S.S.
87600
Fl
X*4
f
f
VEE%TE.
Texelsch dialect.
D.
IM
DAAR IS WERK
WAT BETEEKENEN DIE HUISMERKEN TOCH
NEDERLANDSCHE V0LKSDIENST EN
HULP BIJ BOMINSLAG.
TEXELSCHE BOERDERIJEN.
NIEUWE IJKWET.
MET DUITSCHLAND VOOR
EEN NIEUW EUROPA.
- s
Texelsche Berichten
Spl1'1
ft
54e JAARGANG. No. 5662.
ZATERDAG 20 JUNI 1942.
TEXELSCHE COURANT
Een veete heeft zich in de plaats van
de vroegere vriendschap gedrongen.
Een jaar, meerdere jaren gingen voor
bij. U zag elkander nog wel, maar deedt
alsof u elkander nief zag. Van groeten
was geen sprake meer. En wanneer een
derde u over de voormalige vriend
sprak, dan gaaft gij in 't gunstigste
geval een koel ontwijkend antwoord.
Voor uitwas hij de schuldige. Voor hem
waart gij het. En het mokken en wrok
ken duurde voort, over en weer.
Totdat hij u plotseling in de weg
kwam, bij een gemeenschappelijke ken
nis, in een gezelschap, of bij een gele
genheid, welke het onmogelijk maakte
elkander niet te zien, of voorbij te' loo-
pen. Pro forma en beleefdheidshalve,
omdat het nu eenmaal niet anders kon,
werd er dan een groet gewisseld, een
woord gesproken, 't Ging vlotter dan u
gedacht had. Er werden zelfs meer
woorden gesproken. Het kwam tot een
formeel en informeel gesprek; en het
drong eensklaps tot u door, dat hij ei
genlijk zoóakwaad niet was.
"Zoudt u m dan toch verkeerd beoor
deeld hebben? Misschien dacht hij wel
hetzelfde van u. Na een half uur was er
reeds een andere stemming gekomen.
Een andere en een betere. En u nam
van elkander afscheid met het steeds
sterker wordend besef, dat het toch wel
wat heel mal was geweest, zoolang
een veete te hebben onderhouden, die
zóó weinig reden van bestaan had
voor ieder, die werken wil.
Duitschland heeft zich als touristen-
land een internationale faam verworven.
Schoone landschappen en een gastvrije
bevolking oefenden een onweerstaanbare
aantrekkingskracht uit op vreemdelingen
uiti alle mogelijke landen.
Het nieuwe sociale Duitschland van
deze tijd is even rijk aan landschaps-
schoon en even gastvrij als het oude,
waar de bevoorrechten der aarde hun va-
canties plachten door te brengen. Alleen,
het heeft een ander maatschappelijk aan
gezicht verkregen.
Meer dan ooit is het een Jand van de
arbeid. De tijd van luxe -voor de weini
gen en nood voor de velen is voorbij.
Er is overvloed van arbeid voor allen en
iedere werker krijgt *de waardeering,
waarop hij recht heeft. Zijn sociale rech
ten zijn in de nieuwe arbeidsorde veilig
verankerd.
Waarom zoudt gij dit nieuwe Duitsch
land niet leercn kennen? Het biedt u
werk op gunstige arbeidsvoorwaarden en
het zorgt er voor, dat iedere werker in
een sfeer van goede kameraadschap
wordt opgenomen.
Vraagt eens inlichtingen bij de ge
westelijke arbeidsbureau's of hun bij
kantoren.
TEEKENS, OP TEXEL OPGESPOORD.
Door gebrek aan plaats, heeft het ver
volg op het artikel over huismerken van
de Dordrechtsche deskundige J. F. Over-
wijn langer op zich laten wachten dan 't
verdiende. Tot goed begrip drukken we
ook de teekens no. 1 t.m. 8, waarvan
reeds een verklaring werd gegeven, nog
eens af. Er zij aan herinnerd, dat al deze
teekens sinds eeuwen op grafsteenen op
onze Texelsche begraaf jflaatsen «worden
aangetroffen. schonken er veelal
geen aandacht aan, vonden het vreemde
dingen omdat je ze niet kon begrijpen.
Maar de laatste jaren is men er studie
van gaan maken en zijn hoogst belang
wekkende bijzonderheden aan het licht
gekomen. Een der nieuwste publicaties
over huismerken is het boekje van de
heer Overwijn, getiteld „Onze Huis- en
Grafteekens zijn 10,000 jaar oud. Wat
zeggep ze ons?" Daarin wordt 'n proeve'
van verklaring van een groot aantal van
.die teekens gegeven. Tientallen teekemn-
gen en foto's verduidelijken de interes
sante tekst (118 blz.)
En nu geven we het woord aan de heer
Overwijn, die zoo welwillend was de be
teekenis van de hieronder afgebeelde tee
kens aan te geven:
9 10 !Z /3 /A ''b 'b
No 9 Stijl Grootfriesch en Etruskisch,
enz Beteekenis: „Overleden in de alom-
vattendhéid Gods". (N.B. de streepjes
beteekenen steeds „overlijden").
No. 10. Verminkt kruis volgens fig. 1.
Door vele geslachten is er telkens iets
afgenomen. Het moet dus eiggnlijk de
vorm van No. 1 hebben.
No. 11. Stijl Etruskisch, enz. Bestaat
uit T en L en overlijdensstreep. T be-
teekent: „Zwijgende onderwerping aan
God", L: „Eerbied". Vertaling dus:
„Overleden in zwijgende onderwerping
aan God, in alle eerbied".
No. 12. Stijl Etruskisch, enz. met over
lijdensstreep. Lichtelijk verminkt, want
de voethaken zijn weg, tevens de hori
zontale en verticale haken. Oorspr. dus
oen ster met 8 armen en acht haken. Be
teekenis: (oorspr.) „God, die in zich be-
sloten is, treedt allerzijds buiten Zich."
Gestorven den
No. 13. Hetzelfde, zonder overlijden.
No. 14 Stijl Kreténs, lichtelijk ver
minkt. De figuur behoort n.l. gesloten
te zijn. De doodstreep staat er in het
mjdden in. Beteekenis: „Het door God
gegeven leven werd hier gerust".
No. 15. Stijl Etruskisch, Kreténs, maar
ook ïnka en Maya. Een afkorting van
dezelfde figuur, waarvan fig. 12 en 13
een afkorting zijn, maar nu alleen de
verticale en horinzontale haaklijnen ge-
teekend. De oorspr. beteekenis is dus
dezelfde n.l. „God, die in Zich besloten is,
tieed't allerzijds buiten Zich".
No. 16. Stijl; Kreténs, ook wel eens
„Iberisch" genoemd. Grafteeken. Betee
kenis: „Het door God gegeven leven
werd hier gerust".
DE ROL VAN HET GOUD.
In onze oogen is het goud in het ge
heel geen waardefactor, maar de factor
tot onderdrukking der volken. (Hitier).
W>OR WEERBAAR VOLK.
Meen niet dat het joodsche ge
vaar alleen bestaat in vermenging
met het joodsch bloed.
Ook de geest kan verjoodscht
worden.
Het één is^ninstens zoo erg als
het andere.
Strijdt mede tegen de joodsche
invloed op elk gebied.
Treedt in de rijen der Nederlancf-
sche S.S. (10)
Men zal zich wel eens afgevraagd heb
ben op welke wijze er voor de burgerij
gezorgd wordt, indien zij onverhoopt
door bominslag zou worden getroffen en
welke taak de Nederlandsche Volksdienst
daarbij heeft te vervullen.
Kort samengevat zou men dié taak als
volgt kunnen formuleeren:
„Na bominslag is de burgerij, in de
letterlijke zin des woords. wat de sociale
hulpverleening betreft, geheel op de Ne
derlandsche Volksdienst aangewezen".
Bij bominslag van geringe beteekenis
komt die taak niet zoo sterk tot uitdruk
king. In dat geval bepaalt de N.V.D. zich
lot het uitkeeren van de z.g. overbrug-
gingssteun (directe financieele hulp) en
het verleenen van de noodzakelijke bij
stand.
Er is evenwel een_coordinatie tusschen
de betrokken instanties tot stand geko
men, waarbij de volledige sociale hulp
verleening na bominslag van zóó ernsti
ge raard, dat van een „ramp" kan worden
gesproken, in handen van de NP/.D is
gelegd. Het signaal „ramp" wordt uitge'v.
geven vanwege de Rijksinspecteur voor
de Luchtbescherming en wordt recht
streeks opgevangen door het Prov. Bu
reau'van de N.V.D. te Haarlem.
Hierna komt het Provinciaal Bureau
en Plaatselijk N.V.D.-apparaat van vrij
willige medewerkers onmiddellijk in ac
tie. De door de plaatselijk luchtbescher
mingsdienst tijdelijk in schoolgebouwen
e.d. ondergebrachte burgers worden door
de N.V.D. van schadekaarten voorzien,
welke o.a. rechtgeven op bonlooze, in
restaurants te nuttigen» koude en warme
maaltijden Voor de betaling daarvan
wordt aan de slachtoffers een bedrag
(z.g. overbruggingssteun) uitgekeerd
Voorts geven deze schadekaarten recht
op de noodzakelijkste textielgoederen en
schoeisel, eveneens zonder punten of bon
nen, ja zelfs .zonder directe betaling!
Daar de schadekaarten bovendien noo-
dig zijn om eventueel brandstoffen, voor
schotten op geleden schade, kaarsen voor
verlichting e.d. te bemachtigen, is het
duidelijk, dat elke getroffen burger in
zóó sterke mate op de Nederlandsche
Volksdienst is aangewezen, dat hijbui
ten de N.V.D. in de letterlijke zin des
woords niet leven kan.
De Nederlandsche Volksdienst doet
evenwel méér dan waarop de burgerij
op vertoon van de schadekaarten recht
heeft. De N.V.D organiseert alle maaltij
den, helpt bij de bediening, is behulp
zaam bij de aanschaffing van kleeding
en schoeisel, bereidt verdere evacuatie
\oor, zorgt, zóo noodig* voor gratis
spoorkaartjes, enz", enz.
Hierdoor is wel duidelijk geworden,
dat de N V.D. zijn plaats heeft midden in
het volk en dat er zich omstandigheden
kunnen voordoen, waarin men het, of
men nu wil of niet, ni^t buiten deze
dienst stellen kan.
Daarom behoort ieder gezinshoofd lid
van de Nederlandsche Volksdienst te zijn,
zoowel in het belang van de gemeenschap
als in dat van zijn eigen gezin.
Doch er is méér. Wil 'de N.V.D. zijn
taak naar behooren kunnen vervullen,
dan is snelle uitbreiding van het dage
lijks wassend aantal vrijwillige mede
werkers dringend noodig. Dan zal de
N.V.D ook na bominslag, tot grootsche
prestaties in staat zijn!
Meldt u dus aah als medewerker(ster)
en-of lid van de N.V.D Daarmede be
wijst u uw volk een groote dienst. Met
elkaar kunnen wij voor elkaar ontzag
lijk veel bereiken. Neemt nog heden een
besluit en stelt u onder de leuze „Voor
het Volk door het Volk" onmiddellijk
ter beschikking van het Buurtschaps-
hoofd, adres: Burgemeester Rijk de Vries,
Gemeentehuis, Den Burg.
MERKWAARDIGHEDEN
Gaslucht.
Gasgevulde lampen: 100 Watt van 23,4
voor 95, 160 Watt van 232 voor 190. Dit
zijn rioleeringskoopjes.
(Nieuwe Apeld. Courant
Ons Raadselhoekje.
Te huur: melkweide, werken en ko
ken. Z.g.g. van 41/* m lengte.
(De Gelderlander).
12. HOEVE 's-HERTOGENBOSCH.
Hoeve 's-Hertogenbosch, aan de Duin
weg in Zuid-Eierland, beslaat een opper
vlakte van 63 h.a. Ze is eigendom van de
heer C. Witte Pz. (Het Noorden); de heer
P. J. Witte heeft haar in gebruik. De
naam heeft betrekking op de woonplaats
van de oorspronkelijke eigenaar, die haar
een jaar of vijftig geleden liet bouwen*)
Gaan we een stapje verder en vragen we:
Hoe kwam die stad aan haar naam, dan
moetjiet antwoord luiden: 's-Hertogen-
bosch heet zoo naar het bosch, waar des
tijds de Hertogen van Brabant op jacht
gingen.
Op dezelfde wijze kwamen de boer
derijen Vianen, Gend, Antwerpen, Breda,
Dordreéht aan hun naam. Hoeve „Wage-
ningen" werd niet naar het plaatsje Wa-
geningen genoemd, maar naar de oor
spronkelijke eigenaar Jacob van Wage-
ningen Dirkszoon, wpnende te Dordrecht
NEDERLANDERS,
KENT UW PLICHT.
Hier is het Gironummer
van de Nederlandsche Am
bulance van het Vrijwilli
gerslegioen Nederland:
Sinds 1 Januari 1941 zijn alle meet- en
weegwerktuigen, welke voor eemg han
delsdoeleinde gebruikt worden, aan het
toezicht der ambtenaren bij de dienst van
het IJkwezen onderworpen.
Indien een ambtenaar van het IJkwe
zen een meet- of weegwerktuig aantreft,
dat niet aan de voorschriften beant
woordt, keurt hij het af of geeft opdracht
tot herstelling binnen een bepaalde ter
mijn. Een afgekeurd meet- of weegwerk
tuig mag niet gebruikt worden. Is op
dracht tot herstelling gegeven, dan heeft
na afloop van de hersteltermijn een
nieuwe keuring plaats. Voor deze keu
ring is keurloon verschuldigd, varieerend
naar de grootte en de samenstelling van
net meet- of weegwerktuig, van f 1,50
tot f i20,
Een ieder is te allen tijde bevoégd
keurjng van zijn meet- of weegwerktui
gen aan te vragen. Ook hiervoor moet
keurloon betaald worden, doch minder
dan voor keuring na herstelling.
Boven het keurloon brengt de ambte
naar eventueele verblijf- en transport
kosten in rekening, ingeval de keuring
niet aan een ijkkantoor geschiedt.
Het ijkkantoor te Amsterdam is ge
opend elke werkdag, uitgezonderd Zater
dag, van 9,30-15,30 uur. (Officieel).
(Vervolg).
't ken d'r an deeë, misschien dat het
meevalt (van het weer gezegd);
diekzwaluw, oeverzwaluw;
in de dikkedensie rake, in moeilijkhe
den; Fransch; „decadence", verval;
destin (toonlooze e, klemtoon op „stin"),
ten minste;
doe, toen;
doedel, sukkel;
op de doei, druk, uitgelaten (van kinde
ren gezegd); ook „brcfëse", „doenig zijn,
doetje, dom, onnoozel of al te goed
vrouwspersoon; ook: smerige vrouw,
Friesch- „tutte";* vermoedelijk Verklein
woord van „doei" (op Texel niet gebrui
kelijk);
dof, wat vochtig (van kleeren of van
een kast; ook van een kleur gezegd);
Westfnesch: „dof" (van het weer gezegd)
druilerig, miezerig;
VOLK EN VADERLAND.
Er is één volk en er is één vaderland.
Wij zijn het volk en het vaderland is van
ons. (Mussert).
AARDAPPELEN.
Tijdelijk kleiner rantsoen, Meer Gort.
Wegens overgangstijd van de oude op
de nieuwe aardappelen wordt op de nieu
we aardappelbon, welke vandaag bekend
wordt, vermoedelijk maar één kg. ver
strekt, maar zeer waarschijnlijk volgt
tweede helft volgende week nog een
tweede bonaanwijzing. Om het rantsoen
aan te vullen (de vermindering van het
aardappelrantsoen is van korte duur) is
c-en bon aangewezen voor 250 gr. gort of
gortmout
,||||||||i:i WERELDNIEUWS HUilllllll
IN WEINIG WOORDEN
Groote zuinigheid met gas en electra is
en blijft geboden. In Mei overschreden
ruim 90,000 gezinnen hun rantsoen. Ge
volg: hooge boeten en in ruim 18,000 ge
vallen: afsnijding. Let wel: Iedere ver
spilling moet vermeden worden. Wie
meer verbruikt dan hij strikt noodig
heeft (ook al laat zijn rantsoen het toe)
stelt zich aan afstraffing bloot.
AANKOOP DOOR GEMEENTE.
Voormalig café „Bellevue" De Waal.
Naar we vernemen is door de Burge
meester, waarnemende 4e taak van de
Raad, te De Waal aangekocht het woon
huis (vroeger café Bellevue) van de fam'
C. Bruin. Voorloopig zal het als woning
in gebruik blijven, maar zoodra de tijds
omstandigheden zich daartoe leenen, zal
het worden gesloopt, waarmee dan een
belangrijke verbetering voor het verkeer
ter plaatse tot stand zal zijn gebracht.
In het bijzonder zal dit het geval zijn,
wanneer de N.H. Kerk te De Waal tot
overeenstemming zal zijn gekomen ter
zake van aankoop gedeelte terrein bij
de kerk. De gevaarlijke bocht, welke
sinds jaar en dag voor het verkeer -ern
stige moeilijkheden oplevert, zal dan ver
dwijnen. Het zal velen verheugen te le
zen, dat deze zoo lang reeds hangende
kwestie eindelijk is opgelost.
iiiiiiiiiiiiiiiii
HOE LAAT i
IIUIIIIIIIIIIIIII
DE ZON.
Za. 20 Juni c^> 5,19; onder 22,03
Zo. 21 Juni op 5,19; onder 22,04
Ma. 22 Juni op 5,19; onder 22,04
Di. 23 Juni op 5,20; onder 22,04
Verduisteren: van zonsondergang tot
zonsopgang.
Auto's en rijwielen licht op: van zons
ondergang tot zonsopgang
DE MAAN.
Za. 20 Juni op 12,00; onder 1,33
Zo. 21 Juni op 13,09; onder 1,40
Ma. 22 Juni op 14,20; onder 1,57
Di. 23 Juni op 15,35; onder 2,29
Volle Maan 28 Juni 14,09
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Za. 20 Juni 2,02 en 14,25
Zo. 21 Juni 2,49 en 15,14
Ma. 22 Juni 3,42 en 16,11
Di. 23 Juni 4,42 en 17,16
Springtij 27 Juni.
URUGUAY.
Door binnenlandsche oneenigheid is
de toestand in Uruguay zeer gespannen.
ZWEDEN
Koning Gustaaf van Zweden werd
Dinsdag 84 jaar Hij is nog gezond.
FINLAND.
De Finsche luitenant Malmgren, be
kend voetballer, is aan het front gesneu
veld.
PORTUGAL.
Vermoedelijk door Britsche sabota
ge is te Villar Foi moso een magazijn met
100 ton goederen, voor export bestemd,
in vlammen opgegaan.
ARGENTINIË
In Argentinië vriest het wel 18 gr.
Voor het eerst sinds 20 jaar viel er
sneeuw. Eenige plaatsen werden door
noodweer geteisterd. Een kerk, 2 hotels,
en 50 huizen stortten in. Tien personen
kwamen om.
BIRMA.
De evacuatie van Birma stuit op
groote moeilijkheden. Men vreest, dat 'n
groot aantal vrouwen en kinderen van
honger is omgekomen bij Jiet doortrek-
"ken- van een onbewoonde streek.
SOVJET-RUSLAND
Oek aan het front van Sebastopol
verliezen de bolsjewieken met de dag
meer terrein Het fort Siberië werd stor
menderhand door de onvermoeide Duit-
sche troepen genomen.
TURKIJE.
In' het proces te Ankara (aanslag
op Von Papen) zyn de twee bolsjewisti
sche hoofdbeklaagden tot 20 jaar, de 2
medeplichtige Turken tot 10 jaar veroor
deeld.
ENGELAND.
De oorlog kost Engeland elke dag
14,5 milioen pond. Hiervan wordt 'dage
lijks zes millioen aan belastingen opge
bracht Er moet meer gespaard worden.
Aldus de Britsche minister van Finan
ciën.
DUITSCHLAND
In de Middell. Zee hebben Duitsche
lucht- en zee-strijdkrachten een van
Aiexandrië naar Malta onderweg zijnd
convooi uit elkaar geslagen. Vier krui
sers, een torpedojager en acht andere
schepen werden vernietigd, velé andere
.schepen werden zwaar -beschadigd.
ITALIË.
Ook de Italiaansche aanval op een
Britsch convooi heeft voor Engeland
vreeselijke gevolgen gehad. Honderden
schipbreukelingen trachtten zich nog te
redden. Pogingen van een Italiaansch
hospitaalschip, om hulp te verleenen,
strandden ten deele, doordat het bloot
stond aan Britsche luchtaanvallen.
FRANKRIJK
De Fransche schrijver Jean Schlum-
berger kreeg van de Fransche Academie
de prijs van 10,000 fr
Deze week was Pétain twee jaar
aan het bewind.' Hij hield een toespraak,
waarin hij er op wees, dat Frankrijks
herstel moeite en tijd zal vorderen. Hij
zeide evenwel er van overtuigd te zijn,
dat het land zijn wedergeboorte zal be
leven.
VEREENIGDE STATEN.
Bij het Amerik. leger zullen 1500
motorvoertuigen door baarden en wa
gens vervangen worden (rubbernood).
De V.S. bouwen voorloopig geen
slagschepen meer. Versterking lucht
macht gaat voor.
De Hertog van Windsor reisde van
de Bahama-eilanden, waar hij gouver
neur is, naar Washington.
In de V.S. gingen in Mei door sta
king 100,000 werkuren verloren.
Voor de V.S. als goudvergaarbak
der gansche wereld worden de vooruit
zichten hoe langer hoe ongunstiger.
Rijksminister Von Ribbentrop heeft
reeds einde 1941 aangekondigd, dat" dit
„rijkste" aller landen een crisis tegemoet
snelt, waarbij vergeleken die van 1929
slechts kinderspel zal zijn.
Onder de hoed van een boer vindt
men soms het verstand van een vorst.
Gevatte luitjes.
„Misdadigers geven soms blijk van
groote tegenwoordigheid van geest," la
zen we in een psychologisch artikel. In
derdaad, hoe vaak* leest men niet: de da
der is gevat.
HONGERBLOKKADE
EN
ZELFVOORZIENING.
Duitschland is tegen de
blokkade heel wat beter
bestand dan Engeland.
Aan levensmiddelen le
vert het minstens 83
pet. van wat Duitsch
land noodig heeft. De
Engelsche bodem 25 pel
Aan tarwe: Duitschland
90 pet. Engeland 50 pet.
Aan suiker: Duitsch
land 95 pet. Engeland
18 pet
Aan vleesch: Duitsch
land 95 pet. Engeland
75 pet.
Aan consumptievetten:
Duitschland 55-60 pet.
Engeland 8 pet.
W'i-
n
j Führer met de zonen van den vermoorden plaatsvcrvan
enden Rijksproteetor van Bohemen en Moravfë, Oben
gruppenfuhrer Heydrich.
«•V? (V.P.B-Presse-Hoffmann-s..
