<3fiet ®era J2in6a tïïofi.
54ste Jaargang
De laatste ronde
Zaterdag 21 Maart 1942
Eerste blad
No. 5636
Texelsnhe Berichten
Gemengd Nieuws
Uit dankbaarheid een gulle gift
Voor de laatste Winterhulp-collecte
Uitgave
Firma Langeveld. en De Rooij
Den Burg Texel Telefoon 11
Hoofdredacteur: G. Joh. Duinker.
Verantwoordelijk v. heele inhoud
Voor de laatste maal
deze winter doet de
Winterhulp Nederland
een beroep op u allen.
De laatste ronde is in
geluid, de laatste col
lecte is op het oogenblik
aan de gang. Voor de
laatste maal in dit seizoen wordt er een
beroep gedaan"op de vrijgevigheid van
iedere Nederlander, die wat wil missen
voor het sympathieke werk van de Win
terhulp Nederland. En Winterhulp ver
wacht, dat iedere Nederlander zijn plicht
zal verstaan en ditmaal een offer zal ge
ven, een gift, die als 'n waardig sluitstuk
kan worden beschouwd. Er is nóg veel
leed te lenigen en zoo helpt Winterhulp
Nederland duizenden gezinnen.
Nederlanders, helpt mede, laat deze
laatste collecte de verwachtingen over
treffen. Koopt een Winterhulpspeldje, 'n
bloempje, een lentebode en maakt uw
minderbedeelde landgenooten gelukkig.
Rn offert blijmoedig; het zijn uw eigen
landgenooten, die er van kunnen profi
teered Hoe grooter uw offer, des te
grooter de hulp, die kan worden ver
leend.
De lente is komende, tooi u dit week
eind met een lentebode op uw jas, met
zoo'n bloemenspeldje van de Winter
hulp. Steun zoodoende het devies van de
ze laatste Winterhulpcollecte:
Lenteboden op uw jas;
Winterhulp een volle kas!
TER OVERDENKING.
HET GEHEIM.
,,Het blijft onder ons.
Hoe dikwijls wordt dit gezegd, en
ook schoon niet altijd gemeend.
Maar het blijft niet .onder ons."
In de regel gaat het zóó, dat, wat van
daag bekend is aan twee, morgen
wordt geweten door vier, overmorgen
door acht, na korte tijd door zestien,
door twee en dertig, zet de opklim
mende reeks maar voort!
Wie een geheim wil bewaren wer
kelijk bewaren spreke er met nie
mand over. Hij houde het voor zich al
léén. Hij doe er het zwijgen toe.
Maar hoeveel, of liever hoe weinig
menschen kunnen dit
ZON AG, 22 Maart 1942.
VOOR HOOFD EN HART.
ZONDAG
Heb één goede gedachte en men
leent u er twintig. (Eschenbach.)
MAANDAG.
Niets ontroert de mensch meer dan
een verzoening. (Jean Paul.)
DINSDAG.
Een spelend kind is een mensch in
zijn hoogste ontplooiing. (Schiller).
WOENSDAG.
Gebrek aan geestdrift is vaak gebrek
aan geest.
DONDERDAG.
Groote gedachten, in practijk ge
bracht, worden groote daden.
VRIJDAG
Niemand kan iets goeds doen, die
zijn werk niet voor belangrijk houdt.
ZATERDAG.
De geest lijkt op staal; als het niet
voortdurend geslepen wordt, gaat hei
roesten.
HOE LAAT
DE ZON.
Za. 21 Maart op 7,43; onder 19,53
Zo. 22 Maart op 7,41; onder 19,55
Ma. 23 Maart op 7,39; onder 19,57
Di. 24 Maart op 7,35; onder 19,59
Verduisteren: van zonsondergang tot
zonsopgang.
Auto's en rijwielen licht op: van zons
ondergang tot zonsopgang.
DE MAAN.
Za. 21 Maart op 9,54; onder 0,47
Zo. 22 Maart op 10,26; onder 1,40
Ma. 23 Maart op 11,00; onder 1,45
Di. 24 Maart op 11,42; onder 2,41
Eerste Kwartier 25 Maart: 2,01.
HOOG WATER OP TEXELS BEE.
Za. 21 Maart 0,46 en 13,02
Zo. 22 Maart 1,19 en 13,37
Ma. 23 Maart 1,54 en 14,12
Di. 24 Maart 2,32 en 14,54
Springtij 31 Maart.
MERKWAARDIGHEDEN
Zij was niet dood.
„Een oude rijke tante is overleden en
heeft nu een zonderling plan uitgewerkt"
(Dracht. Crt.)
„Hij zag van de eene kant eenige wiel
rijders aankomen, bij wie ook de ver
moorde vrouw." (Tel.)
OVER POSTZEGELS.
TEXELSCHE COURANT
Duitschland gaf ter gelegenheid van
de Heldengedenkdag een blauw-zwarte
postzegel uit met toeslag voor het cul
tuurfonds.
GIFTEN WITTE KRUIS.
N N., Den Burg f 2,
GESTORVEN SCHAPEN
EN LAMMEREN.
Thans kan nog worden medegedeeld,
dat aan de Tweede Dwarsweg in het
Noorden een keet is geplaatst en dat van
heden af de gestorven schapen en lam
meren (al het andere vee moet naar de
noodslachtplaats!) aldaar kunnen worden
gevild en begraven.
De gemeente-veldwachter Van den
Brink zal iedere werkdag van 2 tot 6 op
het terrein ^aanwezig zijn en de namen
der eigenaren van de aangevoerde die-
ïen noteeren; de handelaren zullen dus
's morgens de dieren kunnen ophalen en
ze 's middags tusschen 2 en 6 uur bij de
gemeenteveldwachter kunnen inleveren.
Iedere Maandag wordt door de gemeen
te-veldwachter een opgave van de na
men der eigenaars aan de Keuringsvee
arts verstrekt, opdat deze de afkeurings-
bewijzen aan de respectievelijke veehou
ders kan toezenden. Wanneer men dus
dieren vilt en begraaft, zonder daarvan
de gemeenteveldwachter kennis te ge
ven, ontvangt de veehouder geen afkeu-
ringsbewijs. E. N.
DIPLOMA ASSO.
De heer C. Mets alhier slaagde voor 't
Diploma Warenkennis (Tabak) van het
Instituut Asso te Arnhem.
WAGEN TE VROEG GELOST.
Het gebeurt nogal eens, dat een wagen
vlas zijn lading ontijdig kwijtraakt. Niet
zoo lang geleden was dit het geval met
een vrachtauto, waarvan de heele last
op de de hoek Willem de Zwijgerlaan
Schildereinde aan het glijden ging; ge
lukkig werd er niemand door de enor
me massa bedolven.
Gistermorgen was wederom een Eier-
lander, die zijn product met paard en
wagen naar de haven bracht, zoo on
fortuinlijk. Genoemde bocht leverde geen
moeilijkheden op, maar ter hoogte van
de woning van de familie Merckx kie
perde de torenhooge vracht bij het uit
wijken voor een paar auto's, om. Geen
vezel bleef achter. Het hek voor de wo
ning kraakte. Ook hier weer een geluk
bij een ongeluk: Er werd niemand ge
troffen. De voerman kwam er eveneens
goed af. De paarden reageerden niet het
minst. Geen wonder: Het span bestond
uit van die stoere, van nek tot hoef be-
spierde werkers, met buiken als een ton
en dik begroeide been klompen, een
soort, dat er de kop lang bij houdt! J.
EEN FALSIFICATIE OF EEN ECHTE KRONIEK
VAN GROOTE WETENSCHAPPELIJKE WAARDE^
Gedane zaken nemen geen keer. Daa
jammer is het toch wel, dat omstreeks
malige Weesmeesteren te Den Burg de
schriften, die op de zolder van het wees
motief gaven zij op, dat zij toch niet bij
ren. Pieter van Cuyck schrijft er over in
en komt tot de conclusie, „dat menig
domheid moet zij vernietigd".
Ons Weeshuis heeft een rijke historie.
En nog meer moet verbonden zijn aan
het klooster, dat zich daar oorspronkelijk
moet hebben bevonden. Ook de geschie
denis van Ada van Holland, welke nog
veel duistere punten bevat, zou wellicht
opgehelderd kunnen zijn geworden. Zelfs
het mysterie van Thet Oera Linda Bok
zou wellicht naar ons werd verzekerd
dichter tot zijn oplossing zijn gekomen.
Thet Oera Linda Bok
Daarover is nog heel wat te doen ge
weest!
En nóg!
Wellicht zijn er lezers, die destijds de
strijd met belangstelling hebben ge
volgd. Er werd over geschreven in de
bladen en er verschenen boeken en bro
chures, waarmee geleerden en leeken el
kaar te lijf gingen.
Wat toch was er aan de hand?
We moeten teruggaan naar het jaar
1869. Toen kwam Dr. Eelco Verwijs, des
tijds bibliothecaris van de Provinciale
Eibliotheek te Leeuwarden, in het bezit
van fragmenten van een handschrift, dat
een oude Friesche familiekroniek bleek
te bevatten. Hij kreeg ze toegestuurd
door zekere Cornelis over de Linden, die
toen rijkshellingbaas in Den Helder was
Gedeputeerde Staten van Friesland na
men er mede kennis van en zagen de be-
teekenis daarvan onmiddellijk in; zij
droegen aan Dr. Verwijs op, een volledig
afschrift van de kroniek, welke in ru
nenschrift was geteekend, te verzorgen.
Maar.toen had je al gauw de poppen
aan het dansen. Het Genootschap te be
oefening van de Friesche Geschied-, Oud
heid- en Taalkunde, vatte argwaan op
het wantrouwde de zaak en waagde zich
niet aan de uitgave. Toch werd Thet
Oera Linda Bok in het jaar 1872 te
Leeuwarden in het licht gegeven en wel
door Dr. J. G. Ottema, die persoonlijk
van de echtheid overtuigd was en Dr.
Ottema was niet de eerste de beste; hij
gold als een veelzijdig geleerde, wie men
geen appelen voor citroenen kon ver-
koopen; zijn belangstelling ging vooral
uit naar het rijke verleden van het Frie
sche volk en zoo was te verwachten, dat
hij aan die kroniek van Cornelis over de
Linden de noodige aandacht schonk. Aan
bedrog dacht hij allerminst.
Maar de taalgeleerde Jan Beckermg
Vinckers dacht er anders over; hij gaf in
1876 een brochure uit, waarin hij be
toogde, dat Thet Oera Linda Bok een
falsificatie was, een van a tot z uit de
duim gezogen historie, een stuk droog
bedrog, waardoor men de geleerde we
reld er in wilde laten loopen.
En die Beckering Vinckers stond niet
alleen. Vele geleerden vielen hem bij en
ten slotte hield men zich alleen nog maar
bezig met de vraag, wie die kool dan
toch wel moest hebben bestoofd.
Beckering Vinckers hield de Helder-
sche hellingbaas, Cornelis over de Lin
den. voor de fabrikant.
Dr. M. de Jong Hz die in 1927 zijn
brochure „Het geheim van het Oera Lin-
da-Boek" in het licht gaf, wees, op grond
van zijn nasporingen, Dr. Eelco Verwijs
als de dader aan. Helaas werd de be
tichte doctor reeds in 1880 begraven, zoo-
dat de man zich niet meer kon verweren,
aangenomen, dat hij er part noch deel
aan had.
r valt niet over te piekeren, maar deksels
het midden der achttiende eeuw de toen-
domheid begingen, groote koffers met ge-
huis hadden gestaan, te verbranden. Als
machte waren, die stukken te ontcijfe-
zijn „Brieven over Texel" (van 1789)
fraai stuk der oudheid door onkunde en
Mr. P. C. J. A. Boeles klom in 1928 in
zijn pen om Dr. De Jong te bestrijden.
Ook hij twijfelde nief aan de verval-
sching, maar hij was van oordeel, dat
Over de Linden en niet Dr. Verwijs
de wetenschappelijke wereld bij de neus
heeft willen nemen. Over de Linden was
inmiddels overleden.
Nog verder ging J. J. Hof, die in het
zelfde jaar een boekje schreef, waarin hij
de mogelijkheid aannam, dat Over de
Linden en Verwijs onder één hoedje
speelden; zelfs veronderstelde hij, dat
ook Ds. F. Haverschmidt er de hand wel
in kon hebben. Ds. Haverschmidt was o.a
predikant-schrijver-dichter in de stad,
waar Over de Linden hellingbaas was.
De zaak werd al ingewikkelder!
Eenige jaren bleef deze zaak rusten!
Maar in het jaar 1933 bracht Dr. Her
man Wirth nieuw leven in de Oera
Linda Bok brouwerij door de uitgave van
een boek, waarin hij met kracht en klem
betoogde, dat van een vervalsching hier
beslist geen sprake kan zijn. Hij zag in
het Oera Linda Bok „de laatste codifi
catie van het Oer-arische monotheïsme,
waarvan de overlevering in Friesland
schijnbaar 't langst bewaard bleef". Vol
gens dr. Wirth hadden we hier te maken
met een bron, welke echt en voor de stu
die van de Germaansche oudheid van de
grootste beteekenis is.
Maar het spreekwoord zegt, dat een
profeet in eigen land niet wordt geëerd.
Dadelijk teekenden Duitsche professoren
protest aan
Meer dan zeventig jaren gingen voor
bij sinds "het geruchtmakende boek in de
Friesche hoofdstad verscheen. En nóg
is het mysterie niet opgelost.
Of zal dit binnenkort het ge
val zijn
Dezer dagen namen we kennis van een
opzienbarende onthulling;
Mevrouw de Weduwe Sterck-Poot, de
weduwe van dr. Sterck, de groote Von
del-kenner, heeft gesproken. Zij ver
klaarde
„Toen mijn man nog student was,
heeft hij in Merano de oude dr. Ver
wijs ontmoet. En wat heeft Dr. Ver
wijs toen aan hem verklapt Hij zei
dat hij Dr. Eelco Verwijs de
maker van het Oera Linda Bok
Het is ongelooflijk. Op deze bekente
nis heeft men nu tientallen jaren ge
wacht.
Verscheidene vragen bestormen ons:
Heeft mevr. de wed. Sterck haar man
wel goed begrepen? Heeft de student de
oude Verwijs wel goed begrepen? Heeft
Dr. Verwijs zich wel duidelijk uitge
drukt? Hoe kan dr. Sterck, die heel de
strijd om de echtheid van die Friesche
kroniek heeft beleefd, al die jaren ge
zwegen hebben? Had hij, als man van de
wetenschap, niet moeten spreken?
Onlangs moet van de hand van August
Heijting een nieuw geschrift over deze
merkwaardige zaak van de pers zijn ge
komen. Wellicht opent dat nieuwe ge
zichtspunten. Dan komen we er graag
nog eens op terug.
Zijn er lezers, die ons met lectuur of
inlichtingen over deze aangelegenheid
van dienst willen zijn? We houden ons
voor toezending aanbevolen G. J. D.
Waalwijk en Oirschot gaan weer ker
mis vieren.
De ijstoeslag van 10 ct. per hl. kolen
is 16 Maart ingetrokken.
Dc oudste inwoonster van Leeuworden,
Wed. N. Smedes-Baas, is overleden. 15
Aug. werd zij 100 jaar.
In de mijn Maurits te Heerlen is de
sleeper Jetten na een val uit een kooi
overleden.
Vijf boefjes uit Scheveningen, 1718
19 jaar, werden door de politie geknipt.
Zij stalen wijn, bloem, tabak, enz.
De groentengrossier Ootjers te Am
sterdam moet wegens prijsopdrijving zijn
zaak een half jaar sluiten.
Bij het afhalen van bonnen heeft een
onbekende te Roosendaal kans gezien,
een heele stapel kaarten weg te nemen
Hazen hebben aan vruchtboomen in
Alblasserwaard en Vijfheerenlanden veel
schade aangericht; ze schilden de stam
men aan de onderkant.
^Dankbaar zijn we, dat de strenge win
ter voorbij is. Een der manieren, om
hieraan uiting te geven is: een flinke
gift voor Winterhulp.
Ds. F. Dijkcma heeft na bijna 40-jange
ambtsbediening Zondag afscheid geno
men van de Doopsgez. Gemeente te Am
sterdam.
Doodeenvoudig is het, aan alle Texe
laars een boodschap over te brengen.
Een advertentie in dit blad met zijn op
laag van meer dan 2500 ex. bereikt alle
ingezetenen.
Op dc cassièrc van Cineac Damrak te
Amsterdam is op een avond een aanslag
gepleegd, toen zij met de kas haar kan
toor verliet. Zij gaf de onbekende een
trap, waarna deze, met achterlating van
een pistool, de beenen nam.
Tegen een nachtwaker te Amsterdam,
die vriendjes aan een sleutel had gehol
pen, waardoor zij in een confectiemaga
zijn konden inbreken, is 2 jaar en 6 mnd.
gevorderd.
Een vrachtrijder, die een pak rookgerei
van een grossier te Goes naar Middel
burg moest brengen, eigende zich dit
pak toe Hij rookte en hij verkocht er
van, maar liep spoedig tegen de lamp.
Wegens belcediging werd de res.-kap.
C. B. tot 14 dg. veroordeeld. Hij had N.S.
B.'ers uit Alphen, die te Den Haag Mei
1940 werden geïnterneerd, voor „geboef
te" uitgemaakt en had van „gemeene tro
nies" gesproken
Tot inspecteur Alg. Dienst PTT werd
benoemd J. de Kloet. Hij moet zorgen
voor opbouw van het bedrijf in natio-
naal-socialistische zin. Het zal niet meer
voorkomen, dat NSB'ers bij het aanstel
len van personeel worden geweerd.
Het weer. Wat is op grond van de
strenge winter te zeggen van de zomer,
welke ons te wachten staat? De weer
kundige medewerker van de Telegraaf
antwoordt: Op grond van die winter is
daarvan heelemaal niets te zeggen.
De schoenfabrikanten Van H. en L te
Sprang-Capelle en Waalwijk en B. uit
Waalwijk zijn gearresteerd Zij zouden
1000 paar schoenen zonder bon voor f23
tot f 27 p. p. verkoopen. Ambtenaren de
den zich als koopers voor.
In een woning aan de Buikslotermeer-
aijk te Amsterdam werd ingebroken
door twee jongens van 13 en 15 jaar. Ze
hadden juist de bonnen bij zich gestoken,
toen de zoon des huizes met de hond
thuis kwam. Een der jongens werd toen
zoo gebeten, dat een dokter er aan te
pas moest komen. De politie heeft tegen
beiden procesverbaal opgemaakt.
De bolsjewieken verloren van
1 Januari tot 16 Maart meer dan
achttienhonderd pantserwagens.
—0—
Sinds de oorlog begon is door
Duitsche wapens nagenoeg zestien
millioen brt. Anglo-Amerikaansche
koopvaardijschcepsruimte verloren
gegaan.
ZOO SPRAK.
Dr. Goebbels, in een rede te Weenen
ter gelegenheid van de herdenking van
de aansluiting van de Oostmark bij
Groot-Duitschland (1938): De eene slag
na de andere zal het Bntsche wereldrijk
treffen en op een goede dag zal het ter
aarde vallen.
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN
VEREEN. STATEN (Philippijncn).
Op de Philippijnen zijn alle gearres
teerde Amerik. zendelingen vrijgelaten.
TURKIJE.
Duizend Grieksche kinderen zullen
in weeshuizen en ziekenhuizen te Istan-
boel worden opgenomen.
DENEMARKEN
De veerdienst Denemarken-Zweden
(Elseneur-Helsingborg) bestaaat deze
maand 50 jaar.
DUITSCHLAND
Te Stuttgart is op 80-j. leeftijd over
leden de internationaal bekende industri
eel dr. ir. Rob Bosch.
BULGARIJE
Op veel plaatsen in Bulgarije trad
de Donau buiten zijn oevers. De stad Vi-
dine is grootendeels ontruimd.
SLOWAKIJE.
Slowakije was 14 Maart drie jaar
zelfstandig. De hoofdstad was in feest
tooi.
NOORWEGEN
Een Noorsche tankboot van 15000 t.
is in de Caraïbische Zee getorpedeerd.
Noorwegen laat, evenals voor 1851,
geen joden meer toe.
VEREENIGDE STATEN.
Te New-York werd de 30e verdie
ping van een wolkenkrabber getroffen
door een granaat van luchtdoelgeschut,
waarmee geoefend werd.
PORTUGAL.
Australische bommenwerpers deden
een aanval op Dilli, hoofdstad van Por-
tugeesch Timor.
Uit Lissabon is een schip met 200
Amerikanen en joden naar de V.S. ver
trokken.
JAPAN.
Japan en Sovjet-Rusland zijn nog
steeds niet uitgepraat over het vissche-
rijverdrag.
Het standbeeld van het Engelsche
koningspaar te Hongkong is weggehaald
en in een pakhuis opgeborgen.
ITALIË.
Boven Midden-Italië is een meteoor
waargenomen met een geelachtig-wit
licht en een lange staart.
Een schoenmaker op Capri erfde
van zijn broer in Argentinië, van wie
hij in jaren niets had vernomen, 100 mil
lioen lire. Hij zal wel niet bij zijn leest
blijven.
EINDELIJK: DE WINTER IS VOORBIJ
VAN DIT SEIZOEN, OP 20 EN 21 MAART.
PRAATJE OVER GEMEENTEWAPENS
Abbaibrock>
DE BROEK VAN ABBENBROEK.
Tot de malle gevallen
in de heraldiek be
hoort het wapen van
Abbenbroek. Dit wa
pen immers vertoont -
we nemen de beschrij
ving uit een oude
kroniek letterlijk over
„op een rood veld
een geheel openstaan
de broek, zonder bovenhand, van wit
of zilver laken met een goudlakensche
voering, zonder banden aan de knieën".
Abbenbroek heeft, zooals men dai
noemt, een „sprekend wapen", maar de
man, die deze gemeente daarmee heeft
vereerd, heeft de plank leelijk mis ge
slagen. Wanneer hij de moeite had geno
men, de historie van het plaatsje na te
gaan, was hij tot de ontdekking gekomen,
dat Abbenbroek niets met een pantalon
te maken heeft. In oude schrifturen kan
hij lezen:
„Men wil, dat het zijnen naam ont
leent van zekere moerassige gron
den, omtrent 50 roeden van het dorp
gelegen, die voorheen onder den
Abt van Echternach moeten behoord
hebben. Ze zijn niet anders dan bij
drooge zomers te bewandelen, als-
wanneer men door de bovenste korst
eenen stok of lat kan steken, die tot
18 of 20 voet diep gaat, zonder vas
ten grond te raken
In ons praatje over Hensbroek (welks
wapen, zooals u zich zult herinneren, een
hen in een broek vertoont), hebben we
reeds herinnerd aan de beteekenis van
„broek" in dit geval; men duidt er moe
rassige drassige grond mee aan; t men
spreekt ook wel van broekland of broek-
grond.
Abbenbroek ligt op het eiland Voorne-
Putten, een paar uur gaans van Brielle.
Het telt plm. 700 inwoners. Vroeger moet
het dorp veel grooter zijn geweest dan
thans In de historie, welke terug gaat
tot het grijs verleden, kunnen we daar
van de verklaring vinden. Ten tijde van
de Hoeksche en Kabeljauwsche twisten is
er hevig gevochten, wat zijn oorzaak
vond in de omstandigheid, dat Gerrit van
Abbenbroek (Abbenbroek was oorspron
kelijk een Heerlijkheid) een der voor
mannen van de Kabeljauwschen was. Ge
loof maar, dat de Hoekschen in die da
gen het dorp niet gespaard hebben. Bo
vendien had Abbenbroek verscheidene
malen door watervloeden te lijden, voor
al in 1576, alsmede door zware branden;
in 1644 brandde de gemeente-secretarie
tot de grond toe af, waarbij veel belang
rijke documenten verloren gingen.