Van de Fronten in Oost en West.
WERELDNIEUWS
57e JAARGANG. No. 5814.
ZATERDAG 11 DECEMBER 1943.
TEXELSCHE COURANT
BUITENLANDSCH WEÉKOVERZ1CHT
1—8 DECEMBER 1943.
OVERLEG TUSSCHEN HET
PRIKKELDRAAD.
Rooseveit, Churchill en Tsjang Kai
Sjek hebben elkander te Cairo ontmoet
om te spreken over het doorzetten van
de*zware en langdurige operaties, die
noodig zijn om te komen tot een onvoor
waardelijke capitulatie van Japan".
Tsjang Kai Sjek had zijn echtgenoote
meegebracht om voor hem het woord te
doen, want zelf spreekt hij niet anders
dan Chineesch; .Churchill zoo wordt ons
meegedeeld, was vergezeld van zijn
dochter, die als gastvrouwe de heercn
moest bemoederen; wie de Amerikaan-
sche president bij zich had om hem de
arm te bieden, die hij zoo moeilijk ont
beert, bleef tot op heden geheim...
Het was daar anders nabij Cairo be
hoorlijk ingericht! De besprekingen wer
den gehouden op een door prikkeldraad
omgeven gebied, waaromheen zich een
mijnenveld uitstrekte. De toegangen wer
den dooi machinegeweernesten be
waakt. Andere voorzorgsmaatregelen
waren: een speciale schuilkelder, een
speciale brandweer en afweerbatterijen.
De drie staatslieden beschikten elk over
een lijfgarde. De algemeene bewakings
dienst werd door marinetroepen verricht.
Alles bijeengenomen dus een knusse si
tuatie, echt om je eens in de handen te
- wrijven van volrijpheid.
De drie geallieerde staatslieden en hun
overtalrijke staf van militaire en andere
deskundigen, hebben bij voorbaat be
sloten, blijkens het later verschenen
communiqué, om Japan alles af te nemen
wat het sinds 1914 veroverd heeft. For
mosa, Korea en de Visscherseilanden in
cluis. De conferentie dienaangaande heeft
slechts vijf dagen in beslag 'genomen; de
uitvoering van een en ander kon wel
eens even langer duren!
De* verlangens der Chineesche dele
gatie waren eenigzins bescheidener. Zij
verlangde een centrale strategie van het
Z.W.-deel van de Stille Oceaan met of
fensieve tactiek; een offensief van Iridic
uit om de Birma-weg'te heropenen; ver
zorging van de Chineesche legers en het
Chineesche volk en tenslotte Amerikaan-
sche en Britsche medewerking bij de we
deropbouw van China na de oorlog.
Het echtpaar Tsjang Kai Sjek is ver
volgens in goede eendracht rechtstreeks
naar huis gegaan en ifimiddels veilig in
Tsjoengking aangekomen. RtJbsevell,
Churchill en consorten moesten eerst nog
een ommetje naar Iran maken, waar ka
meraad Stalin hen ditmaal wel te woord
wilde staan.
JAPAN SPREEKT EEN WOORD
JE MEE.
De Japanners hebben intusschen het
een en ander uitgericht, om de combina
tie Churchill-Roosevelt aan de juiste ver
houdingen te herinneren. Bij Bougain
ville had een zesde luchtslag plaats, waar
bij een sterke vijandelijke vlootformatie
drie vliegkampscl\epen en een slagschip
verloren zag gaan, terwijl ook nog een'
•slagschip, een kruiser en een torpedoja
ger uiterst zwaar werden beschadigd.
Bij de Marshall-eilanden deden om
streeks 100 geallieerde vliegtuigen in de
morgenuren een aanval op Japansche
steunpunten, waarbij zij 20 machines vei
loren. Hel gevolg was, dat nog dezelfde
avond Japansche marine-vliegtuigen de
vijandelijke vlootformaties opzochten en
daarvan een vliegtuigmoederschip en een
kruiser vernietigden en verder een groot
vliegkampmoederschip en en kruiser be
schadigden.
Bij de Gilbert-eilanden vermeldden de
Japanners een vierde luchtslag, waarbij
de volgende resultaten konden worden ge
boekt 2 vliegkampschepen en een niet
nader aangeduid oorlogsschip in de grond
geboord; een groote vijandelijke kruiser
in brand geschoten en zwaar beschadigd
Ten slotte overvielen Japansche lucht
strijdkrachten op 5 Dec. de haven van
Calcutta, waarbij zij drie groote trans
portschepen en een deel v#n de haven
werken vernielden. Deze luchtraid kan
men zien als een aanslag tegen de geal
lieerde militaire voorbereidingen voor 'n
offensief tegen Birma.
Een merkwaardig feit moet het worden
genoemd, dat bij al deze Japansche on
dernemingen welgeteld niet meer dan
24 Japansche vliegtuigen verloren gin
gen, terwijl omtrent eventueele Japan
sche scheepsverliezen met geen woord
wordt gerept.^Wij staan hier voor een
militair raadsel, dat misschien te zijner
tijd nog wel eens zal worden opgelost.
Admiraal Alfred Saaiwachter, corres
pondent van Europa Press, schreef hier
over: „De laatste berichten, die wij uit
de Stille Oceaan ontvingen, bewijzen, dat
DE ZON.
Za. 11 Dec. op 8,37; onder 16,29
DE MAAN.
Za. 11 Dec op 16,49; onder 7,54
Volle Maan: 17,24.
HOOG WATER OP TEXELS BKR
Za. 11 Dec. 8,19 en 20,39
Zo 12 Dec 8.58 en 21,16
Ma. 13 Dec. 9,35 en 21,54
Di. J4 Dec. 10,12 en 22,30
Spririgtij 13 en 28 December.
HANS DORR.
De Fuehrer verleende het Eikenloof
bij het Ridderkruis van het IJzeren Kruis
aan SS-Hauptsturmfuehrer Hans Dorr.
KommandeWr in de SS-pantserqrena-
dier-divisie „Wiking".-
(G.F.L.-O.H. P. c.)
de Amerikaansche vloot, na de zware
verliezen van de laatste weken, de pun
ten heeft verlaten, waar zij zich bevond,
onder het geschut van 'de Japansche
luchtmacht. De naam Bougainville is
voorloopig uit de Amerik. communiqués
verdwenen; dit bet eekent een duidelijk
uitgesproken bekentenis van de verliezen
die de vloot der V.S. heeft ondergaan.
Sinds de aanvang van de Amerik aan
val op de Salomonen en de Gilbert Ei
landen is een derde van hür* vliegkamp
schepen vernietigd geworden.
STALINS DRAMATISCHE ENTREE
De geheimzinnige, urgente ontmoeting
tusschen Roosevelt, Churchill en Stalin,
welke direct op de besprekingen te Cairo
is gevolgd, heeft volgens sommigen te
Tebris. volgens anderen te Teheran
plaats gehad. In elk geval was het dus
m Iran liét vroegere Perzië; Stalin bleef
derhalve dicht bij huis. De man heeft
de hebbelijkheid, zich niet graag op reis
te begeven, wellicht plagen herinnerin
gen hem uit zijn jonge jaren, tqen hij
zelf nog wel eens zoo hier en daar een
treinroof of een bankaanslag pleegde.
Hoe het ook zij, Roosevelt en Churchill
waren hem hierin ter wille en zoo kon
dan Stalin, naar Reuter meedeelde, in
de conferentiezaal van de Sovjfit-Ambas
sade een dramatische entree maken» Hij
verliet zijn vertrekken, schreed door de
tuin, hield een oogenblik stil voor -het
hamer- en sikkel-symbool boven de in
gang (een moment van zelfinkeer wel
licht?) en betrad toen het hoofdgebouw,
waar hij Roosevolt zou ontmoeten
Welnu, in Iran zijn vervolgens de plan
nen der drie naties „ter vernietiging van
de Duitsche strijdkrachten" op elkaar
afgestemd. Omtrent 't doel en het tijd
stip, \taarop de operaties zijn vastgesteld
zou ..volledige overeenstemming" zijn
bereikt; een mededeeling in tegenoverge
steld# zin zal ook wel niemand hebben
verwacht. De tweede-front-kwestie is
daarmee echter allerminst iets duidelij
ker geworden.
Er is ook nog een verklaring ten op
zichte van Iran afgelegd. De drie naties
spreken daarin o.a. hun waardeering uit
voor de steun aan haar oorlogvoering
door dit land, welke bestaat in de „ver
gemakkelijking van het transport van
leveranties-uit overzeesche gebieden naar
de Sovjet-Unie.
Wij herinneren ons alles nog duidelijk,
hoe van harte gaarne de Iraneezen deze
„steun destijds zijn begonnen te ver
benen! De troepen van Iran moesten
ontwapend, de Sjah van zijn pauwen-
troon gestooten en in ballingschap ge
zonden worden, het land overgeleverd
aan de' willekeur van Brit. Yankee en
bolsjewiek.
De „verklaring ten opzichte van Iran",
die overigens ook nog rept over de „on
afhankelijkheid, souvereiniteit en terri
toriale integriteit" van dit land, is een
kitteling, die op de lachspieren der Ira
neezen wel geen uitwerking zal hebben,
omdsPt zij geschiedt met de punt van
een mes'
TURKIJE BLIJFT NEUTRAAL.
De Türksche staatspresident ^smet Ino-
noe is dezer dagen met Churchill en Roo
sevelt, na het Cairo'sche palaver, enkele
'uren in consult geweest Naar verluidt
zou Turkije ook thans de voorkeur eraan
geven, in zijn onzijdighèid te volharden.
Beter blijk ervan, hoe weinig vertrou
wen de Turken in de toekomst der ge
allieerden en hun concept-Europa bezit
ten, kan moeilijk worden verlangd. Ook
de Bulgaarsehe minister van buitenland-
sche zaken, de Jlongaarsche minister Kal-
lay en de Finsche staatspresident Ryti,
'die deze week bij onderscheiden gelegen
heden het woord tot de openbaarheid
hebben gericht, hebben duidelijk aan de
dag gelegd, dat er voor Europa geen an
dere dan een met Duitschland verbonden
toekomst is.
SMUTS LIGT EEN TIPJE OP.
Maarschalk Jan Smuts, die nog steeds
in Londen vertoeft en daar tijdelijk voor
de afwezige Churchill het presidium van
het Britsche oorldgskabinet waarneemt,
heeft aldaar voor de parlementaire Em-
pire-vereemging weer eens een van die
speeches gehouden, die zijn specialiteit
zijn. Naar men weet, heeft „Slim Jannie"
altijd de rol, dingen tot uiting te bren
gen, die anderen liever zelf niet zeggen:
hij fungeert Om het maar eens op zijn
Engelsch te zeggen, als een soort van of-
ficieuse „stage whisper".
Ditmaal heeft hij min of meer com
mentaar gegeven op de conferenties van
Cairo en Teheran. Hij vertelde n.l., dat
er in de toekomst maar drie groote mo
gendheden zouden zijn, (waarbij zoowel
de dissidentè Franschèn te Algiers als de
Badoglio verraders-spijtig op hun onder
lip zullen hebben gebeten!)
Dat Frankrijk niet langer onder de
groote mogendhedèn figuur zal kunnen
maken zal wel tevens beteekenen, dat er
van zijn koloniaal bezit na "een eventu
eele overwinning der „vereenigde naties"
het oudo moederland niet veel zal over
blijven, ook al zeggen deze „vereenig-
den", niet öp vergrooting van hun ter
ritoriaal bezit te rekenen ën uitte zijn.
Smuts heeft verder geprofeteerd, dat
de V.S. en de „Sovjet-kolos" de groot
machten der toekomst zullen zijn. Prettig
vooruitzicht, dit laatste, voor een ver
armd en verslagen Europa, zoo het ten
minste ooit zoover mocht komen,
Voor de' West-Europeesche staten had
Smuts de keuze tusschen aaneensluiting,
door middel van bontgenootschappen,
hetzij met de Britsche of de roode impe
rialisten. Hoe deze keuze ook zou mogen
uitvallen, deze kleine naties zouden der
halve een voorportaal moeten vormerf
en bij de nieuwe oorlog, die men ifl Ame
rika reeds ziet opdoemen, zouden zij als-
•dan natuurlijk de rol van uitsmijter mo
gen vervullen, zooals het voormalige Po
len en Tsjechoslowakije eertijds moesten
doen. Wat er na deze gevaarlijke en
ondankbare rol van deze staten is over
gebleven moge voor dit westelijk Europa
een baken zijn, gelijk liet schip op het
strand zulks voor de zeeman is*
TOT ALLES BEREID
Zeker van de overwinning
Aan een rede van Rijksminister Goeb-
bels, uitgesproken op de Dag van de
Duitsche Spoorwegman, is het volgende
ontleend:
Nog nooit heb ik zoo vast en onwrik
baar aan de overwinning geloofd als juist
op dit oogenblik en wel omdat ons volk
haar thans onder smarten en enorme of
fers moet verkrijgen en verdedigen.
Onze vijanden kunnen bekokstoven
wat zij willen, met dit volk zullen zij
niets bereiken. Het zal niet onvoorwaar
delijk, zooals zij hopen en wenschen, en
hel zal heelemaal met capituleeren, neen,
het zal de vijand de geweerloopen laten
zien.
De Duitscljer is thans tot'alles bereid
en tot allés besloten. De goedmoedige
Michel behoort dëfinitief tot het verle
den. Wij weten thans, waar wij aan toe
zijn e* wat ons te doen staat. Wij staan
hecht en onwrikbaar als volk en natie in
een ijzeren er onverbreekbare ring om
de Fuehrer. Hij zal de tallooze overwin
ningen van deze oorlog door de fiere
eindoverwinning bekronen. Dat gelooven,
ja, dat weten wij.
FLINKE KERELS MELDEN ZICH *NU
VOOR DE WAFFEN-SS EN DE
LANDSTORM NEDERLAND.
Het SS-Ersatz-kommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander op de leef
tijd van 17-45 jaar kan zich vrijwillig
bij de hieronder vermelde adressen ver
voegen, ten einde gekeurd te worden
voor Waffen SS of LaAdstorm Nederland
Tijdens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking tot
de verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst te nemen bij de Landstorm of bij
het SS-Wachtbataillon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zy:h aanmelden
Zij, die tot de Germaansche SS in Neder
land willen toetreden, kunn^i zich even
eens aanmelden.
Personen tusschen 19-30 jaar, die aan-
meldingsplirhtig zijn voor de tewerk
stelling, kunnen zich eveneens aanmel
den en worden gedurende hun verbinte
nis van de tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS ki.n ieder
worden, die na tenminste een jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiers
opleiding heeft bewezen. Zijn schoolop
leiding is niet dQorslaggevend. Beslis
send voor bevordering zijn: karakter, ge
drag, prestatie.
De oproeping na deze keuring ge
schiedt eerst in het begin van Januari
1944.
V
12-12-'43 14-15 uur Zwolle] Hotel Gij-
tenbeek; 13-12-'43 11-15 uur, Groningen,
Heerestraat 46, 14-12-'43 10-14 uur, Am
sterdam, Darn 4; 15-12-'43 9-14 uur, Den
Haag, Café Den Hout, Bezuidenhout.
ïfeh held van 17 jaar.
Het IJzeren Kruis 2e klas werd toege
kend aan de 17-j. Klaus Mühring te
Rostock, die tijdens een der laatste aan
vallen op Berlijn drie vrouwen en twee
kinderen uit een brandend huis haalde.
Japan vecht door.
De Japanners, zoo schreef het Argen-
tijnsche blad Critica, zullen nooit een
vrede accepteeref», die hun prestige ver
nietigt. Liever vechten ze door tot allen,
ook vrouwen en kinderen, vernietigd zijn
Gelden voor rebellen gevonden.
Te Turijn heeft de politie een bedra'g
van 150 millioen francs aan Fransche en
Italiaansche bankbiljetten gevonden, wel
ke daar verstopt waren voor een Ba-
doglio-overste en moesten dienen om de
rebellen te ondersteunen.
De meening van Bernard Shaw
„Klassenstrijd en doordrenking van de
gansche wereld met de bolsjewistische
gedachten en methoden, zijn als gevolg
van deze wereldoorlog absoluut moge
lijk", zoo verklaarde Bernard Shaw in
een vraaggesprek met de Londensche
éorrespendent van het Mexicaansche.
blad „Prensa".
liet antwoord van Litauen.
De in Litauen bekende generaal Na-
vakas heeft met betrekking tot de rede
voering van Stalin o.a. verklaard- „Het
Litausche volk weet, dat. een volgende
aanval van het bolsjewisme de algeheele
vernietiging van hdt Litausche volk zou
beteekenen. Het zou dan een chaos wer
den en dé grootste menschenslachtpai tij
aller tijden".
Medicijnen of whiskey?
„Whiskey voor de Engelsche heeren
lossen de in de haven van. Bombay bin-
nenloopende schepen, terwijl iedere week
duizenden Eritsch-Indiërs bij gebrek aan
kinine als slachtoffers van de malaria
epidemie sterven, daar alle kinine-voor
raden toebehooren aan het leger.'Medi
cijnen kunnen niet worden ingevoerd,
daar er groot gebrek aan scl^epsruimte
is", aldus bericht een correspondent van
de „News Chronicle".
Hoe Berlijn geteisterd werd.
De Rijkshoofdstad heeft nu al 70 lucht
aanvallen doorstaan. In het - voorjaar
haddgn.ze niet veel te beteekenen gehad.
Op 1 Maart echter werd de stad met
brandbommen bezaaid, waardoor vrij
groote schade werd aangericht. Maar
werkelijk moorddadig waren.de vijf ter-
reuraanvallen tusschen 18 Nov. en 2
Dec. Toen werden aanslagen op 't voort
bestaan van de stad gepleégd. Ruïnes
telt men er nu bij duizenden, ontzaglijk'
leed is aan de burgerbevolking toege
bracht, millioenen ruiten werden ver
brijzeld, ook in dat deel van de stad, dat
niet rechtstreeks getroffen werd. Doch
met boven elke lof verheven energie is
men met duizenden arbeiders aan het
puin opruimen "getogen, met het gevolg
dat het verkeer reeds vrij spoedig op
gang was, met uitzondering van de tram
die nog op moeilijkheden stuit. Bij he;
opruimen zijn ook straf- en krijgsgevan
genen te werk gesteld, ook Nederlanders
Als een razende greep het vuur om zich
heen; zoo groot was de hitte van met
fosfor doordrenkte rubber, dat steenen
tot op de kern verbrandden. Heel veel
kan met meer worden hersteld. Het op-
ruimir.gswerk maakt echter goede vorde
ringen. Het economisch leven kan weer
voortgang vinden.
's Werelds gunst hangt in tv/ee schalen-
Klimt ze hier, ginds zal ze dalen.
(Oudhollandsch spreekwoord).
WEERSPORTKAMPEN.
voor de Germaansche jeugd.
Weer wordt aan gezonde jongens de
mogelijkheid gebodenzich te melden
voor de weer sportkampen voor de Ger
maansche jeugd. Juist in de winter bie
den deze kampen door hun prachtige
ligging in de Duitsche bergstreken een
groote en onvergetelijke belevenis in
sneeuw en zon.
Waar kan ik mij melden voor het
Germaansche weer sportkamp? Aan de
volgende adressen: Utrecht, Konings
laan 9; Maastricht, Vrijthof 25; Goes,
Violenstraat 44; Groningen, Groote
Markt 24; Assen, Polderstraat 45; Den
Haag, Nassauplein 6; RotterdamEen-
drachtsweg 35, Eindhoven Keizersgracht
9; Hengelo, Drienerstraat 6;
iAmsterdam, Willemsparkweg 186;
Leeuwarden, Emmakade 48.
ARME DWERGSTATEN
De New Statesman and Nation (Lon
den) schreef 23 Oct. 1. 1 Wat de Balti-
sche staten betreft verluidt, dat Washing
ton bij de bolsjewisten niet langer meer
voor hun onafhankelijkheid pleit. Het
heeft ook eigenlijk geen zin, te spreken
van onafhankelijkheid van zulke dwerg
staten, waarin steeds slechts klassencon
flicten voorkomen.
OP LEVEN EN DOOD.
In het gebied der binnenlandsche vei
ligheid. is er geen enkele factor die ver-,
geleken kan worden met de binnenland
sche Duitsche toestanden in 1917-T8- Al
dus Rijksminister Himmler in een toe
spraak te Berlijn. Hij vervolgde: Terwijl
toen georganiseerde .politieke en crimi-
neele misdadigers het strijdende front en
't strijdenden binnenland in de rug vie-
en, staat thans het Duitsche thuisfront
Techt en gesloten, inwendig beveiligd,
'qor beproevingen ges.aald en in het be
wustzijn, dat het een strijd op leven en
dood betreft, achter zijn soldaten.
ITALIË. -
In Rome werden 40 fascisten gear
resteerd wegens verstiring van de open
bare orde.
FINLAND
De Finsche premier Ryti verzeker-
de, dat zijn land de strijd volhoudt tot
de definitieve pacificatie der wereld.
JOEGO-SLAVIE.
Uit Kroatië wordt gemeld, dat alle
Noord-Dalmatische eilanden van vijan
den zijn gezuiverd.
ZWITSERLAND
Ia£wi seriand kan door lage water
stand minder electr stroom worden op
gewekt. Bezuinigen dus.
ZUÏD-AFRIKA.
De nettowinsten der Zuidafr. goud-
«nijnbouwmaarschappijen zijn de eerste
negen mnd. van dit jaar aanzienlijk ge
daald.
DUITSCHLAND
De scheppende kracht van 80 mil
lioen menschen zal zeker standhouden
tegen de stormloop, verzekerde Rijks-
Ti: nister Rosenberg.
IAPAN
De Keizer van Japan betuigde zijn
waardeering jegens zijn luchtmacht en
wel wegens haar prestaties bij de Gilbert
i landen.
FRANKRIJK.
Marseille krijgt vrouwelijke politie
agenten om toezicht te houden op hygi
ene en zedelijkheid ter bescherming van
moeder en kind.
TURKIJE.
De Turksche presided zal morgen
en belangrijke redevoering houden.
Een nieuwe aardschok eischte slacht
offers in N.-Anatolië. Twee dorpen wer
den verwoest. Minstens 550 personen ge
dood.
EGYPTE
De Turksche president bracht te
Cairo een bezoek aan de Egyptische ko
ning.
„Wegens ongesteldheid" heeft de
Egyptische koning Roosevelt en Tsjang
Kai Siek niet kunnen ontvangen.
"FRJ tfNIGDE STATEN
Twee Amerik. journalisten, die mee
vlogen bij een bomaanval op Berlijn, zijn
niet teruggekeerd
De V.S. willen in Januari een vierde
leening aangaan, nu #»van 14 milliard
dollai
De V.S. hebben behoefte aan 25
millioen' autobanden, maar men heeft er
rnaar 17 millioen beschikbaar.
ENGELAND.
De Britsche duikboot Trooper is
verloren gegaan.
De tol, die de Duitsche duikbooten
eischen. is nog steeds zeer hoog. (Attlee,
Engeland.)
In zijn onlangs gehouden rede kwam
Smuts v 20 ja#r later dan de nat.-soc.
staatslieden tot de conclusie, dat de
democratische vrijheid in volslagen ban
deloosheid dreigt te ontaardén.
KUNST EN KULTUUR.
Het llopir onshuis te Zwolle, uit 17e en
18e eeuw, zal worden gerestaureerd.
De stellingkorenmolcn Jan van Arkel
te Arkel is na restauratie weer in ge
bruik genomen.
De tooneelspeelster Gusta dc Vos-Pool
man op 73-j. leeftijd te Hilversum
overleden.
De Duitsche schrijver Martin Raschke
is aan het oostfront gesneuveld.
Dc Italiaansche componist Mascagni
werd 7 Dec. 80 jaar.
Ilse Hamel, de bekende lyrische dich
teres, is te Marbujg a.d. Lahn overleden.
Prag-film zal weldra een film over het
leven van de groote Duitsche bioloog
Gregor Mendel voltooid hebben.
In de Finsche bioscopen werden le half
jaar 1943 30 Duitsche premières gedraaid
t.o. 16 Finsche.
Op een boerderij bij Lundbygaard
(Den.) werd een zwaard van 36 cm. uit
de bronstijd gevonden. Het is fraai ver
sierd en goed bewaard gebleven.
In de Middcleeuwsche stad Soest
(Westfalen) worden kleurenfoto's geno
men om kunstmonlimenten althans in
beeld voor het nageslacht te bewaren,
voor het geval bommen verwoesting te
weeg mochten brengen.
