Onze Volksvoeding verzekerd.
Texelsche Berichten
Gebruikt Uw grond
voor 100 pet.
GROOTE NEDERLANDERS.
Kwart eeuw Nieuwe Weg
Den Burg - Oudeschiid.
55c JAARGANG. No. 5673. WOENSDAG 29 JULI 1942.
TEXELSCHE COURANT
1 |_j
Hulde aan de boer.
In zijn radio-rede heeft dq. Directeur-
generaal van de Landbouw, Boer G. J.
Huiter, geconstateerd, dat de boer door
zijn werk de volksvoeding voor het ko
mende jaar heeft veilig gesteld, waar
voor hem van regeeringswege een woord
van groote erkentelijkheid toekomt. Ook
de consument moet hiervoor waardee-
ling hebben.
De veehouderij vormt een zwak punt,
omdat de veestapel nog steed^rc groot
is in verband met de te geringe voeder
productie.
De huidjge veestapel is nog 84 pet.
,van die dér vooroorlogsche jaren, waar
mede alle fabels omtrent de sterk gere
duceerde-veestapel zijn weerlegd.
Om de veestapel aan te passen aan de
voe'derproductie, brengt de veeboer
groote offers. Hem moge daarom een
melkprijs worden gegarandeerd, die hem
een redelijk levensonderhoud verschaft.
Zijn inzet zal niet vergeefsch zijn, daar
UITREIKING
levensmiddelenkaarten, aardappelkaar-
ten, zeepkaarten voor kinderen, kaar-
teïï voor serviesgoed.
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat op on
derstaande dagen, plaatsen $n tijden de
bovengenoemde distributiekaarten -zul
len worden uitgereikt.
Bewoners van Den Hoorn en De Koog
worden er aan herinnerd dat vandaag
een uitreiking plaats vindt voor hen (zie
vorig nr.)
Te Den Burg "op Donderdag 30 Juli a.s.
in het Fanfaregebouw van:
9,00-10,00 Achterom, Binnenburg, Em-
malaan, Gasthuisstraat 1 t.m. 3-
10,00-10,30 Gasthuistr. 4 en hooger, Vo
gelenzang, Gravenstr. 1 t.m. 24.
10,30-11,00 Gravenstr. 25 en hooger, Mo-
lendwarsstr., Kantoorstr., Suikerweg,
Groeneplaats.
11,00-12,00 Hollewalsweg, Haffelerweg
Hallerweg, Hoogerstraat
12,00-12,30 Wittekruisweg, Michiel de
Ruyterstraat
des namiddags van:
2,00-2,30 Koogerstraat 1 t.m. 37
2,30-3,30 Koogerstr. 38 en hooger,
Schoonoordweg.
3,30-4,00 Koogertveg 1 t.m. 24
4,00-4,30 Koogerweg 25 en hooger, Wes-
terweg, Molenstr. 1 t.m. 23.
4,30-5,30 Molenstr. 24 en hooger.
5,30-6,00 Waalderstraat.
Te Den Burg op Vrijdag 31 Juli a.s. in
het Fanfaregebouw van:
9.00-10,00 Weststr., Zwaanstr., Nieuw-
str., Vischmarkt, Parkstraat.
10.00-11,00 Steenenplaats, Schildereinde
1 t.m. 48.
11,00-12,00 Schildereinde 49 en hooger.
12,00-12,30 Warmoesstraat 1 hm. 34.
des middags van:
2,00-2,30 Warmoesstr. 35 t.m. 66
2 30-3,30 Warmoesstr. 67 en hooger en
Weverstraat 6 t.m. 49.
3,30-4,00 Weverstraat 50 t.m. 82
4,00-4,30 Weverstr. 83 en hooger, Willem
de Zwijgerlaan 1 t.m. 12
4,30-5.30 Willem de Zwijgerlaan 13 en
hooger'.
Bewoners van wijk B mogen op deze
dagen geen bonkaarten afhalen.
Medegebracht dienen te worden alle
distributiestamkaarten van het gezin,
alsmede door hen die niet over 20 kg.
aardappelen per gezinslid beschikken
liet volledig ingevulde aardappelenfor
mulier. Dit formulier dient tijdig op het
distributiekantoor te worden afgehaald.
Zij, die in het bezit zijn van een maal- of
slachtvergunning of eigen melkvee hou
den, dienen het organisatienummer van
de L.C.O. mee te deelen.
Texel, 20 Juli 1942.
De Burgemeester voornoemd,
RIJK DE VRIES.
Het lot helpt nooit hen, die zichzeli
niet helpen. (Sophocles).
DE ZON.
Wo 29 Juli op 5,56; onder 21,36
Do. 30 Juli op 5,57; onder 21,35
Vr. êl Juli op 5,58; onder 21,33
DE MAAN.
Wo 29 Juli op 22,29; onder 7,58
Do 30 Juli op 22,58; onder 9,16
Vr. 31 Jyli op 23,24; onder 10,30
Laatste Kwartier 3 Aug. 1,04.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo. 29 Juli 11.17 en 23,44
Do. 30 Juli 12,03 en
Vr. 31 Juli 0,25 en 12,47
Springtij 12 Augustus.
MOED ENV ENERGIE.
Een wereldbeschouwing zal haar
idee alleen dan tot overwinning we
ten te voeren, wanneer ze de moe
digste en energiekste elementen
van haar tijd en haar volk onder
haar vanen weet te vereenigen, en
deze in de vaste vormen van een
strijdbare organisatie weet te bun
delen. (Hitier).
zijn vee straks overal in het groote nieu
we Europa zal worden gevraagd
De groentevoorziening liet tijdelijk te
vvenschen over als gevolg van de on
der consumptie.
Het groote scheurplan van 100,000 ha.
grasland is gelukt.
Het koolzaad is grootendeels en het
wintergraan voor een belangrijk percen
tage uitgewinterd. Daardoor zal ondanks
d:: teelt van blauwmaanzaad het norma
le. vetrantsoen niet zijn té handhaver^.
We beho.even daarentegen geen aard-
appelzorgen te hebben. De beteelde op-
j:ei vlakte is 60 pet meer dan in 1940
Verder is er 10 pet. meer broodgraan ge
teeld.
Om het vetrantsoen te verhoogen en
de broodgraan- en aardappelpositie te
1.andhaven wordt opnieuw 80,000 ha.
grasland gesdheurd voor de teelt van
oliezaad. Daardoor kan de vetyoorzie-
i.ing voor 1943 veilig worden gesteld.
Ondanks veel schaduwen staan we er
nu beter voor dan in Maart.
Geringe kennis leidt tot verbeelding
omvangrijke kennis tot bescheidenheid.
GEMEENTE-AVOND N.H. GEMEENTE.
Onder zeer groote belangstelling werd
Woensdag in de N. H. kerk alhier een
Gemeenteavond gehouden. Toen Ds. Vis
ser het welkomstwoord sprak, was de
kerk tot in alle hoeken gevuld; geen
plaats bleef onbezet.
Het Kerkkoor heeft'onder leiding van
de heer Jn. Visser een zestal liederen ten
gehoore gebracht. Op lofwaardige wijze!
Tot welke uitstekende resultaten een
koor het onder een knappe directeur als
dë heer Visser kan brengen, is deze
avond gebleken: Er werd door de aanwe
zigen zeer genoten, vooral het Paasch-
lied, Gezang 61 en het Middernacht wer
den bijzonder goed weergegeven. Ook de
heer U. Bouwsma, bugel, begeleid dooi
de heer J. Visser op het orgel, droeg veel
tot het slagen van deze avond bij. Met
groote aandacht werd ook geluisterd
naar de declamatie door Ds. Wesseldijk,
Den Hoorn; vooral 't „Dies irae" (Als de
Dag komt) maakte veel indruk. Het wij
dingswoord werd gesproken door Ds.
Visser en wel naar aanleiding van Hand.
16:25. Onderwerp: Blijven zingen.
Er werd eenige malen met samenzang
^door alle aanwezigen afgewisseld. J.
BURGEMEESTER B. BAKKER.
Levensloop.
Onze plaatsgenoot, de heer B. Bak
ker, die tot Burgemeester van Ameland
werd benoemd, werd 18 April 1901 te
Voorschoten geboren. Nadat hij zijn stu
die aan de HBS aldaar had voltooid^,
kwam hij als bagage-postmeester in
dienst bij de KNSM De zee trok hem
onweerstaanbaar aan. Als zoodanig
reisde hij op Noord- en Zuid-Amerika en
Afrika. Daarna aanvaardde hij -een be
trekking bij de Shell, eerst op Curac5o,
latei in Venezuela; een paar jaar later
ging de heer Bakker.over naar de „Stan
dard Oil Cy."
In 1931 reisde hij terug naar Europa.
(In Maart van dat jaar kwam hij in Le
Havre aafi. De sneeuw lag er hoog. In
wit tropencostuum en met stroohoed op
baande de heer Bakker zich een weg
naar een confectiemagazijn, om zich een
pak aan te schaffen, dat op het Euro-
peesche klimaat berekend was....) Een
half jaar verbleef hij in Zwitserland. In
Holland teruggekeerd, vestigde hij zich
te Den Haag; drie jaar was hij admini
strateur van het Casino te Scheveningen.
Sinds 1935 is de heer Bakker ingezete
ne der gemeente Texel. Eerst was hij be
drijfsleider, later eigenaar van Hotel
„Nieuvy-Californië", dat onder zijn lei
ding werd vergroot en een goede naam
verwierf. Verscheidene zomers was er
geen kamer onbezet.
18 Juli 1940 werd de heer Bakker lid
van de NSB Van die tijd af legde hij
zich ook op de studie van gemeente-ad
ministratie toe. De laatste maanden was
hij ten bureele van Burgemeester Rijk de
Vries alhier practisch werkzaam. Vorige
week werd de heer Bakker bij besluit
van de Secr-Generaal van het Departe
ment van Binnenlandsche Zaken met in
gang van 1 Aug. a.s. tot burgemeester
van Ameland benoemd. De beeediging is
bepaald op Vrijdag a.s (te Haarlem).
Wanneer de installatie zal geschieden, is
nog niet zéker. Wel staat vast, dat de
tegenwoordige Burgemeester van Ame
land, de heer Bolomey die wegens het
bereiken van de *65-jarige leeftijd zal
worden gepensionneerd de heer Bak
ker in zijn nieuwe ambt bevestigen zal.
Bezield van het oprechte verlangen,
voor de Amelanders een goed burge
meester te zijn en voornemens met
kracht en klem al die maatregelen te
treffen, welke in het waarachtig belang
van zijn gemeente kunnen worden ge
acht, zal de heer Bakker deze week
zijn ambtsbezigheden aanvaarden. Het
beheer van hotel „Nieuw Californië" 2al
worden opgedragen aan de heer Joop
Vroom, die onlangs met mej. M. Dros in
het huwelijk trad.
METALEN AANGEVEN. OVERHEID
KAN ZE VERBEURD VERKLAREN.
Afgekondigd is een verordening, hou
dende een beschikkinésverbod, een
verplichting tot aangifte en de bevoegd
heid tot verbeurdverklaring van meta
len voorwerpen. Hieronder vallen o.m.:
gedenktekenen, kerkklokken, gedeelten
en toebehooren van gebouwen, walsen,
melkbussen, bierleidingen brouwke
tels, bedrijfs- en inrichtingsbestanddee-
len van alcoholfabrieken, lettermateri
aal e.d., wanneer deze voorwerpen ge
heel of voor een overwegend deel uit
koper, lood, tin, nikkel of uit legee
ringen daarvan bestaan. Desgewenscht
heeft bij levering vergoeding plaats van
de metaalwaarde.
NAAR SIBERIË.
Ik hoop niet, dat zij, die een overwin
ning der bolsjewieken wenschen, in ons
land gelegenheid krijgen zich.met deze
le vereenigen. Wanneer ik aan de macht
kom, zou ik dezulken wel in de gelegen
heid willen stellen met de bolsjewieken
naar Siberië te gaan. (Mussert).
Winterandijvie kan nog worden uit-
gcplant. Eerst wat ASF strooien.
Sjalotten nu oogsten Drogen op gaas
of mat.
Wortels voor a.s. winter kan nog,
maar dan spoedig. Koop gewreven zaad
Coniposthoop geregeld omzetten (be
vordert verteren.)
Spinazie kan nog op leeg aardappel
land gezaaid. Wat mesten is noodig. An
ders gauw ziek.
Stamsnijboonen en princesseboonen
kunnen nog tot eind Juli worden ge
legd.
Peulvruchten brengen stikstof in de
grond. Op de vrijgekomen grond plant
men bij voorkeur andijvie. Het boonen
gewas niet uittrekken, maar vlak boven
de grond afsnijden. Dan blijven de wor
tels met de stikstofballetjeS in de grond.
TEN NUCHTER WOORD.
In dit derde jaar, nu de eindbe
slissing in deze gigantische strijd
zal vallen, zal men niets meer dul
den, wat het belang van Duitsch-
land, dat onder de huidige om
standigheden ook het belang van
Europa is, kan schaden. Met harde
hand zal worden ingegrepen.
„De soldaat zal het thans voor 't
zeggen hebben", zeide Max Blok
zijl onlangs. En men kan begrijpen,
wat deze soldaat, die de bitterste
ontberingen leed aan het ijskoude
Oostfront, die gedoopt is in de
walm van kruit en die de dood da
gelijks in het gezicht ziet, alles Voor
Europa, voor Christendom en be
schaving, te zeggen heeft, op sabo
tage en gezagsondermijning, die
voor hem de dolkstoot in de rug
kunnen beteekenen.
Laat het nuchtere Nederlandsche
verstand zegevieren op het propar
gandagebral van de overkant van
heeren, die ons land in de steek
liéten in de ure des gevaars en
thans op veilige afstand hun hetze
voortzetten.
HUGO DE GROOT EN
MARIA VAN REIGERSBERGH.
Wie Hugo de Groot zegt, denkt
aan een boekenkist en wie een boeken
kist ziet, denkt direct aan de man, die
hierin op listige wijze slot Loevestein
wist te ontvluchten.
Maar helaas weten de meeste Neder
landers omtrent deze groot figuur niet
meer dan het klassieke verhaal van de
boekenkist en dit bewijst weer eens, hoe
zij vreemdelingen in eigen geschiedenis
zijn. Daarom bracht de Ned. Omroep
gisteravond het door ons aangekondigde
luisterspel „Maria van R^g^rsbergh"
van Hans Hannema voor de microfoon.
Dit spel, waarin de figuur van Grotius
het meest naar voren trad, speelde, zich
af in Den Haag, Leiden, Gorkum, Loeve
stein, Parijs en Rostock in de eerste helft
van de zeventiende eeuw. In d<* twee
laatstgenoemde plaatsen troffen we Hu-
go de Groot aan als balling, die zware
beproevingen had te doorstaan. Voort
durend verlangde hij terug naar zijn
vaderland, dat hem weliswaar verguisd
had, maar dat hij toch hoog hield. Zijn
eenige groote steun bij al zijn ramp
spoed bleef zijn vrouw Maria van Rei-
gersberghf een vrouw, die zich haar
man volkomen waardig toonde, maar die
door het lot van hem gescheiden werd;
een vrouw, bereid alles en desnoods
haar leven te offeren voor de man, die
zij boven alles liefhad.
SPREKENDE GETALLEN.
Een vrachtboot Van 5000 ton
laadt een last gelijk aan die van
12 goederentreinen van 60 wagons
van ieder 10 ton.
Wanneer er dus gesproken wordt
van het vernietigen van 100,000*
ton scheepsruimte, moeten we,
denken aan degoederen, die ver
voerd kunnen worden door 240
goederentreinen yan elk 60 wa
gons. Die treinen zouden een ge
zamenlijke lengte hebben van 145
km., dat is een rechte afstand Den
Heider-Hoek var. Holland.
Elke 24 uur hebben in de laat
ste 180 dagen Duitsche duikbooten
minstens drie schepen in de grond
geboord. Gemiddeld was elk van
deze schepen 6500 brt. groot.
Het Amerikaansche maandblad
Fortune stelde in April reeds
vast, dat op elke viei schepen,
welke tot zinken worden gebracht,
er maar één van stapel loopt.
Het vraagstuk „Hoe blijven we
varen?is voor de geallieerden
practisch onoplosbaar geworden.
(Foto-P.I.B.)
(Vervolg.)*
B. en W. pleitten dus voor uitstel
Verwerping van ons voorstel, hield de
voorzitter vol, negeert de werkzaamhe
den van het tramcomité. We willen de
zaak niet afstellen, maar uitstellen. Het
college hield voet bij stuk en wenschte
zelfs niet in te gaan op het verzoek van
de lieer Langeveld om een „afzienbare
tijd" te bepalen.
Tenslotte werd er gestemd. De heeren
Zijm, Kikkert, Eelman, Bakker, Visser,
Dros, Mets en Koning behalen de over
winning: B en W. krijgen hun zin niet!
Toch verstrijken eenige kostelijke
maanden,, de spanning stijgt. Maar in de
Raad van 17 Juli 1912 komt de aap uit
de mouw: In hun prae-advies geven B.
bn W. te kennen, dat zij bij hun verzoek
gemeend hebben in de eerste plaats het
oog te moeten richten op de financieele
omstandigheden van de gemeente, die ze
allerminst schitterend noemen. De Hoof
delijke omslag over 1913 moet, nog zon
der een betere salarisregeling voor het
onderwijzerspersoneel, reeds meer dan
f30,000 bedragen (1911: f24150). Daarom
stellen zij vóór de weg aan te leggen,
mits het Rijk en Provincie bereid wor
den bevonden ieder een derde in de kos
ten bij te dragen.
De heer Bakker zou de weg niet af-
Hugo de Groot
(10 April 1583-28
Aug. 1645) genoot
een zeer zorgvuldi
ge opvoeding; zijn
vader was bestuur
der van Delft.
Toen 'hij 8 jaar
was, vervaardigde
Hugo al elegieën
(klaagzangen) in
't Latijn; op elfjari
ge leeftijd werd hij
reeds als student
aan de Leidsche hoogeschool ingeschre
ven. Hij had met recht de naam, een
wonderkind te zijn. Hij volgde ook col
leges aan de hoogeschool te Orleans
waar hij doctor in de rechten werd
en vestigde zich op 16-jarige leeftijd ajs
advocaat te Den Haag. Hij gold als een
uitstekend jurist. Als 18-jarige kreeg hij
van de Staten van Holland opdracht „de
geschiedenis van de opstand te schrijven"
In de politieke en kerkelijke strijd
schaarde hij zich aan de zijde van Joh.
van Oldenbarnevelt en de Arminianen.
Samen met Oldenbarnevelt en Hooger-
beets werd hij 29 Aug. 1618 op de Voor
poort te Den Haag gevangen gezet. Zijn
vrouw mocht hem negen maanden niet
bezoeken. Toen hij 18 Mei 1619 tot le
venslange gevangenis werd veroordeeld
en daaftoe naar slot Loevestein werd
verbannen, mochten zijn vrouw en zijn
kinderen met hem mee gaan. Daar zette
hij zijn studie voort. De geestkracht zij
ner dappere vrouw steunde' hem in zijn
vele oogenblikken van moedeloosheid.
Alle middelen om zich te verdedigen te-
NU ROSTOF GEVALLEN IS.
Met Rostof, een stad van 520,000 in
woners met veel fabrieken, welke voor
de oorlogvoering van groot belang zijn,
en een voorname haven, leden de Sovjets
een zwaar verlies De brug tusschen de
Kaukasus en het Donetzbekken zijn zij
nu kwijt. Het heele mondingsgebied Van
de Don is nu in Duitsche handen. De
industrieele capaciteit der Sovjet-Unie
kreeg opnieuw een gevoelige klap; zij
mist nu reeds de helft van haar ijzererts
en het grootste deel van haar alumini
um. Ook haar levensmiddelenpositie
werd weer hachelijker,- nu voor de
500,000 tanks in' het nog niet bezette ge
bied de olie gaat ontbreken, welke tot
voor kort de Kaukasus in ruime mate
deed toestroomen (pijpleiding naar
Rostof).
SVEN HEDIN: DUITSCHLAND
MOET EN ZAL OVERWINNEN.
Berlijn, 21 Juli, (DNB). „Duitschland
moet deze oorlog
winnen en
Duitschland zal
deze oorlog win
nen", zoo ver
klaarde de we-
reldberoemde
Zweedsche ont
dekkingsreiziger
Sven Hedin in
gesprek met een
medewerker van de „Deutsche Allge-
meine Zeitung". Het gaat in deze oorlog
letterlijk om het bestaan, om zijn of niet
zijn van alle volken van dit werelddeel.
Als deze oorlog niet door Duitschland en
zijn bondgenooten wordt gewonnen, doch
door de mogendheden, die een bondge
nootschap hebben gesloten met het
bolsjewisme en bereid zijn de duizenden
jaren oude Europeesche cultuur op te
offeren, dan zou de geheele wereldge
schiedenis en de geheele. ontwikkeling
van de menschheid haar zin verliezen.
Daarom moet de groote strijd tot het
einde toe worden gestreden, hoe ver
schrikkelijk hij ook is.
^Cliché P.I.B.)
honkelijk willen sneller) van het verkrij
gen van subsidie; „De weg belooft 40
pet, rente, 30 pet. winst: 15,000 vrachten
van 1000 kg. geven ^elk een besparing
van 25 cent, 15,000 lichtere vrachten,
personenvervoer, 20 gent per vracht
Spr. komt reeds tot een besparing van
t 10,000 per jaar.
De heer Keesom i^ wel voor het plan,
mits subsidie wordt verkregen. „De nieu
we weg zou hoofdzakelijk voor Den Burg
zijn", zegt spr. en ze zeggen nu al: „Jul
lie doen met de H. Omslag maar wat"!
Hoofdzakelijk voor Den Burg...."
Wie had duryen droomen van de gewel
dige ontwikkeling van Polder Eierland
a'S landbouw-polder, die zijn producten
bij' tonnen, op zwaar beladen vracht
auto's over die weg-zou vervoeren? Ja,
welk deel van ons eiland profiteert nu
het meest van de nieuwe weg?
Door de voorzitter worden twee plan
nen overgelegd: le. een plan van B. en
W. zelf- Een weg van de Middellandsche
weg rechtstreeks naar de haven; kosten
f30711,27; 2e. plan Bakker-Kikkert:
langs Brakenstein en vandaar recht
streeks naar de haven; kosten f32729,02.
Het plan van B. en W. wordt eenstem
mig aangenomen Het voorstel, alleen de
spa in de grond te zeiten, wanneer ook
Rijk en Provincie'meebetalen, komt er
ook door.- Alleen de heeren Bakker en
Kikkert, die blijkbaar een addertje in
het gras vreezen, knikken halsstarrig
Neen....1 (Wordt vervolgd.)
men de ingebrachte beschuldigingen
waren hem ook onthouden. Het was Ma-
na van Reigersbergh, die geholpen
door h^ar dienstmeisje, Elsje van Hou-
weningen het plan tot de vlucht in
een boekenkist voorbereidde. Het lukte
(22 Maart 1621). Te Gorkum verborg De
Groot zich eenige tijd bij de lintkoop
man Daetselaar (een zwager van zijn
vriend, prof. Erpenius, die hem steeds
boeken leende); via Waalwijk en Ant-
werpèn nam hij de wijk naar Parijs. Zijn
vróuw en Elsje werden nog eenige da
gen door de slotvoogd Van Prounick
vastgehouden, maar daarop losgelaten.
De Fransche koning Lodewijk XIII zeide
De Groot een jaargeld toe, maar deze
belofte ging maar gedeeltelijk in vervul
ling; op de duur werd in het geheel niets
meer uitbetaald. Het gezin leefde danook
geruime tijd in kommervolle omstandig
heden. Herhaalde pogingen, om weer
naar zijn geliefde Holland te kunnen te-
vugkeeren zijn vrouw maakte drie
maal een vergeefsche reis bleven zon
eter resultaat. In 1634 werd hij Zvveedsch
gezant te Parijs, maar op een van zijn
reizen leed hij schipbreuk aan de Pom-
mersche kust; 28 Aug. 1645 is hij te
Rostock overleden. Zijn stoffelijk over
schot werd 3 Oct. van dat jaar in de
Nieuwe Kérk te Delft bijgezet.
Maria is haar man acht jaar later in
cie dood gevolgd. Ook zij vond in de
Delftsehe kerk haar laatste rustplaats.
Evenals haar man heeft Maria in veel
uitgeblonken; het hoogst heeft zij ge
staan als trouwe echtgenoote, die on
danks haar „courage" aan vrouwelijke
teederheid niets had ingeboet.