Distributienieuws
Voorlopige uitslag van de 12e volkstelling in
de Gemeente Texel
Na de Kermis
Rookverbod
rVSDAG 9 JULI 1947
60c JAARGANG. No. 6131
EXELSCHE COURANT
BEKENDMAKING.
anvraagformulieren voor verwarming
gebouwen en werkplaatsen moeten
?dig worden-ingediend,
en einde de gevolgen van 'n vertraag-
uitreiking van de toewijzingen te
rkomen. wordt ieder, die voor de ver-
ming van gebouwen, werkplaatsen e.d.
ie a.s. winter nog geen aanvraagfor-
ier MD 393-06 bij de plaatselijke
ributiedienst heeft ingediend, in zijn
•n belang aangeraden dit thans ter-
id te doen.
it formulier is bij de Distributiedienst
crijgbaar tot 12 Juli a.s.
te leveren tot uiterlijk 15 Juli 1947.
INLEVEREN TEXTIELPUNTEN,
anaf heden kunnen de nieuw aange-
en textielpunten t.w.:
Textiel C een punt
Textiel C vijf punten
Textiel D een punt
Textiel D vijf punten
van de textielkaart VA 705, op de
•uikelijke manier worden ingeleverd,
[annelijke personen, geboren in 1929
erder, die niet in het bezit zijn van een
ikskaart QA 707, komen in aanmer-
voor eeiT rantsoen scheerzeep. Deze
nen kunnen worden afgehaald vanaf
en tot en met 26 J,uli 1947
:amkaarten medebrengen.
(Publ. no 80).
UITREIKING
EVENSMIDDELENKAARTEN 709.
p onderstaande data worden bovenge-
nde kaarten uitgereikt
e e Den Burg op het distributiekantoor
p Donderdag 10 Juli 1947
\i 10 alleen zelfverz. wijk B letters Vel
>s. 10-11 alleen zelfverz. wijk B let-
WaZ. 11-12 geen zelfverz. Graven-
at, Westerweg. 1,30-2,30 geen zelf-
Achterom, Schoonoordweg, Molen-
irsstr. 2,30-3,30 geen zelfverz. Haffe-
ieg; Hollewalsweg. 3,30-4,30 geen zelf-
Nieuwstraat.
p Vrijdag 11 Juli 1947
10 geen zelfverz. Gasthuisstr. 10-11
zelfverz. Stenenplaats, Vismarkt,
[toorstr. 11-12 geen zelfverz. Haller-
Zwaanstr. 1,30-2,30 Parkstr. 2,30
geen zelfverz. Warmoesstr. 140
4,30 geen zelfverz. Warmoesstr. 41 en
r.
[edegebracht moeten worden alle
ijikaarten van de gezinsleden, levens-
delenktart 707 (losse bonnen 707 mo
rnet worden aangenomen). Men wordt
ocht toe te zien dat alle stamkaarten
zien zijn van een groen TD-zegel,
anders geen kaarten wor-
uitgereikt. Men wordt verzocht op de
regeven tijd de kaarten af te halen.
(Publ. no. 66).
ERIJK MATEN EN GEWICHTEN.
irgemeester en Wethouders van Texel
en bekend, dat de in de Texelse Cou-
- - van Zaterdag opgenomen publicatie
ke de zitting voor de herijk van maten
;ewichten, dient te worden gewijzigd
volgt:
zitting zal worden gehouden te:
en Burg in de lagere landbouwschool
e Nieuwstraat op:
insdag 16 Juli varl 9,30-12 én 13-16,30
voor Den Burg.
derdag 17 Juli van 9-12 en 13-16,30
voor Den Buig. Vrijdag 18 Juli van
,30 uur voor Den Hoorn. Vrijdag 18
van 12,30-14 uur voor De Koog.
jsterend in het gebouw voor Chr. Be
en op:
ndag 21 Juli van 12-14 uur voor Oos-
jJnd. Maandag 21 Juli van 14-15 uur
Ocst. Maandag 21 Juli van 15-16 u.
De Waal.
e Cocksdorp in de o.l. school op:
;dag 22 Juli van 10-12 en 13-15,30 u.
De Cocksdorp.
idcschild in het „Eigen Gebouw" op:
nsdag 23 Juli van 9,30-12 en 13-16 u
Oudeschild. Donderdag 24 Juli van
uur voor Oudeschild.
Den Hoorn, De Koog en De Waal
len dus geen afzonderlijke zittingen
uden.
'xel, 7 Juli 1947.
Burgem en Wethouders voornoemd
Burgemeester. Mr. G. D. REHORST.
De Secretaris, P. BEEMSTERBOER.
HET BOTERRANTSOEN VOOR
[INDEREN VAN 4 T.M. 15 JAAR.
et ingang van 20 Juli zal het boter-
soen voor kinderen van 4 t.m. 15 jaar
op het oude peil worden terugge-
ht; t.w. 125 gram per 14 dagen, naast
gram margarine/vet.
i lals men weet, is onlangs het rantsoen
r voor deze groep verhoogd, uiter-
met een gelijke vermindering van 't
'^arine/vet rantsoen, omdat de boter-
:ie daartoe mogelijkheid bood. De
cljsoenwijziging hield in. dat het 14-
;s rantsoen voedingsvetten voor deze
,'fi eren uit 250 gram boter en 250 gram
arme/vet bestond.
n zo gelijkmatig mogelijke boterver-
cking in het komende winterseizoen
kt "bovengenoemde wijziging nooc^za-
k.
:deropbouw boerderijen in
OVERIJSEL.
>or het Bureau Wederopbouw Boer
en in Overijsel, zullen 690 boerde-
i, die door oorlogsgeweld of brand
len vernield, weer herbouwd worden,
ïenteel zijn ongeveer 40 boerderijen
pbouw, waarvan verschillende reeds
i gereed zijn.
TEXELSE MARKT.
N BURG, 7 Juli 1947. Aangevoerd:
1 lammeren f 20-26. 2 koeien f 450
1 paard f 500. 18 biggen f 35-60. 40
>en f 40-60.
Dorp of wijk Aantal huizen Aantal andere
Gezinnen
Alleenw.
Mannen Vrouwen
woonruimten
Den Burg
717
5
743
111
1387
1469
Wijk B
131
13
146
7
371
307
De Cocksdorp
89
2
89
15
167'
182
Eierl.-Eendracht
211
24
243
11
532
450
Den Hoorn
109
103
16
228
220
Wijk H
81
9
91
4
226
193
De Koog
74
14
92
6
170
166
Wijk K
81
17
90
4
237
199
Oosterend
209
1
210
30
468
440
Wijk O
'117
3
127
5
297
226
Oudeschild
243
3
21S
35
400
380
Wijk S
34
1
34
3
65
69
De Waal
69
1
68
13
144
124
Wijk W
44
2
47
3
121
107
TOTAAL
2209
95
2301
263
4813
4532
Het aantal geloofsdiensten op ons ei
land is als volgt:
Ned. Hervormde Kerk 3374. Rooms-
Kath Kerkgen. 2431. Zonder 1682. Doops-
gez. Gem. 920. Gereformeerde Kerk 707.
Vrije Gereform. Gem. 86. Gereformeerde
Gem. 53„ Gem. van Gedoopte Christenen
16. Evangelisch-Luters 11. Baptist 11.
Vrije Evang. Gem. 10. Oud- Geref. Gem.
9. Chr. Gereform. Kerk 8. Gereform. Kerk
(onderh art. 31) 7 Leger des Heils 5 Oud.
Katholieke Kerk 3. Waals 3 Remonstrants
2. Herst. Evang. Luthers 2. Verg. van Ge
lovigen 2. Jehova getuigen 1. Pinkster-
gem. 1. Spiritist 1. Totaal 9345.
Het Sprookje is uit.of was het ei
genlijk dit jaar geen sprookje? Weliswaar
werd de laatste dag de schade voor een
belangrijk deel ingehaald, de gehele Zon
dag was het een drukte van belang. De
prijzen waren een weinig aan de tijdsom
standigheden aangepast; (o£ aan de pres
taties, zoals bij het variété-theater) en de
prijsbeheersing had de oliebollen van 10
op 9 ct. gebracht.
De kinderen hebben Zaterdagmiddag
j.l. in „Casino" zeker van de goocheltoe-
ïen van „Cakie" genoten. Het succes was
van die aard, dat de toeren steeds ge
prolongeerd moésten worden.
Ook de balzalen beleefden deze'avond
een hoogconjunctuur. Jaap Kwak en zijn
mannen brachten in „Casino" een muziek
met 'n uitstekend rhythme ten gehore, ter
wijl het orkest van Harry Lobrink in „De
Oranjeboom" speciaal opviel door hun
jitstekende keuze van hun repertoire.
Een aardige attractie, ook al behoorde
dit niet tot het officiële kermisprogram-
ma, was het zoeken naar een bruin
hondje. Dit beestje was eigendom van de
bekende zangeres Jo Vincent en deze stel
de een prijs van f 100 beschikbaar voor
hen, die haar weer dit bezit kon terugbe
zorgen. Dit feit stond vermeld op een
bord temidden van de kermisdrukte. De
heer Broekman uit Tienhoven mocht het
gelukken dit buitenkansje machtig le
worden.
Reeds op een nachtelijk uur, of anders
Maandagmorgen in alle vroegte, werd aan
de afbraak begonnen, de Koek-Koning
gaf hierbij het voorbeeld en de zoete la
ding werd 24 uur later in Den Helder
vercler geveild
Hét was weer een gegoochel van ijzer
constructies, palen en latten en zeildoek
op de Groeneplaats afgewisseld met het
transport van een bed, dat de laatste
nacht wel geen dienst gedaan zal hebben.
Maar met wat de kermis ons dit xjaar
presenteerde, zullen wel niet velen tevre
den geweest zijn. Vier dagen kermis met
een dergelijke bezetting was rijkelijk lang
geweest In Harlingen wordt momenteel
een feestweek van vier dagen gegeven,
bestaande uit een Lunapark aangevuld
met o.a. zeil- en kaatswedstrijden. Dit zou
misschien ook een voorbeeld voor Texel
zijn, laten we ons anders aansluiten bij de
Helderse kermis. Hier staan tenminste en
kele grote objecten: de auto-scooter met
zijn komische verkeersagent en parachu-
te-caroussel „De Spin" en stoomdraai-
molen De TESO zou er wel bij varen.
Thans moet zij op een passagiersschip de
spullen" vervoeren en kernen, zoals
Maadagavond, de passagiers soms danig
in het gedrang. Wil men niet op het af
laden wachten, dan moet men wel ergens
over de reiling springen, maar aangezien
de .schuitjes" slechts in gedemonteerde
staat op de boot stonden, ging dat moei
lijk...
Vooral de „baas" van de zweefmolen
(die daar zelf heel moeilijk tegen kan),
kon dit stoute staaltje niet uitvoeren,
want even buiten de haven van Oude
schild had hij vanwege het slechte weer,
zijn tol reeds betaald. Het waren drukke
dagen voor TESO, en toen het orgel zijn
passagegeld in losse centen wilde beta
len, moest zelf de conducteur gaan „over
werken".
In Den Helder treffen we ook een ware
lawine van draaiorgels aan; Jaap van de
Koek had al spoedig zijn koek omgeruild
voor schemerlampen en rookstellen (de
stedeling is nl. niet met zoetigheid te lij
men) en de oliebollen zijn drie keer zo
groot, maar dat komt door de concurren
tie, wai^it er zijn vijf van dergelijke kra
men. Maar laten we ons niet achteruitge-
steld voélen, we hebben hier immers in
het variété-theater dingen gezien die
„men in grotere theaters tevergeefs aan
treft"? Fr.
BOUWVERGUNNINGEN.
Door B en W zijn de volgende bouw
vergunningen verleend:
Aan A. Dros Pzn., te Eierland tot het
herstel van een landbouwschuur; aan Th.
Reuvers te De Cocksdorp tot het bouwen
var. een woonhuis in het Molenbos, aan
G. Kiljan te Den Hoorn tot het verbouwen
van een woonhuis, terwijl tevens toestem
ming werd verleend tot herbouw van de
Eierlandse vuurtoren.
Het bouwen van een noodwinkel te De
Koog door de Coop. Verbruiksver. te Den
Helder werd afgewezen.
NOODKREET UIT BOEDAPEST.
Een oïizer ingezetenen, de heer Th.
Thiessen, Warmoesstraat 59, ont
ving van een oude Espcrantovriend
een brief uit Boedapest. Deze brief,
geschreven door een Tcchn. Ambte
naar bij de Hongaarse Spoorwegen,
is een onopgesmukt relaas van de
toestand, zoals deze zich daar te
genwoordig voordoet. Het is niet
minder dan een noodkreet om hulp.
Daar er hier op Texel meerdere
Esperantisten zijn, menen wij er
goed aan te doen, het schrijven in
z'n geheel te publiceren. Degene, die
er voor voelt, deze Esperantovriend
te helpen kan zich om nadere inlich
tingen wenden tot de heer Tiessen.
Redactie.
Boedapest, 13—7'47
Beste vriend Tiessen
Ik geloof, dat u verbaasd zal zijn een
bnef te ontvangen van uw oude-voor-oor-
logse correspondent. U zult u zich mij
waarschijnlijk wel herinneren. Ik heb met
u gecorrespondeerd uit Tsjecho-Slowakije
vandaan (uit Kosccee). Wij zijn dus oude
vrienden. Maar sindsdien is er heel wat
veranderd in de wereld. Ik woon nier
meer in Ts. SI. maar in de hoofdstad van
Holnganje, Boeda-Pest Mijn ouders wo
nen helaas nog in Ts. SI., in Kosice, ge
scheiden van mij. Hoe ik hierheen ben ge
komen, zal ik u schrijven, als u daar in
teresse voor hebt en u mijn brief be
antwoordt.
Voorlopjg slechts, dat ik veel verschrik
kingen héb meegemaakt gedurende het
beleg hier in Bocda-Pest. Ik ben nu
werkzaam bij de Hongaarse Spoorwegdi
rectie, afdeling hoog-bouw. als technisch
ambtenaar. Ik heb een vrouw en 3 kleine
kinderen (2 meisjes van 4 jaar, tweelin
gen) en een jongetje van 10 maanden.
Maar het staatssalaris is zo gering, dat
ik daaruit met of nauwelijks het voedsel
voor mijn gezin kan betalen. Voor de kin
deren kan ik geen cacao of dergelijke
voedzame levensmiddelen kopen. De eta
lages van Boeda-Pest zijn vol van allerlei
voedingsgenotmiddelen, delicatessen en
Amerikaanse waren, enz., maar iets er
van kopen kunnen wij niet
Verleden jaar, in de tijd van de grote
inflatie, hebben we erge honger geleden.
Mijn vrouw en de kinderen zijn geheel
vermagerd. Gedurende de qorlog heb ik
alles verloren, opdat ik nu opnieuw 't le
ven moet beginnen. Naar mijn huis terug
kan ik niet, tenzij op een paspcort, zodat
ik van mijn ouders ben gescheiden. Het
leven is hier zeer moeilijk voor werkende
mensen. Mijn maandsalaris bedraagt'b. v.
476 farinten, een paar goede schoenen
kost 250-300 forinten. 1 kg. vlees 1680 fo-
rinten, enz. Daar het lot van mijn klein
tjes mij boven alles gaat, dacht ik, ik zal
aan u schrijven en ik smeek u, wees zo
goed, deze brief aan Hollandse mensen,
die in goede maatschappelijke positie ver
keren, te tonen en hen te verzoeken, mij
een pakje te zenden met levensmiddelen.
Ik kan er mets voor terugzenden, moge
lijk alleen maar wat Hongaarse postze
gels. Velé mensen in Boeda-Pest ontvan
gen pakjes van buitenlandse kennissen,
uit Zweden, Nederland en Amerika. Uw
adres las ik met vreugde in het Esperan-
to-Jaarboek, dus ik schrijf u, hopende, dat
u zult antwoorden.
In afwachting van uw spoedig en vrien
delijk antwoord, verblijf ik,
met hartelijke groeten,
JULIO KRISTOF.
GESLAAGD.
Geslaagd voor einddiploma HBS (B):
C. J. Bakker; L. M. Bosker; T. P. A van
Eijsden; G. P. A. ITenderikx; J. N. J. Kos;
A. A. Mant.je; A. H. 'C. Marinus; C. Pie-
terse; W. van Ravesteijn; T. C. Spruit; C.
W. van Waveren en J. Woud. Afgewezen:
2 candidaten.
Geslaagd voor einddiploma HBS (A): T.
A. Bosker; E. M. A. Dunselman; J. G. Ja
cobs; W. Kerkhoven; J. Komen; J. Korst-
man; R. Kwast; J. C. van de Langemaat;
J. Sin jewel; J. van Strijen en A. Zweed.
Afgewezen: 1 candidaat.
Geslaagd voor einddiploma Gymnasium
A- A. van Leeuwen; A van Waarden en
H. E. Wijn ja. Afgewezen: geen.
Geslaagd voor einddiploma Gymnasium
B: P, W. Tollenaar en Th. M. Vroom. Af
gewezen: geen.
Ik heb mijn ogen uitgewreven.
Toen ik daar uit het raadsverslag,
Vernam, dat thans de onderwijzer
Tijdens de lessen pruimen mag.
Maar 't vreemde is, dat hem het roken
Van hogerhand verboden is.
Dat lijkt me toch een beetje raar toe,
Maar mogelijk heb ik het wel mis.
Een pijpsigaar of sigaretje,
Och, wat voor kwaad schuilt daar nu in,
Maar als daar straaltjes bruine pruimsap
Neerdruipen langs des leraars kin.
Of dat hij in een bakje zand zon
Bruine boog belanden doet,
Dat lijkt mij nu minder gewenst toe,
Wanneer de jeugd wordt opgevoed.
Enfin, de wet behoort gehandhaafd.
Dus heeft men daar ook naar te doen.
Tenslotte heeft deez' zaak dit voordeel:
't Bespaard weer op het rookrantsoen.
HUIB DE RIJMELAAR.
Maandag j.l. zijn de volgende personen
geslaagd:
Voor de 5-j. HBS: mej. Frouwke Rab en
de heer Gerard Vlas, Oudeschild.
Voor de ULO-B: Arie Hin, Klaas Hei
nis en Jo Zijm.
Voor de le klasse zijn 49 nieuwe leer
lingen aangegeven.
Vakschcol voor Meisjes (dipl. huisnaai
ster) me^. J. Bakker.
OPSTEL SCHOOLREISJE.
Naar aanleiding van een schoolreisje
van de o.l. school te De Koog en De Waal
op 25, 26 en 27 Juni naar Edam,, werd
ons onderstaand opstel toegezonden.
Dit schoolreisje vond plaats op zgn.
„ruilbasis", d.w.z. de Texelse kinderen lo
geerden 3 dagen bij de Edammer ouders
en op 16. 17 en 18 Juli a.s. logeren de
Edammer kinderen bij de ouders in De
Koog en De Waal.
Meester Akkerman had met Meester
Geurts in Edam een schoolreisje klaarge
maakt om van te smullen. Onze school
zou met de school van De Waal drie da
gen naar Edam gaan en daar bij de moe
ders en vaders van de kinderen van de
Edammer school slapen en eten. Dan zou
den de Edammers hier naar toe komen
om ook by onze ouders te slapen en te
eten. Zo was besloten en zo ging het door
Eindelijk brak de langverwachte dag
aan. We gingen hier met de bus vandaan
en met de boot over. In Den Helder lie
pen we allemaal te puffen van de warmte.
Voor het station moesten we een poosje
wachten en toen ging.het de trein in. De
hele weg hebben we gemopperd over de
hitte en verteld wat wij zouden doen als
we de baas over de zon waren.
In Amsterdam aangekomen, hébben we
een heleboel bijzonderheden gezien. We
hebben een rondvaart door de grachten
en havens gemaakt en toen hebben we
o.a. de „Willem Barendsz" gezien. Met
het trammetje zijn we naar Edam ge
gaan en daar kwamen we om 3,45 uur
aan, en toen konden we tot 7 uur doen
wat we wilden, 's Avonds zijn we gaan
zwemmen in het prachtige Edammer
zwembad.
De volgende morgen naar Volendam.
Daar zijn we met z'n allen op de foto ge
gaan in Volendammer klederdracht. Des
middags naar Marken, waar we een Mar-
kerHuisje bezichtigd hebben, 's Avonds
zijn we gaan zwemmen.
De andere morgen hebben we Edam
zelf bekeken. In de kerk was het prachtig,
deze dateert al uit 1300. In een potten
bakkerij zagen we hoe al het aardewerk
gevormd en gebakken werd. 's Middags
1,20 uur zijn we weer uit Edam wegge
gaan Eerst zijn we op het Centraal Sta
tion in de Speelkamer geweest. Ik zelf
was wisselwachter. En toen.... op naar
Texel.
Ik vind dat we het heerlijk hebben ge
had, ook al zijn er heel wat zweetdrup
peltjes verspeeld. Maar dat was geen
wonder, want Vrijdag 27 Juni was het de
warmste dag sedert 100 jaar. J. ZWAN.
SCHOOLKAMP O.L.S.
TE OOSTEREND.
23 Juni, Maandagmorgen 7 uur ver
trokken wij van Oosterend per autobus
naar Oudeschild. Het was mooi weer,
maar de wind was fris. Toen we aan Ou
deschild kwamen, gingen we met de Dok
ter Wagemaker naar Den Helder. Daar
stond een bus van Van Koningsbrugge te
wachten. Het was erg warm n de bus. De
reis is goed verlopen, alleen moesten we
bij de Zaandammerpont een tijdje wach
ten. Eindelijk waren we er af Alles is
verder goed gegaan. Het was een hele reis.
We waren blij, toen we in Eist aankwa
men. Wij zijn gaan eten en hebben des
middags de Rijn bekeken en zijn met de
veerpont overgevaren. Er was geen druk
verkeer over de Rijn Weer bij het kamp
terug, hebben de jongens nog wat gevoet
bald. s Avonds, toen we in bed lagen,
voelden we pas hoe moe we waren. We
hebben nog wat gepraat en al lagen we
in het stro. toch sliepen we die nacht
heerlijk.
De volgende morgen hadden allen cor-
veé en moesten helpen brood snijden, af
wassen, enz. We hebben brood in onze
„stikkezak" gedaan en zijn toen lopende
naar Ouwehand's Dierenpark op de Greb-
beberg gegaan, dat was een heel eind.
Eindelijk waren we er. Eerst kwamen we
bij de papegaaien, die zaten aan een ket
ting vast. Twee er van konden praten.
Meester Flokstra gaf hen een stukje
brood. Ei> toen leek het net of hij zei
„lekker, meneer Flokstra". We hebben
verder alle beesten bekeken. Daarna in
de speeltuin, daar hebben we ons een hele
tijd vermaakt. Terug zijn we met de tram
naar Eist gegaan, 's Avonds deden we
wegkruip, maar er kwam een boer aan,
die was kwaad en toen mochten we niet
De volgende dag gingen we naar het
zwembad, daar hebben we heerlijk ge
zwommen. Donderdag met de tram na,ar
Rhenen. Toen we daar aankwamen, zijn
we lopende naar Kesteren gegaan, daar
na met de trein naar Tiel. Daar hebben
we de rivier De Waal bekeken. Het was
er erg druk. Met de trein weer naar Kes
teren terug. We hebben daar kersen ge
geten in een grote boomgaard. Onderweg
konden we haast niet meer lopen, zo dik
waren we. We zijn met de tram uit Rhe
nen naar huis gegaan, 's Avonds hielden
we een bonte avond, daar hadden we van
tevoren al stukjes en versjes voor ge
leerd. We hielden die avond op de Elster-
berg.
De volgende ochtend moesten we vroeg
op, want we gingen naar huis. Om half 12
zou de bus er zijn, maar hij stond er om
half elf al. We hebben toen vlug alles
klaargemaakt en zijn in de bus gestapt.
Het was erg warm in de bus. We zijn op
de terugweg langs het paleis Soestdijk ge
reden, daar langs heeft de chauffeur zacht
gereden. Ir» Amsterdam gingen we langs
het paleis op de Dam. Daarna zijn we tot
even voorbij Uitgeest gestept. Hier heb
ben we heerlijk een ijsje verorberd, dat
friste op. Toen zijn we recht op Den Hel
der aangereden. Bij de boot nog een ijsje
en tpen zijn we overgevaren. Op de haven
van Oudeschild zijn we in de bus ge
stapt tot Oosterend tóe.
We zijn toen allen naar huis gegaan.
V/e kunnen allemaal zeggen, dat we een
heerlijk schoolreisje gehad hebben.
'ANNA BRANS
JACHTJE IN MOEILIJKHEDEN.
Om 10 uur in de morgen heeft een klein
plezierjachtje de haven van Oudeschild
verlaten om over de Waddenzee naar
Harlingen te .zeilen.
Door de stevige Zuidwester en de oner
varenheid van de bemanning, bestaande
uit enige jongelui, geraakte het bootje in
moeilijkheden. Het m.s „Voorwaarts" van
de TESO heeft het jachtje op ongeveer 3
km. ten oosten van de haver} opgepikt en
omstreeks kwart voor een 's middags be
houden binnengebracht.
De bemanning kwam van dit gevaarlij
ke avontqur af met een nat pak en een
zeeziekte. f
BOEKBESPREKING.
BUITEN HET GAREEL
door Soewarsih Djojopoespito.
Nu in deze tijd het Indonesische pro
bleem in het middelpunt van de aandacht
staat, is het verschijnen van een 3e druk
van de Indonesische roman „Buiten het
Gareel" van de hand van de Indonesische
nationalistische schrijfster Soewarsih
Djojopospito van wel zeer actuele beteke
nis.
Wat aan deze Indonesische roman in
het bijzonder haar unieke documentaire
waarde geeft is wel het feit, dat zij dooi
een Indonesische geschreven is Een van
de grootste fouten van het verleden is ge
weest, dat wij, Hollanders, verzuimd heb
ben, om serieus kennis te nemen van de
Indonesische visie op de Koloniale maat
schappijen en op de krachten, die binnen
de maatschappij naar verandering streef
den. Deze fout heeft zich wel zeer ge
wroken en wreekt zich nu nog dagelijks.
De meeste Nederlanders, die kennis ne
men van dit boek „Buiten het Gareel",
zullen tol hun verbazing ervaren, dat de
Indonesische wereld, die in^ dit boek be
schreven wordt, in de kolonale literatuur,
waaruit zij hun kennis over „Indië" ple
gen te putten, volslagen ontbreekt. Ware
deze Indonesische wereld en wat er in die
wereld vóór 1940 leefde en streefde, hier
beter bekend geweest, de verbijstering
over en het gebrek aan inzicht in het
huidige gebeuren in Indonesië zou' dan
stellig aanzienlijk minder zijn geweest.
Want het is deze Indonesische maat
schappij. die in dit boek van Mevr. Soe
warsih Djojopoespito beschreven wordt,
waarin geestelijke bronnen te vinden zijn
die de ontwikkeling van het nieuwe In
donesië kunnen verklaren. En daarmee
zou veel dom en onverantwoordelijk ge
schrijf over de betekenis der huidige In
donesische revolutie en veel onzakelijk en
vruchteloos gedisputeer over de Indonesi
sche kwestie gevoegelijk achterwege ge
bleven kunnen zijn.
Daarom .s de aandachtige kennisname
van dit boek onmisbaar voor iedere Ne
derlander, die zijn politieke houding ten
aanzien van Indonesië in de eerste plaats
wil laten bepalen door een waarachtig in
zicht in de feitelijke verhoudingen, zoals
die voor 1940 in de koloniale gemeen
schap bestonden.
Naast de beschrijving van een bepaalde
periode der Nat. Beweging in Indonesië,
bevat deze roman vele boeiende gegevens
ten aanzien van het maatschappelijk en
geestelijk transformatieproces, dat het
moderne Oosten thans doormaakt.
De radicale onverbloemdheid, waarmee
de schrijfster de fouten en zwakheden
van deze wereld voor ons blootlegt, maakt
haar beschrijving te waardevoller.
Wij zijn dat in de koloniale literatuur
waarin de eigen roem een niet zo gerin
ge plaats inneemt, nifct gewend en men
zou de zelfcritiek, waarmee deze nationa
listische schrijfster haar wereld be
schouwt, willen toewensen aan zoveel ko
loniale schrijvers, wier voornaamste
kracht schijnt te bestaan in een opsom
ming van eigen voortreffelijkheid en on
misbaarheid.
„Buiten het Gareel" zal een eigen en
blijvende plaats behouden als een histo
rische documentatie van een tijd waarin
het Indonesische volk nog om zijn thans
verworven vrijheid had te worstelen.
Dr. J. A. Verdoorn.
