de totale hoeveelheid eiwit toe
neemt. Deze toename heeft echter een
grens. Deze ligt ongeveer in de tijd van
de bloeitijd der grassen. Daarom kan
geadviseerd worden; Maai als de grassen
beginnen te bloeien.
Het is bekend, dat de vetten en de
zetmeelachtige stoffen in de grassen
tot de bloei toenemen en daarna dalen.
Het ruwvezelgehalte blijft ook na de
bloei nog stijgen, waardoor de verteer
baarheid van het hooi afneemt.
De verteerbaarheid van het hooi is
van zeer groot belang. Het gaat er bij
de voeding toch om, dat een zoo groot
mogelijk gedeelte van het toegediende
voedsel aan het dier ten goede komt.
Wanneer de verteerbaarheid van 't hooi
75 of 60 pet. is, dan wil dat zeggen, dat
van iedere 100 gram eiwit resp. 75 of 60
gram in het bloed overgaat en de rest
het lichaam onverteerd verlaat.
De verteerbaarheid van het eiwit
neemt af naarmate de grassen ouder wor
den. Te laat maaien geeft dus dubbel
verlies Niet alleen de totale hoeveelheid
eiwit vermindert, maar ook wordt de
verteerbaarheid kleiner.
Ook met de hoeveelheid en de verteer-
baarheid van het vet in het hooi is het
zoo gesteld Ook hier dubbel verlies bij
te laat maaien.
Nu is het bekend, dat het moeilijker
is om van jong gras hooi te winnen dan
van oud gras. Naast de vervroeging van
de maaitijd moet daarom direct aandacht
besteed worden aan verbetering van de
hooiwinning.
Vroeg maaien geeft grooter kans op
broei dan laat maaien. En we meenen,
dat nog niet ieder doordrongen is van 't
verlies door broei veroorzaakt. Broei
geeft altijd verlies. Bij sterke broei is
het verlies aan verteerbaar ei,wit
plm. 25 pet. Men heeft berekend, dat de
hoeveelheid ruw eiwit, die ieder jaar
door broei verloren gaat overeenkomt
met de hoeveelheid, die voorkomt in
50,000 kg. krachtvoer met een gehalte
van 15 pet.
Naast de verliezen door broei staan
die door slecht hooiweer Uit een door het
Centraal Veevoederbureau gehouden on-
DE MACHT OM TE HELPEN VOLGT
ALTIJD, WANNEER MEN BEGINT
MET WERKELIJK LIEF TE HEBBEN.
(Jan Ligthart).
De behandeling met deze waschmiddelen
is ook gewenscht ter voorkoming en be
strijding van schapenluizen, zg. teeken.
Om de productie van vleesch en wol
zoo hoog mogelijk op te voeren, is het
gewenscht de vette lammeren zoo laat
mogelijk liefst niet voor November
af te zetten. Dit is voor de boer zelf ook
het voordeeligste, omdat de prüzen per
kg. levend gewicht in November belang
rijk hooger zijn dan in de voorgaande
herfst- en zomermaanden. Om dit te
bereiken is het noodzakelijk de ramlam-
meren op jeugdige leeftijd te castreeren,
aangezien ongecastreerde ramlammeren
vanaf eind September te onrustig zijn
om te groeien. Bovendien beginnen ze
tegen die tijd te stooten en zijn moeilijk
meer in het land te houden. In de beide
laatste gevallen vinden er dan meerdere
de dood. J. SIJP.
Agrarische Post.
DE WOLVEEMARKTEN IN ONS LAND
Op de wolveemarkten werd de afgeloo
pen week voor de distributie zoo goed
als niets gebracht en de jonge weidelam
meren waren, zooals men dat in handels
termen wel eens uitdrukt, „bloedduur".
In het bijzonder de ooitjes brachten
enorme prijzen op- We zagen zoo
schrijft De Boerderij in verscheidene
gevallen f 35 en f 36 voor een mooi hok
je ooien besteden. Voor de rammen wa
ren de prijzen gemiddeld f 3 tot f 4 per
stuk minder. De mindere soorten vari
eerden van f 24 tot f 30. De goede soor
ten gemiddeld f 32 per stuk, ooien en
rammen door elkaar.
Helpen veilig en vlug Doos Wen 50ct
derzoek bleek, dat zelfs bij gunstig weer
tijdens het hooien het verlies aan ruw
verteerbaar eiwit nog 39 pet. bedraagt,
en de zetmeelwaarde was afgenomen met
34 pet. Voor slecht hooiweer zijn deze
cijfers resp. 50 en 45 pet.
Hoe zijn deze verliezen nu te beper
ken? In de eerste plaats wordt aangera
den niet te groote oppervlakte tegelijk
te maaien. Bij een kleine oppervlakte is
men beter in staat de gunstige gelegen
heden te benutten. Grootere spreiding
van de maaitijd is dan van belang.
Hiernaast is het gewenscht, dat op elk
graslandbedrijf een partij ruiters aan
wezig is. Door ruiteren is het nl. moge
lijk om het hooi langer op het land te
laten staan, zonder dat er extra verlie
zen door minder goed weer optraden.
In de eerste plaats krijgt men hierdoor
een betere werkverdeeling. Men kan
rustig zijn aandacht besteden aan een
ander perceel, want het hooi op de rui
ters heeft geen haast. Hiernaast is de
kans op broei bij hooi, dat een paar
weken op ruiters heeft gestaan, veel
kleiner.
Door ruiters worden de verliezen bij
slecht hooiweer sterk beperkt Dr. Fran-
kena berekende, dat de verliezen aan
zetmeelwaarde bij slecht hooiweer bij
ruiteren 30 pet bedragen tegen 45 pet
bij gewoon hooien; de verliezen aan ver-
tcerb. ruw eiwit worden door ruiteren
beperkt van 41 tot 30 pet. Het is dus van
veel belang, dat het gebruik van ruiters
bij de hooiwinning meer algemeen wordt
HET KOMT VOOR ELKAAR
Hoe kom ik er af
Hoe kom ik er aan
De groote vraag
Van ons bestaan.
U zet 't maar in de Texelaar en
De zaak komt voor elkaar.
FRAU OLGA RIGELE.
De zuster van Rijksmaarschalk
Goering, Frau Olga Rigele, is als
verpleegster werkzaam in een
lazaret voor manschappen van
de Luchtmacht. Foto P.l.B.
VOOR DE VROUW. HBBIIIIIt-
SUPERCHIQUE PATROONBUITENGEWOON.
53155315A Zomercomplet. Voor gr. 42, ben. 2,50 M. streep van 90 cM. en
3,30 M. effen van 90 cM.
5316 Regenmantel Voor gr. 46, ben. 3 M. stof van 120 cM.
5317 Regenmantel. Voor gr. 44, ben. 3,25 M. stof van 120 cM.
5318 Swagger. Voor gr. 44, ben. 3 M. stof van 130 cM.
5319 Zomercostuum. Voor gr. 42, ben 4,25 stof van 90 cM.
Van alle modellen zijn schitterend
passende patronen in de gangbare ma
ten leverbaar. Prijs bij vooruitbetaUng
f 0.35 voor kinderkleeding, voor mantels
en japonnen 10.45 per patroon. Te vol
doen in postzegels tot 7Vs cent p. s. of
door storting op giro 240842 tegelijk met
de duidelijke bestelling o.a. opgave bo
venwijdte. Uitgevers A. H. Bruil,
Patronenafdeeling, Doetinchem.
RECEPTEN.
CHOCO- en VANILLEVLA. Voor va-
mllevla; '/2 L. melk, 20 gr. maizena (2 af-
gestr. eetl.). 30 gr. suiker (2 afgestr. eetl),
x/a stokje vanille, 1 ei. Voorde choco
lade: liter melk, 25 gr. maizena (2Va
afgestr. eetl 20 gr. cacao (2'/2 afgestr
eetl.), 40 gr. suiker (bijna 3 afgestr. eetl.)
Bereid de vanillevla en de chocoladevla
met zorg, zoodat beide even dik zijn.
Neem in elk hand een pannetje met
eenigszins afgekoelde vla en giet beide
tegelijk even snel leeg in de vlaschaal.
Zorg dat de scheidingslijn van de lichte
en de donkere vla zoo recht mogelijk
wordt. Leg op de scheidingslijn schuim
pjes of torentjes stijfgeklopte eiwit met
suiker.
STAMPPOT VAN ANDIJVIE MET
KAAS. 2V2 kg aardappelen, 1 kg an
dijvie, 3 dL. water, 100 gram vet, 3 dL.
melk, 1 ons geraspte kaas. We schil
len de aardappelen of boenen ze goed
schoon en koken ze gaar met het water
en zout. In die tusschentijd maken we de
andijvie schoon, wasschen ze en snijden
ze heel fijn. Zoodra de aardappelen gaar
zijn, stampen we ze fijn ert doen er de
fijngesneden andijvie en het vet door,
waarna we de stamppot smeuig maken
door er de melk bij te voegen. We laten
alles met elkaar nog even door en door
heet worden en roeren er tenslotte, vèn
het vuur, de geraspte kaas doorheen.
üllllllllllllllll
RECENSIES.
ZOMERKLEED1J.
Voor vacantie-, fiets- en zeiltochtjes
zijn gemakkelijke, vlotte jurken en pak
jes van goed waschbare stof steeds de
meest ideale dracht. Daar het hierbij
hoofdzakelijk op sportieve, zomersche
zonnige kleeding aankomt, waarbij het
.gekleede" element minder in het oog
valt, kunnen we onze vacantie-garderobe
zooveel mogelijk van resten, couponnet
jes enz. maken Zooals steeds staat
„Beyer's Mode für alle" ook nu weer
klaar om u te helpen. Overgooiers van
verschillende stofjes met leuke, eenvou
dige blouses bewijzen ons in de vacantie
goede diensten, vooral wanneer de rok
van een niet al te lichte stof gemaakt
wordt. Jurken met lijfjes van afstekend
materiaal, soms gegarneerd met groote
zakken, vragen weinig punten, daar de
combinatie van een oude rok met een
nieuw lijfje (of omgekeerd) heel goed
mogelijk is Ook met borduursels valt
veel te bereiken. Een beetje vaal gewor
den effen zomerjurk kan weer als nieuw
te voorschijn komen door de fleurige,
kleurige geborduurde bloemen. Voor de
middagtea zien we de meer gekleede
modellen, met korte of lange mouw, van
één of meer stoffen te maken.
Blouses in grooten getale en vele vari
aties, die ons ook een idee voor een lijfje
van een jurk aan de hand kunnen doen,
strand- en tenniskleeding, mantelpakjes,
japonnen voor gezette figuren en kinder
kleeding vormen het eind van de lange
reeks goede, doelmatige modellen van
dit blad. Van alle 90 modellen staat de
meest gangbare maat op de twee groote
laderbladen. Prijs f 0,65 per nummer.
Te bestellen in de Boekhandel.
