Een schipbreuk op
Texels Ree
Diamanten
Huwelijksfeest
Ensemble Ferry bracht
een heel goed revue
programma bij de
heropening van Casino
30 April
De verjaardag van
H.K.H. Prinses Juliana
INDONESIË
WOENSDAG 28 APRIL 1948
61e JAARGANG. No. 6213
TEXELSCHE COURANT
door Ad. Blok v.d. Velde.
1X1.
Tegen de middag begon de lucht te
betrekken. Hoog in de lucht kroop een
dikke nevel, naar de zon, die er tenslotte
nog maar als een gele schijt doorheen
scheen. Het was nog altijd bladstil. De
zee was glad als olie. Van de vele vooi
anker liggende schepen klonk 't geroep
en gezang der matrozen over het wa
ter.
Van de dijk bij Oudeschild maakte zich
een vreemd vaartuigje los. Zc'n bootje
had Douwfe, die het geval m het oog
kreeg, nog nooit gezien..Wat het precies
was, kon hij zelfs, toen het dichterbij
was gekomen, nog niet bekijken. Het
vreemde geval naderde tamelijk vlug en
passeerde vlak langs „de Prins te
Paard". Er zat een dikke man met bleke
pafferige wangen in. Nieuwsgierig, wat
dat wel te beduiden had, leunde Douwe
over de verschansing.
„Wat is dat voor een ding, waar je
in zit, hèb j<? dat geval soma zelf ge
maakt?"
De man lachte smakelijk. ..Dit is een
trog, beste jongen, waar ik al jaren deeg
in gemaakt heb"
Douwe snapte er niets van en zei dal
ook. Hij was er op bedacht voor de gek
gehouden te worden, maar de dikkerd
peddelde zo gemoedelijk in zijn namaak-
hootje, dat hij niet kon nalaten te vra
gen: „Waarom ga je er dan mee varen?"
„Een weddenschap! Ik ben bakker in
Den Burg.'Ik heb gewed, dat ik in m'n
deegtrog naar Wieringen zou varen
en ben bezig te winnen! Er is nog geen
druppel water naar binnen. Saluut hoor.
Ilaha, ik wist niet, dat varen zo gemak-
1 kelijk was".
En ja, boor, daar ging hij. Een beetje
onwennig zat de bakker wel in zijn onge-
woon vaartuig en het was zichtbaar niet
zo éénvoudig het evenwicht te bewaren,
maar het water was spiegelglad en hij
Iliad de stroom mee zodat hij al gauw
een flink 'stuk op weg was. Na een uur
tje keek Douwe nog eens naar hem uit.
Van de wedder was nog maar een stip-
je te zien. Die haalde Wieringen wel.
„Rare lui heb je toch", zei Douwe te
gen de bootsman, die om het geval ook
hartelijk had moeten lachen. In zijn
[hart was Douwe maar wat trots, dat het
|een Texelaar was, die dèt aandurfde!
Jiistoriseh!
IV.
Het weer ging nu merkbaar verande
ren. De zon, w aar een -tijdlang een grote
kring om gestaan bad, was uu helemaal
verdwenen. De lucht werd loodgrijs. Op
de Haaksgrondcn tekenden dó witte kop
pen van de branding zich scherp, tegen
het donkere water af. De Noordzee
kwam meer in beweging. De meeuwen
vlogen krijsend naar de duinen terug
Opeens een harde windvlaag. Meteen
was liet water in beroering. Op alle op
de rede liggende schepen werden de
I maatregelen, die nodig waren om slecht
weer het hoofd te bieden, genomen. Het
was een grote vloot, die daar voor an
ker lag, wel 455 schepen van allerlei
grootte, vorm en tuigage, zowel koop
vaarders als oorlogsbodems.
In die lijd nam liet belang van Texels
rede steeds toe. In het pas ontstane dorp
Oudeschild voorzagen alle uitvarende
schepen zich van drinkwater uit de zgn.
Wezenputleri bij llrakensteijn, dat de
naam had maandenlang goed te blijven.
Er was een bloeiende nering in alle mo
gelijke seheepsbenodigdheden. De slik-
loodsen, die de schepen, naar Amster
dam, Hoorn of Enkhuizen brachten,
woonden er. De haven was er nog niet,
het zou nog meer dan 100 jaar duren,
eer die in gebruik genomen werd, zodat
men aan de dijk moest landen.
De windvlagen namen hand over hand
in hevigheid toe. De schepen lagen te
rijden achter hun ankers. Het werd snel
[donker, spoedig was geen hand voor de
ogen te zien.
- Douwe was moe. Direct toen zijn wacht
om was, ging hij naar kooi. Hij rolde
zich lekker in zijn dekens en hoorde met
welbehagen de golven tegen de scheeps
wand slaan en de regen over het dek
kletteren. De wind gierde door het want,
de strak gespannen touwen zongen
hun eentonig lied.
„Laat maar waaien", mompelde hij met
een geeuw, „zo'n vaart zal het wel niet
lopen". Een paar minuten later bewees
zijn regelmatige ademhaling, dat bij al
[in slaap gevallen was.
Helaas, het zou wel zo'n vaart lopen.
De wind kreeg een .orkaankracht. Daar
sloeg-een Indiëvaarder los vanglijn an
ker, botste tegen een ander schip, sloeg
lek en verdween voor de wind in het
duister. Al gauw begaven ooi: van een
ander schip de ankertouwen zich en dat
raakte ook op drift. Hoe het in de vol
slagen duisternis allemaal precies in z'n
werk is gegaan, is nimmer bekend ge
worden, maar in die stormnacht van de
18de December bleven van de 155 sche
pen er tenslotte maar 38 voor anker lig
gen, de anderen raakten allen los of
kapten hijtijds hun kabels. Met zoveel
schepen dicht bij elkaar, konden botsin
gen niet uitblijven, waardoor vele zon
ken en andere slechts met de grootste
moeite drijvende gehouden konden wor
den. Een groot deel strandde.
TEXELSE MARKT.
Den Burg, 26 April 1948. Aangevoerd:
3 koeien f 475650 2 graskalveren
180-225; 37 biggen 155-85. Voor de le
vering: 68 n. kalveren.
„De Prins te Paard" had hei lang vol
gehouden, maar bij een geweldige wind
stoot braken ook van dit schip de anker
kabels. Met moeite kon de schipper de
stormfok uitgezet krijgen en proberde
nu voor de wind weg te lopen. De Egyp
tische duisternis maakte het onmogelijk
zich te oriënteren. Al was de kans, aan
de grond te lopen niet zo hezl groot, daar
het water dodr de storm hoog was opge,
zweept, toch zou een stranding ergens
aan de Friese kust wel niet te vermij
den zijn.
De storm had nu haar hoogtepunt be
reikt. Een windvlaag jiam de stormfok
mee. De krachtige, korte golfslag deed
liet aan de willekeur der woedende ele
menten overgeleverde schip vreselijk
stampen en slingeren. De bemanning
was dan ook in zijn geheel zeeziek, hoe
bevaren de maats ook waren. Doornat,
koud tot op liet gebeente zagen zij de
dood voor ogen en toen liet schip op een
plaat vastraakte, en de golven over dek
sloegen, klommen zij in liet want. Een
ogenblik dreigde liet vaartuig te ver
gaan. Hel achterschip was nog vlot en
hierdoor draaide het, waardoor de winti
dwarsscheeps kwam. Alleen de hoge
kampanje werd niet onder Je overko
mende golven bedekt. Maar spoedig was
liet schip weer los, nog had do zee haar
prooi niet bemachtigd, in de duisternis
zette het deze verschrikkelijke tocht
voort over de verraderlijke Zuiderzee,
een tocht, die eerst beëindigd werd, toen
liet tenslotte ergens aan de Friese kust
strandde. Er stond daar een flinke bran-,
ding, de golven beukten liet hulpeloze
schip onbarmhartig. Het was de maats
onmogelijk de kust te bereiken en het
enige wat hun overbleef, was, in huil ne
telige positie het aanbreken van de dag
af te wachten.
(Wordt vervolgd.)
AAN DEN BURG.
Voor het echtpaar A. v.d. Slikke en
M. v.d. Slikke-Zvvartepoorte was 26 April
een bijzondere dag, daar liet 60 jaar ge
leden was, dat zij in het huwelijksbootje
stapten.
Te midden v an hun 9 kinderen, 16
kleinkinderen en 8 achterkleinkinderen,
hebben ze deze heugelijke dag gevierd,
terwijl er talrijke bewijzen an belang
stelling werden getoond, s Morgens
thuis was er al veel drukte en dit be
reikte z'n hoogtepunt tijdens de 's mid
dags gehouden receptie in Hotel „De
Lindeboom"
Zowel de bruid als de bruigom genie
ten nog een goede gezondheid, hetgeen
we wei bemerkten toen wij deze krasse
oude mensen een bezoek brachten in hun
woning aan de Weverstraat 26.
De heer v.d. Slikke is 85 jaar oud en
zijn vrouw 84. Beiden zijn afkomstig uit
de prov. Zeeland. 43 jaar geleden (1905)
kwamen ze van Kruiningen. Zuid-Beve
land, naar Texel, waar v.d. 'Jikke be-
drjjfsboer werd op de hoeve „Ruim
zicht" in Eierland. We waren er juist ge
tuigen van, dat de eigenaar ^>an deze
boerderij, dhr Stammes uit Anna Pau-
lovna de familie kwam feliciteren. Zo
als men weet, is „Ruimzicht" met de
Russenoorlog evenals zovele andere hof
steden, v erwoest en men hoopt de boer
derij spoedig weer op te bouwen.
Tot. 1930 hebben ze op „Ruimzicht" ge
woond, waarna Den Burg ais w uonplaats
werd gekozen.
Als een aardig iets kunnen we nog
mededelen, dat er 4 geslachten zijn, die
allen de naam Adriaan v.d. .Slikke dra
gen.
We hopen, dat de herdenking van dit
diamanten huwelijksfeest nog lang in
aangename herinnering bij ae familie
zal blijven en deze heide oude mensen
nog 'een aantal jaren voor elkaar ge
spaard zullen blijven.
's Avonds bracht*Texels Fanfare het
echtpaar nog een serenade.
BRIDGEDRIVE TE DEN BURG.
De liefhebbers van bridgen wordt met
deze medegedeeld, dat er Maandagavond
3 Mei a.3. een Bridgedrive zal worden
gehouden in Hotel „De Zwaan". Deelne
mers kunnen zich nu reeds opgeven,
waarvoor wij verwijzen naar de in dit
nr. voorkomende adv.
SLUITINGSAVOND
R.K. ONTWIKKELINGSCLUB.
We herinneren onze lezer gessen) nog
aan de hedenavond in „Casino" te hou
den sluitingsavond van de R.K. Ontwik
kelingsclub. Er wordt nl. een dêclama-
tie-avond gegeven door mej. L Diepen-
brock en verder met medewerking van
de R.K. ^angver.' „Con Amore".
Kr was veel belangstelling bij de ge
legenheid van de heropening van „Ca
sino", welke Zondag plaats vond.
De nieuwe eigenaar, dhr W. J. Zijm,
ontving van vele zijden bewijzen van be
langstelling in de vorm van talrijke feli
citaties en bloemstukken. Het toneel was
als het ware in een bloementuin her
schapen.
's Middags was er reeds een opvoering
van de kinder-operette Pietje Bell, wat
een groot succes was. De jeugd, die in
een. groot aantal vertegenwoordigd was,
heeft hiervan dan ook veel genoten.
's Avonds trad het Ensemble, Fprry op
voor een uitverkochte zaal. Dhr Zijm, die
met een daverend applaus begroet werd,
liep de aanwezigen een hartelijk wel
kom toe. in het bijzonder de heren gees
telijken en andere genodigden, die hem
bij de voorbereidingen geh ilmm. hadden.
Spr. gaf de verzekering, dat nil met zijn
a.s, vrouw „Casino" omhoog wilde wer
ken, opdat iedere Texelaar zijn inrich
ting zou kunnen bezoeken, waarom een
beroep op het publiek werd gedaan, hem
in deze te steunen.
Het gezelschap Ferry.
Dhr Ferry, de man, die meer dan 5000
liedjes maakte („We gaan naar Rome",
„Pinda, pinda, lekka, lekka!" en vele
anderen), opende het programma met 'n
inleidend praatje, waarna als eerste op
traden de bekende Rio's met hun cow
boy-songs, begeleid met de gitaar. Hier
bij oogstten zij veel succes. Daarna zong
de revue-ster Tini Lavell een populair
liedje op de man, waarbij bet publiek
verzocht werd het refreintje „Wat zou je
daarvan deiiken" mee te zingen, waar
aan dankbaar gevolg werd gegeven. Tini
Lavell heelt een zeer sterk stemvolume,
o.l, wel eens te sterk, maar dit deed
geen afbreuk aan 'haar optreden. We
vernamen, dat Tini de H.B.S. in Den
Helder bezocht, heeft en daarna op een
kantoor werkzaam was. Vervolgens in
het ballet in de revue, waar wijlen Louis
Davids, Ferry op haar tor.eeltalenten
wees. Zij heeft een bijzondere gave, om
de zaal „mee te krijgen".
Wim Bosch begeleidde baai op de pi
ano. Van Wim Bosch konden we deze
avond nog meer genieten, nl. van zijn
meesterlijk aceordeonspel. Behalve be
kende Italiaanse opera's, speelde hij nog
een eigen compositie, waarbij het pu
bliek zo enthousiast applaudiseerde, dat
er wel een toegift moest volgen. Tus
sen de bedrijven door kwam Ferry weer
voor liet voetlicht met een gezellig en
geestig babbeltje. Leuk was ook het
schetsje, waarin Ferry als bezoeker een
restaurant bezocht en Tini Lavell hem
als een; dienstertje, dat lang niet op haar
mondje was gevallen, maar aan de praat
hield, maar niets opdiende, zodat de be
zoeker wel tot de conclusie kwam, dat
bet hier geen restaurant, maar meer op
een hongerlijdersinstituut geleek. Het
slot, was, dat de jas eii ho^d van de be
zoeker nog verdwenen waren. Dit deed
de maat overlopen.
Vervolgens kregen we een serie goo
cheltoeren te zien lan Balsemo en zijn
lady-assistent, waarbij ook het publiek
werd ingeschakeld. Balsemo is een vaar
dige artist, die o.a. bekroond werd met
een 3e prijs op het Intern, concours, dat
dit jaar in Parijs werd gehouden. Het
was fantastisch te zien hoe vlug hij wist
te experimenteren met bloemen, zak
doekjes, kaarten en koorden en ook hoe
bij er in slaagde, voorwerpen in de zak
ken van zijn „slachtoffers" te deponeren
of er uit. te halen. Het 6 kaartennr.
was Wel een der glorienrs. O.i. heeft dhr
Ferry wel een goede keus gedaan om
dhr Balsemo aan zijn ensemble te ver
binden. Een heel mooi onderdeel van het
gebodene wras wel bet. optreden van de
humorist Han Veme, die niet alleen op
de lachspieren wist te werken, maar
zich ook in liet meer ernstige genre van
zijn goede zijde liet horen, o.c. met zijn
groeten uit Indonesië, waar hij 5 maan
den te midden van de Hollandse soldaten-
zijn beschaafde kleinkunst bracht. Ons
compliment voor dergelijke artisten.
Naar dhr Ferry ons nog mededeelde,
wordt het gehalte der teksten van de
jonge altisten steeds beter en dit is
juist iets, wat wij in deze ti,id moeten
hebben. Een schaduwzijde i» de hoge
vermakelijkheidsbelasting, die op ver
schillende plaatsen funeste gevolgen
met zicli heeft meegebracht.
Het is wel-te hopen, dal dc regering
hier begrip voor toont.
Tini Lavell zagen we verder nog in
haar revue-creatie „juffrouw Jansen",
waar ook onbedaarlijk om werd ge
lachen. Hierbij herinnerde zij ons aan
Heintje Davids. Dit mag echter geen
imitatie worden.
Na de pauze traden de verschillende
door ons genoemde medewerkers nog
maals op, waarbij het nr. van Tini Lavell
en Han Verne met medewerking van 'n
Texelse dame en heer het bijzonder goed
deed. Onze eindconclusie is, dat er Zon
dagavond in „Casino" heel goede klein
kunst is gebracht, waar zeker een cultu
rele invloed van kan uitgaan. -Het en
semble Ferry is hier o.i: uitstekend in
geslaagd en wij roepen de dames en he
ren gaarne een tot weerziens toe.
Dhr Ferry, die nog een slotwoord
sprak, deelde nog mede, dat dhr de Veij
dit programma had aanbevolen hij de
nieuwe eigenaar van „Casino". Z.
COOP. AANKOOPVEREMGING
KRIJGT EEN NIEUWE KUNSTMESI-
LOODS.
De Coop. Aankoopver. is op Texel
tien organisatie, welke veel van zich laat
l'.oien. Vele Texelaars doen zaken met
deze instelling en wel voornainlijk onze
boeren.
In de 13 jaar, welke de coop, reeds be
staat, is reeds eerder gebleken, dat de
bestaande percelen te klein waren. Ook
thans is dit wederom het geval en zo
werd onlangs besloten tot de bouw van
een nieuwe kunstmestloods: In het in
gebruik zijnde gebouw is een gedeelte
bestemd voor opshig van graan, terwijl
in een ander deel'de kunstmest is opge
slagen. I)e zaken breiden zich steeds uit,
hetgeen duidelijk blijkt uit de omzetcij
fers der laatste jaren.
Vandaar de noodzakelijkheid om een
afzonderlijke kunstmestloods te bouwen,
w aardoor het bestaande perceel in z'n
geheel voor de graanhandel gebruikt
kan worden. Want ook in dit opzicht
heeft de Ooop. nog grote plannen, naai
de zaakvoerder, dhr A. J. Keijser, ons
mededeelde. Men besloot nl. tol het aan
schaffen van een nieuwe graandroger en
schoningsmachine.
De nieuwe kunstmestloods krijgt een
afmeting van 30x15 meter met l'/ï steens
drukvaste muren, waarin ijzer verwerkt
is. Kunstmest is nl. een product,' waar
liet nogal op aankomt, zodat de muren
wel een stootje moeten kunnen hebben.
Iets nieuws voor Texel is, dat op de
muren zeven grote betonspanten zijn ge
plaatst, welke ieder 6 ton wegen. Met
lieren zijn deze spanten, waarin ook
ijzer zit, er opgetakeld. De spanten zijn
hier gegoten en geplaatst door de aan-
nemers Gebrs. Bruin en J. Daalder. Vrij
dagmiddag werd de laatste der 7 span
ten er boven op gezet en toen dit kar
weitje verricht was, ging de driekleur
uit, ten teken, dat er bij d"ze bouw een
mijlpaal bereikt was.
Over 6 weken moet de bouw van deze
loods, waarin een opslagruimte voor
2000 ton kunstmest, voltooid zijn. zodai
we er t.z.t. nog wel nader op terugko
men. Z.
FILMAVOND „GEHEIMEN VAN
HET WATERLAND".
De mooie film van wijlen No! Binsber-
gen „Geheimen van het Waterland"
wordt morgenavond in de bioscoopzaal
van „De Oranjeboom" vertoont onder
auspiciën van de N.N.V. en N. J. N. De
aanbeveling van deze interessante film
spreekt voor zich zelf.
DE NIEUWE ADMINISTRATEUR
VAN DE V.V.V.-„TEXEL".
Tot nieuwe administrateur van de V
V.V. „Texel" is in de gehouden hoofd-
bestuursvergadering van Vrijdag j.l. be
noemd dhr G. W. Oskamp, werkzaam als
propagandist bij de Martha Stichting
(inrichting v. verwaarloosde kinderen)
te Alphen aan de Rijn. Dhr Oskamp is
36 jaar oud en interesseert zich o.a. voor
sport- en jeugdbeweging.
AI1MINISTRATEU R WONINGBOUW -
VERENIGING „TEXEL".
Uit een 12-tal sollicitanten is tot ad
ministrateur- van de Woningbouwer.
„Texel" benoemd dhr A. van Dienst.
UITGAVE
v h Fa. LANGEVELD DE ROOIJ
Boekhandel - Drukkerij en Bibl.
Den Burg Texel Postbus 11
Telefoonnr. 11 Postgiro 652
Bankrekening: Rotterd. Bankver
en Coöp. Boerenleenbank.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Postabonnementen f 2,25 p. half j
Verantw. Redacteur: J. ZEEMAN,
Emmalaan 92, tel 157 Den Burg
Straks waaien de vlaqgen weer uit,
Voor Neerlands Kroonprinses.
Van Rodeschool tot Zierikzee,
Van Sittard tot aan Nes.
Dan is ons hele volk weer érén.
Trots de verscheidenheid,
Dan voel je, ondanks rang en stand,
Weer de saamhorigheid.
Dan schett'ren de lanfares weer,
Dan jubelt groot en klein,
Dan straalt de zon, dan juicht de wind.
Dan is 't één groot festijn.
Wan neer wij juist in deze tijd,
De blik naar buiten slaan.
Waar volk'ren worden ingelijfd.
Het recht moet onder gaan,
Dan voel je, dan waardeer je pas,
De band die werd gelegd,
Tussen Oranje-Nederland,
Die band, zo sterk en hecht.
Wij wensen onze Kroonprinses,
Wanneer Zij straks verjaart,
Een vreugdevolle feestdag toe,
Aan d' huiselijke haard.
HU1B DE RIJMELAAR.
VERLOTING
GYMNASTIEK VER. „TEXEL".
Bij de gehouden verloting van de
gymn. ver. „Texel" werden op de vol
gende nrs. prijzen gewonnen:
de le prijs ter waarde van f 30 viel op
lot nr. 66; '2e prijs van I '20 op nr. 618 en
de 3e prijs ter waarde van f 15 op nr. 473.
De verdere prijzen werden gewonnen
op de nrs. 800. 825, 134, 311, 987 en 247.
Prijswinnaars kunnen zich vervoegen
bij C. Mets, Sigarenmagazijn t.m. 8 Mei
a.s. De prijzen bestaan uit huishoudelij
ke ol' kunstvoorwerpen naar eigen keuze.
In Indië worden gemiddeld meel dan
één aardbeving per dag opgetekend. Dit
optekenen geschiedt met een soort klok,
die muurvast bevestigd is op 'n zwaar
blok beton of metselwerk, stevig in de bo
dem bevestigd. Up Ambon zag ik een
dergelijk instrument. De klok brengt
een trommel in draaiende beweging. Om
die trommel is een strook stevig papier,
met lampefizwart bedekt, bevestigd.
Hierin maken twee bor
stelharen, aan armpjes
bevestigd, groeven. Is er
geen aardbeving ergens,
dichtbij of ver af, dan
maken die borstelharen
op de rol twee rechte lij
nen. Maar is het opper
vlak der aarde in bewe
ging, dan wijken die lij
nen rechts en imks uit.
Door wiskunstige bere
keningen maken des
kundigen dan uit, waar
zich de storing heeft
voorgedaan. De ene lijn
geeft de storing aan
naar boven, de andere
tekent de horizontale be
weging in Je aardkorst
aan.
De. meeste aardbevin
gen "hebben met vuur
spuwende bergen niets
te maken. De mening
van velen, dat de aardbe
ving afkomstig is van
die of die vulkaan, is
dan ook onjuist.
Gewoonlijk ontstaan die bevingen
door breuken of verschuivingen in de
aardkorst, die voortdurend aan vorm
verandering is blootgesteld. „Tectoni-
sehe" noemt men ze. De plaats waar de
be.ving zich heeft voorgedaan, heet het
„hypocentrum". Het is van enkele kilo
meters tot enige tientallen toe onder het
oppervlak der aarde gelegen. Het „epi
centrum" is er vlak boven gelegen. De
trillingen, daar ontstaan, worden door
het instrument hier boven vermeld, op
getekend.
BEVOLKING EN NATUUR.
Aardbei ingen richten vaak zware ver
woestingen aan; huizen worden ver
nield, fabrieksschoorstenen vallen oiu,
spoorbanen worden verplaatst enz. enz.
„De mening, dat men bij bouwcon
structies met natuurrampen heeft te
doen, waar de mens machteloos tegen
over staat, is onjuist. Door zorgvuldige
berekeningen van civiel-ingenieurs, geo
logen en zeismologefi is het mogelijk; 't
nardbevingsgevaar zo niet gelieel, dan
toch tot kleinere afmetingen terug te
brengen", lees ik in„,De Ingenieur" van
25 October 1946.
Aardbevingen doen ook wei eens goed
werk! De zware ramp op Ambon van
1898 opende een bron met kostelijk wa
ter. Ze vormde een -riviertje, welks boor
den door de nijvere huismoeders al heel
gauw tot landelijke wasplaats werden
verheven. (Zie tekening).
Dr. H. F. TILLEMA.