TEXELSCHE COURANT
54ste Jaargang
Zaterdag 25 October 1941
Eerste blad No. 5595
Texelsche Berichten
RIJKDOM.
Het Groote Misverstand.
De Strijd
aan het Oostfront.
Duitschland wint
voor Europa
op alle Fronten
mui
Uitgave
Firma Langeveld en De Rooij
Den Burg Texel Telefoon 11
Hoofdredacteur: Cr. Joh Duinker.
Wie is rijk? Hijdie te kort komt, of
hij, die overhoudt?; die gebrek, of hij
die overvloed heeft? Hij wiens be zittin
gen, naarmate zij grooter zijn, te meer
zorg vereischen om ze te behouden, of
hij die zich door eigen krachten onder
houdt?
Waarlijk, de maat van iemands ver
mogen wordt niet bepaald door de
schatting van hetgeen hij bezit. Niet
begeerig zijn is vermogend zijn; niet
koopziek zijn is een inkomen hebben;
en tevreden zijn met zijn deel is de
grootste en zekerste rijkdom.
Indien in zaken bedreven lieden land
en grond op hooge prijs schatten, de
wijl men aan die soort van bezit het
minst schade kan lijden, hoe hoog
is dan niet de deugd te schatten, die
ons zoomin ontroofd als afhandig
gemaakt kan worden, die door geen
brand of schipbreuk te loor gaat, die
door geen beroering van stormen of
tijden wordt aangetast! Alleen wie
haar bezitten, zijn rijk. Zij toch alleen
bezitten een zoowel vruchtdragend als
blijvend goed; zij alleen wat het
kenmerk is van de ware rijkdom
zijn tevreden met hun deel en hebben
oan hetgeen voorhanden is genoeg, zij
begeeren niet, zij derven niet, zij voelen
geen gemis en hebben niets te eischen
Slechten en hebzuchtigen daarentegen
naardien zij een onzeker en wisselval
lig bezit hebben, en altijd meer begee
ren, en er nog nooit één onder hen ge
vonden is die aan het verworvene ge
noeg had, kunnen niet alleen niet als
lijken en welgestelden, maar moeten
als armen en gebreklijdenden be
schouwd worden. (Cicero,).
ZONDAG, 26 October 1941.
VOOR HOOFD EN HART. |||||||li:t
ZONDAG.
Hel grootste geluk is: te kunnen wal
men wil en te willen wat men moet.
MAANDAG.
Voor hem. die leeren wil, is er overal
een school.
DINSDAG.
Niets is moeilijker te verdragen,
Dan een reeks gelukkige dagen.
WOENSDAG
Wie eens heeft beproefd kwaad met
goed te vergelden, zal nooit meer een
oudere wraakneming" begeeren.
DONDERDAG
Een goede daad is als het ware een
vrijbrief, die ons toegang geeft tot de
horten van onze naasten.
VRIJDAG.
Bij de vrcrag, wat wij beleven, geldt
met zoo zeer wat er o m ons is, als wel
wat er i n ons gebeurt.
ZATERDAG.
Heb de moed, critiek uit te oefenen
over uzelf, teneinde u de vernedering
te besparen, die van anderen te moe
ten aanhooren.
HOE LAAT
OE ZON.
Za. 25 Oct. op 8,22; onder 18,25
Zo. 26 Oct op 8,24; onder 18,24
Ma. 27 Oct. op 8,26; onder 18,22
Di. 28 Oct. op 8,28; onder 18,19
Vorduistereu: van zonsondergang tot
zonsopgang.
DE MAAN.
Za. 25 Oct. op 13,48; onder 22,48
Zo 26 Oct. op 14,36; onder 23,54
Ma 27 Oct. op 15,36; onder
Di. 28 Oct. op 15,50; onder 1,02
Eerste Kwartier M. 27 Oct. 7.04.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Za 25 Oct. 1,06 en 13,31
Zo. 26 Oct. 1,56 en 14,24
Ma. 27 Oct. 2,54 en 15,26
Di. 28, Oct 4,01 en 16,41
PRAATJE OVER GEMEENTEWAPENS
VAN GRAVEN, EEN HOED
EN EEN OOIEVAAR.
De wapens van Bodegraven en
's-Gravenliage.
Tusschen 1010 en 1020 werd zekere
Dirk Bavo, Graaf van Bodeloo, door de
toenmalige Bisschop van Utrecht, Adel-
beid genaamd, met verscheidene goede
ren begiftigd ter plaatse, waar nu Bode
graven ligt, vroeger ook wel Bodeloden-
grave geheeten. Bisschop Adelbold lag
overhoop met Dirk III, Graaf van Hol
land en nu meende Dirk Bavo mooi zijn
slag te kunnen slaan, door de Bisschop
een handje te helpen; in troebel water -
je kunt nooit weten. Maar hij rekende
mis en het eind van deze krijgszang was
dat Bodelodengrave geheel in de macht
van de Graaf van Holland kwam.
Maar nu het wapen
het laat twee gekruiste
graven (spaden) zien
met een hoed, volgens
Laurlllard een z.g. „bo
de "-hoed. Met alle
macht heeft de teeke
naar „Bode-graven" dus
aan een sprekend wa
pen willen helpen. Uit historisch oog
punt bekeken is daar wel wat op aan te
merken- Maar dat is, zooals onze lezers
reeds eerder hebben bemefkt, bij wa-
[pens wel meer het geval.
Jiodrjn
Een deel van ons volk staat afwijzend
tegenover de NSB. Het weekblad „Volk
en Vaderland" heeft de oorzaken nage
speurd en komt tot de slotsom, dat die
afkeer een gevolg is van vaderlandslief
de. Een deel van ons volk, zoo betoogt 't
blad, is door gebrek aan juiste leiding
aan de verkeerde kant komen te staan.
Men dacht, dat de Volkenbond ons land
zou kunnen beschermen. De NSB wist
wel beter. Zij bestreed die bond en
pleitte voor de Duitsche zaak. Maar zij
werd met begrepen. Men vreesde onbe
wust een sterk Dutischland. Uit vader
landsliefde keerde men zich tegen de
NSB. Maar ook de NSB streefde naar
handhaving van ons vaderland, doch op
andere wijze. Uit vaderlandsliefde wend
de een deel van ons volk zich tot Enge
land, hoe dit land ons ook vernederde
en benadeelde (Boerenoorlog) en toen
de Duitschers in ons land kwamen, werd
dat nog erger. Men vreesde verlies der
zelfstandigheid. Ook de houding van dat
volksdeel tegenover de bolsjewieken is
verklaarbaar uit vaderlandsliefde. Wie
ons ook helpt al zouden de god
loochenaars er aan te pas komenals
we onze vrijheid maar niet verliezen.
Uit vaderlandsliefde vluchtte ons volk in
de Unie, in de hoop op deze wijze zijn
zelfstandigheid te kunnen bewaren.
Maar hiernaar streefde ook en streeft
nóg de NSB, maar zij doet het op haar
wijze.
Men zal inzien, besluit Volk en Va
derland, dat Mussert de eenige man was,
die na 15 Mei kans had op het vertrou
wen van de Duitsche bezetter Door zijn
houding in het verleden kon hij voor ons
volk pleiten en dat hij het goed heeft
gedaan, heeft de Rijkscommissaris eeni
ge maanden geleden bevestigd. Nu de
toekomstige vrijheid van Nederland de
zer dagen is komen vast te staan, kan
de kloof tusschen ons volk en de NSB,
het groote misverstand, worden ge
dempt
ZOO SPRAK.
RIJKSMINISTER GOEBBELS; De
oorlog tegen de Sovjets is wel beslist,
maar nog met geëindigd. Het Duitsche
volk heeft echter de kalmeerende zeker
heid, dat het dreigend gevaar uil het
Oosten bezworen is.
DE VALERA, de Iersche premiei Ier
land bevindt zich in giool gevaar aange
zien bijna dagelijks van de andere kant
van de Atlantische Oceaan uitlatingen
komen, volgens welke men „dit poli
tiek storende eiland nu eindelijk eens
wil opruimen"
WAT ER GEBEURDE
25 OCTOBER:
1555: Karei V doet afstand van de regee-
geering.
1616: Jan Pz. Coen krijgt zijn aanstel
ling als gouverneur-generaal van
Ned.-O. Indië.
1G47: De uitvinder van de barometer
(1643), Torricelli, te Florence over
leden.
1838: Geboortedag van George Bizet
(Frankrijk), de componist van o.a.
Carmen.
1887 De componist Willem Andriessen
te Haarlem geboren.
1930: Koning Boris van Bulgarije in het
huwelijk getreden met Prinses Gi
ovanni van Italië.
26 OCTOBER;
1492 Cuba door Columbus ontdekt.
1922' Opmarsch van de fascisten naar
Rome (40,000 man).
De roodc haan in Bodegraven.
Indien er een plaats in Holland "ge
vonden v/ordt, welke vaak en ernstig
door brand werd geteisterd, dan is het
wel Bodegraven Het begon al ten tijde
van de Hoeksche en Kabeljauwsche
twisten, toen een groot deel van het
plaatsje in vlammen opging. In 1507 en
in 1512 moest het dit lot opnieuw onder
gaan. De Gelderschen hielden een stroop
tocht en kozen om hun weg door Bode
graven. Maar het deerlijks! werd het
stadje gehavend, toen het in 1672 dooi
de Franschen werd bestormd. Ten getale
van 12000 man sloegen die lui daar aan
het plunderen en brandstichten vant je
welste; nagenoeg alle huizen, de kerk in
begrepen, brandden af. Nóg leest men
thans in de gevel van vele huizen het
jaartal 1673; toen herrees een goed deel
van Bodegraven weer uit de asch. De
laatste groote brand dateert van 1870
(31 Mei en 1 Juni) Ook deze richtte
groote schade aan.
Er was ereis
Er was ereis een Graaf, die Floris
heette en de bijnaam had van „de Vette"
Van hem is een handschrift uit denjare
1097 bekend, dat in Den Haag werd
gegeven,- maar waaruit met kan worden
afgeleid, dat er toen al van een plaatsje
van eenige omvang kon worden gespro
ken. Vermoedelijk had de graaf die
uit het Hollandsche Huis stamde er
een zomerverblijf. In 1250 stichtte Gra^f
Willem II, Roomsch koning, er een pa-
G1I TEN WITTE KRUIS.
B Den Burg f 5,
GIFTEN ALG. WIJKVERPLEGING
B., Den Burg f 5,
GEEN BROOI) ZONDER BON.
Geen bonnen voor geld!
Het Centraal Bureau voor het Bak
kersbedrijf doet een dringend beroep op
het publiek om toch vooral de voedsel
voorziening van het land niet in gevaar
te brengen door van de bakker brood
te verlangen zonder bon. Er zijn zelfs
menschen, die Uachten van broodbezor
gers tegen betaling broodbonnen los te
krijgen. Het gevolg zou zijn,'dat de bak
kers steeds minder meel lAinnen koo-
pen en tenslotte hun zaak moeten slui
ten. Laat dit beroep op het gezond ver
stand met vergeefsch zijn.
VEREEN. VAN OUD-LEERLINGEN
DER LAGERE LANDBOUWSCHOOL.
De alg- meene vergadering van boven
genoemde vereeniging is bepaald op
Dinsdag 28 October a.s. in de Land
bouwschool Aanvang 8 uur (n.t.) De
agenda vermeldt o.m Jaarverslag se
cretaris, Jaarverslag penningmeester,
Verslag afgevaardigde naar de Alg. Ver
gadering te Alkmaar. Bestuursverkie
zing, aftredend: Jurr. Beumkes en Jn
Leber. Beide heeren zijn niet herkies
baar. Bespreking winterprogramma. Me-
dedeelingen bibliotheek.
Het bestuur rekent op een goede op
komst van leden en donateurs naar deze
in alle opzichten belangrijke vergade
ring. J. C. R.
MOTORRIJDER BOTST TEGEN HEK.
Donderdagmiddag omstreeks een uur
is een motorrijder, die zijn voertuig niet
goed in zijn macht had, op de hoek
Zwaanstraat-Molenstraat legen het ijze
ren hek voor de kosterswoning bij de
R.K kerk gereden. Het ongeluk ge
schiedde doordat de motorrijder gas gaf
in plaats van de remmen aan te trek
ken. Het hek werd totaal vernield,
ook de zware steenen voeting. Het voer
tuig werd zwaar beschadigd, de bestuur
der bleef ongedeerd.
DE WAAL.
MEJ. BRANDS VERTREKT.
Mej. C. Brands, onderwijzeres aan de
o.l. school alhier, werd met ingang van
1 Dec. 1941 benoemd tot onderwijzeres
aan de o.l. school te Oude-Niedorp
27 OCTOBER:
1275: Graaf Floris V verleent tolvrijheid
aan Amsterdam.
1553: Michaël Servet, Spaansch ge
neesheer om den geloove te Ge
neve verbrand.
1848. Stichting van de Ned. Mij. tot Be
vordering der Geneeskunst.
1856: De letterkundige A. Rodenbach te
Rousselaire geboren.
1895 Mengelberg treedt voor het eerst
op als leider van het Concertge
bouw-orkest.
28 OCTOBER.
1466: Erasmus te Rotterdam geboren.
1485. De taalkenner en wijsgeer Rudolf
Agricola, een der geleerdste man
nen van de 15e eeuw (geb. te
Baflo) op een reis naar Italië over
leden.
1891: Japan door een aardbeving ge-r
teisterd.
1929 Beurspaniek te Amsterdam als
gevolg van de terugslag op de
Wallstreet-paniek.
leis, waar ook Floris V meermalen ver
blijf hield. Langzamerhand vestigden
zich in de omgeving ridders en edelen,
later ook winkeliers en handwerkslie
den Ziedaar de opkomst van „Den
Haag", welke naam vroeger de beteeke-
nis moet hebben gehad van „huis" of
„woning". De benaming 's-Gravenhage
dateert van omstreeks 1400.
De rol van de Ooievaar.
Men noemt de Hage
naars wel „Waterkij
kers", .ook wel Ooie
vaars, om van andere,
minder vriendelijke bij
namen maar te zwijgen.
Beide namen doelen op
het gemeentewapen, dat .xSimvtnhaqe
zooals de meesten wel J
zullen weten, een ooievaar vertoont, een
ooievaar op een gouden veld met een
palinkje in de roode bek. In de 14e en
15e eeuw vertoonde het Haagsche ge
meentezegel een poortgebouw. In 1587
werd een gemeentestempel met de af
beelding van een ooievaar vervaardigd
en van dat jaar af werden op de Visch-
markt geruime tijd op kosten van de
gemeente gekortwiekte ooievaars gehou
den; tevens werd sindsdien voor het
brandmerken van misdadigers een roos
ter met een ooievaar gebezigd! Waaraan
hel verschijnen van de ooievaar te dan
ken is? Dat is nog een raadsel. In elk
geval moet het wapen met die popu
laire gevederde vriend omstreeks de 16e
eeuw in gebruik zijn gekomen.
1.5 millioen vk. km. in het
Oosten bezet.
Het Duitsche opperbevel laat niets
aan het toeval over". Deze bekentenis
kwam een dezer dagen over de lippen
van de Britsche radio-omroeper Hall.
De man heeft gelijk. De berichten over
de strijd aan het oostelijk front spreken
daar iedere dag van. De uitgestrektheid
van het front in aanmerking genomen,
volgen de veroveringen in het onmete
lijke Sovjet-land elkaar met verbijsteren
de snelheid op. Wanneer we na vier
maanden strijd aan het oostelijk front de
balans opmaken, komen we tot de slot
som, dat de Duitsche troepen in die tijd
maar eventjes anderhalf milloen "vk.
km. lands hebben bezet; een gebied met
een bevolking van 65 millioen zielen, dat
is een derde van de totale bevolking der
Sovjet-Unie Een geweldige prestatie,
waarvoor zelfs de vijand zijn petje af
neemt.
Nieuwe veroveringen.
Pas is ook Stalino, een belangrijk in
dustriecentrum in het rijke Donetzge-
bied, in Duitsche handen gekomen, ter
wijl dit ook van alle eilanden aan dve
Baltische kust kan worden gezegd, nu
ook Dago daar veroverd is Ontzaglijk is
de moeite, welke de Duitsche troepen en
hun bondgenooten zich getroosten, maar
zij kunnen zich dan ook op groote suc
cessen beroemen. Tusschen 't Ilmen- en
het Peipus-meer moesten wel vijf dui
zend kazematten in gevechten van man
tegen man worden genomen; het gan-
sche terrein was met mijnen bezaaid,
zoodal hel oprukken groote vertraging
ondervond. Maar ook deze moeilijkheid
werd uit de weg geruimd; wel 80,000
mijnen werden opgespoord en onschade
lijk gemaakt. Toen kon de ring om Le
ningrad nog nauwer worden aangehaald.
VAN OVER DE GRENS.
In het land der godloozen.
Tijdens hun opmarsch zijn de Duit
schers geheele godloozen-musea in han
den gevallen. Vele van elders geroofde
kerkschatten waren met roode verf be
smeurd en van Sovjet-emblemen voor
zien. Zelfs had men in houten kruisbeel
den Sovjet-sterren geslagen.
Bondgenooten onder elkaar.
Het Engelsche blad Daily Sketch
schreef: Het is krankzinnig te gelooven,
dat de geallieerden cfe oorlog zouden
kunnen winnen zonder bloedvergieten
van de zijde van Amerika.
Het anMvoord van de Amerikaansche
Chicago Tribune hierop was; De Engel-
schen moeten eerst maar eens bewijzen,
dat zij bereid zijn, hun eigen bloed te
vergieten, en niet dat van andere naties.
„Beschermde" kleine landen.
Hoe kleine landen door Engeland en
de V.S. worden onderdrukt, en tot be
paalde handelingen worden gedwongen
blijkt uit deze berichten:
1. Onder Engelsche druk zegde Irak
zijn handelsverdrag met Japan op.
2. Op grond van een „afspraak" ge
lastte Afghanistan de Duitschers het
land te verlaten.
3. Curasao werd door de gevluchte
Nederl. regeering onder Engelsche „be
scherming" gesteld. (30,000 zielen; veel
suiker; belangrijke olieraffinaderijen^
Maar nu zullen de Yankees zich daar
vestigen.
4. Peru had 18 bommenwerpers van
Noorwegen gekocht. Maar de V.S. legde
er te Boston beslag op en laat Peru
maar protesteeren.
Cumplot tegen Noorwegen onthuld.
Uit de archieven van de Fransche Ge
nerale Staf zijn opzienbarende bijzonder
heden bekend geworden omtrent een
Fransch-Engelsch complot tegen Noor
wegen. Op 1 April 1940 werd aan de ge
zanten van Zweden en Noorwegen een
nota ter hand gesteld, waarin Engeland
en Frankrijk meedeelden niet langer te
kunnen dulden, dat die landen Duitsch
land van grondstoffen voorzien. In. ver
band hiermee zou op 5 April 1940 een
begin worden gemaakt met het leggen
van mijnen in de Noorsche territoriale
wateren. Wanneer de regeering te Oslo
de gevraagde medewerking weigert, zoo
schreef Daladier destijds aan de Fran
sche gezant te Londen, dan moet Enge
land zoo spoedig mogelijk de steunpun
ten in Noorwegen bezetten, die we noo-
dig hebben, eventueel met medewerking
der Franschen Het Fransche expedi
tiecorps werd in de Fransche havens ge
reed gehouden, maar het behoefde niet
uit te varen. Duitschland was de ande
ren een slag voor.
Na Generaal Modder komt Ge
neraal Winter aan de beurt.
De Engelschen hebben zich verheugd
bij de gedachten, dat Generaal „Winter",
d.w.z. dat de wintersche plagen, hen te
hulp zouden komen; maar de Duitsche
troepen trekken zich van deze grimmi
ge oude heer niets aan Generaal „Mod
der" hebben zij reeds uit de weg ge
ruimd; uit de vorderingen der laatste
dagen blijkt wel, dat ook zijn collega het
niet tegen hen zal bolwerken.
Vrijwel geen hulpverleening
mogelijk.
De bladen houden zich nog druk met
het probleem van de hulpverleening aan
Moskou bezig, maar geen mensch ziet 'n
oplossing. De Oostzeehavens kunnen niet
meer gebruikt worden. De havens aan
de IJzee? Naarmate het kouder wordt,
worden ze ontoegankelijker. Dan maar
via de Zwarte Zee? Een blik op de kaart
zegt voldoende. Aan de voornaamste ha
vens wappert de Duitsche oorlogsvlag,
terwijl andere havens door de Duitsche
weermacht volkomen worden beheerscht
Dan maar via Wladiwostok, door Sibe
rië? Dubbel spoor heeft men daar niet.
Dat schiet ook niet hard op. Generaal
Wavell voerde besprekingen in Teheran
en er was sprake van een „landbrug"
van Indië via Iran naar de Kaukasus,
Maar later kwam Reuter met 't bericht,
dat daar toch moeilijk wat van zou kun
nen komen, omdat de toestand in de
Sovjet-Unie „al weer zoo erg gewijzigd
was door de nieuwe overwinningen van
de Duitsche weermacht".
Een andere strop voor de Britsche
machthebbers was ook het verdrag, dat
Turkije met Duitschland sloot; een han
delsverdrag, maar dat voldoende zegt
omtrent de koers, welke Turkije voor
nemens is in te slaan. De overeenkomst
voorziet ook in de leverantie van oor
logstuig door Duitschland
Neen, het ziet er voor Engeland niet
naar uit, dat de zvyaar gehavende hor
den van Stalin nog zoo van nieuw oor
logstuig kunnen worden voorzien, dat
ze zich met eenige kans op suces weer
met hun vijand kunnen meten. In En
geland is alom onrust merkbaar over de
geslaagde Duitsche opmarsch in het land
van Stalin Daar had men in de verste
verte niet op gerekend.
D1STR1BUTIENIEUWS VOOR TEXEL
Inlevering bonnen winkeliers, enz.
Winkeliers, slagers, bakkers, enz die
nen op de voor hen bestemde dagen in
tc leveren de volgende artikelen en wel
voor 's morgens 12 uur.
Voor brood: alle bonnen 40 en de
bonnen, welke ook voor bloem aange
wezen zijn, n.l, 124 t.m. 127. Ook de
nieuwe bon kan ingediend worden.
Voor gebak: zie brood.
Van de boter- en vetkaarl de bonnen
39 en 40.
Voor kaas: de bonnen 131 t.m. 134.
Voor eieren: de bonnen gemerkt „een
ei" en „Ein Ei", in veelvouden van 10
stuks.
Voor vleesch (slagers): alle bonnen 40
en nog 99 V2 rantsoen van bon 39.
Voor vleeschwaren (winkeliers): alle
bonnen 40 en nog 9Vs rantsoen van bon
39.
Voor melk: alle bonnen 40 en de nieu
we bon.
Voor aardappelen: alle bonnen 39a en
3Pb en verder de bonnen 40a en 40b. De
bonnen 39a en 40a en de bonnen 39b en
40b op afzonderlijke vellen.
Alle bonnen dienen op de voorge
schreven wijze opgeplakt te worden;
geen nummers door elkander doch soort
bij soort De restanten eerst opplakken
en daarachter aan de nieuwe bonnen.
Ook de juiste ontvangstbewijsjes ge
bruiken.
BINNENLAND
OOK IN CASTRICUM breidt zich het
mond- en klauwzeer meer en meer uit.
UIT EEN WEI te Wijdenes haalde de
knecht van veehouder H. samen met
een tuinder een schaap weg. Hij meen
de. dat er geen haan naar zou kraaien,
maar beide heeren hadden buiten de
politie gerekend.
UIT EEN WONING aan de Deurlo-
slraat te Amsterdam, die een paar maan
den leeg stond, blijkt de inventaris groo-
tendeels gestolen. Ook levensmiddelen,
«dranken, sigaren, enz Wel voor f3000
met elkaar.
WIE EEN TUBE scheerzeep, tandpas
ta, enz. koopt, moet een leege tube inle
veren. Breng een leeg inktpotje mee,
wanneer u inkt koopt, een leeg gluton-
potje, wanneer u gluton koopt. Anders
kan de leverancier zijn voorraad niet
aanvullen.
DOOR MIJNEN, die aan het strand
van Wijk aan Zee explodeerden, is groo
te glasschade aangericht te Wijk aan
Zee. Van een der pensions werden wel
40 ruiten vernield. Plafonds scheurden,
muren werden ontzet. Beverwijksche
Crt.