TEXELSCHE COURANT
53ste Jaargang
Woensdag 13 Augustus 1941
No. 5575
=Victorie
VAN ZESSEN KLAAR.
V V V V V V V V V V V V vvvv
want Duitschland
wint voor Europa
op alle fronten.
vvvvvv vvvvvvvvvv
Spaarzin in Oorlogstijd.
DUITSCHLAND WINT VOOR EUROPA OP ALLE FRONTEN
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR:
G. Joh. Duinker, Parkstr. 10, Den Burg
VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater
dags ('s morgens). Adv. opdrachten in
zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m.
ADVERTENTIES: 12V» cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
Omzetbelasting inbegrepen.
TEXELAARTJES: 50 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoogstens
vier; vooruit betaald).
Omzetbelasting inbegrepen.
ABONNEMENTEN: f0.79 per kwartaal;
buiten Den Burg f 1.05; losse nrs 4 ct.
Omzetbelasting inbegrepen.
POSTREKENING no. 652.
HOE LAAT
illlllllllllllllll
OE ZON.
Wo 13 Aug. op 6,18; onder 21,11
Do. 14 Aug. op 6,19; onder 21,09
Vr. 15 Aug. op 6,21; onder 21,07
Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht
op: een half uur na zonsondergang.
Verduisteren: van zonsondergang tot
zonsopgang.
DE MAAN.
Wo 13 Aug. op 23,45; onder 13,10
Do. 14 Aug. op onder 14,12
Vr. 15 Aug. op 0,11; onder 15,13
Laatste Kwartier: 15 Aug. 3,40.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 13 Aug 1,49 en 14,08
Do 14 Aug. 2,27 en 14,47
Vr. 15 Aug. 3,09 en 15,32
Aan Zwembad De Schans een half
uur eerder.
Springtij 7 en 22 Aug.
ZWEMBAD DE SCHANS.
alle werkdagen van 10-1 en 2-9 uur.
Zondags 101 en 36 uur.
BUSDIENST TH. REUVERS.
Van Den Burg: 11 en 17.30 uur.
Van De Cocksdorp: 8 en 16.15 uur.
Zondags: Van De Cocksdorp 9.30.
Van Den Burg: 11.
WAT ER GEBEURDE.... |||||Uillli
13 AUGUSTUS:
1822: De beeldhouwer Canova overle
den.
1826: R. Laennec, Fransch geneesheer,
uitvinder van de stethoscoop,
overleden.
1895: Nansen komt na zijn Poolreis
weer te Wardö aan.
1898: Aanvang bouw Simplon-tunnel.
14 AUGUSTUS:
1248: Eerste steenlegging Keulsche
Dom
1597: De overlevenden van de expedi
tie van Houtman en Keyzerweer
terug op de reede van Texel.
1880 Keulsche Dom voltooid.
1898: De planeet Eros ontdekt.
1927: De schrijver J. A. Curwood
overleden.
15 AUGUSTUS:
1769: Napoleon Bonaparte te Ajaccio
op Corsica geboren.
1907: De violist Joachim overleden.
1909: Mevr. W. van Pottum-Ruitman
stijgt te Rotterdam op als eerste
Nederlandsche vrouw, die alleen
met een ballon omhoog gaat.
1914: Het Panamakanaal geopend.
ZOO SPAART U
ELECTRICITEIT.
1. Groenten en aardappelen
met zoo weinig mogelijk water op
zetten.
2. Houdt bij het koken de dek
sels op de pannen.
3. Zet voor koffie of thee niet
meer water op dan u noodig
heeft.
4. Wasch uw vaatwerk éénmaal
per dag af. Het spaart u stroom.
5. Gebruik bij het baden niet
meer water dan strikt noodig is.
6. Kook in dezelfde pan, waar
in u de groente heeft gekookt, uw
aardappelen en gebruik daarna
eventueel de nog heete kookplaat
voor het warmen van b.v. uw
pap. Zoo maakt u van de warme
pan en de nog warme plaat een
doelmatig gebruik.
7. Steek niet meer licht op dan
strikt noodzakelijk is.
8. Zet de radio af, wanneer u er
toch niet naar luistert.
9. Strijk niet eens dit en dan
dan eens dat, maar alles achter
elkaar.
10. Zet uw kookplaat op 0 (nul)
zoodra de inhoud is doorgekookt.
Bedenkt, dal ge 25 pet. op uw
stroomverbruik bezuinigen moet.
Alleen wie Juli-Aug. maar heel
weinig (bv. 20 kWh) stroom afna
men, behoeven geen 25 pet. te be
zuinigen. Voor hen geldt het mini
mum van 18 kWh (voor Juli-Aug.
tezamen).
Ferme jongens, stoere knapen. Ons land
telt deze bij duizenden. Dit is de laatste
weken gebleken, want vele duizenden
voegden zich bij de legerscharen, die de
strijd reeds hebben aangebonden tegen
de bolsjewistische horden.
Ferme jongens, stoere knapen, meld
den zich voor het legioen, vertrokken
reeds naar het Oosten en rekenen er op,
dat ook u zult volgen om met hen te
bewijzen, dat ferme en stoere Nederlan
ders, van zessen klaar, weten wat hun
plicht is en zich dus melden bij het:
VRIJWILLIGERSLEGIOEN NE
DERLAND, Koninginnegracht 22
's Gravenhage.
De jaarverslagen van de Rijkspost
spaarbank zijn altijd leerzaam voor wie
belang stelt in het bezit en de kapitaal
beweging van de kleine man. Het jaar
verslag over 1940 verdient die belang
stelling in verhoogde mate, omdat het
daarenboven een blik gunt op de finan-
cieele reactie, welke de tragische gebeur
tenissen in dat jaar op de massa verwek
ten. Opmerkelijk is bv. dat de aantallen
opvragingen in de eerste dagen na de
Meigebeurtenissen aanzienlijk geringer
zijn geweest dan die. welke bij het uit
breken van de oorlog in 1914 werden in
gediend Hetzelfde verschijnsel hééft zich
ook bij de andere groote spaarinrichtin-
gen voorgedaan. Mei 1940 waren er wel
buitengewoon veel opvragingen, maar
van een wezenlijke paniekstemming was
geen sprake, hetgeen pleit voor de kalm
te en de berusting van ons volk. Overi
gens heeft het spaarbankwezen natuur
lijk geducht geleden onder de omstandig
heden. Het aantal spaarbankboekjes ver
minderde met 60 854, het aaantal staats
schuldboekjes met 928. Het gezamenlijk
tegoed der spaarders was op 31 Decem-
bei 1940 f 154 362.918.minder dan ulti
mo 1939. Het nominaal bedrag derstaats
schuldboekjes verminderde m f 1,446,450.
Waar al dat geld is gebleven? Men vrage
zulks aan de leeggekochte magazijnen.
Er is ontegenzeggelijk een vlucht in goe
deren geweest, zoowel roerende (effec
ten, enz.) als onroerende en ook in le
vensmiddelen Langzaam keerde het ver
trouwen weer terug. Ultimo Dec. be
droeg het totaal der spaargelden nog
f515.844.036.Toch nog een respectabel
bedrag!
RADIO.
Illlllllllll
PROGRAMMA-WIJZIGING.
Sinds Zondag 10 Aug. worden de eer
ste avondnieuwsberichten in plaats van
op 20.00 uur reeds om 19,10 uur uitge
zonden. Tegelijkertijd wordt een z.g. ac
tueel halfuurtje ingesteld. De program
ma's zien er aldus uit:
Hilversum I: 19,00-19,10 Actueel praat
je.
19,10-19,20 Nieuwsberichten.
19,20-19,30 Spiegel van de dag.
Hilversum II: 19,00-19,10 Vragen van
de dag.
19,10-19,20 Nieuwsberichten.
19,20-19,30 Muziek.
Voorts zal Max Blokzijl zijn bekende
causerie houden op Maandag en Donder
dag over Hilversum II, nl. van 19,45-
20,00 uur.
Op de overige dagen zal op deze tijd
een reportage worden gegeven.
Illllllllll
ZOO SPRAK.
KARDINAAL BAUDVILLARD (Frank
rijk): Waar het communisme aan de
macht komt, streeft het met alle midde
len, gewelddadige of geheime, naar ver
nietiging van beschaving en godsdienst.
Alle pausen hebben het communisme ver
oordeeld. Met een bolsjewstisch regime
kan noch tijdelijk noch blijvend een
overeenkomst worden aangegaan. Nu
dreigde de heele wereld door de commu
nistische pest vernietigd te worden. Plot
seling waait er een frissche wind. De
heele christelijke en beschaafde wereld
sluit zich met ongekende geestdrift aan
een ter verdediging van de christelijke
orde tegen het blosjewistische gevaar.
Hoe zou de Fransche geestelijkheid, hoe
zou ook maar één Franschman op een
dergelijk beslissend oogenblik kunnen
weigeren zijn steun te verleenen aan de
door Duitschland geleide, gemeenschap
pelijke strijd ter bevrijding van Rus
land, Frankrijk, Europa, ja van de ge-
heele wereld?
!lil||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiioiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiii[iiiiini|l||||
/inil l ANDBOUW VEETEELT
lilllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
OOGSTEN MET OORDEEL IS
OOGSTEN MET VOORDEEL.
De persdienst van het Ned. Agr. Front
schrijft:
Eerst op 't land stond de tarwe te wuiven
Voordat de sikkel er doorsneed met lust.
Maar toen de zomerzon de aren deed
buigen
Uit was 't ruischen en uit was de rust.
Werd ze gesneden; in schooven gebonden
Stond ze gebonden in garven, goudgeel,
Werd ze gedroogd opde zengende gronden
Toen op de wagen gebracht naar de deel.
(F. Bastiaanse).
Reeds ratelen de machines hier en daar
tusschen het koren, reeds worden de zei
sen gescherpt om het rijpe graan te
maaien; hier en daar staan al de schoo
ven op de akker. De oogsttijd is aange
broken. De droogte is oorzaak, dat op
verschillende plaatsen vroeger geoogst
wordt dan wenschelijk ware, want op de
hooge akkers is het koren doodgebrand
in plaats van natuurlijk gerijpt. Dat is
echter het risico, dat de boer loopt, dat
is een factor die hij niet in de hand heeft,
evenmin als zijn koren verhagelt of er
ziekte komt onder zijn vee. De boer be
grijpt, meer dan menig ander: wasdom
en gedijen, liggen in des Hoogsten Hand.
Als het koren echter gemaaid is, kan het
oogsten toch nog zeer ongelijk geschie
den. D.w.z. overhaast of met in achtne
ming van verschillende regels al naar
gelang de weersomstandigheden zijn. In
de eerste plaats kan het schooven zetten
op verschillende wijzen plaats vinden.
Niet iedereen besteedt daaraan altijd
voldoende zorg. De garven worden ook
wel eens raar tegen elkander gezet, alsof
men denkt, dat er nooit regen zal komen
en.... nooit wind We weten voorts te
goed, hoe verschillend de boeren reagee-
ren op het weer tijdens het oogsten. De
een heeft zijn koren veel vlugger droog
dan de ander, hoewel op beider akker
evenveel regen is gevallen of even wei
nig zon heeft geschenen Niet iedere boer
heeft voldoende geduld om zijn tijd van
oogsten af te wachten. Velen willen voor
uit met hun werk, willen collega's in
tempo de loef afsteken en rijden reeds
met de wagen naar de akker op een
tijdstip, dat het koren amper droog is. Zij
halen hun oogst te vroeg binnen. Maar
als buurmans wagen naar de akker rijdt,
kijkt de collega ook nog eens bij zijn
schooven. Als de vrouw dan vraagt: „Is
ons koren ook niet droog, die en die ha
len al binnen", dan breekt zijn weer
standsvermogen en hij haalt ook. Want
het binnentrekken bij de een werkt aan
stekelijk op de ander.
Het gevolg.
Straks wordt er gedorscht in het stof,
straks zit de haver goed in de broei,
straks wordt het graan aan de P.I.C.A.
geleverd en gewaardeerd op B met dro
gen of zelfs op C plus drogen en de
klaagzangen zijn niet van de lucht. Er is
verschil tusschen hetgeen de een doet en
de ander. „Werken met oordeel is wer
ken met voordeel", zegt terecht een
spreekwoord. De eene boer wacht óók
met oogsten z'n tijd af, de ander is te
vlug. De oogst droog binnen rijden, ligt
niet altijd, maar wel dikwijls aan de
boer zelf. Te vlug binnen halen kan
tijdelijk voordeel lijken, maar geeft veel
al schade bij het dorschen en nog meer
bij het afleveren van het zaad. Schade
dus voor de boer bij de uitbetaling, maar
ook schade aan het graan, dat ons volk
moet voeden.
Daarom, akkerbouwers, groot en
klein; oogst met overleg, wacht tot uw
koren droog in schooven of schelven op 't
land staat en laadt het dan op de wa
gen naar uw schuur of deel, maar niet
vroeger.
RECENSIES.
Illlllllllllll
DE STRIJD OM DE FJORDEN
Een Noorsch oorlogsdagboek
door Overste Getz, commandant
van de vijde brigade van het
voormalige Noorsche leger.
Uitgave van W.J. Thieme en Cie
Zutphen.
Wie belang stelt in de gang van zaken
tijdens de oorlog in Noorwegen vindt in
dit boek van overste Getz, die een be
langrijke rol heeft gespeeld bij de verde
diging van Noord-Troendelag, een docu
ment van groote waarde. Het is een, op
het eerste gezicht uiterst sobere afdruk
van de verschillende berichten, bevelen,
brieven, die van het Noorsche regiments-
en brigadebureau zijn uitgegaan; maar
wie deze gegevens aan de hand van het
in het boek opgenomen kaartje met aan
dacht volgt, ontdekt daarachter de tra
gische geschiedenis van een leger, dat
met groote dapperheid vocht en dat de
strijd tot het uiterste volhield, maar ten
slotte niet kon ontkomen aan zijn nood
lot, dat bepaald was door de geringe ge
oefendheid, de slechte uitrusting en het
totaal gebrek aan de noodige wapens en
munitie.
Hadden de geallieerden, zooals oor
spronkelijk in de bedoeling lag, voldoen
de hulp geboden, en waren ze niet op 't
kritieke moment zonder voorafgaande
waarschuwing plotseling weggetrokken
FRANKRIJK
In Frankrijk worden tabakskaarten
ingevoerd Personen van 18 jaar en ou
der zullen per week 20 sigaretten kun
nen koopen.
De voormalige opperbevelhebber
van de Fransche troepen in Syrië, Gene
raal Denz, is met 35 officieren geïnter
neerd in afwachting van de vrijlating
van alle door de Franschen gevangen ge
nomen Britten.
SOVJET-RUSLAND
Eind vorige week heeft het Sovjet-
leger in de Oekraine zware, bloedige ver
liezen geleden, minstens 200,000 man.
In Estland werd Wesenberg door
de Duitsche troepen genomen.
Franc-tireurs worden door de Sov
jet-leiding erkend niet alleen maar ook
onderscheiden. Twee van hen werden be
noemd tot helden van de Sovjet-Unie.
Zij kregen de orde van Lenin en die van
de Roode Vlag.
ENGELAND.
In Engeland wordt voor a.s. winter
vermoedelijk rantsoeneering van huis
brandkolen ingevoerd.
Alexander, eerste lord der Britsche
admiraliteit, waarschuwde er voor, de
slag op de Atlantische Oceaan nog niet
als gewonnen te beschouwen. Engeland
heeft z.i. dringend meer snelle torpedo-
booteri, corvetten en andere schepen noo
dig.
Eind vorige week werden in een
luchtgevecht boven het Kanaal 24 Brit
sche toestellen neergeschoten, terwijl de
Duitschers geen verliezen leden.
Van Duitsche zijde wordt gewezen
op het steeds slechter worden van de
economische positie van Engeland, ter
wijl geen mogelijkheden tot verbetering
aanwezig zijn.
dan zou de zaak wellicht nog anders zijn
verloopen. Maar onder de gegeven om
standigheden was er geen andere oplos
sing.
Niet alleen oud-militairen, ook den Ne
derlandsche burger zal dit boek interes
seeren. Er is overeenkomst en verschil
tusschen de strijd van het Nederlandsche
en het Noorsche leger. Beide hebben de
eer gered en gedaan, wat mogelijk was
in dediachehjkste oogenblikken van hun'
geschiedenis, al hebben de Noren, vooral
dank zij de betere terreingesteldheid
voor een verdediging het langer weten
vol te houden.
Een boek om te lezen en te bestudee-
ren en dan in de kast te zetten om het
te bewaren als een waardevol document
voor de latere geschiedenis.
„GEDACHTEN VAN
FREDERIK DE GROOTE
Frederik de Groote, kernspreu
ken van de Staatsman, soldaat
en denker. Uitgave; P. N. van
Kampen en Zoon N.V., Amster
dam. 1941.
Het is ongeveer twee eeuwen geleden,
dat Frederik II als verlicht vorst heersch-
te over Pruisen. Aan het eind van zijn
loopbaan gekomen, gaf hij in 't Fransch
zijn „Mémoires" uit, waaraan de in het
hierboven genoemde boekje herdrukte
spreuken en uitspraken stellig voor het
grootste deel zijn ontleend.
Ze hebben voor een groot deel ook
thans, tweehonderd jaar later, nog haar
waarde behouden. Het boekje geeft. in
keurige vorm, behalve een aantal ge
dachten van de groote Frederik, 'n acht
tal portretten van de vorst op verschil
lende leeftijd en verschaft de lezer daar
door een uitstekend beeld van deze vorst,
veldheer en zooals hij zichzelf gaarne
noemde filosoof
Er komt ons uit deze bladzijden een
goed en nobel mensch tegemoet, een
vorst, die als vader over zijn onderdanen
wilde regeeren, en die hen in de eerste
plaats wilde dienen en goed doen; een
chef van soldaten met humane ideeën,
zoowel tegenover zijn ondergeschikten
als tegenover zijn tegenstanders; een
idealistisch denker over leven en dood
en derzelver beteekenis.
Een boekje, dat wij gaarne aan alle
staatslieden, militairen en andere men-
schen ook van onze tijd ter lezing zou
den aanbevelen, omdat zij er allen stellig
iets in zullen vinden, mits niet slechts
mooi gevonden maar ook beleefd, dat hen
beter zal maken, beter als mensch en be
ter geschikt voor hun taak.
Bij een herdruk bevelen we de uit
gever aan, een korte levensbeschrijving
van Frederik de Groote aan de verzame
ling te doen voorafgaan. Ze kan tot een
beter begrip hiervan bijdragen.
„HOE STERK IS DE
BRITSCHE VLOOT?"
door Dr. Otto Groos. Uitg.:
Gebr. van Cleef, Den Haag. 1941
Uiteraard zal bij de verdediging van
Engeland de Britsche vloot een zeer
voorname rol spelen, daar 't geheel dooi
water is omringd en de tegenstander der
halve uiteindelijk deze wateren moet
ITALIË
Italiaansche vliegers hebben
nieuw Malta gebombardeerd.
op-
NED. OOST-INDIE.
De heele bevolking van Batavia zal
tegen typhus, cholera en dysenterie wor
den ingeënt.
HONGARIJE
In W. Hongarije wordt niet meer
verduisterd, daar men de Sovjet-lucht
macht niet meer in staat acht belangrijke
aanvallen te doen.
DUITSCHLAND
De Duitsche pers houdt zich bezig
met documenten, volgens welke Roose
velt zou aansturen op onderwerping van
de Zuidamerikaansche staten.
BRITSCH-INDIE
Amerikaansche jachteskaders staan
op vliegvelden in Birma klaar om Ja-
pansche aanvallen op de Birma-weg (be
stemd voor aanvoer naar Tsjang-Kai-
Sjek) te verijdelen.
JAPAN
De woordvoerder van de Japansche
regeering stelt opnieuw vast, dat Japan
omsingeld wordt door de ABCD-slaten
(Amerika, Groot-Brittannië, China en
Duch East Indies). Dit zal Tokio echter
niet afhouden van zijn voorgenomen
koers.
PUNTDICHTEN.
ADVERTENTIE
Mevrouw van Toekomst, helderziende
Uit koffiedik, bericht beleefd,
Dal zij door surrogaatverstrekking
Voortaan niet meer garantie geeft
oversteken om op het Britsche eiland de
strijd voor goed te beslechten. Ongetwij
feld zal daarbij de Engelsche vloot tus
schen beide komen en alles in het werk
stellen om eventueele landingsmanoeu
vres te verijdelen. Juist in dat verband
is het van belang te weten, hoe het ge
steld is met de huidige sterkte van de
Engelsche vloot De Duitsche vice-admi-
raal Dr. h.c. Otto Groos vertelt daarover
in zijn hierboven genoemd zoo juist ver
schenen werkje een aantal belangwek
kende bijzonderheden. De Engelsche Ma
rine moet zich thans niet alleen te weer
stellen tegen de vloot van de vijand,
maar wordt eveneens dagelijks be
stookt door afdeelingen van het Duitsche
luchtwapen. Bovendien is het slagschip
in de huidige strijd ter zee verouderd en
te kwetsbaar voor mijnen en torpedo's.
Daarbij komt nog de kwestie van de fi
nanciering. Besteedde Engeland vroeger
verreweg het grootste deel van de voor
de landsverdediging uitgetrokken gelden
aan de Marine, thans moet deze vrijwel
gelijkop deelen met de luchtvloot en het
expeditieleger. Dat beteekenl ten naaste
bij een halveering van het voor de En
gelsche Marine bestemde geld, terwijl
met name de slagschepen in de laatste
kwarteeuw zooveel ingewikkelder en
kostbaarder zijn geworden. Deze en an
dere factoren bespreekt vice-admiraal
Groos en hij komt daarbij tot de conclu
sie, dat Engeland thans niet meer in
staat is, zijn uitgestrekte imperiale be
langen over de geheele wereld te behar
tigen en te verdedigen.
ALLE VREUGD WORDT UIT LIJDEN
GEBOREN. (Fred, van Eeden).
BINNENLAND
COLORADOKEVERS. Larven en vol
wassen exemplaren werden gevonden in
de Limburgsche gemeente Bergen.
UIEN EN KARWIJ. Voor de teelt van
deze gewassen is een speciale vergunning
noodig.
SPELT, evene en blauwmaanzaad mo-
gens productie-plan 1942 niet worden
verbouwd.
HOUT. Ons land krijgt een extra con
tingent, wel voor 10 mill, kronen, hout
uit Zweden, meest dennenhout (Europa-
press)
IN GIETHOORN is joden het bezoeken
van hotels, café's, enz. verboden, hoewel
burgemeester Voetelink zich daartegen
had verzet.
BLOEMENVEILING Westland te Poel
dijk had, dank zij export naar Duitsch
land over eerste halfjaar 1941 30 pet
grooter omzet dan zelfde periode 1940.
DE STAATSSCHULD van ons land is
vorig jaar gestegen van 4218 millioen tot
5239 millioen gulden, dus een vermeer
dering van ruim 1000 millioen gulden. In
de schuld zijn de voor Indie geleende be
dragen begrepen (117 millioen)
