TEXELSCHE COURANT
V
6 PUNTEN VAN BEUNG!
53ste Jaargang
Woensdag 3 September 1941
No. 5581
Texelsche Berichten
=Victorie
MELDT U AAN
want Duitschland
wint voor Europa
op alle fronten.
NEDERLAND VOEDT
ZICHZELF.
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v.. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR:
G. Joh. Duinker, Parksti*. 10, Den Burg
VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater
dags ('s morgens). Adv. opdrachten in
zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m.
ADVERTENTIES: 121/* cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
V1JSJ- plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
Omzetbelasting inbegrepen.
TEXELAARTJES: 50 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet (VOOR
UIT betaald)
Omzetbelasting inbegrepen.
ABONNEMENTEN: f 0.79 per kwartaal;
buiten Den Burg f 1.05; losse nrs 4 ct.
Omzetbelasting inbegrepen.
POSTREKENING no. 652.
HOE LAAT
OE ZON.
Wc 3 Sept. op 6.54;* onder 20,24
Do 4 Sept. op 6.55; onder 20 22
Vr. 5 Sept. op 6.57; onder 20,20
Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht
op: een half uur na zonsondergang.
Verduisteren: van zonsondergang tot
zonsopgang.
DE MAAN.
Wo 3 Sept. op 19,12; onder 4,12
Du. 4 Sept. op 19,43; onder 5,21
Vr. 5 Sept. op 20,09; onder 6.30
Volle Maan 5 Sept.: 19^36.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 3 Sept, 8,31 en 21,
Do. 4 Sept. 9,25 en 21,46
Vr. 5 Sept. 10.07 en 22,26.
Aan Zwembad De Schans een half
uur eerder.
Springtij 6 en 21 September.
ZWEMBAD DE SCHANS.
Geopend: Zondags van vm. 10 tot nm
100 en 3—6.
Maandags, Dinsdags, Donderdags en
Vrijdags van nm, 49 uur.
Wonesdags en Zaterdags van nm. 2-9.
WAT ER GEBEURDE....
3 SEPTEMBER;
1592: Jan Huygen van Linschoten komt
na zijn Indische reis weer in Enk
huizen terug.
1658: Olivier Cromwell te Londen over
leden.
1786: Goethe vertrekt voor een twee
jarig verblijf naar Italië.
4 SEPTEMBER:
1506: Erasmus verwerft te Turijn de
graad van doctor ln de theologie.
1807* De eerste stoomboot in geregelde
dienst, de Clermont, een uitvin
ding van Fulton (traject New-
York-Albany; 11 km. per uur).
1870: De republiek wordt uitgeroepen
in Frankrijk; keizerin Eugenie
vlucht naar Engeland.
1882: New-York heeft als eerste stad
ter wereld electrisch gloeilicht.
5 SEPTEMBER:
1798: De algemeene dienstplicht in
Frankrijk ingevoerd.
1902: De geneeskundige en anthrojio-
loog Virchow te Berlijn overleden
DE TERAARBESTELLING VAN
MEVROUW H. VISSER-DEWALD.
Nimmer woonden wij een begrafenis-
op Texel bij, waarbij een zoo groote
en algemeene belangstelling werd be
toond als bij die van het stoffelijk over
schot van mevr. H. Visser-Dewald, de
ëchtgénoote van Ds. F. Visser, dat
Maandagmiddag nabij de Ned. Herv.
Kerk aan de schoot der aarde werd toe
vertrouwd.
Te kwart over drie ving in de kerk de
rouwdienst aan. Leden van 't Ned. Herv.
Kerkkoor droegen de kist naar het
bedehuis, waar ze voor de preekstoel
werd opgebaard en onder een schat vao-
bloemen werd bedolven. Kransen en
bloemstukken waren er vfln familie,
vrienden, van de Texelsche predikanten
en predikantsvrouwen, van de kerke-
jaad, van het kerkkoor, van de Zuster-
kring, van de Meisjesvereeniging, ook
van die van de ring Texel, van de Zon
dagsschool.
Een aangrijpend moment was het,
toen de rouwstoet de kerk betrad en het
orgel te spelen aanving (slotkoor van de
Matthaus-passion).
Allen verhieven zich van hun zetel en
wachtten het oogenblik af, dar Ds. J.
Papineau Salm, die de dienst zou lei
den, een teeken zou geven, dat men
zijn plaats weer kon innemen. Er waren
zeer veel belangstellenden; we merkten
o m. op de Ned. Herv. predikanten van
De Waal, Oosterend en Den Hoorn met
hun echtgenooten; Ds. Gorter, Cand.
Wouda; leden van de kerkelijke col
leges en vereenigingen, gemeente-secr.
C. Jonker, en zeer veel anderen.
Nadat gezamenlijk gezongen was Je
en 3e vers van Gezang 184 (De Heer is
mijn Herder) hield- Ds, Salm een toe
spraak naar aanleiding van de woorden
„Les diables du Fuehrer".
Zoo noemden de Franschen de S.S.-
mannen, die evenals indertijd aan het
Westfront nu aan het Oostfront voor
waarts stormen en belangrijke punten
bezetten.
Les diables du Fuehrer. Een naam
die bewijst, hoeveel ontzag de tegen-4
standers hebben voor deze dapperen,
die zich hebben ingezet in het Oosten,
terwille van hun idealen en terwille van
de veiligheid van Europa.
Maar het zijn niet alleen dappere SS-
mannen die strijden in het Oosten te
gen de benden van Stalin. £)e geheele
Duitsche weermacht, de legers van Fin
land, Slowakije, Roemenië, Hongarije en
Italië, de legioenen van Zweden, Noor
wegen, België, Spanje en.Nederland
strijden mee. Ja, ook Nederlandsche
mannen hebben begrepen, dat zij schou
der aan schouder met de anderen moe
ten staan, omdat ook Nederland alleen
kan blijven voortbestaan, indien het
bolsjewisme volkomen vernietigd is.
Les diables du Fuehrer de duivels
van de Fuehrer daarmede samen te
mogen strijden tegen de Sovjets, onze
mannen van het legioen stellen er een
eer in.
En gij Nederlander, die nog steeds
geen besluit genomen hebt, waar wacht
gij op?
Voelt gij niet hoe eerloos het is, u te
verschuilen achter de argumenten, waar
van gij weet, dat ze volkomen valsch
zijn? Gaat gij voort met het bloed
uwer voorvaderen te verloochenen en
durft gij dan nog te spreken over onze
roemrijke geschiedenis, of schaart u
zich achter het vaandel van._ons legioen?
Nederland levert zijn aandeel in de
groote strijd in het Oosten en het is
plicht uw beste krachten daarvoor in te
spannen. Meldt u dus aan bij:
VRIJWILLIGERSLEGIOEN NE
DERLAND, Koninginnegracht 22
's Gravenhage.
VVVVVVVVVVVVVVVV
<5
<J
<5
<5
<J
WWW VVVVVVVVVV
GIFTEN WITTE KRUIS.
N. N., Den Burg f 2.50.
GIFTEN ALG. WIJKVERPLEGING.
N. N., Den Burg f2.50.
EIERLAND.
DE BLIKSEM SLOEG
SCHOORSTEEN WEG.
Tijdens de onweersbui, die_zich Zater
dagnacht j 1 boven ons eiland ontlastte,
werd de schoorsteen van de woning van
de fajnilie KI Wetsteen Lz., gelegen aan
de Slufterweg, door de bliksem getrof
fen en van het dak geslagen. Verder
werd er geen schade aangericht.
uit de Openbaring van Johannes, 7e
hoofdstuk, vs. 9-17 (Na dezen zag ik en
zie een groote schare, die niemand tel
len kon, enz). Hij sprak naar aanleiding
van het woord van Johannes den Doo-
per: „Hij moet wassen, en ik moet min
der worden". Deze woorden, aldus Ds.
Salm, meen ik van toepassing te mogen
verklaren op mevr. Visser. Wanneer wij
zoo spreken en denken, is dat zeker in
haar geest. God alleen is groot. Dank
baar zijn wij, voor hetgeen we in deze
„domineesvrouw van Den Burg" van
God hebben mogen ontvangen. Zij is
de vrouw van de dominee geweest, in
de volle zin van het woord. In haar had
de gemeente haar tweede predikant. De
gemeente heeft dat ook als zoodanig
aangevoeld. Wat heeft ze in de jaren,
dat zij zich geheel geven kon, wel niet
voor de gemeente gedaan! Haar kracht
was groot en h'aar gaven waren vele; ze
kon met menschen omgaan, organisee-
ren, leiding geven; ze had muzikale aan
leg; doch bij alles werd zij* gedreven
door de begeerte het evangelie te ver
kondigen, in het bijzonder bij de op
richting en leiding van het kerkkoor, bij
haar werk voor Zusterkring, Meisjesver
eeniging en Zondagsschool. Velen kwa
men tot haar tijdens haar ziekte; zij wil
den haar troosten, maar velen werden
door haar getroost. De pastorie was het
middelpunt der gemeente; ieder was er
welkom; wat zij deed, geschiedde met 'n
groote nuchterheid, vrij van sentimenta
liteit; zoo noodig, kon zij de waarheid
zeggen. In haar korte maar rijke leven
was zij een zeldzame steun van haar
man; samen bespraken zij het gemeente
werk, samen maakten zij plannen. Hoe
verheugd waren zij bij de geboorte van
hun kind. Te vróeg, naar menschelijke
berekening, is dit menschenleven afge
sneden. Afscheid heeft zij moeten, ne
men van alles, ook van haar man en
haar kind. Welk een verlies! Als de ge-
ONTMOETING TUSSCHEN DE
FUEHRER EN DE DUCE.
Uit het hoofdkwartier van de
Fuehrer, 29 Aug. (DNB) De Fueh
rer en de Duce hebben in de tijd
tijd tusscchen 25 en 29 Aug. een
bijeenkomst gehad in het hoofd
kwartier van de Fuehrer. Tijdens
deze besprekingen, die in het hoofd
kwartier Van de Fuehrer van het
N. ei< het- Z. front plaats vonden,
werdeïi erl'le militaire en politieke
kwesties die de ontwikkeling en
de duur van de oorlog betreffen,
diepgaand besproken.
De kwesties werden onderzocht
in de geest van de nauwe kame
raadschap en lotsverbondenheid,
welke de betrekkingen tusschen de
beide asmogendheden kenmerkt.
De besprekingen waren doordron
gen van de onwrikbare wil der bei
de volkeren en van hun leiders om
de oorlog tot het zegevierende ein
de voort te zetten. De nieuwe Eu-
ropeesche ordening, die uit deze
overwinning te voorschijn zal tre-
den, moet op zoo uitgestrekt moge
lijke wijze de oorzaken wegnemen
wel|je in het verleden aanleiding
tot de Europeesche oorlogen heb
ben gegeven. De vernietiging van
hel bolsjewistische gevaar en van
de plutocratische uitbuiting zal de
mogelijkheid verschaffen voor een
vreedzame, harmonische en vrucht
bare samenwerking van alle volke
ren van het Europeesche continent,
zoowel óp politiek als op econo
misch en cultureel gebied.
Aan de rede, waarmede Dr. F. E. Post-
huma de tentoonstelling „Nederland,
voedt zichzelf" opende, ontleenen we:
Ik moet wijden op zes belangrijke pun
ten, die men niet uit het oog mag ver
liezen, wil de Productieslag gewonnen
worden.
Bemesting.
In de eerste plaats het -bemestings-
vraagstuk Door de oorlogsomstandighe
den is de productie en aanvoer van
kunstmeststoffen zeer moeilijk gewor
den. Alle zorg dient besteed te worden
aan de in eigen bedrijf geproduceecde
meststoffen, stalmest en gier. Koolzaad
teelt wordt ten sterkste aangemoe
digd en bevorderd. Speciaal ,voor de wei
destreken in Friesland, Holland en
Utrecht mag ik nog wijzen op de bag
ger in de tochten en slooten. Vóór 1940
werd wegens de slechte bedrijfsuit-
komsten o.a. op arbeidsloon bezuinigd.
De kunstmest was goedkooper. Vaak
werden daarom de slooten niet of slechts
ten deele uitgebaggerd. .Nu is het de
tijd dit verzuim in te halen. Men- slaat
"daarbij twee vliegen in één klap, de
afwatering wordt verbeterd en de bag
ger vermengd met stalmest kan het
weiland ten goede komen.
Schadelijk gedierte.*
Daar wij zelf ons voedsel meer dan
noodig hebben, kunnen wij geen over
bodige meeëters gebruiken. Ik wil daar-
meente zich kon uitspreken, zouden we
nog veel meer hooien, maar dat zou niet
in de geest van de overledene zijn.
Spreker herinnert aan de Bijbelwoor
den: „Christus moet wassen, ik minder
worden". Zoo is het ook hier God heeft
anders beslist dan wij menschen ge
wild hebben. De wijze, waarop mevr.
Visser haar lot droeg, was een predi
king. Haar levensvlam is stil uitgegaan.
Zij streed om de vrede, welke haar ten
slotte werd geschonken. Zij kon ook ten
slotte slechts steunen op Christus al
léén. Zij waagde het met Hem en liet 't
leven meer en meer los, ook van man en
kind. Zij leefde tenslotte los van de aar
de, uitziende naar 't nieuwe Jeruzalem,
van welks fundamenten God de bouw
meester is. Jezus noemde Joh. de Doo-
perwde brandende en schijnende lamp.
De lamp van haar leven heeft helder
gr schenen en wc hebben ons in dat
schijnsel verheugd. Het was de weer
kaatsing van Christus. Van dat licht
heeft mevrouw Visser iets gezien en
laten weerkaatsen. Zou God haar mis-^
schien weggenomen hebben opdat wij
Christus beter zouden zien?
Jezus Christus is groot; Zijn naam zij
geloofd en geprezen.
Met deze woorden eindigde Ds. Salm
zijn toespraak.
Nadat gezamenlijk gezongen was vers
7 van de 27e Psalm (Zoo ik niet had
geloofd, dat in dit leven mijn ziel Gods
gunst en hulp genieten zou, enz), v«r-
eenigde men zich met de voorganger in
gebed. Daarna verliet men, diep onder
de indruk, van deze ontroerende plech
tigheid, het gebouw.
Terwijl de kist naar buiten werd ge
dragen, vertolkte de violist Jn. de Vrijer
op voortreffelijke wijze, met begeleiding
door de organist Jn. Visser twee lieve
lingsliederen van de overledene, eerst
een fragment uit de Matthaus-passion
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN |||||||||||t
FRANKRIJK
In het bezette Frankrijk moeten de
Joden hun radio inleveren.
NEEfT OOST-INDIE.
Tusschen Ned. Indië en Ja"pan wor
den de handelsbesprekingen weer voort
gezet
FINLAND
Aan het Finsche front werden ten
O. van Salla twee Sovjet-divisies volko
men vernietigd.
CHINA.
Tsjiang Kai Sjek wil volgende
maand 'n algemeene aanval tegen de Ja-
pansche legers inzetten. Engeland, de
Sovjets en de V.S. zouden daarbij helpen
VEREENIGDE STATEN
De Japansche ambassadeur Nomoe-
ra overhandigde President Roosevelt 'n
persoonlijk schrijven van- de Japansche
premier.
DUITSCHLAND
Britsche vliegtuigen lieten Vrijdag
nacht bommen vallen rond Mannheim
De schade was niet aanzienlijk. Een
bommenwerper werd neergehaald.
BELGIE
Met België blijft het normale post
verkeer gehandhaafd. Het bericht in een
vorig nummer, zoo herhalen we, had
alleen op het vervoer van brieven buiten
de post om betrekking.
om op de tweede plaats wijzen op de
bestrijding van schadelijk gedierte. Dit
jaar waren in vele streken ernstige
klachten over wildschade. Met veel
moeite is van de Overheid vrijgave van
hagelgeweren verkregen. De verwach
ting werd daarbij uitgesproken, dat ook
alle andere middelen ter verdelging van
schadelijk wild zouden worden gebruikt.
Ik behoef volgend jaar ter bestrijding
van de konijnenplaag geen enkel jacht
geweer, indien de boeren slechts verlof
en de plicht krijgen met alle overige
middelen deze plaag te bestrijden Ook
vogelschade dient bestreden alsmede in
sectenvraat. De coloradokever mag bij
ens geen kans krijgen. Onkruidbestrij-
ding en plantenziektenbestrijding dient
nog intenser te geschieden dan voor
heen.
Dierziektc-bestrijding.
Het derde punt, waarvoor ik de aan-
aacht wil vragen is de dierziektenbe-
strijding. De omstandigheden dwingen
ons de veestapel in te krimpen Het aan
tal, waarmee de rundveestapel ingekrom
pen moet worden, overtreft verre het
aantal tuberculose runderen. In een jaar
tijd had onze runderveestapel tubercu-
lose-vrij kunnen zijn. Het zal een zegen
zijn, indien door algemeen doorgevoerde
bestrijding over enkele jaren deze witte
pest tot het verleden zal behooren. Meer
aandacht moet ook besteed worden aan
de bestrijding van abortus Bang, schurft,
en runderhorzel. Liever twee gezonde
goed gevoede dieren dan drie of vier
magere, ziekelijke beesten.
Naast goed gemest, goed gevoed, vrij
van schadelijk- en ongedierte, goed ge
zond, moeten onze landbouwgewassen,
(„Wenn ieh einmal soil scheiden"} en
„Arioso" van Handel. Behoeven we nog
te vermelden, dat velen, hun ontroering
niet konden verbergen?
Op de doodenakker schaarden de vele
belangstellenden zich rond de groeve'
Een stralende zomerdag was het. Nadat
de kist was neergelaten, werd» het
graf door bloemen zonder tal aan het
oog onttrokken. Orgeltonen ruischten
over de laatste rustplaats heen. (Gezang
209: Op Uw woord, o leven van ons le
ven).
Hier was het, dat Ds. Visser woorden
van dank sprak, van dank voor al het
geen mevrouw Visser en hijzelf tijdens
haar ziekte en bij het overlijden had
mogen ondervinden. Een zware tijd ligt
achter ons, zei Ds., maar het heeft ons
aan niets ontbroken. Een schat van
troost en hulp was ons deel. Ook achjter
de kleinste gave voelden wij de wil ons
kracht en troost te willen schenken.
Zeer dankbaar ben ik voor de belang
stelling, ook van buiten de gemeente.
Moeilijk was het leven van mijn
vrouw de laatste jaren, maar ze heeft
de zware last kunnen dragen. De ge
meente, mijn vrouw en ik vormden een
driebond; wij hoorden bij elkaar; thans
zijn we met z'n tweeën, mijn kind is
nog jong. Doch het scheiden van haar
heeft ons dichter bij elkaar gebracht. Ik
bid God dat Hij mij wil gebruiken om
voor u een goede dominee te zijn. Ik
hoop, dat wij nog lang samen mogen
blijven. Laten we alle tweedracht uit
ens hart bannen. God sterke ons hier
toe. God geve, dat het rijke leven van
wie heen ging, rijke vruchten mag af
werpen.
Na deze woorden las Ds. Salm nog 'n
gedeelte" uit de H. Schrift, waarna hij
voorging in gebed.
^""Hiermede eindigde deze plechtigheid,
welke een diepe indruk heeft nagelaten
MET PROEVEN BEVINDT MEN AL
TIJD DE WAERHEIT.
AUSTRALIË.
De Australische premier Menzies
is afgetreden.
IJSLAND
Op IJsland is op 68-j. leeftijd over
leden Mgr. M. Meulenberg, de eerste
bisschop van IJsland.
EGYPTE
Op 26 en 27 Aug. werden bomtref-
fers geplaatst op vliegveld Ismailia
bij Suez.
ENGELAND
Bij de Faroer werd een vrachtschip
van 4000 l. tot zinken gebracht. Brit
sche vliegvelden werden bij herhaling
bestookt en zwaar beschadigd.
SOVJET-RUSLAND
Op 27 Aug. verloren de Sovjets 127
vliegtuigen.
Bij Reval werd een pantsertrein der
Sovjets getroffen; hij brandde geheel uit.
De verdediging van Petersburg
wordt de Sovjets al moeilijker gemaakt.
Zij beschikken nu nog maar over Kroon
stadt en Petersburg als steunpunten in
de Finsche Golf.
In de centrale sector waagden de
Sovjets een aanval met drie eskadrons
cavalerie. Ze werden alle drie volkomen
vernietigd
Een poging van de Sovjets om aan
de benedenloop van de Dnjepr de rivier
over te steken werd verijdeld. De pon
tons werden door het Duitsche vuur ver
nietigd.
paarden, rundvee en varkens ook van
prima afstamming zijn. Gebruikt zoo
veel mogelijk goedgekeurd zaaizaad en
pootgoed.
Onderzoekt uw dieren op productie
vermogen. Sluit u aaneen in melkcon-
trole- en fokvereenigingen. Juist onder
minder gunstige omstandigheden zullen
de goede rassen zich het beste houden.»
Koolzaad.
Bij onze geheele voedselvoorziening
baart op heden de vetvoorziening de
meeste zorgen. De vetbehoefte kan
slechts gedeeltelijk gedekt worden door
de productie van melk, vet, reuzel en
spek, daar deze productie gebonden is
aan het beschikbare veevoeder.
Het tekort kan en moet worden aan
gevuld 'door de verbouw v^n koolzaad.
Iedere Nederlandsche boer, die zijn
plicht tegenover zijn naasten kent, dient
koolzaad in zijn bouwplan opgenomen te
hebben. Weken aaneen is in de manifes
ten erop gehamerd. Ik heb mijn oproep
ir. alle dorpen doen aanplakken. Ik ver
wacht, dat de boeren aan deze oproep:
„Grasland scheuren en koolzaad verbou
wen!" gehoor hebben gegeven.
Visscherij.
Als laatste belangrijke punt, dat niet
vergeten mag worden, wil ik de vissche-
ïij noemen. Akkerbouw, tuinbouw, vee
houderij en visscherij zijn takken van
één bedrijf. Op de oorzaken, waarom on
ze visscherij zoo ten achter geraakt, is,
wil ik niet dieper ingaan. Noodzakelijk
is, dat zoodra de omstandigheden het
veroorloven, de visscherij zijn achter
stand inhaalt. Daartoe moeten reeds nu
plannen overwogen en de voorbereidin
gen getroffen worden. Ook tot de Ne
derlandsche reeders en visschers heb ik
mijn oproep tot de productieslag ge
richt.
Wij zielen winnen.
Nederland voedt zichzelf! is een
moeilijk te vervullen wensch, doch zal
ondanks alle zwarigheden en belemme
ringen ernstig moeten worden nage
streefd. Wanneer in moeilijke oogenblik
ken een van onze boeren mocht twijfe
len, wanneer bv. de toebedeelde kunst
mest ontoereikend is, wanneer het man
keert aan bouwmateriaal voor silo's en
gierkelders, wanneer de motorbrandstof
ontbreekt of iets anders, laat hij zich
dan de woorden eigen maken ja ie
der, die bij de productieslag betrokken
is moet dit doen de woorden, die Ad
miraal de Ruyter eens gesproken moet
hebben:
„Indien de Heeren Staten willen, dat
ik in het belang van het volk met deze
slechte en slecht uitgeruste schepen de
slag tegen de vijand winnen zal, ik zal
hem winnen".
MERKWAARDIGE ADVERTENTIES.
Kalftijd: Augustus.
Te koop gevraagd; in Augustus kal
vende aardappelrooiers.
(Agrarisch Nieuwsblad).
Bezitters te koop gevraagd.
Te koop gevraagd: hotels, café's en be
zitters van ledige flesschen Rijnwijn,
Wijn en andere soorten en jampotjes.
(Telegraaf.)
Dat houdt Zij niet vol!
Terstond gevraagd een net meisje
voor de huishouding en om in de win
kel behulpzaam te zijn, dag en nacht.
(Nieuwsblad v. Friesland).