Cjrocn cZwartsJexels in het harL,
Draineerploeg speelt met zware
kleigrond van vliegveld „Texel"
Storm speelde met bunker
Door Duitsers bevolen vergroting werd
bar slecht uitgevoerd
U.D.I. bracht donateurs genotvolle avond
"/OENSDAG 16 MAART 1949
62e JAARGANG No. 6305
;T E X E LS E® COURANT
lorjtgave v.h. Fa Langeveld Dc Rooy
LlUlpekhandel - Drukkerij - Bibliotheek
)en Burg Texel - Postbus 1 1 - Tel. 11
ml
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Banlcrek Rotcerdamsche Bank en Coöp. Boerenleenb.
Postgiro 65 2 Abonnementsprijs f 2,4 5 per halfjaar
Eierlund zit potdicht. Na een zon
oorstraalde ochtend, heeft een zware
evelbank heel Texel opgeslokt. Toch
_aan wij vandaag naar ons vliegveld,
ander ticket weliswaar, want het zal
og wel even duren eer de eerste ma-
hine er aan de grond kan worden ge-
et trouwens al had Je vandaag het
toolste terrein van de wereld, wat moet
daar beginnen met die mist?
Ons vliegveld heeft op het ogenblik
ze belangstelling in verband met de
'ïrkzaambeden, die daar worden ver-
ieht. Een reuze karwei, want het wordt
.1,2 ha. Dai is bijna driemaal zo groot als
et vorige! Maar u weet dat 'n Constel-
ition 3x zo groot is als de toestellen,
.jJe bij de opening van ons vliegveld in
i)37 hier neerstreken. Nu zullen wij niet
,a]e eerste de beste dag een Constellation
p Texel krijgen, daarvoor zou je enor-
IW
Ml
Bram Blom in actie op de tractor
0*
te startbanen moeten aanleggen, maar
ft luchtvaartdeskundigen denken ver-
er en de toekomst heeft nu eenmaal on-
ekende mogelijkheden naar het schijnt.
Allereerst willen wij een kijkje ne-
Sjen bij de demonstrerende greppeldrai-
.^éerploeg. De heer C. Keijser komt de
Br toe, de eerste te zijn, die op ons
Band met zulk een gevaarte voor de
ig komt
)o Een gevaarte! En of, maar die akeli-
0Ie mist omhult alles en wanneer wij
oifgens op het Schoolweggetje staan heb-
en wij geen flauw idee, welk pad wij
e^n weer moeten nemen om die ploeg
nj bereiken: mist en nog eens mist!
■r|Er stop', een luxe wagen. Het Hoofd
iuan onze gemeente, burgemeester Re-
luorst en de Directeur van Gemeentewer-
jen, de heer J. Thiesse zijn even naar
j ,ierland gekomen om zich op de hoogte
stellen met de gang van zaken en die
jjjroemde ploeg eens in werking te zien.
jpC.Waar zit-ie" wordt ook door hen ge-
j faagd, maar niemand kan er antwoord
fl geven.
iijDan slaan wij maar lukraak een land-
ad in. In de verte staat een dragline.
-Iet de regelmaat van een uurwerk heft
ij zijn lange arm op, laat een bak neer-
loffen om hem een moment daarna met
ïn halve kub. meter klei en modder
mhoog te brengen en vervolgens te
_ieperen in de laadbak van een dum-
er. Jan Jannes, een van de chauffeurs,
eeft schik in zhi baantje: er is actie en
oiog eens actie en daar houdt hij van.
2 Hier is werk aan de winkel, want er
zaoet een vier eu halve kilometer lange
aioot rondom het veld worden gegraven
je bemalingssloot en de scheidings-
eoot), Verderop staat een zgn. bulldo-
aêr, die ingeschakeld zal worden bp het
ijaliseren en hier en daar zijn kleine
roepjes arbeiders met schoppen in de
te'eer. Totaal werkt er een 40 man.
,Vi'Dan vinden wij de draineerploeg
le
vl „Gelukkig niet!"
2 Bram Blom is op de zware tractor ge
glommen, die aan de draineerploeg is
leekoppeld. Een paar manoeuvres, daar
iep „de bok" en de rupsbanden trekken
m, ze trekken aan op de zware kleibo-
[sBm, die in een blauwig waas over de
ïaolder ligt, de bodem, waaruit al hon-
:i®rd jaar lang goudgeel graan is opge-
eBhoten en het lied heeft geklonken van
itn zichter, later de ratelende geluiden
oio de zelfbinder en thans ronkt en
id|fomt er de greppeldraineerploeg.
Burgemeester Rehorst en Directeur van
Gemeentewerken Thiesse volgen, Inge
leid door Hoofdinspecteur Van Wel, a.d.
rand van een zo Juist gegraven drai-
neergreppel de verrichtingen van de
draineerploeg.
Wij staan hier op een proefvelden
de proof slaagt uitstekend! Met een
gangetje van drie en een halve kilome
ier per uur loopt de tractor over het ter
rein, de ploeg snijdt de aarde, krult haar
0111, gooit haar óp en laat een zeventig
c.m. diepe greppel achter. Naar onder
loopt, zij smaller toe tot 30 c.m.
Het is een fenominaal gezicht, zó zie
je nog niks, zó ligt daar een prachtige
geul, waarin de buizen kunnen worden
gelegd. Een paar arbeiders lopen hoogst
geinteresseeerd mee: „Dat gaat prach
tig"!
„Hoe ging het de vorige keer, in 1936
met de aanleg van het eerste vliegveld?"
„Toen ging alles met de schop!"
„Was jij daar ook bij?"
„Gelukkig niëtl"
Werken is voor de domme, wordt er
weieens gezegd, maar deze arbeider
heelt dik eelt in de handen en aan zijn
stap zie je dadelijk dat-ie het luie zweet
allang kwijt is! Hij zal die opmerking:
„Gelukkig niet" wel als een grap heb
ben bedoeld.
Overigens ben je inderdaad nog lang
niet te benijden als je met de schop aan
de zware klei moet scheuren!
De draineerploeg heeft de eerste we
ken volop werk, want er moet een drai-
neerbuizenstelsel worden aangelegd van
totaal achttien kilometer lengte! Daar
gaan zo'n zestigduizend buizen in. De
rijen komen op 48 meter van elkander
le liggen.
De proef wordt voortgezet. Burgem.
Rehoist, de heer Tiesse, Hoofdopzichter
R H. van Wel en de opzichters Zomer
maand en N. A. Komen volgen de ver
richtingen nauwlettend, het is iets
f Je dragline hapt onverzadigbaar voort.
Met een gang van 3,5 km. per uur snijdt
de ploeg zijn zware ijzers door de klei
grond. 3,5 km. per uur, dat ls dns 3500
meter per 3000 seconden of iedere secon
de één meter! Hoeveel mannetjes-met-
schoppen moeten daar tegenover staan?
De heer Schoorl, die als firmant van Fa.
Jb. de Graaf dit werktuig heeft gecon
strueerd, is terecht trots op het uitste
kende resultaat.
nieuws voor de bestuurder, het is een
heel verschil met het gewone ploegwerk.
Vervolgens worden de greppels weer
dichtgeschoven, ook dat gaat machinaal
én vliegensvlug.
Sabotage
Ergens op een verlaten plek van het
vliegveld zijn twee werklieden bezig met
het steken van zoden. Misschien hebben
zij er al honderdduizend in hun leven
gestoken om er de vermaarde tuunwaol-
tjes uit op te bouwen of te herstellen.
Hier spreiden zij hun talent ten toon ten
behoeve van de egalisatie van het ter
rein. De Duitsers hadden het complex,
waarvau ook dit perceel deel uitmaakt,
bij het kleine vliegveld betrokken, maar
aan de egalisatie hadden zij weinig zorg
besteed. Als het maar groot was, dat
wekte indruk!
Aan het Texelse vliegveld hechtten zij
blijkbaar enorme waarde als strategisch
belangrijk punt en nauwelijks hadden
zij de hakenkruisvlag op Texel geplant,
of het bevel werd gegeven om het lucht-
haventje te vergroten. De Basaltmaat
schappij requireerde honderden arbei
ders. Amsterdamse stratenmakers ver
toonden hun kunsten en alom zag jc le
ven en bedrijvigheid. Alles liep kris
kras door elkaar, en kris-kras kwam ook
een groot gedeelte van het buizenstelsel
door het land te liggen. De Duitsers
hebben daar blijkbaar geen erg in ge
had, maar nu de betonnen riolering
moest worden opgebroken, kwam de
aap „sabotage" uit de mouw. Sa
botageIn ieder geval is het een
schromelijk abuis geweest.
„Het lijkt wel of daar een slang ligt"!
merkt Hoofdopzichter Van Wel op, als
vvii de honderden betonnen buizen be
kijken, die uitgegraven zijn, een zigzag
gende figuur van in sommige gevallen
nog wel bruikbaar materiaal.
Er ligt een paar km. van die zware
betonnen buizen, variërend van 60 tot
10 cm. middellijn. Het opgraven is een
heel werk Volgens de voorschriften
dienen zij hecht aaneen te zijn gemet
seld, maar wij ontdekken nota bene bui
zen, die op vijf en meer cm. tussen
ruimte van elkander zijn gelegd. Op
zichter Komen vertelde ons nog het
krasse staaltje, dat er soms over een
100 m. helemaal geen buizen te vinden
zün! Of die er nooit hebben gelegen?
Voorts is er destijds een onnoemlijk
aantal kleine rode draineerbuisjes in de
grond gestopt, maar die kunnen onaan
geroerd blijven: de draineerploeg heeft
er geen hinder van
Tegen het rijpen van de middag krijgt
de zon meer praats, na een hardnekkige
strijd weet zij de mist te verdrijven. De
boerderijen rondom tonen hun donker
rode daken of de oude vertrouwde riet
bedekking. Vogels wieken op, een leeu
werik waagt een triller,, maar een roof
vogel jaagt hem weg. Ook de kievit
is present. Al weer terug? Of niet weg
geweest met deze zachte winter? Wulpen
trekken met hartstochtelijke roep over,
lionderden spreeuwen maken het geruis
van de massale vleugelslag.
Vogels van allerlei aard. Maar geen
KDM-vogels nog 16-2-'49
INGEKOMEN PER90NEN.
Joannes J. Govers en echtg., v. Ne-
derweert, Bosserstr. C 129a n. E 123.
Johanna Aarsman v. A'dam, Brederode-
straat 12-1 II n. De Cocksdorp 1. Petrus
M Kempen en eehtg., v. Oploo ca., B
123 n. C 118. Cornelia F. A. van Rooü,
v. A'dam, Rijnstr. 18 I n. K 48b. Leen-
dert Bos v. Woerden, Utrechtsestraat
weg 81 n. Schildereind 47. Marigje van
Tuijl, v. Leiden, Munnikenstr. 32 naar
K 30. E. H L. Hamerslag v. Haarlem,
Allanstr. 85 n. De Koog 2.
VERTROKKEN PERSONEN
Pieter Bakelaar en gez. v. C 101 naar
Koegias 53. Cornells Koopman en Aag
je Tuinder v Warmoesstr. 60 n. Anna-
Paulowna. Cornelia J. Smit v. H 104 n.
Indonesië. Cornelia M. Barhorst van C
10 n. Rauwerderhem, Irnsum, Grouw-
sterweg 109. Johannes G van Andel en
gez v. C 118 n. Aalsmeer, Hornweg 24a.
Albertje Pertien v. De Koog 11 n. En
schedé, Glanenbrug, Rijksweg 61.
TEXELSE MARKT.
Den Burg, 14 Maart. 1949. Aangevoerd:
6 koeien f500660. 10 schapen f60- -
80. 2 biggen f 5675. Voor de levering:
53 n. kalveren.
Van wat de storm heeft uitge
spookt hadden wij wel een vol
ledige fotopagina kunnen bren
gen. Wij hadden naar Oude-
schild kunnen trekken om de
overspoelde haven te fotografe
ren, wij hadden de camera aan
de beruchte Noord-Oostpunt
kunnen opstellen, wij.... over
al had je de poppen aan hel
dansen.
Ook aan het strand. Hier
naast ziet u een plaatje van een
bunker bij het Westerslag, ge
nomen vóór de storm. Een jon- i
ge jutter is er bovenop gekro-
kropen um de zee te overzien in
de hoop iets in bet woelende
water te ontdekken
De fundering is voor een
derde ondermijnd, er kunnen
wel vijftig man onder schuilen,
doch daar het <*een bijzonder
juttersweer was, konden wij
slechts één figurant charteren
en als u goed kijkt ziet u een
glinip van zijn hoofd (zijn zwar
te kleren gaan verloren tegen
de donkere achtergrond
„Hoe lang zou-ie het volhou
den?" vroegen wij ons af.
„Die staat er over drie maanden nog
wel!" meende een van onze medewer
kers. Daar er niemand zo schrander
was om dit gezegde af le kloppen, kwam
het noodlot de bunker spoedig belagen:
in de nacht, waarin Februari en Maart
elkaar de estafette overhandigden en
de laatste verder snelde in de onmete
lijke ruimte van de tijd, werd de bunker
door de woedende golven overvallen en
toen bij liet krieken van de dag de eer
ste meeuw langs de ebljju scheerde, zag
hy hoe de bunker op het strand was ge
smeten. De zee had doodeenvoudig mei
de duizenden kilo's beton en ijzer ge
speeld, zoals een kind met de blokken
doos omgaat.
Bij paal 12 heeft de „Chinese Muur"
ook een veer gelaten. Hij is zwaar ge
kneusd en de bunkers daar liggen her
en der verspreid. Een chaos. En daarom
hopen wij, dat Waterstaat ook hier spoe
dig de laatste resten van de Westwal!
zal opruimen.
Verheugend is het bericht, dat er op t
Een bunker aan hel Westerslag voor
de storm
strand van De Koog bij zeer lage water
stand hard wordt gewerkt aan het op
ruimen van zware betonnen obstakels.
Ze zitten zeer vast en moeten na het
doorknippen van de ijzeren verbinding
poot voor poot worden opgeruimd. Eerst
worden zij losgespoten en dan is 't woord
aan een tractor (Gebr. Kunst). Het kar
wei vindt evenwel vertraging door de
tegenwerking van de wind die zelden uit
de gunstige oosthoek komt.
Er zijn achter De Koog al negen vau
die dingen opgeruimd, maar er zitten er
nog 21. In totaal zijn er tussen paal 17
en 21 vijftig 'aangetroffen.
Ze doen Waterstaat geen kwaad, maar
wel... de badgasten, van wie er vorig
seizoen enkelen met lelijke schrammen
pp hun mooi-gebruinde huid Texel ver
lieten.
Kan onze V.V.V. de mannen van de
Waterstaat niet een premie toekennen,
bv. in de vorm van een „Kees Boontje"
en „Goud Boltje", voor het verwijdereu
van iedere sla in de weg?? Hui
en diezelfde bunker, nadat dc storm was uitgeraasd.
Wanneer je als peuter van een jaar
of zes voor bet eerst 'n pen-metrinkt
omklemt hoef je niet bang te zijn, dat
de schooljuffrouw je onder handen
neemt als een lelijke inktvlek het maag
delijk papier besmet. De juf blijft vrien
delijk, je mag het nog eens over doen!
Maar, oh wee, als je in de hogere klasse
zo'n zonde bedrijft Dan moet je wat
horen
Zo dient liet ook met de reactie van
het publiek bij een toneeluitvoering te
staan. Het zou te dwaas zijn om een
piepjonge club dezelfde maatstaf aan te
leggen als een geroutineerd gezelschap,
dat beslist geen vlekje meer mag laten
vallen, maar vakwerk dient te leveren.
Dat laatste heeft „U.D.I." gedaan en
daarvoor onze hulde
Vijftig jaar trainen legde Vrijdag
avond in „De Oranjeboom" prachtig rijp
spel als een kostelijk offer aan de voe
ten van Apollo. Er werd met volle over
gave gespeeld, zó dat bet. publiek werd
meegenomen.
Het was geen schande, dat hier en
daar tranen werden weggeveegd, toen
De Schande" voor het voetlicht werd
gebracht, want ontroerend waren de
scènes, waarin „Lien" (mej. S. Rietsema)
door haar zelfzuchtige vader een le
lijke ouwe boer (A. Poel) werd afge
snauwd. Als een hoopje onbegrepen ver
driet blikte zij dan in de wereld, die een
paradijs kon zijn, maar haar een bron
r an ellende bracht.
Toch blijft liet niet steeds donker in
haar leven: Daarvoor zorgt wel de vro
lijke, opgeruimde „Truus" (mevr. Ten
Hool-Van Meurs), die verkering beeft
met „Jan" broer van „Lien" (E. de Lan
ge). „Ber, je mal, kop op wat kan jou
die ouwe schelen, ik wou, dat ik er bij
was geweest, ik had hem wel de waar
heid verteldlll" Daartoe krijgt ze al
spoedig gelegenheid en dan geeft ze
haar a.s. schoonpapa de volle laag. Zo
kwam er weer licht en lucht en vrolijk
heid in dit stuk met zeer veel ernst.
In zijn openingswoord had de voorzit
ter, de heer A. v.d. Meulen, verteld, dat
mevrouw Vrijdag-Keijsei' wegens griep
de rol van Truus mioest overgeven. ledei
die 't stuk heeft gezien, begrijpt dat het
bestuur onmiddellijk een remplaqante
zag in mevr. Ten lïool-van Meurs, die
wederom als regisseuse haar medewer
king verlenen zou. Welnu, iedereen zal
het met ons eens zijn, dat mevr. Ten
Hooi uilstekend heeft gespeeld. Mevr.
Ten Hooi heeft de toneelschool niet ver
geefs bezocht! Wij kunnen scherp zijn
in onze crltiek, maar wij kunnen niet an
ders vragen dan: lezer help ons de
schijn te vermijden, dat wij goeie maat
jes zouden willen blijven met onze tand
arts
„Truus" was de vrolijke fabrieksmeid,
die maar meteen zei, hoe zij over een en
ander dacht, Het was een noogst be
langrijke rol, zo één, die het stuk kan
doen slagen of falen.
Laten wü er niet meer van zeggen dan
„Truus" inderdaad werd uitgebeeld, zo
als de schrijver heeft gedacht.
„Lien" 's creatie was eveneens in
goede handen. Wij waren zeer verheugd
dat zij zich in UM zo uitstekend thuis
voelde en nu gaat zij het eiland weer
verlaten!
Ook mej. D. Zoetelief wordt Texel on
trouw, omdat zij een ander trouw is ge
worden
Wie zullen de vacatures vervullen?
Enfin, „Lien" heeft haar Texelsp tijd
goed besloten.
„Jan" had als zoon een rol, waarvan
veel te maken viel. En dat heeft hij ook
gedaan, maar soms ontbrak het felle
contrast in stem en gebaar. Zo bv. als
hij hoogst verontwaardigd moest uitroe
pen: „Dat is gelogen!" Wéét, bjj deze
critiek wat wij in de aanhef schreven!
Een vergeten uitroepteken is geen inkt
vlek!
De harteloze boer Hein Smolders
werd zuiver vertolkt. „Hein" kan het.
Hij heeft geen moeite met tekst of ge-
haar. „l'inus" was de goeie baas, dis
vooral sterk was, toen hij opkwam voor
de miskende „Lien", die zozeer door de
jonker was beetgenomen en met haar
baby voortdurend op de meest kwetsen
de wijze door vader en broer werd ge
hoond. Die „Tinus" kon niet beter, toen
Ilij, gebogen over de wieg. de liefste
woordjes tot de zuigeling fluisterde.
De kleinere rollen werden door mej
Zoetelief, Th. Witte (de landheer) G.
Bakker (de Jonker), II. Room (een ou
we boei), mej. Zoetelief (een ten huize
van de Jonker wèlopgevoed meiske) en
A. Geus (een geslaagd type van een
veekoopman en C. v.d Kool (een vee
arts) goed gespeeld.
Ten slotte noemen wij nog de mede
werking v. W. Boon enC.de Wit die als
twee lotelingen even de boel op stelten
zetten en later opnieuw op de planken
kwamen als twee ontaarde jongelieden.
Wjj zouden de heer Ton van den Heu
vel tekort doen als wij niet even ge
waagden van de uitstekende grime. Eer
ste klas werk!
Hel U.D.I.-bal was weer knal! Jaap
Kwak en zijn staf verzorgde de muziek.
De animo was groot en om een over
volle zaal te vermijden werd iedere cava
lier een kleurtje op de revers geprikt.
Origineler zou zijn bet laten dansen
naar de kleur van de kleding, wat elders
rnet veel succes wordt toegepast.
