50 Jaar geleden
mmm
Een Tentoonstelling
te Den Helder
De a.s. Jubileum- en Kroningsfeesten
Den Burg
De Waal
Oosterend
WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1948
61e JAARGANG. No. 6247
TEXELSCHE COURANT
„lk acht het een groot voorrecht,
al Mijn krachten te wijden aan 't
welzijn en de bloei van Mijn dier
baar Vaderland".
Zo sprak 50 jaar geleden H.M. Ko
ningin Wilhelmina.
Nu de datum van inhuldiging van H.
K. II. de Prinses-Regentes als Koningin
Juliana is vastgesteld, moge herinnerd
worden aan die dag, straks 50 jaar gele
den, 6 Sept. 1898, toen Haar Koninklijke
Moeder in de Nieuwe Kerk te Amster
dam is ingehuldigd.
üp 31 Aug. van dat jaar had H.M. Ko
ningin Wilhelmina bij het bereiken van
ue 18-jarige leeftijd de regering aan
vaard. Zij vaardigde daarbij de volgen
de proclamatie uit:
„Wij Wilhelmina, bij de gratie Gods,
Koningin der Nederlanden, Prinses van
Oranje-Nassau, enz., enz., enz.
Aan Mijn Volk.
Op deze voor u en mjj gewichtige dag
gevoel ik mij gedrongen enige woorden
tot u te richten.
Allereerst een woord van wanne
mliankbaarheid. Sedert mijn vroegste
jeugd hebt Gii Mij omgeven met uw lief-
Ie. Uit alle delen van het Koninkrijk,
lit alle kringen der maatschappij, van
puden en jongen, ontving ik steeds de
reffendste blijken van gehechtheid. Na
lat Mijn beminde Vader Mij was ontval-
cn, werd al uwe aanhankelijkheid aan
dijn stamhuis op Mij overgebracht,
'lians, nu ik gereed sta de schone, doch
ware taak, waartoe Ik geroepen ben, te
lanvaacden, gevoel Ik Mij als gedragen
loor uw trouw.
Ontvang Mijn dank. Hetgeen Ik tot
usver mocht ondervinden, liet onuit-
isbare indrukken bij Mij achter. Het
s Mjj een waarborg voor de toekomst.
Jijn innig geliefde Moeder, aan Wie Ik
nuitfeprekelijk veel verschuldigd ben,
af Mij het voorbeeld van een edele en
erhevene opvatting der plichten, die
u op Mij rusten.
Ik stel Mij tot levensdoel dat voor-
mfieeld na te volgen, te regeren zoals van
en vorstin uit het Huis van Oranje
ordt verwacht
Aan de grondwet getrouw, wens Ik
e eerbied voor de Nederlandse naam
n de Nederlandse vlag te bevestigen,
k wens bij het opperbestuur over de lic
htingen en koloniën in Oost en West,
eehtvaardigheid te betrachten en naar
nijn vermogen bij te dragen tot stoffelijk
elzijn. Ik 'hoop en verwacht, dat uw al-
r steun, in welke ambtelijke of tot
erhoging van uw geestelijke werkkring
innen of buiten het Koninkrijk gij zijt
;eplaatst. Mij daarbij nooit ontbreken
al. Op God vertrouwende en met de
ede, dat Hij My sterke, aanvaard Ik de
egcring.
hasten en bevelen, dat deze proclama-
1 in de Staatscourant en het Staats
blad opgenomen en ter plaatse, waar
'i ilks gebruikelijk is, aangeplakt zal
orden.
Gedaan te 's-Gravenhage, op lieden,
e 31c Augustus 1898.
WILHELMINA".
De plechtigheid der inhuldiging.
Op 5 Sept. 1898 had H. M. Koningin
."illiolmina Haar plechtige intocht in
msterdam gehouden; 6 Sept. geschied-
e de inhuldiging. Op die dag hadden
oh reeds kwart over 10 in de Nieuwe
Jerk verzameld de leden van de Staten
eneraal niet de griffiers en de com-
iezen-griffiers der beide Kamers.
Mr. van Mannen van Eemnes presi-
jerde de verenigde vergadering van
jerste en Tweede Kamer; hij deed voor-
Izing geven van het Koninklijk Be-
uit van 5 Aug. 1898, waarbij H.M. de
miiigin-Regentes de Staten-Generaal
d bijeengeroepen ter plechtige heedi
ng van II.M. Koningin Wilhelmina.
ioen de minister, de leden van de
ad van Slate, de leden van het corps
domatique, de vorstelijke genodigden
een deputatie van Indische vorsten
Iden plaats genomen, deed H.M. de
ningin-Moeder haar intrede in het
rkgebouw.
>m 11 uur begaf II.M. Koningin Wil-
Imina zich in plechtige stoet te vopt
n het paleis op de Dam naar de Nieu-
wc Kerk. Zodra Zij het paleis verliet,
het eerste kanonschot van de sahnit-
7jjjtte'-jj. Alle klokken van de hoofdstad
foil,, TEXELSE MARKT.
„Joeii Burg, 23 Aug. 1948. Aangevoerd:
ei10, schapen f 45-f 75; 70 lammeren f28-
1 koeien f450-f650; 19 biggen f40-
j '6n. j/oor de levering: 1 koe, 2 nuchtere
jalv -én.
id
en de Amsterdamse uarrillons mengden
hun klanken in het algemeen feestge
druis.
Begeleid door de leden van de com
missie van ontvangst betrad Koningin
Wilhelmina, die de hermelijnen mantel
en de diadeem als do tekenen van Haar
Koninklijke waardigheid droeg, het
kerkgebouw.
Voor het koperen koorhek was de
troonzetel geplaatst, welke ook bij de in
huldiging van Koning Willem IIT en
Koning Willem II was gebruikt.
Voor de zetels, waarop de beide vor
stinnen pliats namen, lagen op rood flu
welen kussens de kroon, de scepter, de
rijksappel en de grondwet. Ter rechter
zijde stond vice-admiraal P. ten Bosch
met de standaard van het Koninkrijk en
ter linkerzijde de luit.-generaal van het
Ned.-Indisciie leger, IC van der He.vdcn.
Zo bevestig Ik heden de hechte
hand.
Alvorens de eed op de grondwet af
te leggen hield de jonge Koningin de
volgende toespraak:
„Mijne lieren leden der Staten-Gene-
raal.
Reeds op jeugdige leeftijd beeft God
Mij door liet overlijden van Mijn onver
getelijke Vader tot de troon geroepen,
die Ik onder liet zo wijze en zegenrijke
regentschap Mijner innig geliefde Moe
der beklom.
Na de vervulling van Mijn 18e levens
jaar, heb II; de regering aanvaard. Mij
ne proclamatie heeft dit aan Mijn dier
baar Volk bekend gemaakt.
Thans !s de ure gekomen, waarin Ik
Mij, te midden van mijn trouwe Staten-
Generaal, onder aanroeping van Gods
Heilige Naam zal verbinden aan liet Ne
derlandse volk, tot instandhouding van
zijn dierbaarste rechten en vrijheden.
Zo bevestig Ik heden de hechte band,
die tussen Mij en Mijn volk bestaat, en
wordt liet aloude 'verbond tussen Neder
land en Oranje opnieuw bezegeld.
Hoog is Mijn roeping, schoon de taak,
die God op mijn schouders gelegd heeft.
Ik ben gelukkig en dankbaar liet volk
van Nederland te mogen regeren, een
volk, klein in zielental, doch groot in
deugden, krachtig door aard en karak
ter. Ik acht het eon groot voorrecht, dat
liet mijn levenstaak en plicht is, al Mijn
krachten te wijden aan het welzijn en de
bloei \an Mijn dierbaar Vaderland. De
woorden van mijn beminde vader maak
ik tot de mijne: „Oranje kan nooit, ja
nooit genoeg voor Nederland doen".
Bij de vervulling van Mijn taak, heb
II; uw hulp en medewerking nodig. Mij
ne heren leden der volksvertegenwoor
diging; Tk ben overtuigd, dat Gij Mij die
in ruime mate zult verlenen.
Laat ons samen arbeiden voor het ge
luk cu de voorspoed van het Nederland
se volk: Dat zij ons aller levensdoel.
God zegene uw en Mijn arbeid, dat Hij
strekke tot heil van ons vaderland".
Hierna legde H.M. de volgende eed af:
„Ik zweei aan het Nederlandse volk,
dat Ik de grondwet steeds zal onderhou
den en handhaven.
Ik zweer, dat ik de onafhankelijkheid
en het grondgebied des Rijks met al
Mijn vermogen zal verdedigen en bewa
ren, dat Ik de algemene en bijzondere
vrijheid en de rechten van al Mijn on
derdanen zal beschermen tot instand
houding en bevordering van de algeme
ne en bijzondere welvaart, alle middelen
zal aanwenden, welke de vetten te Mij
ner beschikking stellen, zoals een goede
Koningin schuldig is te doen.
Zo waarlijk helpe Mij God almachtig".
De 50 jaren, die verliepen, sinds deze
woorden gesproken werden, hebben nu
eerst ten volle hun uiepe zin van waar
achtigheid verleend. Immers een ieder
lid van ons Volk zal moeten getuigen,
dat H.M. Koningin Wilhelmina Haar
beloften ten volle heeft gestand gedaan.
ter gelegenheid van het 50-Jarlg
Regeringsjubileum.
De fa. Vroom en Dreesman te Den
Helder heeft, gelijk een adv. in onze Za
terdag-editie vermeldde, beslag weten
te leggen op een 200-tal welgeslaagde
foto's van H. M. de Koningin gedurende
het tijdvak 1880-1943.
Op de geheel met vlaggen, palmen en
oranjebloemen smaakiol versierde eta
lage worden deze authentieke foto's,
welke naar jaartal zijn gerangschikt, ge
heel gratis tentoongesteld.
Als eerste foto ziet men hier de doop
plechtigheid \an H.M. in 1880, terwijl
als laatste de doopplechtigheid van
Prinses Margriet in 1943 te Ottawa te
bezichtigen is.
De foto's der tussenliggende jaren ge
ven weer hoe H.M. voortdurend bij vele
gelegenheden met haar volk medeleeft,
O.a. ziet men H.M. tijdens haar bezoek
aan Texel. Den Helder en Sehagen, als
mede bij de gemobiliseerde troepenT
De expositie maakt een keurige indruk.
Van deze gelegenheid wordt tevens ge
bruik gemaakt om middels een jonge
dame in fcestrok Jubileiimspeldjes te
verkopen. Zoals men weet is de op
brengst dezer insignes bedoeld als een
herdenkingsgave aan H.M. in de vorm
van een fonds ten behoeve van de kan
kerbestrijding.
DE NIEUWSTE FOTO VAN H.K.H. PRINSES JULIANA EN Z. K.H.
PRINS BERNHARD.
Voor de buurtversieringen is men hard
aan liet werk, laat de enkele straat,
waar men nog geen beslissing nam, niet
achterblijven en tonen, dat Den Burg
ook gemeenschappelijk feest kan vieren.
Mogen we de diverse verenigingen
even verzoeken deel te nemen aan de
allegorische optocht, dan wordt het ze
ker goed. Opgave van deelname gaarne
zo spoedig mogelijk.
Mogen we verder nog verzoeken de
niet afgehaalde enveloppen af te geven
bij L. Pietersen (Alb. Heijn). Ook zij die
buiten Den Burg wonen en dus geen
enveloppe hebben ontvangen, gelieven
hun bijdrage aan genoemd adres af te
geven. Bij voorbaat dank!
Vrijdag kwam de feestcommissie te
De Waal bijeen voor vaststelling van 't
feestprogramma op Zaterdag 4 Septem
ber. Het geld, dat met de lijsten was op
gehaald, heeft de verwachting ruim
schoots overtroffen.
Besloten werd 's morgens kinderspe
len te houden, voorafgegaan met een
bloemenoptocht voor de jeugd met ver
sierde fietsen, autopeds, wagentjes enz.
's Middags om 2 uur volksspelen voor
de ouderen, zoals bloempottenloop, ton-
ruiteren, hindernislopen, visrace, hoe-
dengevecht, enz. enz.
's Avonds om 8 uur lampionoptoclit
voor de jeugd. Voor de mooiste worden
prijsjes gegeven. Daarna strijd om de
vrouw en de man. 's Middags wordt er
ook nog een wedstrijd hardlopen gehou
den, Tot slot volgt een gezellig bal met
verschillende verlotingen. Dezer dagen
zullen nog enkele dames een inzameling
houden voor suiker- boter- en snnepbon-
nen. We hopen dat weer met milde hand
gegeven zal worden, zoals we dat van de
inwoners van De Waal en omgeving ge
woon zijn. E.
Ten aanzien van liet. feest op 31 Aug.
in Oosterend, schijnen nog misverstan
den te bestaan. Daarom deze toelichting:
Volledige programma's (tevens loten)
zijn binnenkort bij de leden der feest
commissie verkrijgbaar. Voor de volks
spelen zoals: ringsteken te paard, ton-
ruiteren, appelenhappen enz., behoeft
men zich' niet van te voren op te geven,
dat kan op het feestterrein. Voor de
lampionoptoclit en de vliegerwedstrijd
wel. En liefst zo veel mogelijk! Vooral
de lampionoptoclit kan een hoogtepunt
van de dag worden als allen mee doen.
Iedereen kan daaraan mee doen, die
wil! Geen lampions te koop? Geen nood!
Zelf maken van doorschijnend papier is
eigenlijk wel zo leuk. Een klein lampje
er in met een draadje naar een batterij
en klaar is Kees! En wat je maken moet
van dunne houtjes? De boerderij van je
vader, de toren van Oosterend, een kot
ter enz. enz. Het zijn zo maar een paar
ideeën. Doe er je voordeel mee en meld
je spoedig aani
De Feestcommissie.
BALLONNETJE GEVONDEN.
Door dhr P. Koorn, Westergeest 65,
werd 20 Aug. op z'n land een ballonnetje
gevonden afgezonden volgens een label,
door Jack Borjens uit Brussel. Het werd
door de familie K. aan het adres van de
afzender teruggezonden.
BAZAR VOOR DE RESTAURATIE
VAN DE NED. HERV. KERK TE
DEN BURG UITSTEKEND
GESLAAGD.
De Bazar, waarvan de baten bestemd
zijn voor de restauratie van de Ned.
Herv. kerk te Den Burg, is uitstekend
geslaagd, zelfs boven verwachting, naar
een der organisatoren ons mededeelde.
Donderdagavond bij de opening was
het reeds geweldig druk en ook de vol
gende avonden trok deze fancy-fair ve
le bezoekers. In totaal hebben ruim 1200
personen de bazar' bezocht, waarhij niet
medegerekend zijn de kinderen, die Za
terdagmiddag vrije toegang hadden.
De filmvertoningen in Eben Haëzer
waren eveneens een groot succes, ge
zien de mooie films, die er gedraaid
werden. De graminofoonmuziek van de
Fa. de Wilt paste hier heel goed bij.
De verschillende prijzen welke bij de
attracties beschikbaar gesteld waren,
werden gewonnen door:
Sprei 110. 1, G. Voigt, Wiihelmina-
laan, Den Burg; Sprei no. 2, A. Witte,
Warmoesstraat; schilderij, P. Grisnich,
Hallerweg; mantel, P. Boon, Weverstr.;
de naam van de pop was Liesje, gera
den door Verseput, Eierland; de prijzen
van de fles met erwten gaan naar mw. de
Vries, Den Burg; v.d. Vis, De Koog; B.
Boks en Kortenhoeve, Den Burg, resp.
een kaas, fles wijn, fietsslot en een
boek. De hoofdprijs van de rozenboom,
een huiskamerlamp, winnaar G. Geense,
Eierland. Degenen, die hun prijs nog
niet hebben afgehaald, worden verzocht
dit zo spoedig mogelijk te doen.
We geloven wel, dat zij die 't initia
tief tot het 'houden van een bazar geno
men hebben, hier met voldoening op te
rug kunnen zien.
De Coloradokevers
Zijn nog niet uitgeroeid.
Wij zijn op onze hoede
En blijven steeds paraat.
Ook nadat de laatste wagen
Het kale land verlaat!
„DE WANDELAAR".
In liet Juli-nr. van „De Wandelaar"
(uitgave A G. Sclioonderbeck, Laren),
mediteert Ds A. L. Broer over de ba
lans van de oorlogsschade aan ons ste
de- en landscliapssehoon, om tot de con
clusie te komen, dat wij veel overhiel
den aan schatten, welke wij te beschut
ten heblién. Van wijlen E. de Witt werd
een gevoelig stukje opgenomen over
roodstaartjes. J. Boerstra vertelt van
nieuwe mogelijkheden voor de sterren
kunde dank zij radar. Alles wat te ma
ken heeft met de eeuwige strijd tussen
water en land interesseert de Nederlan
der en daarom zal het opstel van Kees
van de Watering over de schorren van
liet Sclieldegebied menigeen boeien. Ka-
rel Zwart dist een legendarisch verhaal
tje op over de plaatsnamen Waalwijk er
Baardwijk en D. E. den Aar, werd door
het bosbessen-seizoen geïnspireerd tot
het ophalen van aardige jeugdherinne
ringen. G. Kombrink is in de eenden
kooi van Rouveen op bezoek geweest, al
is hij liet met het bedrijf daar niet be
paald eens en zou hij zeker liever het
„eenden-heiligdom" van San Diego in
Caljfornië binnen onze grenzen zien
De rubriek Korte Wandeling roert actu
ele onderwerpen van uiteenlopende
aard aan.
Verkrijgbaar in Boekhandel Parkstraat.
UITGAVE
v h Fa LANGEVELD DE ROOIJ
Boekhandel - Drukkerij en Bibl
Den Burg Texel Postbus 11
Telefoonnr. 11 Postgiro 652
Bankrekening Rotterd. Bankver
en Coöp. Boerenleenbank.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Postabonnementen f 2,25 p. half j
Verantw Redacteur: J ZEEMAN,
Emmalaan 92, tel 157 Den Burg
JUBILEUM. EN
KRONINGSFEESTEN.
De Burgemeester van Texel maakt be
kend, dat in verband met de feestelijk
heden op Maandag 6 September a.s.
geen markt zal worden gehouden. Be
doelde markt vervalt, zij wordt dus niet
naar een andere dag verschoven.
Neringdoenden worden verzocht hun
zaken op 6 September te sluiten.
(Uiteraard blijft de verplichte winkel
sluiting op Dinsdagmiddag 7 September
van kracht).
Texel, 21 Augustus 1948.
De Burgemeester, REHORST.
GRATIS VERVOER
GEDEMOBILISEERDEN.
De Burgemeester van Texel doet een
dringend beroep op de gedemobiliseer
de militairen, hun bewijs, op vertoon
waarvan zij vrij vervoer genieten van de
Nederlandse Spoorwegen, uiterlijk op
de dag na afloop van de geldigheids
duur in te leveren. Bij latere inlevering
krijgt men de waarborgsom van f 7,
niet terugbetaald; wanneer het abonne
ment in het geheel niet wordt ingele
verd stelt men zich bloot aan een niet
geringe boete; bovendien zou zulks de
directie der Ned. Spoorwegen er toe
kunnen brengen geen gratis abonne
menten meer af te geven, waardoor dus
later gedemobiliseerde militairen ern
stig gedupeerd zouden worden.
Texel, 20 Augustus 1948.
De burgemeester voornoemd,
Mr. G. D. REHORST.
EEN BEELD VAN IJSSELMEER-
VISSERIJ.
Het beeld, dat de IJsselmeervisserü
deze zomer biedt, is tot nog too weinig
bemoedigend geweest. Toen het weer be
ter werd, had men in visserskringn goe
de hoop, dat er in Aug. meer paling zou
worden gevangen dan in de afgelopen
maanden, maar liet zal toch niet meeval
len, de schadepost van een flink deel
van deze zomer nog goed te maken.
Toen in 1932 de Zuiderzee werd afge
sloten, verwachtte men, zoals bekend,
niet, dat er van de palingvisserij op het
IJsselmeer nog iets terecht zou komen.
Verschillende Zuiderzeevissers, vooral
uit Lemmer, vestigden zich te Makkum,
omdat men de hoop had, het bedrijf di
rect benoorden de afsluitdijk dus in
de Waddenzee nog te kunnen uit
oefenen.
Het is met de palingvangsten na d»
afsluiting echter meegevallen. Het bleek
dat deze vissoort zich in het zoete IJs-
selmeerwaier heel gunstig ontwikkelde.
Het is voor de vissers .jammer, dat er
tot nu toe zo weinig werd gevangen,
want er worden voor paling nog steeds
goede prijzen gemaakt. Daardoor maak
ten de Makkumer visafslag het vorigs
jaar een totaalbesomming voor paling
van f 1,200,000. Er werd in bijna vier
maanden 250,000 kg. van deze vis aange
voerd.
Dit jaar wordt zowel met de fuik als
met de kuilvisserlj vul. zgn. „rode aal"
gevangen. Deze is minder dik en vet
dan de „schiere aal" e® brengt, daarom
ook minder op. De anoekbaarsvisserij is
later begonnen dan die op paling en wan
neer de weersomstandigheden in de ko
mende maanden wat meewerken, kun
nen de resultaten deze zomer nog wel
gunstig worden. De snoekbaars ls een
vis, die na de afsluiting in het IJssel
meer is gepoot en zich daar gunstig
heeft ontwikkeld. Volgens deskundigen
is de stand van deze vis momenteel zëér
goed; cr bevinden zich vele jonge snoek
baarzen in het IJsselmeer. De vissers
schijnen over een jaar zeer goede vang
sten te verwachten.
De botvisscherij in liet IJsselmeer
schijnt haar beste tijd te hebben gehad.
In het laatst van de oorlog dook, tot al
ler verrassing, de hot. die na de afslui
ting geheel verdwenen was, plotseling
weer op. Zij schijnt in het IJsselmeer
gekomen te zijn toen de Duitsers, met 't
nog on de inundatie de sluizen in de
Afsluitdijk openden. Tegen de verwach
ting in ging te botstand zich in het IJs
selmeer ontwikkelen. Thans blijkt ech
ter meer en meer. dat deze vis zich hier
toch niet thuis voelt,
INGEKOMEN PERSONEN.
Arend Onsterbroek v. A'dam, 2e Hel-
merstr. 381is n. Den Burg, Haffelerweg
10 (met gezin). Pieter W. Stoepker van
Velsen, Zinneveltlaan 9 naar Den Burg,
Emmalaan 1. Jeltje de Groot wed. van
Wassenaar, v. Den Helder, Binnenha
ven '29 n. Den Burg, Witte Kruislaan 18
VERTROKKEN PERSONEN.
Aukje Algera v. De Koog 38 n. Bols-
vard, Hengstepad 4. Cornells Smit van
Den Burg, Molenstr. 35 n. Canada.
Gijsbertus D. v. Uden v. Molenstr. 17
Den Burg n. Tilburg, Willem Barents-
straat 17. Aaltje Griek v. Weststr. 28,
Oosterend n. Arnhem, Tooropstr. 41.
