TEXELSCHE COURANT
54ste Jaargang
Woensdag 29 October 1941
No. 5596
Het Opvoedersgilde.
Texelsche Berichten
De Toekomst
van Nederlandsch Indië
min
Duitschland wint
voor Europa
op alle Fronten
Uitgavö
Firma Langeveld en Oe Rooij
Oen Burg Texel Telefoon 11
Hoofdredacteur: G. Joh Duinker.
VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater
dags ('s morgens). Adv. opdrachten in
zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m.
ADVERTENTIES: 12Vt cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde 'adv. voor
viei plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
Omzetbelasting inbegrepen.
l'EXELAARTJES: 50 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet (VOOR
UIT betaald)
Omzetbelasting inbegrepen.
\BONNEMENTEN: f 0.79 per kwartaal;
buiten Den Burg f 1.05; losse nrs 4 ct
Omzetbelasting inbegrepen.
POSTREKENING no. 652.
HOE LAAT
POOTDIENST T.E.S.O.
Van Texel: 8,15 en 14,15
Van Den Helder: 10,30 en 16,30
IUSDIENST TH. REUVERS.
Van De Cocksdorp: 8 en 13,20 uur.
IVan Den Burg: 12 en 18 uur.
Zondags van De Cocksdorp 11 uur
j Van Den Burg 12 uur.
Bezoekuren
TEXELS NOODZIEKENHUIS
Dinsdags, Donderdags, Zaterdags
van 23 uur.
Zondags, Maandags, Woensdags en
Vrijdags van 23 en van 77,30.
»E ZON.
^o 29 Oct. op 8,30; onder 18,17
Po 30 Oct. op 8,31; onder 18,15
rr. 31 Oct. op 8,33; onder 18,14
Verduisteren-: van zonsondergang tot
onsopgang.
>E MAAN.
Vo 29 Oct. op 16,17; onder 2,11
j»o. 30 Oct. op 16,43; onder 3,18
|r. 31 Oct. op 17,07; onder 4,25
Volle Maan: Di. 4 Nov. 4,00.
OOG WATER OP TEXELS REE.
lo 29 Oct. 5,24 en 18,07
o. 30 Oct. 6,46 en 19,20
r. 31 Oct. 7,05 en 20,17
WAT ER GEBEURDE....
OCTOBER:
>56- De sterrenkundige E. Halley te
Haggerston geboren.
922: Benito Mussolini krijgt van de Ita-
liaansche koning opdracht tot het
vormen van een ministerie.
623: Mustafa Kemal president van de
Turksche republiek
0 OCTOBER:
^05: October-manifest van Czaar Nico-
laas II (wetg macht v. d. Doema,
uitbreiding kiesrecht, vrijheid van
drukpers, vereeniging en vergade
ring).
1 OCTOBER:
fl7: Luther plakt zijn 95 stellingen
over de aflaat aan de slotkerk te
Wittenberg aan. Hervormingsdag.
131: Eerste uitgave van de Enkhuizer
Almanak.
166: Een begin wordt gemaakt met het
graven van de Nieuwe Waterweg
172 Opening Noordzee-kanaal.
;de menschen, wie wij een
Leun zijn, geven ons houvast
O HET LEVEN. (Ebner-Eschenbach)
RAATJE OVER GEMEENTEWAPENS
EN MAL GEVAL.
Het kind uit de hoorn!
Wapenteekenaars waren destijds met
geschiedenis des vaderlands bepaald
•cht op de hoogte ofze achtten
t beneden hun waardigheid, zich te
rdiepen in vaak bejaarde, stoffige fo-
nten; een toch zouden zij daarin moe-
i naspeuren, hoe 't wapen van deze of
no gemeente er eigenlijk moet uitzien,
historisch verantwoord te heeten.
em het wapen van Uithoorn! Het
srtoont juist, wat de
aam van het plaatsje
gt: „d'r komt iets uit
hoorn" en wel niets
eer of minder dan
•n kinderhoofdje! En
et dat al is de gemeen-
sinds jaar en dag het
nd van de rekening,
anneer Uithoorn met dit wapen werd
ereerd", hebben we niet kunnen uit-
iizen; wel staat vast, dat het 11 Sept.
16 door de Hooge Raad van Adel werd
vestigd.
Uithoorn wil eigenlijk zeggen: „Hoek
n Uitert", d.i. Hoek van Utrecht; het
latsje behoorde vroeger tot de ge-
nte Utrecht, moet u weten. Het ligt
n de Amstel, waarover in 1636 door
Uithoornders 'n brug werd gebouwd,
aar toen in 1672 de Franschen kwamen
zetten, hebben ze die weer afgebro-
r. en toen duurde het tot 1711, eer de
ug er weer kwam. Verder maakt de
torie melding van een kolossale
and, veroorzaakt dpor broei in een
oiberg, welke zicö5#nidden in het dorp
ond. Verscheidene huizen aan beide
den van de Amstel ook de z.g. Meij-
nietenbuurt werden een prooi der
mmen; ook de eenige korenmolen van
dorp en het gerechtsgebouw.
Uithoorn/
GEMEENTE TEXEL.
SCHAPENSCHURFT.
De Burgemeester der gemeente Texel;
overwegende, dat in de gemeente bij
schapen eenige gevallen van schurft
rijn geconstateerd,
vestigt er de aandacht der betrokke
nen op, dat indien vee verschijnselen
van een besmettelijke ziekte vertoont,
de eigenaar, houder of hoeder verplicht
ia hiervan TERSTOND kennis te geven
aan den Burgemeester der gemeente
waar het vee zich bevindt.
Overtreding kan worden gestraft met
hechtenis van ten hoogste één jaar of
geldboete van ten hoogste vijfhonderd
gulden.
Texel, 27 October 1941.
De Burgemeester van Texel,
KAMP.
Ledental gegroeid van 200 tot
2000.
Onlangs werd te Amsterdam een
d? uk bezochte vergadering gehouden
door het district Amsterdam van het
Opvoedersgilde Na een inleidend woord
van Dr. A. Kooijmans hield Dr. E. Hons-
berg, rector van de Deutsche Ober-
schule te Den Haag, een zeer interes
sante lezing over de bestaansvoorwaar
den en de opgaven der geschiedenis als
wetenschap en onderwijsvak. Spr. be
toogde, dat het huidige geschiedenison
derwijs een onderwijs op politieke grond
slag moet zijn en dat de geschiedenis-
leeraar meer in het bijzonder het ver
hevene moet doceeren; hij moet hiermee
de weg wijzen naar het te bereiken doel:
de volksgemeenschap.
Na de pauze hield het hoofd van het
opvoedersgilde, prof. dr. R. van Genech-
ten, een rede, waarin hij zeide, dat nu de
tijd is gekomen om te beginnen met het
hervormen van het onderwijs in natio-
naal-socialistische zin. De geest op de
scholen moet noodzakelijk veranderen.
Ei moet ook daar begrip komen voor de
nieuwe tijd. We hebben daar in de eer
ste plaats menschen noodig die 't volk
in volksche zin kunnen voorgaan. Dit
geldt zoowel voor de hoogescholen als
voor het middelbaar en het lager onder
wijs. Daarvoor is het noodig een kader
te scheppen, dat zich met alle kracht in
zet voor het volksche onderwijs.
Wat het geschiedenisonderwijs aan
gaat, zeide spr., dat de geschiedenisboe
ken in hun huidige vorm moeten ver
dwijnen.
BELASTING BETALEN.
1 Nov. moet van de aanslag in de
Grond- en Personeele belasting betaald
zijn twee vijfden, wanneer het biljet
Aug. is gedateerd, 5/7 indien Mei
gedagteekend.
Van de aanslag in de Inkomstenbelas
ting moet 1 Nov. een kwart betaald zijn,
indien het biljet Aug. is gedagteekend;
vijf elfden, indien Mei gedateerd.
De kosten van deze waarschuwing zijn
in de abonnementsprijs van dit blad be
grepen
Kantoor Rijksontvanger.
Ingang 1 Nov zal het kantoor van de
Rijksontvanger van 's morgens half 10
af geopend zijn; ingang 1 Dec. van 's
morgens tien uur af.
HET IS STEEDS ONZE EIGEN
STEMMING, DIE AAN ONZE OMGE
VING LICHT EN KLEUR VERLEENT.
EEN VROUW MET EEN SCHORT
VOL ZAND.
Het wapen van Hillegersberg.
Wanneer we in de registers van de
Hooge Raad van Adel de beschrijving
opzoeken van het wapen der voormalige
gemeente Hillegersbeig (thans deel uit
makende van Rotterdam) lezen we daar:
„Van lazuur, beladen met een vrouwen
beeld, staande op een terras, alles van
goud". Maar bij wie het wapen bekijkt,
rijst de vraag: Wie stelt die vrouw
voor? Wat draagt ze in haar schort? Het
antwoord vinden we in de legende van
zekere reuzin, Hillegond genaamd. Zij
zou' schorten vol zand
hebben aangedragen om
een heuvel op te wer
pen. En op deze heuvel
zouden later de kerk ge
bouwd en een begraaf
plaats aangelegd zijn..
Mcqondsbcra. Volgens een andere le-
7 J zing, zou het ontstaan
van die heuvel meer aan het toeval te
danken zijn geweest. De reuzin Hille
gond kwam aanstappen met een schort
vol zand en daar scheurde opeens haar
boezelaar, waardoor de inhoud op de
grond viel en het aanzijn gaf aan een
heuvel. Hillegondsberg (later Hillegers
berg) ontleent hieraan zijn naam. Van
der Aa leidt de naam af van: I. de „H
Hildegardis", die door de Katholieken
als martelares wordt vereerd, en van:
II. de zandheuvel („berg"), waarop het
dorp werd gebouwd
PS. Horizontaal gestreept blauw
(lazuur), gestippeld goud.
CONSULTATIEBUREAU.
De eerstvolgende zitting van het con
sultatiebureau voor zuigelingen is be
paald op Vrijdag 7 November (volgende
week Vrijdag dus). In verband met de
gewijzigde bootdienst zal de arts op
Texel moeten overnachten. Daar Dokter
Ten Bruggencate hiertoe de noodige tijd
ontbreekt, zal dokter Fehrmann gedu
rende de wintermaanden zijn praktijk
waarnemen. Voor de afd. Texel van het
Witte Kruis brengt deze verandering
extra kosten mee, waarom de moeders,
die van de adviezen van het Bureau ge
bruik maken, vriendelijk wordt verzocht
de bus in de zaal, bestemd voor vrijwil
lige bijdragen, vooral deze winter niet te
willen vergeten. Door uw gift kunt u
blijk geven van waardeering. Moge de
opbrengst van die aard zijn, dat Texel
zijn consultatiebureau nog lang mag be
houden.
STROO VOOR
BLOEMBOLLENDEKKEN.
Alleen wanneer de PICA daartoe ver
gunning heeft verleend, mogen kweekers
stroo gebruiken om er hun bollen mee te
dekken. Voorwaarde is, dat men ook in
normale tijden daartoe stroo gebruikte
er dat alleen stroo van afwijkende kwa
liteit wordt genomen. Het aanvragen
van een aankoopvergunning moet over
de Alg. Vereen voor Bloembollencul
tuur loopen. Deze moet. de aan
vraag van een accoordverklaring voor
zien. We raden kweekers aan, hun ver
zoek voor te leggen aan de secretaris
van de afd. Texel van Bloembollencul
tuur. opdat deze daarop de vereischte ac
coordverklaring kan aanteekenen. De
aanvrage dient te vermelden: de te dek
ken oppervlakte en het kwantum stroo,
dat men noodig heeft. Zendt haar, voor
zien van de accoordverklaring, aan hel
Alg. Secretariaat, Krelagehuis, Haar
lem. Dit voorkomt vertraging.
DE WAAL.
SCHOOLNIEUWS.
Voor de betrekking van onderwijzeres
aan de o.l. school alhier worden sollici
tanten opgeroepen. De stukken moeten
vóór 1 Nov. in het bezit van de burge
meester zijn.
DE COCKSDORP
VAN EEN GERINGDE MEEUW.
Door Koos Boon, Arkomi, bij de Vuur
toren, werd 19 Oct. een doode zilver
meeuw gevonden met een ring, genum
merd 70927 Hij zond de ring op aan liet
Museum Voor Natuurlijke Historie te
Leiden en mocht daarvan bericht ont
vangen, dat de vogel op 23 Juni 1929 op
de Westermient als nestjong was ge
ringd.
BUITENLAND
Slachtoffer der wetenschap.
De Fransche radioloog Dr. Lobligeois
is dezer dagen overleden. Meer dan 40
jaar hield hij zich met radiumproeven
bezig. Daaraan heeft hij in 1936 zijn
eene arm en in 1940 zijn andere arm ge
offerd.
De Sovjet-Unie heeft afgedaan.
Tijdens een rede van de eerste lord
van de Admiraliteit, Alexander, in het
Engelsche Parlement, kwam het tot een
incident, toen gesproken werd over de
Engelsche hulp aan Sovjet-Rusland. Een
dc-; toehoorders riep n.l. „Eieren voor
Engeland zijn belangrijker dan granaten
vi or Moskou". Een ander riep: „De Sov-
je -Unie heeft afgedaan. Laat Engeland
eenzelfde lot worden bespaard". Het
duurde eenige tijd. voordat de rust was
tciuggekeerd.
RIJMELARIJTJE.
DE KRANT BLIJFT!
Hoera, hoera, m'n lezersschaar,
Daar lees ik in de „Tesselaar",
Ons krantje blijft bestaan!
En daarom span ik met plezier
En dubb'le vreugde thans mijn lier,
Dat zult gij v/el verstaan.
Waar menigeen voor was bevreesd,
Daarvoor ben ik nooit bang geweest,
Het leek mij al te dwaas.
Want Texel zonder Texelaar,
Dat is precies hetzelfd', nietwaar.
Als Holland zonder kaas.
Ons eiland is eenmaal apart,
Heeft eigen vreugd en eigen smart.
En ieder deelt daarin.
En juist die zoo intieme band
Wordt nog versterkt door onze krant,
Die komt in elk gezin.
En mag door tijdsomstandigheid,
'n Groot deel nieuws thans zijn gewijd
Aan binn'- en buitenland.
Toch wordt al wat er hier passeert,
Nauwkeurig steeds gepubliceerd
En blijft het ONZE krant.
Geluk gewenscht, Directie, dat
Ook in de toekomst trouw dit blad
Haar nieuws ons brengen zal.
Maar dat na deze harde strijd
Weer spoedig komt een beet're tijd,
Dat hoop ik bovenal.
HUIB DE RIJMELAAR.
Wij danken onze Rijmelaar en alle an
deren, die ons, in welke vorm ook, hun
gelukwensch deden toekomen, hartelijk
voor dit zeer gewaardeerd bewijs van
medeleven. DE DIRECTIE.
Ned.-Indië gaat zich, daartoe aangezet
door de in verbanning levende Neder-
landsche schijnregeering, gedragen, als
of het een Anglo-Amerikaansch protec
toraat vormt. Zoo schrijft Prof. mr.
dr. H. Westra in het Nationale Dagblad.
Het schijnt zonder meer aan Engeland te
worden overgeleverd:
De vraag rijst, wat er in de toekomst
mee zal gebeuren. Het is nog rustig in
het gebied van de Stille Zuidzee, maai
de atmosfeer wordt met de dag meer ge
spannen. Japan heeft de onderhandelin
gen met Amerika nog niet afgebroken,
maar het bereid zich op een komende
oorlog voor. Japan heeft ook alle reden
om op zijn hoede te zijn, nu de oorlog
in de Sovjet-Unie zijn einde nadert en
de strijd zich meer naar het oosten ver
plaatst Wanneer Amerika de Sovjets in
Siberië een handje gaat helpen en ook
Tsjoengking-China van oorlogstuig voor
ziet, kon Japan daar de handen wel vol
krijgen. Daarom houdt het een oogje in
het zeil en is het op alle gebeurtenissen
voorbereid De Vereen Staten versche
pen olie via Wladiwostok en maken
daarbij van zeestraten binnen het Ja-
pansche zeegebied gebruik. Daar kan
Japan niet mee accoord gaan; dat laat
zijn prestige met toe. Bovendien zou
Wladiwostok voor vijanden van Japan
als steunpunt voor vliegtuigen en duik-
booten kunnen worden gebruikt. Stel u
voor, dat het zou komen tot het bombar
deeren van Japansche steden met haar
houten en papieren huizenDe on
derhandelingen met de V.S. duren nog
voort. Laat ons hopen, dat ze tot een
bevredigend resultaat leiden.
Komt het tot een conflict tusschen Ja
pan aan de eene kant en Amerika-Enge-
land aan de andere kant, dan ligt Ned.-
Indië zeker in een hoek, waar klappen
zullen vallen. Van Japan uit zullen de
Philippijnen worden bestookt, van Indo-
China uit (Japan heeft daar steunpun
ten) Singapore. Ned.-Indië zou meteen in
de gevechtslinie liggen en zeker aanval
len op z'n olievelden op Borneo (Tarakan
en Balik Papan) kunnen verwachten;
aan brandstof heeft Japan groote be
hoefte.
Hoe belangrijk de strijd daarginds
cok moge zijn, zoo schrijft Prof. Westra,
de hoofdbeslissing zal wel in het Westen
vallen, waarbij thans als vaststaand
mag worden aangenomen, dat Engeland
de strijd in Europa heeft verloren, nu
zijn laatste bondgenoot op het continent,
Rusland, de ondergang tegemoet gaat.
Het is mogelijk, dat met het naderend
onheil eener Duitsche landing in Enge
land voor oogen, de Engelsche bevol
king zich van haar huidige leiders zal
entdoen en zal trachten door een verge
lijk met Duitschland te redden wat er
nog te redden valt. Als mogelijk gevolg
zouden onze koloniën hun houding kun
nen herzien, begrijpend, dat zij thans
voor de keuze zouden staan, óf tot het
moederland terug te keeren, óf zich de
finitief onder protectie van Amerika te
stellen, met het recente voorbeeld van
Curagao voor oogen. Maar ook deze keu
ze wordt beïnvloed, zoo niet bepaald
door de afloop van de mogelijke oorlog
in het Pacific-gebied, want alleen een
daar overwinnend Amerika zal in staat
zijn de droom, erfgenaam te zijn van het
Engelsche imperium, te verwezenlijken.
Doch zelfs in Amerikaansche kringen
wordt de uitslag van een oorlog tegen
Japan problematiek geacht, een factor,
die met de tegenzin van het grootste deel
der Amerikanen aan de strijd deel te ne
men, de intrede van Amerika sterk in
negatieve zin blijft beïnvloeden.
Met al de veronderstellingen en an
ders kan het nu eenmaal niet is het
voldoening gevend met een positief ge
luid te kunnen eindigen. Op de bij het
einde van deze oorlog te houden vredes
conferentie zullen de As-mogendheden
de leiding hebben, wat hun als bevrij
ders toekomt. De rol van Nederland en
van zijn overzeesch Indisch gebied zal
dan in hooge mate afhankelijk zijn van
de vraag, wat Nederland in deze strijd
heeft verricht. En ook daarom is het
zoo juist van de Leider der NSB gezien
cm door de daad het zenden van een
W A -regiment en door zijn bezielend
woord als geleide meegegeven, te zor
gen, dat wij aan het einde van deze strijd
kunnen zeggen, dat er tenminste een
groep Nederlanders is, die niet alleen de
nieuwe tijd hebben begrepen, maar ook
met de inzet van hun leven daaraan
hebben medegewerkt. Niet alleen de
toekomst van ons land zal er mee gered
worden, zoo besluit Prof. Westra, maar
waarschijnlijk ook onze rol als koloniale
mogendheid Niet met het schrijven van
boeken over wat wij daar deden, die
meestal afkomstig zijn van hen, die al
leen terug zien, maar door de daad van
medewerking kunnen wij bewijzen, dat
de vaderlandsche kracht, die eens ons
koloniaal rijk schiep, nog in ons waar
dig is.
ZOO SPRAK....
iiiiii
BINNENLAND
AARTSBISSCHOP CURLEY, Balti
more; Niemand moet zich laten wijsma
ken, dat Engeland strijdt voor christen
dom en democratie.
VOLKSTUINEN moeten worden gere
gistreerd. Voor 10 Nov. aangifte doen bij
de L.C.O te Alkmaar.
EEN WIELRIJDSTER van 51 jaar
j werd te Enschede door een auto doodge
reden.
DE NEDERLANDSCHE AMBULANCE
kan begin volgende maand naar het
Oostfront vertrekken.
DOOR DE DONKERTE is te Hoorn de
49-j melkrijder J. de G. te water ge
raakt en verdronken.
EEN MIJN ontplofte bij Zurich, dicht
bij de Afsluitdijk. Veel ruiten sneuvel
den, vooral te Wons. Zelfs twee km. be
zuiden Makkum zijn er gebroken.
VEERTIEN DAGEN gevangenis kreeg
oer. verzekeringsagent te N.-Amstel, die
NSB'ers met: tuig van de richel, vuile
verraders en schorum had betiteld.
IN EEN GARAGE te Rijswijk werd
een clandestiene slachterij ontdekt. Vier
personen werden gearresteerd. 424 kg.
vleesch werd in beslag genomen.
IN DE STADSSCHOUWBURG te Am
sterdam zal voor f 1600 een 30-tal in
stallaties voor hardhoorenden worden
aangebracht, verdeeld over alle rangen.
DRIE BONTJASSEN en 26 overjassen
werden gestolen uit kleedingmagazijn A.
B V. aan de Mauritsweg te Rotterdam.
De dieven hadden van een looper ge
bruik gemaakt
HET NORMALE AANTAL postbestel
lingen zal deze winter zooveel mogelijk
worden gehandhaafd. In Dec.-Jan. zal de
eerste bestelling in het algemeen niet
voor acht uur uitgaan, de laatste niet la
ter dan 17 uur.
TE SCHAGEN was het een dezer da
gen 25 jaar geleden, dat burgemeester
Cornelissen aan het bewind kwam. Op
zijn verzoek is er geen „drukte" van ge
maakt.
IN DE GEVANGENISSEN verbleven
m 1937 45131 personen. In de jaren 1937
tc. i en met 1939 daalde dit getal tot
36229. Hiervan waren 34930 mannen en
1290 vrouwen.
HET JODENPROBLEEM wordt voor
heel Europa van Berlijn uit opgelost.
Zoo verklaarde dokter Van der Pas op
de eerste landdag van het Medisch Front
te Maarsen.
EEN MEISJE van 18 jaar is op de
Rijksweg bij Rosmalen, nadat ze met een
hard voorwerp een slag op haar hoofd
had gekregen, door een onbekende van
haar fiets beroofd.
DE DADER van de moord in de rij
wielstalling te Amsterdam is nog niet
bekend. Wel is de zoon van de ver
moorde, de eigenaar van de stalling, ge
arresteerd. Hij had diverse fietsen ver
donkeremaand.
EEN MAAND GEVANGENIS was de
straf voor een jongeman te Amsterdam,
die zich aan opruiing had schuldig ge
maakt. Toen de politie een menigte men
schen moest verspreiden, had hij geroe
pen: „Wij willen geen jodenvervolging
door die fascistenbende".
OP DE EEM bij het gemaal De Haar
werden in een bootje de identiteitspapie-
ïen van een man en een vrouw uit
Utrecht gevonden. Later vond men hun
lijken. Uit de houding, waarin men bei
de personen vond, blijkt, dat niet aan
misdrijf behoeft te worden gedacht.
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN
ROEMENIE
Alle meerderjarige Roemeensche
jooen moeten, naar hun inkomen, een
hoeveelheid kleedingstukken inleveren.
ZWEDEN
In Zweden is een spionnagecom-
plot ontdekt. Getracht werd met zendërs
miltaire geheimen te verklappen.
JAPAN.
De 27-j. broer van de Keizer is ge
huwd met de 19-j. dochter van burg
graaf Takagi.
NOORWEGEN
De Noorsche Centrale voor de pels-
handel zal naar Duitschland 50,000 zil-
\ervossen leveren.
jTALIE
De universiteit van Rome heeft de
Duitsche minister Funk vereerd met 't
eeredoctoraat van de faculteit van de
Volkshuishouding.
