Cjroen TwartsJexeh in het harL, Een Protestants Christelijk Rusthuis Grote belangstelling voor de stichting van Vijfenveertig personen zullen er uitstekend pension vinden Ook dit kan l exel bereiken 1 5^ f 27.000 voor onze luchthaven „De Vriendenkring" bracht zwaar stuk uitstekend voor het voetlicht En het speelde prettig op het nieuwe toneel Voor de Middenstand WOENSDAG 16 FEBRUARI 1949 TEXELSE 62* JAARGANG No. 6297 COURANT Uitgave v.h. Fa Langeveld Sc De Rooy Boekhandel - Drukkerij - Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 Tel 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags Bankrek Rotccrdamsche Bank en Coöp. Boerenleenb. Postgiro 65 2. Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar Een stukje geschiedenis Reeds enkele jaren voor het uitbre ken van de oorlog werd door een com missie, gevormd uit de Doopsgezinde Gemeente, een plan uitgewerkt voor de bouw van een rusthuis voor ouden van dagen. De bekende architect, J. Hom stra, uit Wassenaar had liet project ge maakt voor een gebouw, waarin aan ongeveer 25 mensen onderdak kon nor den verleend. Op het moment, dat de maquette klaar was om den volke ge toond te worden, was het geionvmel van de naderende oorlog echter al zo sterk geworden, dat de aandacht en de werk lust verminderde en zo bleef het bij liet plan. Pas na 1945 gingen de mappen weer open en begon men opnieuw te rekenen, waardoor men echter niet op timistischer werd ten aanzien van de kans van slagei* In de kerkeraadsver- gaderingen werd no nu en dan, maar met grote hardnekkigheid geïnformeerd hoe de zaken stonden en of er nog voortgang was te melden. Langzamer hand werd het duidelijk dat dit een te groot brok was, 0111 door een betrekke lijk kleine groep verteerd te kunnen worden. Een nieuw initiatie! In September van het vorig jaar werd door de kertkeraad van de Doopsgezinde Gemeente besloten een brief te zenden aan alle kerkeraden van de protestantse genieenten op ons eiland met de vraag, of men bereid was een afgevaardigde te sturen naar '11 bijeenkomst in de Doops gezinde kerk te Den Burg, 0111 daar sa men van gedachten le wisselen over een tehuis, dat niet door een groep, maar door allen tezamen gedragen zou worden Deze vergadering slaagde en had als direct resultaat, dat, goed Nederlands, een commissie werd gevormd, die de mo gelijkheden zon gaan onderzoeken. Deze commissie heeft sedert September vele keren en uren lang vergaderd en weid het eens over de opzet. Zij durft lief 1111 aan. 0111 binnenkort met een circulaire in de openhaarheid te treden. Hoe Is de opzet? De kerkeraden van de zeven Hervorm den Gemeenten, van de twee Geref Kerken en van de twee Doopsgezinde Gxrfiêenten hebben alle een diaken af- g aardigd in de commissie van voor- ''"Sisiding. Deze commissie gaat aan- •uds een stichting in het leven roepen en daarna een raad van toezicht benoe men. I11 deze raad zullen twee afgevaar digden zitten van elk kerkgenootschap. Zij benoemen op hun beurt een bestuur van negen personen, van elk kerkgenoot- soliap drie en samen beheren zij de stichting en liet. tehuis. Voor wie is dit tehuis? Het wordt een protestants-ohristelijk tehuis, maar de statuten vermelden na drukkelijk. dat het huis toegankelijk is voor alien die zich in een algemeen-chr. sfeer thuis kunnen voelen. De aanvra gen moeten beoordeeld worden naar de min of meerdere noodtoestand waarin de persoon, die om opname verzoekt, verkeert. Door de enorme bedragen, die de ex ploitatie zal vergen men bedenke slechts aan de kosten van voeding en huishoudelijk personeel zal het on vermijdelijk blijken te zijn, de pension- prijs te stellen op een bedrag, dat op het eerste gezicht velen zal afschrik ken, nl. ongeveer f25 per week mini maal. Dit is echter in het geheel niet ongunstiger dan elders; in „Avondrood" op Terschelling zal de pensionprijs nl. variëren van f1300 tot f1600 per jaar. en te Koog aan de Zaan is de vraag prijs f 28 per week. Döor samen te werken met de Sociale Dienst van de gemeente Texel en met de diaconieën v de verschillende kerkelijke gemeenten, hopen we te bereiken, dat ook in finan cieel opzicht het Tehuis voor een ieder toegankelijk zal zijn. In het. gebouw zullen één- en tweeper soons zit-slaapkamers zijn met opklap- beddon en ook enkele zit- en slaapka mers. Waarom spannen de kerken zich hiervoor? Door de veranderde opvattingen in onze samenleving is de plaats, die de kerkelijke diaconieën innemen een ge heel andere en: veel ondergeschiktere ge worden Dat dit zo gegroeid is, is niet de verdienste van de kerken, maar een gevolg van een strijd op maatschappe lijk terrein, waardoor de menselijke in zichten en gevoelens langzamerhand ge wijzigd zijn. Niet in de laatste plaats konden deze sociale voorzieningen tot stand komen doordat ons arbeidsproces versneld is en rendabeler is geworden, hj Intussen houdt deze ontlasting van de kerken een'plicht in, om te zodken naar nieuwe mogelijkheden, om mede te hel pen dragen aan de noden van de sa menleving Maar al te lang hebben de kerken droogzwem oefeningen gehouden en liet is voor de kerk zelf en ook voor de wereld dringend geboden, dat zij zich eens te water gaan gegeven. Het is er tegenwoordig de tijd niet naar, 0111 tot de stuurlui aan de wal te behoren. Waarom een Rusthuis? Het Christendom is lange jaren in de gedachten van velen iets geweest, dat pas belangstelling verdiende als de jaren begonnen te klimmen eo.de nade rende dood 0111 aandacht begon te vra gen. Was het deze instelling die de ker ken deed besluiten om te proberen op Texel een Tehuis voor ouden van da gen te bouwen? Neen, niet in de eerste plaats, want liet christendom is de godsdienst van het leven, van de over wonnen dood. Als kerken en als chris tenen moeten wij gevoeliger zijn of wor den voor de noden van de samenleving. Die nood bestaat, voor ouden, maar ook voor jongeren. Van de laatsten wachten velen op een ondeidak voor het gezin, dat. zij willen stichten. Het lange wach ten tegenwoordig stelt zware eisen aan het door crisis en oorlog reeds zwaar beproefde moreel en het welslagen van hun huwelijk is met dit alles ten nauwste verbonden. En hiermee weer het geluk en de geestkracht va» de generatie, waarvan zij zich de vaders' en moeders zullen noemen. We weten allen wel, hoe moeilijk de vrede bewaard kan worden als meerdere gezinnen onder een dak leven en ook hoe moeilijk het is, 0111 kinderen op te voeden kamen met de grootouders. Dat gaat nu eenmaal te gen de natuur in en als men elk aan een eind trekt, scheurt men het kind in tweeën, wat grote schade aan het karakter kan berokkenen. De kerken zien dit alles met grote be zorgdheid aan en ze vragen met volle en gemeenschappelijke overtuiging al ler aandacht voor dit probleem, dat jong en oud aan gaat, Oplossen kunnen de kerken het niet, maar wel is het hun plicht de eis van het evangelie met lui der stem te laten horen, het: draagt el kanders lasten, Zwaar zijn de lasten van de ouderdom en van de jonge mensen en we hopen, dat het zo ver zat komen, dat als we langs de Zes komen in Den Burg, waar het tehuis komt te staan, het even door ons heen zal gaan: dat deden wij op Texel voor elkaar, omdat wü het evan gelie begrepen hebben. V. De drie protestantse kerkgenootschap pen op Texel, Doopsgezinden, Hervorm den en Gereformeerden, hebben de han den ineen geslagen om te komen tot stichting van een rusthuis, dat vermoe delijk aan ..De Zes" te Den Burg zal worden gebouwd. Dit huis zal voor iedereen toeganke lijk zijn, ongeacht de gezindte en even min zal hem of haar, die hier een rusti ge levensavond hoopt te vinden, worden gevraagd: „Is U wel lid van een kerk genootschap? Dit is een buitengewoon mooi stand punt en daarom hopen wij zeer, dat de pogingen met goede uitslag zullen wor den bekroond. Als de Texelaars zich achter de commissie plaatsen, belast met de, uitvoering van de plannen, behoeft aan het slagen niet te worden getwijfeld. En dit hangt af van de som geld, die Texel voor zijn Rusthuis over heeft. Bouwen is duur. Dit Rusthuis zal op 1' 300.000 komen. Rekenen wij op een Rijksbijdrage van f66,000.- in de bouw kosten dan moet Texel zelf voor f 234.000 zorgen. Dat lijkt op liet oog een enorm bedrag en dat is het ook, maar Texel kan zich thans ook in deze van zijn beste zijde laten zien! Texel is al menigmaal een voorbeeld geweest van solidaiiteit, waarom wij niet twijfelen of ook hier zal liet gewenste resultaat, worden bereikt, Men kar. steun verlenen door een gift ineens, door het verstrekken van een al dan niet rentedragende lening of een lening, wél rentedragend, maar latei- overgaande in een legaat, Binnenkort zal Texel zijn antwoord mogen geven op de vraag „Ziet Texel zijn belang?" Dan zal nl. per circulaire doel en streven worden uiteengezet. Meer dan ooit heeft ons eiland be hoefte aan een rusthuis. Heel wat ge meenten in onze provincie hebben reeds een dergelijke stichting in liet leven ge roepen, o.a. liet ex-eiland Wieringen! En eerstdaags opent, „West-Terschelling" er ook een. Een huis zal in een grote behoefte voorzien, dat weten wij allemaal. Wij weten, dar, vele ouden van dagen, die met allerlei moeite te kampen hebben De vliegtuigen worden steeds beter, maar ook steds gro- SN Jfc, ter en steeds snel- Ier! Daarom moet Xe onze luchthaven, die vroeger 36 ha. besloeg, tot 92 ha. wrorden vergroot. Dat kan de ge meente onmogelijk bekostigen. Nu be- roikt, ons het goede nieuws, dat, zowel Rijk als Provincie ons een handje willen helpen. Wellicht, zit, daar politiek ach ter, want welke hoge autoriteit zal niet eens een vlucht naar de vogels willen maken? Kosten f 180,(100, De totale kosten zijn geraamd op een bedrag van f180,000, waarvan het Rijk 40 pet, draagt. De overige kosten moe ien door de belanghebbenden woiden gedragen; liet is bekend, dat de KLM veel interesse toont. De Kamer van Koophandel geeft een subsidie van f 2500, doch de gemeente Texel als voor naamste belanghebbende komt er met deze steun nog niet. Ged. Staten stellen nu voor een bijdrage te geven van f 27000, zijnde 15 pet. van het begro tingsbedrag. In de voor de eerste jaren verwachte exploitatiekosten van f1500 ner jaar zou de provincie nok 15 pet wil len bijdragen, terwijl het Rijk zidli voor 40 pet, garant stelt. Hieruit blijkt dus, dat Texel flink op weg is! Men verwacht, dat het vliegveld in 1950 in gebruik zal kunnen worden genomen. LENTEBODEN! I11 de Noord Oost Polder zijn bij het opruimen van rietbuiten nesten met jonge hazen gevonden. FANFARECORPS DEN HOORN De uitvoeringen van D.E.K. liet fan farecorps van Den Hoorn, zijn bepaald op Vrijdag 25 en Zaterdag 26 Februari. FEESTAVOND S.V. „DE ZWALUW". Vrijdag 18 en Zaterdag 19 Februari a.s. hoopt S. V. „De Zwaluw" te Den Hoorn in „Loodsmanswelvaren" een op voering te geven van het bekende to neelstuk „Tot wederdienst bereid". (Zie adv.) AANBESTEDING. De bouw van hoeve S. Wuis, liet Noorden, weid aanbesteed door Archi tectenbureau Joh G.\ Brandsteder én N. Schermer. WANNEER MOET IK NAAR HET DISTRIBUTIEKANTOOR? Na-uitreiking levensmiddelen- en l'abakskaarten op Donderdag 17 Febr. tussen 9-11 uur. In verband met textieluitreiking kan er op andere uren geen na-uitreiking zijn. GOEDE BURGERZIN. Nadat de Gemeente het „Achterom" tussen Wilhelminalaan en Weverstraat van een nieuw wegdek had voorzien, vonden de buurtbewoners, dat de®? ver betering moest worden gevolgd door het aanbrengen van een lichtpunt De ge meente kon hiertoe evenwel niet over gaan, omdat er zovéél „aoliteroms" zijn. De buurt heeft daarop zelf voor een flinke lamp gezorgd. Deze actieve buurt heeft voorts plan nen tot aanleg van een speeltuin, Ad- haesiebetuigingen kunnen worden ge zonden aan F F. Gerritsnia, Wilhelmi nalaan 45 {tel. 235). Wie stelt een ter- reiittje beschikbaar? Er kunnen heel wat kinderen wordjn blij gemaakt! „Wantrouwen" zo luidde de titel van het toneelstuk, van K. H. Spijkman, dat Vrijdag en Zaterdagavond door „De Vriendenkring" van Den Hoorn in Loodsmanswelvarcn" voor het voetlicht iverd gebracht. Belde opvoeringen geno ten grote belangstelling. De heer A. de Leeuw opende de avond en wees er op, dat het stuk veel van de spelers (speelsters) zou eisen. Met des te meer genoegen hebben wü dit verslag gemaakt, want „De Vriendenkring" ver dient hulde én voor de moed, zulk een zwaar stuk op haar reportoire te plaat sen, én om de uitstekende vertolking. Het is niet de gewoonte, dat de redac- tiestaf iemand uit zijn eigen gelederen afvaardigt naar elders, waar ten slotte een correspondent zijn taak verstaat, maar niemand zal het ons euvel duiden, dat dit de laatste tijd toch nogal eens gebeurt. Het -kan geen kkvaad de „bui- tendorpen" eens aan het werk te zien. Nog maar al te vaak wordt Den Burg op de voorgrond geplaatst. Goed, dit is liet dorp, waar de meeste huizen staan, het is liet- centrum van de handel en heeft als zodanig en: streepje voor bij de ande re dorpen, maar dat neemt niet weg. dat kunst en wetenschap elders even hart stochtelijke vrienden tellen als in de „hoofdstad". Wjj schreven reeds- over de ton'el verbetering in „.De Toekomst" te De Koog, welnu, ditmaal mogen wjj de heer Rotgans een pluim op de hoed steken wegens het sparen van moeiten noch kosten 0111 ook zün toneel te verfraaien. Ajs je je het oude herinnert en thans 't doek wederom ziet wegdeinen, ligt daar een luxe ingerichte salon, die het. visi oen van menig paartje met trouwplan nen zal verhevigen! De Vriendenkring viel de eer te beurt het toneel in te wij den met Wantrouwen", waarvan d - in houd was: Brandstichting? De fabiikant Herman Ier Horst (S. de Waal) heeft tegenslagen gehad, hij vreest, 'n faillissement. Ten einde raad gaat hij speculeren, doch verliest. Zé- veel, dat hij geen raad meer weet. Hij vindt het beter zijn vrouw (mej. M. Lap) onkundig te laten van de slechte gang van zaken, maar toch moet lpj haar be ïnvloeden opdat de privéuitgaven dras- reikhalzend uitzien naar een Rusthuis. Wie op Texel is geboren en getogen, wil er tot zijn dood toe blijven wonen. Enkelen hebben door afwezigheid van een Texels Rusthuis, zich op het vaste land moeten vestigen. Totstandkoming van het tehuis is ook van belang met het oog op het wo ningvraagstuk. Immers kan het aan 45 personen een plaats bieden, zodat dan verscheidene woningen vrij komen voor jongeren! Hoe groter de som, die Texel bijeen brengt, hoe lager de lasten zullen zijn en hoe lager dus ook de pensionprijs gesteld kan worden. tisöh worden beperkt en dat bevreemdt mevrouw natuurlijk zeer, daar zij tot nog toe steeds in weelde mocht baden. Zo ook hun charmante dochter Paula (mevr I.ap-Schrier) die de weigering van haar papa om tiaar ter gelegenheid van een feestje een nieuw japponnetje te schenken („Al weer één?") opvat als plagerij. Maar het spel wordt bittere ernst*als op zekere dag de fabriek in vlammen opgaat,. Al spoedig v erdenkt de brand verzekering de fabrikant van brand stichting en dat wordt hem duidelijk ge maakt door twee inspecteurs der mij. (Tli. Bakker en B. Rotgans). De fabri kant voelt zich hevig beledigd, maar de inspecteurs achten het zaakje niet zui ver, doordat de goederen drie maanden voor de ramp v oor een halve ton zwaar der verzekerd werden. Het slot (van het le bedrijf) is, dat de politie (Th. Bakker en B. Rotgans we derom zich in de aangelegenheid mengt en de fabrikant arresteert By liet af scheid van zijn familie wil zijn vrouw, die waarschijnlijk haar man ook ver denkt, niet veel van hem weten, haar houding doet hem echter vermoeden, dat zij nog te diep onder, de indruk is van liet gebeulde. Zijn dochter probeert haar vader uit handen van de rechter te houden en als dit niet gelukt, neemt zij een scherpe houding tegenover de ster ke arm aan. Zü gelooft geen ogenblik in brandstichting. Het duurt gelukkig niet lang of de onschuld van haai va der wordt, bewezen, als een dronkaard (A. Lap) over de brand gaat brallen en zichzelf „ophangt". De situaties in den huize Ter Horst zijn inmiddels sterk gewijzigd, want Paula heeft haar verloofde (M. de Hoog) de bons gege ven. omdat hij de schijn gewekt had. dat éók hjj haar vader niet vertrouw de. Hij wil verzoening, maar dit lukt hem niet. Toch krijgen wij twee ge lukkige paartjes aan het slot, want een vroegere employé van Ter Horst (A. de Leeuw! weet het hart. te veroveren van Paula; Ter Horst en diens echtgenote vergeven elkaar alles en gaan bouwen aan een nieuw gelukkig huwelijksleven. Het spel. „Wantrouwen" is ongetwijfeld een van de beste uitvoeringen geweest van „De Vriendenkring", die in het begin van de oorlog werd opgericht. De lieer J. Kiljan had voor deze op voering zijn rol wegens familie-omstan digheden moeten afstaan. Het tot dhr S. de Waal gerichte verzoek de heer ICiljan te willen vervangen kwam misschien wat laat, maar voor hem, een geroutineerd speler („Miilionnair tegen wil en dank", zullen wij nooit vergeten evenmin als de honderden badgasten!" was dit blijkbaar geen bezwaar: hjj gaf een keurige creatie in dit zwa re stuk. Er werd veel van hem ge vergd. Hij moest de onder zware lasten gebukt gaande, dag en nacht met pro blemen worstelende fabrikant type ren. E11 daarbü moest hij tegenover zün Voor de aanvang van de 3e cursus avond van dhr Bibo heeft dhr G. v. d. Kooi, voorz. van de Alg. Texelse Mid- denstandsver., in enkele woorden steun aan deze stichting gepropageerd. „De middenstanders zien met bezogrd- lieid de toekomst tegemoet. Tal van machten zün bezig om hun positie te ondermanen. Het wordt daarom tü'd, dat zij de handen ineen slaan om door ge meenschappelijke reclame en propagan da liet bestaansrecht en de economische betekenis van hun bedrijven te verde digen. De Kon. Middenstandsbond, de Ned. Kath. Middenstandsbond en de Chr Middenstandsbond hebben thans 'n „Stichting Reclame v. d. Middenstand" in het lei en geroepen. „Indien wü allen, groot en klein en ivaar we ook zijn gevestigd, hieraan medewerken, zullen wy een niaoht kun nen ontwikkelen, die sterker zal zijn dan die van het grootbedrijf en de coöpera ties". aldus schrijft de Raad van Be heer van de „S.R.M." in een keurig ver zorgde circulaire, dezer dagen onder al le zakenlieden verspreid Ter financiering van de organisatia is door de drie bonden reeds een stidh- tingskapitaal bijeengebracht. Maar voor een voortte zetten reclame-campagne is de voortdurende steun van de mid denstanders zelf nodig. De basis-bijdra ge tot deelneming aan de actie is laag gesteld, nl. f 7,50, Dit is een minimum- bydrage en men hoopt dan ook, dat de flinke middenstander bij het invullen van de ingesloten deelnemerskaart voor een vijf- en meervoud van de basis-bij drage zal intekenen. dochter dc levensblije papa van vroeger voorwenden. Dat is geen makkelijke taak, zoals elk karakterstuk routine en talent vei eist. Dat kan ook gezegd wor den van de rol, die mej. M. Lap was toebedeeld: zü werd meegevoerd in de conflicten en de steeds wisselende situa ties vroegen liaar volle begrip van de kleureh, waarmee de auteur zjjn figuren had geschilderd. Twijfel, hoop, onbe zorgdheid. dat alles vroeg rake uitbeel ding en mej. Lap wist in alle scènes de juiste toon te treffen. Mevr. H. Lap-Schrier had dankbaar der rol: het hupse mtiske, dat nog leeft in een wereld van rozengeur en mane schijn. Voorlopig tenminste, want naar mate liet verhaal rijpt, rijpt ook haar levenswijsheid en vaak zien wjj haar in echt verdriet om wat haar vader wordt aangedaan. Odk haar spel ge tuigde van 'n goede opvatting. Dat had den wij trouwens wel verwacht, waar zij deze avond niet voor het eerst optrad: ook zij heeft reeds heel wat lauweren geoogst en de regisseur (ditmaal speel de men zonder diens supervisie!) durft haar vera 1 ïtwoord el ij k h eid op te leggen Dan de heer A. de Leeuw. Ook een oude kracht en zijn spel kon eveneens zeer voldoen. Een rake, ongekunsteld vertolking, waarvoor eveneens heel wat begrip kwam kijken Dhr M, de Hoog willen Wij als een prima kracht roemen De tot over de oren (en daardoor wat onzeker van zichzelf zijnde) verliefde jongeling, die danig in de put raakt als zün uitverkorene geen prijs meer op zijn gezelschap stelt. En dan mej. I. de Wit! Zü demon streerde deze aiond, hoeveel je kunt maken van een zgn. bijrol. Want ten slotte is een dienstbode ook niet veel meer dar. een figurante. Wij hebben smakelijk gelachen 0111 haar optreden Hoe zij de oude werkster (mevr. A. Klk- kert-Bloni) in liet ootje nam, hoe zij het „ging geloven" en als '11 toonbeeld van luiheid mei een strootje op de divan kroop Zij wist het publiek danig aan het lachen te maken. En dat was In dit stuk juist van belang. Want de schrijver heeft de dienstbode niet voor niets een nogal in liet ook lopende plaats gege ven! Het stuk immers heeft veel drama tische ogenblikken en als bij een na jaarsstorm kan een scheut zonlicht won deren doen. Dhr A. Pool was „af" als kantoorlo- per. Een enkel gebaar, een in de juiste toon geuit woont en zie: het geheim, waaraan ook bv. een Oor Ruysch zijn triomphon te danken heeft! Dhr A. I.ap was het type van een „vervolmaakte" dronkaard. Toen-ie de kamer liinnenstrompelde hielden wü ons hart vast en vreesden wij ieder ogen blik een buiteling over het rooktafeltje (maar misschien heeft de sehryver dit nog op het laatste moment weten te ver mijden!). Knap gedaan, Schiedamgan- ger! Mevr. Kikkert-Blom was als oude werkster ook goed op dreef. En tenslot te B. Rotgans en Th. Bakker, die de uit het goede hout gesneden inspecteurs bleken, met evenveel lof voor H. No ble, een guitig type. De grime was door dhr IJ Veenis verzorgd. Prima, het nieuwe tonoel waardig. Er was beide avonden bal na. De eer ste avond lag de gemiddelde leeftyd van de bezoekers denkelijk (niet boos wor den) een jaar of tien hoger dan Zater dag, toen de musici, de heren Vlas en Siesling de Muze voor een ei-volle zaal mochten dienen. W.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1949 | | pagina 1