i
a
W-
Van de Fronten in Oost en West.
-.hr 't
WERELDNIEUWS
$7c JAARGANG. No. 5808.
ZATERDAG 20 NOVEMBER 1943.
TEXELSCHE COURANT
BU1TENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
10—17 NOVEMBER 1943.
EEN TWEETAL REDEVOERINGEN.
Op de jaarlijksche veteranen-bij een -
komst in de historische Lowenbraukel-
ler te Muenchen heeft Hitier ook dit
maal de 9e November en de bloedoffers
der partij herdacht. Zijn rede had een
bijzondere overtuigingskracht, omdat zij
doortrokken was van een geloof in de
toekomst."dat ook ai eerder, in dagen
van groote tegenslag, bewezen had de
kracht bij uitnemendheid te zijn van
Fuehrér en beweging. Ondanks de mis
lukte Putsch in het najaar van 1923 en
de catastrofale ontbinding der NSDAP is
het nat.-socialisme in Duitschland zich
zelf trouw gebleven; 't heeft het onmoge
lijke mogelijk gemaakt. Zoo, aldus
de Fuehrer, zal ook de huidige taak
diétvop volk en partij rust, tot "een goed
einde worden gebracht. \yat er ook ge
beuren mag, wij zullen het de baas wor
den!
Ook Churchill sprak" in de afgeloopen
week en wel aan het jaarlijksche ban
ket van de Londensche Lord Mayor. Hij
kon niet anders zeggen, dan dat de we«-
telijke democratieën in 1944 meer offers
aan menschenlevens zouden hebben te
brengen dan ooit tevoren in hun ge
schiedenis. Door de woorden van de Brit-
sche premier werden immer opnieuw
twee thema's gemoduleerd. Het eene was
de roep. naar eenheid, samenwerking en
vertrouwen onder de bondgenooten, het
andere een aansporing aan het adres van
het Britsche volk, om de tanden opeen te
zetten, in geën enkel opzicht te verslap
pen en zich op zware slagen voorbereid
te houden. Wie scherp opmerkte, en meer
verstond dan het gesproken woord al
leen, kon eruit opmaken, hoe, ondanks
de voorgewende schijn van kracht, de
zorgen aan" geallieerde zijde eer toe- dan
afnemen, Eventueele Sovjet-Russische
successen behoeven op zichzelf nog niet
verbetering van de Britsch-Amerikaan-
sche positie te beteekenen.
FINNEN EN TUKKEN HOUDEN
EIGEN KOERS
Na het beëindigen van de veertien-
daagsche Moskousche besprekingen
moest men verwachten, dat de resultaten
daajrvan zoowel een politieke als militai
re uitwerking zouden hebben. Wat de
militaire betreft dient allereerst rekening
te worden gehouden met het vèr gevor
derde seizoen; men begint geen nieuwe
ondernemingen tegen het aanbreken van
de winter. Op politiek terrein werd ech-
tei een actie ingeluid, zoowel tegen Fin^
land als Turkije, die beide, de een aan de
noord-, de ander aan de zuidflank der
Duitsche linies een belangrijke positie in
nemen.
Gedurende de. laatste weken waren er
steeds hardnekkiger geruchten, dat Fin
land uit de oorlog zou gaan, en dat Tur
kije er aan zou deelnemen,aan de zijde
van de geallieerde mogendheden Had 't
de „vereenigde naties" mogen gelukken,
deze dubbele frontverandering teweeg te
brengen, dan zou zulks voor hen een
aanzienlijk succes beteekend hebben. Uit
schakeling van Finland uit de strijd zou
de Duitsche strategische stelling i'rt het
Europeesche noorden in zooverre hebben
benadeeld, dat daarmee zoowel de con
trole over Noord-Noorwegen 4 alsmede
over de Sovjet-Russische verbindingen
met de V.S en Engeland in het geding
zou zijn gebracht. Zou echter Turkije aan
de geallieerden luchtbases hebben ter be
schikking gegeven, of zich zelfs zonder
reserve aan"*geallieerde kant hebben ge
schaard, dan ware daarmee de mogelijk-
t heid geschapen van een serieuze aanval
op de Balkan, dus het openen van een
toegangsweg tot zuid-oost Europa.
Van Finsche kant zijn tenslotte zeer
duidelijke dementi's gepubliceerd, men
zal de strijd om zijn vrijheid en het on
gerept bezit van zijn gebied niet opgeven.
Wat de Turken betreft, Menemendzjog-
loe heeft m Cairo metv Eden geconfe-
ieerd, die op thuisreis was uit Moskou,
en heeft bij zijn terugkomst in Adana
verklaard, dat de Turksche neutraliteits-
houding ongewijzigd blijft.
Dat Finnen noch Turken neiging aan
de dag leggen, met Britten en Amerika
nen mee te gaan, behoeft weliswaar niet
te worden uitgelegd als een motie van
vertrouwen in Duitschlands militaire
kracht, doch het is dunkt ons wel een
zeer ondubbelzinnig bewijs van wan
trouwen in de Britsche en Amerikaan
sche mogelijkheden. Zoowel te Helsinki
als te Ankara taxeert men de gevaren,
die van de kant der Sovjet-Unie de kop
opsteken, als ernstiger dan de beloften
van ondersteuning ërt hulp, die de wes
telijke geallieerden hebben te berde ge
bracht.
De conclusie van dit alles is. dat men
niet tegelijkertijd ons continent praktisch
aan de Sovjets kan overgeven en tevens
erop rekenen, van bedreigde Europee
sche volken sympatie en zelfs wapenbij
stand te mogen verwachten
DE ZON.
Za. 20 Nov. op 9,07, onder 17.43
•JE MAAN.
Za 20 Nov. op 0,32; onder 15,14
Nieuwe Maan: 27 Nov. 17,23.
HOOG WATER OP TEXELS BEK
Za 20 Nov. 1,47 en* 14,19
Zo. 21 Nov. 2,55 en 1$,34
Ma. 22 Nov. 4,15 en 16,52
Di. 23 Nov 5,25 en 17,53
Springtij 29 November.
I
DE LIBANON WEDEROM
SPEELBAL
De Britten en de FranSchen hebben
reeds tijdens en na de vorige wereldoor
log met de groot-Arabisphe belangen een
onwaardig spel gespeeld, getuige o.a. het
elkander doorkruisen van verschillende
deelingsplannen. De hun beloofde groot-
Arabische eenheid konden de diverse A-
rabische landen ook hierdoor nimmer
verwezenlijken Engeland maakt thans
gebruik van het feit, dat Syrië en de
Libanon opnieuw in de oorlogszone lig
gen en door geallieerde troepen bezet
zijn. terwijl Frankrijk tot de rang van
een dissidentencomité gezonken is, om
in de Libanon de Arabische gedachte aan
te wakkeren. Het Libaneesche parlement,
hetwelk zich ertoe heeft laten verleiden,
op eenigszins onverhoedsche wijze de Li
baneesche grondwet te wijzigen, waar
door de band met Frankrijk als „man-
daatmogendheid" moest worden geblaakt,
is daarop door de vertegenwoordiger van
het De Gaulle-comité ontbonden, terwijl
de president der republiek en de regee-
ring gevangen werden genomen. Zulks
heeft tot onrust en tenslotte tot straat
gevechten geleid, waarbij Fransche kolo
niale troepen op de menigte het vuur
openden. In heel de Arabische wereld is
de reactie op deze gebeurtenissen uiterst
scherp geweest, uit Egypte, Syrië, Pale
stina, Transjordanië, Irak, klonken de
protesten. Verwacht wordt," dat Engeland
spoedig zijn troepen zal laten ingVijpen
om de orde te herstellen, waarbij het de
Fransche dissidenten zal desavoueeren en
zich aan de kant der Libaneesche patri
otten zal plaatsen. Zoo kan Londen dan
opnieuw de rol van beschermer van de
Islam op zich nemen, en mooi weer spe
len.
Dat het zich om de Arabische belan
gen op zichzelf in het geheel niet. be
kommert. toont de toestand in Palestina
aan, waar de joodsche infiltratie nog
steeds toeneemt, ten nadeele van oor
spronkelijke bewoners! In al deze aan
gelegenheden volgt Londen geen andere
dan 'n imperialistische koars: 't Midden-
Oosten moet Britsche invloedzone zijn,
want het is het glacis van het empire".
VAN DE GEVECHTSFRONTEN.
Het meest kenmerkende gebeuren adh
het Europeesche front in de week, die
achter ons ligt. is 't* uitbreken van d<^
bolsjewistische penetratie in het gëbied
van Kiew Over een breedte van om
streeks 80 km drongen hier de Sovjet
strijdkrachten het Duitsche front binnen,
zonder dat het hun echter mocht geluk
ken, het terrein van hun voorstoot aan^
zienlijk te verbreeden. Integendeel, dit
bleef, gemeten met de norm der ooste
lijke ruimteverhoudingen, een lange en
smalle corridor, die zich geleidelijk ver
der westelijk verlengde en nu reeds
Shilomir is gepasseerd. Een strategische
manoeuvreeren op zulk een smal gebied
brengt evenwel aanzienlijke gevaren met
zich mee, waarop ook reeds van Duitsche
militaire zijde terloops de aandacht is
gevestigd.
De mogelijkheid bestaat, zulk een
scherp-gerekte spits onverhoeds van- ter
zijde aan twee kanten aan te vallen en
af te breken. Het zou ons weinig verba
zen, zoo op de duur een daarop zich lich
tende Duitsche tegenactie intrad, want
zoo de Sovjets al het voordeel van ma
teriaal- en menschenmassa aan hun zijde
hebben, tot op zekere hoogte mag hier
woiden gesproken van ..dommekracht"
het Duitsche militaire vakmanschap is
onmiskenbaar van heel ander peil dan
het bolsjewistische. Het geheele verloop
van de Oost-Europeesche campagnes
heeft zulks bewezen. Ondanks het .prijs
geven van steecis meer gebieden, blijft
daarom het geloof in de kracht der
Duitsche weermacht en in de juistheid
van haar leiding gehandhaafd
In het strijdgebied ten zuiden van
Bougainville volgen lucht- en zeeslagen
tusschen Japanners en Amerikanen el
kander scheer zonder onderbreking op
Het is voor de Amerikaansche publieke
opinie een veeg teeken, dat de officieele
voorlichting over deze zeer ernstige wa
penbotsingen een diep stilzwijgen be
waart Natuurlijk" is, van wat er ten zui
den van Bougainville is voorgevallen, het
een en ander, uitgelekt en men heVinnert
zich de catastrofe van Pearl Harbour, de
eerste acte van dc Amerikaansch-Japan-
sche oorlog. Ook toen werd de groote
klap die men aanvankelijk ontkende
gevolgd door een stilzwijgen omtrent
de verliezen, hetwelk geleidelijk door
doordruppelende bekentenissen werd te
niet gedaan.
Thans bestaat er gereede aanleiding tot
de verwachting, dal de gebeurtenissen bij
Bougainville een tweede Amerikaansche
Pearl Harbour zullen blijken. Omtrent
admiraal Halsey, de Amerikaarische
vlootvoogd in deze wateren, is tot dus
verre nog niets vernomen. Zulks beves
tigt het vermoeden, dat er inderdaad tal
rijke en kostbare Amerikaanscht vloot-
eenheden in deze dagen ten gronde zijn
gegaan.
Het Amerikaansche offensief tegen Ja
pan zal van deze feiten ongetwijfeld de
zware tegenslag ondervinden
VAN TOEGEVEN GEEN SPRAKE.
- Wij verwachten een winter, die ons op
de zwaarste proef zal stellen. M<&r onze
cverwinningskansen zijn niet geschokt.
Wij zullen ze, als het er op aankomt, we
ten te verdedigen. Niemand bij ons denkj:
aan toegeven. Over dergelijke gedachten
spreekt alleen de vijandelijke propaganda
maar in de wereld der feiten zijn ze niet
anders dan theorie.
(Rijksminister Goebbels in ..Das Reich")
VRIJWILLIGERS NAAR HET OOSTEN.
Zaterdagmorgen heeft een contingent
Nederlandsche vrijwilligers afscheid ge
nomen van het vaderland om deel te ne
men aan de bescherming van Europa te
gen het bolsjewistische gevaar in het
Oosten
Ditmaal waien het de mannen, die in
Nederland opgeleid zijn en hier reeds lan
gere tijd dienst doen en zich thans vrij
willig voor het front gemeld hebben
Dit is het tweede contingent vrijwilli
gers, dat deze maand afscheid genomen
heeft en het is een verheugend feit, dat er
zich steeds meer .flinke kerels voor de
strijd om Europa melden en met de wa
pens in de hand willen meestrijden voor
een nieuwe toekomst.
HOE ENGELAND ER VOOR STAAT.
Onlangs zijn zwaargewonde Duitsche
krijgsgevangenen uitgewisseld tegen En-
gelsche. Rijksminister Dr. Goebbels heeft
met deze teruggekeerde Duitsche' solda
ten gesproken en kan ons verzekeren, dat
bij geen van hen ook maar de geringste
twijfel aan de overwinning van Duitsch
land bestaat. Over de in Engeland heer-1
schende toestanden hebben de terugkee
renden een boekjt? opengedaan Minister
Goebbels vertelt daarvan: De voedselpo
sitie van Engeland is slecht, veel slechter
dan die van Duitschland; 'n reeks volks
ziekten moet daaraan worden toegeschre
ven. Ook de stakingen, welke niet van de
lucht zijn, moeten daarmee in verband
worden gebracht. Wat de maatschappe
lijke verhoudingen betreft: momenteel is
de kloof tusschen de klassen er grooter
dan ooit. Het anti-semitisme neemt on
derwijl hand over hand toe. Ook de arg
waan, om niet te zeggen de haat tegen
de Vereen. Staten, die het liefst het
Britsche Rijk zouden erven; haat ook te
gen de Sovjet-Unie, die Europa voor
voldongen feiten wil stellen en de laat
ste hoop van Engeland op de overwin
ning in rook doet opgaan. En dan is daar
nog de stijgende angst voor de Duitsche
vergelding, die als een nachtmerrie op
de groote massa drukt, waarschijnlijk
als uiting van een kwaad geweten, we
gens <je barbaarsche Engelsche luchtoor
log tegen Duitschland. Zooals aan de
overzijde" iedereen weet, zal deze op ze
kere' dag op vreeselijke wijze beantwoord
worden.
Na dit alles, zoo besluit de minister, is
het meer dan begrijpelijk, dat onze zwaar
gewonden met een onverzwakt geloof in
de Duitsche eindoverwinning zijn terug
gekeerd.
WAT WIL HET N.A.F.?
Het N.A.F. is geen heel of half officiee
le Staatsinstelling, maar een sociale be
weging, «die eenheid wil brengen onder
de werkers zonder klassestrijd Hoe eer
der en hoe meer eensgezind de werkers
zich aaneen sluiten, hoe eerder zal het
socialisme komen. Wordt, werkers, een
.vlam, die de wereld verlicht, wordt een
levend ideaal voor het socialisme.
(G. J Zwertbroek).
VOOR KUNST EN KULTUUR.
Kunst en cultuur werden tot een on
derwerp van voortdurende zorg van de
staat, als vertegenwoordiger van de ge
meenschap.
De staat heeft tot^taak alles tegen te
gaan, wat een vrije bloei van de kunst
en van de Kultuui naar eigen aard zou
kunnen beletten. Zoo zal in de eerste
plaats de staat er voor hebben te zorgen,
dat de kuituurwerkers en de kunstenaars
niet in hun laak belemmerd worden door
allerlei commercieele factoren.
(Jhr. Mr De Ranitz, wnd. pres. Ned.
Kultuurkamer.)
NIEUWE TERREURAANVALLEN
OP NEDERLAND.
Door aanvallen met de bourdwapenen
van Anglo-Amerik. vliegtuigen op- veej>
booten zijn 13 Nederlanders gedood Elf
anderen werden zwaar en veertien licht
gewondWeer zoo'n kort bericht, dat
in het hart grijpt van het geheele Neder
landsche volk. Zexer, iedere dag vallen ér
dooden, slachtoffers van deze oorlog,
zoowel aan de oorlogsfronten alsook aan
de thuisfronten. Maar vooral wanneer in
dT? oorlogvoerende landen zelf. ver van
't ooi logstooneel, of in de bezette gebie
den menschen als slachtoffers van de
bombardementen vallen, wordt het je kil
om het hart, bij de gedachte aan de weer-
looze burgers, die wreed vermoord wor
den.^ Dat moet dan worden opgevat als
een poging, om de innerlijke weerstand
van een oorlogvoerend land te breken.
Talrijk zijn de berichten, die van tijd
tot tijd melden, dat de Anglo-Amerikaan-
sche vliegers weer eens hebben laten
zien. hoeveel moed zij wel hebben Nu
eens is dit dorp. gebombardeerd dan die
stad, of gene landstreek. Men leest het,
wijdt er enkele gevoelens aan en vergeet
het dan meestal. Vaakvzijn die dorpen of
steden odk zoo ver weg, men weet niet
hoe het er uitziet, het is buiten Neder
land. Maar dan worden de Nederlanders
weer eens het slachtoffer van de weer
zinwekkende bombardementen Neder
land wordt wreed opgeschrik': dertien
Nederlanders konden zich niet mePr door
de vlucht of in eep schuilgelegenheid in
veiligheid brengen, zij waren een weer-
looze prooi van de op hen gerichte boorcl-
wapens
Niet alleen bonnen, maar ook geld
hebben ónze huismoeders noodig om eten
te kunnen koopen. Offert voor haor aan
Winterhulp. Giro 5553.
T- W, y5—
BIJ ONZE VRIJVS1LLIGERS. In de voorste linies wachten de mannen op hel
sein voor de aanval. x (SS PK Hotmann O-H P. c
De vleier is nog
veel erger dan de
kwaadspreker.
FLINKE KERELS MELDEN ZICH NU
VOOR DE WAFFEN-SS EN DE
LANDSTORM NEDERLAND.
Het SS-Ersatz-kommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander op de leef
tijd van 17-45 jaar kan zich vrijwillig
bij de hieronder vermelde adressen ver
voegen, t^n einde gekeurd te worden
voor Waffen SS of Landstorm Nederland
Tijdens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking tot
dc verzorging van familieleden, dutir der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst te nemen bij de Landstorm of bij
het SS-Waehtbataillon in Amersfoort
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden
Zij, die tot de Germaansphe SS iri Neder
land willen toetreden, kunnen zich even
eens aanmelden.
Personen tusschen 19-30 jaar, die aan-
meldingsplichtig zijn voor de tewerk
stelling, kunnen zich eveneens aanmel
den en worden gedurende hun verbinte
nis van de tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS k>.n ieder
worden, die na tenminste een jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiers
opleiding heeft bewezen. Zijn schoolop
leiding is nie^.doorslaggevend. Beslis
send voor bevordering zijn. karakter, ge
drag, prestatie.
21,11,43 9-12 uur, Leeuwarden, huïfce
Schaaf, Breedstraat. 22.11,43 9-14 uur,
Amsterdam, Dam 4. 23,11,43 9-13 uur,
Utrecht, N.V. Huis, Oudegracht 245." 24,
11,43 9-14 uur, Amersfoort, Pol. Durch-
gangslager, Leusderweg.
25,11,43 9-14 uur, Den Haag, café
Den Hout, Bezuidenhoutsche weg.
MUSICI VOOR DE LANDSTORM.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede
Voor de militaire khpel van de Landstorm
worden musici gevraagd. Ook amateurs
kunnen zich melden. Voor een muzikale
opleiding wordt zorg gedragen. Persoon
lijke of schriftelijke aanmelding bij het
SS-Ersatzkommando, Den Haag, Korte
Vijverberg 5.
LEVENSMIDDELEN AFVALLEN
EN DE MELKVOORZÏENING.
In 60 van de belangrijkste gemeenten
in ons land, die tezamen 4,5 millioen in
woners tellen, worden per week 5,000 ton
levensmiddelenafvallen ingezameld: Dus
wordt per hoofd der bevolking ongeveer
één kg. per week ingezameld. Eén opha
ler verzamelt per week gemiddeld 2,5 ton
levensmiddelenafvallen Het meerendeel
hiervan bestaat uit aardappelschillen, die
naar dc koeienmagen verhuizen. Dat
leger van nijvere ophalers doet uitste
kend werk, want met de aardappelschil
len, die zij verzamelen,"worden de koeien
gevoed, die gehouden worden in de na
bijheid van de groote stéden juist
waar die het meest noodig zijn.
De ophalers zelf zijn er ook mee ge
holpen, want zij zijn voor een groot deel
gekozen uit vroegere werkloozen. Egn
deel van hen kan door invaliditeit geen
ander werk verrichten.
Als de huisvrouw - indien zij de aard
appelen niet in de schil kookt dus
zorgvuldig dë schillen bewaart, ze ge
scheiden houdt van de groenteafvallen
en er voor zorgt, dat er geen scherpe
voorwerpen tusschen belanden, doet ze
in alle opzichten goed werk. Zij helpt er
aan mee, dat de melkvoorziening van de
groote steden verzekerd blijft en zij geeft
werk aan eén groot aantal ophalers.
Zorg dus voor de ophaler en gij zorgt
voor de melkvoorziening!
Met zevenmijlslaarzen.
Een transportregiment der N.S.K.K.,
ingedeeld bij het pantserleger, legde ge
durende de laatste drie maanden met
zijn auto's rond 2,4 millioen km. af. Door
de mannen van deze NSKK-brigade werd
in totaal 125,000 ton getransporteerd.
Woekerprijzen op Sicilië.
Sinds de Anglo-Amerikaansche bezet
ting van Sicilië en de daardoor veroor
zaakte schaarschte aan levensmiddelen,
worden daar woekerprijzen gevraagd als
nooit tevoren. Voor één kilo brood be
taalt men 35 lire.
Geruchten rond Pétain.
Reuter heeft enkele malen berichten
de wereld ingestuurd, dat maarschalk
Pétain zeer ernstig' ongesteld zou zijn
Uit Vichy wordt daarentegen gemeld, dat
Pétain zich gedurende de laatste dagen
zooais gewoonlijk in het publiek, heeft
vertoond.
Sovjets roeren zich in Mexico.
De Sovjet-Russische ambassadeur U-
mansky heeft sedert zijn aankomst te
Mexico een lévendige agitatie-activiteit
ontplooid. In een radiotoespraak meende
hij' te mogen vaststellen, dat het Mexi-
caansche voik geestelijk met het bolsje
wisme verwant»is.
Explosie in Amerikaansch arsenaal.
In de Amerikaansche stjd Yorktown,
waar een marine-arsenaal gevestigd is,
heeft een ontploffing plaats gehad,. die
tot op 30 km. de ruiten der woningen
heeft vernield. In marine-kringen wei
gert men alle inlichtingen. Of er men
schenlevens te betreuren zijn, is met
bekend
Komt Sergius in Turkije?
Er zijn teekenen, die er op wijzen, dat
de Moskousche metropoliet Sergius van
uit Cairo en Jeruzalem naar Turkije wil
gaan. In Turkije herinnert nTen zich nog
"eer goed, dat de orthodoxe religieuze po
litiek der Russen gespannen werd voor
de oude Tsaristische expansie-politiek.
Het contact, dat Sergius zoekt met de
orthodoxe geestelijkheid in Stamboel
wordt in Turkije mei wantrouwen ge
volgd.
DE VERREKIJKER DER ILLUSIE.
De neutrale Prachtig, dat hebben de Engelschen mij in het geheim
aangeraden. Dan is hij heel ver weg en kan hij mij niets doen.
