Dc P.-H. Polder vierde zijn Eeuwfeest Herfst Mn yovagr langs do weg WOENSDAG 25.SEPTEMBER 1946. 60e JAARGANG. No. 5650 TEXELSCHE COURANT PARKEREN. Burgemeester en Wethouders van Texel maken bekend, dat het verboden is &p de Stenenplaats te Den Burg gedurende langer dan een vierde uur een voertuig geparkeerd te hebben. Texel, 19 September 1946. Burgem. en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, REHORST. De Secretaris, P. BEEMSTERBOER, Loco-Secretaris. KERKNIEUWS. DE KOOG. Gelegenheid tot aangiften voor de H. Doop, Donderdagavond van 6,307,15 uur aan de ker-k. VERVOERSVERBOD EIEREN. Met ingang van ^1 Sept. is het vervoer van eieren, ook van geringe hoeveelheden zoals van 25 stuks, verboden. Alle ver voer moet door de vereiste formulieren gedekt zijn. NATIONALE „ZONNESTRAAL" LOTERIJ De 15 belangrijkste prijzen vielen op de volgende nummers: 13835, 33396, 17108, 95775, 181729, 165452, 134864. 19009. 175036, 30235, 60726. 60000, 20031, 10322, 239680. Volledige lijst volgt nog. De afwikkeling geschiedt door Bureau „Zonnestraal", Herengracht 386. Amster dam. „ZONNESTRAAL"-DAG. Voor het Sanatoriumwerk van „Zon nestraal", dat zich wit uitbreiden, zal de .Zonnestraal"-dag van Zaterdag 28 Sept. a.s. vo«r iedereen gelegenheid scheppen zijn penningske te offeren. Het comité voor de collecte vertrouwt, dat niemand zal achterblijven „een steentje bij te dra gen" om aldus mee te werken, het smar telijk lange wachten op sanatoriufh-opna- me (de sanatoria zijn immers door de nood.en ellende der achterliggende jaren overvol), te verkorten. Aanmeldingen om te helpen collecteren worden gaarne ingewacht aan het Secre tariaat van het Comité, A. Backer Tzn., Singel 342, Oudeschild. DENKT OM HET PARKEERVERBOD. Belanghebbenden maken wij attent op de gemeentelijke publicatie aangaande 't parkeren van voertuigen op de Stenen plaats. Langer dan een kwartier mogen er geen voertuigen geparkeerd worden. Het lijkt ons een goede maatregel, het parkeren daar te verbieden. De daar ge- stationneerde wagens zijn een ernstige belemmeiing voor het drukke verkeer dat daar ovvr het pleintje is, er komen daar immers vier straten tot één punt sa men VISSERIJ. OUDESCHILD De vangsten op de Noordzee worden al weer minder en de kotters moeten dus al veel verder varen om c-en behoorlijke besomming te krijgen. Voor de botters en blazers is het nu ech ter ondoenlijk geworden, daar deze niet zo ver uit de kust kunnen vissen Deze hebben zich nu weer op de Wadden zeevisserij toegelegd, waar hoofdzakelijk op garnalen gevist wordt. Per 1 October zal ook weer op wulken gevist kunnen worden. Hoewel door de kléinere aanvoer en de lagere prijzen de weekomzetten aan de visafslag dalen, is de aanvoer toch nog steeds van groot belang. De omzet aan de afslag is dit jaar hel millioen reeds ge passeerd, waaraan de kotters het groot ste deel hadden. Het is te hopen, dat dit zo zal blijven, want dit is zowel voor de gemeente' als voor een groot aantal be langhebbenden van zeer veel belang. Het stichten van een ijsfabriek en an dere door do vissers nodig geachte maat regelen, zal hiertoe stellig kunnen bij dragen. OPVOERING VAN „DL SPIN" IN CASINO. Zaterdag en Zondag 21 en 22 Septem ber gaf Het Rotterdams Toneel, directeur Joh Steenbergen Jr.. een opvoering van het detective-stuk „De Spin van Mary Robert-Rinehart, vertaald door Joh. Steenbergen Jr. Donder en bliksem, gillen en geheim zinnigheden, een groot raadsel Reeds direct geraken we onder de in druk van de-geheimenissen, welke zich in het landhuis afspelen Het moet er spo ken, doch de freule, die het huis huurde, heeft zich in het hoofd gezet, het raadsel pp "te lossen. Haar huishoudster, die af en toe voor een vrolijke noot zorgt door haar overdreven aanstellerij, wil naar de stoel terug, doch moet blijyen, de dokter, die zich als vriend voordoet, blijkt in het complot betrokken, de tuinman, die in werkelijkheid een kassier is, de nicht, die hem helpt, de later binnengedragen gewonde, die de werkelijke detective blijkt te zijn. de z.g. detective, die de rol van De Spin op geraffineerde wijze speelt, de Chineese bediende, die sluipend rondwaart, zij allen weten ons tot het laatste ogenblik in spanning-te houden. En als de ontknoping komt, hoort 'men in de zaal: „dat had ik niet-zó gedacht, dat die den dader was". Er werd zeer goed spel gegeven. Het to neel, tv.ee bedrijven spelen zich af in de ':amer van een landhuis, het derde op de zolder van dit Jiuis, de verlichting. de meubilering, alles was in .de sfeer, welke tij een dergelijk stuk past. Werkelijk, de chrijfster moet over een grote dosis fantasie beschikt hebben, om zoiets samen ie stellen. Het bal, gegeven onder leiding van on- o Rhythmische Eilanders, hield velen l0g enige uren gezellig bijeen. (Slot.) Vervolgens was het woord aan den heer IJ Lap, die een gedicht uit 1881, vervaardigd door G. L. Toekamp.Lam- mers en betrekking hebbende op de P.H. Polder, voorlas. Dit gedicht beschreef een tocht van de loqds Arie Cornelis Lap (de grootvader van den heer IJ. Lap), met de prinsert Alexander en Hendrik naar een oórd, waar prins Alexander herstel van zijn gezondheid hoopte te vinden Daarna haalde dezelfde spr. enige her inneringen uit zijn jongensjaren op, die menigmaal de lachlust van.de aanwezi gen opwekten. Jammer was het, dat de heef Lap zo slecht verstaanbaar was, waardoor veel van het gesprokene ver loren ging, maar dat het gras zo hoog stond, dat men de schapen haast niet kon tellen, is ons toch niet ontgaan. Het was de 70-jarige Teun Dogger, dier nog kwiek als een jong£ kerel, het to neel betrad om zijn herinneringen aan de openbaarheid prijs te geven Dogger herinnerde zich nog best hoe zijn ouders met de kapwagen van Jur. Beumkes van Oudeschild naar de Prins gingen om zich daar te vestigen. Deze Beumkes was toen baas in de de Prins en de heer Co- ninck Westenberg rentmeester. Boerderij en waren er nog maar weinig, Céres, toen nog een arbeiderswoning, Amalia, Alexanderhoeve, Capme Burg. Zeewijk en Hoorn en Burg. Dogger zijn vader ver diende f 400 p. jaar. waarvoor de volgen de werkzaamheden moesten worden ver richt: de molen bedienen, onderhoud zee dijk, wegen, kaaien; teren, verven en al les wat verder poldereigendom was, on derhouden. Na de. verkoop van de polder kwam de heer Winkler den heer Westen berg vervangen en liet twee kleine boer derijtjes bouwen. Vervolgens liet Dogger de verschillen de bewoners die in zijn tijd de polder kwamen bevolken, de revue passeren. Na het overlijden van den heer Winkler werd de polder onder de hamer gebracht en kocht de reeds genoemde heer Bregman uit Alkmaar, de gehele polder 'voor on geveer f 100,000. Inmiddels was men begonnen de molen van een motor te voorzien en bleef men het water, behoudens enkele stormgetij- den, de baas. Met waardering sprak Dogger over den heer Duinker, een be scheiden man, die veel voor de polder heeft gedaan. Namens het bestuur van de Dertig Polders, feliciteerde de heer P. Bakker Azn het bestuur van de P.H. Polder, wat de heer N. Kikkert namens het be stuur van Hoornder-Nieuwland deed. Burgemeester Rehorst wenste 't woord te benutten om namens het gemeentebe stuur en de gehele bevolking de polder geluk te wensen. Spr. vond het een ge noegen, dat hij zich op deze dag meer kon inleven in de bevolking van de P.H. Polder en in datgene, wat de bevol king in die 100 jaar heeft beleefd. Mr Rehorst stelde de goede verstandhouding tussen gemeente en polder zeer op prijs en hoopte, dat dit in de toekomst ook zo zou mogen blijven. Verder hoopte spr., dat de toekomst welvaart zou brengen en men voort zou gaan, steunend op de tra ditie van de voorvaderen. Met een woord van hulde aan het koningshuis, dat steeds meeleefde in de strijd tegen het water, besloot burgemeester Rehorst zijn toe spraak. Namens het bestuur van de pol der Eierland, sloot de heer Joh. de Graaf zich bij al de uitgesproken wensen aan. De heer W. H. Lap Was van mening, dat wanneer de sluizen der welspre kendheid zo lang hebben open gestaan, 't peil van het spraakwater in de binnen hoezen! gelijk moét zijn met het buiten water. Dan is het nodig om met het ma len te stoppen, doch terecht was spr. van mening, dat men van hem toch nog wel een woordje verwachtte. De heer Lap gewaagde van de jaren, welke hij als secretaris-penningmeester van de P.H. Polder was werkzaam geweest en hoe hij deze functie steeds met liefde had vervuld. Evenals zijn broer, riep spr enige voorvallen uit zijn jongensjaren in herinnering, waaruit wel bleek,, dat de liefde tot de polder den heer Lap steeds is bijgebleven. Afscheid secretaris W. II. Lap. Dijkgraaf Bakker dankte al de sprekers waarna hij zich tot den heer W. H. Lap richtte, die 27 jaar de functie van secre taris-penningmeester van de P H. Polder heeft vervuld. Door zijn veelzijdige ken nis en ervaring, nam de scheidende func tionaris een bijzondere plaats in. Vooral tijdens dc bezettingsjaren was de heer Lap de rechte man op de rechte plaats De dijkgraaf betreurde het, dat de se cretaris meende te moeten bedanken en wenste hem een welverdiende rust toe Omdat het 25-jarig jubileum van den heer Lap ongemerkt was voorbij ge gaan, meende spr dat het nu de juiste gelegenheid was om ook een woord van dank tot mevr. Lap te richten, die door de functie van haar man altijd veel aan loop had en de bezoekers altijd even vriendelijk ontving. Als blijk van waar dering, voor alles wat de heer Lap heeft gedaan, werd hem een schilderij aange boden, voorstellende de oude plaats Zee wijk, vervaardigd door den kunstschilder Blok van de Velde. Zichtbaar ontroerd dankte de heer Lap voor het prachtige cadeau. De tentoonstelling. Na de broodtafel werd een bezoek aan de tentoonstelling van landbouwproduc ten gebracht, welke tentoonstelling zeker ieders verwachting overtrof. Alles wat de Prins voortbrengt, was daar vertegen woordigd, aan één zijde waren de diverse soorten granen tentoongesteld, aan de andere zijde bieten, peulvruchten, enz. Een afzonderlijke stand van de Be drijfsvoorlichting toonde ons aardappe len al of niet met stalmest of turfmolm bemest. De resultaten, welke wareh be reikt, waren werkelijk frappant. Keurig was de inzending fruit van den heer T. Zegel, die buiten mededinging een eerste prijs verwierf. Een door den heer v. d. Pijl vervaardigde maquette toonde ons de P. H. Polder, zoals deze 50 jaar geleden was. Van deze tentoonstelling ging het naar een stuk land waar de vissers uit de polder hun kommen hadden opgesteld. Onder dé deskundige voorlichting van de heren K. Beumkes en Dogger, kregen wij een indruk hoe of de vis nu wel eigen lijk gevangen werd. Wat ieder opviel, was de geweldige afmeting van zo'n kom. Wanneer we er met de boot langs varen, kunnen we ons niet voorstellen, dat ze zo groot is. Het polderbestuur heeft er zeker goed aan gedaan, deze demonstra tie aan haar jubileumfeesten te verbin den, want hierdoor is onze kennis op het gebied van de kommenvisserij zeker ver rijkt. De kinderspelen. Zag het weer er aanvankelijk slecht uit, het regende de gehele morgen, toen de kinderen op het feestterrein versche nen, klaarde de lucht op en konden dé aangekondigde kinderspelen doorgang vinden. Al was het tamelijk guur op liet terrein, de kinderen vermaakten zich even goed en ook de ouderen sloegen met belangstelling de prestaties van de klein tjes gade. Ook de ijswagen van Boon had geweldige belangstelling, ondanks de kil le temperatuur. Onder het spel, werden de kinderen getracteerd en na afloop werden zij in de zaal nogmaals onthaald, waar ook de prijzen werden uitgereikt. Het diner. Aan het diner zaten plm. 120 personen aan, die zich aan de rijkvoorziene dis kennelijk tegoed deden. Zeker was de voorz. de tolk van allen, toen hij den heer Michels dank bracht voor de keurige verzorging van 't diner, alsmede aan de meisjes, die heel de dag in de weer waren om het de gasten naai de zin te maken Na het diner werd buiten, strijd om de man en de vrouw gehouden, waar- \oor grote belangstelling bestond. Hierna verzamelden allen zjch weer in de zaal, waar het avondprogramma werd afge werkt. Degenen, die het toneeltje heb ben opgebouwd, komen zeker een woord van lof toe. het was keurig in orde, even als de zaal zelf, die met vele vlaggen was versierd. De electrische verlichting, welke door het technisch bureau van den heer M. Bakker was geïnstalleerd^ droeg tót 'I welslagen van de dag veel bij. Tijdens deze avondvergadering werden loten verkocht, waarop men vers ge rookte paling en taarten kon winnen Dat de loten wegvlogen, valt te begrijpen. Het was Gerrit van Groningen, die met een zelfvervaardigd rijm, dat betrek king had op al de bewoners van de pol der, veel succes oogstte. Ook Gerard Bakker mocht voor een dergelijk rijm een applaus in ontvangst nemen. Aardig was de radio-amateur, die met zijn toestel de aether afzocht en allerlei stations door elkaar kreeg, waardoor de wonderbaarlijkste combinaties ontston den, die de lachspieren danig in beweging brachten. Het hoogtepunt van de avond wa,s de opvoering van een historische schets, betrekking hebbende op de P. H. Polder en vervaardigd door Leo Roeper van Capnie. In korte schetsen passeerde ons het wel en wee van de polder in de eeuw van haar bestaan en zonder onder scheid willen we alle speler^ geluk wen sen met de opvoering van dit stuk. Het werd zo heel gewoon, wars van alle aan stellerij. gespeeld en daardoor was het zo écht. Inderdaad heeft Leo Roeper de bewoners van de polder met dit stuk aan zich verplicht en het applaus, dat na afloop opklonk, bewees, dat men dit deed. Na beëindiging van het stuk deel de de heer Jur. Beumkes mede, dat Leo een oorkonde zal worden aangeboden ter herinnering aan dit stuk op deze dag Ook de gebroeders Timmer zal een oor konde worden aangeboden. Onder het genot van vele tractalics en begeleid door de Rhythmische Eilanders, spoedde de dag zich naar het midder nachtelijk uur en gingen tot drie uur de benen van de vleer. De eerste dag was volkomen geslaagd De feestcommissie, bestaande *uit de heren Jur. Beumkes, P Koopman. Joh. Bakker, Cor v. Rossum, en J. de Visser, kunnen met voldoening op hun moeizame arbeid terug zien. Dat de dag zó geslaagd is, zal hun zeker tot voldoening stemmen. Demonstratie landbouwwerktui gen in de P. H. Polder. Woensdagmorgen werd deze demon stratie onder zeer ongunstige omstandig heden gehouden. Reeds zeer kort na de aanvang begon het nl. te regenen De aardappelrooimachine van de firma Kloos te Kinderdijk, die dit jaar be proefd wordt op het bedrijf van den heer C. J. de Lugt, was al zeer spoedig uitge werkt, als gevolg van het krom trekken van ,een der aandrijvende assen. Het materiaal, waarvan deze machine is ver vaardigd, is van zeer slechte kwaliteit Dat is dit jaar reeds meerdere malen ge bleken. De fa. Kloos was zich hier ook van bewust, maar men wilde de machine in ieder geval dit jaar in gebruik ne men, om eventueel liog aanwezige fouten in het ontworpen systeem op te zoeken. Enige tijd geleden hebben wij de machine reeds zien werken in de Eierlandse pol der en wij kwamen tot de conclusie, dat Zo is de herfst dan nu begonnen, Ik kan er werkelijk niet bij, Want was datgene wat wij hadden Soms ZOMER, lezers? Zeg het mij. Ik heb gewoon staan klappertanden, Een extra borstrok aan gedaan, En ik kolen had bezeten, Had vast de kachel rood gestaan. Laat óns maar hopen, dpt de herfstmaand Een klein beetje vergoeden zal, Wat ons de zomer heeft onthouden, 't Kan slechter niet in elk geval. En laat ons daarbij ook maar hopen, Want dat is nbg het meeste waard, 4 Dat ook de politieke kemel, In heel de wereld maar wat klaart. HUIB DE RIJMELAAR het «systeem goed is. De machine moest op de demonstratie in de P.H. Polder on der ongunstige omstandigheden werken. De grond was te nat en er werd van de machine blijkbaar te veel gevergd. De heer P. Witte, „'s-Hertogenbos", Eierland, gaf een demonstratie met de jeep Achtereen volgens werd gewerkt met een schijvenegge, cultivator .en twee- schaarploeg. Hei is wel gebleken, dat de jeep voor_al deze werkzaamheden zeer goed geschikt is. Met de schijvenegge en de cultivator kon het land voldoende diep worden bewerkt. Voor stoppel werk kan men in plaats van een tweeschaar» ploeg, zeker ook 'n drieschaarploeg ge bruiken. Het lijkt ons niet onmogelijk, om onder enigszins gunstige omstandig heden, mek de tweeschaarploeg in het vroege najaar roggeland op zaaivoor te ploegen met de jeep. Het was jammer, dat de demonstratie tenslotte letterlijk in het water viel. Ei' was flinke belangstelling. 's Middags hadden de volksspelen plaats en de wedstrijd in het Schooniijden met 1 eir 2 paarden voor dc wagen. Gélukkig wefkte het weer nogal mee, maar tijdens de hinderniswedstrijd met fietsen kwam de regen een woordje meespreken en joeg cle belangstellenden na afloop naar de feestzaal waar koffie en brood verkrijg baar was. Jammer, dat de hmdermswed- strijd voor paardrijders zo in hel water viel, mapr de ruiters hielden moedig vol en brachten het tot. een goed einde De spelen werden opgeluisterd door muziek van^Fanfarccorps D.K.K. 's Avonds had een gezellige bijeen komst plaats en werden de stukken en voordrachten van de vorige dag nog maals opgevoerd. Do zoal was totaal uil- verkocht en de stemming prima. Ook hadden er wee.* verlotingen plaats en kon nien gebak of fruit winnen. In zijn slotwoord dank Ie de heer J Bakker de feestcommissie, dc heren J. v. d. Pijl, Tjepkema en zoon voor het vele werk, door hen gedaan, de muziek en verder allen, die aan hel welslagen van hel feest hadden medegewerkt. Omstreeks 1 uur werd het feest be ëindigd en behoorde het eeuwfeest van de P. H. Polder tot het verleden. Uitslag beoordeling stands van de .be drijven: 1. IJ. Lap en M. J Kikkert; 2 Joh. Bakker, Amalia; 3. J. M. Bakker, Atlas; 4.#Gëbr. Timmer. P.H. Polder. Dc jury bestond uit: Mevr. Lap-Dijt, mevr. Rob-Dros en den hoer P. Dros Bzn. Beoordeling graangewassen door de he ren P. Dros Bzn., R. Timmer en A, de Wolf: Gerst: 1. Gebr. Lap. Zeewijk 2. Joh Bakker, Amalia. 3. C. van Rossum. Door fa. C R. Keijser werd een lau wertak beschikbaar gesteld. Haver: 1. Gebr. Lap, Zeewijk. 2. Johan- neshceve. 3. J. M Bakker, Atlas 4. Gebr. de Visser, Ceres. Tarwe: 1 Johanneshoevc; 2. Gebr. Lap; 3. Gebr. van Groningen. Vlas 1. J M. Bakker, Atlas; 2. Gebr Beumkes, Den Hoorn; 3. Gebr. van Gro ningen Rogge: 1. A. van Groningen; 2. Gebr.1 Lap; 3. H. v. d. Geest. Een medaille werd beschikbaar gesteld door de Coöp. Aan koopver. Texel. Groene erwten: 1. Joh .Bakker; 2. Lap en Kikkert; 3. Gebr. Lap. Grauwe erwten: 1. L. Peper; 2. Lap en Kikkert. Paardebonen: i. Joh. ^Bakker; 2. Gebr. Lap; 3. Johanneshoeve. Wierdebonen: 1. Lap en Kikkert; 2 Gebr. de Visser. Kinderspelen. 5-7 jaar; 1. Duwie Koopman; 2. Theo Bakker; 3. Biem Lap. 8-11 jaar: 1. Aric- Koopman; 2. Nico v. d. Geest; 3. Henk Bakker. 11-14 jaar, jongens: 1 Jan Kikkert; 2. Theo Fransiman; 3. Arie v.d. Geest. Meis jes: 1. Nel Kikkert; 2. Maatje van Leeu wen; 3. Grietje Lap. 14 jaar, meisjes: 1. Honna Bakker; 2 Greta Bakker; 3. Net Koopman. Schoon rij den. enz. Schoonrijden: (1 paard) 1 Joh Kikkert; 2. Th. Bakker; 3. Jb. Boersen; 4 Dirk Kuip. Twee paarden: span voor landbouw- wagen: 1. Th. Bakker; 2. IJ. Lap en Kik kert; 3. Jb. Duinker. Strijd om de man; 1. Mevr. Beumkes- v d. Slikke; 2. mevr. Sloepker-Lap; 3. Du- wie Vlaming. Strijd om de vrouw; 1 Leo Roeper; 2. IJ. Kikkert; 3. K. Beumkes. Hindernisrijden met fietsen: 1. G de Wit; 2. G. Westerlaken; 3. D Ven. Hindenis te paard: 1. St. Tjepkema; 2. W. Duinker; 3. Jb. Bakker. BEROEPEN. DEN BURG. Ds. M. Pos. alhier, ont ving een beroep naar de Geref. kerk te Tholen. Gedurende Juli 1946 hebben in Neder land 2335 verkeersongevallen plaats ge vonden. Bij 89 dezer ongevallen werden personen dodelijk gewond, bij 465 onge vallen ontstond ernstig lichamelijk let sel (excl. dodelijke verwondingen), bij 464 licht letsel, terwijl in 1317 gevallen uit sluitend materiële schade werd toege bracht. Het aantal ongevallen met dode lijke afloop en met ernstig letsel bedroeg in Juli 1938 60 resp. 361. Tengevolge van de 2335 verkeersongevallen in Juli 1946 werden 124.2 personen gewond, waarvan 96 dodelijk en 367 ernstig. Ifi de periode Jan. t.m. Juli 1946 zijn 553 (339) dodelijke verkeersongevallen geregistreerd, waarbij 584 (358) personen om het leven kwamen en 2793 (2368) on gevallen met ernstig letsel, tengevolge waarvan 3316 (2496) personen ernstige kwetsuren opliepen. De tussen vermel de cijfers hebben betrekking op de over eenkomstige periode in 1938 Uit bovengenoemde cijfers blijkt, dat in vergelijking met 1938, het aantal ver keersongelukken onrustbarend is toege nomen, ondanks het feit, dat er toen veel meer verkeer langs de weg was dan nu. REGELING AANVOER SLACHTVEE. De Prov. Voedselcommissaris voor N.- Iiolland vestigt nog eens met nadruk de aandacht op de thans geldende regeling voor de aanvoer van slachtvee. De vee houder die slachtvee wil leveren, moet den P.B.II. hiervan in kennis stellen. D;t dient te geschieden uiterlijk op de Woensdag, die voorafgaat aan de week, waarin de levering plaats vindt. Indien de levering kan doorgaan, ontvangt de veehouder van den P B II. een lastge ving. In verband met de verhoogde aan voer van slachtvee zullen slechts run deren, door een lastgeving gedekt, worden overgenomen, indien het vastgestelde aantal nog niet is bereikt. Indien men dus vee aanvoert zonder lastgeving, geschiedt dit voor eigen risico. EEN ONGEWONE VANGST. OUDESCHILD. Schipper Ellen van de kotter TX 51 bracht Vrijdag een onge wone vangst aan, n.l een mènsenhaai. Het monster was naar schatting 2Va M. lang en minstens 30 cM. in middellijn. Hij woog 140 pond en werd gekocht door den heer J. Blom Czn. PAARD DOOR DE ETALAGE. OUDESCHILD Een loslopend paard van Gebr. H., drukte een etalageruit van de Ilaka in. Blijkbaar had het beest trek in een snoepje. Een schadepost, vooral in deze tijd van glosschaarsté. WAAROM NOEMT DE K.L.M. IIAAR PH-T.C.E. EDAM? Toen op „Maendach voor half Meye" van 't jaar 1310 met een ganzenpen voor het eerst in een officieel stuk de naam Edam werd neergeschreven, had de schrij ver niet kunnen vermoeden, dat diezelfde naam nog eens 600 jaar later op een K. L M -luchtreus voor de transatlantische dienst zou prijken. De stichting van deze stad. die als een der belangrijkste Hollandse Zuiderzee steden dient te worden aangemerkt en die luttele tientallen kilometers gelegen is ten Noorden van de hoofdstad des Rijles, Amsterdam, vlak bij het bekende Volendam, verliest zich in de Middel eeuwen. Volgens de overlevering namen de Edammers reeds deel aan de verove ring van Damiate hij de eerste kruistocht in 1219 Bij die gelegenheid kreeg Edam ook haar wapen: Drie vergulden sterren in 't Roodtvelt End een Slier daer in gestelt. Dc Edammers vochten in Damiate als stieren, zo verhaalt de kroniekschrijver uit die 'dagen. Het bloeitijdperk van de stad begon in 1357, toen Edam een tolvrije haven kreeg:, scheepvaart. haringvisserij, scheepsbouw, lijnbanen, veeteelt. Bij de aanvang der Gouden Eeuw, dus in 1600, kende Edam haar grootste bloei; de stad had toen haar eigen oorlogsschip, terwijl het grootste deel van de roem ruchte vloot van Michiel Adriaanszoon de Ruyter in Edam werd gebouwd 904 wo ningen slonden er toen, drie brouwerijen, twee lijnbanen, drie lakenfabrieken, ruim dertig scheepstimmerwerven, tien zout keten en vier traankokerijen, terwijl de houthandel zich voortdurend uitbreidde. liet verval van de stad trad in, toen de Hollandse meren Beemster en Purmer werden drooggelegd, waardoor de haven van Edam dichtslibde. Aan het eind van cle 18 - eeuw was de eens zo welvarende plaats als handelscentrum uitgeschakeld, daar schepen het niet Yneer konden be reiken cn de markt volkomen verviel. Het werd gerangschikt onder de dode steden der Zuiderzee. Toen de Zuiderzee tenslotte in deze eeuw door inpoldering tot IJselmeer werd, verdween ook de vis serij bijna geheel. Van de eens zo talrijke middelen van bestaan bleef alleen nog de veeteelt over; Edam is nog wereld beroemd om de bekende overheerlijke roomkaasjes, die er gemaakt worden. Maar de grote bloei in de Gildentijd en daarna is nog te zien, wanneer ge door Edam wandelt en de ontelbare oude ge veltjes bewondert," evenzoveel juweeltjes van 16e- en 17e eeuwse bouwkunst. Wan neer ge het stadje wilt bezoeken, doe het dan op Zondag, want dan steken de Edamse schonen zich ip de mooie natio nale dracht en kunt ge de beroemde kan ten mutsjes, de Zwierige wijde rokken en witgeschuurde klompen bewonderen als de bevolking ter kerke gaat. rnderdaad, „Edam" is een goede en veelzeggende naam voor een van de mooiste vliegtuigen van de K.L.M.!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1946 | | pagina 1