9
roen
in het harL,
(Er is maar één Westermient'
Texel herdacht de gevallenen
Boswachter Schol jubileerde
i
Zijn weg ging niet over rozen
G. P. Plaatsman won weer de ronde van Oost
Vronie Barhorst verwierf de ereprijs
Over veertien dagen heropening van
de Westerweg
ZATERDAG 7 MEI 1949
TEXELSE
62e JAARGANG No. 6320
COURANT
Uitgave v.h. Fa Langeveld De R.007
Boekhandel Drukkerij - Bibliotheek
Den Burg - Texel Postbus 11 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek Rotrerdamsche Bank en Coöp. Boerenleenb.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
Werk, dat ,1e ligt, houdt Je Jong. Kijk
bv. maar eens naar Boswachter Schol,
die Maandag j.l. 40 jaar In dienst was
van Staatsbosbeheer. De jubilaris
troffen we dezer dagen thuis, waar mw.
Schol ons al dadelijk van overheerlijke
cake liet proeven en een kop onversne
den Van Houten of was het Blooker's
Daalders? aanbood. Ja, ook zij was
jubilerend, want waar vonden w(j oprech
ter trouw, dan In dit huis? Het jubileum
van dhr Schol is ook het jubileum van
mw. Schol, want samen hebben ztl offers
getroost om het doel te bereiken en met
liet 40-iarig huwelijksfeest in zicht mag
1049 als een gelukkig, gedenkwaardig
jaar worden geboekstaafd.
Dit jaar is 'het ook 40 jaar geleden dat
dhr Schol belijdenis deed en voelend, dat
wij bepeinsden, waar een mens de fut
vandaan haalt om zoveel in zijn leven te
presteren, merkte hij op„ dat God hem,
hen, daartoe in staal heeft gesteld.
Het leven heeft hem niet met zijden
handschoenen aangepakt, hij is niet net
jes in een opgemaakt bedje terecht geko
men, hij heeft geducht moeten aanpak
ken. Zijn vader was een doodgewone"
kleermakr, een man, die zijn kinde
ren geen- middelbare school Icon laten be
zoeken. Ja, noemen wij dit feit VQoral!
Want wie aan een boswachter denkt,
denkt mogelijkerwijs ook aan 'n daaraan
"voorafgaande studentikoze tijd, een tijd,
waarin men niets andere hoeft te doen
dan scholen bezoeken, lessen te maken
en de vrije tijd kan besteden aan sport
en spel. Dhr Schol heeft het anders ge
kend! Wij vermoedden, dat liij zo'n hal
ve mensenleeftijd op Vlieland had geze
ten, waar we hem in 1939 als boswachter
ontmoetten en wij wisten zéker, dat hij
niets veranderd was. Dat tweede zal
juist zijn, het eerste volkomen mis, want
hij heeft zo ongeveer in alle streken van
ons land gewerkt.
Dhr Schol kan hier best aarden:
„Texels bos* is het mooiste bos van alie
w addeneilanden, er is maar één Wester
mient". Dat hij zich op een eiland heel
best thuisvoelt, is verklaarbaar: hij is
geboren op het eiland Terschelling en
wel dn het dorp West-Terschelling. Hij
kon best leren, was nr. één op de lagere
school, hij hield van l,eren, ging 's avonds
ook in de boeken snuffelen en werkte
overdag by familie op de boerderij. (Het
hoeren zit hem nog altijd in het bloed cn
ais-te het óver mocht doeu en er de oen
ten voor had, werd-ie herenboer!). Jn
1909 begon de Staat met de aanleg van
bos op Terschelling. Sohol werd voor
werker, maar gezien de vele uren' van
afwezigheid van de Tersohellingse bos
wachter. die vaak ziek was, verzorgde
Sohol metter tijd ook de administratie en
verrichtte 'hij zodoende heel wat werk,
dat feitelijk door de boswachter moest
worden gedaan. Dhr J. Reij, onze vroe
gere plaatsgenoot, broer van dhr H. J.
Reij, Weststraat, was toen boswachter op
Vlieland. Tot 1Juni 1912 (Schol goo
chelt met data), was hij daar voorwer
ker. vertrok vandaar naaf Voorthuizen,
was daar tot. 8 Aug. '12 werkzaam onder
boswachter Min, die toen pas van Texel
was gekomen. Bij Venraay moest een
grote afwateningssioot worden gegraven.
Sohol moest daar leiding gever, aan de
Brabanders, die dit karwei niet eigen
handig konden uitvoeren.
Vervolgens werkte hij in Wellerlooi,
gem. Bergen (Limburg), waar met zes
paaiden werd geploegd. Daarop naar
Heijeii. gem. Bergen, later naar Uivon-
hout. 7 Oct. 1912 ontving hij zijn vaste
aanstelling als leerlingdioswacliter, bo
vendien kreeg hij toen gelegenheid een
land'bouwv.intercursus te volgen te Tete-
rinlgen. In die tijd pikte hij er ook nog
privé-lessen 'bij, die hij ontving van het
hoofd der school te Bavel.
In April 1913 zit hij in Schoort, zet
daar zijn studie door prtvólessen voort:
avondlessen van een.... oud-Texelaar,
dhr Boon, h.d.s. aldaar,
In April 1913 deed hij met goed ge
volg toelatings-examen voor de cursus
van de Heidemij. „Zij" waren echter al
getrouwd. Enfin, dan maar een paar
commensaals er hij! Zij huurden toen een
woning in Arnhem. klaart 1914 deed hij
weer practisoh werk en wel bij Ede. Het
veld lag vijf kwartier fietsen van huis
en de dag duurde zodoende van zes tot
zes. Na in Vierhouten op de Veluwe te
hebben gewerkt, vertrok hij naar ]31ar!-
cum, werd 20 Mei 1914 overgeplaatst
naar Venlo op het kantoor van de Hout
vesterij, waar hif als klerk dienst deed.
In de oorlog iging hij in het dorp Zee
land (Noord-Brabant) de in dienst zijnde
boswachter vervangen. Daarna weer
naar Arnhem, waar hij zijn studie aan
de cursus van de Heide-mij. volbracht.
(Hij eindigde als nr. 5). Wéér naar Heij-
en, vervolgens naar Hoenderloo, waar
hij 1 Juni 1915 benoemd werd tot bos
wachter. Vandaar naar Kootwijk, van
Kootwijk naar Hoorn op Terschelling. 1
Aug. 1931 van Terschelling naar Vlie
land, waar liij het heel lang uithield,
want. 14 Jan. 194(1 verliet hij pas het bu
ren eiland om zijn ambtsperiode op Texel
te gaan besluiten
„Ik heb veel voldoening in mijn werk
gevonden. Ik 'heb veel steun genoten van
mijn vrouw en van mijn vaderlijke dhef.
dhr Boodt!"
Toen braken we het interview af, stap
ten naar buiten om de jubilaris te ver
eeuwigen. „Mijn vrouw moot er ook bij''!
Maar mw. Schol kon zich er van af ma
ken door op te merken, dat zij er niet
voor -gekleed was! Toch wilde lui niet
alleen op de foto: het bos moest op do
achtergrond.
Het bos van eeuwig groene naalden of
met het goudelend blad in de herfst en
liet tere groen in het prille voorjaar.
Daar ligt een groot deel van zijn geluk.
Wij wensen dhr Schol en ook zijn
vrouw van harte geluk met het 40-jarig
jubileum, dat zijn volle betekenis kreeg
door de hoge Koninklijke onderscheiding
met de eremedaille in goud, die burge
meester Reliorst hem Maandag jl. op de
borst heeft gespeld. Een heuglijke dag
Zeker heeft dhr Schol toen in stille eer
bied de blik omhoog gewend cn in blijd
schap getuigd: Alles kwam van daar.
MAATSCHAPPELIJK WERKER.
De heer A. Westdorp behanlde te Den
Haag het diploma Maatschappelijk wer
ker. De cursus ging uit van de Ver. van
Ned. gemeentebelangen.
GESLAAGD.
Bij de op 20 April te Amsterdam ge-
hoUden examens slaagde voor het diplo
ma Kantoorstenograaf 130 lettergrepen
per minuut, mej. G. Keijser, Schilder-
weg alhier. Zij werd opgeleid door mej
W. J. Dijt.
REVUE „ALLES KOMT IN ORDE"
Hebt n al kaarten voor de revue „Al
les komt in orde", te geven door oud-
leerlingen van de L. Lan/dibounvtschool
hedenavond 7 Mei in „De Oranjeboom"?
Zo 'niet, haast u dan, want er is nog maar
een beperkt aantal! Het wordt weer een
„knalavond". En er is natuurlijk ba] na.
GIFTEN VOOR HET WITTE KRUIS.
A. L., Den Burg f25,N.N. Ooster
end f 25,—: H. S. Den Burg f 2,50; P. P
idem f5, K. Oudesdhild f2,50; S. idem
f2,50; G. idem f2,50; L. B De Koog
f 2,50; A R. idem f2,J. V. Oosterend
f 2,50;J. K. idem f2,25; ,1. B. Den Hoorn
f 2,50; A. B. idem f 1,—; N. N. Den Burg
f0,50; ,7. B. -De Cocksdorp f2,50; C. Z.
Den Burg f2,50; A. B. Den Hoorn f2,50.
OOSTERENDS TORENWACHT.
öosterend had op Ko
ninginnedag ontelbaar
veel vlaggen uitgesto
ken en natuurlijk was
de torenwacht ook al
vroeg uit de veren!
Deze torenwacht is al
driekwart eeuw toever
trouwd aan de fami
lie Vermeulen. Wijlen dhr Nan Vermen-
ten heeft nog 'geluid in de dagen van
rouw over 'het verscheiden van Koning
Willem III. De torenwacht is bijzaak,
het klokluiden hoofdzaak.
Titans wordt deze functie nog
waargenomen door dhr C. Vermeulen,
die door zijn broer wordt geassisteerd.
Waar tegenwoordig viermaal ten be
hoeve van de kerkdienst moet worden
geluid, heeft dhr Vermeulen echter De-
sloten om deze ceremonie uit handen Ie
geven. Het wordt hem te veel en. hrt
is Zondag!
Texel heeft zijn doden herdacht. Met
bloemen en kransen heeft mep de nage
dachtenis geëerd van de strijders te
land, ter zee en in de lucht. Van hen,
die alles gaven opdat wij weer in vrij
heid zouden mogen leven, de vreugde
van de vrijheid zouden mogen genieten.
Omstreeks half acht formeerde zich
op de Groeneplaats te Den Burg een
lange stoet, voorop het fanfarecorps.
Dan bet comité 6 April 1945, vertegen
woordigd door de heren R. Berken-bos en
J'b. Keijzer, (1e Oranjevereniging, Voet-
■balver. „De Texelse Boys" en daarachter
vele honderden andere Texelaars.
Om kwart voor acht begonnen de
klokken van de Ned. Herv. kerk, van de,
R.K. kerk en van de Doopsgez. kerk te
luii'den en op dat tijdstip zette de stoet
zich in beweging.
Aan -liet hoofd van deze stoet liepen
de heer en mw. Rehorst Door de Bin-
nenlburg over de Stenenplaats en vervol
gens door de Ivogeratraat bereikte men
het Monument voor de Gevallenen. Na
een rondgang over het kerkhof schaarde
men zich rondom het Monument, waar
twee,'minuten stilte in acht werd geno
men, zoals in het gehele land, in de ge
hele »Tercld. Daarop speelde het Texels
fanfarecorps „Nader mijn God tot U",
waarop burgemeester Rehorst namens
de gemeente Texel een krans aan de
voet van het Monument legde. Hierna
werden door de volgende instanties en
ver. kransen of bloemen gelegd: Comité
(l April 1945, Oranjever., Texelse Boys,
Texels Fanfarecorps en tal van particu
lieren legden vervolgens ook bloemen
neer. Het fanfarecorps speelde tot slot
het Wilhelmus, waarmee de plechtigheid
werd beëindigd.
Texel heeft de strijders, die alles ga
ven, herdacht. En met hen de vele ande
ren, die in die bange jaren het slachtof
fer werden van de oorlog, van bombarde
menten of moordlust,
Twee minuten stilte. Oók op de boot,
die op dat ogenblik op Texelstroom voer
De schroef werd afgezet en stil gleed de'
boot over het rustige water. In het Wes
ten ging de zon donkerrood onder: „De
vrijheid gaat in 'het rood gekleed". De
schemer kwam.
De schemerWeer denken wij te
rug aan die angstige tijd, aan die oor
logsjaren. Aan de oorlogswinter, aan
de honger en koude. En de duisternis.
Aan de oliepitjes.Maar hoe klein hei
v lammetje ook was, wij waren rijk met
het zwakke lioht
Juist in die dagen, toen de materiële
ellende het bitterst was, werd de geest
krachtiger, toen groeide het verzet, door
hoop en geloof gestuwd, van uur tot uur.
Ook hier op het eiland. Velen konden
zich nauwelijks beheersen, men brandde
van verlangen om op te trekken met de
overwinnende legere, om hel oranje-
blanje4>leu weer uit te steken en ieder
een sprak over de geluikkiga toekomst.
Dat is goed gekveest, Geen plannen,
geen daden. Edhter, niets menselijks is
ons vreemd, niets is veranderlijke'' jan
een mens: vele plannen werden gewij
zigd. Vaak niet ten goede. Laten wjj
ons opnieuw bezinnen, vóór wij verder
bouwen.
Wij wandelen weer in het I' ht van de
vrijheid. Hoe duur is zij betaald! Hoe
groot is haar waarde, voor nu en altijd.
Het is goed, de gevallenen te herden
ken, nooit zuilen wij hen vergeten, maar
vergeten wij odk niet de nagelaten be
trekkingen: kinderen die hun ouders
verloren en vele anderen, 'waar zij ook
wonen, die redhit, hebben op onze hulp.
Op aller offervaardigheid wordt el
ders in dit blad nogmaals een beroep ge
daan. Wij onderstrepen die dringende
oproep ook op deze plaats en hopen zeer,
dat dit niet tevergeefs zal zijn. Moge
dan het offer, het geldelijk offer, gege
ven worden uit dankbaarheid!
De herdenking te Oudeschlld.
Tegen 8 uur begaven de Oudesalrildere
zich onder klokgelui naar de kerk. De
kerk werd geheel gevuld. Nadat enige
minuten stilte in acht genomen waren,
zongen liet Herv. kerkkoor, het R.K.
Mannenkoor en De steun des Volks eni
ge toepasselijke liederen. Er werd niet
gesproki-n en na afloop van de zang
keelden allen weer huiswaarts.
Plechtigheid op het Russenkerkhof.
Woensdagochtend werd door een ver
tegenwoordiger van de Russisdhe am
bassade te Den Haag een krars gelegd
op het graf van Loladse Sehwalda. de
aanvoerder van het Georgische Batal
jon, dat 6 April 1945 de strijd tegen de
Duitsers begon. Op het lint stonden de
lettere C.C.C.P., de krans was dus ge
legd namens de Sovjet-Unie. Burg ■-
meester Rehorst legde een krans na
mens de gemeente Texel, de heren 11.
Berkenbosch en Jb. Keijzer namens liet
Comité 6 April 1945. Aan weerszijden
van het monument was een vlag gehe
sen: links de Ned. driekleur, rechts de
vlag van de Sovjet-Unie.
Zonder schroom duwden de grote jon
gens hun hoofd in een teil water om een
halletje te 'happen. Dat was om op te
frissen. Maar het ging om prijzen! Al-
bert de Zwart is niet bang voor water.
Hij won de le prijs: .Taap Smit. dé 2e er
L. Bremer de 3e.
P. Kuiter en J. v.d. Kooy hadden een
prachtige vuurtoren gemaakt met, eleo-
trische verlichting. Zij werden bij de
lam pion wedstrijd le prijswinnare ©e uit
slag was verder: Aat, Boogaard met sohip
2e.; Jaap Mosk met Oranjehuis 3e.; Ton-
r.y Boogaard met klok 4e Fieny Boo
gaard met 7 lampions 5e,; Corn. Kalis
als jongste deelnemer de 6e.
Nog was het feest niet afgelopen. De
traditionele strijd om de man en de
vrouw werden nog 'gehouden. En kleine,
kinderen worden groot. Dat bleek ook
weer hier, want Lena Kalf wist met de
taart (le prijs) te strijken. Duw Koning
2e. Ja<\ Plaatsman le en W. J. van der
Slikke 2e, Vele rondjes werden gelopen.
„Vios"' luisterde de avond op en on
danks het'gure weer is de Koningin toch
jarig geweest en hebben Oost en Ooster
end feest gevierd.
G. P. Plaatsman won al weer!
(Var. onze correspondente).
Dat we nu nooit eens mooi weer kun
nen bestellen. Als dat kon, hadden we
het vast en zeker op Koninginnedag ge
daan. 't Oranjezomietje liet zich, vaak
zien, maar die wind!
Toch is de pret er niet minder om ge
weest, voor de kinderen zeker niet! Om
2 uur marcheerde „Excelsior" van Oos
terend af, de kinderen met- vlaggetjes en
oranje er achter. Eerst een „rondje"
waarbij de kinderen zich warm danst n.
In Oost wachtte het feestterrein, waar,
na een kort welkomstwoord van dhr
Steigstra, de wedstrijden begonnen
Bij „blokjesrapen" hebben Rina v. d.
Vis, Nelly Mantje en Jelly v.d. Knaap
zich dappt-r geweerd. Ze kregen dan ook
resp. de le, 2e en 3e prijs.
De jongens begonnen met „ei-lopen".
Dat kwam op voorzichtigheid aan. Maar
zonder smokkelen en niet- grote behen
digheid wisten Eef Eelnian de le, Henk
Smit de 2c -en Henk Jurjen-s de 3e pi-ijs
te behalen. Ondeihand kwam er even wat
stagnatie, want de ronde van Oost zou
worden gelopen. Stoere knapen en een
dame zelfs stonden klaar om hun krach
ten te meien. Ja, want dat valt niet mee,
om bijna 3 km. hard te lopen. Dat pro
beer je met -zonder eerst geducht te oefe
nen. G. P. Plaatsman wist de lc prijs te
veroveren, J. v. Leeuwen de 2e, Arie
Brans de Se. Als 4e prijswinnaar kwam
Bert Plaatsman en Vronie Barhoret weid
de ereprijs toegekend. Nou, Vronie, vol
gend jaar de eerste, hoor!
Allen leefden mee met de lopers en
toen ze „binnen" waren, gingen de wed
strijden verder. De meisjes lieten zien.
wie al een echte huismoeder is. In een
haide wind moest de was worden opge
hangen Maar die wind deerde Annie v.
Dijk, Pietje v.d. Vis en Janny Schraag
niet. Zy kregen resp. de le, 2e en 3e pr.
Een echte hongemvolf (of smulpaap)
toonde zacli Ton Boogaard 1e prijs met
koekkappen IQ. Eelnian Wzn. 2e, Don-
we 'Beijert 3e. Trouwens allen die op heit
terreii-n waren mochten koekkappen, al
leen niet in wedstrijd vorm. Allen werden
getracteerd. Daar had de feestcommissie
wel voor gezorgd.
Er was ook een ezel. En die had geen
staart. Een hele groep meisjes wilde
hem en «taart geven, maar ja, waar moet
zo'n staart zitten? Dat wisten Imniy en
Coby Bremer en Gurie v.d. Vis: le, 2e
en 3e prijs. Enfin, nu zullen alle klinde
ren -wel weten waar een staart zit bij een
ezel. Zou het niet?
Zaklopen: le Aafje v.d. Via: '2e. Duw
Smit; 3e. AAie v.d. Vis. De jongens had
den er nog een hindernis bij. maar KI.
Eelnian, Dirk Witte, en Jail C. Brouwer
waren de handigsten.
Vronie Barhorst Sportief!
„Ben je ook lid van de liandhalclub?"
„Natuurlijk!"
STICHTING 1940-1946.
Nogmaals moet door ons 'n beroep
gedaan wonden op de medewerking van
hen, die nog nie-t als oontribuant zijn
toegetreden in het vorige jaar, ten einde
hun bijdrage te leveren voor de veran
ging van 'verzetsladhtoffers ook in onz»
gemeente.
Om deze bijdrage te leveren in de vorm
van vaste contribuant of een vrijwillige
bijdrage ineen®, wordt u thans in de ge
legenheid gesteld. Diegenen welke reeds
contribuant zij-n, zuilen niet worden be
zocht. Deze zijn -bekend bij de collectan
ten, en ook iedere bestaande contribuant
heeft vanuit Haarlem een kaart ontvan
gen die men in die week kan ophangen
voor het raam. Men weet dan dat het
daar reeds in orde is. We hopen dat 'n
ieder er an overtuigd zal zijn dat de
Stichting 1940-1945 met haar werk zal
kunnen blijven voort-gaan, wanneer ie
dereen, niemand uitgezonderd, hieraan
meewerkt.
Er zij'11 op Texel ruim 1200 contribuan
ten. En torih, als we de zaak goed be
zien, moeten we constateren dat er nog
zovelen zijn, die wel een jaarlijkse bij
drage voor dit doel kunnen afslaan. Ver
leen dus uw volledige medewerking, op
dat wij straks naar Haarlem kunnen sei
nen dat er op ons eiland geen jaarlijkse
collectes meer nodig ziin.
J. WESTDORP.
De Cockedorp, Mei 1949.
Naar we vernemen, zal de Westerweg,
die thans door de familie Ooms en Zonen,
Avenhom, onder handen wordt geno
men, over twee weken kunnen worden
heropend.
Weer een mijlpaal in de geschiedenis
van het Texelse wegennet, waar dit een
zeer belangrijk traject vormt, ni. de ver
binding Oudescihild, Öosterend, De Waal
Den Bin-g, de Dennen èn naar de duinen
én naar de zee! En naar Den Hoorn om
daar, staande op Loodsmanaduin, heel
Texel (ja nog véél meer) te overzien. (In
oen uitvoeriger artikel komen wij daar
op nog wel eens-terug).
Vlakbij Den Burg 0t werk scliiet op!)
ronkte de wals van 14 'ton heen en weer,
liepen mannen af en aan met bezems,
sproeide een wagen met tiwee tanks een
onafgebroken stroom water Men was
aan het inwassen met steenslag en leem-
zand. Het leemzand komt uit het oude
fort „De Schans". „Maar de voorraad
daar is nagenoeg uitgeput", aldus de uit
voerder. Voor de ooriog beeft men dit
materiaal ook al uit d-ie oude vesting
gehaald. Het overige deel van de wallen
bestaat hoofdzakelijk uit zand. (Geluk
kig dan houden we toch nog wét van
die fortificatie over).
Zodra het inwassen aan kant is, volgt
aanbrenging van de grove en fijne teer-
slakiagen, waarop Giet 3,5 k.m. lange
traject in gebruik kan worden genomen.
De machinist vertelde nog, dat zijn
wals van 14 ton practisdh de zwaarste
machine in ons land is. In Limburg
waar de ondergrond uit harde klei en
kiezel bestaat, heeft men nog zwaarder
machine (18 ton) nodig, maar doorgaans
worden de wegen in ons land bewerkt met
walsen van 8-14 ton. Voor Rijkswegen
is gebruik van een 10-14 tons wals nor
maal. Op de fietspaden een wals van 4 5
tot 5 ton.
Deze loopt 5 km. per uur, zodat hij zo'n
dikke 40 km. per dag aflegt, alsmaar
heen en terug.
Voor menig jongelui wellicht een ver
velende bezigheid, maar de machinist,
dhr K. Eikelboom, heeft plezier in zijn
wenk, in zijn vèk. Hij verslaat deze
kunst als geen ander. Hij heeft het hel»
land al odder de wielen gehad en „mor
gen moet ik weer naar W-ormei veer, aan
de Rijksstraatweg. Maar er komt een an
der in mijn plaats".
Deze man zit al van zijn 17e jaar af
op de machine hij is thans 41. „Een bes
te kar, de modernste die er is, door deze
keerkoppeling hoef je niet. te debraille
ren".
Ten slotte vernamen wij nog, dat nu
opening van de Westerweg de Duinweg
wordt ingawalst. 'De voltooiing van de
Duinweg zal geschieden door het perso
neel van de Dertig Polders zelf.
