'icorébrom
87600
T PEïlr
Paddenstoelen vragen uw aandacht
Texelsch dialect.
wmmm uit de oude doos. mmwrn
cBcmcWv.
Gemengd Nieuws
OVER TEXELSCHE GRAFTEEKENS EN HUISMERKEN. 3
De Avonturen van
Robinson Crusoë
Tomatensap. 1 kg. (soep)tomaten, 2 dl.
water, zout, (peper) naar smaak. De to
maten in stukken snijden, rauw door
een zeef wrijven. Het water, het zout
en de peper naar smaak toevoegen.
Eventueel wat fijn gehakte peterselie,
kervel of geraspte ui.
Sap van bessen, frambozen of bramen.
1 kg. vruchten, 2dl water, basterdsui
ker (zoo noodig).
I. De vruchten wasschen en uitpersen.
Het water toevoegen en de suiker er in
oplossen.
II." De vruchten wasschen, opzetten
met zoo min mogelijk water en in de pan
wat kneuzen. De vruchten zachtjes ver
warmen tot er voldoende sap uitgeko
men is. De massa op zeef of vergiet laten
uitlekken. Wrijft men de massa door de
zeef, dan krijgt men troebel sap. De sui
ker in het sap oplossen. Het achterblij
vende moes met suiker vermengen en op
de boterham gebruiken.
Kruisbessensap. 1 kg. kruisbessen, 1 1.
water, 150' gr. suiker en-of zoetmiddel.
De kruisbessen wasschen, met 1 1. ko
kend water 10 min. koken en ze op een
vergiet laten uitlekken. Aan het sap
wat suiker (zoetstof) toevoegen, koelen
en als limonade presenteeren. Het moes
met suiker en koetstof vermengen, af la
ten koelen en als nagerecht geven of
op de boterham gebruiken.
KINDJE IN DE WIEG.
Daar ligt een kindje in de wieg. Och
zoo teer, zoo hulpeloos, zoo volmaakt af
hankelijk van de warme liefde zijner
ouders, het kan niets, het weet niets èn
het denkt niets. Maar dat kleine hulpe-
looze wezentje is een mensch in wor
ding hij draagt met zich de zegen en
de vloek, en bergt in zijn hart de hemel
en de hel, hij is in de tijd geboren en zal
in de tijd vergaan, maar hij voelt de
eeuwigheid in zijn ziel, hij is beperkt in
zijn kunnen, maar strekt zich uit naar
de volmaaktheid, zijn wéten is begrensd,
maar hij wil de oneindigheid peilen met
zijn denken. Zoo'n klein kind in de wieg,
zoo'n wordend mensch een wonder
Gods.
Dit is de grootste zegen, die gij uit het
stil staren op Gods wonderen mee
draagt, dat gij verzoend wordt met het
leven, ook wanneer dat tot u komt met
nood en pijn. (Ds. S. K. B.)
VAN EEN NOTARIS. 10
Ook notarissen trachtten destijds door
het boven hun deur of op hun luifel aan
brengen van een opschrift zich bij het
publiek aan te bevelen. Of zij daarbij
een of ander uithangteeken vertoonden,
is ons niet bekend. Hier vindt u zoo'n
rijmpje:
Hier copyeert en dicteert men tot
yders believen
Hier schrijft men testamenten
En stelt ook geld op renten.
Men wisselt hier ook in des Toonders
Dezes brieven
Voor 5 pet., wat meer of wat min.
Elk wort gedient hier na zijn zin.
Men maakt ook contracten en
Huweliks Voorwaarden
Voor hun, die trouwen of vredig leven
willen op aarden.
UIT DE „TEXELAAR"
VOOR VIJFTIG JAAR.
Uit de Tcxelsche Courant, Aug. 1892.
HOEVE MADURJ^Eierland, wordt op
een publieke veiling voor f7020 opge
houden. Ze besloeg, met schuur, wo
ning en land 134,31,10 ha.
DE WEEZENBOET met 3,5 h.a. land
wordt van 1 Aug. 1892 tot 20 Maart
1893 verhuurd voor f 148.
VOOR DE HOOIBOUW boden zich
op de weekmarkt te Joure 100 arbeiders
aan. Maar vijf konden werk krijgen.
TE SARATOFF (Rusland), waar cho
lera heerscht, wordt een ziekenhuis,
waar patiënten verpleegd worden, door-
het gepeupel aangevallen. Vier dok
ters worden doodgeslagen. Een deel
van het garnizoen uit Astrakan moest
er aan te pas komen om aan de onge
regeldheden een einde te maken.
FEUILLETON.
ROMAN VAN MARLI'SE KOLLING.
34.) Maar dat gaat toch niet!? pro
testeeerde Lisaweta. Lucilla Bascharow
liet zich echter niet zoo gemakkelijk af
schepen.
Ik zou niet weten, waarom niet. Als
je eens wist, hoe vaak ik al kousen en
kleeren heb geleend! Bovendien stelt
Helena Trubetzkoy er prijs op, dat haar
employé's bij al dergelijke gelegenheden
behoorlijk voor de dag komen. Af en toe
verschijnen er nog wel eens vreemdelin
gen in het Russische restaurant en daar
onder bevinden zich vaak cliënten van
het Atelier Trubetzkoy. Wij gelden nu
eenmaal als een soort bezienswaardig
heid, ze lachte wat spottend. Nou
ja, tenslotte krijgt ook niet elkeen zijn
soep door 'n voormalige Russische prins
opgeschept, of zijn garderobe door een
vroegere hofdame overhandigd.
We zijn dus een soort tentoonstel
lingsobject? Om Lisaweta's mond ver
scheen een wat pijnlijke trek.
Dat heb ik aanvankelijk ook ge-
Smakelijk en voedzaam.
In ons land hebben de paddestoelen bij
velen nog niet de waardeering gevonden,
die zij verdienen. Zeer vreemd, want in
het buitenland vormen zij een zeer ge
waardeerd voedsel. Zijn we bang de tan
den in een voor de gezondheid schadelij
ke, misschien wel giftige soort te zet
ten? Nu, als dat het grootste bezwaar is,
kunnen we zeer zeker medewerken de
paddestoel spoedig in „eere" te herstel
len Wie eenmaal de „smaak te pakken"
heeft, wil zijn paddestoelen-menu/- niet
gaarne meer missen.
Heel wat menschen vinden ze beslist
griezelig; ze zijn er zeer afkeerig van en
komen ze in bosch of wei een paddestoel
tegen, dan moet-ie het ontgelden,, al is
die ook heelemaal niet giftig en ook nóg
zoo mooi. (Je hebt er juweeltjes onder!!)
En daar gaan dan de eiwitten, zouten,
suikers, vetten.... Werkelijk, de voe
dingswaarde van een paddestoel is heel
wat grooter dan u wel denkt. Én daarom
is het onder de huidige omstandigheden
zoo nuttig, om de paddestoel „er in te
brengen". We moeten ze gaan" eten.
Tomaten moet u lééren eten. Maar
paddestoelen? Die lust u dadelijk, als u
ze proeft. Maar een enkeling moet er
niets van hebben.
Griezelig, zegt u? Ach kom, dat is
allemaal fantasie. U moet dat vooroor
deel overwinnen. De meeste soorten zien
er heelemaal niet afzichtelijk uit, in te
gendeel. En zeker schrikt de weide—
(Eigen teekening).
champignon u niet af en deze is een van
de lekkerste bovendien, die ook op Texel
(Waalenburg) in grooten getale voor
komt.
Neen, griezelig zijn paddestoelen hee
lemaal niet. Dan zijn er wel andere
„lekkernijen", zooals b.v. de eetbare vo
gelnestjes (van vogelspeeksel gemaakt),
waarop de Chineezen zoo verzot zijn; of
de bedorven eieren, die de Chineezen
ook al zoo lekker vinden.
In China moeten op markten wel
kraampjes staan, waar je ratten, tong-
klaar toebereid, kunt koopen en opsmik
kelen/. Wanneer u dèt nu eens grieze
lig zou noemen. Maar paddestoelen!
Voor de Franschman is geen kikvorsch
veilig. Die is gek op de dijen van de
achterpooten. „Heerlijk, die kikkerbil-
letjes".
Maar we kunneh wel dicht bij huis
blijven: neem onze mosselen, onze oes
ters. Heeft u die wel eens van dichtbij
bekeken?
Ja, we behoeven niet eens van het ei
land af: we hebben hier een voorbeeld
voor het grijpen. Kent u het geheim van
de schapenkaas, die ouderwetsche, met
haar groene kleur en haar „pikante"
smaak?
Het zal met .de paddestoelen wel gaan,
zooals het met de aardappelen is geloo-
pen: terwijl men die in andere landen al
lang op tafel had, duurde het tot het eind
van de 18e eeuw, eer ze in ons land bur
gerrecht kregen. En nu kuijnen we ons
niet indenken, hoe we het zonder „pie
pers" zouden moeten stellen. J.
Volgende keer zullen we na,der met de
paddenstoelen, „het vleesch van het
bosch", kennismaken. Wellicht komt er
eind volgende maand een excursie onder
leiding van mej. Rita Jonker. Mej.
Jonker heeft van de Texelsche padden
stoelen-flora speciaal studie gemaakt. De
excursie zal dan wel georganiseerd wor
den vanwege het „Tex e 1 s ch Muse-
u m". Wie lid is van onze Museum-Ver-
eeniging, kan kosteloos deelnemen. Ook
wordt getracht een paddenstoelenten
toonstelling in te richten.
Ir. L. Nolte werd gevolmachtigde voor
alle Philips-ondernemingen.
Geslaagde proeven zijn genomen met
verwerking van katoenafval tot fijn
schrijfpapier (Econom. Nieuws).
Mechelen was het eerste dorp in Lim
burg, dat een Dorpsboerenraad kreeg.
f 5000 boete kreeg kaashandel Van
den Broek en Van Geffen te Den Bosch
wegens prijsopdrijving.
Een landbouwer te Bergen o. Z. maak
te f 40 voor 100 eitjes. Hij zal er van
„lusten".
Boter f 17 per kg.; koffie f 82; sigaret
ten f2,p. doosje; stuk toiletzeep f 2,60.
De winkelier Van G. te Helmond, die
deze prijzen maakte, zal er zwaar voor
boeten.
IIIIIIUIIII
ZOO SCHREEF...
Nationale Dagblad: Deze oorlog zal
niet door het goud, doch door de arbeid
gewonnen worden. Daarom beijvert
Duitschland zich de arbeid te beveiligen
tegen alle ongewenschte invloeden en
parasieten van buiten af. -
Een geval van verduistering. (P.I.B.)
dacht, maar mettertijd stoor je je daar
niet meer aan. Wat wij zelf zijn, kan
ifnmers niemand ons afnemen. Dat heb
ben zelfs de bolsjewieken ons moeten
iaten. Dat blijft dus afgesproken, be
sloot zij haar plèidooi, jij krijgt van
mij een jurk. Helena Trubetzkoy zou het
mij zeker nooit vergeven, als ik je niet
behulpzaam was.
Er bleef Lisaweta niet veel anders
over dan het vriendelijke aanbod met
beide handen aan te nemen. De beide
meisjes schoten haastig in haar mantel,
er volgde een luidruchtig afscheid van
do andere employée's, gelach en ge-
scherts dan sloot de boekhouder, mon
sieur Renaul, die er uit zag als een Fran-
scne markies, de buitendeur van het
Atelier.
Lucilla"s woning bestond uit een vrij
kleine kamer met een daarbij aanslui
tend alkoof. Er heerschte een onbeschrij
felijke chaos, maar in al deze wanorde
lag toch een zekere gracie. Het paste ge
heel bij Lucilla's persoonlijkheid.
Met een vlotte handbeweging schoof
zij 'n japon, een taschje en een muts van
een der leunstoelen. De theebus stond
op een miniatuur toilettafeltje midden
tusschen eCtelijke schoonheidsmiddelen
en een paar zijden kousen. Maar in- min
der dan geen tijd £pd zij de tafel gedekt.
Uit een of andere hoek van een mooie
antieke kast dook zij een trommeltje
NEDERLANDERS,
KENT UW PLICHT.
Hier is het Gironummer
van de Nederlandsche Am
bulance van het Vrijwilli
gerslegioen Nederland:
IIIIIIUIIII WAT ER GEBEURDE.... |||||||||||j
10 AUGUSTUS:
1519: Magelhaen vertrékt voor een tocht
naar Indië via Amerika.
1566: Begin van de Beeldenstorm.
1792: Bestorming ,der Tuilerieën.
1925: Cycloon teistert Borculo.
1929: Aletta Jacobs, de eerste vrouwelij
ke student in Nederland, te Am
sterdam overleden.
1868: De luchtschip-kapitein Hugo Ecke-
ner te Flensburg geboren.
11 AUGUSTUS:
843 Verdrag van Verdun.
1494: De schilder Hans Memlink overle
den.
12 AUGUSTUS:
1831: Slag bij Leuven.
1934: De bouwmeester Dr. H. P. Berlage
overleden, 78 jaar oud.
13 AUGUSTUS:
1822: De beeldhouwer Canova overleden
1895: Nansen komt na zijn Poolreis weer
♦/te Wardö aan.
1898:'Aanvang bouw Simplon-tunnel.
14 AUGUSTUS:
1248: Eerste steenlegging KeulscheDom.
1597: De overlevenden van de expeditie
van Houtman en Keyzer weer te
rug op de reede van Texel.
1880: Keulsche Dom voltooid.
1898: De planeet Eros ontdekt.
biscuits op en nadat ook de suiker op een
of andere uitzonderlijke plaats was ge
vonden, kon aan thee zetten worden ge
dacht.
Nauwelijks echter hadden zij eenige
minuten gezeten, of Lucilla sprong al
weer overeind en begon met haar gewone
voortvarendheid een kleerkast overhoop
te halen.
Waar heb ik dat nu toch gelaten
hier nee, dat is het niet Ze smeet
een lichtblauwe pyama, diverse schoenen
en een hoedendoos in het midden van
de kamer op een hoop, waar het een
waar stilleven vormde.
Heb ik die jurk nu eigenlijk wel
van Maria Mirkinowa terug gekregen?
peinsde ze, een oogenblik tot rust ko
mend. Je moet weten, dat ik haar het
ding voor een filmopname heb geleend,
waarbij zij moest figureeren. Dat is ook
een hopeloos geval als je niets hebt om
aan te trekken, het kind zat met .de
handen in het haar ah, daar heb ik
'm! riep ze enthousiast, onder uit de kast
een tamelijk verfomfaaid geelachtig vod
je opvisschend. Het bleek zich bij nader
beschouwing als het gezochte gele
avondtoilet te ontpoppen.
Hier aan de zoom zitten weliswaar
een paar stofvlekken en het' is nogal lee-
lijk gekreukeld ook, constateerde Lu
cilla, maar dat zullen we wel even
verhelpen. Reeds had zij een electrisch
- No. 17. Stijl gemengd Grootfriesch en
Etruskisch. Het teeken bestaat uit omge
keerde L en Y. De vertaling is dus: Het
is een grafteeken, omdat de Y en de L'
ter aarde gericht zijn. „Overleden in alle
eerbied in de zich manifesteerende Hoog
heid Gods" (of „in de zich openbarende
Hoogheid Gods".)
No. 18. Stijl algemeen. Verkorting van
Y. Het bestaat uit Y met doorgetrokken
steel en driemaal het afsluitteeken; dat
beteekent: „Dit omvat alles" (of Amen).
Vertaling: „God heersche (grijpt in). Dit
omvat alles".
No. 19. Stijl Oud-Indisch. Het vierkant
is mannelijk. De streep, de doodstreep,
de pijl een middel, om het „omvat alles"
teeken op te nemen. Beteekenis: „In
God's alomvattendheid werd deze man
opgenomen".
No. 20. als fig. 10 (Tex. Courant 20
Juni).
No. 21. Stijl Maya. Het figuurtje is
overeind gezet. Het moet liggen met de
punten omhoog. Het bevat de overlij-
densstreep. In de juiste houding is het
het vrouw-teeken (vrome of verlichte
vrouw.) De vertaling is dus; „Hier rust
deze vrome vrouw".
No. 22. Als no. 16.
No. 23. Stijl Grootfriesch. Variant van
de oorspronkelijke volledige figuur, die
aan 12, 13 en 15 ten grondslag ligt. Ook
een afkorting. Hier echter-reeds een ge
wijzigde beteekenis, aangezien de ster
„God's wereld" of ook „"God's geest" be
teekent. Vertaling: „De beslotenheid
Gods rijst uit Zijn Geest op".
No. 24. Stijl gemengd Grootfriesch
Etruskisch, soortgelijk als No. 23. Verta
ling: „Het door God gegeven leven rijst
uit Zijn Geest op".
No. 25. Een grafteeken. Stijl gemengd
als voren. Beteekenis: „Het door God ge
geven leven is in Zijn zich openbarende
Hoogheid ingegaan".
Nc£ 26. Als no. 25. Hier echter een an
dere wijze van uitvoering.
No. 27. Stijl gemengd Oud-Indisch en
Etruskisch of' Kreténs. De ruit is het
teeken voor „vrouwelijk". Beteekenis;
„Het door God gegeven vrouwelijke le
ven". (Het is zeer wel mogelijk, dat het
een grafteeken is. Dan komt ér „overle
den" bij.).
No. 28. Als 12, 13 en 15. Stijl: Groot
friesch.
No. 29. Stijl Maya. Lichtelijk verminkt
De figuur moet n.l. gesloten zijn. Dee-
len: Driehoek (Geest Gods) .met o verlij
densstreepje er in. Beteekenis: „Overle
den in de Geest Gods".
No. 30. Als fig. 21, maar gewijzigde
uitvoering. De figuur behoort gesloten te
zijn. Deelen: twee driehoeken. Stijl
Maya. Beteekenis: „Vrome of verlichte
vrouwe". De vrouwelijke geest werd n.l,
aangeduid door tweemaal het teeken
voor God's Geest.
No. 31. Variant van fig. 2, 3, 4. Nu ech
ter met o verlij densstreep er in. Beteeke
nis: „Het door God gegeven leven werd
hier afgebroken".
No. 32. Stijl Druïdisch. Deelen: fig. 5
Doodstreepje in het midden, De om
gekeerde P is het huisvaderteeken der
Kelten, ter aarde gericht, dus ten doode
gericht. De vertaling is nu: „God's in
grijpende macht heeft deze huisvader tpt
zich genomen".
25 /6 IJ* IS 2) JO J/
Ik mag er ten overvloede misschien
nogmaals op wijzen, dat ik mij niet heb
beziggehouden met allerlei latere betee-
kenissen, die men in de loop der tijden
vooral in de heidensehe vervaltijden, aan
de teekens heeft gegeven. Ik heb het uit
sluitend gehad over de periode, waarin
die teekens nog springlevend waren en
uitdrukkelijk teksten waren, waarvan er
in ons land eenige tienduizenden zijn
overgebleven. Met de dooddoener „huis
merk" ,is men er niet af. Het zijn de tee
kens van de hooge religie der grijze oud
heid, die aan het christendom is vooraf-
3Z
gegaan, vele, vele honderden, ja duizen
den jaren. De vertalingen zijn pioniers
werk met de geheele vracht van zwarte
ondank, daaraan verbonden, maar men
is dat werk toch wel verplicht aan onze
Grootfriesche vaderen, die aan Neder
land het aanzijn gaven.
Dat er een sterk Middellandsche Zee
contact met ons land was, bewijzen vele
vondsten dienaangaande, teveel, om in
een enkel artikel op te noemen. Moge
men de teekens nu eens met andere
oogeiï beschouwen!
Dordrecht. J. F. OVERWIJN:
gieniense (hee is 'r gieniense bee
weest), niet eens;
glei (glei vet), zwaar te verteren, al te
vet; Ned.: „geil" vet;
gleie wolke, hel verlichte wolken; ook
in het Zaansch verband met glimmen?
in 't glies, op een drassige plek; gelijk
met 't water in een aangrenzende sloot;
afgeleid van „ge-lieks" (ge-lijks)?
in 't glies plós, beteekenis als boven;
glisse, uitglijden; elders ook „glitsen";
Vlaamsch: „gletsen";
gloert, gloeiende asch; Ned.; „gloor";
Behoudens goedkeuring^ van het be
trokken Departement, zaT de lijst van
Texelsche woorden en uitdrukkingen ook
in boekvorm verschijnen. Redactie.
Zyt ghy goets moefs,
Ghy doet wat go ets.
(Cats).
GRABBELTON
De Utrechtsche domtoren is de hoogste
toren van ons land (116 m.)
De grootste haring, ooit gevangen, was
45 cm. lang en 10 cm. in omvang.
De haringvangst werd door onze voor
ouders reeds in 1163 beoefend.
Haarlem werd in 1245 met stadsrech
ten begiftigd.
De Wolga is de langste rivier van Eu
ropa; 3900 km. De D o n a u 2750 km.
strijkijzer ingeschakeld en terwijl ze tus
schen de bedrijven door haastig thee
dronk, biscuits knabbelde en sigaretten
rookte, wreef zij met een lap benzine
over de stofvlekken om daarna de zoo
stiefmoederlijk behandelde japon met 't
strijkijzer te bewerken.
Lisaweta past de jurk voor de kleine
toiletspiegel. Zij zat haar als aangegoten.
Lucilla was tevreden. Met haar zwart
haar zag Lisaweta er in de glanzend gele
zijde werkelijk allerbekoorlijkst uit.
Alleen moet je je nog wat bijwer
ken, adviseerde Lucilla. Je kunt toch
niet met zoo'n kaal gezicht gaan!
Het hielp Lisaweta niets, of zij al
protesteerde; zij werd „opgemaakt". -Lu
cilla ontpopte zich als een voortreffelij
ke schoonheidsspecialiste. Een warm en
een koud gezichtsbad boven twee kleine
schaaltjes, daarna toiletwater, .crème en
schmink. Te geel, nee, nu weer wat te
rood, we moeten het mengen, mompelde
Lucilla voor zich heen. Lisaweta hield
zich stil tegen Lucilla kon zij toch niet
op en eindelijk mocht zij zichzelf in de
spiegel bewonderen. Haar gezicht bleek
een ingrijpende verandering te hebben
ondergaan. Onder geverfde wimpers
schitterden haar oogen nog sterker dan
gewoonlijk. Haar anders zoo bleek ge
zicht had een rose tint, als dat van eed
kind.
(Wordt vervolgd.)
285. Dagelijks beklommen Vrijdag en
Robert hun uitkijkpost, om te zien of hun
vrienden weer op de terugweg waren.
En op zekere dag zagen zij eert boot, die
recht op het eiland aanhield. (P.I.B.)
IIIIIIUIIII VAN DE BOEKENPLANK. liHIIIIIII!
VOOR DE JEUGD.
Okke Tannema, door C. Joh. Kieviet,
7e druk. 220 blz. Geb. f 2,GO.
HaRs Boogaard, door Rein Valkhof,
179 blz. Geb. f 2,90.
Van Licht en Donker, door A. Pleysier.
Met illustr 196 blz. Geb. f 2,00.
De Tweelingen Flip en Henk, door Cor
van Os£nbruggen. 119 blz. Geb. f 1,65.
Confetti, door Cissy van Marxveldt en
Emmy Belinfante-Belinfante. Met ill
160 blz. Geb. f 1,90.
Groei, door Flor van Son. Met ill. 188
blz. Geb. f 1,90.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT - Tel. 11
m\m HYGIENE EN VEILIGHEID g
440. Schapenkeutels met suiker! Een
jongen had 'n paar centen4 verdiend door
schapenkeutels te rapen en ze te bren
gen bij jde kruidenier, wiens kind de ma
zelen had. Zijn vrouw kookte ze in melk
met veel suiker en gaf ze aan het kind
te drinken. „De mazelen kwamen dan
goed uit", werd beweerd. „Anders zou
den ze naar binnen slaan".
Menig kind walgt later nog bij de ge
dachte aan de afschuwelijke stank van
het „schapendrankje".
Het is heusch gebeurd, lezer. Wanneer
u van dergelijk bijgeloovig en vaak vies
gedoe meer wilt weten, moet u dat boek
je van Dr. H. J. W. Drooglever Fortuyn
eens aanschaffen. Het heet „Kwakzalve
rij, bijgeloof en geneeskunst".
P1429/1. Verantwoordelijk voor de
geheele inhoud; G. Joh. Duinker.
Plaatsvervanger J. de Waal, Den Burg.
Uitg. en Drukkerij Fa. Langeveld en
De Rooij, Den Burg, Texel.
