DUITSCHLAND NA DRIE JAAR OORLOG.
Een belangrijke samenkomst op Texel.
Gemengd Nieuws
WAT ZEGT DIE NAAM?
KLARE TAAL.
56e JAARGANG. No. 5696. ZATERDAG 17 OCTOBER 1942.
TEXELSCHE COURANT
HET NIEUWE SEIZOEN van Winterhulp Nederland is Dinsdagavond ge
opend met een groote bijeenkomst in het Concertgebouw te Amsterdam. Een
overzicht in de zaal tijdens de rede van den landelijk leider, den heer F. W.
van Vloten. V.N.P.-de Haan, Pax-Holland-c).
Herinnerd wordt aan de samenkomst van de Ned. Volksdienst en Nat. Soc.
Volkswohlfalirt op Vrijdag 30 October a.s. in hotel De Lindeboom te Den Burg.
In die bijeenkomst zal het woord worden gevoerd door de hecrcn 11 g n e r (Kreis-
cmtleiter van de N.S.V.) en Querner (Prov. leider NVD). Ieder is daar wel
kom. Laat deze gelegenheid om u te doen vóórlichten omtrent doel en streven
van genoemde instellingen, niet voorbij gaan.
Wie zijn recht eischt, doe zijn plicht.
Potgieter).
De hoofdredacteur van het Dagblad v.
Noord-Holland, de heer A. R. Jonker, die
een reié' door Duitschland maakte, heeft
daarover in zijn blad verslag uitgebracht.
In een reeks artikelen schetste hij, hoe
hij Duitschland na drie jaar oorlog aan
trof: „een land waar men met vreuge
werkt voor de toekomst, juist om die
toekomst". Hier volgt het artikel, waar
mee hij zijn reportage besluit:
X—
Dat is dan het huidige Duitschland en
niemand, zelfs niet de antiman, zal wil
len ontkennen, dat dit het werk is van
die eene groote man, die te rechter tijd
m Duitschland de leiding gekregen heeft:
Adolf Hitler.
Want vóór de Fuehrer aan de macht
kwam, was Duitschland volkomen an
ders een land, dat meer en meer naar
de afgrond ging en nauwelijks meer te
gen te houden was in de nederwaartsche
gang.
Hitler's meesterlijk ingrijpen is even
I krachtig als heilzaam geweest. Hoe het
land was, toen hij de leiding nam, be
hoef ik niet te beschrijven dat is al
om bekend. Hoe het thans is niet in
een normale, doch in volle oorlogstijd
liet ik hiervoor uitkomen.-
Moet men, van die ongelooflijke presta-
(INDERSPEELGOED.
Vervaardigd door Duitsche meisjes.
Een dezer dagen traden als eerste groep
'fin 'de „Befehlsstelle Niederlande" de
Vmsterdamsche BdM-Meisjes (1-937) ter
ippèl aan. Na afloop van de prestatie-
vedstnjden in de zomer van dit jaar
1 jvertuigde de Hauptmadelfuehrerin
Vilhelmina Hagemense zich van dè be-
tiaheid om zich aah haar werk te geven,
'an de wil tot scheppen en van de inner-
ijke en uiterlijke discipline der meisjes.
)eze meisjes werden geschoold op het
[ebied van wereldbeschouwing, sport,
,oorlogsinzet" (NSV en hulp bij de oogst),
'rbeid, zang èn spel. De beste groep
'ertegenwoordigt dan de ban en de
irie beste groepen in het gebied ontvan-
[en een prijs.
tie kennis nemend, nog vragen wat het
nationaal-socialisme is? Men kan hoog
stens vragen, hoe het mogelijk is, dat
in luttele jaren iets dergelijks opge
bouwd kon worden.
Wat een verschil met ons land, dat
zich steeds eenige eeuwen lang in neer
gaande lijn bevond, terwijl ons verleden
bewijst, dat óók Nederland toch iets te
beteekenen kan hebben in de wereld.
Kan men dan nog afzijdig blijven en
die g^ootsche revolutie zonder meer aan
zich voorbij laten gaan? Neen, dat zou
landverraad zijn.
Wie de historie kent en het heden ziet,
kan niet aarzelen; hij bouwt mee. Sloo-
pers zijn nimmer in de geschiedenis ver-'
meld, tenzij zij wangebouwen sloopten
bcuwers worden echter altijd met gou
den letters opgeschreven.
Nogmaals, men verraadt zijn volkeer-
der door te blijven voortgaan op de weg
van neergang, dan door te bouwen aan
de toekomst van zijn Vaderland volgens
het groote voorbeeld dat Duitschland
ons gegeven heeft en nog dagelijks geeft.
Dit besef en de onverbiddelijke waar
heid der werkelijkheid om ons heen hééft
gelukkig velen tot bouwen gezet.
Ook Nederland zal herrijzen!
A. R. JONKER
Vol ijver zijn de meisjes afgeloopen :to-
mer aan de arbeid geweest. Op 't spo-rt-
veld en bij het zwemmen gaven zij z Ich
ten volle Op de samenkomsten thuis, les
avonds, werden oncfer zang en scholiing
ten aanzien van haar wereldbeschouwi ng
een menigte speelgoed vervaardigd, dat
ter beschikking van de NSV wordt ge
steld. Echt vroolijk en gezellig waren de
middagen en avonden bij de soldaten in
het Lazarett.
Nu staan allen aangetreden en toon ,en
zij met trotsche vreugde, dat zij zich v al-
komen bewust zijn van de taak, wel ke
het Duitsche meisje hier in Nederland te
vertullen heeft: voorvechters te zijn vc »or
de nationaal-socialistische idee en e en
voorbeeld voor allen, die eens de moed Ier
van het volk zullen zijn.
DAGELIJKS KOMEN ER GELDEN
BINNEN...
Dagelijks komen er gelden binnen op
de girorekening van de Ned. ambulance.
Groote en kleine bedragen als bewijs van
medeleven met hen, die aan het front
gewond geraakt zijn. Wij willen u geen
bedragen noemen, doch u kunt er van
overtuigd zijn, dat de Nederlandsche
hulpexpeditie aan het Oostfront inder
daad geheel bekostigd wordt door de
vrijwillige bijdragen van het Nederland
sche volk. Dat is iets om trotsch op te
zijn. Dat is een eeretaak voor een ieder,
die het wel meent met zijn medemen-
schen. Hebt u, lezer, reeds bijgedragen
vcor dit mooie en menschlievende werk?
Neen? Doe het^lan vandaag nog. Stort
een bijdrage op girorekening
8—7—6—0—0
Nederlandsche Ambulance.
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
BELEEDIGING
OOSTFRONTSTRIJDERS EN
HUN FAMILIE.
Zware straffen opgelegd.
De höhere SS- und Polizeiführer
te 's-Gravenhage deelt mede:
Het SS- und Polizeigericht heeft
de Nederlandsche staatsburgers
mevrouw Schollard, mevrouw Snik
kers en Christian Oonk, allen uit
Rotterdam, tot gevangenisstraffen
van een jaar veroordeeld. Zij heb
ben in luide en kwaadwillige ge
sprekken Nederlandsche leden van
de SS en van het Vrijwilligersle
gioen Nederland beleedigd en fami
lieleden van hen met niet weer te
geven woorden beleedigd.
Het SS- und Polizeigericht zal
onverbiddelijk dei gelijke vergrij
pen vervolgen.
Germaansche vrijwilligers, die
schouder aan schouder met Duit
sche soldaten in het Oosten tegen 't
bolsjewisme strijden, staan in dit
opzicht onder de bijzondere be
scherming van de eer der Waffen-
SS.
KEURING VOOR DE WAFFEN-SS
EN HET LEGIOEN.
Het SS-Ersatzkommando deelt ons me
de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS
er. 't Legioen zich op onderstaande datum
bij het genoemde adres kunnen ver
voegen, teneinde gekeurd te worden.
Tevens wordt de aandacht er op geves
tigd, en wel speciaal voor hen, die er
bezwaar tegen hebben hun dienst buiten
Nederland te vervullen, dat thans de
mogelijkheid bestaat om dienst te nemen
in een speciaal wachtbatallon. De oplei
ding vindt in Nederland plaats, terwijl
de inzet van dit batallon ook in Neder
land blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-
SS en het Legioen kunnen zich ook die
genen melden, die tot de Germaansche
SS Nederland (Nederlandsche SS) willen
toetreden.
De eerstvolgende keuring in het ver
spreidingsgebied van dit blad zal plaats
hebben te Amsterdam op Donderdag 22
October a.s., des voorm. 10 uur in de
school aan de Iepenweg no. 13.
HUUR VAN HUIZEN OF KAMERS.
De hoogst toelaatbare huur voor hui
zen en gemeubileerde of ongemeubileer
de kamers is in het algemeen de prijs,
waarvoor het huis of de kamer op 9 Mei
1940 was verhuurd, of, indien dat niet 't
geval was, de prüs waarvoor het laatste
lijk van 1 Januari 1935 tot 9 Mei 1940
verhuurd is geweest.
Indien vóór 9 Mei 1940 niet werd ver
huurd, geldt de prijs, die voor soortgelij
ke huurobjecten op 9 Mei 1940 gebrui
kelijk en red ijk was.
Pensions.
De hoogst toelaatbare pensionprijs
is het bedrag, dat op 9 Mei 1940 is of zou
zijn vastgesteld, vermeerderd met de vol
gende bedragen' of percentages:
a. bij verhuring voor korter dan een
week: 31/*, resp. 5 pet., indien op 9 Mei
1940 de huur is of zou zijn vastgesteld,
incl resp. excl. omzetbelasting.
b. bij verhuring per week; bij een be
drag per week tot f 14,f 1,25; bij een
bedrag per week van f 1418,50: f 1,
bij een bedrag per week van f 18,50 en
hocger: 2'/* pet. resp. 5 pet., indien op 9
Mei de huur is of zou zijn vastgesteld,
incl., resp. excl. omzetbelasting.
c bij verhuring per maand: bij een be
drag per maand tot f 60,—: f 5,resp.
f5,50; van f6080: f4,resp. f 4,50;
van f 80 en hooger: 2i/t pet. resp. 5 pet.,
indien op 9 Mei 1940 de huur is of zou
zijn vastgesteld, incl., resp. excl. omzet
belasting.
Eventueele klachten brenge men ter
kennis van de politie.
Zeemleer werd door een man teVught,
Voor fantastische prijzen verkocht. Over
bet heele land 200 arrestaties.
Programma's van muziekuitvoeringen
moeten minstens drie weken te voren bij
-de afd. muziek van het Dep. van Volks
voorlichting en Kunsten worden inge
zonden. (in duplo).
Te Ankeveen wordt sinds 24 Sept. de
17-j. Victor van Laere vermist. Misdrijf?
Hengelo's burgemeester, Mr. Van der
Dussen, is ontslagen.
Een 46-j. postbode met 30 dienstjaren
te Blerik werd gearresteerd wegens ver
duisteringen brieven met bonnen.
Te Nuland is 'n ondergrondsche ruim
te ontdekt, wa^r wel 100 runderen clan
destien zijn geslacht.
Een 2-j. meisje is in de Van Eeghen-
straat te Amsterdam aangetroffen. Hel
moet een vondelinge zijn. Van vader of
moeder geen spoor.
Te Delft werd een 18-j. jongen gearres
teerd. Hij had om aan wat shag te ko
men aan een winkelier een dreigbrief ge
schreven.
In de N.O. polder wordt gebruik ge
maakt van een ploeg, waarmee in 10 hint
een greppel van 300 m., 1,15 m. breed
en 0,60 m. 4ieP wordt getrokken.
Te Heilo is het hoofd v.d. luchtbescher
ming D. wegens verduistering van goede
ren van de gemeente op staande voet
ontslagen.
Bij de rijkskweekscholen zal volgend
jaar een nieuw leerplan worden inge
voerd. Er zal meer aandacht worden be
steed aan lich. opvoeding, zang en tee
kenen.
Schaatsenrijders, die aan wedstrijden
deelnemen, moeten zich eens per jaar
medisch laten onderzoeken (voorschrift
Schaatsenrijdersbond). Voor de Elfste
dentocht komen speciale voorschriften.
Twee zigeuners uit Driebergen, die
met een kreupel, oververmoeid, uitge
hongerd paard reden, kregen elk f 50.
bcete. Het paard moest worden afge
maakt.
Fouten in acten v.d. Burgerlijke stand
kunnen door de ambtenaar, onder wie dè
registers ^berusten, volgens aanwijzing
van het openbaar hiinisterie verbeterd
worden.
De Ned. Volksdienst zal binnenkort
voorrangskaarten uitreiken aan'jonge en
a.s. moeders. Dan hoeven zij niet zoo
lang bij winkelier of op distrib. kantoor
in de rij te staan.
Het Kamerlingh Onnes Laboratorium
te Leiden, voor welks voortbestaan men
vreesde in-verband met het gesloten zijn
van de Leidsche Universiteit, is voor het
cursusjaar 1942-1943 ter beschikking ge
steld van de Techn. Hoogeschool te Delft.
Kees Valkcnstein, de schrijver van
menig kinderboek en van vele Henri ter
Hall-revues, werd 2 Oct. 80 jaar. (Den
Haag.)
UW GELUK.
Men moet vele jaren geleefd hebben,
vóórdat men leert om gelukkig'te zijn.
(George Eliot).
In ons „Praatje over Gemeentewapens'
hebben we terloops verteld hoe de be
treffende gemeenten aan haar naam
kwamen. We zullen ons nu met deze na
men in het bijzonder gaan bezighouden
en steken daartoe met „Texel" van wal.
1. Texel. We schrijven TeXel; deze
spelling dateert officieel van Februari
1888. Toen werd, op 25 Februari, in de-
gemeenteraad door de burgemeester
mededeeli|ig gedaan van het ministerieel
besluit, dat de naam van onze gemeente
voortaan officieel „Texel" zou zijn. We
spreken als regel echter van „TeSSel".
Daar heeft dat officieel bericht geen ver
andering in gebracht. In overeenstem
ming met de gangbare uitspraak ver
meldt de „Lijst van Aardrijkskundige
namen in Nederland", samengesteld door
het Ned. Aardr. Genootschap de naam
onzer gemeente als „Tessel". (1936).
(I). Rijkscommissaris Seyss Inquart
heeft Zondag te Arnhem een rede ge
houden en daarin o.a. de voedselvoorzie
ning ter sprake gebracht.
De voedselvoorziening is in oorlogstijd
een zeer belangrijke, aangelegenheid.
Vooral als men in vredestijd aangewezen
is op een belangrijke import en deze im
port in tijd van oorlog wegvalt. Zoowel
Goering als de Rijkscommissaris hebben
in hun redevoeringen betoogd, dat er op
het vasteland van Europa geen vrees
meer behoeft te bestaan t.a.v. de voedsel
voorziening. De Rijkscommissaris ver-
klearde zelfs, dat de bestaande rantsoe-
r.en in ons land tot de volgende oogst ge
garandeerd zijn; ze worden niet verlaagd.
Nu heeft de mededeeling van Goering,
dat het Duitsche volk bij de voedselvoor
ziening een streepje voor zal hebben,
menigeen onaangenaam getroffen. Im
mers, er is vroeger gezegd, dat het Ne
derlandsche volk het niet slechter zou
hebben dan het Duitsche. De Rijkscom
missaris zfcide in zijn rede nu, waarom
deze zienswijze veranderd is. Hij sprak in
dit verband over het prestatiebeginsel
en zeide: Wanneer thans de Buitsche ar
beider in Duitschland niet slechts een
plus aan arbeid presteert, maar boven
dien zijn bloed op het spel zet, heeft hij
een vergoeding noodig. Het is derhalve
slechts recht en billijk, wanneer men de
Duitsche volksgenoot in Duitschland, die
deze prestatie levert, die vereffening
geeft. Wanneer de Nederlander op geen
anaere wijze bijdraagt tot het groote ge
beuren in onze dagen dan dat hij iets min
der eten en kolen krijgt, dan is dat nog
steeds een bescheiden bijdrage, gezien
de grootte der prestaties, die thans door
het Duitsche volk worden gebracht.
Dit is klare taal. Zij laat aan duidelijk
heid niets te wenschen over. Want hier
uit kan duidelijk genoeg geconcludeerd
worden: Wanneer het Nederlandsche
volk zich bewust gaat wprden van zijn
aandeel in de groote taak, die het Duit
sche volk al reeds jaren vervult, en, zoo
lang deze oorlog duurt, nog zal vervul
len, dan is de basis gelegd voor gelijkge-
rc chtigheid met het Duitsche volk. En
zocdra het Nederlandsche volk in zijn
geheel mede een daadwerkelijk aandeel
op zich gaat nemen in deze strijd, dat
wil dus zeggen, een gelijk aandeelpres
toeren in de strijd tegen het bolsjewisme
welke strijd immers ook in het belang
is van het geheele Nederlandsche yolk
dan komt ook de Nederlander in aanmer
king om op gelijke voet behandeld to
worden als het Duitsche volk. S.
In oude kronieken van 866 is van
„Texle" sprake; van „Texla" (La
tijn) in 985. In een document van 1314
komt reeds „Tessel" voor. Ook
schreef men wel Tesselo.
Wat de beteekenis betreft, hebben we
wel vijf verklaringen kunnen vinden:
a. Ter IJssel (T'yssele, aan de IJsel,
welke rivier ter hoogte van het eiland in
de zee uitmondde).
b. Tex-land (d.i. grondwetland, volgens
het Oera Linda Boek).
c. Zuid(ei)land (Latijn: Texla; Terschel
ling, Uxalia, zou ,,Oost(ei)land beteeke
nen).
d Bijl (Middelned. o.a. „aexce; Latijn:
„acsia"; deze naam zou op de vorm van
let eiland betrekking hebben).
e. Rechter-land (Latijn „dextre",* deze
naam zou doelen op het feit, dat het ei
land aan de rechteroever lag van de ri
vier, waardoor het meer Flevo met de
zee in verbinding stond).
UITREIKING
LEVENSMIDDELENKAARTEN.
De ^Burgemeester van Texel brengt ter
algemeene kennis dat nieuwe distribu
tiekaarten zullen worden uitgereikt voor
het tijdvak 1 November-28 Nov. 1942:
Te De Cocksdorp op Maandag 19 Octo
ber a.s. in de o.l. school van:
9-10 nrs 1 t.m. 105
10-11 nrs 106 en hooger en wijk C met
nrs C 1 t.m. C 26
11-12 wijk C nrs C 27 t.m. C 62
12- 1 nrs C 63 en hooger.
Tc Midden-Eierland op Maandag 19
October a.s. in de o.l. school van:
3-4 nrs E 1 t.m. E 56
4-5 nrs E 57 t.m. E 126
5-5,30 nrs E 127 en hooger.
Te Oosterend op Dinsdag 20 October
i.s. in de oude o.l. school van:
9-10 wijk O nrs O 1 t.m. O 85
10-11 nrs O 86 t.m. O 138
11-12 nrs O 139 en hooger;
des middags van:
1,30-2,30 Kerkplein, Kerkstr., Nieuwstr.,
Schoolstraat
2,30-3,30 Boschweg, Weststr., Hoekstraat
.1 t.m. 11.
3,30-4,30 Hoekstr. 12 en hooger, Peperstr.
1 t.m. 35
4,80-5,30 Peperstraat 36 en hooger.
Te De Koog op Woensdag 21 October
a.s. in de o.l. school van:
1-2 wijk K nrs K 1 t.m. K 35
2-3 nrs K 36 t.m. K 84
3-4 nrs K 85 en hooger, voor dorp met
nrs 1 t.m. 38
4-5 het dorp met 39 en hooger.
Bewoners van De Waal en wijk W
kworden er aan herinnerd, dat er vandaag
voor hen een uitreiking plaats vindt.
Medegebracht dienen te worden alle
ie dislributiestamkaarten en inlegvellen
e van het geheele gezin. Een aardappelfor
mulier is niet noodig.
Graantelers, die een raaalvergunning
JJJ wenschen, dienen het door den Bureau-
houder toegezonden formulier ter ver
krijging van een maalvergunning mede
üite nemen met de stamkaarten van de ar-
I leiders en diens gezinsleden, die voor de
clerspremie in aanmerking wenschen te
e komen.
Texel, 12 October 1942.
De Burgemeester voornoemd,
RIJK DE VRIES.
REKENINGEN.
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis van dégenen, die van de gemeen
te iets hebben te vorderen,' dat in den
vervólge, alle rekeningen ten gemeente
huize moeten worden ingezonden binnen
een maand nadat $e betreffende schul
den zijn ontstaan.
Rekeningen voor het noodziekenhuis of
voor den distributiedienst dienen, even
eens binnen een maand, bij de betrokken
diensten te worden ingezonden.
Voor een doelmatige administratie is
het dringend noodzakelijk, dat aan bo-
vengenoemden termijn streng de hand
wordt gehouden. Bij niet voldoening
hieraan zal uitsluiting het gevolg zijn.
Texel, 14 October 1942.
De>Burgemeester voornoemd,
RIJJK DE VREES.
ONZE FAMILIENAMEN.
13. Van den Aakster. Afbeeldingen van
vogels kwamen destijds op gevelsteenen
vaak voor; ook waren vogelnamen als
huisnaam niet zeldzaam. Dit verklaart de
oorsprong van vele honderden familie
namen, die op het eerste gezicht mis
schien wat vreemd lijken. De naam. „Van
den Aakster" is daar een van.
„Aakster" is de oudere en meer oor
spronkelijke, maar minder gebruikelijke
vorm van ons woord „ekster". Ge vindt
het o.a. bij Vondel:
„De snip en aeexter, meeu en spTeeu
En bonte kraey, een sot geraes:
Die pieken op dat ydel aes".
DE ZON.
Za. 17 Öct. op 8,07; onder 18,44
Zo. 18 Oct. op 8,08; onder 18,42
Ma. 19 Oct. op 8,10; onder 19,40
Di. 20 Oct. op 8,12; onder 18,38
DE MAAN.
Za. 17 Oct. op 15,45; onder 1,03
Zo, 18 Oct. op 16,25; onder 1,40
Ma. 19 Oct. op 16,58; onder 2,16
Di 20 Oct. op 17,26; onder 3,29
Volle Maan: 24 Oct. 6,05
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Za. 17 Oct. 3,03 en 15,37
Zo. IÉT Oct. 4,16 en 16,59
Ma. 19 Oct. 5,46 en 18,30
Di. 20 Oct. 7,09 en 19,42
Springtij 23 October.
Foto-
Peperkamp.
