-T
Cjrocn wartsJ~exels in het harL,
E
Brengt de toekomst vereniging van
Texelse polders?
LENTE
Geef ze de ruimte
Jan Trap vierde zijn honderdste
verjaardag
Saterdag 19 maart 1949
)om
Kindje verkouden?
AM
1
- y
Als de Schoonmaak
sTEXELSE
IS J
rex»
•e b
dmi '"«avc v *-an£eve^ Dc Rooy
oekliandel - Drukkeri| - Bibliotheek
ïrO{ >en Burg Texel Postbus 11 Tel. 1 1
on
irdi
aeei
apii
esti
vei
hi
Ra
(ill.
62e JAARGANG No. 6306-
COURANT
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek Rotcerdamsche Bank en Coop. Boerenleenb.
Postgiro 65 2 Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
pei
,Het beste was om van heel Texel één
tersc-liap te maken, zoals men dat in
lordholland ook heeft gedaan („Wa-
schap Hollands Noorderkwartier"),
us een ingezetene, die in polderkwes-
s geen oifbekende is en wie wij om
onderhoud hadden gevraagd naar
nleiding van de Donderdagavond
or de ingelanden van de polders Koog
Eversteknog gehouden (en nu wjj dit
wijven te houden) vergadering om te
•testeren tegen het met grote nieei-
rheid van stemmen genomen besluit
n de Dertig Polders om de lasten van
iog en Bverstekoog te verhogen van
,5 tot 100 pet., omdat die polders in
loop der tijden dank zij bewatering
I. in vruchtbare gronden zijn her-
'jlhapen.
oop „Een goede stap zon ook zijn, wun-
neer Koog en Everstekoog alsmede Ger-
Chlitsland en Burgernieuwland zieli bij
«aalenburg aansloten. Dat zou vooral
>u()an belang zijn voor Koog en Everste-
ejioog. Ik geef u de verzekering dat als
leeiéze nolders met een dergelijk plan bij
led. Staten kwamen, zij een goede
metons van slagen hadden. Waterstaai-
■liKiindig horen zij bij elkaar
dt In de toekomst zal dit zeker gebeu-
gekn. Het zal m;i niet verwonderen, dat
lis deze, thans op handen zijnde actie
dus die van Koog en Everstekoog) op
png komt, Ged. Staten zullen zeggen:
'^^Waterstaatkundig horen jullie hij
'eij'aalenburg Burgernieuwland ook en
oeferritsiand Idem, idem." Als de Ged.
"'•Staten wakker zijn, doen zij het NU.
ïeijjurgerniemvland zit door aanleg van de
hetpeuwe «eg ook al voor een gedeelte
tij Waalenburg. U weet, dat die in de
bejorlog op last van de Duitsers is aan-
ieigeiegd. Waalenburg zelf had al plannen
^tbn een begroting van f 40,000,— om de
weg te verbeteren. Do Duitsers ziin
lel0en naar Haarlem gegaan en de weg
mjwam er. Hij kostte f 140,000. Waalen-
rÖ|urg betaalde er de normale som van:
f 40,000
■"I- Ged. Staten achtten het toentertijd de
nlieste oplossing om de weg P., N. bij
ell
•01
o. SCHAPENTEELT IN ENGELAND
m-
B
en,
'3' Eeuwenlang heeft 't een zeer belang-
[rrljke rol in het Britse economische le
ven gespeeld als wolleverancier, maar
["op het ogenblik is liet onderwerp van
k bijzondere studie en gesprek in deskun-
dige kringen, die zich afvragen of het
niet bergafwaarts gaat met deze fokke-
De toekomst van het Engelse
schaap Is zeer onzeker.
Waalenburg te voegen, omdat er be
zwaar aan verbonden was, die weg in
onderhoud en beheer te laten bij een
poldertje van 100 ha (Burger nieuwland)
De weg kwam dus bij Waalenburg,
onder voorwaarden dat B. jaarlijks
pirn f 500 bijdraagt, zijnde het bedrag
dat B. N uitgaf voor onderhoud van
wegen voordat de nieuwe .veg was aan
gelegd.
Resumerend kunnen wij zeggen, dal
het ons niet verwonderen zal als er Don
derdag stemmen zullen opgaan voor aan.
sluiting bjj Waalenburg, omdat de ge
noemde polders, waterstaatkundig eigen
lijk bij Waalentmrg behoren.
Vereniging door verschillende polders
zou nok veel ongemak en ongenoegen
uit de weg ruimen. Nemen wij b.v.
Waalenburg, De Koog, E Koog, Bur
ger N.-land en Gerritsl die door be
maling leeds aan elkaar gebonden zijn.
Wat is er tegen nog een stap verder te
gaan? Waalenburg bemaalt ook nog de
buurtschap Ongeren. Zou het geen aan
beveling verdienen ook deze nog in de
vereniging op te nemen? Het nieuwe
waterschap zou zich dan, uit hoofde van
zijn grootte, de weelde kunnen veroorlo
ven zich te voozien van eigen technisch
personeel
Nog mooier was één waterschap voor
geheel Texel, dus met Eierland er ook
bij. Wellicht zou dan te overwegen zijn
om Z.-Eierland dooi- Waalenburg te la
ten bemalen, via een verbinding door de
Ruige Dijk Heeft men er al niet eens
over geklaagd, dat de bemaling voor ge
heel Eierland aan de zwakke kanl is«
Er hangt zeker iets in dc lucht in deze
Als de tijden verlopen moet men de ba
kens verzetten. De tijden zijn verlopen:
toen Koog en E. Koog zicli bij de Der-
lig Polders aansloten bestondmi daarte
gen geen practische bezwaren.
Later heeft de toestand zich sterk ge
wijzigd, zodat de vraag: ,,Is vereniging
van Texelse polders uit economisch en
practisch oogpunt bezien noodzakelijk?"
onbetwist met Ja" beantwoord kan wor
den
l.|. De wolwinning staat er niet meer op
"jjiet eerste plan, want al bewaart Enge-
land «el zijn reputatie als grote wolpro-
"eUueent, de wol zelf komt voor het groot
ste deel uit Australië en Nieuw Zeeland.
"'Het ziet er naar uit, dat de sohapenhou-
d'erjj in Engeland zich zal moeten bepa
kten tot de vleesproductie.
in 1940 waren er 26 millioe.i schapen
in geheel Groot Britannië, thans nog
geen tien jaar later - zijn er slechts 17
(fhillioen. Deze vermindering zal, lolg-
gens de deskundigen, blijven voorgaan
Indien de regering er niet toe ware
overgegaan een subsidie van 16 shilling
,1 per ooi aan de schapenhouders uit te ke-
ren, zou de schapenstapel in omvang
nog harder achteruit zijn gehold. Als
geen doortastende maatregelen op korte
■termijn worden getroffen, is het over
tien jaar met de schapenteelt in Enge-
j land gedaan!
Toen Napoleon zijn gezag uitstrekte
over Spanje, kwam een abrupt einde aan
het Spaanse monopolie van de Merinos-
wol H"t aantal schapen nam overal ter
wereld, zowel in Amerika, Znid-Afrika.
Australië en Nieuw Zeeland, als in de
Europese landen steeds meer toe en al
heel spoedig deden de kortwoilige scha
pen van Engeland die van de andere
continenten grote concurrentie aan. De
ze strijd om de suprematie v-as echter
kort van duur, want Australië (dat veel
goedkoper kon produceren) behaalde
binnen korte tijd dc overwinning. Euro
pa moest op de duur een belangrijke
veer laten met als uiteindelijk resultaat
een zeer snelle vermindering van liet
aantal schapen op het Europese vaste
land
Grote vraag naar schapenvlees
In Engeland «as dit merkwaardiger
wijs niet het. geval. Dit sproot voort uit
Ide industrieële ontwikkeling van het
land, waardoor de levensstandaard up 'n
hoger plan kwam te staan, de bevolking
toenam en daardoor ook de vraag naar
schapenvlees als aanvulling van het te
kort aan rundvlees. Daar bram bij. dat
Engeland in de 19e cenw vrijwel uit
sluitend graan verbouwde, en de be9te
- manier om de vruchtbaarheid van de
grond ta bewaren «-as het, weiden van
schapen. De gehele 19e eeuw door bleef
- de schapenhouderij er dan ook floreren.
De fokkerij leverde een rijk bestaan op
en liet is in die tijd dat men er de beste
vleesrassen ter wereld aantrof
Tegen 1880 kwamen er echter Roei
schepen in de vaart en daarmede werd
de mogelijkheid geopend rundvlees uit
het buitenland aan te voeren, waardoor
het Engeise schaap als vleesleverancier
aan belangrijkheid inboette. Omstreeks
diezelfde tijd breidde zich de graan
bouw in Canada en de Ver. Stalen meer
en meer uit, «aardoor de graanbouw in
Engeland minder winstgevend werd Dit
deed op zijn beurt zijn invloed geiden
op de schapenteelt, en thans is de En
gelse regering genoodzaakt haar Ie sub
sidiëren om de vleesvoorziening in de
hand te kunnen houden.
Hoge lonen, lage wolprljzcn.
Schapenhouders treft men in Engeland
nl. aan in de bergstreken en in Schot
land, dat over uitgestrekte natuurlijke
weiden beschikt. In totaal zijn er 640,000
ha schapenweiden De schapenfokkerij
in de beigstreken heeft minder gel-den
dan die in de lager gelegen gebieden,
maar zonder de huidige regeringssubsi-
rlie is het vrijwel zeker, dat zij langza
merhand zal verdwijnen, omdat zij op
zichzelf niet rendabel is, o.a. als gevolg
van de verhoging der herdersionen en
de lage volprijzen. Doordat de teelt
niet winstgevend meer is, schenken de
landeigenaren bovendien aan hun scha
penweiden niet meer die zorg als wel
nodig is voor het grasbestand. Daar
komt bij, dat het heel moeilijk is, men
sen te vinden, die bereid zijn ver van
de stad, vrijwel van alles geïsoleerd, in
dc bergen te leven.
De schapenteelt in dc lager gelegen
gebieden heeft sterker geleden dan die
In de bergen, daar he4 houden van
koeien meer verdiensten oplevert aan
melk en rundvlees dan wol en schapen
vlees ou het ogenblik doen.
Als gevolg van deze concurrentie is er
een sterke teruggang te constateren in
het aantal rasdieren, die nu nog slechts
een zeer klein gedeelte van de 17 milli-
oen schapen uitmaken.
Een oplossing in het verschiet?
Men bestudeert thans in Engeland de
mogelijkheid om tot een wederopleving
van de schapenteelt te komen en schijnt
liet in de richting van de opfok van lam
meren te «lllen zoeken, omdat deze
vunr dc mest kunnen worden geweld na
de koelen. Indien de houders van berg-
schapen «eer een afzetgebied voor hun
lammeren zouden kunnen vinden in de
lager gelegen streken, «'aar zich de
rundveebedrijven bevinden, zouden zij
er telkens voor moeten zorgen twee mil-
üoen lammeren te kunnen afstoten. Op
die manier zou de vleesvoorziening een
belangrijke verbetering kunnen onder
gaan en de hergschapenhouder «'eer lo
nend kunnen «'erken.
JAN D. RE'MPT
Nog twee dagen en de Lente
Dient zich ook dit jaar weer aan.
'k Heb een extra schepje kolen
In de vulkachel gedaan.
Regen-, storm-, en hagelbuien
Krijgen wi] non-stop cadeau.
En dat noemen ze nu „Lente"
Nou, ik vind het maar zo zo.
In de prille vroege ochtend.
Toen uw rijmelaar nog sliep
En de wekker, onverstoorbaar,
Hem uit Morpheus armen riep,
Tikten dikke hagelkorrels
Hard tegen de vensterruit,
En hij zuchte: „Maandag Lente,
Nou, het ziet er wel naar uit."
Toen deed plotseling een lijster,
Ergens in een verre boom,
labelend zijn irillers horen.
Schoner dan de schoonste droom
En toen wist hij, dat de Lente,
(Schoon de kachel dan nog brandt)
Toch dit jaar ook weer haar intocht
Houdt in Hollands laqe land.
Huib de Ri/melcrar
„EXCELSIOR"
Vrijdag 25, Zaterdag 26 en Maandag
28 Maart hoopt, de Ohr. Muziekver. Ex
celsior" haar 40-jarig bestaan te vieren
Vrijdag wordt bet feest gehouden in te
genwoordigheid van genodigden
Onze eilandgenuot, J. K„ die mei zijn
vrouwvier dochters en een zoon, (die
w eliswaar in dienst was, maar het week
end zoveel mogelijk thuis doorbracht)
al twee en een half jaar tot volle tevre
denheid een huis huurde, kreeg op ze
kere dag bericht van de woningcommis
sie, dal hij enige vertrekken aan de zoon
van de eigenaar en diens vrouw moest
afstaan.
I-Iet gezin van K. (7 personen) moest
zich toen behelpen met een woonkamer,
een slaapkamer en onder de pannen, op
de zgn. vliering, een ruimte, die als 2de
slaapkamer moest dienen. Moeder de
vrouw kon haar potje koken in dc gang,
want de keuken was ter beschikking ge
steld van de inwoners.
Men begrijpt, dat K. weinig ophad met
deze door de woningcommissie genomen
maatregelen.
Het zou in zijn geval het verstandigs:
geweest zijn om te onderzoeken in hoe
verre hij aan d- eis der commissie had
te voldoen. Hij knapte d? zaak echter
liever zelf op door zich fel tegen de vor
dering van de keuken te verzetten en
toen was Leiden in last....
Maandagmiddag werd de slotacte van
dit kleine drama afgespeeld. En wel
voor de politierechter te Alkmaar Dc
Dan rug. keel en borstje^
inwrgven met
officier van justitie meende, dat de wo
ningcommissie te ver was gegaan, maar
dat K. eigen rechter had willen spelen,
kon zijn goedkeuring niet wegdragen
en daarom eiste hij f 25 of tien dagen.
De rechtei zelf kon zich evenmin met ie
beslissing van de woningcommissie ver
enigen cu deed er nog f 15 af, zodal K.
slechts f 10 behoefde te dokken.
M .de B te Texel bad in No\gewei
gerd woonruimte beschikbaar te stellen.
De burgemeester had de keuken gevor
derd, 2 wachtmeesters moesten zich met
geweld toegang verschaffen om zekere
Bakker onderdak te geven. In deze zaak
«aren 4 getuigen present
De ambtenaar van Heeringen gaf
I een uitvoerige uiteenzetting van het ge
val. Twee getuigen décharge getuig
den, dat verdachte de keuken niet kon
missen. De officii1 meende, dat verdach
te de verkeerde weg heeft bewandeld.
Er zijn eenmaal ongelukkige toestanden
Spr. vond, dat men bij de vordering van
dc keuken te ver is gegaan. Spr. vor
derde f 25 of 10 dagen,
Mr. Wieringa, verdediger, merkte op
dat zijn cliënt een verkeerde adviseur
heeft gehad. Pleiter zette de zaak uiteen
en schetste het noodlottige van de voi-
dering.
De uitspraak van de rechter was f 10
of 5 dagen
Kort nadat K op het matje moest ko
men, moest de deurwaarder een nieuwe
Texelse affaire aankondigen, 66V in ver
hand met het woningprobleem:
POLITIEAGENTEN ZAGEN
TEXELFILM.
Zondagochtend j.l. stroomden honder
den Amsterdamse agenten het bioscoop
theater „Rialto" binnen. Niet om een
bende misdadigers te overmeesteren of
ander euvel de kop in te drukken, maar
om eens lekker rustig op de stoeltjes
neer te zakken en de ogen te richten op
het witte doek, waarop de schoonheid
van Texel zon worden uitgebeeld: daar
werd die morgen de beroemd geworden
Texelfilm gdraaid
Het feest was door VVV „Texel" ge
organiseerd naar aanleiding van de
plannen der Amsterdamse agent-muzi
kanten om hier in het seizoen te ko
men concerteren. Onder de aanwezigen
merkte dhr Oskamp, onze VW-admini-
strateur, o m. verschillende hoge autori
teiten op politioneel terrein op en voorts
verschillende ereleden. Het gebouw was
welwillend afgestaan door dc directeur,
dhr Du Mee, voorzitter van de A'damse
Bioscoopbond, die dhr Oskamp verzocht
Texel eer. compliment te brengen voor
de prachtige film.
Na de plaatjes stak dhr Oskamp een
propagandaspeech af, «'elke mei grote
aandacht werd beluisterd.
AYat za! het hier van de zomer veilig
vaeantievieren zijn, want- geloof maar,
dat. vele toeschouwers Utraks naar Texel
zullen komen.
MACHINES VRIJ!
De prijzen an landbouwwerktuigen,
landbouwmachines en landbouwitraeto-
ren, van zuivelbereidingsniaehines en
onderdelen zijn vrijgegeven.
Broedplaats „De Bol" waar Trap /,n
vaak verfoeide
„Ik mag uog wel een hele tijd leven,
als ik al die taarten op moet eten en die
sigaren op moet roken!" aldas meende
Jan Trap, toen hij Woensdagmiddag In
he( gebouw voor Chr. Belangen te Oos-
terend de vele geschenken bekeek.
Welk een fijne humor, getuigend ook
van een gezond verstand en in dat alles
een blijk van dankbaarheid om de jaren
de honderd jaren, die God hem heeft
willen toemeten.
Toen Trap alle cadcaux had bewon
derd, ging hij weer rustig in zijn stoel
zitten om verder te recipiëren.
Zo troffen wij hem bij zijn „kinderen".
Het oudste „kind" is 73, het oudste
achterkleinkind is 18 jaar. Vier geslach
ten. Trap is nog zeer gezond. Zou hij
nog getuige mogen zijn van de geboor
te van een achter-achter-klctnklnd?
„Honderd jaar!" „Wat. moeten wij
spelen?" \roeg een der leden van de
Chr. muziekver „Excelsior", welk corps
's avonds een serenade zou brengen.
„Toch niet van „Lang zal-ie leven?"
Nep. dat durfden ze niet, enfin het
corps had méér nummers in voorraad
en zo togen ze naai- de Nieuwstraat, ten
minste, dat was aanvankelijk het plan,
maar na de receptie had Trap zich ter
ruste begeven Inderdaad een verstan
dig besiuit: de dag was al emotionee!
genoeg geweest! „Excelsior" wilde na
tuurlijk tóch blazen en toen stelden de
leden zich op in het feestelijk versierde
gebouw voor Chr. Belangen aan de Pe
perstraat. waar de familie nog bijeen
was en nu wij dit schrijven nog wel hij
een zal ziin
Dirigent Cor Bremer had zeer toepas
selijke nummers uitgekozen, vnl. gpes-
teiiike liederen en dat was ook in de
geest van Jan Trap, een godvrezend
man. Oa. werd gespeeld: 'k Heli ge
loofd en daarom zing ik". Wij dachten
daarbij aan Gezang 300 A, dat dezelfd
melodie heeft en in het derde couplet
de woorden zegt: „Wil mii als een kind
•behand'len, dat alleen de weg niet
vindt: neem mijn hand in Uwe handen
en geleid mij ais een kind".
Als een kindToen dit werd ge
speeld, waren twee kleuters, met een
heerlijke duim in de mond, stilletjes
door de deur naar binnen gekomen Ze
keken naar de vlaggetjes onder de zol
dering, naar de bloemen en naai de
mensen. Wéér dacht ik aan Trap: zo is
ook hij geweest en zo, in zijn kinderlij
ke overgave heeft hij ziin Heer en Hei
land gevolgd, leren berusten, waar vei
lles hem trof, leren hopen op het eind
doel van de lange reis.
De zestiende was een gure dag. Maar!
gaf in geen enkel opzicht blijk een len
temaand te zijn. Maar de vlaggen wap
perden. Overal ontplooide zich 't oran
je blanie bleu in de kleine straatjes-
vlaggen uit de gevels van moderne hui
zen uit houten topgeveltjes en.
hoog in dc toren!
Vóór de receptie begon kwamen alle
in Oosterend en omgeving wonende ach
terkleinkinderen hun overgrootvader
gelukwensen Ze zullen er wei niel alle»
van hebben begrepen nog: honderd jaar
hoe oud is dat wel!
Van de velen, die de jubilaris kwa
men feliciteren, noemen «dj burgemee-
ter Reliorst en wethouder Hin
Onze burgemeester, origineel als al
tijd. antwoordde op de vraag „Is u ook
familie?" met: „Ja. ik ben de rader van
de honderdjarige".
„De vader?"
Ja, ik ben de burgervader!"
Zo'n feest is een herdenkingsfeest en
de zonen voeiden hun gedachten terug
naar hun kinderjaren, toen zij met va
der naar broedplaats „De Bol" trokken
om ei de eieren te verzamelen.
Een der zoons vertelt ons tal van bij
zonderheden uil het welbestede leven
van zijn vader. En anderen vulden hem
weer aan
Toen Trap nog heel klein was, ver
huisde de familie naar polder Eierland,
die in 1836 was ingedijkt. Zij gingen wo
nen op de boerderij 's Hertogen-bos, een
van de oudste boerderijen dus
Later werd zijn vader kooiker van dc
eendenkooi, bekend als de kooi van Tho
massen Sainen met zijn broers ging hij
zomer en winter naar de kooi, waar
vooral winterdag vee! te doen was ais
het ijs moest worden opengehakt, opdat
de vug cis toch nog wat konden zwem
men in de bijten. Daarna vinden wij
Trap terug in Oosterend, waar hij om
streeks 1882 koetsier op de „dcli" werd.
Dat beroep heeft hij ongeveer 12 jaar
uitgeoefend, wijlen Jan Boon Szn. volg
de hem op Trap begon toen nl. een
bodedienst, het rijden van vrachtgoed
Ongeveer tien jaar heeft hij dat gedaan
toen klom zijn zoon \V. Trap op de bok
die 16 jaar lang, dag aan dag de route
reed. Vader Trap koos een heel ander
beroep, veel mooier wellicht: hij ging
jagen in dienst van de wetenschap. Wie
telt de tochten, die iijj in de wildrijke
streken inn ons eiland heeft onderno
men in gezelschap van Jhr. van Tienho
ven. wijlen Burdet, baron Snouckart.
Trap, de directeur van Artis en nog 'n
andere landgenoot waren de enigen die
een vrije akte hadden. Zij mochten het
Uw handen onooglijk maakt,
PUROL maakt ze weer spoedig
gaaf en zacht. Doos 30 - 60 cent
I hele jaar door jagen op vogels voor Ar
tis, het Leidse Museum en de Rotte»-
damse Diergaarde.
Trap pachtte vroegertijd vogelbroed-
plaats „De Bol". Je kon in het drukste
van de leg wel duizenden eieren tellen,
i Daar broedden de meeste soorten en
I „De Bol" trok dan ook steeds veel toe-
risten als Duitsers, Fransen, Zwitsers,
Engelsen. Het land was nog ongerept,
I de floia prijkte er in volle pracht. De
zeekraal kon er zich best handhaven.
Ook had je er doorns. Enfin, land, zo
als de zee het heeft opgeleverd! Na
tuurmonumenten wilde het kopen, maar
gebr. Koning, die er meer geld voor
over hadden, werden eigenaars voor plm
f 6500.Voor die soort grond eigen
lijk nog een gekke prijs, want de zestig
bunder was wild en woest en ongeeulti-
veerd.
„Broedden er ook kluten?" vroegen
wij.
„Heel veel, ik heb wel eens 600 eieren
geteld Die vogels zijn later ook bf-
I schei md natuurlijk. Wij zorgden toen
wel dat niemand de vogels verontrustte".
De relaties uit de jachttijd zijn de ju
bilaris niet vergeten: bij de vele blijken
van belangstelling die hem ia tante Pos
j bei eikten, was o.a een gelukstelegram
I van jagers uit vroeger jaren.
Wij zijn begonnen met de taarten en
was er een met honderd kaarsjes, een
prachtig stuk werk en voorts een taart,
waarop de banketbakkei een keurige dc-
ligence had gespoten! Dan een ham, zo
als je niet vaak ziet. Om in te bijlen --
maar dat doe je niet in beschaafd geze1-
sehap en verschillende fruitmanden
Wij besluiten. Andere artikelen wach
ten, liet leven gaat voort, ook in Ooster
end. waar in deze mooie, stille maan
nacht nog wel feest gevierd zal worden,
dunkt me, feest door de schare van kin
deren en kleinkinderen (39), kleinkinde
ren die al lang volwassen zijn, veelal
hun eigen gezin hebben. En de achter
kleinkinderen zullen wel dromen van
die overgrootvader, die wel honderd
jaar was en d6£rom zoveel taarten kreeg!
