V
erzoe
ken
Feestavond
)e Waddenruilers
De Voedselcommissaris sprak voor de
gezamenlijke Landbouworganisaties
Ontwikkel ingsavond
Oud eravonfl
Rattenweek uitgesteld
Maar
DOOD moeten ze 1
V
erg. I loofd ingelanden
30 Gein. Folders
Leverhotziekte en
Mevr. Wiliaul sprak
Texels Scliapenstamhoek vergaderde
Iiaar bestrijding
VSDAG 6 MAART 1946.
59e JAARGANG. No. 5992.
EXELSCHE COURANT
ra ijf hier tc lande van personen van
Duitse nationaliteit.
t Hoofd van Plaatselijke Politie te
brengt ter kennis van belangheb-
Jen. dat thans door den Minister van
I tie als uiterste datum, waarop door
men van Duitse nationaliteit, als be-
in 1 van de Vreemdelingencircu-
A, een verzoek om vergunning tot
ijk voortgezet verblijf in Nederland
worden ingediend, 15 Maart 1946 is
ld
die vóór of op die datum geen ver-
ichrift hebben ingediend, zullen te
tijd zonder meer uit Nederland
en verwijderd
el, 2 Maart 1946.
let Hoofd van Plaatselijke Politie
voornoemd,
REHORST.
3
3
450
129
19
3
3
450
136
23
2
1
295
106
12
3
1
437
159
27
2
1
287
105
19
2
1
232
101
15
2
1
242
115
11
3
0
342
126
13
2
0
284
139
14
J1TREIKING BONKAARTEN
en 5e periode alsmede tabaks
en versnaperingenkaarten.
Oosterend op 7 Maart a.s. in het
iuw van Chr. Belangen:
0-10,30 Bosweg, Kerkplein. Nieuw-
t. 10,30-11,30 Kerkstr., Hoekstr. 11,30
0 Schoolstr., Weststr. 1,30-2,30 Pe-
:r 144 2,30-3,30 Peperstr. 45 en
Oosterend op 8 Maart a.s. in het
iuw van Chr. Belangen:
11 wijk O nrs O 1O 69. 11-12 wijk
s O 70—O 110. 1-2 wijk O nrs O 111
143. 2-3 wijk O nrs O 144 en hoger.
De Waal op 9 Maart a.s. in de o. 1.
Dl:
10 dorp nrs 152. 10-11 dorp nrs 53
oger. 11-12 bewoners van wijk W.
idegebracht moeten worden alle
ikaarten en inlegvellen van het ge-
gezin. Zelfverzorgers dienen het
erzorgersboekje ook mede te nemen,
lals de vorige keer kan er een keuze
lakt worden tussen tabak, versnape-
m of gecombineerd. Mannelijke per
il, geboren in 1928 of vroeger kun-
kiezen tussen een tabaks-versnape-
en of gecombineerde kaart. Vrouwe
personen geboren in 1928 of vroeger
ïen kiezen tussen ten gecombineerde
t of een versnaperingenkaart. De
ige leeftijdsgroepen ontvangen een
aaperingenkaart. Bepaal uw keuze
en maak dit op de uitreiking be-
(Publ no. 380).
VOOR KINDEREN VAN 1-4 JAAR.
lor de kinderen van 1-4 jaar zal deze
wederom een bon voor een ei wor-
aangewezen
BILJART-KAMPIOENSCHAP.
L.ASSE, GESPEELD 2 EN 3 MAART.
lobeldijk
e Graaf
- lom
m Sambeek
fonk
ooiberg
in
tonder
Ran
1 recht een feestavond: De Ruiters
ien er een groot familiefeest van ge
kt. De tractalie op taartjes, broodjes
vlees en koffie, werd aan alle aan-
Igen meermalen gratis aangeboden
- >f het gewaardeerd werd? Niet een-
1 werd bedankt, wanneer de gedien-
helpsters of helpers de ronde deden,
het zingen van het Standaardlied,
alle ruiters(essen) in nette uniformen
en kort openingswoord van den heer
d. Wal, waarin deze mededeelde,
burgemeester Rehorst het ere-voor-
rschap was aangeboden, hetwelk de-
a enige aarzeling meende te moeten
lemen, en nadat mevr. Rehorst bloe
waren aangeboden, opende de heer
Prins met een leuke mop, waarna
begin werd gemaakt met de opvoe-
van het blijspel in 3 bedrijven ,,Een
lonmoeder uit duizendHoewel een
niet gemakkelijk te spelen stuk,
het toch zeer goed vertolkt. De da-
G Agter-v.d. Lee, G Kikkert-Eel-
Nel Bremer en Truus v, Twisk en
leren A Geus, M Moojen, P. Koorn
List, gaven allen goed spel te zien.
lanmerking genomen, dat de meesten
het eerst op de ..planken" stonden,
ien de spelenden zeer tevreden zijn.
applaus was wel verdiend.
Schoonmoeder, die bij haar kinderen
uis woont, wordt door haar schoon-
iter niet goed geduld. Telkens weer
taat er ruzie en de dochter vindt, dat
der in een oude vrouwenhuis moet.
rtegen protesteert haar man, maar
al haar rijke oom Jan, en deze krijgt
?edaan, dat de dochter vergeving
'gt^en alles in het reine komt.
fcheer J Agter droeg voor „Harro en
o"-en ,,De landloper"; de heer H. C.
„Mijn wederwaardigheden als rui-
waar onbedaarlijk om werd ge
en, De instructeur van de Rijvereni-
West-Friesland, de heer D. de Graaf
Schagerbrug, sprak een woord van
'ekking voor de paardensport en feli-
ïrde de vereniging met de benoeming
burgemeester Rehorst tot ere-voorz.
leer Jb. Mulder, van de Rijveremging
ngen, sprak woorden van dank voor
lartelijke ontvangst op het eiland.
>t in de morgen duurde het feest,
het slot sprak de heer W. v.d Wal
woord van dank aan allen, die tot het
!®n van de avond hadden medege-
kt.
(Slot.)
De organisatie.
Spr. laat zich bij zijn werk voorlichten
door diverse deskundigen op akkerbouw-,
veeteelt- en tuinderijgebieo Ook heeft hij
een vertegenwoordigd der landarbeiders
in zijn commissie opgenomen.
Verder hebben we in de verschillende
districten de Plaatselijke Bureauhouders
met hun plaatselijke commissies. Het is
werkelijk nutteloos met uw individuele
moeilijkheden naar Alkmaar te gaan. U
hebt daarvoor uw eigen plaatselijke com
missie, die van uw geval veel beter op de
hoogte is dan wij in Alkmaar
Het is het streven van spr. reeds nu een
aanvang te maken met de overschakeling
van het instituut, van het Voedselcomissa-
riaat op dat van 't Publiekrechtelijk Li
chaam De heer v. d. Veer ziet het als
een zaak van groot belang, dat in het
nieuwe apparaat de landarbeiders voor
het eerst zullen deelnemen aan het land-
bouw-eóonomische leven. Een van de
meest belangrijke secties in het landelijk
Bureau vindt spr. dan ook de sociale sec
tie. In deze sociale sectie zitten naast de
drie vertegenwoordigers der Landbouw
organisaties ook drie voormannen der
landarbeidersorganisaties. Spr. brengt in
dit verband hulde aan de vertegenwoor
digers der landarbeiders. Met grote des
kundigheid en bescheidenheid brengen
zij hun adviezen uit.
Sprekende over de landvlucht, waar
door steeds meer arbeiders het land ver
laten en terecht komen in de industrie,
merkt de heer v. d. Veer op, dat het onze
taak is de achterstand van de landarbei
ders ten opzichte van de arbeiders in de
bouwvakken en de industrie op te heffen.
De landarbeider' heeft recht op een ge
lijke beloning en gelijke sociale omstan
digheden als andere arbeiders. Indien we
hierjn niet slagen zullen de gevolgen zeer
ernstig zijn. Ook de landarbeider heeft
recht?»op een vrije Zaterdagmiddag. Dit
zal tot gevolg hebben, dat de uitgaven
voor loon zullen stijgen. Maar dit moet
worden verrekend in de prijs der produc
ten. >Spr. is er van overtuigd, dat het
vraagstuk van het tekort aan arbeids
kracht op deze wijze kan worden opge
lost. Indien men nagaat wat er gevraagd
wordt van de arbeiders in de fabrieken,
dan kan het niet anders of de arbeiders
zullen, indien de omstandigheden zo wor
den gemaakt, dat de landarbeider finan
cieel en sociaal gelijk staat met den ar
beider in de fabriek. weer terugkeren
naar het land. waar het werk lang niet zo
intensief den gehelen mens vraagt als bij
het werk aan de lopende band in de fa
briek.
Dit is met alleen een boerenbelang,
maar in de eerste plaats een algemeen
belang Indien de boeren in Friesland hun
koeien droog laten staan, omdat er geen
melkers zijn, en de Wiermgermeerboeren
geen suikerbieten en pootaardappelen
durven verbouwen, omdat men vreest,
dat bieten en aardappelen niet uit de
grond zullen komen, dan is dit tot schade
van ons gehele bedrijfsleven. Minder pro
duceren betekent minder exporteren en
dit houdt in een geringere import van
grondstoffen voor de industrie.
Boeren en geldsanering.
Met een enkel woord heeft de heer
v. d. Veer ook gesproken over de zeker
heidsstellingen. Iedere boer heeft zo
langzamerhand wel een briefje van mi
nister Lieftinck, waarin hem wordt mede
gedeeld hoeveel van het tijdens de oor
log verworven geld hij mag afdragen.
Spr. ziet in de bepaling van de vermo-
gensaanwas uitsluitend op grond van het
feit van de stijging der geldmiddelen een
groot gevaar De oorlog is begonnen op
een tijdstip, waarop de boerenstand ver
armd was Gebouwen en werktuigen wa
ren over het algemeen verwaarloosd. De
ze achteruitgang is tijdens de oorlog door
gegaan en het gevolg is, dat we nu zitten
met gebouwen, die noodzakelijk vernieu
wing behoeven, met een inventaris, die
moet worden aangevuld en met land,
dat totaal uitgeboerd is. Van onze scheur-
premie wordt 70 pet. door de belastingen
opgeslokt en wij blijven zitten met een
stuk bouwland, waarvan de voorraad is
opgebruikt.
Spr meent, dat de vrije organisaties de
INGEZONDEN.
JAMMER!
Een avond van hoog kunstgenot hadden
de weinige bezoekers Vrijdagavond 22
Febr. in Casino, waar het Rotterdams To
neel, een sublieme opvoering gaf van een
modern toneelstuk .Spionnage". Dit ge
zelschap met zijn jonge, frisse krachten
belooft inderdaad veel voor de toekomst,
waaraan wij vooral niet twijfelen met
een regisseur als Joh. Steenbergen.
Wat ons verwonderde was, dat een
toneelstuk, hetwelk in de diverse grote
plaatsen een schitterende recensie kreeg,
zo weinig bezoek trok. Waar bleven de
Texelse toneelliefhebbers, waar de ama
teur-toneelspelers, die van dergelijk to
neelspel nog iets kunnefl leren? Er is de
laatste tijd op amusementsgebied veel te
doen, doch de ware liefhebbers van to
neel hebben deze avond van groot kunst
genot voorbij laten gaan.
Laten wij hopen, dat het Rotterdams
Toneel zich door het weinige bezoek van
deze keer niet zal laten ontmoedigen en
op zijn fournee Texel nog eens zal bezoe
ken.
TONEELGROEP OUDESCHILD.
taak hebben hun leden op te voeden tot
burgers. Veel te weinig hebben de boeren
zich bemoeid met het politieke en soci
ale leven. Onze stem moet worden ge
hoord in de Volksvertegenwoordiging.
We moeten dit niet bereiken door een af
zonderlijke boerenpartij, maar door te
zorgen, dat in de div. partijen onze ver
tegenwoordigers een kansvolle plaats
krijgen. De heer v.d Veer is er dankbaar
voor, dat we mannen als Mansholt en
Schermerhorn in de regering hebben.
Wanneer je, aldus spr., hun stem hoort,
dan voel- je daar nog in de rust en ver
trouwdheid van het platteland. Met res
pect voor elkanders overtuiging hebben
we de taak om eendrachtig alles in het
werk te stellen om de landbouwende be
volking de plaats te geven, die haar toe
komt. Hiermede eindigde spr. zijn gloed
volle rede.
Discussie.
Na de pauze ontstond nog een zeer
vlotte discussie, waarin de heer v. d. Veer
de gelegenheid kreeg diverse punten uit
zijn rede nog eens nader te onderstrepen
De heer Westdorp gaf de besturen dei-
landbouworganisaties in overweging, om,
wanneer dergelijke vergaderingen wor
den gehouden, dit te doen in samenwer
king met de landarbeidersorganisaties.
Het spijt spr., dat vanavond geen landar
beiders aanwezig waren. De voorz. er
kent, dat dit een fout is geweest en zegt
toe gaarne over enige maanden opnieuw
een vergadering te willen houden met de
gezamenlijke landarbeidersorganisaties.
De heer v. d. Veer verklaart zich bereid
nogmaals een spreekbeurt te vervullen.
We leven snel en over enige maanden
zijn er weer nieuwe problemen te be
spreken.
De voorz. was de tolk der aanwezigen,
toen hij den heer v. d. Veer hartelijk
dank bracht en zeide, dat wij ons geluk
kig mochten prijzen, dat we in Noord-
Holland een Voedselcommissaris hebben,
die het is deze avond duidelijk geble
ken voor alles boer is gebleven. Cv.Gr
..O/) Hoop ran Zegen
De grote beperking, welke de journalist
zich nog steeds moet opleggen, beschermt
hem tegen de verleiding, in enigszins
uitvoerige beschouwingen te treden over
Herman Heijerman's overbekende en toch
altijd weer aangrijpende werk ,,Op hoop
van zegen" Dat die verleiding sterk is,
zal niemand betwisten, die getuige was
van de treffende uitbeelding, welke Bou-
ber's gezelschap kunstminnend Texel
bood. Hoewel de tweede avond de be
langstelling matig was, ontbrak het ge
lukkig niet aan gulle waardering voor
spel van een gehalte, dat ons eiland he
laas nog te weinig te genieten krijgt.
Voor dit kunstgenot verdienen in de
eerste plaats de Amsterdamse artisten
dank, doch tevens Casino's directie, die
door het engageren van dit gezelschap
bewees, haar culturele taak te verstaan.
VIRUS IN DE NARCISSEN.
Hiertoe uitgenodigd door het bestuur
van de afd. Texel der Alg. Vereniging
voor Bloembollencultuur komt in de
maand April Prof. Van Slogteren naar
Texel voor het houden van een lezing,
verduidelijkt door lichtbeelden inzake 't
virus in de narcissen. De dag daarop
wordt er onder zijn leiding een excursie
gehouden naar enkele kwekerijen op
Texel.
TEXELSE MARKT.
Den Burg, 4 Maart 1946. Aangevoerd:
3 koeien, 18 varkens, 19 n. kalveren (le
vering). 1 koe f550600.
DE WAAL Dinsdag 26 Febr hield de
heer v. d. Pijl een lezing over Walcheren
voor onze Ontwikkelingsclub. Spreker
memoreerde, dat van de tijd der Noor
mannen af Walcheren steeds strijd heeft
moeten voeren Na deze inleiding volgde
een beschrijving van de wijze, waarop het
eiland de oorlogsjaren 1940-'45 heeft
doorgemaakt, speciaal na het onder wa
ter zetten. LTitvoerig werd gesproken over
de geweldige moeilijkheden bij het dicht
maken van de dijken; met tal van kaar
ten en plaatjes werd een en ander duide
lijk uiteen gezet. Spreker herinnerde nog
aan de grote technische steun, welke on
dervonden was van het Waterbouwkun
dig instituut te Delft. Daarna werden fo
to's vertoond van het bombardement, dat
Middelburg heeft ondergaan en waarbij
tal van historische bouwwerken totaal
zijn vernietigd. Walcheren heeft wel een
zeer dure tol aan de oorlog moeten beta
len. Een hartelijk applaus beloonde den
spreker voor zijn belangwekkende uiteen
zettingen.
Ongeveer 11 uur werd door den voorz.
deze bijeenkomst gesloten.
EIERLAND Op 22 Febr. werd in de
o.l. school te Midden-Eierland de tweede
Ouderavond van dit seizoen gehouden Om
8 uur opent voorz. Meindertsma de verga
dering met een bijzonder woord van wel
kom aan burgemeester en mw. Rehorst,
die op de Ouderavond aanwezig waren
Uit het financieel verslag bleek, dat in
1944 een nadelig saldo was van f 15,39, in
1945 een voordelig saldo van' f 160,37V2
In de vacature S. v. Egmond (niet her
kiesbaar) werd gekozen J. de Graaf
In de pauze werd thee geschonken en
een koekje gepresenteerd. Na de pauze
hield Meester Bakker een inleiding, wel
ke met grote aandacht werd gevolgd. Bij
de rondvraag kwamen enkele aangele
genheden uit het verleden aan de orde.
welke tot aller tevredenheid werden op
gelost. Burgemeester Rehorst sprak aan
het slot van de avond en spoorde allen
aan tot goede samenwerking in het be
lang van het onderwijs. Te ruim elf uur
sloot de voorz. deze geslaagde avond.
De Commissie deelt de Blokhoofden
mede, dat in verband met de sneeuwval,
de rattenweek van 39 Maart, natuurlijk
NIET kan doorgaan. Zodra de weersom
standigheden het toelaten, zal bekend ge
maakt worden, wanneer tot de aanval
moet worden overgegaan.
Woensdag 27 Febr. vergaderden de
hoofdingelanden van de 30 Gemeensch.
Polders in De Lindeboom. Na de opening
stelde de waarn. voorz. aan de orde het
onderzoek van de geloofsbrieven der
nieuw gekozen hoofdingelanden C. P.
Eelman (herkozen) en P M. Mantje. Na
onderzoek wenst de voorz. de nieuw ge
kozen hoofdingelanden geluk met hun
benoeming. Ingekomen is een brief, in
houdende de benoeming van P. Bakker
Azn. tot Dijkgraaf en C. Bakker Wzn.
tot Heemraad.
Een voorstel tot herziening der amb
tenaarssalarissen volgens Rijksregeling
wordt met algemene stemmen vastge
steld. Een voorstel van het dagelijks be
stuur om den molenaar van de polder 't
Noorden, die 1 Jan. op proef was aange
steld, vast te benoemen, werd goedge
keurd.
Voor de zeewering luidt de raming:
steenglooiïng f3455, betonglooiïng f4180,
klinkerglooiing f 550, betonnen golf
brekers f 3780, diversen f 6900, sluizen
f 1075, aankoop puin f 2100, totaal f 24040;
zij wordt zonder opmerkingen goedge
keurd.
Bij de rondvraag verzoekt de heer Kik
kert van Den Hoorn om doortrekking van
het Oostlaantje naar de Balweg; wan
neer met den eigenaar overeenstemming
kan worden bereikt, zal dit werk worden
uitgevoerd. Voorts wordt geïnformeerd
naar de mogelijkheid, in de polders peil
schalen aan te brengen; de meeste zijn
verdwenen. Zodra er enige kans bestaat,
dat ze niet verdwijnen, zal hiervoor wor
den zorggedragen.
Het is het bestuur der Bedrijfsvereni
ging ernst met zijn streven, het werk dei-
vereniging ook meer te betrekken op de
veehouderijbedrijven. Dat is deze avond
wel overtuigend gebleken. Het is een zeer
gelukkige beslissing geweest medewer
king te verlenen aan de proeven van mw
Wibaut tot bestrijding van de leverbot
ziekte, het z. g. ongans. De belangstel
ling der schapenhouders voor deze avond
had wel iets groter kunnen zijn. We mis
ten schapenhouders, wier bedrijven naar
ons bekend is, sterk met leverbotziekte
zijn besmet. Maar de belangstelling van
de plm. 50 aanwezigen was intens en we
kregen de indruk, dat mw. Wibaut op de
medewerking van de Texelse schapenhou
ders kan rekenen
Het zal u, aldus mw. Wibaut in haar
lezing, wellicht interesseren, hoe ik wel
gekomen ben tot het plan mij bezig te
gaan houden met de leverbotziekte en
haar bestrijding. Mevr Wibaut vertelt
dan hoe zij verbonden was aan de Ge
neeskundige Dienst te Amsterdam en de
opdracht gekregen had na te gaan, op
welke wijze de malaria zou bestreden kun
nen worden. Zij kwam daarbij terecht in
het Hollandse waterland. Het bleek nl.,
keur zal krijgen bij de komende afzet aan
Belangwekkende causerie van den het buitenland, schijnt momenteel in het
Texelscn dierenarts Dr. H. Koens voordeel van de eerste categorie te wor
den beslist. Uiteindelijk wordt echter
Texel het exportland van het Texelse
schaap. Immers het oorspronkelijke, onder
sobere omstandigheden gefokte Texelse
schaap behoudt zijn aanpassingsvermo
gen, hetgeen het in Noord-Holland ge
fokte Texelse schaap grotendeels heeft
verloren. Ten slotte komt men toch op de
bakermat van het Texelse schaap terug
Laat dit een steun zijn voor de Texelse
schapenfokkers.
Gewezen werd op het feit. dat het en
thousiasme voor de schapenfokkerij op
Texel zo weinig tot uiting kwam. Hel
geringe aantal dieren, dat van zo'n prach
tig gesloten fokgebied bij het stamboek
ingeschreven staal, is daar het overtui
gend bewijs van. Texel zal en kan weer
de plaats innemen, waarop het recht
heeft, maar daarvoor is nodig in de eerste
plaats belangstelling. Er is een spreek
woord, dat de Texelse schapenhouder ter
dege in zijn oor moet knopen: ,,De cost
gaet voor de baet uyt".
De rekening en begroting werden in
orde bevonden. Tot leden van het bestuur
werden gekozen de heren J. de Jonge
Wzn., N.-Beemster en P. Pijper, Twisk.
Daarna werd het woord gegeven aan Dr.
Koens, die op buitengewoon heldere wijze
een overzicht gaf van de ziekten, waar
mede het wolvee te kampen heeft. Het
ligt in het voornemen deze causerie,
waarin elke schapenhouder belang stelt,
bij gedeelten in de Texelse Courant te
laten verschijnen.
Na aan den spreker dank te hebben ge
bracht voor hetgeen hij voor de schapen
fokkerij heeft gedaan, sloot de voorz
deze geslaagde bijeenkomst
De voorzitter, de heer W. v. d. Oord,
herdacht in zijn kort openingswoord het
overlijden van een der pioniers van het
Stamboek, den tengevolge van het bom
bardement op Den Burg overleden fok
ker C. Keijser Szn., en memoreerde het
ernstige verlies, dat het Schapenstamboek
heeft t geleden door het overlijden
van haar bestuurslid, den heer Ruiter
Bij acclamatie werd lot inspecteur-secre
taris de heer C. Roeper Jzn een oud-
Texelaar, benoemd.
De pas benoemde secretaris leest daar
na zijn welverzorgd jaarverslag voor. Hij
maakt gewag van de enorme groei van 't
Stamboek de laatste jaren en de vele
moeilijkheden, waarmede het. vooral in
de laatste bezettingsjaren, te kampen
heeft gehad. Dank zij de steun van den
veeteeltconsulent, ïr L. de Vries, werden
vele klippen omzeild en 't is het Schapen-
penstamboek gelukt, gelouterd uit de
strijd te komen. Men heeft met succes le
ren werken onder zeer ongunstige om
standigheden en dit zal een goede basis
zijn voor het vertrouwen, dat de fokkers
in de komende tijden in den inspecteur
en diens helpers mogen stellen.
Uit de door hem verstrekte gegevens
kwam weer eens duidelijk vast te staan,
dat het schaap op Texel uiteindelijk, ge
zien zijn soberheid en zijn groot aanpas
singsvermogen, het standaardtype blijft.
De grote strijdvraag, of Noord-Holland
met zijn geblokte, van zware vrachten
voorziene, Texelse schapen of het eenvou
dige schaap op Texel gefokt onder, in
vergelijking met Noord-Holland veel on
gunstiger omstandigheden de voor-
dat de malariamug broedt in het water
en wel speciaal in brak water. Men
heeft toen het plan opgevat, pogingen aan
te wenden om door het inlaten van wa
ter uit het IJselmeer het brakke water te
vervangen door zoet water Daarbij
si uitte men op bezwaren van de boeren,
die vreesden, dat hierdoor een ander
kwaad zou verergeren, nl de leverbot
ziekte. Dit is aanleiding geweest voor
mw. Wibaut om zich te gaan bemoeien
met het onderzoek naar de oorzaken en
de bestrijding van de leverbotziekte.
Bij mijn onderzoek bemerkte ik pas
goed hoe groot het kwaad wel was. Het
kostte werkelijk moeite een bedrijf te
vinden, dat vrij was. Men sprak wel van
ziektevrije gebieden, maar het bleek, dat
deze streken vrij waren, omdat er geen
schapen meer werden gehouden. Ook on
der de runderen heeft het kwaad een
grote omvang aangenomen. Op het ge
meentelijk abattoir te Amsterdam is ge
bleken. dat 90 pet. van de aangevoerde
koeien lijdt, aan leverbotziekte.
De oorzaak.
Hoe komen de dieren nu aan de ziek
te? In de lever van zieke dieren leeft de
leverbot. De eieren van de leverbot ko
men met de mest der dieren op het wei
land terecht. In een tijd van veel regen
worden deze eieren langzaam ip de rich
ting van sloten en greppels gevoerd. In
deze tijd maakt het ei een ontwikkeling
door en komt van de eitoestand in het
larvestadium. Indien het zover is, kan
de parasiet ook zelf deel nemen aan de
beweging naar sloten en greppels. In de
greppel leeft een slakje, dat de larve no
dig heeft voor haar verdere ontwikkeling.
Zij nestelt zich in het lichaam van dit
slakje en wordt daar ,,gaar gestoomd".
Voor dit doel is slechts één bepaald soort
slakje geschikt.
Na deze ontwikkeling verlaat de larve
het slakkenlichaam weer en zuigt zich
nu vast aan grassprieten en dergelijke.
Wanneer dit gras door de dieren wordt
opgenomen komt de larve in de maag
en baant zich van daaruit weer een weg
naar de lever. De kringloop is voltooid.
Voor deze kringloop is een tijd van plm
2V2 maand nodig, soms langer. Wanneer
de eieren afgescheiden worden in het
late najaar blijft de larve in het slakje
leven tot in het volgende voorjaar en de
ontwikkeling duurt dan veel langer.
Deze ontwikkelingsgang van de lever
bot was reeds in de vorige eeuw bekend,
maar men heeft niets gedaan om de
kringloop der leverbot ergens te onder
breken en het kwaad te beteugelen
Mevr Wibaut is haar onderzoek be
gonnen met het zoeken van de slakjes,
waarin de leverbot haar ontwikkeling
doormaakt. Dagen heeft men gezocht zon
der resultaat. Men zocht nl. op de ver
keerde plaatsen. Het slakje werd ge
zocht aan de kanten der sloten en ten
slotte bleek, dat het daar niet voorkwam,
maar alleen in greppels. Dit werd beves
tigd door de volgende proef. Aan een
bioloog werd opdracht gegeven, alle slak
ken te verzamelen, die hij in sloten en
aan slootkanten vond. Hij vond 18 soorten,
maar de zg. leverbotslak niet.
(Wordt vervolgd.;