TEXELSCHE COURANT
54ste Jaargang
Zaterdag 27 September 1941
Eerste blad No. 5587
—Victorie
Texelsche Berichten
Wees zuinig met wat U hebt.
vvvvvv vvvvvvvvvv
vvvvvv vvvvvvvvvv
want DuitsChland
wint voor Europa
op alle fronten.
MELDT U AAN
.1
Duitschland wint
voor Europa
op alle Fronten
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR:
G. Joh. Duinker, Parkstr. 10, Den Burg
LIJF- EN WAPENSPREUKEN.
IS. RECTE FACIENDO NEMINEM
TIMEAS
Doe wel en vrees niemand.
Van Sytzama, e.a.
TER OVERDENKING. ||||||||||V
BESCHULDIGINGEN.
Te velen onzer zijn al te gemakkelijk
en lichtvaardig met het uitbrengen van
beschuldigingen jegens anderen. „Het
is toch waar!" redeneeren ze, maar ver
geten, dat le. nog bewezen moet wor
den wat beweren en 2e. dat men
nog lang niet alles mag voortvertellen
wat waar is. Want niet alleen lasteren
maar óók kwaadspreken is een ernstig
kwaad. Desondanks lanceer en te velen
een beschuldiging met het grootste ge
mak en denken, van alles al te zijn,
wonneer ze o zoo rondborstig!!!
uitroepen: „dan heb ik me vergist". In
middels heeft de ongegronde beschul
diging haar wrange nasleep. Laat ons
daarom uiterst 'voorzichtig en omzich
tig zijn met beschuldigingen jegens ie
mand in het dagelijksch leven en zeker
in deze tijd.
ZONDAG, 28 September 1941.
Illlillillll VOOR HOOFD EN HART. Wlllliiii,
ZONDAG.
Zoover uw zelfbeheer sching gaat,
zoover gaat uw vrijheid.
MAANDAG.
Begeer geen dank. Wees tevreden
als gij geen ondank oogst.
DINSDAG.
De groote levenskunst is zichzelf te
vinden.
WOENSDAG.
Gij geeft al veel, al geeft gij niets
don een goed voorbeeld.
DONDERDAG.
Wilt gij, dat een ander zwijgt? Zwijg
dan. (Seneca).
VRIJDAG
Naarmate de stemming van zijn ge
moed is, beoordeelt de mensch hetgeen
hem omringt.
ZATERDAG
Wie de kunst verstaat het goede in
de menschelijke natuur bij anderen op
te wekken en te laten spreken, kan
gioote dingen doen, qok in een kleine
kring.
Illlillillll
HOE LAAT
BOOTD1ENST tot en met Zondag 5 Oct.
TEXEL— DEN HELDER v.v.
Van Texel 7.45; 14.—; 17.30
Van Den Helder: 9 30; 16.10; 19
BUSDIENST TH. REUVERS.
Van Den Burg: 11 en 17.30 uur.
Van De Cocksdorp: 8 en 16.15 uur.
Zondags van De Cocksdorp 10 uur.
y Van Den Burg: 11.
OE ZON.
Za 27 Sept. op 7,33; onder 19,28
Zo. 28 Sept. op 7,35, onder 19,25
Ma. 29 Sept. op 7,37; onder 19,23
Di. 30 Sept. op 7,38; onder 19,21
Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht
op: een half uur na zonsondergang.
Verduisteren: van zonsondergang tot
/onsopgang.
DE MAAN.
Za. 27 Sept. op 14,59; ónder 23.56
Zo 28 Sept. op 15,51; onder
Ma. 29 Sept op 16,37; onder 1,57
Di 30 Sept. op 17,14; onder 2,02
Volle Maan: Zo. 5 Oct. 10,32.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Za. 27 Sept. 2,11 en 14,38
Zo. 28 Sept. 3,07 en 15,40
Ma 29 Sept. 4,17 en 17,00
Di. 30 Sept. 5,46 en 18,31
WAT ER GEBEURDE....
27 SEPTEMBER:
1540: De Jezuieten-orde bekrachtigd
door Paus Paulus III.
1627: De theoloog en beroemde kansel
redenaar Bossuet te Dyon gebo
ren.
1325: De eerste spoorweg in Engeland
geopend (Stockton-Darlington).
1883: Uitbarsting van de Krakatau
richt groote verwoestingen aan.
-2b SEPTEMBER:
1895: De Fransche bacterioloog L. Pa
steur, die een serum tegen honds
dolheid uitvond, te Villeneuve
overleden.
29 SEPTEMBER:
1877: Prof. R Casimir te Kollum gebo
ren.
1886: J. Drijver, seer. Ned. Vereen, voor
Vogelbescherming en adm. Ver
een. tot behoud van Natuurmonu
menten in- Nederland, te Den
Hoorn' op Texel geboren.
1931: Opening wekelijksche vliegdienst
AmsterdamBatavia.
30 SEPTEMBER:
420: De H. Hieronymus in een klooster
bij Bethlehem gestorven; hij ver
taalde het O. Testament in het
Latijn.
1765: Mozart geeft een concert in Hotel
Vieux Doelen te Den Haag; hij
is pas negen jaar.
1874: Te Bern wordt het eerste wereld-
postcongres.
1913? De uitvinder van de Diesel-moto
ren, R. Diesel, overleden.
De strijd tegen het bolsjewisme
is een strijd, waarin beslist wordt
ook over de toekomst van Neder
land. Daarom zijn reeds duizenden
Nederlandsche mannen, strijders in
de gelederen van ons legioen en
daarom wordt ook van u verwacht
dat u zult helpen onderdrukte vol
keren te bevrijden van het bolsje
wistische juk.
Doet wat van u verwacht wordt,
doet uw plicht, meldt u aan bij het
VRIJWILLIGERSLEGIOEN NE
DERLAND, Koninginnegracht 22
's Gravenhage
ONDERHANDS VERKOCHT.
De heer S. Krijnen, Schildereinde,
heeft zijn woonhuis onderhands ver
kocht aan de heer G. Boerhorst, Molen
straat. De heer Krijnen gaat zich te
Santpoort vestigen.
BIGGENMERKEN.
We brengen onder de aandacht van
onze varkensfokkers, dat de 1 Juli 1941
in werking getreden 25 pet beperking
op de NIET-gebruikte biggenmerken ook
na 1 Oct. a.s. onveranderd gehandhaafd
wordt.
NATTE PULP.
We deelen onze veehouders mee, dat
zij nu natte pulp,Afkomstig van suiker-
bietenoogst 1941 vrij van de fabrieken
kunnen betrekken. Eerst was een aan
koopvergunning vereiseht
VLASVERVOER.
We brengen onder de aandacht van
onze landbouwers, dat vervoer van on-
gerepeld vlas alleen is toegestaan, wan
neer men een geleidebiljet kan toonen
van de Landbouw-crisis-org.
SCHAAKNIEUWS S.I.V.
Woensdag a.s. hoopt S.I.Vj. weer te
beginnen. Het plan is in 3 of 4 klassen
te spelen; dan zit er meer spanning in.
Alle leden worden verzocht Woensdag
avond om half negen aanwezig te zijn,
caar er nog enkele punten besproken
moeten worden. Nieuwe leden, die zich
wenschen op te geven, moeten dit voor
of op 1 Oct. doen en Woensdagavond
aanwezig zijn, daar zij anders niet meer
in de competitie kunnen meespelen. Z.
PAARDENVORDERING.
Bij de plaats hebbende monsteringen
en eventueel latere vorderingen van
paarden zal, voor zoover mogelijk, reke
ning worden gehouden met de al of niet
onmisbaarheid op de bedrijven. Daar de
houders (eigenaar of niet) Zoolang de
paarden in hun bezit zijn, hiervoor ver
antwoordelijk blijven, is het dringend
noodzakelijk, bij aankoop, verkoop, huur
verhuur of teruggave aan de eigenaar
van gehuurde paarden, indien deze reeds
geregistreerd en(of) gemonsterd zijn,
hiervan onmiddellijk kennis te geven
aan de Bureauhouder.
Mededeelingen
van Texels Bioscoop-Theater. ||||||||!!|1
ONDER GELE VLAG.
Voor het eerst weer na tien jaar doet
een schip,, het s s. Elmtree, het quaran
taine-station op het eiland San Luis Rey
aan. Peter Diercksen (Hans Albers) een
voormalig vlieger, die zich in Puerto
Guara als leider bij de expeditie van
profesSor Cameron moet aansluiten,
moet door een malaria-aanval op het
schip blijven. Na zijn herstel tracht hij,
om de aansluiting met de expeditie niet
te missen, te ontvluchten, maar na een
opwindende jacht wordt hij weer gegre
pen.
Op het eiland maakt hij kennis met
de bevallige journaliste Helen Roeder,
die hij tegen de al te groote opdringe
righeid van Orveda, de commandant
van het eiland, beschermt. Diercksen te
lefoneert in het geheim met Prof Ca
meron. Deze zendt een professor naar 't
eiland, maar na onderzoek wordt Dierck
sens ziekterapport toevallig verwisseld
met dat van iemand, die een ongenees
lijke hartkwaal heeft. Zuster Dolores
(Dorothea Wieck) vat evenals Helen ge
negenheid op voor Diercksen en uit ja-
BUITENLAND
Leningrad loopt vast.
Steeds nauwer wordt de stad ingeslo
ten. Er is voor de Duitsche legerleiding
geen aanleiding haar le sparen, daar
Stalin immers verklaard heeft, dat ze
tot het uiterste 2al worden verdedigd
Van duizenden huiaen is een vesting ge
maakt. Wie "er zich maar wéren kan,
dient mee te werken aan de verdediging
van de stad^ Reeds zijn Duitsche troepen
in de voorsteden doorgedrongen en de
tijd is niet ver af, dat Leningrad ten
val wordt gebracht. Vier en een half
millioen menschen zijn daar opgesloten
Toevoer van oorlogstuig en levensmid
delen is uitgesloten. Zoo moet de stad
wel het lot van Warschau ondergaan.
-c
De strijd aan het Oostfront.
In het gebied van Charkow werden 39
Sovjet-treinen door bomtreffers uit el
kaar geslagen. Beoosten Kiew zijn ster
ke afd. bolsjewisten totaal vernietigd,
waarbij een hunner'generaals sneuvelde
Ook ter zee krijgen de Sovjets rake klap
pen Zoo verloreïf zij het slagschip Ma-
rat, 23600 t Sovjeteq^daten, die zich op
Turksch gebied waagden, werden ge
vangen genomen en in een kamp onder
gebracht. De landengte bij de Krim
wordt bij herhaling door Duitsche vlie
gers bestookt en met succes..Twee eska
drons cavallerie, die bij Kiew een wan
hopige aanval op de Duitschers déden,
werden weggemaaid De weinige over
levenden zeiden, dat ze werden aan
gezet door pqiilieke commissarissen. Met
mitrailleurs zouden zij worden bescho
ten, indien zij in hun aanval op de Duit-
scherf mei volhardden.
BINNENLAND1
EEN BETONNEN PA^AL' viel aan de
Stadionweg te Rotterdam op de 60-jari-
ge werkman P. Venix, die kort daarna
is overleden.
IN HET VOLKSGEBOUW aan de
Prinsengracht te Den Haag zag de poli
tie Dinsdagavond een verdacht blauw
lichtje Bij onderzoek bleek, dat een 19j.
winkelbediende zich had laten insluiten.
Meneer had een breekijzer bij zich. Nu
zit hij. x
EEN DUITSCH CONVOOI werd voor
d Ned. kust door een vrij groote forma
tie Britsche vliegtuigen aangevallen De
Duitsche marineartillerie legde een gor
dijn van vuur om de schepen en haalde
drie bommenwerpers neer.
EEN DISTRIBUTIE AMBTEN AAR te
Amersfoort verkocht broodbonnen van
zijn bureau aan een kennis en deze ken
nis deed ze over aan bakkers .Nu zitten
zt allemaal met extra bonnen, n.l. van
de politie.
TE UTRECHT is in het gebouw der
Vrijmetselaarsloge een z.g. onthullings
tentoonstelling geopend. Naar het Alg.
Handelsblad meldt, bewijst alles ten
duidelijkste de op dit gebied werkzame
ioodsche invloeden.
OOSTERBEEKSCHE TUINLIEDEN*
stelden zonder goedkeuring van de over
heid het uurloon hooger en wel op 50 ct.
vast. Deswege is hun f 15 tot f 25 boete
opgelegd. Hierbij is rekening gehouden
met het feit dat de overtreding te goe
der trouw werd begaan
EEN FIETSENDIEF, die er Zondag
avond in Zaandijk op een gestolen fiets
van door ging, werd dopr de politie in
een been geschoten. Ook >en onschuldi
ge voorbijganger werd, als gevolg van
de duisternis, in een been geraakt. Beide
personen werden ter plaatse verbonden.
De politie- deed een goede vangst. Het
was W.J. uit Wormerveer, die al meer
karretjes" had zoekgemaakt.
loezie stuurt zij nu het verkeerde rap
port naar prof. Cameron. Hierdoor
wordt Diercksen de leiding van de ex
peditie ontnomen. De zekerheid, ten
doode v opgeschreven te zijn, brengt
Diercksen geheel uit zijn evenwicht en
in het besef, Helen thans niet aan zich
te- mogen binden, vertrekt hij, zonder
afscheid te nemen, vergezeld van zuster
Dolores, die 'm nog steeds liefheeft. Dan
doen zich merkwaardige verwikkelingen
voor. Helen meent door Diercksen te zijn
bedrogen De expeditie blijkt inmid
dels door inboorlingen le zijn ingesloten!
Een hulpexpeditie wordt ^samengesteld
en Diercksen doet dienst als observatie
vlieger. Bij zijn afscheid bekent Dolores
haar bedrog. Hij is woedend: Het is haar
schuld, dat hij de expeditie niet kon lei
den en dat hij Helen had moeten ach
terlaten. Dolores verklaart alleen uit
liefde voor hem gehandeld te hebben
De geschiedenis wordt al spannender,
nieuwe moeilijkheden ontstaan, maar
ook nieuwe mogelijkheden. In ademloo-
ze spanning volgt de toeschouwer de
ontwikkelingsgang van het filmverhaal,
dat hem geheel in beslag neemt.
Een film met Hans Albers en andere
sterren van de eerste grootte. Dat is 'n
waarborg voor een genotvolle avond.
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN |j||||i:i||l
DUITSCHLAND
Bij het sloopen van een boerenhuis
te Fliess, Boven-Inndal, zijn speelkaar
ten uit het jaar 1475, gedrukt in Ulm,
voor de dag gekomen.
OENEMARKEN
In Denemarken is het hotels verbo
den hun menu in de kranten af te druk
ken. Een hotelier liet nu een puzzle op
nemen, waarvan de oplossing zijn me
nu van de dag weergaf. Hij kwam er
met een waarschuwing af Maar hij mag
niet meer van die raadseltjes opgeven.
SOVJET-RUSLAND
De laatste dagen is door de Sov
jet-Unie voor vijf millioen dollar goud
near de V S verscheept. De helft van
een door de V.S. toegestane leening is
hiermee voldaan.
Uit de lucht genomen foto's leeren
dat beoosten Kiew in het kamp der Sov-
jet£ de grootste wanorde heerscht. Dat
moet spaak loopen.
BELGIE
Invoering van een eenheidssigaret
en van een rookkaart, zooals in Frank
rijk, is in België nog niet noodig. Er
kan nog wel wat worden ingevoerd.
ZWEDEN
De Zweedsche premier hield een
rede, waarin hij zeide, dat Zweden vast
besloten is, alles te doen, om niet in de
ooi log betrokken te worden.
FRANKRIJK
Vier Fransche generaals, leden van
de Generale Staf zijn gepensionneerd,
omdat ze lid waren van een Vrijmetse
laarsloge.
IJSLAND
Een Amerikaansch journalist, die
IJsland, bezocht, verklaarde, dat de be
volking er pro-Duitseh is en dat men op
de straat vaak „Heil Hitier" hoort.
ENGELAND
Eenige duizenden manschappen en
veel oorlogstuig zijn te Gibraltar aange
komen.
De belastingdruk stijgt in Engeland
voortdurend. Het aantal belastingbetalers
is er verdrievoudigd.
Alle ijzeren hekken, poorten, sta
ven, en^ in Manchester moeten worden
ingeleverd. De -oorlogsindustrie h**eft
ij\er noodig.
IRAN
De nieuwe Sjah heeft zijn vermo
gen aan de staat afgestaan. De groot
grondbezitters volgen zijn voorbeeld.
Anders gaan de Sovjets de boel straks
toch verdeelen. In N.-Iran zijn ze daar
mee al bezig.
De Iraansche kroonschatten, plm.
25 millioen p. st., zullen naar de V. S.
Worden verscheept. De afgetreden Sjah
zal met zijn gezin naar Br.-Indië gaan.
x
KROATIË.
De Kroatische staat heeft het bezit
van de Servische Grieksch- Kath. kerk
verbeurd verklaard.
TURKIJE
Ook de kleinste voorraad olie en
benzine moet door de Turken worden
aangegeven.
VEREENIGDE- STATEN
Sonja Henie is Amerikaansche ge
worden.
De onderhandelingen V.S.Japan
zijn op iTet doode punt gekomen.
CHINA.
Sedert het met China in conflict
kwam, heeft Japan 1985 vliegtuigen van
Tsjoengking vernield.
OOK MET UW KEUKENGEREI!
Het moet in deze tijden langer mee
dan normaal. Wanneer wij er allemaal
op letten, dat alles wat wij hebben met
de grootst mogelijke zorg wordt behan
deld, alleen dart kunnen wij voorkomen,
dat wij straks voor het feit zouden ko
men te staan, dat hetgeen vervangen of
aangevuld moet worden niet meer te
krijgen is.
Huisvrouw! zorg dat alles wat u hebt,
zoo zuinig en doelmatig mogelijk wordt
gebruikt.
Het zit vaak in kleinigheden: Laat uw
pannen bv. niet aanzetten of zwartbran-
den; dan zijn ze gemakkelijk en met
minder slijtage schoon te maken. U zult
er dus langer plezier van hebben. Een
arder voorbeeld: behandel uw electrisch
stiijkijzer met zachtheid, trek de stek
ker niet aan het snoer uit het stopcon
tact. Materiaal voor reparatie is
schaarsch en duur, zoowel op electrisch
als op velerlei ander gebied.
Laten wij ons instellen .op de zuinig
heid,-die wij zouden betrachten, wan
neer wij wisten, dat alles wat wij thans
hebben, niet meer aan te vullen en niet
meer te repareeren zou zijn.
Haal zooveel mogelijk uit uw voeding,
gebruik uw kleeding, uw brandstoffen
en uw huisraad zoo doelmatig mogelijk.
Vraag onze gratis brochure „Nuttige
Weiiken" met 1001 practische alviezen
op allerfel gebied. De oplossing van vele
problemen voor de huisvrouw in oor
logstijd. (Zie de bon elders in dit blad).
(Publicatie van het Departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart).
VOLKSKUNDE.
IIEKSENGELOOF EN
WALPURGISNACIIT.
lleksengeloof voor 40 eeuwen
Het geloof in heksen en toovenaars is
al zoo oud als de wereld zelf. Primitieve
volkeren gelooven, dat de wereld be
volkt is met alle mogelijke geesten, die
wel niet alle gevaarlijk zijn voor de
mensch, maar waarvoor men zich toch
in acht dient te nemen. Sommige men
schen waren in staat met deze geesten
in contact te treden, hun wraakzucht af
te koopen, bijzondere gunsten of be
scherming van hen te verkrijgen of
door hun bemiddeling bovennatuurlijke
macht te krijgen, zoowel over menschen,
dienen en gewassen, als over de natuur
verschijnselen in het algemeen.
Zoo behoeft het dan ook niet te ver
wonderen, dat reeds in het oudste wet
boek ter wereld, n.l. het wetboek van
koning Hamrnoerabi van Babylonië, da
teerend van ongeveer 2250 jaar voor
Chr., bepalingen voorkomen ter be
straffing van heksen en toovenaars. Men
kende reeds toen de waterproef, zij het
in iets andere vorm, dan later bij ons
Wie van looverij werd beschuldigd,
moest in het water springen; zonk hij,
dan was hij schuldig, bleef hij drijven,
dan was hij onschuldig aan de hem ten
laste gelegde tooverij.
Waartoe een heks zooal in staat
was.
In de gedachtengang onzer voorouders
werden onverklaarbare gebeurtenissen
of ziekten toegeschreven aan bovenna
tuurlijke krachten, aan de machten der
duisternis. Storm, hagel of besmettelijke
ziekten? Het waren de heksen, en too
venaars, die ze veroorzaakten. Zij brach
ten een heksenstorm te weeg, door in
het water te roeren of door een toover-
poeder in de lucht te blazen. Een wei
land konden zij onvruchtbaar maken
door er op te ademen. Paarden, koeien,
ja, zelfs kinderen konden zij beheksen:
door allerlei ziekten en kwalen kwam
dat dan tot uiting. Kinderen kwijnden
weg, de koeien gaven geen melk meer,
de paarden wilden niet meer eten, en
de kippen lagen 's morgens dood in het
hok. Zij konden zich onzichtbaar ma
ken en zich veranderen in een dier, een
kat, een raaf of een pad. Door een boom
te verwenschen deden zij de heksenbe-
zems ontstaan; daarop voeren zij door de
lucht naar een of andere heksenwei of
heksenberg, waar zij met de duivel en
met tal van soortgenooten een ronde
dans uitvoerden en boosaardige plannen
beraamden.
In Duitschland trokken zij per bezem
steel naar de Blocksberg, in Nederland
o.a. naar de Mookerheide.
Zooals bekend maken zij haar tocht
naar deze vergaderplaatsen vooral in de
Walpurgisnacht, de nacht van 30 April
op 1 Mei. Volgens het oude volksgeloof
waren de booze geesten in die nacht bij
zonder gevaarlijk. Dagen van te voren
hadden daarom in Duitschland de jonge
lui de oude bezemstelen bij elkaar ge
zocht en op de avond zelf, als alle hek
sen er op uit zijn, zich een bezemsteel
te zoeken voor de tocht naar de Heksen-
.sabbath, steken de jongens hun bezem
stelen aan; ze gebruiken ze als fakkels
en loopen er schreuwende mee door de
velden om de onzichtbaar door 't lucht
ruim vliegende heksen op een afstand
houden. Hier en daar werden poppen,
welke heksen voorstelden, feestelijk ver
brand, ja, zoo diep was de afschuw te
gen de booze heksen bij het volk gewor
teld, dat men de verbrande pop tenslot
te met hooivorken en knuppels te lijf
ging, om haar geheel en al „af te ma
ken"..
Van de waakzaamheid, die men in de
Walpurgisnacht meende te moeten be
trachten, legt ook een voorschrift van de
Deensche koning Christiaan XI getuige
nis af. Hij vond het noodig zijn gerechts
dienaren op het hart te binden, juist
de 30e April een waakzaam oog te hou
den op alle menschen, die van hekserij
en tooverkunsten werden verdacht.