boorde brow
fAVORA
BOOG AZIJN
een pakket
bloembollen
pubbele «en Sion
np contract
kinderwagen f 95
Motordienst
Texel - Alkmaar
Onze Sibli
KOfe
Texelsche Berichten
Schouw.
BINNENLAND
HET 0ERA LINDA BOEK.;
DE MAGNEET
BOEKHANDEL PARKSTRAAT
Deurwaarder
PRINS
over alle tocht-
slooten en cenen
Woensdag
29 September '43
Wuys vaart iedere
Maandag naar
Alkmaar
Iedere Woensdag
van Alkmaar.
J.ZUIDEWIND Dz„
Warmoesstr. 73
Dit is:
TABAK.
TABAK.
W. 0TTEN, TUINB0UWVAK0HDERWIJ2ER. WIJHE (0
Inst. v. Schriftelijk onderwijs (I.S.O
Op de tram hoort
een bestuurder,
Op het schip
een kapitein,
ln de stad
een burgemeester,
ln de keuken
Boog Azijn.
in geur en
smaak komt
Douwe Egberts
„FAMA"
Koffiesurrogaat
echte koffie nabij!
NUTTIGE WENKEN.
Bakpoeder kunt u zelf maken Wan
neer u nog dubbelkoolzure soda en wijn
steenzuur kunt bekomen, mengt u dit
(half om half) en dan doet u er een ge
lijke hoeveelheid maizena bij. Bewaren
in goed gesloten fleschjes. (Handelsblad.)
RECEPTEN.
Bramen inmaken. Bramen vormen een
uitstekende zuigelingenvoeding. Kunt u
er tamelijk wat plukken? Dan verdient
het aanbeveling, ze voor de winter te be
waren. Kook daartoe flesschen uit en
zwavel ze. Wasch de bramen direct na
dat ze geplukt zijn en druk ze zoo stevig
mogelijk in de flesschen. Kook de kur
ken 20 minuten uit en zet ze losjes op
de gevulde flesschen. Maak ze met
touwtjes over de kop van de kurk onder
het randje van de fleschhals vast, waar
door wordt verhinderd dat de kurk van
de flesch springt. Zet de flesschen
op een treef of plankje in een
waschketel of weckketel, die zoodanig
met water is gevuld, dat de flesschen er
voor de helft in staan. Houdt dit water 3
kwartier op temperatuur van 80 graden
Celsius, wat men bereikt, door het water
niet te laten koken, maar wel te laten
ruischen. De flesschen uit de ketel halen,
de kurk stevig aandrukken, ze gelijk met
de hals van de flesch afsnijden en in ge
smolten lak dompelen.
IN DE MOESTUIN.
DE VOLKSTUIN.
Maakt uw brociramen ook in
de herfst productief.
Laat uw broeiramen in de herfst niet
ongebruikt liggen. Zóówel in Sept. als in
Oct. kunnen onder dit glas nog verschil
lende malsche bladgroenten, zooals spi
nazie, raapstelen, snijsla en tuinkers
worden geteeld. Zeer goed zijn de broei
ramen in het najaar en de winter ook te
benutten voor de teelt van versche sel
derij en peterselie. Wie in zijn tuin over
een hoekje selderij of peterselie beschikt,
brenge daaromheen in Sept. of October
een bekisting vart planken en dekke de
ze met een broeiraam af
Ook pleegt men voor dit doel reeds in
Augustus de selderij of peterselie in een
leegstaande broeibak te planten.
Tijdens de winter moet er voor wor
den gezérrgd, dat de temperatuur onder
het glas boven 't nulpunt blijft. Op deze
wijze heeft men de geheele winter uit
-eigen tuin versche soepgroenten ter be
schikking.
Wanneer men omstreeks November
nog over een flinke hoeveelheid vol
groeide andijviestruiken beschik^, dan
kan men deze struiken voorzichtig met
een kluit uit de grond stekên, dicht
naast elkaar onder een broeiraam inkui
len Dit moet geschieden als de bladeren
droog zijn. Aldus kan men dan nog tot
ver in de winter uit zijn eigen broeibak
versche andijvie eten.
Natuurlijk moet er ook in dit geval
voor worden gezorgd, dat de ruimte on
der het glas vorstvrij blijft. Daarom
geeft men de bak bij strenge vorst nog
een extra afdekking met een rietmat of
iets dergelijks. Bij zacht, vochtig weer
zet men de ramen daarentegen op een
kiertje.
P1429/1. Verantwoordelijk voor de
geheele inhoud: G. Joh. Duinker.
Plaatsvervanger J. de Waal, Den Burg.
Uitg. en Drukkerij Fa. Langeveld
De Rooij, Den Burg, Texel.
Diphterie neemt af. Van 22-28 Aug.
844 (week daarvoor 874).
Vijf Perzische tapijten (f3000) werden
gestolen uit een huis aSn de Z.-Wandel-
weg te Amsterdam.
Dr. Blees, gemeentearts te Beverwijk,
is na langdurig ziekbed op 49-j. leeftijd
overleden. (Dagbl. N.H.)
De eerste stroobloemen kwamen Maan
dag te Beverwijk a.d. veiling. (Dagblad
N.H.)
Vier inbrekers en een heler werden in
de Eilandenbuurt te Amsterdam aange
houden Zij stalen f 5000 textielgoed uit
een zaak aan de Javastraat.
Pas op voor de knuppel! Een bewoner
van de Beemster (Zuiderweg), die geen
groenten of fruit teelt, maar wel veel last
had van menschen, die zijn erf op kwa
men om te koopen, heeft nu volgens het
Dagbl v. N.H. een bord met dit opschrift
aan zijn poort hangen:
„Wie hier om groente het erf op
huppelt.
Wordt er terstond weer afgeknuppeld"
Mogelijk heeft de man reden, om zoo
hondsch te ,zijn. Wat zou hij hiervan
denken9
Fruit en groenten wordt hier niet
geteeld of verkocht.
Gaat mijn poort voorbij, zoo u die
hier zocht.",
AARDAPPELHISTORIE.
Omstreeks 1565 dus in de tijd van
Alva en Willem van Oranje zou de
aardappel reeds in Europa zijn inge
voerd De eerste, die in Nederland doel
bewust en op groote schaal begon met
het kweeken van nieuwe aardappelras
sen was G Veenhuizen te Sappemcer.
Van de 80 aardappelrassen, welke plm.
1900 hier werden verbouwd, zijn nu nog
twee rassen over, n.l. Eigenheimer en
Roode Star, beide van Veenhuizen.
In zijn in 1554 verschenen „Cruydt-
boek" vermeldt de bekende Dodoens van
de aardappel: „De wortelen van dit ghe-
was als Castanien ghebraden ofte als
Peen gaer ghemaekt, worden van de
weecke ende slappe menschen nutte-
lijcken ghegeten; rauw zijn se wat te
windigh"
In het begin van de vorige eeuw had
de aardappel in ons land bepaald nog
geen burgerrecht gekregen. Het oordeel,
dat Bilderdijk in zijn geschiedboek velde,
was totaal afbrekend: hij spreekt van de
„ziel- en lichaamverpestende aardappel"!
Thans weten wij wel beter.
VOOR DE JEUGD
Gelijk had zc.
Hoe oud ben je, meisje?
Drie jaar, juffrouw.
En wanneer word je vier?
Wanneer ik jarig ben: juffrouw
(Teekenmg Arch. T. C.)
VOGEL-VARIA.
Groote sterns. De eenige vestiging van
groote sterns aan zoet water in Neder
land vinden we op de Mokkebank in
het IJselmeer ten Z. van Gaasterland, In
1941 nestelden er vele duizenden broed-
paren, maar doordat het eiland voor een
goed deel met riet begroeid raakt, vindt
men er nu nog maar 125-150 paren. Wil
men de vogels behouden, dan dient men
het riet te vernietigen en te beteugelen.
Maar het is de vraag, of weer goed aan
doen, in het natuurlijk gebeuren in te
grijpen. (Jan P. Strijbos).
TEXELSCH DIALECT.
prikneusies, gedoorn stalkruid (Oeno-
nis spinosa, ook-Coronaria tomentosa);
print(je), vorm voor spekulaas of taai
taai, Ned.: „prent";
prottekól, prüttelaarster, mopperige
vrouw; ook in het Vlaamsch: volgens
Teirlinck volksetymologisch in verband
gebracht met „pratten" en „kallen;"
protteköllig, pruttelig, mopperig;
prottekölle, een gezelschapsspel;
puntcre, een gezelschapsspel;
puleke, kurkebreien; Westfr. „punne-
ke";
Een ocr-oud verhaal, waarin
Texel een rol speelt.
Fantasie of werkelijkheid.
Toen in de zomer van 1941 van de hand
van Ir. J. F. Overwijn een zorgvuldige
nieuwe bewerking van het oeroude en
destijds zoo geruchtmakende „Oera Lin
da Boek" verscheen, hebben we daaraan
een paar artikelen gewijd. Het boek, dat
tevoren alleen nog maar antiquarisch te
koop was en dan tegen een bijzonder
hooge prijs (we zagen het aangeboden
voor f 45,kon thans door een ieder,
die er zes gulden voor missen wilde, wor
den aangeschaft. En velen hebben van
deze gelegenheid gebruik gemaakt. Ook
op Texel, dat immers in dit merk
waardige, romantische verhaal een be
langrijke rol speelt.
Tot de grondslag van het Oera Linda
Boek, zooals we dat sinds 1872 kenne/i,
moet volgens Ir. Overwijn een zeer oude
en daardoor zeldzame kroniek hebben
gediend; een kroniek, welke voor de
vóórgeschiedenis van de Friezen van
groote waarde wordt geacht. Met het
Frya-volk, waarvan in het boek sprake
is, zouden namelijk de Friezen zijn be
doeld, Hun bakermat zoekt de heer
Overwijq. in Midden-Siberië. Uit dit oer
volk zouden drie volken zijn ontstaan:
het blanke ras, voorgesteld door F r y a;
het gele ras, vertegenwoordigd door
F i n d a, terwijl Lida, het zwarte ras,
de oude Egyptenaren, representeert. De
oude Friesche kroniek zou de oudste
geschiedenis van het Friesche volk be
vatten, mythologisch en als fabel. Ze zou
oorspronkelijk en met overgeschreven
zijn! Ir. Overwijn twijfelt allerminst aan
de echtheid van de kroniek, waarop het
Oera Linda Boek is gebaseerd; ze bevat
z.i. de geschiedenis van het eigen volk en
kostbare gegevens met betrekking tot on
ze voorgeschiedenis. De Frya's behooren
z.i tot de oudste cultuurvolken ter we
reld.
We noodigen degenen, die intusschen
met het Oera Linda Boek kennis heb
ben gemaakt, thans uit, ons te vertellen,
hoe zij er over denken. Ds. H. Bakels
zou het boek nog eens onder de loupe
nemen. We zijn benieuwd te weten, of
hij er nog zoo „sceptisch" (vierkant „an
ti"?) tegenover staat
VARIÉTÉ IN PEN S ZAAL.
De Vrijdag 3 Sept. door Paul Ostra en
zijn medewerkers(sters) in Pen's Zaal
gegeven variété-voorstelling heeft vol
komen aan haar doel beantwoord: Een a-
bracadabra van „Paul" en ziedaar de
stemming was er en bleef tot de laatste
grimassen van de ongeëvenaarde Clown
toe! Ja, er is onbedaarlijk gelachen en
„daar gaat het nu maar om", om het met
Joubgrto te zeggen.
En het kinderfeest, Zaterdagmiddag?
Ze hebben gebruld, de kinderen Het was
vooral door de clown, dat de pret ten
top steeg. Het optreden van Jan Klaas-
sen met de onafscheidelijke figuren van
Katrijntje en de politie was de jeugd
een kolfje naar haai hand: Ze leefde bij
zonder mee met de lotgevallen van Jan,
die ze door dik en dun hielpen.
U bent al verscheidene malen op
Texel geweest? Zoo vroegen we tusschen
de bedrijven door aan Paul.
13 jaar geleden kwam ik voor het
eerst op Texel, zegt Paul Ostra, die hier
zeer populair is geworden. Ik werd toen
heel toevallig uitgenoodigd door de So
ciëteit van De Cocksdorp. In De Hoop,
bij Hovenier, maakte ik voor het eerst
met de Ttsselaars kennis. Een half jaar
later vroegen ze me weer. M'n eerste op
treden in Den Burg was dat met Fientje
de la Mar en sedert dien stond Texel elk
seizoen op mijn program.
Een druk program tegenwoordig?
Ja, ontzettend druk. Het gebeurt,
dat je maandenlang in touw bent, het
heele land door.
En vroeger ook wel /in het buiten
land? meenen we.
En dan vertelt Ostra ons van zijn we
reldreizen: Viermaal naar Afrika, naar
Portugal, naar Madeira, Noorwegen, En
geland, tweemaal naar Egypte, een half-
jaarlijksche reis door Ned.-Indië, op
uitnoodiging van de Bond van Indische
Kunstkringen, en niet te vergeten de
knalavonden op de booten van de Hol-
land-Amerika-lijn en die van de Rot-
terdamsche Lloyd.
Eind September begin ik met een
wintertournee Een prachtprogram, maar
of we Texel kunnen aandoen, weet ik
niet: Er werken 14 artisten aan mee, wat
voor Texel waarschijnlijk te kostbaar is.
Ostra's stem heeft vroeger regelmatig
voor drie Hollandsche radio's geklon
ken en zelfs voor die van Brussel,
Luxemburg en Indië (Nirom).
Van jongsaf aan het tooneel?
Neen, tot mijn 24ste was ik bij het
bankwezen. Ik kwam wel eens op de
planken, maar alleen als amateur. Nu
ben ik al weer 20 jaar beroepsartist.
Tenslotte stelden we Ostra nog eenige
vragen omtrent het getrouwd-zijn, of hij
een zoon had en of die Papa's voetsporen
moest drukken e.d., maar toen kreeg Os
tra het plots heel druk: Hij herinnerde
zich, al driemaal voor het grimeeren te
zijn geroepen(Jan de Waal.)
HISTORISCHE NOOTJES.
Vereenigingsleven. De afd Texel van
het Nut werd 29 Oct. 1822 gesticht.
N.V. TESO. Op 9 Dec. 1922 werd met
103-39 stemmen besloten de N.V. TESO
niet aan de gemeente over te dragen.
Van de R.K. hulpkerk te Den Hooiai
werd 12 Juni 1923 door pastoor Hoose
mans de eerste steen gelegd.
Van de School voor Chr. Volksonder
wijs te Den Burg werd 1 Juni 1923 door
Ds. Kroese de eerste steen gelegd.
De motor-baggermachine, voor reke
ning van polder Eierland gebouwd, arri
veerde hier Aug. 1922.
ONZE FAMILIENAMEN.
56. Muntinghe, Muntinga Genoenv
naar de gemeente Termunten (Gr.) Ter
munten was de geboorteplaats van Her
man Muntinghe (1752-1824), kenner vai
oostersche talen en godgeleerde. He
plaatsje heette vroeger ook Munten.
TEXELSCHE BOERDERIJEN.
JACIITLUST.
75
Te midden van de uitgestrekte graan-
bieten- en aardappelvelden springt er n
Eierland heel wat wild rond. Voor
oorlog trok hier dan ook menig boer me
geweer en jachthond het land m, om eer
haasje te verschalken. De naam vaj
deze boerderij, eigendom van baron Tuy
van Serooskerken en bewoond door
familie Van Maldegem, herinnert on;
aan die rijkdom aan wild.
Hoewel „Jachtlust" weinig aan he
boerenbedrijf'herinnert, vinden we dezi
naam o a. ook te Warmonderdam, Maar
sen, Hillegom. Voorschoten.
In de dagen, dat Pieter van Cuyckziji
„Brieven over Texel" schreef (1787)
broedde er in Eierland een ongelooflijl
aantal bergeenden; zoo groot was hui
aantal, dat het voorttelen van konijnen
daardoor in gevaar werd gebracht. Ec
omdat men in die konijnen meer voor
deel zag dan in die eenden, werden
eieren in groote hoeveelheden geraapt
Heel wat oergeenden en meeuwen zijn
toen naar Vlieland verhuisd. De konij
nen werden veelal naar Amsterdam ver
scheept; jaarlijks wel 1500 koppel naai
Van Cuyck opteekende.
Naar Allan ons meedeelde, stichtte de
heer N J. de Cock, uit Rotterdam,
Eierland een konijnenfokkerij ter groot
te van 45 bunder Hij begon met een
zeshonderd stuks, welk getal gestadij
vermeerderde De fokkerij was behoor
lijk omheind; er stond „een zeer nel
jagthuis", dat gedeeltelijk door de op-
zienter van de fokkerij werd bewoond.
Wie weet, waar zich die fokkerij van
De Cock precies bevond9
Tweemaal is Jachtlust door brand ge
teisterd. Op 24 Oct. 1918 raakten arbei-
derswoningen door onbekende oorzaak
in brand. Dat gebeurde 's nachts om hall
vier. De eene bewoner, de schilder Van
der Voort, kon ternauwernood het veege
lijf redden; huis en inboedel werden een
prooi der vlammen. De arbeider Van der
Slikke bevond zich met vrouw en kind
te Oostefend. Van zijn inboedel werd een
deel in veiligheid gebracht. Toen de
spuit arriveerde, lag alles al in puin.
In 1935 brandde de gróote schuur
door blikseminslag tot de grond toe af.
VAN DE BOEKENPLANK.
(Voorhanden in Boekhandel Parkstraat)
't Pastoorke van Schaerdyckc, door
Maunts Sabbe Geb. f 1,55.
De laatste eer, door F. Bordewijk. Met
ill. Geb f 1,85.
Rocca krijgt een dominee, door Gustav
Renker. Geb. f 2,
Het graf van de mammon, door Boe
kan Saja Indische speurdersroman. Geb
f2,95.
Kinderen in verstand en boosheid
Menschen uit Groningerland door P
Keuning, met ill. Geb. f 1,90.
(Ingezonden Mededeeling)
HYGIENE EN VEILIGHEID.
558. Maagkramp. Pijn in de maag
streek. Het kan een nerveus verschijnsel
zijn, maar kan ook op maagcattarrh,
maagzweer of maagkanker wijzen. Heel
dikwijls helpt het drinken van lauw wa
ter. Warme doeken op de maagstreek.
De geneeskundige moet de oorzaak vast
stellen.
't Is maar een weet,
Koopt in.
is opnieuw aangevuld
met een aantal gopde
boeken.
Geeft op verjaardagen
en andere gelegenheden
voor huisbroei en-of
tuin. Dit heeft immers
blijvende waarde. Pak
ketten in iedere samen
stelling en prijs. Alles
wordt apart verpakt en
gelabeld overal heen ge
zonden.
JAC. IIIN Cz.
Eendenkooi,
Zuidhaffel, Texel.
HOUDT MAANDAG
in Hotel De Lindeboom,
van 11 tot 2 uur zitting
Vcrkoopingen,
Behandeling van
pachtzaken. Incasso's.
GEVRAAGD;
op prima grond.
Adres te bevragen aan
bureau van dit blad.
De Schouw volgens
art. 22 der Keur van de
30 Gemeensch. Polders
en art. 134 van het Alg.
Watersch Reglement
is bepaald op
met dien verstande, dat
de walkanten van de
Aye-sloot moeten zijn
gemaaid .op Woensdag 22
September a.s.
Ingelanden worden er
op gewezen, dat bij over
treding van de bepalin
gen volgens art. 22 dei-
Keur onmiddellijk pro
verbaal zal worden op
gemaakt.
Namens het Bestuur,
C. KEIJSER Hz.,
Dijkgraaf.
D. v.d. OORD,
Secretaris.
HUWELIJK.
Eenzamen van alle ran
gen, standen en leeftij
den, wendt u allen tot
Nederland's grootste
Bemiddelingsbureau
met uitgebreide relaties
door geheel Nederland,
ook in de boerenstand.
Tallooze tevredenheids-
betuigingen liggen ter
inzage. Inlicht, schriftel.
en mondeling. Bureau
„HOLLAND", Am
sterdam W., Admira-
lengracht 219.
TE KOOP:
Tienhoven
H. BROEKMAN,
DUITSCH of ENGELSCH
'I 2 p.m. Nlauw* ichrlftal. ma-
thoda MIDDENSTANDSDIPLO
MA Nad Taal an Corraip. Boak-
houdan II 1 p.m Vul o BON
in. Plaati Uw naam op achtari. anv.
HED. TALEH INSTITUUT. R'DAM
BON: Gralli proaflai van
100
Goederen worden afge-
gehaald en bezorgd door
Vervoer van bloembol
len naar Limmen, Uit
geest, Andijk, enz.
Aanbreng»*» Vrijdag,
Zaterdag en Maandag.
Het vorig stookseizoen
heeft hjj het kampioen
schap Nederland „Zuinig
en doeltreffend stoken"
gewonnen. In een serie
advertenties zal hij U
vertellen hoe en wan
neer U stoken moet en
welke noodzakelijke maatregelen U nemen moet
om me£ uw rantsoen - ook b(j strenge vorst - uw
kamer straks toch behoorlijk te kunnen verwarmen.
Haal meer warmte uit minder Luien
NIEMEIJER'S
THLESURROGAAT
smaakt en geurt als echte thee. Vraagt
weinig suiker en melk. 1 tablet is vol
doende voor 5 a 6 koppen.
Telers van eigen verbouwde tabak, die
een heerlijke pijp, cigaret of pruimtabak
willen gebruiken, bestellen nog heden
ons prima recept voor het fermenteeren
en sausen van rook- shag en pruimta
bak. Prijs f 2,Zenndt postwissel en 't
recept wordt u toegezonden.
MERCURIUS CURSUSSEN V. HANDELSONDERWIJS
Stationsplein 17 bis - Utrecht - Telefoon 13714
Prima schriftelijke lessen in: Boekhou
den, Talen (ook Handelscorrespondentie),
Algemene Handelskennis voor het Mid
denstandsdiploma, Algemene Ontwikke
ling (Ned. Taal, Rekenen, Geschiedenis,
Aardrijkskunde en Natuurkunde).
Degelijk oncerwijs - Laag lesgeld - Bevoegde leraren
Vraagt gratis prospectus!
SINDS
