1
Overbruggings uitkering
Hoe het klooster in Den
Burg Weeshuis werd
PRAATAVOND VERENIGING VAN
OUD-LEERLINGEN L.L.S.
II.
Tweede spreker op deze avond was
Joh. Roeper. Als onderwerp had hij geko
zen Coöperatieve Veeafzet.
Er wordt de laatste tijd veel over co-
operatie gesproken. Zelfs in dagbladen
treft men tegenwoordig herhaaldelijk ar
tikelen over dit onderwerp aan. Wanneet
we spreken over coop, veeafzet, dan moe
ten we de oorsprong van deze vorm van
coop, zoeken in het Oosten van ons land,
waar de varkenshouderij een meer be
langrijk onderdeel van het bedrijf vormt
dan in het Westen. Vooral de kleinere
boeren hebben zich daar provinciaal ver
enigd om sterk te staan tegen grote con
cerns als Zwanenburg en Unilever. De
bedoeling van deze coop, veeaizetvereni-
ging is dus geweest, de slachtveemarkt te
beheersen.
In iy4U is men ook in N.-Holland be
gonnen met deze vorm van coöperatie.
Momenteel kan echter een coop, veeafzet-
vereniging nog niet zo werken als zij
wil, omdat we nog de verplichte leve
ring van ons slachtvee aan de. regerings
instanties hebben. Intussen is voor de af
zet van slachtvarkens de eerste slap naar
de volledige vrijheid van het bedrijf ge
daan. Men kan momenteel zijn slachtvar
kens verkopen aan wie men wil, mits
het vlees natuurlijk uiteindelijk op de bon
wordt verkocht. Deze eei^te stap naar de
vrijheid is voor de Doop. Veeafzetver. een
succes geweest, net ooel van de ver. is
vooral ook een goede controle te krijgen
op een juiste weging. Op dit punt is er
aan de vaste wai nog wel eens gezwen
deld.
Spr. meent, dat de boeren in onze sa
menleving steeds een zwakke groep vor
men en oat het hun taak is, om zich te
verenigen. Wanneer wij met willen blij
ven de gemoedelijke boer, zullen wij ons
schrap zetten en samenwerking zoeken.
Hoewel de verhouding tot de slagers
aanvankelijk vrij gespannen was, komt
hierin op verschillende plaatsen thans
verbetering. Zo betrekken in Schagen de
slagers hun slachtvee rechtstreeks van de
Coöperatie. Hoewel deze samenwerking
in de toekomst bestendigd zal worden en
zo mogelijk nog verbeterd, is het uitein
delijk doel van de Coop. Veeafzetver., te
komen tot eigen exportslachterijen, waar-
dpor men in een tijd van een te^oot aan
bod van slachtvee, een gedeelte uit de
markt kan nemen om te grote prijsdalin
gen te voorkomen.
De kwestie van afzet van gebruiksvee
is vrij wat moeilijker dan die van slacht
vee. Ze vereist een veel grotere vakken
nis. Men heeft nu eenmaal altijd boeren
die proberen een dier met bepaalde ge
breken te verkopen als een gaaf beestje.
Bij deze handel willen wij de bonafide
handelaar niet uitschakelen. Er zijn al
voorbeelden, waarin zeer bekende han
delaars het contact met de Coop. Vee
afzetver. hebben opgenomen en nu in
dienst staan van deze verenigingen.
In de bespreking, die op dit onderwerp
volgde, werden enige punten nader toe
gelicht en het bleek wel, dat de Coop.
Veeafzetver. op Texel in de korte tijd
van haar bestaan reeds vrij veel werk
heeft verricht.
Na de inleiding van dit onderwerp volg
de een pauze, waarin door den voorz. ver
schillende mededelingen werden gedaan.
Het is de bedoeling het volgend jaar
ook op Texel te beginnen met Grasland
keuringen. Met het oog hierop worden
enkele leden der vereniging ..opgeleid"
voor keurmeester. De heer Laan zal een
theoretische les geven (terwijl door assis
tent van Leeuwen aanwijzingen zullen
worden gegeven voor het meer practische
gedeelte van de keuring.
Voor de lezingwedstrijd heeft TESO
een boek beschikbaar gesteld voor de
stalwedstijd is er een medaille van de
Zuivelfabriek.
Het is de bedoeling de revue „Alles
komt in orde" nogmaals op te voeren. Als
voorlopige datum wordt genoemd 25
April. Door den penningmeester wordt 'n
financieel overzicht gegeven van kosten
en baten der uitvoeringen, waaruit blijkt,
dat de kosten vrij hoog waren. Toch zal
de vereniging er zonder kleerscheuren
uitspringen.
Na de pauze werd het woord gegeven
aan den heer Joh. Bakker, die ons op on
derhoudende wijze interessante dingen
vertelde over zijn verblijf in Frankrijk.
Volgens deskundigen wachten in Ne
derland momenteel 40000 tot 70000 jonge
landbouwers op een eigen bedrijf. Er is
dus grote landhonger. Als een der mid
delen om dit euvel :e verhelpen kan wor
den genoemd emigratie. Spr. zal deze
avond iets vertellen over de mogelijkhe
den, die Frankrijk biedt.
Er is in Frankrijk gebrek aan landar
beiders en arbeiders voor de industrie.
Momenteel behelpt men zich met een
groot aantal Duitse krijgsgevangenen,
maar het is de bedoeling, deze binnen een
jaar te laten vertrekken Men wil trach
ten in het tekort, dat hierdoor zal ont
staan, te voorzien door arbeiders uit Ital-
lië en door zgn. verplaatste personen. De
Hollanders, die naar Frankrijk vertrek
ken doen dat met de bedoeling, zelf een
bedrijf in gebruik te nemen. Hiermede is
men evenwel in Frankrijk niet geholpen
Alleen in het Z.W. van Frankrijk zou mis
schien een mogelijkheid zijn om een be
drijf in gebruik te nemen. We vinden
hier hele ontvolkte dorpen.
Men moet de moeilijkheden, die een
Hollander zal ontmoeten; echter niet on
derschatten. Daar is allereerst de kwestie
van de taal. Het verdient zeker aanbeve
ling zich met de taal wat vertrouwd te
maken alvorens men naar Frankrijk ver
trekt. Verder is er verschil in landaard.
Wij, Nederlanders, zijn Germanen, de
Fransen Romanen. Dat komt bv. tot ui
ting in het gedrag van den Fransman te
genover dieren, die in onze ogen zeer
wreed moet worden genoemd
Wat het klimaat betreft, dit komt op
veel plaatsen overeen met ons klimaat.
Wat zeer opvalt is, dat de hygiëne zo veel
slechter is dan bij ons. Dit komt bv. sterk
uit bij de melkwinning. Op het bedrijf,
waar de heer Bakker geruime tijd had ge
werkt, moest men er de mensen telkens
opnieuw aan herinneren, dat melkemmers
schoongemaakt moesten worden
De Fransman heeft weinig zin voor or
ganisatie. Wanneer er gedorst moet wor
den, komt de hele buurt op het betref
fende bedrijf bijeen en zelfs voor een hoe
veelheid van 25 mud tarwe brengt men
wel 50 man bij elkaar.
De behandeling van de krijgsgevange
nen is slecht en het is te voorzien, dat
hier reeds weer de kiem voor een nieuwe
oorlog wordt gelegd.
Door samenwerking tussen emigranten-
verenigingen en onze regering is er een
Bureau opgericht te Chevreux, dat tot
doel heeft, emigranten behulpzaam tc
zijn. Er wordt les gegeven in de Franse
taal en de Franse wetten. Tot nu toe laat
DE GEBROEDERS KNOOPENSCHAAR
door G. TH. ROTMAN.
(Nadruk verboden)
41. „Zie je wel", zei Jodocus, toen Pieter
even later zijn zijn pijnlijke ribben wreef
en zijn gehavende motor inspecteerde. ,ik
heb je al meer gezegd, dat je overal te
onhandig voor bent; Je moet met mij
eens meegaan, dan zal ik eens sturen!" Zo
gezegd, zo gedaan; nadat de motorfiets
gerepareerd was, trokken onze gebroeders
er twee dagen later samen op uit.
42. Jodocus had een overmoedige bui en
liet de motor over de weg snorren, of
hij een wereldkampioenschap behalen
moest. Weldra kwamen ze bij een twee
sprong en nu had je 't lieve leven gaan
de: Pieter wou links afslaan, maar Jodo
cus rechts, „Linksaf!" bulderde Pieter.
„Rechtsaf!" antwoordde Jodocus. En wat
wil het geval? Ze kregen allebei hun zin.
de samenwerking tussen de Hollandse ko
lonies in Frankrijk evenwel te wensen
over. De samenwerking is tot nu toe
steeds afgestuit op religieuze bezwaren.
Een grote moeilijkheid is ook de cre-
dietverlening. Daar het tfe Hollandse
emigranten niet toegestaan wordt, geld
mee te nemen, is het in het leven roepen
van een instelling voor credietverlening
een eerste eis.
Gebieden, die in aanmerking komen
voor Hollanders, zijn de streek rondom
Parijs, waar ongeveer dezelfde producten
worden verbouwd als in ons land, Nor-
mandië, dat door de oorlog sterk geleden
heeft en dat door veel Fransen verlaten
wordt. In Normandië wordt hoofdzakelijk
aan veeteelt gedaan. De productie is niet
zo hoog als bij ons, maar het vetgehalte
van de melk is zeer hoog, nl. van 45
pet. Er worden steeds meer Hollandse
koeien ingevoerd
De grondsoort is in het algemeen an
ders dan bij ons Men vindt in Fwnkrijk
veel lössgrond. De dikte van de lösslaag
varieert van 0-6 meter. Bij aankoop van
land dient men goed uit te kijken, want
naast percelen van goede kwaliteit heeft
men onmiddellijk er aan grenzende waar
deloze percelen. Een vorm van grondge
bruik, die in Frankrijk veel voorkomt, is
de deelbouw, waarbij men het land in
gebruik heeft voor een deel van de op
brengst.
De mechanisatie der landbouwbedrij
ven is in Frankrijk plaatselijk verder ge
vorderd dan in Nederland Zo wordt er
algemeen gebruik gemaakt van vlaspluk-
machines. bietenrooimachines. en begint
ook de combine zijn intrede te doen Ove
rigens is het machinepark niet zo prima
in orde, want een groot gedeelte is ver
waarloosd en verouderd.
Het wegennet is in Frankrijk vrij goed
in orde, het is n.l. tweemaal zo dicht
als in ons land. Zelfs op de meest afgele
gen boerderijen heeft men electrische
stroom.
De slotconclusie van spr. was, dat
Frankrijk nog niet met volk verzadigd
is en dat er wel gebieden zijn, die voor
Hollandse boeren geschikt zijn. De grote
moeilijkheid is evenwel de kapitaalvoor
ziening. Een grote steun zouden de emi
granten kunnen ondervinden wanneer de
reeds in Frankrijk wonende Hollanders
een Bond vormden, die bereid was de
emigranten te helpen.
Bij de beantwoording van enkele vra
gen bleek, dat het landbouwonderwijs in
Frankrijk nog lang niet op het peil staat
als in Nederland. De grote der bedrijven
varieert van 10-400h.a. De financiële
positie der Hollandse boeren in Frankrijk
was vóór de oorlog niet zo best,momen
teel is deze vrij wat beter.
De Belgische emigranten hebben over
het algemeen meer succes gehad dan de
Hollandse Hun landaard past al weer
meer bij de Franse en bovendien vormen
ze een meer gesloten geheel, omdat ze
allen Katholiek zijn.
De heer Bakker slaagde er in de aan
wezigen van het begin tot het einde te
boeien en zijn inleiding heeft zeker ver
helderend gewerkt voor allen, die wel
eens gedacht hebben aan de mogelijkheid
naar Frankrijk te emigreren. Onze indruk
was: Er is maar één Holland en maar één
„Gouden Boltje".
C v. Gr.
Verhoging maxima-uitkeringen.
Met ingang van de week van 10 Maart
j.l. zijn de maxima-uitkeringen ingevolge
de overbruggingsregeling verhoogd en
wel: voor kostwinners van f 27 tot f 29;
voor kostgangers en alleenwonenden van
f 24 tot f 25.—.
Tengevolge van deze uitkeringen zullen
de navolgende groepen een hogere uit
kering ontvangen.
Landarbeiders: kostwinners ontvingen
momenteel de maximum uitkering of wel
f 27 per week. Door de verhoging van het
maximumbedrag ontvangen zij nu de vol
le 80 pet. van f 35 of wel f 28 per week. Zo
ontvangen kostgangers en alleenwonen
den nu voortaan de volle 70 pet. van f 35
of wel f 24,50.
Timmerlieden, metselaars, schilders en
andere bouwvakarbeiders, die uitbetaald
kregen naar de loonnorm f 36. Kostwin
ners ontvangen met ingang van 10 Maart
de volle 80 pet. van f 36 of 28,80; kost
gangers en alleenwonenden ontvangen de
nieuwe max. uitk. van f 25.
Dorsers: de nieuwe bedragen zijn gelijk
aan die van de vorige groep.
Bloemistenarbeiders: Waar hun loon
norm f 39 is, worden nieuwe uitkeringen
gelijk aan de vastgestelde nieuwe maxi
ma; dus voor kostwinners f 29 en voor
kostgangers en alleenwonenden f 25.
Ub SLEEFZAK GAAT OVERBOORD.
(Copyrecht N Z.H. ReddingsmJ
Uit het vorenstaande blijkt, dat de ver
hoging der maxima geen verbeteringen
inhoudt voor de 2e loonklasse der bouw
vakarbeiders (opper lieden,wegwerkers,
betonwerkers, enz), daar deze groep zelfs
nog niet eens aan het oude maximum
toekwam. (Zo ontving een kostwinner bv.
f 26,50 en een kostganger f 23,20 per week)
Ook boven de nieuwe maximumuitke
ringen kan natuurlijk weer kinderbijslag
worden verleend. Natuurlijk ondergaan
bovengemelde bedragen nog wei vermin
deringen voor jeugdigen.
Tuisinwonenden: .Eveneens met in
gang van 10 Maart j.l. ontvangen thuis-
inwonenden. naar aanleiding v. d. bijzon
der lange vorstperiode, tijdelijk een hoger
percentage. Meerderjarigen ontvangen nu
in plaats van 40 pet. tijdelijk 60 pet.; min
derjarigen in plaats van 25 pet. tijdelijk
40 pet.
De nieuwe uitkeringen worden nu
voor meerderjarigen:
landarbeiders f 21 per week; dorsers
f21,60; timmerlieden, enz. f21,60 (voor
pers. beneden 25 j. te verminderen); op
perlieden, weg- en betonwerkers f 19,90
(voor pers. beneden 22 j. te verminderen);
bloemistarb. f 23,40 per week.
Voor minderjarigen:
landarb f 14 per week (nog wel te ver
minderen door jeugdpercentages); dorsers
f 14,40; timmerlieden enz. f 14,40 (even
wel nog te verminderen door jeugdper
centages); opperlieden enz f 13,25 (even
wel nog te verminderen door jeugdper
centages); bloemistarb. f 15,60 (evenwel
nog te verminderen door jeugdpercen
tages).
De nabetaling van de verhogingen ge
schiedt bij de eerstvolgende uitkering.
Weliswaar is door vorenstaande een
verbetering gekomen in de overbrug
gingsregeling, doch de verbeteringen zijn
te laat afgekomen om voor de arbeiders
van veel invloed te zijn. Verwacht mag
worden, dat de overbruggingsuitkeringen
nu spoedig overbodig zullen worden, daar
de vraag naar arbeidskrachten groter zal
zijn dan het aanbod.
DE DISTRIBUTIE EN KOFFIE, THEE,
GORT EN HAVERMOUT.
Enkele bladen hebben het publiek on
gerust gemaakt met de suggestie, dat het
Nederlandse volk naar een lager levens
peil zou moeten, in verband met onze pre
caire deviezenpositie.
Zo zou, indien wij niet heel gauw meer
crediet uit Amerika zouden krijgen, dc
import van „meer luxueus karakter" zo
als koffie en thee wat in de 20e eeuw
al niet als luxe wordt bestempeld!
moeten worden stopgezet.
Hier klopt iets niet, aangezien Amerika
credieten in dollars pleegt te geven, ter
wijl de import van koffie en thee in pon
den geschiedt, waaraan wijH
brek hebben.
Zoals de zaken thans staan
dan ook slechts de distribute
willen verlengen. Het alarm
richt, dat de import zou w,
zet, mist momenteel dan oo
dus ook het bericht, dat de
ver zou worden teruggezet,
ten, waarvan de verkoop th^j
weer in de distributie zoude^
Dit baseert men waarsch^
verwachting, dat de grondstjj
in voldoende mate aanwezi|2
alle te verwachten animo
ten te bevredigen. fl
Dat zou worden overwon
ter^waren weer in de distritij!
gen is in zijn algemeenheid a
juist. I
Wel zullen gort en hav
worden gedistribueerd, m;
minder met de deviezen d«
leurstellende aardappelpositi»
DRENTE IS GEEN SCW
LAND MEER
Drente is niet langer heö
schapen het beeld van de t
heidevelden, gestoffeerd fl
met hun kudden, behoort tot
In plaats daarvan is de ontfl
gekomen, het gemengde b&
het varken van heel wat me®
dan het schaap. Het oorspfoij
deschaap. klein en weinig^
vleesproduct, heeft in de
drijfsvoering afgedaan, hi*
plaats afstaan aan het Texeh
de hoogste opbrengst aan i
wol te zien geeft. Het Texe
stamboek telt in Drente th:
doch in het jaarverslag wor
dat dit geen juist beeld gee:
langsteling voor het Texelse
onderdeel van het veehoudt
schaap zeer geschikt, ook inn
RECEPTEN, h
Het fileren en smoren vaijjj
1 kg. schol (2 stuks), plm.l
a 2 eetlepels boter of mJj
azijn. De vinnen van de visi
schol van kop tot staart larlj
graat een insnijding geven.
zonder punt, bv. een ontbi&
kop te beginnen het vlees v.
den naar de zijkanten lossnj
het mes vlak houden en opia
niet de zij graten meeneemt^
king herhalen bij de
en de onderzijde De
de vleeskant naar buil
en in het kokende water mej
ter of margarine en een
zachtjes laten gaar smorenff
De vis zelf wordt dus niet a
het vocht, zo nodig met watl
aangelengd, een van bovengj
sen maken.
(Slot).
DE TERUGWEG.
Het doel van de reis is bereikt, de
moeiten en gevaren zijn niet voor mets
geweest. Wat echter hun vreugde tempert
is het gebrek aan geld, waarmee ze sinds
hun beroving te kampen hebben. Nog
eens proberen ze hier en daar geld te
lenen, maar alle moeite is vergeefs, nie
mand wil of kan de burgemeesters uit de
misère helpen. Ze besluiten de volgende
dag naar Brielle te lopen, waar wel een
schip voor de terugreis te vinden zal zijn.
Het is een flinke wandeling, maar er zit
niets anders op.
De andere dag gaan ze, zodra de stads
poorten geopend zijn, op weg naar De
Briel. De waard is tot op de laatste cent
betaald, wat voor hem blijkbaar een mee
vallertje was. Hij gaf de burgemeesters
tenminste, behalve zijn wensen voor
een goede reis, ook nog voor ieder een
paar dikke boterhammen mee.
't Is. na het buiige weer van de laatste
dagen, prachtig herfstweer geworden en
om te lopen behoorlijk warm. Er wordt
duchtig getranspireerd, de weg is stoffig,
hun kleren zitten spoedig vol stof. Zij
zijn blootshoofds, want de zeerovers heb
ben hun hoeden ingepikt, zodat de zon op
hun gezichten brandt; als zij hun gezich
ten een paar maal afgeveegd hebben, zit-
len er dra vuile vegen op en wie die twee
op Texel zo geziene mannen op de lange
kronkelende dijk naar Brielle had zien
lopen, zou ze eerder voor landlopers dan
voor burgemeesters gehouden hebben.
In een herberg onderweg, waar ze een
pintje bier gedronken hebben, werden ze
door de waardin met kennelijk wantrou
wen aangezien, 't Mens was zichtbaar
verheugd, die klanten weer kwijt te zijn.
Bij een boerderij, waar ze wat te drinken
wilden vragen, werden ze van het erf
gejaagd. Ze zijn dus blij als de stompe
toren van het stadje aan de monding van
de Maas, dat het jaar tevoren door de
Watergeuzen op zo geruchtmakende wij
ze was ingenomen, duidelijk zichtbaar
wordt. Het brood, is al lang in de grage
magen verteerd en behalve de dorst
kwelt hun nu ook de honger.
Eindelijk zijn ze dan in Brielle. Als
ze goed tellen, hebben ze samen precies
één stuiver op zak. Ze besluiten m een
overmoedige bui, die maar op te maken
en laven hun dorst aan een pint kostelijk
schuimend bier. Platzak gaan ze de stad
in, om te proberen ergens geld te lenen,
maar overal wordt hun verzoek afgewe
zen. Geld is schaars en zonder aan de eer
lijkheid van de Texelaars te twijfelen,
heeft toch niemand lust om zijn goede
geld te lenen aan mannen, die eerst te
rugbetalen kunnen als ze op Texel terug
zijn en wie kan zeggen, of ze daar in de
ze roerige tijden ooit zullen aankomen?
't Is voor Kemp en Hendrik wel om er
moedeloos bij te worden. Ze zullen maar
eens naar het havenhoofd wandelen, mis
schien zien ze daar wel een schipper, die
naar het Marsdiep gaat.
't Is pas flink hoog water geweest en
het Hoofd heeft onder water gestaan, zo
dat het erg glad is. Over een smal houten
bruggetje gaande, glijdt Hendrik uit en
valt te water. Gelukkig kan hij er direct
weer uitgetrokken worden, maar hij is
drijfnat. Waar hij gaat, laat hij een mod
derig spoor na.
Omdat hij zich toch ergens drogen
moet. gaan ze een herberg binnen. Ze voe
len zich allesbehalve op hun gemak. Geen
cent op zak en in het bezit van geen enkel
voorwerp van waarde om borg te geven,
vinden ze zichzelf echte oplichters. De
waard maakt voor den drenkeling zelfs
vuur en weldra slaat de damp lekker
uit Hendriks kleren.
Uit de keuken komen heerlijke braad-
geuren. 't Water loopt de arme drommels
uit de mond. ,,'k Heb een honger als een
paard", zegt de één en de ander strijkt bij
wijze van antwoord, op de plaats, waar
onder z'n vochtige kleren zijn maag zit.
De waardin schijnt iets gehoord te heb
ben, want ze zet even later brood en een
lamsbout voor ze neer. De twee zien el
kander eens aan. Ze durven niet te zeg
gen, dat ze geen duit bezitten en willen
toch ook niet op kosten van onvermogen
eten. Terwijl ze zo staan te filosoferen en
met een scheel oog naar de tafel met de
aantrekkelijke maaltijd staan te kijken,
is er een man binnen gekomen, die met
zijn brede postuur de hele deuropening
vulde.
Kemp kijkt hem eens goed aan en dan
springt hij zowat een meter de lucht in.
't Is een schipper uit Oosterend. Gauw
gaan ze hem de hand drukken en in min
der dan geen tijd hebben ze hem inge
licht over hun benarde positie. De varens
gast heeft óók honger en voor er een
minuut verlopen is, zitten ze met z'n
drieën aan het tafeltje zo lekker te smik
kelen, dat het vet van hun kinnen druipt.
De burgemeesters kunnen meevaren, de
St. Anna komt met een ladii
Rotterdam en zal de volgeJ
Texel vertrekken. J
Die nacht slapen ze aan bq,
's morgens vroeg uit de ve:
per gunt ze geen lange nacht
van het afgaande tij geprofij
De terugreis verloopt zonL
geen zeerovers of ander r
hun weg. Op Texel worden a
de begroet, vooral als vernooj/
vergunning verkregen is Mi
te richten tot weeshuis, zoalsjO
Een avontuurlijke tocht
ten einde.
De verklaring, die Hew
over zijn tocht aflegde, besl$
woorden:
„Nooit zal God de Zijneni
naar het goede trachten en
trouwen. Zo is dan het weeg
gen, de 15e September in tfl
blijkende bij request en de H
geven ter ordonnantie van
Oranje en de Raden, neffenj
de. In kennisse der waarhej
wij Kemp Albertsz en Her
bet stuk beiden ondertekend',
ary 1585, nieuwe stijl".
Texel, Maart 1947.
BLOK v
