m FRIEDRICH'S AVONTUUR Bosbranden voorkomen is beter dan ze blussen Het was zeer druk Betere methoden verhogen grasproductie Brammetje Flapoor en z'n vrienden Het bestuur van 't Witte Kruis bezocht Marken Als er vandaag of morgen een bos brand op Texel uitbreekt, of heide in vlammen opgaat, zijn wij allemaal bereid de handen uit de mouwen te steken om het vuur te blussen en dan vragen ij ons af, wie het toch in zijn stkop heeft gehaald om een brandende lucifer of brandende cigaret weg te werpen of z'n pijp uit te kloppen tegen een boom of op de zool van de sdhoen, ergens in de heide. Took was het radiohoorspel van 11 Juli „De Vergeten Lucifer" voor alle Nederlanders bestemd. Dit werd gege ven in verband met bet-gevaar, dat het gebruik van vuur in bos en heide met 2ich brengt, een gevaar, dat «'el heel duidelijk blijkt uit de vele bos- en hei debranden, welke jaarlijks in ons land uitbreken Hoewel de bossen slechts 7 pot. van de totale opprvlakte van ons land innemen, is het toch nog mogelijk, dat er jaarlijks, meestal als gevolg van onachtzaamheid bij het gebruik van vuur, tienduizenden guldens schade door bos- en heidebrand wordt geleden. Niet alleen onze binnenlandse houtvoor ziening wordt hierdoor ernstig be dreigd maar ook de in ons dicht be volkte land zo noodzakelijke recreatie mogelijkheden worden door bos- en hei debrand aanmerkelijk verminderd. Teneinde dit euvel te bestrijden is door middel van een hoorspel de aap- dacht gevestigd op de noodzakelijkheid van een zo voorzichtig mogelijk gebruik van vuur in bos en heide: De familie Jansen, aldus het hoorspel, die een va- cantiereis maakt, vormt de hoofdschotel van het hoorspel. Pa Jansen, die een hartstochtelijk pijproker is. heeft tot ..Houdt uw regenjas bij de hand!" schreef een weerkundige medewerker van een groot dagblad, toen hij Zaterdag een voorspelling waagde omtrent het weer, dat ons Zondag ten deel zou vallen Inderdaad heeft die Zondag heel lang 'n dreigende lucht laten zien, donkere wol kengevaarten, die uit Oostelijke richting kwamen en alle toeristen op hun hoede deden zijn Maar het bleef bij die drei ging en die zware wolken, gelijk grillige rotsen, gaven gelukkig geen drupptl water. Het is daardoor een bijzonder geslaagde stranddag geworden en de exploitanten der rijwielplaatsen moch ten honderden karretjes een veilig plaatsje geven. De exploitanten aan De Koog hadden het weer verreweg het drukst en zjj verklaarden ons, dat het dit jaar rog niet zo druk was geweest, .Wie een bezoek aan het strand beeft gebracht, heeft zich daarvan kunnen overtuigen! De hele dag door bleef het droog, Maandagochtend vroeg kwam do regen pas los. grote ergernis z'n lucifers vergeten. De schoonheid van het landschap maakt geen indruk op hem; hy heeft evenmin oog voor de interessante planten- en dierenwereld in onze bossen, zozeer is hjj bevangen door de wens, zijn pijpje te kunnen opsteken. Zijn zoon en dochier genieten ten volle van de prachtige om geving en bun weetgierigheid naar alles, «at er met de bossen samenhangt, wordt ten volle bevredigd door de mededelin gen van een boswachter, die zij ontmoe ten. Maar het humeur van mjjnheer Jansen zakt met de minuut; niemaud kan hem aan de begeerde lucifers hel pen. Dan breekt een hevige bosbrand uit en dit is voldoende om mijnheer Jan sen te doen inzien, welk een waardevol bezit er door bos- en heidebrand verlo ren gaat. En «'anneer hij aan het einde van het hoorspel als de mogelijke ver wekker van de brand wordt beticht, roept, hij niet zonder voldoening uit, dat hjj die dag gelukkig nog geen pijp heeft gerookt. VOOR DE VROUW. Geen maaltfjd Is compleet zonder groenten of vrachten. Van groente on (rijp) fruit krijgt men niet licht te veel. Het voordeligst èn gezondst is het, ze rauw te gebruiken (groente in de vorm van sla of rauw in stamppot verwerkt). Bij een peulvruchtenmaaltijd hoort al tijd ook wat èohte groente of fruit op ta fel te komen (bv. bruine bonen met sla of appelmoes, witte bonen met tomaten- sla, erwtensoep met veel selderij en pe terselie). Geef ook geen peulvruchten zonder aardappelen; zonder het eiwit uit de aardappelen is het peulvruchten-eiwit niet volwaardig. (Inplaats van aardappe len kan, lrv. in erwtensoep, ook melk of vlees dien6t doen). PAABDENSPORTFEEST. Woensdagmiddag 17 Aug. hopen de besturen van de paardensportver eniging „Texel" en van de „Wadden- ruiters een groot paardensportfeest te organiseren en wel te De Koog op een terrein van dhr C. Kuip (aan het Kamerweggetje). Er zullen nrs. zijn voor 1-span en 2- span landbouwrijtuigpaarden en 2-span landbouwpaarden voor boerenwagens. Ook het springconoours belooft interes sant te worden. Hieraan zal behalve de Texelse ruiters een vereniging van liet vasteland deelnemen. (Zie nadere mededelingen in volgend nummer). (Slot.) Deze ontwikkeling is vooral ook hier aan te danken, dat de opbrengst aan vee voeder van dit speciaal ingezaaide «'ei land in vele gevallen 'hoger was dan van het natuurlijke grasland. De moder ne plantenveredeling heeft hier grote successen geboekt; we zien dan ook dat in verschillende landen de kunstweiden het 2- tot 3-voudige opbrengen van het blijvend grasland. Opvallend is dat de rietto-zetineehvaarde-opbrengst van de kunstweiden in verschillende gebieden overeenkomt met die van het voornaam ste graangewas, o.a. in het Midden-Wes ten van do V.S. en in Engeland en De nemarken. In ons land hebben we deze verhouding bij blijvend grasland reeds ongeveer bereikt, het spreekt dus van zelf, dat hier met kunstweiden nog een belangrijke vooruitgang van de produc tie valt te verwachten. In de eerste plaats wel door de voordelen, welke een gemengd bedrijf met wisselbouw 'biedt, tegenover een gemengd bedrijf met bouwland en grasland gescheiden. Bij de wisselbouw kan het bouwland in veel sterkere mate cn op goedkopere wijze van de organische stofproductie van het door G. Th. Rotman (Nadruk verboden) 73. Ter viering van deze heugelijke gebeurtenis werd nu midden op straat een vrolijke rondedans gemaakt. En toen maakten ze, dat ze zo gauw mogelijk uit de stad kwamen, waar ze zoveel onaan genaams beleefd hadden. De nacht werd onder de blote hemel doorgebracht. 74. De volgende ochtend «'aren ze al weer vroeg op het pad, en het eerste wat ze zagen, was kunstschilder Klodder die voor dag en dauw op weg was ge gaan, om te schilderen. Blijkbaar kon hij echter niet tegen vroeg opstaan; ten minste hij was voor z'n schilderij in slaap gevallen. grasland profiteren. (Bovendien wordt de vruehtwisseling gemakkeiyker door liet inschakelen van gras en klaver. Een globale schatting op grond van proefveldresultaten leidt er toe, aan te nemen, dat er op onze zandgronden 200,000 ha. grasland ligt, waarvan het opbrengstvermogen bij normale behan deling 10-60 pet, bü het gemiddelde achterblijft, Op ontginningsgrond in Brabant werd echter vastgesteld, dat kortdurende kunstweiden bij normaa, bemesting op gemiddeld 2200 kg. zet- meelwaarde kunnen worden gesteld, on danks het feit, dat liet gebruikte zaai zaad en de inzaaimethoden niet aan hoge eisen voldeden. Op kunstweiden, welke met meer zorg waren aangelegd, werden op overeenkomstige gronden nog aan- merkeliik hogere opbrengsten verkre gen. Of de kunstweiden ook buiten onze zandstreken meer algemene betekenis zullen krijgen, hangt in de eerste plaats af van de vraag of de bodemkundig: toestand in _onze akkerbouw-streken het noodzakelijk' zal maken, dat men daar weer meer vee gaat houden, waartoe men in het algemeen weinig neiging toont. Wanneer dit het geval zal zijn, dan zal het zeker wenselijk zijn, dat de weiden uit kunstweiden bestaan, omdat het bouwland dan het grootste profijt van de organische stofophoping bij gras land heeft, Ir. 'I Hart meent voorlopig te moeten betwijfelen of het wenselijk is te achten onze goede blijvende graslanden door kunstweiden te vervangen. De omzet ting van blijvend grasland tot goed bouwland zal bovendien belangrijke cultuurtechnische maatregelen mede brengen, om tot een moderne, rendabele exploitatie te komen. Of voorts de pro ductie van kunstweiden aanmerkelijk hoger zal z;in dan die op het goede blij vende grasland onder geliike omstand. digheden, zal nog moeten blijken. Ir. 't Hart brak tenslotte een lans voor bet veredelingswork van grasrassen, vooral in internationaal verband. Het grote succes van kunstweiden in Enge land is niet alleen te danken aan de sleobte toestand van het blijvend gras land aldaar, maar zeker in even sterke mate aan het veredelingsweiik in Aberystwyth. Naast de kwaliteit van ons vee is het grasland de voornaamste pei ler, waarop onze zuiveisport rust. Om onze positie als zuivelvoortibrcngend land te handhaven, zal 't dan ook nood zakelijk zijn, dat de weidebouw op zo hoog mogelijk peil komt. te staan. gen tal van spreuken alle betreffende de bestrijding van de malaria-muggen: „Houdt uw huis op muggen sohoon en gezondheid is uw loon!" Van deze «adhtkamer komen wij in de spreekkamer, waar een chirurg van het vasteland eenmaal per maand zitting houdt, Danlk zij het aanwezige instru mentarium, de operatiestoel enz. enz. kunnen hier kleine operaties worden verricht. 24,000 gulden. Via de lighal, waar de patiënten des morgens komen kuren, en 's avonds weei' huistoe gaan, betreden wjj een Apotheek, dan de Röntgenafd. Daar vin den wij een Röntgenapparaat, dat iedere arts in verrukking zal brengen: een hy permodern toestel, dat f24,000 heeft ge kost, En „Siemens Teie-Pantoskop", dat 'hier goed gebruikt wordt, want om de 14 dagen wordt men hier in de gelegen heid gesteld tot doorlichting. Het aan tal gevallen van tibc is hier schrikba rend groot, tweederde der bevolking is besmet. De burgemeester vertelt ons, dat straks met algemene doorlich ting zal worden begonnen. Hier werkt men hand in hand samen met het Zie kenfonds, dat natuurlijk belang heeft bij deze werkwijze! Naar schatting bespaart de aanwezigheid van dit apparaat het Ziekenfonds 500 tot 600 gld per jaac! Het Ziekenfonds betaalt 75 et. per be lichting. De burgemeester vertelt dan hoe men 't geld bijeen kreeg: z'n voorganger wist „Den Haag" te overtuigen van de nood zaak tot het stichten van een Buurt huis en het Rijk schoot f50,000 vooi! De bevolking zelf bleef niet achter en door het plaatsen van aandelen van f 100 wist het Buurthuiscomité al spoe dig 'n renteloze lening van f10,000 'or, te krijgen! Dan bekijken de kamer van de tandarts. Ook daar is de installatie keu rig in orde. Voorts bezichtigen wij een Hoogtezontoestel, geschonken door de' gemeente. Voor de rheumatiekbestrijding wil men eveneens een specialist laten ko men, voor liet knippen van mangels komt ook een specialist over. „Ik kan niet zeggen, dat de bevolking conservatief is, maar de verpleegster moet wel eens als een dragonder optre den!" merkt de burgemeester op. Hierop maken we nog even kennis met de Nijverheidsschool voor meisjes Die is gevestigd in de bovenverdieping. De meisjes, elf cursisten telt de school thans, zijn juist bezig met de inmaak van rabarber, de lerares vertelt ons, dat deze school enige jaren gesloten is ge veest wegens tekort aan leerkrachten. Versohillepde andere cursussen tellen totaal 40 leerlingen. De burgemeester heeft, als gezegd, hart voor de belangen van Marken en pratend over de heffing, over de tol van 10 et., merkt hij op „die tol moest eigen lijk een kwartje zijn, want er is hier zo veel te zien!" Dan vertelt hij ook, dat Marken sinds de vrede geen noodlijdende ge meente meer is, dank zij het vreemde lingenverkeer. Kopen kun je hier volop in de Shops, welker gevels dikwijls be schilderd zijn met Engelse woorden als: „Costumes Curiosities". Wiens brood men eet. „De eerste 10 jaar is Marken nog geen eiland al. Zolang kan onze ge meentekas op de recette van een 17000 tot 18,000 dubbeltjes per jaar rekenen", zegt de burgemeester, „en al raakt het eiland af. Marken blijft Marken"! Zitten slapen. Over de 'bootverbinding sprekende, merkt, hij op, dat er tussen Marken en het Vasteland wel '24 particuliere schuit jes varen. „De gemeente Marken heeft destijds zitten slapen, want zij had hier een prachtkans gehad om deze vaart zelf geheel in handen te nemen! Want die particuliere bootjes varen hier alleen zomerdag; winterdag moet de ge meente dikwijis een sleepboot, charteren om isolement te voorkomen! Natuurlijk bekijken we ook nog evon het raadhuis (wij moeten toch wachten op de boot). De gemeente-ontvanger is 'n geboren en getogen Markenaar, die de 'klederdracht in ere houdt. Hij is sinds 1944 gemeente-ontvanger, was voordien al 27 jaar ambtenaar ter secretarie. „Ge zien mjjn lange diensttijd als ambtenaar ter secretarie ben ik er financieel niet op vooruitgegaan", zegt hij. Wij gluren nog even in de kerk naast het raadhuis (in die kerk hangen scheepsmodellen. Tenslotte vernemen wij, dat Marken bijna 200 koeien heeft, die zo'n 1000 liter melk produceren (de runderen stonden vóór de Zuiderzee werken op 'n deel, die drie meter boven de begane grond was gebouwd). Dan nemen wij aan de steiger afscheid van de burgemeester. Waar nog vragen mochten rijzen over het consultatiebu reau belooft hij ons alsnog gaarne alle gewenste inlichtingen te zullen ver strekken! De motor van de „President Roose velt" ronkt zwaarder en daar varen wij al weer. Ons eerste traject van de weg naar Aalsmeer is begonnen. UITSLAG AANBESTEDING. De door architectenbureau Brandsteder gehouden aanbesteding van boerderij „De Halm" te Eierland, eigenaar dhr. P. Swama, had de volgende uitslag: C. H. F. Duin, Den Burg, f 34,750 D. Trap, Oosterend f 35,147,zonder risico; Ge'br. Bruin, Den Burg f37,555, B. Gieze, Eierland f 38,300 zonder risi co; Fa. Faus, N.-Niedorp f 37,890. INGEZONDEN. T.F.S.O., WAT MAAKTE JE EEN SLECHTE BEURT! 't Is Woensdagavond 13 Juli. Een ex tra boot heeft de politiekunsteriaars in Den Helder afgewet en vaart nu full speed terug naar Texel, met aan boord vijf passagiers, w.o. S Texelaars. Hoewel het wegbrengen can de politiemannen een vriendelijkheid tegenover de VVV was, moeten de passagiers een gulden boven het gewone tarief betalen. Nu ge ven we TESO groot gelijk, dat zij de po litie te vriend, houdt, dat doen wij zelf ook het liefst, maar is het dan niet kren terig, als de passagiers extra over de brug moeten komen? Het is °erlijk, dat, aLs voor een groep een extra boot vaart, en die groep extra betaalt, ook toevallige passagiers in ge lijke mate bijdragen. Maar in het ge schetste geval? TESO, schaamt u! Texels Eigen Stoomboot Onderneming moet boven dergelijke schraapzucht verheven zijn! Zijn niet alle Texelaars door hun sym pathieke houding hier en hun enthousi asme vooi ons Gouden Boltje, aan de vaste wal, propagandisten van groot formaat? Daarom TESO, wat denkt van gratis vervoer voor alle Texelaars? F. NIJLAND. Een extra boot kost de onderneming extra geld! Het spreekt, dus vanzelf, dat een extra dienst ook extra geld kos voor degenen, die haar charteren, aldus vernamen wij ten kantore van de N.V, TESO, waar wij een kort onderhoud hadden met dhr J. A. van der Vies, di recteur. Dat extra komt hierop neer: ai dient een bepaalde som zeg 100 gld te worden betaald bóven hel norma); personentarief. Maken ook andere pas sagiers gebruik van deze extra boot dan moet het „gelijke monniken, gelijk' kappen" gelden; ook zij moeten derhal ve een bedrag bóven het normale tariel neerleggen. Het is goed, dat dit hiei nog even kan worden bericht, waar men in dergelijke gevallen het aiternataet kan bestuderen: óf korter verblijf hiei of elders en dan met de gewone 'boo heen of terug, óf het verblijf verlenger indien dat extra reiskosten waard is - Redactie. FEUILLETON 5.) Friedrich Wilhelm, onrustig gewor den, strompelde tastend naar de punt van de boot. Tot zijn genoegen zag hij voor zieli uit door de mist een lichtstreep die van de vuurtoren bij de loodsdienst afkomstig was. Maar bijna op hetzelfde ogenblik viel er vlak bij hem een schor, een tweede en een derde. Friedrich Wil helm schreeuwde de angstig geworden zwarte stuurman toe, dat hij in vredes naam de juiste koers moest houden. Zo voeren langs een zwarte, dreigend? schaduw en een door de mist omfloerst licht, Friedridh nam zelf liet stuur in Han den. Plotseling gooide hij het roer naar stuurboord 0111, want de wind, die nu k«'am opzetten, had de nevelslierten voor een seconde uitééngedreven en vlak voor zich uit zag li ij de grote dam van de stroom. Hij sohreeuwde de stuur man toe, dat hij de motor moest afzet ten. Toch kwam bij nog met een flinke stoot aan land. Toen hij de dijk was op geklommen, bevond hij zich geheel on verwachts in de heldere luoht. De mist lag onder hem, plat op de rivier, maar de wind begon hem ook daar uitéén te scheuren. In de buurt van het loodsgebouw, waai de dam met eiken was beplant, zag Frie drich een gedaante, die, tegen een boom geleund, naar de verte scheen te turen. Sprakeloos van verbazing herkende hij Jenny Hesters. De lichtgevende cijfers van zijn hor loge vertelde hem, dat het tien uur was, maar het was reeds aardedonker. Een bleke maan probeerde met moeite aan de horizon op te komen, een paar sterren flonkerden, grote wolkenmassa's joegen langs de hemel. Als Jenny op dit uur van de avond niet al rustig in haal bed lag, moest er iets niet in orde zijn. Ze had hem blijkbaar helemaal niet ge. zien en toen hij plotseling voor haar stond, schrok ze hevig. Mijn hemel! zei ze eindelijk, zo on verwachts! Wat zoek je hier op dit tijd stip lang3 de rivier? Ik dacht, dat je in New Orleans zat! Ben je soms vanwege je verjaardag vandaag al gekomen? Friedrich stak zijn arm door de hare on zei: Mannen mogen, als er geschoten wordt, buiten zijn, maar een teer meisje zoals jij, Jenny, mag dat niet! Wat be zielt je on dan in een nacht als deizel Arm in arm liepen ze naar liet loods- gehouw toe en .Tenny Hesters antwoord de hem: Ik ben geen teer meisje, hoor je? Geef mij alsjeblieft antwoord, hoe ben je hier gekomen? Hij lachte en zei: Heel eenvoudig. Hoe «-ei ik morgen jarig ben, had ik over enige dagen pas naar Fort Ooiigny wil len komen, omdat ik mijn zaken op het ogenblik moeilijk alleen kan laten. Ieder een in New Orleans is half gek, omdat ze angstig zijn voor het hoge water. Nu heeft mijn vader echter getelegra feerd, dat ik direct moest komen. Je ziet dus, dat mijn aanwezigheid hier he lemaal niet zo'n bijejonder0 oorzaak heft Maar jij, wat doe jjf hier om deze tijd? Jenny antwoordde ontwijkend. Ze had niet kunnen slapen, ze had een luchtje willen sdheppen,.'bovendien had ze willen vaststellen, wat dat gesdhiet op de rivier te betekenen had. Maar toon Friedrich al die antwoorden als niet tevredenstel lend van de hand wees, zei ze onom wonden: Het is een geheim cn ik ver raad liet niet. Eindelijk hadden ze het loodsgebouw bereikt. Het bestond uit een grote witte toren van verscheidene verdiepingen met veel ramen en een plat dak, waarop het metaal van de schijnwerper blonk en de misthoorn huilde. Bij de ingang vonden ze een opgewonden man, die met een paar loodsen en enige blauw geuniforni- de mensen in een druk gesprek gewik keld was. Friedrich herkende hem, het «-as een inspecteur van de rivierpolitie. Wat. is er aan de hand, inspecteur? vroeg Friedrich. Ik zou het graag van u willen we ten, mijnheer Mayenne! antwoordde de inspecteur. Daarop vertelde hij, dat hij op de rivier een onverlichte boot had ontmoet. Hij had gedacht, dat het mis- sohien dranksmokkelaars waren en hen toegeroepen te stoppen. Maar die kerels hadden meteen, geschoten. Ze schoten nog steeds toen ik hier al lang was aangekomen. Ik noop, dat ze op elkaar hebben geschoten. Ze hebben ook op mij geschoten, zei Friedrich Maar weet u, dranksmok kelaars hier? Dat kan ik mij niet goed voorstellen. Dunham barstte in drift uit. Zijn er soms nog meer mensen van uw soort Hier? riep hp. Man, mijn mensen slapen hier in de buurt. Er valt niets te halen. Vooruit van die waranda af. Hij liep een paar stappen terug en draaide aan een schakelaar. Verscheide ne alannlichten floepten aan en gelijk tijdig ging er ergens een alarmschei over, doordringend en schel. Ik ben helemaal alleen, zei Gilbert uiterst beleedd, en het spijt mij dat ik u midden in de nacht moest storen, maai er moet vlug gehandeld worden, als u uw hele beizit niet wilt verliezen. Wilt u niet een ogenblik naar mij luisteren? U bent toch niet bang, mijnheer Dunham? Ik en bang! lachte Dunham raw. Komt u maai' mee naar binnen, het is mij Hier te koud. Gilbert's kalmte scheen hem tot nadenken te brengen. Samen gingen ze het liuis in. De schel hield plotseling op, de lichten buiten ble ven branden. Twee, drie mmisen kwa men snel aangelopen. Dunham gaf in t geheim een wenk, dat ze zich voor de deur moesten opstellen. Gilbert en Dunham bleven een tijdje binnenshuis, toen kwamen ze samen weer naar buiten. Dunham had zich aan gekleed.. Haastig liepen ze over de op slagplaatsen, langs de dijk. Man, als jij mij probeert in een val te lokken, riep Dunham. Mijnheer Dunham, zei Gilbert, hij gend van het harde lopen, wat denkt u? Gelooft u, dat ik u hier buiten wil over vallen? Waarom eigenlijk? Uw geld draagt u zeker niet bij u. Dunham bleef wantrouwend staan Hoe weet u dat allemaal, wat u mij heb verteld? Waarom komt u met die med' delingen by my? Omdat ik die honderd dollar nodi heb, die ik voor nujn bericht moet ver langen. Die honderd dollar, zei Dunihar kwaad en dreigend, krygt u pas, als he werkeiyk waar blykt te zyn, dat hier dy namiet naar toe is gebracht. Gilbert schoof zajn hoed op zijn linker oor. Komt u mynheer Dunham, u wild zich immers overtuigen. Achter de dpk stond een houten kee waar gereedschappen werden opgeboi gen van de arbeiders, die voor de hei stellingswerkzaamheden aan de dat moesten zorgen. Da.ir ziet u het, zei Gilbert triom fanteiyk. Voor het hui9je stonden twee soldatei Dunham bleef staan Toen liep hij op d houten keet toe, de twee soldaten ver sperden hem de «-eg. Wat doen juli'' hier? vroeg Dunham. De soldaten gaven geen antwoori Dunham wilde naar de deur van h huisje lopen, maar één der soldate hield hem tegen en zei: U mag hier ni' by komen. Waarom niet? Omdat wy daartoe het bevel hebbd gekregen antwoordde de soldaat. (Wordt vervolgd

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1949 | | pagina 4