Van de Fronten in Oost en West.
Zou U op de knop drukken
BINNENLAND
Texelsohe BericSnen
WEG MET DE ZWARTE
HANDEL.
57e JAARGANG. No. 5802.
ZATERDAG 30 OCTOBER 1943.
TEXELSCHE COURANT
BUITENLANDSC1I WEEKOVERZICHT.
20—27 OCTOBER 1943.
MOSKOU BLIJFT STIL
De besprekingen van de drie minis
ters van buitenlandsche zaken te Moskou
zijn nu reeds geruime tijd aan de gang
en het blijft daar-rond merkwaardig stil.
Men proeft de zware atmosfeer der Mos-
-kwa-stad, die zich niet eigent voor het
opdisschen van speelsche nieuwtjes, ge
lijk die steevast uit andere conferentie
oorden plegen te komen. Het eemge, wat
wij tot heden te hooren kregen was, dat
het presidium der besprekingen niet
tusschen Huil, Eden en Molotof bij toer
beurt zal rondgaan, doch dat laatstge
noemde steeds de voorzittershamer zal
hanteeren. Men zou haast geneigd zijn,
daarin een voorteeken te zien
De algemeene verwachting is, dat de
ontmoetingen te Moskou een tijdperk
zullen inluiden van verzwaarde Britsch-
Amerikaansche oorlogsinspanning, uit
loopend, eindelijk! op een front
in West-Europa Immers, de militaire
aangelegenheden zoilden de gedach-„
tenwisseling op de voorgrond moeten
staan In dit verband trekt het de aan
dacht, dat „Slim Jannie", de Züid-Afri-
kaansche premier, weer eens te Londen
is verschenen en aldaar het woord
heeft gevoerd. Smuts pleegt, nu hier, dan
daar, op te duiken, als hij het een of
ander te spuien heeft als officieus
woordvoerder van het „Empire" Dit
maal heeft hij verklaard, dat* men dit
jaar niet meer op een invasie in West-
Europa heeft te rekenen. Smuts is lid
van het oorlogskabinet en het zal wel
zijn taak wezen, eraan mee te helpen, dat
ae Sovjets bij de Moskousche besprekin
gen wat in hun verwachtingen worden
bekoeld, opdat zij niet te veel successen
in d.e wacht sleepen.
Smuts' stem in Londen werd gese
condeerd door die van' Marshall in
Washington, die als chef van de Amen-
kaansche generale staf eveneens op de
onmogelijkheid wees, in West-Europa
met de amphibische oorlogvoering (d.i,
te water en te land) te beginnen. Britten
en Yankees zijn in mineur.
TUSSCHEN KREMENTSJOEG
EN DNJEPROPETROWSK.
Intusschen strijdt het roode leger on
verdroten voort en brengt het van dag
tot dag zijn zware offers, om een suc
ces, dat tot op heden uitsluitend uit het
weer in het bezit nemen van verwoeste
gebieden bestaat, tot iets van meer re-
eele aard te kunnen uitbreiden
Aan de benedenloop van de Dnjepn, bij
Krementsjoeg, zijn de bolsjewisten er
inlusscfien in geslaagd, de overgang over
de rivier te forceeren en vrij diep bin-
neri te dringen in het Duitsche front, dat
daardoor een instulping naar het westen
heeft verkregen. Dit gebied, hetwelk een
driehoek vorrflt, welke met de basis daar
van op de rivier steunt,, hebben zij ver
volgens tot berstens toe, zeggen de des
kundigen, vol gestopt met pantser- en
artillerie-divisies, om daar alles op bui
gen of barsten te zetten. Het duidelijke
doel is daarbij, dóór te stooten naar het
zuiden, en hierdoor de uiterste rechter
vleugel van het Duitsche front, tusschen
Saparosje en Melitopol, tot ineenstorting
te brengen Beide steden werden door
het Duitsche opperbevel prijs gegeven,
sinds daarop van bolsjewistische zijde
zeer zware druk werd uitgeoefend, doch
de Düitsche linie ondervond daarvan
geen invloed: die bleef' in stand. Thans
zijn de Sovjet-troepen eveneens aan
weerszijden van Dnjepropetrowsk over
de rivier gekomen en gaat zich derhalve
het beeld vertoonen van een tangbe
weging. De gevaren, die hieruit voor de
verdedigers kunnen voortspruiten, mo
gen geenszins worden onderschat Berlijn
toont dan ook een uiterste gereserveerd
heid, hoewel het niet ohder stoelen of
banken steekt, dat de toestand ernstig is
en dat het hier tenslotte gaat om het
behouden of opgeven van de Duitsche
positie op de Krim.
DE STRIJD IN ITALIË.
Niet alleen in Moskou, ook In Britsch-
Amerikaansche kringen komt steeds
meer ergernis tot uiting over ^e geringe
vorderingen, welke het 5e er> het
leger in Z.-Italië maken. Het traagheids-
moment van de befaamde Siciliaansche
veldtocht wordt hier nog overtroffen.
Van een „Blitzkrieg" is geen sprake. A-
menkaansche correspondenten uit Ei
senhowers hoofdkwartier meldden, dat
ook in de naastp toekomst niet met snel
le opmarsch te rekenen valt. Het weer is
daartoe te slecht en de taaie weerstand
van de Duitsche troepen, die zich van
'dag tot dag versterkte, was me^ oor
zaak, dat men slechts heel moeizaam in
de richting van R^me- kon vorderen. Ge
neraal Alexander verklaarde, met duide
lijke zelfspot, dat weliswaar alle wegen
daarheen leiden, doch dat ze helaas al
lemaal ondermijnd zijn.
DE ZON.
Za. 30 Oct. op 8,30; onder 18,17
DE MAAN.
Za. 30 Oct. op 9,41; onder 19,37
Eerste Kwartier: 5 Nov. 5,22.
HOOG WATER OP TEXELS BEK
Za. 30 Oct. 9,l(Len 21,33
Zo. 31 Oct. 9,51 en 22,09
Ma*. 1 Nov. 10,28 en 22,48
Di. 2 Nov. 11,09 'en 23,32
Men heeft zich meermalen afgevraagd,
waarom de geallieerden dan niet van
valscherm-formaties gebriHk maken,
teneinde bruggen en spoorwegverbindin
gen onbeschadigd in handen te krijgen
Naar verluidt verkeeren deze speciale
formaties bij hen echter nog in „hét ex-
perimenteele stadium". Men heeft de er
varing opgedaan, dat het gebruik van
parachutisten en zweefvliegtuigen des
nachts te gevaarlijk is wegens het ge
brek aan zicht en overdag te riskant, van
wege de vijandelijke afweer. Uit dien
hoofde slaagt men er niet in, de Duit
sche verbindingen in de war te sturen en
eventueel bruggenhoofden achter de
Duitsche linies te vormen.
De strijd met de wapens ligt de Anglo-
Amerikanen blijkbaar minder dan die
met terreurmiddelen. Uit hun werken
kan men hen kennen!
KRANIG WERK VAN
DUITSCHE SOLDATEN.
Wat Brit^n Yankee aan slagvaardig
heid ontbreekt, ontdekt men eerst goed,
zoo men toeziet, wat een handvol onver
schrokken Duitsche militairen som^weet
tot stand te brengen. Op het eilandje Le-
vica, deel uitmakend van de Dodecane-
sos, werden onlangs 70 Duitsche krijgs
gevangenen aangebracht en onder bewa
king van een Engelsch garnizoen gesteld.
De gevangenen wisten de waakzaam
heid der Britten te verschalken, dezen te
overweldigen en zich van het radiosta
tion meester te maken. Vervolgens stel
den zij zich met het Duitsche opperbevel
in verbinding, waarop^ zij prompt ver*
sterking kregen door middel van val
schermjagers. Gezamenlijk met dezen
werd toen het naburige eiland Stampalia
overvallen, dat van meer belang dan Le-
vica is. Het garnizoen van Stampalia werd
overrompeld en spoedig was ook dit
.eiland in Duitsche handen.
Een eere-saluut voor deze strijdvaar
dige kerels, die van hun nood 'n deugd
wisten te maken en zulk nsen fraai Succes
te behalen; Hun kranige houding leveit
het bewijs, dat men aan Duitsche kant
beseft waarom het gaat, en dat de over
winning waard is. er alles voorin te
zetten.
VRIJE INDISCHE REGEERING
GEVORMD.
Soebhas Chandra Bosc heeft een re
geering van Azad Hind, d.w.z. van „Vrij--
Indië" gevormd en in een proclamatie be
kend gemaakt-, dat het leger van Indi
sche Vrijheidsstrijders, hetwelk zich on
der zijn bevelen heeft geschaard, gereed
is om, uit Birma komende, de Indische
grenzen over te trekken en, om te be
ginnen met Assam en Bengalen, het va
derland van Britten te zuiveren Men
krijgt wellicht de indruk, dat deze Bose
wat veel proclameert en waf weinig tot
stand brengt, maar men moet daarbij
niet uit het oog verliezen, dat het tijd
perk van optreden eerst dan daar is, als
de moesson over is. De weken van af
wachting kunnen derhalve niet beter
worden besteed dan voor een propaganda
die er op berekend is, het Britsche gezag
te ondermijnen en het land als het ware
stórmrijp te maken. Intusschen is de
nieuwe Bntsch-Indische onderkoning,
viscount Wavell, in«het smakelooze re-
geeringspaleis te New Delhi aangekomen,
waar hij moet resideeren Bij het staats
banket te zijner eere zouden de aanzit-
tenden bijzonder onprettige, de eetlust
belemmerende dingen uit de luidsprekers
hebben kunnen vernemen, zoo men de
radio-apparaten eëfts had aangezet
Want in Bengalen lijden millioenen men-
schen honger en sterven als verkommer
de straathonden, door een cynisch
Britsch beheer, hetwelk op zijn Sov
jet-Russisch aan vrouwen en kinderen
zelfs het hoogst noodige voedsel ont
houdt, alleen omdat men daarvoor een
staatsraison meent te hebben! Alleen
reeds de huidige hongergruwelen zouden
het noodzakelijk maken, dat. aan de an
derhalve eeuw van Engelsche machts
oefening een einde komt Wij begroeten
daarom danook met blijdschap de* „re
geering van Azad Hind" en spreken
daarbij de wensch uit, dat zij in staat
moge blijken, een der schoonste en rijk
ste landen ter wereld van bruut geweld
en uitbuiting te bevrijden!
BIRMA-OFFENSIEF LOOPT
MIS
Mountbatten heeft, eerst te Delhi en
vervolgens te Tsjoenking, uitvoerige be
sprekingen gehouden, als voorbereiding
voor het groote^eallieerde offensief, dat
naar men zegt. tegen Birma op handen
is. Birma moet weer in Britsche handen
komen, tot elke prijs, want via dit land
loopt de rayitailleeringsweg voor Tsjoen
king en zonder medewerking van Tsjoen
king zien de Amerikanen weinig «kans,
op de duur Japan klein te krijgen. Er
was reeds maandenlang een nieuwe Bir-
maweg in aanbouw, maar in de Chinee-
sche provincie Joenan, waar deze moest
uitmonden, hebfcwn de Japanners een
offensief .ingezet en juist de in verband
hiermee strategisch belangrijkste dee-
len bezet. De Britsch-Amerikaansch-Chi-
neesche plannen zijn derhalve leelijk in
de war gestuurd; het za\ nog wel even
duren, eer de Japanners, die sterk $n
doortastend zün, uit hun zoo voordeelige
stellingen kunnen worden geworpen.
Nu men in geallieerde kringen er aan
gaat twijfelen, of i^er) wel via Birma en
de wildernis Japan te lijf zal kunnen
overweegt men een aanval via de Nico-
baren, Andamanen en Sumatra. Een en
kele blik op de kaart kan de lezer lee-
ren, dat het hier om afstanden en on
dernemingen gaat, die niet voor de poes
zijn!
„Als nu morgen eens een nieuw
wapen werd uitgevonden, waarmee
men iedere man. iedere vrouw en
ieder kind in Duitschland zou kun
nen dooden. alleen door op deze
knop te drukken, zou u dan ook in
derdaad op deze knop drukken7"
Deze vraag heel'ti een bekende En
gelsche uitvinder, A. W. Low, ge
steld, en de „Sunday Chronicle"
heeft haar lezers uitgenoodigd, haar
met „ja" of „neen" te beantwoorden
Daarop Heeft 30 pet. van het Britsche
volk met een duidelijk „ja" -geant
woord, en aldus te kermen gegeven, dat
het de algeheele uitroeiing van het
Duitsche volk voorstaat. Een grooter
aantal Britten, nl 35 pet. van 't volk,
wenschte enkele beperkingen te zien in
gevoerd, en wilde bv. de kinderen van
Duitschland uitzonderen, „daar dezen de
komende jaren onder Europeesche heer
schappij zouden kunnen worden her
vormd tot fatsoenlijke burgers!"
De antwoordén,- welke de „Sunday
Chronicle" mocht ontvangen, wijzen dus
uit, dat 65 pet. va,n het Engelsche volk
wenscht, dat het Duitsche volk wegge
vaagd wordt van de aardbodem.
De door het blad te berde gebrachte
tegenwerping, dat natuurlijk mannen,
vrouwen en kinderen onschuldig zouden
worden gedood, werd door degenen, die
met „ja" hadden geantwoord, kort en
goed van de baan geschoven, doordat zij
hierop antwoordden, dat 99 pet. van het
Duitsche volk achter de Rijksleiding
stond. aITo Duitschers, geen enkele uit
gezonderd, moesten daarom worden ge
dood: eerst wanneer het Duitsche ras
zou zijn uitgeroeid, zou men kunnen zeg
gen. dat de civilisatie geted was.
Het door de joden gezaaide zaad van
haat is zoo langzamerhand opgekomen
een drakenzaad. tlat echter zijn eigen
zaaiers zal verslinden.
VOOR WINTERHULP.
Winterhulp heeft van de commandant
van de Nederlandsche Arbeidsdienst een
bedrag van f 20,000 ontvangen. Met an
dere bedragen' heeft Winterhulp in de
week van 11 tot 16 dezer de mooie som
van f 59,131,32 mogen boeken.
W v
X)
POSTHUME OVERWEGING.
„Hmmet geestelijke wapenen
was ik het bolsjewisme natuurlijk wel
de baas geweest".
PORTUGAL.
In Portugal zijn nu broodkaarten
uitgereikt.
MEXICO.
Mexico krijgt een agentschap van
het Sovjet-persbureau Tass.
EGYPTE
De Amerik. minister van financiën,
Morgenthau, is in Cairo aangekomen.
FINLAND
De Finsche Rijksdagverkiezingen
zullen in plaat-s van zomer 1044 in 1945
plaats vinden.
SPANJE
Een Spaansch scheikundige stelde
een zoetstof samen, 250 maal zoeter dan
suiker en in smaak daarop gelijkend.
ZWEDEN
Zweden geeft een 31/» pet. leening
tot een onbepaald bedrag uit.
Een Zweedsch verkeersvliegtuig,
dat uit Engeland kwam, moest een nood
landing maken op het eiland Holloe a.d.
Zweedsche westkust. Het ging in vlam
men op, waarbij 11 van de 13 passagiers
omkwamen
FRANKRIJK
Frankrijk geeft een 3'/2 pet. leemng
van 10 milliard fr. uit. Koers 98,5 pet.
Fransche dissidenten zijn ontevre
den, omdat Frankrijk niet is uitgenoo
digd tot de conferentie te Moskou.
Te Parijs ontsnapten uit de Santé-
gevangenis drie misdadigerst die de tra
lies hadden doorgezaagd en daarna met
behulp van lakens ontkwamen.
In Ardèche deed zich een aardver
schuiving voor. Een aantal barakken
van arbeiders werd bedolven; men heeft
zes dooden en acht zwaar gewonden
Runnen bergen.
NEDERLANDSCHE VRIJWILLIGERS bij de Duitsche oorlogsmarine. Het mu
ziekcorps der oorlogsmarine met volle muziek op de terugmarsch na de be-
eediging der Nederlandsche Vrijwilligers. (Pax-c).
Rooken op de balcons van electr.
treinen is thans toegestaan.
De lieer H. J. Avi3, van 1900-1934 bur
gemeester van Midwóud, is, 75 jaar oud,
na langdurige ziekte te Hoorn overleden.
De i9-j. arbeider W. Smits is bij firma
B.ruijnzeel te Zaandam in een zaagsel-
put omgekomen
In een sloot is te Zaandam hef 10-jarig
zoontje der farfi Van der Velden ver
dronken.
De bankbiljetten van f 10 (voorkant
blauw, met afbeelding Zeeuwsche vrouw)
worden 1 Jan. a.s. ingetrokken.
Voor verhuur van schrijfmachines moet
een vergunning worden gevraagd aan
het Bureau Riouwslr. 182, Den Haag.
Het Staatsexamen kan door mannen,
geboren vóór 1 Jan. 1926, reeds in Dec
a.s. worden afgelegd
Tegen diphterie moeten te Den Haag
binnen 3 maanden alle kinderen van 2-
13 jaar worden geënt.
Een complot van clandestiene slachters
werd ontdekt te Baarn De politiechef en
ë*en wachtmeester aldaar, een slager en
zijn zoon en drie veehouders, te Nijker-
kerveen. Garderen en Voorthuizen, ble
ken .er bij betjokken. Soms werd het
zwarte vleesch met de politieauto ver
voerd!!!
ZENDINGSSAMENKOMSTEN.
Van 5-14 Nov. zal er op Texel, wan
ne^ er met het oog op verblijfsvergun
ning geen moeilijkheden rijzen, een reeks
zendingssamenkomsten worden gehou
den. Spreker zal zijfi zendeling F.Slurop,
die met verlof in Nederland verblijft.
DEN HOORN.
KERKNIEUWS.
De heé» R. Giethoorn, godsdienston
derwijzer te Zwolle, werd benoemd tot
hulpprediker bij de Ned. Herv. Gemeen
te Den Hoorn De heer Giethoorn is 25
jaar oud. Op 47 Nov. zal hij door Ds. Vis
ser, consulent, worden ingeleid.
OUDESCHILD
DS. TINHOLT
vraagt zijn emeritaat aan.
Op 1 Nov zal Ds. TLnholt op zijn ver
zoek emeritaat ontvangen. Daar Z. Eerw.
voorloopig op Texel blijft en nog eenigs-
zins voor de gemeente werkzaam zal
blijven, zal het afscheid pas bij zijn even
tueel vertrek naar elders plaats vinden
PRAATAVOND LANDBOUWSCHOOL
II.
Over spijsvertering bij ons vee.
De heer P. Koorn Tz. hield vervolgens
een inleiding over de spijsvertering bij
het vee. Ook dat zat goed in elkaar I<
verband met de leuze „Aardappelschil
len voor het vee", weVd gewezen op het
doodelijk gevaar, dat de aanwezigheid
van een aardappelschilmesje met zich
brengt. Slikt een koe zoon mesje mee
naar binnen dan kan het o.a. hel harl-
zakje openprikken met het gevolg, dat
de koe sterft. De schillen dienen dus
goed op scherpe voorwerpen lo worden
gecontroleerd.
Varkens zijn alleseters, maar de
koetenmaag stelt eisehen. Een koe kun je
b v. geen slobber geven, waar een krul
staart daarentegen verzot op' is en wel
bij vaart. Ook water kan een averecht-
sche uitwerking hebben. Wie zijn bees
ten 's winteis b.v. tweemaal in de 24
uur een groote hoeveelheid' tegelijk laat
drinken, doet zeer onverstandig. Het
koeienlichaam koelt veel te sterk af
Dat heeft verlaging van de melkgift ten
gevolge. Men zou versteld staan, indien
men wist, hoeveel gevallen van ziekte
door deze „verzorging" zijn ontstaan.
Men late ze dus regelmatig de dorst les-
schen. Ook werd nog de zuiverheid vdf
het voedsel ter sprake gebracht. Veel
zand in de maag kan koliek veroorza
ken. De darmverlamming veroorzaakt
een hevige zwelling, welke het^dier ver
schrikkelijk veel pijn kan doen. Opge
merkt werd, dat er aan de spijsverte
ring, ondanks haar groote belang. dooi
menig boer nog slechts weinig aandacht
wordt geschonken, terwijl hij wel hooge
eisehen aan het vee stelt Steeds dient
men koeien, in weerwil van de goede
wei, regelmatig een arm droog stroo te
geven. U zult zien, aldus de critici, ze
loopen bij de malsche sprietjes vandaan
om het menu met een bosje \stroo af
te wisselen! Haverslroo verdient de voor
keur. Volgende keer over kweek. J.
NIET LATEN ONTMOEDIGEN.
De Leider bezocht het Jeugdstorm-
kaderheem, Blaricum en hield er 'n toe
spraak, welke besloten werd met deze
woorden: Laat u door openlijke en ge
niepige tegenwerking niet ontmoedigen.
LET OP DE VERDUISTERING.
Do, straffen, waarmee overtreders
worden bedreigd, zijn weer verhoogd.
De stroom wordt op zijn minst voor 14
dagen afgesneden; de op te leegon boete
is niet minder dan f 25,terwijl boven
dien de gloeilampen, waarmee de over
treding is gepleegd, verbeurd worden
verklaard. Dus: ALLES nog eens ter
dege nagezien en met zorg uw gordijnen
sluiten, luiken aanbrengen, enz. Gij be
spaart u eten veel narigheid niet alleen,
maar vervult tevens een gemeenschaps
plicht. Goed verduisterd wil zeggen
goed beschermd. Dit geldt voor u en an
deren.
AARDAPPELSCHILLEN EN
IiUISHOUDBEENDEREN HEBBEN
GROOTE WAARDE.
Ook deze winter zal .ons vee weer
goed gevoed moeten voorden. De aard
appelschillen zullen daarbij een welko
me aanvulling beteekenen. Vooral in de
omgeving vjp de groote steden, waar
veel melkveebedrijven voorkomen, komt
die aanvulling prachtig van pas. De huis
vrouwen dienen dus vooral de schillen
aan de ophalers mee te geven. Zij heb
ben echter nog een andere plicht, n.l\er
voor te zorgen, dat alle huishoudbeënde-
ren apart bewaard worden en afgedra
gen worden aan de ophalers. Ook been
deren zijn van belang, Wat allemaal uit
oude beenderen gemaakt kan worden,
grenst aan het ongelooflijke. Er gaat vrij
wel niets verloren. Om enkele dingen te
noemen: Beenderen zijn noodig voor de
lijmfabricage. Uit 't vrijkomende been-
dervet worden stoffen gemaakt, benoo
digd voor het maken van zeep, genees
middelen, verf, lak, inkt, kaarsen, steari
ne, scheerzeep en schoensmeer, enz. Fijn
gemalen beenderen, van lijm ontdaan, le-
Veren voedermiddelen en meststoffen op.
Aardappelschillen en huishoudbeende-
i en hebben groote waarde.
Het feit, dat dezer dagen opnieuw Ne
derlandsche burgers door Duitsche rech
ters zeer ernstig zijn gestraft omdat zij
zich hadden schuldig gemaakt aan het
verrichten van clandestiene slachtingen
en* het verhandelen en koopen van het
op deze wijze verkregen vleesch, is voor
ons aanleiding nog eens te wijzen op de
ernst, waarmee de justitie deze overtre
dingen terecht beschouwt.
Aan ue zwarte handel ligt een zeer
onsociaal element, n 1 dat der eenzijdige
bevoordeeling, ten grondslag, hetgeen in
houdt, dat er menschen zijn, die bena
deeld worden. Deze benadeelden zijn de
vaderlandsche burgers, die op grond van
hun matige inkomen niet in staat zijn
buitensporig dure extra'tjes te koopen of
die van nature niet geneigd zijn zich met
dc zwarte handelaren in te laten.
Zij, die aan deze handel deelnemen
(slachters, ferkoopers, koopers) zijn de
genen, die 'eenzijdig in geld en in
goed bevoordeeld worden ten koste
van medemenschen. De afnemers moet
wel de zwaarste blaam treffen. Het zijn
meerendeels gegoede lieden, die door
hun geld te laten rinkelen, leveranciers
in de verleiding brengen. Waren er geen
afnemers, er zou ook geen zwarte han
del zijn.»Deze „handel" is een zeer onso-
ciaal verschijnsel, waartegen in ons aller
belang niet streng genoeg kan worden
opgetreden.
WETENSCHAP.
De Dierentuin te Leipzig stichtte een
instituut ^oor dierpsychologie.
Vitamine-D. Binnenkort worden weer
vitamine-D-tablelten uitgereikt voor
kinderen van 3 mnd. tot 3 jaar en voor
xwangeren. Maakt er het juiste gebruik
van! Voor beide groepen is vitamine-D
vooral nu onmisbaar. De tabletjes kun
nen door het voedsel gewreven worden.
Ko|J. droog en in het donker bewaren.
HELPT DE KOE MET SCHILLEN
EN DE KOE HELPT U
