w
Het buitenland koopt graag
Texels fokmateriaal
Nieuwe bonnen
Ik werk met getallen van veertig!"
Argentinië, Zuid-Afrika, en Nieuw Zeeland
zijn geen concurrenten, maar kunnen ons
wolvee best gebruiken
Ochtendnevel
A 'iv X'.V-, -
zegt de heer J. C. Visser
de jubilerende
voorzitter van het
Algemeen Armbestuur
ZATERDAG 18 DECEMBER 1948
62e JAARGANG. No. 6280
TEXELSCHE COURANT
Vlak na liet schrijven van onder
staand artikel', waarin wij de Texelse
schapenïokker een hart onder de riem
hebben willen steken, bereikte ons een
hoogst belangwekkende bijdrage van de
hand van Ir. L. de Vries, de rijksvee-
teeltconsulent, die reeds jaar en dag de
belangen van de Nederlandse schapen
fokkers en van de Texelaars In het bij
zonder op voorbeeldige wijze behartigt.
Wij hebben het Inmiddels gepubliceerd.
Wij verheugen ons zeer over
zijn zienswijze, want wat wij
in nevenstaand artikel betogen,
blijkt Ir. de Vries volkomen te onder
schrijven. Hij vestigde er de aandacht
op „dat Texel een schaap moet kunnen
leveren, dat men elders niet of in ge
ringe mate heeft en dat is het fijne
kwaliteitsschaap.
Dit type heeft altijd toekomst moge
lijkheden, elders kan men het ter cor
rectie nooit missen. Ondanks een in
krimping op de duur tot op de helft
van de tegenwoordige omvang, zal de
schapenfokkerij voor Texel toch be
langrijk blijven. Maar men zal het dan
vooral moeten zoeken in de kwaliteit,
wil men een lonende afzet behouden."
Verschillende nieuwsbladen brachten de
zer dagen een belangwekkend artikel over
Nieuw Zeeland, op welk eiland dat
achtmaal de oppervlakte heeft van ons land
ruim honderd jaar geleden het eerste
vee werd geïmporteerd. Wiev de pioniers
waren, wordt er niet bij verteld, maar dat
de initiatiefnemers er schot achter zetten,
Het fijne kwaliteitsschaap van Texel.
voor de show of de traditie een Schapen-
veedag in het leven geroepen, eind Sep
tember trekt hij niet telkenjare naar het
groen-overkoepelde dorpsplein van Den
Burg om er een ere-medaille of een beker
wellicht te bemachtigen Die medailles en
die beker en die prijzen in bankbiljetten
zijn maar bijzaak, hij biedt er zijn vee aan
om de deskundigen aan het woord te kun
nen laten, om te vernemen of hij op de
juiste wijze heeft gefokt, in welke richting
hij moet voortgaan en welke fouten' hij in
de toekomst zal kunnen vermijden.
Want hij weet het heel goed: al die
collega's met hun onmetelijke schapen
boerderijen, in Argentinië, in Zuid-
Afrika en waar ook ter wereld, hebben
belangstelling voor fokdieren, die als de
beste typische vruchtbare rammen en
ooien over de eigenschappen beschik-
Landschap in
bewijst wel het feit, dat reeds in 1851
350.000 schapen en 35.000 koeien de vrucht
bare landouwen bevolkten en op het ogen
blik lopen daar zo'n slordige 35 millioen
schapen en vier en half millioen koeien!
Het eiland telt nog geen twee millioen be
woners. Er is groot gebrek aan arbeids
krachten, waarom op de boerderij alles zo
veel mogelijk gemechaniseerd is. De af
standen naar de fabriek zijn zo groot, dat
tal van boerderijen hun melk niet naar de
fabriek sturen, maar zelf centrifuges hebben
aangeschaft. De room gaat daarna ter ver
dere bewerking naar de zuivelfabriek en
de ondermelk wordt maar weggegooid.
In onze Texelse oren klinkt alles even
frappant: De J^ieuw Zeelandse boer be
hoeft zich geen zorgen te maken omtrent
zijn wintervoorraad of voor veestalling.
Krachtvoer hoeft hij niet te kopen, warft
doordat het er nooit vriest, groeit het gras
er het hele jaar door. Dus steeds volop
eiwitten bij de hand.
Het behoeft geen betoog, dat wij in het
kleine Holland en op Texel in het bijzon
der. noch op het gebied van de zuivel
industrie. ncfch op dat van de wol- en vlees
productie tegen Nieuw Zeeland op kun
nen, als wij nagaan, dat N. Zeeland in
1945 186 millioen ton wol produceerde en
de vleesproductie van de schapenfokkerij
4,8 millioen geslachte schapen en 10 8 mil
lioen geslachte lammeren bedroeg, en daar
bij in aanmerking nemen, dat deze resul
taten op de uitgestrekte landerijen met een
minimum aan arbeidskrachten en -lonen
worden verkregen
Heel wat boeren houden hun hart vast
en vragen zich bezorgd af, of we weer zo'n
crisis tegemoet zullen gaan als die, welke
voor de tweede wereldoorlog zijn vernie
tigende invloed deed gelden. ,,De Neder
landse boeren, die rechtstreeks belang heb
ben bij de zuivelindustrie hopen maar. dat
de Nieuw Zeelandse collega's geneigd blij
ven om zich meer op de productie van wol-
en slachtvee te gaan toeleggen',, aldus
schrijft een reporter in een van onze
nieuwsbladen.
Zo is het Ook voor Texel, waar hier
alom de rundveestapel in belangrijkheid
toeneemt.
..Maar, zo zal de leek zich afvragen,
,,zijn jullie op Texel niet veel meer be
ducht voor die schrikbarende toename van
de wol- en slachtveeteelt in Nieuw Zee
land?" Bensdeels: ja, anderdeels: neen. Zie
hier het cardinale punt: De Texelse boer is
er al jaar en dag van overtuigd, dat hij
een hopeloze nederlaag krijgt te slikken
indien hij zijn Nieuw Zeelandse collega
het hoofd wilde bieden op het gebied van
de wol- en slachtveeteelt, d.w.z. indien hij
meende zijn brood te kunnen verdienen
door schapen te houden enkel ten profijte
van de wol en het vlees, neen hij heeft de
bakens verzet, hij is zich meer en meer
gaan toeleggen op de fokkerij van de beste
Van de allerbeste woldragers. Hij heeft niet
Nieuyv Zeeland.
ken die men graag ziet en tevens deze
gunstige eigenschappen op hun nako
melingen overbrengen. Zij kopen
graag zulk fokmateriaal opdat hun
stapel met nieuw bloed wordt verrijkt.
Daarom: Nieuw Zeeland en Argentinië,
het zijn niet onze concurrenten (indien wij
althans in de enig mogelijke richting blij
ven koersen), maar het zijn onze klanten,
klanten van wie in de toekomst veel heil
kan worden verwacht, als wij van onze zijde
maar het initiatief prikkelen. Wij moeten
de grootste activiteit ontplooien, er dient
uitgebreide propaganda te worden gemaakt.
Het zou net gek zijn, wanneer b.v. een af
gezant naar Afrika ging om daar een boer,
die Texelse schapen tussen de milies heeft
lopen, een interview af te nemen en diens
(beslist gunstige) relaas wereldkundig te
maken.
Nü moeten wij toeslaan, de tijd is er
meer dan rijp voor. Geen fokdistrict kan
met ons eiland wedijveren. Het Texelse
Schapenstamboek heeft heel Nederland
overrompeld. Het heeft zelfs de landsgren
zen overschreden en vaste voet gekregen
in Frankrijk. In België wordt er aan ge
werkt. En toen onlangs een Argentijnse
veehouder, in Europa verzeild, ove% de
schapenfokkerij werd gepolst resumeerde
het gesprek in warme belangstelling voor
het Texelse schapenstamboek.
Daarom, al loopt het aantal schapen hier
thans nog terug, eenmaal zal de Texelse
boer weer de wind in de zeilen krijgen
Heeft Ir. H Leignes Bakhoven, Inspecteur
van het Veeteelt- en Zuivel wezen, niet ver
zekerd: „Ik zie de Texelse schapenfokkerij
als een nationaal belang en hoop en ver
trouw, dat Texel zijn belangrijke plaats als
leverancier van het beste fokmateriaal in
Nederland zal behouden?"
En op de visie van zulk een hoogst be
kwaam personage en deskundige bij uitstek
op het gebied van de veeteelt kunnen wij
gerust staat maken. Ongetwijfeld.
- i
De dag ontwaakt, een dichte mist
hangt over alle dingen.
Wat vogels zitten op een tak
hun morgenlied te zingen
En in de vroege ochtend klinkt
■hun liedje door de bomen,
Zij zien al door de nevel heen
het licht te voorschijn komen.
'Nog even, en de grauwe mist
zal langzaam aan optrekken.
'k Zie aan de grijze hemel al
wat lichte blauwe plekken.
De vogels tjilpen en hun zang
is als een roep gekomen.
Want ook wij worden wel door mist
in 't licht weer opgenomen.
RIA DRAiAK-Groenveld.
WINKELS LANGER OPEN.
In de Kerstweek mogen de winkels
langer geopend zijn. Dinsdagmiddag
behoeven zij niet te worden gesloten,
terwijl zij Woensdag-, Donderdag- en
Vrijdagavond tot 8 uur geopend mogen
zijn.
HOE TEXEL ONTSTOND EN
GROEIDE.
Gaarne herinneren wij nog even aan
de causeiie, welke dhr J. v.d. Vlis Za
terdagavond, vanavond, voor de Ooster-
ender Ontwikkelingselub hoopt te hou
den. Laatkomers kan geen piaats wor
den gegarandeerd, daar zeer velen wel
eens willen horen, hoe ons mooie eiland
is ontstaan en. hoe het door de eeu
wen heen hier heeft gereild en gezeild.
ZAL TENTOONSTELLING MIDDEN
STAND DOORGANG VINDEN?
De besturen van de Alg. Te.x. Midden
standsver. en de R.K. Middenstandsver.
is op de algemene vergadering opdracht
gegeven de mogelijkheid tot het houden
van een tentoonstelling te onderzoeken.
Men heeft 't oog op 'n tent van 60x20 m.,
van welke ruimte (1000 m2.) een nuttige
ruimte van plrn. 650 m2. voor stand
ruimte beschikbaar zal zijn.
De tent zal worden opgericht op een
perceel land, gelegen tegenover de wo
ning van dhr Jac. Roeper, Kogerstraat,
Wegens de overmatige drukte in het
seizoen werd besloten de 'entoonstel
ling, zo hier genoegzame belangstelling
voor bestaat, te honden van 25 t.m. 29
Mei a s. De leden zal bij de huur van
stands voortang worden verleend, blijft
er ruimte over, dan kan deze waar
schijnlijk door. fabrikanten worden in
genomen. De stands, die een diepte krij
gen resp. van 3 en 4 m., worden bij lo
ting toegewezen. De afscheiding tussen
de stands komt voor rekening van de
huurder. De verzekering tegen brand-,
storm, en waterschade enz. zal collectief
worden geregeld.
De tentoonstelling zal geopend zijn
van 14,30 tot 22,30 uur. De totale kosten
zijn geraamd op ongeveer f4 000,
van 19 Dec. 1948 t.m. 1 Jan. 1949
Bonnen voor vlees:
481. 483 vlees is 100 gram vlees
482 vlees is 300 gram vlee3
Alle bonkaarten:
487 algem. is 180 gr. spijsolie
488 algem. is 250 gr. boter of margarine
of 200 gram vet
Bonkaarten KA, KB, KC 901:
491 algem. is 250 gr. boter of margarine
of 200 gram vet
492 algem. is 300 gr. kaas of 375 gram
korsïloze kaas
B 505, C 507 is 600 gr. boter of marga
rine of 400 gram vet
Bonkaarten KD, KE 901:
497 algem. is 125 gr. boter of margarine
of 100 gram vet
498 algem is 200 gr. kaas of 250 gram
korstloze kaas
Tabak- en dlverscnkaarten QA, QC 901:
01, 0'2 tabak, 04 diversen is 2 rantsoe
nen sigaretten of kerftabak
Bonkaarten ZA, ZB, ZC, ZD, ZE, MD,
MF, MH 991 (bijz. arbeid, a.s. moe
ders en zieken:
Geldig zijn de bonnen van de strook A.
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
Bovenstaande bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 17 Dec. 1948 worden ge
bruikt.
De niet aangewezen bonnen van
strook 4 van de bonkaarten 812 kunnen
worden vernietigd.
'IC V
■-, c
.et- cv
,i '-je
Een kudde van de 35 millioen Nieuw Zeelandse schapen.
VOORBEREIDING VASTSTELLING
EN HERZIENING UITBREIDINGS
PLANNEN.
De Burgemeester van Texel maakt
bekend, dat door d© Raad dezer ge
meente op 16 December 1943 is beslo
ten tot voorbereiding van de herziening
van de plannen van uitbreiding in on
derdelen voor Den Burg en De Ivoog,
en de vaststelling van dergelijke plan
nen voor De Cocksdorp, Den Hoorn,
Oost, Oosterend, Oudesohild en De
Waal, alsmede de vaststelling van een
uitbreidingsplan in hoofdzaak voor dat
gedeelte van het eiland, waarvoor nog
geen plan in onderdelen van kracht is.
Texel, 16 December 1948.
De burgemeester voornoemd,
Mr. G. D. REHORST.
UITGAVE
v.h Fa. LANGEVELD DE ROOIJ
Boekhandel - Drukkerij en Bibl.
Den Burg Texel Postbus 11
Telefoonnr. 11 Postgiro 652
Bankrekening: Rotterd Bankver
en Coóp. Eoerenleenbank.
Verschijnt Woensdags en Zateidags
Postabonnementen f 2,25 p. half j.
VERZOEK AAN ONZE ABONNEE9.
Zij, die iiun abonnementsgelden over
het le halfjaar 1949 per giro willen
overmaken, worden vriendelijk ver
zocht vóór 1 ,Jan. a.s. ecu bedrag van
I 2,45 te willen overschrijven op onzo
postrekening 652. U bespaart hierdoor
de Incassokosten.
Hartelijk dank!
DE ADMINISTRATIE.
In 1908 was hij lid van het
Comité tot oprichting van de
N.V. T.E.S.O.
In ons vorig nummer meldden wij
reeds, welk een hoge onderscheiding
de heer J. C. Visser vorige week ten
deel is gevallen. Bij K.B. van 6 Decem
ber werd hij namelijk benoemd tot Rid
der in de Orde van Oranje-Nassau en
wel uit erkentelijkheid jegens zijn ver
diensten, verricht als voorzitter van
het algemeen burgerlijk armbestuur op
Texel.
Wij weten, dat wij de heer Visser geen
plezier doen, door opmerkingen te lanceren
als .still going strong' „je zou hem lang
geen 84 jaar geven," enz enz.
Wèl willen wij even aanhalen, dat de
heer Visser opmerkte. „Ik wou dat ik 48
was en geen 84!" Dat begrijpt vooral degene,
die hem van nabij kent: Een opgewekte
figuur, steeds optimist en steeds bereid te
helpen waar hulp nodig is.
Wij weten het immers allemaal, hoe vaak
het is gezegd: „Ga dan naar mijnheer
Visser, die schaft wel raad!' En hoevelen
heeft hij met raad en daad geholpen! Zij
zijn niet te tellen
„Ik werk met getallen van 40' lacht de
heer Visser: „40 jaar voor het armbestuur,
40 jaar geleden was ik een van de twaalf,
die het initiatief namen tot de oprichting
van TESO, teneinde Bosman, enfin welke
Texelaar kent de geschiedenis van onze
stoombootonderneming!?
Twee van de oprichters zijn nog in leven:
de heer Arie Dros Albzn en ik. Ik ben 40
jaar secretaris geweest van de algemene be
waarschool, thans Nutsbewaarschool."
Ook op het politiek terrein heeft de heer
Visser zich bewogen: zes jaar is hij'lid ge
weest van de Texelse vroedschap onder
burgemeester Gaarlandt en Buysing Damstc.
Eerst was hij secretaris van de Liberale
Partij, daarna van de Vrijzinnig Democra
ten. De tegenwoordige burgemeester van
Rotterdam, Mr. Oud, was toen voorzitter
De heer Oud was hier Ontvanger der Be
lastingen en woonde destijds in het perceel,
waarin thans de groentenzaak van dc lieer
Maas is gevestigd, hij was derhalve de
buurman van de heer Visser.
Voorts is de heer V. 20 jaar lid geweest
van de commissie, welke van advies diende
bij de beoordeling van aanslagen voor de
Rijksbelasting. Onder dit adviserende li
chaam ressorteerde een gebied groot: Texel,
Den Helder, Anna Paulowna, tot Schagcn,
Wieringen, Vlieland, Terschelling. Dan is
hij vele jaren bestuurslid geweest van de
wijkverpleging, dat niet lang geleden een
fusie aanging met het Witte Kruis. De heer
V. werd jegens zijn verdiensten benoemd
tot ere-lid van het W.K. Ver voor Minis
ter Drees zich populair maakte met het
door een ieder lang verbeide pensioen, werd
velen dank zij de bemoeiingen van de heer
Visser wekelijks een ondersteuning verleend
en wel gedurende de overgangstijd naar het
pensioen-voof-iederecn boven de 65 (z.g
ouderdomsrente). De uitkeringen van 3-
per week werden slechts uitgekeerd aan hen.
die in hun leven buitenshuis bepaalde dien
sten hadden verricht.
Er zijn altijd wel mensen, die hun be
hoeften, hun gebrek enz., liefst verzwijgen,
bewimpelen, ofschoon hun omstandigheden
alles behalve rooskleurig zijn. Voor die
„stille armen" vooral had de heer V. een
open oog en menigeen heeft zich wel eens
afgevraagd, hoe hij of zij toch aan die we
kelijkse uitkering kwamen! Deze gegevens
verschafte de heer V. ons niet zelf, gespeend
als hij is van de lust om op de voorgrond
te dringen, doch als hulde voor ook deze
zoveel tijd en zorg vereisende taak, maken
wij hierbij gaarne even melding van dit feit.
De heer Visser zuigt eens peinzend aan
z'n sigaar. Hij schijnt zijn gedachten te la
ten teruggaan naar het verre verleden. Hij
zegt met tintelende ogen: „Ik zou het best
nog eens over willen doen!!'
Ongetwijfeld voeren zijn mooiste herin
neringen hem ook wel eens terug naar de
vergaderingen van het Nut, dat veel goeds
heeft gepresteerd en de laatste weer wat
meer activiteit gaat ontplooien, gelukkig.
Van deze vereniging is de heer V. een halve
eeuw lang met een kleine onderbreking be
stuurslid geweest. Ook als secretaris was
hij vele jaren voor deze vereniging werk
zaam
Van Touwslagenj tot huis voor
ouden van dagen.
De heer Visser komt eerst goed op dreef,
als het wel en wee van het armbestuur ter
sprake komt. Wie aan het armbestuur denkt,
denkt aan ..Het Gesticht van Weldadig
heid", dat binnenkort zal worden omge
doopt in de schone naam ..Irene" Met in
gang van 1 Januari a.s. zal het armbestuur
worden opgeheven en in zijn plaats komt
het „Maatschappelijk Hulpbetoon" waar
aan dan ook „Irene's- zorgen worde.toe
vertrouwd Het armbestuur bestaat plm.
20 jaar „Jammer, dat er van het archief zo
weinig werd bewaard vroeger." zegt hij.
„Ik heb echter bij overlevering gehoord,
dat het „Gesticht eerlang Gen bierbrou
werij was, daarna een touwslagerij. Waar
thans de R.K. paardenstallen zijn gebouwd,
lag vroeger maagdelijk land. waar touw
werd geslagen. Die grond daar werd im
mers de lijnbaan genoemd.
Het bestuur van het Armbestuur bestaat
voor een derde uit Doopsgezinden, een
derde Protestanten en een derde Rooms
Katholieken. In Den Burg heb je twee le
den en drie regenten (daarvoor resp. 1 en
2) 1 regent aan Den Hoorn en 1 in Eier-
land. Er zijn vijf Doopsgezinde voorzitter
geweest. Sommigen hebben die functie
slechts 2 jaar uitgeoefend. Ook de heer C.
Stoepker, Eierland, maakt thans 40 jaar
deel uit van het bestuur. (Ook onze harte
lijke gelukwensen').
Het is mogelijk, dat die touwslagerij ook
armenzorg was. Voor 120 jaar had je wel
armenzorg op Texel, maar er was geen In
richting Er was hier en daar een klein ge
bouw, zo b v. in Oostérend cn Oudeschlld.
Ze zijn al jaren geleden buiten bedrijf ge-
'steld
Wijlen de heer D. P Bakker heeft zich
destijds beijverd om tot oprichting van een
nieuw gesticht te komen. U moet weten, dat
die pogingen op grote bezwaren stieten,
daar de gemeente niet bijzonder goed bij
kas zat zo'n veertig jaar geleden!! Toen het
oude gebouw niet meer werd gebruikt en
net nieuwe nog in aanbouw was, werden
de ouden van dagen ondergebracht in het
perceel in de Gasthuisstraat, thans bewoond
door de familie W van Heerwaarden. Er
waren toen acht verpleegden, het jaar daar
op (toen het nieuwe gebouw in gebruik was
genomen) hadden wij 30 verpleegden en
enige jaren later boekten wij een record
van 38
De opening van het nieuwe gebouw be
tekende een reuze vooruitgang Het was
dan ook geen wonder, dat de overheid wel
dra dit tehuis bestemde voor Noodzieken
huis. het had een centrale verwarming, een
badkamer, een goede wasgelegenheid en
toiletten. Voorheen waren de toiletten bui
ten het gebouw hetgeen voor de ouderen
natuurlijk, vooral winterdag, een grote han
dicap was.
Bij ons afscheid hebben wij de heer
Visser hartelijk gefeliciteerd met zijn
onderscheiding. Gaarne spreken wij
namens heel Texel de wens uit, dat hem
nog vele jaren zullen worden toegeme
ten en dat de zorg voor de hulpbehoe
venden steeds de volle aandacht blijft
houden van de gemeenschap.
