NlWJSsf Nieuwe bonnen it| .n fesTELiJK leven I Gemeenteraad besprak wederopbouwplannen uitstekend'geslaagd uitgav: te 1 Iemand kennen Gemeenteraad besprak wederopbouwplannen en woningdistributie V. fERDAG 31 JANUARI 1948 61c JAARGANG. No. #188 rEXELSCHE COURANT I 1 i. .1 1 v.h Fa. LANGEVELD DE ROOIJ teTemand kennen en woningdistributie den burg ook de tweede Nutsavona Boeirhandei - nr„irir»™ r,m zaal Wiïèmand kennen. Dat is niet eenvoudig maat vereist oplettendheid, luisteren, aan- elen en begrijpen. Als we van iemand sten, waar hij woont, wat hij doet enz. lstrn hóeven we hem nog niet te kennen. ien3nt echt kennen gaat nog veel dieper, «.veel innerlijker, eist veel en intens con- ct. Ken Hem: God Daarvoor is nodig n oprecht gebedsleven, een steeds weer kjfcken tot Hem, die als een „Vader' Stert naar al onze vreugden en al ons g sd Iemand in iets kennen, dat is ie- g &d in iets mengen. We kunnen bepaal- 5 «dingen verzwijgen, plannen alleen Y aken, beslissingen alleen nemen. We 0 innen er ook onze man, onze vrouw, of g iders in kennen, in betrekken, in ons ad vragen. Ken Hem in al uwe wegen eng Hem in alles wat ge doet. Raaö- i eeg Hem bij al uw plannen en beslissin gen. Stel u dagelijks voor Hem open in 9Jed, zegt de spreukendichter. 2_En Hij zal uw paden recht maken. Dal o iïmmers juist wat we wensen! Een Chte levensweg, glad, zonder strubbe- 0- 0- 1- 11- 2__Sf j_lgen en tegenslagen. En als ons dan ■k iets niet zint, dan zeggen we: „waar ;bben we dat aan verdiend?" „Is dat (n God van liefde9" Laten we dan meteen begrijpen, dat 'odsdienst geen wissel is op een vlot ge- akkelijk leven. Het is nooit zo, dat ais maar veel bidt, of trouw naar de kerk lat, het leven verder vanzelf gaat. Wat »u de wereld dan ook als bij toverslag toom zijn. Dat zou al heel gemakkelijk Sjn Maar zo is het niet. God maakt onze iden recht, richt ze op zijn doel. Maar it kan in ons oog soms behoorlijk krom i bochtig zijn. We zien er soms heel wei- ig lijn in. Maar we kennen ook Uw doel J1 zien alles voor een doffe spiegel. God Beet wat werkelijk op zijn doel afgaat. J rat recht is, dienen we aan Hem over te ten. Dat mogen we niet van onze 'oe- srktheid uit becritiseren. Dat mogen en «j .oeten we overgeven Als we zeggen: Biat moeten we overgeven", dan kan dat ïn woerd zijn van moed. Als het niet is ïn Gods water over Gods akker laten lo- Één, maar een overgeven (na worsteling i gebed) aan Hem, die wolken, lucht en •inden wijst spoor en loop en baan en J ie ook wegen kan vinden, waarlangs §5 w voet kan gaan. En daarom: Ken Hem li al uwe wegen en Hij zal uw paden 2cht m^ken. ■van 1 tot en niet 14 Februari 1048. bonkaarten KA, KB, KC 802 51 melk is 4 liter melk i 5." melk is 7 liter melk 56 vlees is 100 gram vlees 57 vlees is 300 gram vlees J 58 boter is 250 gr. boter of marg. of I 200 gvpm vet i 50 boter is 250 gr. marg. of 200 gr. vet 70 algem. is 1800 gr. brood (geldig t.m. I 7 Febr. a.s.) 71 algem. is 400 gr. brood of 1 rantsoen j vermicelli e.d. (geldig t.m. 7 Febr.) 72 algem. is 100 gr. kaas of 125 gram F korstloze kaas 78 algem. is 125 gram koffie 74 algem. is 50 gram thee ,78 algem. is 500 gr. sinaasappelen (voor I inlevering) ijfio reserve is 800 gr. brood (geldig t.m 7 Febr. a.s.) "'60 reserve is 400 gr. brood (geldig t.m. I 7 Febr. a.s.) 3jlonkaarten KD, KE 802 >58 melk is 12 liter melk 50. 057 vlees is 100 gram vlees >58 boter is 250 gr. boter of margarine 2p> of 200 gram vet ifjBO boter is 125 marg. of 100 gram vet ®0 algem. is 400 gr brood :geldig t.m. 7 Febr. a.s.) \»7l algem. is 400 gr. brood of 1 rantsoen e vermicelli e.d. (geldig t.m. 7 Febr.) r*'»72 algem. is 200 gr. brood (geldig t.m. 'g| 7 Febr. a.s.) ^178 algem. is 1 kg. sinaasappelen (voor- 'gl inlevering) a[568 reserve is 400 gr. brood (geldig t.m. I 7 Febr. a.s.) .565 reserve is 100 gr. kaas of 125 gram korstloze kaas bonkaarten MA, MB, MC, MD, MF, MG, leg MH 802 (bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken) brood is 800 gram brood '58 boter is 250 gr. boter of margarine ,gB of 200 gram vet ■Bo2 margarine is 250 gr. margarine of ,1* 200 gram vet ,'1054 kaas is 200 gr. kaas of 250 gram ?1 korstloze kaas Bol) eieren is 5 eieren >,1057 melk is 5 liter melk IC51 vlees is 300 gram vlees 'ij}56 vlees is 200 gram vlees Bovengenoemde bonnen kunnen reeds >p Vrijdag 30 Januari 1948 worden ge- 'bruikt, met uitzondering van de bonnen or melk, waarop eerst op Maandag 2 jebr. a.s. mag worden gekocht. De bonnen voor sinaasappelen moeten terlijk op 7 Febr. a.s. bij een detaillist •in groente en-of fruit worden ingele verd. Niet aangewezen zijn en vernietigd kunnen worden de bonnen 122. 123, 623 melk. 130, 131. 132, 137, 63G, 637 reserve, 139, 143, 643 algemeen. ZON, MAAN EN HOOGWATER. De zon komt 31 Jan. op om 8,23; onder om 5,25. Maan: 2 Febr. L.K., 10 Febr. NM. -Hoog water ter rede van Texel: 31 Jan. J 1.05 en 1,20. 1 Febr. 1,40 en 2—. 2 Febr. 2.15 en 2,40. 3 Febr. 3,— en 3.30. 4 Febr 4,en 4,40. 5 Febr. 5,15 en 6 Febr. '6,40 en 7,15. (Slot). Verbetering rijwielpaden. Aan de orde kwam nu het voorstel tot Verbetering van diverse rijwielpaden. Gezien ook het grote belang van het vreemdelingenverkeer, stellen B en W voor hiertoe over te gaan. Het gaat hier om de volgende trajec ten: a. van De Koog langs de Min Ruys- weg en de Ploegelanderweg naar de Ro- zendijk; b. van de Duinweg langs de Ro- zendijk en de Ruige Hoek naar Den Hoorn; c van Den Hoorn met zijtakken naar De Mok en hoeve „Zeewijk"; d. langs hoeve Buitenlust, Laanweg en Duinweg. Verder een rijwielpad naar strandpaal 9 vanaf Den Hoorn. De totaalkosten zijn f 12500. Opgemerkt wordt, dat het herstel van de rijwielpa den ten Noorden van De Koog zal wor den uitgevoerd in het kader van de we deropbouw. Dhr Westdorp zei, de plannen, om de paden ten zuiden van De Koog te verbe teren, goed te Keuren, doch in vergelij king is de urgentie van de paden ten Noorden van De Koog nog groter. Men mag eerst wel een levensverzekering af sluiten, alvorens dit pad te berijden, zei spr. Van „Madura" af door de Nolletjes zijn er hele stukken uit. Spr wilde het pad dit jaar nog opknappen. Dhr Bruin wilde eerst het rijwielpad bij Den Hoorn aanleggen en dan de straatweg slopen. Dhr Keijser zei, dat dit laatste niet jang meer zal duren, aan gezien de Hoornóerweg reeds onderhan den genomen is. Voorz. wilde overleg ple gen met de Dertig Polders. Dhr A. Backer stelde voor paal en perk te stellen aan het berijden door paarden op de rijwielpaden, zoals aan De Koog. Voorz. zei, dat de politie hierop moet toe zien. Dhr Backer zei, bij de verbete ring der fietspaden het Schildpad tot „Brakenstein" gemist te hebben. Dit zal onder de ogen worden gezien. Centrale verwarming in het raadhuis. Na ampere bespreking werd het voor stel tot aanleg van centrale verwarming in het raadhuis aangenomen. De kosten zijn ongeveer f4500. Aan dhr F. v. Heer waarden zullen deze werkzaamheden wor den opgedragen. Eveneens werd goedge keurd een verzoek van het R.K. kerkbe stuur te Den Burg om beschikbaarstel ling van bedragen ingevolge de art. 72 e.v. der Lager-ondeiwijswet 1920, we gens geleden oorlogs- en bezettingsschaae tot bedragen van f 348,90 en f 914,73, waaraan de voorwaarde werd verbonden, dat, indien een zodanige uitspraak zou vallen, dat de gemeente niet tot vergoe ding van deze schade verplicht is, de be schikbaar gestelde bedragen zullen moe ten worden terugbetaald. Het voostel om te komen tot beëindi ging der overeenkomst, met de Rijkswa terstaat ter zake van de uitvoering van werken te Oudeschild en het aangaan van een overeenkomst betreffende het hebben van een riool achter de havendijk, werd aangehouden. De vermakelijkheidsbelasting. Als gevolg van een circulaire uit Den Haag, had de raad nog een beslissing te nemen over de vermakelijkheidsbelas ting. Het was hier de stok achter de deur, daar de verordening 1 April in werkmg UITREIKING levensmiddelenkaarten 804, textiel- kaarten 804, schoenenbonnen, aan vraagformulieren MD 323-17 voor brandstof fenkaarten. Op onderstaande data worden bovenge noemde kaarten uitgereikt. Aan hen wier stamkaart eindigt op O, 54, 64. 74, 84, of 94 wordt een schoenen bon uitgereikt, wanneer men nog in 't be zit is van inlegvelbon 612. Medegebracht moeten worden de stamkaarten van alle gezinsleden en de oiAwisselingsbon van levensmiddelenkaart 802. Deze bon mag zonder kaart worden aangeboden. Men wordt verzocht toe te zien dat de stamkaarten voorzien zijn van een groen TD zegel, daar anders geen kaarten mo gen worden afgegeven; dat bij de uitrei king direct wordt nagegaan of men de juiste kaarten ontvangen heeft, aangezien deze later niet mogen worden omgeruild. Verder wordt men dringend verzocht op de aangegeven tijd zijn kaarten af te halen en onderstaande uren uit te knip pen, daar voortaan alleen de dagen en niet meer de uren zullen worden gepubli ceerd. Te De Cocksdorp in de o.l. school Eerste dag op Maandag 2 Februari 1948 9-10 alleen zelfverz. De Cocksdorp en wijk C letters AB. 10-11 alleen zelfverz. De Cocksdorp en wijk C letters CG. 11- -12,30 alleen zelfverz. Dc Cocksdorp en wijk C letters HK. 1-2 alleen zelfverz De Cocksdorp en wijk C letters LZ. 2-3 geen zelfverz. De Cocksdorp nrs. 1-20 3-4 geen zelfverz. De Cocksdorp nrs. 21 40. Tweede dag op Dinsdag 3 Februari 1948 9-10 geen zelfverz. De Cocksddrp nrs. 4160. 10-11 geen zelfverz. De Cocksdorp nrs. 61 en hoger. 11-12 geen zelfverz. wijk C. Te Eierland in de o.l. school te Zuid- Eierland. Eerste dag op Dinsdag 3 Februari 1948 1,30-3 alleen zelfverz. letters AD 3-4 alleen zelfverz. letters EK. Tweede dag op Woensdag 4 Febr. 1948 9-10 alleen zelfverz. letters LR. 10-11 alleen zelfverz. letters SV. 11-12,30 al leen zelfverz. letters WZ. 1-2 geen zelf verz. nrs. 160. 2-3 geen zelfverz. nrs 61 en hoger. (Publ. no. 7). moet treden en de fin. bijdrage van het rijk aan de gemeente er afhankelijk van wordt gesteld. Aanvankelijk wilde men 50 pet. hef fen, doch hier is veel tegenkanting op ge komen. De percentages zijn nu als volgt: 45 pet. heffing van bioscopen en 35 pet. als er een journaal of een wetenschappe lijke film vertoond zal worden. De eis is gesteld, dat de bioscooptarieven met 12 pet. verlaagd zullen worden. De voorz. verwachtte wel hier wel een actie tegen van de zijde der bioscoop-exploitanten. Dhr A. Backer is van mening, dat het niet zoveel meer op zal brengen dan bij de oude regeling. De kleine man zal het ge lag wel weer moeten betalen Voorz. zei, dat er van alle andere bijeenkomsten 20 pet. geheven zal worden en van dan cings 50 pet. Dhr van Herwaarden en Zijm vragen of het adres niet kan wor den aangehouden. Voorz. ontlaadde dit en werd de verordening aldus vastge steld Rondvraag. Dhr Westdorp wees op de desolate toe stand van de weg van 's-Hertogenbos naar de noodwoningen, welke stuk gere den is door auto's. De polder Eierland, van wie deze weg is, zal hierop gewezen worden. Dhr Westdorp besprak verder de toestand van de o.l. school te Oosterend, waar op zolder les wordt gegeven. Het licht is slecht, de ventilatie niet goed, de kachel rookt en het tocht er. Spr. vroeg hierin verbetering te brengen. Voorz. antwoordde, dat er een adres is ingekomen van de ouders. Van een nieuw lokaal kan geen sprake zijn, daar de noodgebieden voorgaan. De ventilatie en de kachel zal naar gekeken worden Dhr Dros danxte voor de vriendelijke woorden, tot hem gesproken. Spr. stelde voor om te proberen dat de examens voor het behalen van een rijbewijs weer op Texel zullen worden afgenomen zoals voorheer. Thans geschiedt dit in Den Helder, waar het huren van een auto duur is en als men van Texel met een au to heengaat, brengt TESO de duurte met zich mee. Er zijn gevallen, dat het aan schaffen van een rijbewijs f 1U0 kost. Voorz. wilde nog wel eens een poging wagen. Dhr Backer hield een pleidooi voor een lantaarn aan de Schilderweg en de ver lichting te Oudeschild. Voorz. zei, dat er een lijst is opgemaakt, welke naar ur gentie wordt afgewerkt. Spr. adviseerde, dergelijke verzoeken tot de TEM te rich ten. Dhr Ktijser wilde de subsidieaanvrage voor de Oosterenderweg nog bespreken. Dit geschiedde later in comité. Afscheid. Dhr v. Heenngen narr afscheid van de raad en dankte voor het in hem gestelde vertiouwen en zeide al zijn best te zullen doen in zijn nieuwe functie. Dhr Drijver had het nog over de water voorziening te Oosterend. Er is een brandsloot in orde gemaakt, die zomers droog staat, daar er dan geen aanvoer uit de tocht is. Een sloot verder was beter geweest. Verder noemde spr. de slechte toestand van de Kerkstraat, waar een benzinetank uit de grond gehaald is. Zal in voorzien worden. Dhr Zijm klaagde over kwajongens die de electr. lampen vernielen. Opper Smit zal hierop gewezen worden. Het belang van gezinszorg. Dhr de Waard bracht de gezinszorg nog ter sprake. Door de Doopsgez. kerk is hier destijds 't initiatief toe genomen. Daarna heeft de Herv. Kerk deze taak aanvaard. Nu zijn er reeds 2 krachten aangesteld. Er zijn veel aanvragen. Spr. zei, dat 50 pet. der kosten ten laste van het kerkge nootschap komen en vroeg of hier geen taak voor de plaatselijke overheid is te vervullen. B en W zullen deze zaak be kijken Hierna sluiting. THUISKOMST. Bij hun terugkeer uit de tropen, Roept heel Holland welkom hier. 't Was één verlangen en één hopen, De eerste boot lag aan de pier. Er waren zieken en gewonden, Toen de kust kwam in 't zicht Gevoelden zij met de gezonden Zich gelukkig en verlicht. Jan Soldaat bracht rust en orde En mag nu met groot-verlof, Al was 't, dat men soms ook morde, Weer naar huis gaan is een bof. En nu zien we hen straks lopen, Met een orde op nun jas, Voor hun dienst daar in de tropen Dit teken komt dan goed van pas. Gaan ze om een baantje vragen. Zegt -"-en chef, 'k zal wel eens zien, Als ze dan die orde dragen Is 't hun diploma ook misschien. Gaan ze in hun buurt oplopen, Of bij vreemden op bezoek, Is het hun visitekaartje Zet men hen niet in een hoek. Worden als burgers goed ontvangen, Moet dit een herinnering zijn. Aan hun plicht van 's landsbelangen, Dan is dit teken veel te klein. A. v.L.-B. OVERNAME NUCHTERE KALVEREN. De Prov. Voedselcommissaris voor N.- Holland maakt bekend, dat met ingang van 26 Jan. 1948 nuchtere kalveren ook rechtstreeks kunnen worden geleverd bij het bedrijf van de firma R. Groot te Hoorn en wel des Maandags en Vrijdags van 9 tot 12 uur. De overname zal ge schieden aan het abatoir te Hoorn. TWEEDE NUTSAVOND UITSTEKEND GESLAAGD. DEN BURG. Ook de tweede Nutsavona is uitstekend geslaagd. Ds. Westmijzt hield een voordracht over het leven van Rembrandt. In zijn openingswoord wees de voorz er op, dat iiet toch wel een lichtpunt in de benauwenissen van de na-oorlogse tijd is, dat de belangstelling voor de Kunst groeit, en dat bv, het museumbezoek veel groter is dan voor de oorlog. Zich hierbij aansluitend en wijzend op het culturele werk, dat het Nut in ae ruim anderhalve eeuw van zijn bestaan in Nederland gedaan heeft, begon spr uiteen te zetten, hoe op een dag in Sept. toen de roep van de val van het En gelse goud door de straten van Amster dam klonk, toen de bomen langs de grachten in het Rembrandtieke licht van de herfstzon hun bladeren lieten vallen in hem het plan gerijpt was om deze voordracht samen te stellen. Rembrandt werd in 1606 bij Leiden geboren. Al in zijn jeugd in z'n vaders molen altijd was er wind, altijd was er werk en altijd draaiden de wieken tekende en schilderde hij. Het licht dooi de kieren en spleten in de molen, de lichtglansen op het vermoeide water van de Oude Rijn, het licht van een kaars, zo als hij dat in de gebarsten spiegel op zijn gelaat zag schijnen, het fascineerde hem. Hij bezocht de Latijnse school en wera le ter student aan de Universiteit in Lei den. Maar toen zijn vader zag, dat de kunst hem meer trok dan de studie, deed hij hem bij 'n schilder in de leer. Zeven jaar bleef hij daar, leerde er wel de lecn- niek van het vak grondig, maar ontwik kelde een geheel eigen stijl. Op 25-jarige leeftijd ging hij naar Am sterdam, de bloeiende stad aan het IJ, waar het hart van Holland klopte, waai de koopwaren en kooplieden uit alle de len van de wereld samenstroomden. Daar werd hij een gevierd portret schilder. Zijn huwelijk met de rijke Sas- kia van Uylenburgh was gelukkig. Ze be trokken een mooi huis aan de Breestraat. waarin hij allerlei kunstschatten verza melde. Hij ontwikkelede een geweldige activiteit. Het leven naast een vulkanische na tuur als die van Rembrandt ging echter boven de krachten van Saskia en ze werd ziek. Juist in die tijd werkte Rembrandt aan de „Nachtwacht" en terwijl in zijn atelier het grootse werk ontstond, leefde in de kamer er naast Saskia haar laatste dagen. Na haar dood werd Rembrandt's leven moeilijker. Z'n werken, zo ongeveer van compositie en met die vreemde lichtpar tijen, werden niet meer begrepen en ge waardeerd Wat deerden echter Rembrandt de af keuring van het publiek, de geldzorgen, de processen van Saskia's nalatenschap, de schuldeisers. Hij -schilderde, tekende, etste: landschappen, bijbelse taferelen, 'n enkel portret met dat wonderlijke licht, Het huis in de Breestraat moest hij ver laten, de schuldeisers verkochten zijn kostbaarheden en meubels. Hij moest met de tweede vrouw, die in zijn leven was gekomen, met Hendrik- je Stoffels en zijn zoon Titus op een zol derkamertje gaan wonen. Alleen z'n te kengerei was hem gebleven. Maar het was genoeg. Vooral de werken uit z'n laatste jaren bereiken de grootste diepte, getui gen van z'n leed, maar ook, dat hij in nerlijk boven alle stoffelijke ellende was uitgestegen. Vergeten en verlaten stierf hij 4 Octo ber 1669. Op meeslepende wijze, af en toe door- tinteld van de nuchtere humor van de geboren Noord-Hollander, schilderde Ds Westmijze het leven van deze grote Ne derlander. Het was een goede avond. .UITGAVE v.h. Fa. LANGEVELD DE ROOIJ Boekhandel - Drukkerij en Bibl. Den Burg Texel Postbus 11 Telefoonnr. 11 Postgiro 652 Bankrekening- Rotterd Bankver en Coöp. Boerenleenbank. Verschijnt Woensdags en Zaterdags Postabonnementen f2,25 p' half j. Verantw Redacteur: J ZEEMAN, Emmalaan 92, tel 157 Den Burg. INDIENEN VAN REKENINGEN. Ter bespoediging van de afwikkeling lan rekeningen ten laste van de Ge meente Texel, verzoeken Burgemeester en Wethouders de volgende regeling in acht te nemen. 1. Alle rekeningen dienen In duplo te worden ingediend. 2. Uit de rekeningen moet duidelijk blijken ten behoeve van welk object werd gewerkt ol geleverd. 3. De rekeningen dien tijdig, zo mo gelijk i :-dere maand, te worden inge diend. 4. De rekeningen dienen volledig ge specificeerd te zijn. Met betrekking tot werkzaamheden moet het aantal uren en het uurloon wor den vermeld: bij levering do eenheids prijs. De rekeningen zijn zegelvrlj. 5. Alle rekeningen over 1947 worden vóór 15 Februari a.s. ingewacht. Texel, 31 Januari 1948. Burgein. en Wethouders voornoemd, Mr. G. I>. REHORST, Burgemeester. P. BEEMSTERBOER, Secretaris. VRIJSTELLING VAN DE DIENSTPLICHT. De Burgemeester van Texel maakt be kend, dat aan IJsbrand Kikkert, wonen de te Texel, Den Hoorn 1, ingeschreven voor de dienstplicht, lichting 1948 uil deze gemeente, met ingang van 3 Maart 194S voor een jaar vrijstelling van dé dienstplicht wegens persoonlijke onmis baarheid is verleend. Tegen deze uitspraak is, ingevolge ar tikel 21 van de Dienstplichtwet, beroep mogelijk tot uiterlijk de tiende dag na de dag, waarop deze uitspraak ter alge mene kennis is gebracht. Tot beroep zijn gerechtigd de inge schrevene, wie de uitspraak geldt, elk der overige voor dezelfde gemeente en voor dezelfde lichting ingeschreven per sonen of de wettelijke vertegenwoordi ger. Het verzoekschrift, dat met redenen omkleed moet zijn, moet hij mij worden ingediend. Texel, 28 Januari 1948. De Burgemeester voornoemd, Mr. G. D. REHORST. WAT T.E.S.O. VERVOERDE OVER 1947 Door de N.V. TESO werden over 1947 niet minder dan 342,599, (280,468) perso nen vervoerd, 58,923 (45,020) rijwielen en 10,625 (11,376) auto's, terwijl dit voor de Aulobusdienst 453,438 (329,687) passagiers bedroeg. Tussen haakjes is v^n 1946. Dit zijn cijfers, die ons wei veel te zeggen hebben, waarbij wij willen op merken, dat het drukke seizoen in de af gelopen zomer hierbij duidelijk naar vo ren komt. Het is wel opmerkelijk, dat het aantal vervoerde auto's met 751 is te ruggelopen. INDONESIË. Bevolking en natuur. Trouwen en kinderen krijgen is de taak der Indonesische moeder in veel gedeelten van dat uitgestrekte gebied. Slaagt ze hierin niet, dan valt haar geen geluk ten deel. Ze is dan zeer teleurgesteld en verandert in een kwaadaardig spook, dat haar fortuinlijke zusters de moedervreug de ook niet gunt en er op uit is de mannen te cmasculeren (ontman nen), de zwangeren leed te doen. Heeft er zich pas een noodlottig sterfgeval voorgedaan, dan zal geen man het wagen bij donker zonder zijn echtgenote uit te gaan. Hoort hij hei naargeestig geluid der pon- tiansk .(spook) in de toppen der bo men of merkt hij het, dan verschuilt hij zich onder de sarong (rok) der vrouw. Op allerlei wijze tracht men bij een sterfgeval te voorkomen, dat de ongelukkige moeder haar kist ver laat om zich in een pontianak te veranderen en weg te vliegen Men legt bv. eieren onder haar oksels, steekt dorens of naalden in de handpalmen, vin gers, tenen, bindt een streng hoofdhaar vast aan een spijker in de kist, enz. Toen in 1772 Sultan Sjarif Abdoer Rachman een woest, zwaar begroeid ei land (zie tekening) aan de monding van de Kapoeas (West Borneo) wilde koloni seren, beschoot hij eerst het zwaar ge boomte met kanonvuur, zegt de legende, om de vele pontianaks, die daar volgens zijn mensen huisden, te verdrijven. Met een kapmes gewapend sprong hij aan land om het terrein voor de nieuwe stichting schoon te kappen, weldra door de bemanningen der schepen hierin ge volgd. De nieuwe stad werd Pontianak" Tekening: J. G. Sinia. genoemd Thans is de Sultan hoofd van een deel van het nieuw gestichte rijk, Waarvan Pontianak de hoofdstad is. Door goed bestuur brachten de eerste sultans de stad tot bloei. In het algemeen was de verhouding der Maleise vorsten op West-Borneo tot hun Dajakse onderdanen slecht. Deze werden op allerlei wijzen uitgezogen. Sultan en ambtenaren beschikten vrij over hun li chaam en goed. Gelukkig heeft ons be stuur hieraan al geruime tijd geleden een eind gemaakt De in de binnenlanden wonende Dajaks, de oorspronkelijke be woners van Borneo, hadden zich zover teruggetrokken, dat ze niet bereikbaar waren. Dr. H. F. TILLEMA.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1948 | | pagina 1