aanleg van ons vliegveld begint Glas in lood ramen in N.H. Kerk? Nieuwe bonnen ïrste schip imet draineerbuizen aangekomen „Ouwe Sunclerklaas gaaf^nooit verloren Horen in huis! ZATERDAG 20 NOVEMBER 1948 62e JAARGANG No. «272 ng EXELSCHE COURANT be ee Dinsdag 16 November J.I. Is bet eerste schip met draineerbuizen voor liet vliegveld In de haven van Ou- deschild binnengelopen en ogen blikkelijk is de „Texel Express", de grote organisatie van Texelse vrachtrijders in actie gekomen om het materiaal naar de plaats van bestemming te dirigeren. tc ri... "Ten l» ir a -=T -=r>- - r Bei We kregen een telefoontje met de tnodiging eens te komen kijken en na- urlijk «aren wjj er als de persmus- eten bij om er meer van te vernemen, mt wij hebben het nooit kunnen ver oppen, dat die bezetters ons mooie iegveld zo hebben verwoest. Des te eer verheugt het ons, dat de Heide- aatschappy, wie de uitvoering van dit iject is opgedragen (ook de uitvoe- ng van het vorige vliegveld nam zij ïor haar rekening) er zo'n spoed ach r zet. Immers was het Dinsdag nog twaalf dagen geleden, dat onze iiiigemeester in de Raadsvergadering mededeling deed, dat het Rijk de 'j' Heidemaatschappij de uitvoering had Jigedragen Langs een verwoest vliegveld Met een der auto's van de Texel Ex- ess reden wij van Oudesehild, waar nJiOO draineerbuizen waren opgeladen, ie lar Eierland, naar het- totaal ontred- a|erde terrein, «aar eens de trotse KLM- 'gels een veilig nest vonden. Kalveren schapen liepen er rond op sterk ver- aarloosde weiden Alom stond het ikkeldraad, dat het veld in vele stuk- verdeelde. We reden langs de fun- amenten van de grote hangar aan de Kooiweg, dan kwamen wij voorbij de lek waar eens het gezellige stationne- de reizigers een riant uitzicht bood er het polderlandschap, ludhtpassa- ers in afwachting van de komst van un toestel, waarmee ze nog geen half ur later boven Mokum zouden zweven, "j /e konden geen station meer ontdek- en, zelfs geen Spoor meer van een indzak k* in de verte stond een auto met drai- eerbuizen. Men was druk aan het los- en, midden op het veld. Wij moesten 1 en paar honderd meter verderop maar oe kwamen we er? De chauffeur ktek iet wantrouwige lil ik naar de gammele ruggetjes over de sloot langs de Post- eg enhij dorst het wijselijk niet Jan. Bij Nieuw Breda hadden we meer eluk en de 'brug hield het prachtig on er de zware last, Een door versoliillen- landbouivwerktuigen versperd dam- ek bleek de enige mogelijkheid om 't nddoel te bereiken. De liaan werd rygemaakt, de dam zelf geinspecteerd n daar ging liet weer verder. D'r bad al een stevige brug moeten ii ggen, merkte iemand op. Tja, dat was it el zo practisoli geweest, maar het moet ezegd, dat de aanvoer van materiaal o snel in zijn werk is gegaan, dat de ruggen bouw geen gelijke voet heeft n imnen houden. Maar zo ging het ook! Een landbouwer kwam nieuwsgierig e' angelopen „Moeten hier de buizen laan?" Ben je niet wat uit de koers?" >e chauffeur eu de werklieden keken "lens rond. Ze stonden vlak achter een imitatie-boerderij, waarin een stevige imker werd gebouwd. „Hoort dit stuk r niet bij?" De boer wees- ons zyn lerken in het land: „Het veld komt ierlangs en tot daar aan toe." Ach, hoe kun je je hier ook oriën teren, waar er van het eigenlijke veld weinig meer overgebleven is. Het oude veld- zoals het in 1937 werd geopend, besloeg 49 ha. en 't nieuwe wordt 91 ha. 1209 Meter lang We lossen de vracht en keren terug laar Deu Burg, waar wij het genoegen ladden nog dezelfde dag ben onderhoud e hebben met de lieer Zomermaand, van Ie Heidemaatschappij, die ons welwil- end inlichtte: „Wij zelf hebben een nan of twintig nodig, flinke krachten, ie van aanpakken bonden. De aanne- ners zullen met tien tot vijftien man uunen volstaan. Een deel van het werk iet draineren zal met handkracht moe- en geschieden, liet graven van de slo- en met de zg. draglines. Allereerst be- ïimien wc met liet bouwen van een ge- naal en een onderbemalingssloot, die 'en lengte krijgt van 1700 meter en een ireedte aan de bovenkant van 5,5 tot 6 neter. Het veld zelf krijgt een lengte au 1200 meter en liet breedste deel leeft een lengte van S70 meter. Er komt en startbaan van 1200 meter en een an 900 meter. De totale lengte van de sloten rondom liet veld is wel 4000 me ter. Er moet heel wat gegraven worden want er blijft sleohts 300 meter, aan de Postweg gelegen, van de oude sloten o-ver. Aan de drainering van liet oude veld hebben we niets. Die buizen lig gen totaal averechts om dienst te kun nen doen bij de nieuwe drainerings- stelsels. Het gemaal, dat de Duitsers ook hebben afgebroken, komt in plaats van aan de Postweg, aan de Oostkant van liet veld bij de kreek van Melïe. Dat geniaal hebben we nodig voor de onderbemaling, want we moeten onge veer een halve meter beneden liet pol- derpeil komen." We mogen de kaart bestuderen en zien dan dat liet nieuwe veld door vier wegen wordt begrensd: De Postweg (on geveer driehonderd meter vlak aan de «eg en de rest er een honderd meter van af), de Schoolweg, de Tweede Dwars weg (liet verlengde van de Vianenwcg) en oostelijk ligt het niet ver van de Hoofdweg. Er zal ongeveer 5,5 km. sloot moeten worden gedempt. De start banen worden niet van beton gemaakt, maar wel wordt aan deze banen bijzon dere zorg besteed bij de egalisering. Het stationsgebouw komt nu enige honderden nieters 'en noorden van liet vroegere. Het vliegveld is weer In aanleg. Vrachtwagens rijden af eu aan. Na de 399.090 draineerbuizen komt er «eer ander materiaal. Er is volop werk en dat zal er voorlopig nog wel blijven. Als alles meeloopt en wjj geen zware winter krijgen, kan de inzaai van de grasmat in Mei 't volgend jaar beginnen. En het jaar daarop kunnen de piloten er weer duiken en stijgen en het „verre ei land" weer een stukje dichter bij de stedelingen brengen. OUDERAVOND LANDBOUWSCHOOL Donderdag 11 November werd een ouderavond gehouden in de Landbouw school die goed bezocht was. De heer Leber opende met een woord van welkom en herdacht met enkele treffende «'oorden het overlijden van de heer A. ,J. Keys|er, voorzitter van ■het schoolbestuur. Hiermede leed het liet schoolbestuur een smartelijk ver lies. Na een ogenblik van st'ilte gaf hij 'liet «'ooixl aan de heer C P. Laan, het hoofd van de Landbouwschool die een inleiding gaf over de gang van zaken op de school waarna gelegenheid tot vfagen stellen gegeven werd. De excursies \oor volgende zomer werden besproken en besloten werd van lialf Juni tot half Juli een week op reis te gaan. De lieer Rutten «'ees op de wense lijkheid gemechaniseerde bedrijven en veefokdagen te bezoeken. De vraag van het hoofd of het wen selijk was ieder jaap een ouderavond te,houden werd bevestigd beantwoord en de lieer Brak kwam zelfs met- het voorstel in het voorjaar nog een avond te organiseren. De heer Rutten wilde dit eoinbjneren met de mondelinge eind- les van de vierde klas. Het bestuur zou dit in de a.s. voorjaarsvergadering na der onder ogen zien. Na do pauze werden drié school films vertoond. Tabak en sigaren Stro karton en Fqrellenteeit. Hierdoor kre gen de ouders een kijk op het moderne filmondenvijs. lie heer Leber sloot de avond met 'n «-oord van dank aan de heer Laan. Hij sprak de «'ens uit dat de volgende bij eenkomst evengoed, ja zo mogelijk nog beter bezocht zou worden. Het was een geslaagde avond. BEEN GEBROKEN De bekende aanvoerder van het in de zomer -bekende „Pelikaan elftal" Kok kie van Och, die momenteel in OVC spelt brak Zondag tijdons de wedstrijd tegen Broekland een been. Dichtgemetselde vensters worden straks weer opengehakt. Op een der zuilen, opgericht rond om liet kerkhof van de Ned. Herv. Kerk tc Den Burg, prijkt een bord je van dt- A.N.W.B., waarop staat vermeld, dat de kerk werd gebouwd in de jaren 11791481. Elf jaar lang werd er gezwoegd en geslaafd om een svhoon kerkgebouw te doen verrijzen. Schoon? Ja, zeer schoon. Zeker, menigeen, die de geschiedenis van deze kerk niet kent, zal met de opmerking komen, dat liet voorgeslacht dan toch maar weinig smaak had. „Wij hebben het gebouw immers zo vaak bekeken, vóór de oorlog, vóór de Duitsers hun granaten afvuurden, vóór Den Burg door zulk een grote ramp weid bezocht.. Vond U die kerk mooi? Wij allesbehalve." Volkomen juist, de kerk, zoals wij die in 1949 nog kenden en van wie velen zullen aannemen, dat dit dan het bouwwerk was, zoals het vijf eeuwen geleden werd opgericht, was verre van fraai, maar zo als wij haar zagen, is zij voordien niet geweest. Als op een voor- of najaar, het wol kendek plotseling vaneen soheurde en een reeds fel priemende zon de aarde zocht, kon de koster - van deze eeuw - midden onder de preek actief «'orden, hü repte zich naar de lange koorden bij de ramen en trok de donker groene gordijnen dicht, Wij persoonlijk letten dan altijd op dat oude Texelse vrouwtje, wier zilveren kap fel weer kaatste, tot de koster ook „haar" raam had verduisterd. De verre voorgan gers van die koster hadden zicli nooit zorgen te maken vanwege de zon, want voorheeen pronkte het gebouw met Glas in Lood ramen! En juist het my stieke van dergelijke vensters dat mis sen wij zo. Gaan we ergens een kerk met gebrandschilderde ramen binnen, dan treft ons dadelijk de sfeer van liet uitzonderlijke, van wat «dj als heilig aanvoelen. Midden in de Kalverstraat staat de z.g. „Alle Dag Kerk". Zij noodt tot „Een kwartier met God". Viel' vijf stappen is 'het uit de drukte, uit de golvende mensenzee naar de plaats, waar men onder de indruk komt van liet. heilige, een andere wereld. Dit ef fect zou men nooit hebben bereikt, zon der aanbrenging van die gebrandschil derde ramen Bij een onderhoud dat wij mochten hebben met architect C. W. Royaards, inzake de restauratie van de Ned. Herv. Kerk alhier, waartoe hij de leiding heeft, kwam het aanbrengen van Glas in Lood ramen dan ook dadelijk ter sprake. Natuurlijk bleek de heer Roy aards de vurige hoop te koesteren, dat het gewone glas door Glas in Lood zal worden vervangen. Zonder deze veran dering kan nooit van gehele restaura- tie worden gesproken Zonder zuike ra men blijft de kerk koud, zal de sfeer verre blijven van die, welke voor elk bedehuis onontbeerlijk is. Wie is er dan tegen? Tja, daar hebben wy liet: Vadertje Staat zit slecht by kas. Z»ker hy heeft reeds een belangryk bedrag uitgetrokken voor de toersteliingswerk- zaamlieden, maar er moet nog meer geld komen. En waar de Ovenheid, die wij zeer erlcentelyk mogen zyn voor haar steun, niet alle kosten kan be talen, zal ook liet Kerkbestuur zyn deel moeten bijdragen Deze instantie be schikt echter over weinig middelen en zii hoopt dan ook, dat velen, Texelaars en nist-Texelaars, een steentje willen blijven bijdragen. Preekstoel wordt verplaatst. Wy spraken totdusver hoofdzakelyk over Glas in Lood ramen, om-dat aan brenging daarvan van zulk een groot belang is, doch daarnaast valt er nog zoveel meer te verbeteren en te her stellen. Het interieur zag er vroegertyd veel beter uit. Hoe icon liet anders, «aar de kerk door branden, plundering en.... door mensen, die liet misschien goed meenden, maar wier werk van grote smakeloosheid getuigde, werd ge teisterd. Mensen, die „ter restauratie" maar raak lapten, raak pleisterden, raak voegden, raak hakten en raak metselden. Wie zal niet hebben opge- mei'kt, dat verschillende ra-men zyn dichtgemetseld? O.a. die van het koor. Natuurlijk wordt de zaak nu openge hakt en de ra-men opnieuw aangebracht De preekstoel wordt een stuk naar achteren verplaatst, opdat de indeling «eer haar oorspronkelijke bestemming zal krijgen, de plaats van liet Koor zal min of meer worden hersteld en tot lithurgisdh centrum worden gemaakt. Bezien «ij voorts de pilaren. By liet timmeren van de schutting, die rondom het scliip liep, ge.heel is weggebroken en niet meer zal worden herbou«'d werden de pilaren aan de voet diep in gehakt. Deze pilaren zyn van boven tot beneden bepleisterd. Waar men vroe ger tijd de pilaren veelal met fresco's versierde, bestaat de kans, dat liet ver wijderen van het pleisterwerk in deze kerk nog sporen worden- gevonden van schilderingen. Dit monument heeft meer te trotseren gehad dan de tand des tyds alleen. Er is helaas aanleiding te over 0111 by menig beschamend feit nog eens in herinnering te brengen hoe onbezon nen werd afgebroken, wat geloof ken nis en kunstvaardigheid hadden opge bouwd Ook op Texel waren het niet alleen de Watergeuzen al hielden zy er ook in het voorjaar van 1571 gewel dig huis. Maar nog erger was de tyd Wat Koning Uarnaval is voor' het Zuiden, is Ouwe Sunderklaas voor Texel. Ja, dit leest komt weer in z.lcht. Wij hebben hier en daar ons oor te luisteren gelegd en begrepen dat er al druk generkt wordt om de 12de Dec. zo goed mogelijk voor de dag te komen. Nu wy dit stukje uit de pen laten vloeien staat er een volle maan in het rein azuur. Er is heel weinig vertier langs de straten, in «'eerwil van de schone avond, die tot wandelen lokt. Zou het kunnen, dat the stilte langs de weg zyn oorzaak vindt in het feit, dat er alom wordt geknipt en geplakt, ge hamerd en geschilderd aan de velerlei vondsten, aan de grote verrassingen, die ons met ouwe Sunderklaas te wach ten staan? Wy zyn niet bang, dat Ouwe Sunder klaas uit de tyd raakt. O neen, liij is nog springlevend, hy heeft de eeuwige- jeugd en we mogen aannemen, dat-ie over drie weken weer -heel Texel in rep en roer gaat brengen. Er zullen weer grote groepen zijn, mitsgaders de Sundei'k] azen-a part, wel ke laatsten wy bijzonder welkom heten, want juist die individuele voor stellingen, die oude mannetjes en vrouwtjes, die jagers en stropers, die clowns, die narren, die schaapherders, die politieagenten.met vervaarlyke snor en idem saibel, die sneeuwpoppen en die pierrots, zij brengen vooral de echte sunderklaasstemming er in met hun grollen en grappen. Welkom, welkom. En niet alleen op de Groeneplaats. O, ja, laten wy dit af spreken, dat wy ons nu eens niet alle maal gaan concentreren op liet dorps plein, line groot die aantrekkingskracht daar oók is, laten wy het help dorp in het feest laten delen Vergeten wy de afgelegen straten en hun -bewoners niet, de oudjes, die vroe ger ook nog konden mee-hossen en mee jubelen. Ga er vrijelijk binnen en speel er uw beste spel Houd Sunderklaas vuil baldadige smakeloosheid, die door niets en niemand gestuit, in de vorige eeuw lioogty vierde. Zy bracht zoveel grotere verarming en ontluistering te weeg, omdat zii er niets voor in de plaats stelde. De Overheid meende voorheen dat de zaak haar niet. aanging, en zo kon men niet alleen ongestoord binnenshuis liet oude Koorhek uitbreken en te gelde maken, de oude banken doen verdwij nen en hiervoor in de plaats een ge timmerte opstellen, die de zo schone ruimte-w rnking van liet interieur to taal verwoestte, maar men kon zelfs zonder dat daarvoor ook maar 'enige grondige reden aanwezig was, de zeer karakteristieke Kerk en toren van De Waal en de Kerktoren van De Westen tot de grond toe afbreken om met het puin de wegen te verharden. En er komt heel wat puin los, als de muren meters dik zyn. Gedane zaken nemen geen keer. Ge lukkig bleef de Kerk te Den Burg voor dit lot bespaard en er is intussen een juister bogrip gekomen voor het be lang, dat wy allen hebben, by liet be houd van wat waarlyk schoon is. Wy verheugen ons er over, dat dit 15e eeuwse Kerkgebouw, dat reeds vóór de oorlog in aanmerking kwam voor ïestauratie, met steun van Overheid» wege binnen liet kader van de weder opbouw gehoed zal worden hersteld onder toezicht van liet Ryks-bureau v. d Monumenten-zorg. Wy verheugen ons te meer, waar ons eiland zp arm aan monumentale gebouwen is. De mededelingen van ar chitect Royaards (hebben ons weer hoopvol gestemd Hoopvol na een mis troostig gevoel dat ons overviel, toen wij een dezer dagen op een (li-uilige herfstdag onze schreden naar het ge- houw richtten De muur rondom het kerkhof bleek grotendeels te zyn afge broken, de grote, zware kerkdeur, van waar voorheen de bruisende orgelklan- ken naar buiten sproeiden, was nu de toegang lot een totaal ontluisterd ge bouw Zware balken, lange palen en brede plailken lagen hoog opgetast tussen de pilaren en voor de preek stoel. Boven de op liet zuiden gelegen deur ontdekten wy dadelyk het in haast dicht gemetselde gat, destijds door een gierende granaat veroorzaakt. Een granaat die dóór vloog en eerst zijn mannetje vond in de meterdikke muur aan de noordkant. Hoog onder het gewelfde dak gaapten donkere ga ten, waar planken waren losgeslagen, een der pilaren was bespikkeld met op gedroogde modderspatten, binnenge druppeld door het lekgeslagen dak. Geen (blinkend gepoetste) koperen lichtkronen, waarin de kaarsen zo fees telijk konden opvlammen, geen banken of stoelen, die steeds tot plaatsneming noodden: nu een grote holle, koude ruimte. Alleen het orgel sCheen de zware slag nagenoeg ongekrenkt te hebben overleefd, maar het speelde dan toch maar niet. Mistroostig verlieten wij toen het gebouw, dat niet meer tot ons sprak. Doeli nu weten wij- dat de wederopbouw ook hier ter hand is genomen, dat deze Kerk in menig onderdeel zijn oude luister zal her krijgen en ons weer voeren zal in de sfeer van het Godshuis. hoog: Vier echt feest. Vorig jaar was liet ook prima in orde, maar het was jammer, dat alles samenklontte op de Groeneplaats. Decenlreren wy ons! De jury is al byeen geweest. Zy heeft gebroken met de oude traditie door niet meer het podium in De Oranjeboom te bestijgen en daar de „parade" af te ne men, maar zy zal nu plaatsnemen vlak v oor de ramen van Hotel Texel" zo dat alle Sunderklazen, die naar een prys dingen, zich hier via iiet terras kunnen komen voorstellen. En hun kunde en kunsten kunnen vertonen. Over prijzen gesproken: Natuurlyk staat, de beker van de Texelse Courant weer in bet brandpunt van de belang stelling. In 1946 werd deze trophee ge wonnen door de kranige C.J.M.V.ers en vorig jaar dooi de Landbouwschool. Maar liet moet niet bij de beker blijven, reder, die de Ouwe Sunderklaas een goed hart toedraagt, gelieve dit uit te drukken in het uitloven van een prys U kunt deze afgeven aan de redactie van de kiant. Ten slotte: Om hall' acht kunnen de eerste, (1e kleine Sunderfklaasj.es al voor de jury aantreden. Het laatste kwartier (van 8,45 tot 9 uur) zullen d>' grote groe pen beoordeeld worden De prysuitry- king volgt om half tien. Via geluidsver- kers zal de uitslag worden bekend ge maakt Als een kou of griep U overvalt of plotseling hoofd- of kiespijn komt opdagen, is het een uitkomst Mijnh ardt poeders bij de band te hebben. Ooos 45 ct Aanvrage exploitatievergunningen kutnpcerschuren en -terreinen seizoen 1919 Burgemeester en Wethouders van Texel maken bekend dat uiterlijk tot. 1 December a.s. de gelegenheoid open staal een aanvrage in te dienen voor exploitatievergunning voor kampeer- schuren en -terreinen voor liet seizoen 1949. Formulieren voor de aanvrage zyn ten gemeentehuize verkrygbaar. Texel, 17 November 1948 Burgem. en Wethouders van Texel, De Burgemeester voornoemd, Mr. G. D. REHORST. De Secretaris: P. BEEMSTKRBOER. Voor het tijdvak van 21 November tot en met 4 December 1948. Bonnen voor vlees 401 Vlees is 100 gram vlees 402 Vlees is 400 gram vlees 403 Viees is 150 gram vlees Alle bonkaarten 407 Alg. is 250 gram boter of margari ne of 200 gram vet Bonkaarten KA. KB, KC 812 411 „Mg. is 200 gram 'kaas of 250 gram korstloze kaas 412 Alg. is 250 gram boter of marga rine of 200 gram vet 413 Alg, is plm. 225 gram huishoud zeep of 180 gram toiletzeep II 425, C 427 is 500 gram boter of mar garine of 400 gram vet Bonkaarten KI), KE 812 417 Alg. is 100 gram kaas of 125 gram korstloze kaas 418 Alg is 125 gram boter of marga rine of 100 gram vet 419 Alg. is plm. 450 gram huishoud zeep of 360 gram toiletzeep Tabak- er. versnaperingenkaarten enz. QA, QC 808 133, 134, 137 Tabak is 2 rantsoenen sigaretten of kerftabak Bonkaarten ZA. ZB. ZC, ZD, ZE, AH», ME, MH 813 (bijz. arbeid; a.s. moe ders en zieken) Geldig zyn de bonnen van de stook X Deze bonnen zyn 14 dagen geldig. Bovenstaande bonnen kunnen reeds op Vrydag 19 November worden ge bruikt. De niet-aangeiwezen bonnen van strook 2 kunnen worden vernietigd. Vervolg Den Burg. 5c dag, 22 Nov. Geen zelfverzorgcrs Van 9-10 uur Kogerweg. Van 10-11 uur Wilheimirialaan 1-25. Van 11-12 uur Wilhelm.]. 26-50. Van 1.30-2.30 Wiihel.l. 51 en hoger. Van 2.30-3.30 uur Molenstr. 1-20. Van 3.30-4.30 Molenstr. 21-40. 6e dag, 23 Nov. Van 9-10 uur Molen straat 41 en hoger. Van 10-11 uur Schil derend 1-25. Van 11-12 Schilderend 26- 50. Van 1.30-2.30 uur Schilderend 51-75. Van 2.30-3.30 uur Schilderend 76 en ho ger. Van 3.30-4.30 uur Juliauastraat en Suikerweg. 7e dag. 24 Nov. Van 9-10 uur Kmma- laan, Groeneplaats en Binneriburg. Van 1011 uur Wijk B nrs. 1-60. Van 11-12 u. Wyk B nrs. 01-120. Van 1.30-2.30 Wijk B de nrs 121 en hoger. Van 2.30-3.30 u. voor hen die nog geen bonnen afhaal den. N'a uitreiking. (On Donderdag, in de eer ste week van geldigheid der nieuwe bon kaarten 's morgens van 9-12 uur. ZON. MAAN EN T4DOG WATER. De zon komt 20 Nov. op om 8,11 en gaat onder om 4,41. Maan: 23 Nov. L.K. 30 Nov. N.M, Hoog water ter rede van Texel: 20 Nov. 11,25 en 11,40; 21 Nov. en 0,10; 22 Nov. 0,25 en 1,00; 23 Nov. 1.10 en 1.55; 24 Nov. 2,15 eri 3,06; 25 Nov. 3,30 en 4.25; 26 Nov. 4,55 en 5,45.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1948 | | pagina 1