De oude orde is onherroepelijk voorbij (2) Texelsch dialect. VAN SOLDATEN GESPROKEN Texelsche Berichten TEXELSCHE BOERDERIJEN. Gemengd Nieuws WERELDNIEUWS 56e JAARGANG. No. 5695. WOENSDAG 14 OCTOBER 1942. TEXELSCHE COURANT Helaas hoort men nog zoo dikwijls de opmerking maken, dat de Nederlander geen soldaat zou zijn. Dat is niet waar! Het tegendeel is bewezen aan de Grebbe- berg, in de IJssellinie en overal elders, waar Nederlandsche soldaten met man nenmoed hebben gestreden; het is ook bewezen in Indié, waar onze landmacht, onze luchtmacht en onze marine hiet te vergeten, in een harde strijd tegen een veel sterkere tegenstander roemvol ten onder zijn gegaan helaas voor een verkeerde .zaak. Maar soldaten zijn zij geweest, die volksgenooten die door een plichtvergeten regeering onvoldoende geoefend en uitgerust de strijd in zijn ge jaagd. Zij zijn gegaan als eens onze groo- te De Ruyter, toen de Staten Generaal hem geen behoorlijke schepen ter be schikking wilden stellen. „Daar de Hee- ïen Staten hun vlag betrouwen, zal ik mijn leven wagen" sprak hij eenvou dig en hij ging. Zoo zijn ook onze solda ten in Nederland en in Indië gegaan. Het zal hun eeuwige, roem zijn, dat zij ge gaan zijn! R. TER DOOD VEROORDEELD WEGENS BEZIT VAN WAPENS. 's-Gravenhage, 5 Oct. *De Ne derlander Voitus van Hamme is bij vonnis van het Duitsche ge rechtshof in de bezette Nederland sche gebieden d.d. 3 October 1942 wegens verboden bezit van wapens ter dood veroordeeld. Van Hamme '^heeft in strijd met alle oproepen^tot inlevering van de wapens twee pistolen en een vrij groote hoeveelheid munitie nog in Mei van dit jaar tot zich getrokken en in zijn bezit gehouden. Bij zijn arrestatie werd bij hem nog een aantal anti-Duitsche ge schriften gevonden. Voorts heeft hij in zijn woning een van een ver- valscht persoonsbewijs voorziene jood ongeveer drie weken verbor gen gehouden. Het vonnis vormt een nieuwe, ernstige en dringende waarschu wing aan allen, die er zich ondanks de steeds weer gegeven waarschu wingen en aanwijzingen nog steeds niet van bewust zijn, dat zij alleen reeds door het loutere bezit van een vuurwapen hun leven op het spel hebben gezet. PRAATJE OVER GEMEENTEWAPENS MIJDRECHTS JJVM. 53— Wat zegt de naam Mijdrecht? Mijdrecht js een gemeente in de pro vincie Utrecht aan de grens van Noord en Zuid-Holland met plm. 5000 inwoners en landbouw als hoofdmiddel van be staan. Men doet er verder aan veeteelt, veenderij en nijverheid. Het gemeentewapen vertoont op een rood veld aen „omgewende aan ziende Agnus Dei" van zilver (bevestigd 11 Sept. 1816). Van Mijdrecht wordt in MIJDRECHT 1085 r?eds melding ge_ maakt en wel in een'brief van de toen malige Bisschop van Utrecht, Koenraad genaamd. Men schreef toen „Midreth"; in 1274 is reeds van „Mijdrecht" sprake. De naam wil zeggen: „drecht (dat is: plaats, waar men kan oversteken) door de Mije". Het water van de Mije kent men er nóg. Het lam is het zinnebeed van de zacht moedigheid en de onschuld. In het Nieu we Testament is sprake van het Lam Gods (Agnus Dei), de symbolische bena ming van de Zaligmaker. In de beeldende kunst zijn deze naam en deze voorstel ling zeer gewoon, vooral in de r.k. kerk. (Zie ook o.a. het wapen van Velsen). Omgewend, d.w.z. naar links ge keerd. „Links" wil in de heraldiek zeg gen: rechts; „rechts" beteekent links. We moeten ons hierbij n.l. op het -standpunt stellen van degene, die het schild draagt. mill UIT ONZE TAAL TUIN. lillik DE MAAND OCTOBER. 245 October wil zeggen „achtste',' maand", vroeger begon het jaaV n.l met Maart. Andere namen voor de maand October zijn: 1. Wijnmaand, Deze naam dateert uit de tijd van Karei de Groote en doelt op de tijd, waarin de druiven worden ge oogst. 2. Zaaimaand. 3. Rozelmaand, ook wel reuzelmaand Deze naam doelt op het winnen van reu zel door het slachten van varkens. 4. Smeermaand (verklaring als onder r.o. 3). 5. Aarzelmaand (ook „herselmaand"). We hebben hier het woord aarzelen nog in de verouderde beteekenis van achter uitgaan, korten (\tan de dagen). De namen 3-4-5 worden zelden of nimmer meer gebruikt. Wellicht nog el ders in het land? MAALVERGUNNINGEN. De Burgemeester van Texel maakt in verband mét het verkrijgen van een maalvergunning nogmaals het volgende bekend. Graantelers, die een maalver gunning wenschen te ontvangen, dienen op de uitreiking van de nieuwe bon kaarten (zie dit blad) mede te brengen het formulier, hetwelk hun door den Bu reauhouder is toegezonden en alle stam kaarten en inlegvellep van hun gezin. Indien arbeiders van deze graanteler in aanmerking komen voor de telerspremie, dienen door dezen werkgever ook alle stamkaarten en inlegvellen van het ge- heele gezin van die arbeiders te worden aangeboden. Indien deze arbeiders hoofdkostwinner of gezinshoofd zijn, mogen alle gezinsleden meedoen met de telerspremie. Is de arbeider geen hoofd kostwinner of gezinshoofd, dan mag al leen bewuste, arbeider meedoen met de telerspremie. Alle stamkaarten van het gezin moeten in beide gevallen door den ondernemer worden aangeboden. Texel, 12 October 1942. De Burgemeester voornoemd, RIJK DE VRIES. AANMELDINGSVERORDENING. De Burgemeester der gemeente Texel brengt nogmaals onder de aandacht van de houders van hotels, pensions en der gelijke, alsmede van kamerverhuurders, dat deze verplicht zijn te zorgen, dat voor alle personen, wien huisvesting wordt verstrekt, een aanmeldingsformu lier wordt ingeleverd. Ook particuliere personen, die aan anderen huisvesting verleenen, zooals commensaals en logé's, zijn verplicht hiervan ten spoedigste ten raadhuize aan gifte te doen, waarvoor aldaar formulie ren verkrijgbaar zijn gesteld. Ook al werd reeds eemgen tijd aan personen huisvesting verleend, en al werd reeds door anderen een formulier ingeleverd, dan behoort toch een formulier te wor den ingevuld voor de laatste huisvesting. De verplichting geldt niet, wanneer de opgenomen persoon het gezinshoofd be staat in rechte linie dan wel in de zij linie tot en met den derden graad van bloed- of aanverwantschap. Texel, 1 October 1942. De Burgemeester vooVnoemd, RIJK DE VRIES. UITREIKING LEVENSMIDDELENKAARTEN. De Burgemeester van Texel brengt ter algemeene kennis dat nieuwe distribu tiekaarten zullen worden uitgereikt voor het tijdvak 1 November-28 Nov. 1942: Te Oudcschild op Donderdag 15 Octo-^ bei a.s. in de o.l. school 9,30-10,30 wijk S 10,30-11,30 het dorp nrs. 1 t.m. 118 11,30-12,30 nrs 119 t.m. 221; des middags van: I.30-2,30 nrs 222 en hooger. v Te, Den Hoorn op Vrijdag 16 October a.s. in het gebouw „Ons Huis" 9,30-10,30 wijk H nrs H 1 t.m. H 35 10,30-11,30 wijk H nrs H 36 t.m. H 101 II,30-12,30 wijk H nrs H 102 en hooger en voor het dorp met nrs. 1 t.m. 11; des middags van: I,30-2,30 nrs 12 t.m. 81 2,30-3,30 nrs 82 en hooger Te De Waal op Zaterdag 17 Petober a.s. in de o.l. school 9,30-10,30 wijk W nrs W 1 Fm. W 66 10,30-10,45 wijk W nrs W 67 en hooger 10,45-11.45 het dorp nrs 1 t.m. 72 II,45-12,00 het dorp nrs 73 en hooger. Medegebracht dienen te worden alle distributiestamkaarten en inlegvellen van het geheele gezin. Een aardappelfor mulier is niet noodig. Graantelers, die een maalvergunning wenschen, dienen het door den Bureau- houder toegezonden formulier ter ver krijging van een maalvergunning mede te nemen met de stamkaarten van de ar beiders en diens gezinsleden, die voor de telersprcmie in aanmerking wenschen te komen. Texel, 12 October 1942. De Burgemeester voornoemd, RIJK DE VRIES. ONZE FAMILIENAMEN. WAT ZEGT DIE NAAM? 12. Bakelaa#, in het Middelneder- landsch „bakelaer", een verbastering van de latijnsche naam „baca lauri" (laurierr bes). Destijds werd bij de bereiding van recepten wel „bakelaer" gebruikt. Wel licht is de geslachtsnaam in verband te orengen met de gevelsteen van een apo theker, waarop „bakelaers" waren afge beeld. Thans is de naam alleen nog als geslachtsnaam bekend. DE ZON. Wo 14 Oct. op 8,02; onder 18,50 Do. 15 Oct. op 8,03; onder 18,48 Vr. 16 Oct. op 8,05; onder 18,46 OE MAAN. Wo 14 Oct. op 12,55; onder 21,57 Do. 15 Oct. op 14,01; onder 22,51 Vr 16 Oct. op 14,57; onder 23,55 Eerste Kwartier: 16 Oct. 0,58. HOOG WATER OP TEXELS REE. Wo 14 Oct. 0,31 en 12,53 Do.t 15 Oct. 1,16 en 13,39 Vr. 16 Oct. 2,05 en 14,32 Springtij 23 October. Het Britsche Rijk wordt weg gevaagd. Gezant Daitztgaf voorts beelden van het typisch-Engelsche leven, en hij schet ste dit met zijn society, zijn Oxford-be- weging, zijn „Round Tabel" en zijn Vol kenbond. Dit alles evenwel belette niet, dat het Engeland was, dat als wereld-on derdrukker als nummer één genoemd moet worden en door hetzelfde Engeland lallooze volken gekneveld en onderdrukt werden en worden. Doch ook hiervan is het einde thans in zicht. Engeland gaat ten gronde, alle teeke nen wijzen er op. Het einde van een wereldlijk staat voor de deur en zooals eens het vermaarde Atlantis van de aardbodem weggevaagd werd, zoo zal m de nabije toekomst het Britsche rijk weggevaagd worden. Tot behoud van Europa. Spr. liet zien hoe de nation^al-socialis- tische revolutie kwam als logisch gevolg van de Anglo-Amerikaansche onderdruk king. Zij werd als dath opgeworpen om als Europ. volksgemeenschap stand te kunnen houden tegen .de drang uit het westen Ten behoud van de groote Eu- ropeesche volksfamilie werd de revolutie levend en als zoodanig zal zij overwin nen. En dat zal géschieden zonder een Volkenbond en zonder een „Pan-Euro- pa". Het zal geschieden uit historische roeping en plicht jegens de volken. Het nieuwe Europa. Dit Europa zal niet gedrongen worden in een eng keurslijf, doch het zal zich vrij bewegen in de oorspronkelijk ge geven levensruimte. Men zal er net zoo vrij kunnen zijn als de andere volken in hun levensruimten. Maar er zal geen overheersching meer zijn van buiten af en een systematisch terugdringen van de Europeesche volken. De revolutie zal *)ok het eigen belang overwinnen. Scherp hekelde spr. naast de Anglo- Amenk, politiek ook de monetaire en economische politiek dier landen. In het bijzonder over de credietpolitiek wist hij interessante cijfers te geven, waaruit bleek, op welke wijze men zich steeds weer wenschte te verrijken aan het meest eigene bezit van andere landen Dit alles draagt, aldus spr., steeds weer dat ééne, altijd terugkeerende kenpierk eigenbelang. Het eeuwige Anglo-Ameri kaansche principe! Gelukkig... de re volutie zal zegevieren. Niets zal thaar vermogen tegen te houden. Het Duitsche Rijk zal nooit capituleeren. De Fuehrer was de man, die Europa de nieuwe politiek wees, die zelf de ba nier daarvan naar voren droeg. Hij wees de weg en zal hem ook in de toekomst blijven wijzen. Adolf Hitler geeft daarbij geen theorie-politiek, doch politiek, ont leend aan de meest nuchtere werkelijk heid. Hij belooft daarbij geen paradijs op aarde, doch wél een menschwaardig be- s'taan voor iedereen in de eigen levens ruimte. Met enorme opofferingen werd nu reeds datgene bereikt, wat bereikt kón worden. Grondstoffen en levensruimtê zijn op enorme wijze toegenomen en. ze zullen blijven. Niemand behoeft te verwachten dat het Duitsche Rijk, zoo als eens, nog eens zal capituleeren. Nooit zal dit gebeuren. De nieuwe orde wordt in Europa voor goed gegrondvest. De thans gevoerde economie is wel de beste garantie voor het winnen van de oorlog. Met vele sprekende voorbeelden illustreerde spr. dit. Hij had gelegenheid daarbij te wijzen op de „waarschuwin gen", die het buitenland steeds weer meende te moeten geven omtrent de in Duitschland gevoerde 'politiek-, economie en monetaire maatregelen. Duitschland zou vernietigd worden. Duitschland zou aan de eigen foutieve economische in zichten ten onder gaan.Maar de wer kelijkheid laat een ander beeld zien. Het liep NIET mis en de nieuwe economi sche en monetaire structuur zal BLIJ VEN bestaan. JVIet cijfers werd aange geven het ontzaglijk bezit van Duitsch- iand en de verschillen van nu met 1932. Het merkwaardigste is daarbij de toena me van het nationale inkomen, ondanks de oorlog. De nieuwe erde zal voorgoed gegrondvest worden in Europa, riep Werner Daitz uit, de orde van „bloed en bodem". En deze orde zal tengevolge hebben dat de volkeren lustig kunnen le ven, zonder vrees voor andere volkeren, die het op hun levensgebied voorzien hebben De oude orde is onherroepelijk voorbij en keert nooit weder. Dat garand- deert ons het genie van de grootste Eu ropeaan van deze tijd: Adolf Hitler, de Fuehrer! Langdurig applaus volgde op de'ze be langwekkende rede, waarna de Referent fiir Volksaufklórung und Propaganda bij de Beauftragte de heer Èggert, de spre ker dankte voor zijn interessante uit eenzetting. T.E.S.O. NEEMT BUSDIENST OVER. Van bevoegde zijde vernemen we, dat de busdienst van de heer E. Boekei (Den Burg-Oudeschild v.v.) met ingang van de volgende maand, 1 November, door de N.V. T.E.S.O. wordt overgenomen. STREEKJAGERMEESTER BENOEMD. De heer C. Wonder is door de Geweste lijke jagermeester tot streekjagermees- ter voor Texel benoemd; tot plaatsver vanger de heer M. C. Keijser, De Waal, tot organisator-van de eilandelijke jacht de heer M. J. Witte. Aan wild zal het dit seizoen wel niet ontbreken; voiig jaar is er practisch geen schot op gelost; het aantal hazen moet b.v. opvallend groot zijn. DS. T. VAN DER VEER. Zondag a.s. intree in de Doops gezinde Gemeente. Zondag a.s. om tien uur hoopt Ds. ,T. v.d. Veer zijn intree te doen als voorgan ger in de Doopsgezinde gemeente te Den Burg en Zondag 25 October hoopt Ds. de eerste godsdienstoefening te Den Hoorn te leiden Ds. Van der Veer is in 1910 te Sneek geboren. Hij genoot zijn theologische op leiding aan de Amsterdamsche Universi teit, alwaar hij in 1934 zijn studie vol tooide. Al zeer spoedig volgde zijn be noeming tot predikant te Zijldijk (Gro ningen). Na een verblijf van vijf jaar al daar werd hij in 1939 te Veendam beroe pen, van welke gemeente hij thans af scheid heeft genomen. De nieuwe predikant is vorig jaar reeds eenmaal in de Doopsgez. Kerk al hier voorgegaan. BERKHOEVE. 33 Berkhoeve in Gerritsland werd in 1902 voor rekening van de heer J. P. Witte gebouwd. Eind vorige eeuw stond hier eer\ bosch met veel berken en daaraan ontleent de boerderij haar naam. Dit bosch behoorde aan wijlen de heer A. Lap; hét strekte zich uit tot aan de Koogerweg. Aan de andere kant van de weg, waar het woonhuis van de familie P. Verseput staat, lag vroeger ook bosch (Het z.g. KloosterStuk). De heer H. Smit, de tegenwoordige eigenaar, heeft Berk hoeve met negen bunder land verhuurd aan de heer T. Huisman, Den Burg. De plaats wordt bewoond door de familie Jn. Zoetelief. Ingetrokken zijn de beperkingen van ae afmetingen van postpakketten voor Duitschland. Tot behoud van onze molens is nu ver gunning vereischt voor sloopen of ver anderen. Bij de verzekeringsmaatschappijen steeg in 1941 het verzekerd kapitaal van f 5125 millioen met f 425 millioen. Aan de Techn. Hoogeschool te Delft zijn reeds n)eer dan '400 studenten inge schreven. Twee baansurvcillanten werden Zon dag 4 Oct. bij Weesperkarspel door een trein doodgereden. De 44-j. spoorwegbeambte R^bergen is tusschen Utrecht-Houten door trein ge dood. Te Otterlo is II. Hendriksen door de zoldervloer gezakt en tegen een steenen vloer doodgevallen. Bij het Amstelstation te Amsterdam is een 40-j. treinbeambte door een trein ge dood. De 4-j. Herman Heerscma te Wolter- sum, eehig kind, is te water geraakt en verdronken. Door de donkerte is de 80-j. schipper F. Blaak bij Hoogezand te water ge raakt en verdronken. Op de Oudegracht te Alkmaar raakte een leege auto van brandstoffenhandel Schipper in brand. Om te blusschen reed men ,haar te water. Terwijl een cafchpuder a.d. Gouver- n.eurskade te Amsterdam beneden brui- ioft vierde, werden uit de bovenwoning f 4420, een textielvergunning en 80 pun- en gesjolen. Op het bedrijf van een veehouder te Jlderveen werd niet alleen een clande stiene slachterij ontdekt, maar ook een wolspinnerij. Hij-had o.a. een spinnewiel net toebehoor en en een kuip, met wol, fie gewasschen moest worden. Papier is schaarsch, ook de enveloppe, n de zwarte handel worden enveloppes /an een halve cent voor drie, vier/cent :er stuk verkocht. Koopers en ver- mopers worden gewaarschuwd. Met de 218 kinderen, welke 4 Oct. naar Juitschland vertrokken, is nu reeds meer ian 1000 kinderen door bemiddeling van le Ned. Volksdienst een prettige vacan- ie in Duitschland bereid. Wegens diefstal van erwten van een ikker aan de Zanddijk bij Julianadorp :ijn de 30-j.«E. K. en zijn broer, uit Den ielder, gearresteerd. De een had zijn iets en zijn hoed achtergelaten en was er ioor een sloot vandoor gegaan. (Held. Jrt.) I)E BLOKKADE. Wanneer er een middel bestaat om de Duitschers in deze oorlog op%e knieën te dwingen, dan kunnen het slechts de wapens zijn en nooit slechts een blokka- dt. Een zoo goedkoope overwinningsmo- gelijkheid bestaat voor Engeland in deze oorlog niet. (Daily Mail, Engeland). REURING VOOR DE WAFFEN-SS EN HET LEGIOEN.^ Het SS-Ersatzkommando deelt ons me de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS er. 't Legioen zich op onderstaande datum bij hèt genoemde adres kunnen ver voegen, teneinde gekeurd te worden. Tevens wordt de aandacht er op geves tigd, en wel speciaal voor hen, die er bezwaar tegen hebben hun dienst buiten Nederland te vervullen, dat thans de mogelijkheid bestaat om dienst te nemen ir, een speciaal wachtbatallon. De oplei ding vindt in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit batallon ook in Neder land blijven zal. Tijdens de keuringen voor de Waffen- SS en het Legioen gunnen zich ook die genen melden, die tot de Germaansche SS Nederland (Nederlandsche SS) willen toetreden. De eerstvolgende keuring in het ver spreidingsgebied van dit blad zal plaats hebben te Amsterdam op Donderdag 22 October a s., des voorm. 10 uur in de school aan de Iepenweg no. 13. 4 SLOWAKIJE Slowakije zal binnenkort ook hout naar de bezette gebieden uitvoeren. KOEMENIE In Boekarest werd een Duitsche ra dio- en televisietentoonstelling geopend. ZWEDEN Britsche vliegtuigen schenden bij herhaling de Zweedsche neutraliteit. BR1TSCH-INDIE Engeland wil via Indië (Ceylon) een luchtdienst Afrika-Austpalië openen. FRANKRIJK. Aan de gearresteerde ex-premier Herriot is beperkte bëwegingsvrijheid toegestaan BOHEMEN-MORAVIE. In Bohemen en Moravië zijn' de rantsoenen brood en vleesch verhoogd tot die van 1.1. voorjaar DUITSCHLAND Er wordt via Zwitserland onder handeld over de uitwisseling van ernstig gewonde Engelsche en Duitsche militai- len. JAPAN Een Japansch schip met 1300 krijgs gevangenen is in de O. Chineesche zee getorpedeerd; 1000 opvarenden kwamen om. SOVJET-RUSLAND Bij Orel werd een bolsjewiste ge vangen genomen, die na 3 mnd. oplei ding als eerste luitenante naar 't front was gestuurd en daar bij vrouwelijke troepen was ingedeeld. ENGELAND. In N. Ierland hebben Engelschen en Amerikanen een 9-daagsche invasie-oefe ning gehouden, waaraan behalve veel vliegtuigen ook Amerikaansche val- schermtroepen te pas kwamen. VEREENIGDE STATEN. In de V.S. wordt het al moeilijker aan bemanningen voor de koopvaarders to komen. In Sept. zijn er 2820 matrozen, die- er genoeg van hadden, gearresteerd. De V.S. zijn druk bezig Pearl Har bor r te versterken. hopstops,1 onverhoeds; hurdloopies, hard loopend (b.v. „hörd- ioopies eireges hoen gaan"); De Hoore. Den Hoorn; f hórmcling, hermelijn; ook gezegd van een mager hondje, een mm lammetje, enz.; 'n horreltje, een restje (b.v. ,,'n horrel- tje koffie"); Horretje, het Horntje (zuidpunt van Texel); hörse(s)lap, plat swollen kapje; een soort kaper, zonder pelerine; in de Wor- mer: „harselap"; (Wordt vervolgd.) DENEMARKEN De DeenscKezwemster Ragnhild Hveger komt volgende maand naar ons land. (Fot9-P.I.B.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1942 | | pagina 1