Cjrocn <2wai'LrJ~exels in het
Het toeristenverkeer is voor de
Waddeneilanden Hoofdindustrie
Waddenconferentie werd door de vijf
burgemeesters bijgewoond
Geld voor reclame
wordt goed besteed
De Grote Vijf bijeen
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1949
TEXELSE
63e JAARGANG. No. 6372
COURANT
Uitgave v.h Fa Langeveld De Roojr
Boekhandel Drukkerij - Bibliotheek
Den Burg Texel - Postbus 1 1 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek Rorterdamsche Bank en Coöp. Boerenleenb.
Postgiro 65 2 Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
Ier aardigste ontwerpen circuleren. Op
een ervan stond de krachtige figuur van
Robinson Crusoë. „Als Robinson Cru
soe nog eens ergens op een eiland moest
aanspoelen, zou hij, als hij mocht
kiezen waar, een der wadden-eilanden
hebben uitverkoren Deze geestige in
val zou bv. als bijschrift kunnen dienen-
En wie zou dit in twijfel trekken? Een
ander ontwerp toonde voorop een jutter
met een zeemeermin in zijn armen en
zo waren er meer zeer geslaagde schet
sen, die dadelijk de belangstelling wek
ken. Men deelde mede. voornemens te
zijn een oplaag van 50.000 exemplaren
te laten drukken en wel in het Hollands,
Frans, Duits!en,Engels. De kosten zou
den plm. 2500 tot 3000 gld. bedragen.
Besloten werd zeer binnenokrt de plan
nen voor deze uitgave, waarvoor gro'3
belangstelling bestaat, nader uit te wer
ken. Er is spoed geboden! Het kwam de
conferentie als redelijk voor om de bij
dragen in de kosten van de folder om te
slaan over het resp. aantal bedden-
Toen het tekort aan hotelruimten ter
sprake kwam cn opgemerkt werd, dat
de Overheid dg bouw door financi
ële steun zal bevorderen, waardoor
bv. op Vlieland ook meer logiesgelegen-
heid zal' komen, nam Jhr. Boreel bet
woord om in deze aangelegenheid enige
opheldering te brengen. Maar vóór hij
flat onderwerp aansneed sprak hij orei
de grote historische waarde van Texel
Hij zag in de Texelaars de nazaten van
ons volk uit zijn grote tijd.
Ten aanzien van de hotelbouw moet
ons optimisme voorzichtig zijn,' aldus
spr het Marshall-plan houdt zich wel is
waar ook bezig met de hot el bouw, maar
men ziet de bouw van hotels thans al
leen nog in de grote steden.
Zeer vlot werd aangenomen het voor
stel van Friesland om op elx der eilan
den een vergadering te houden met
gem. besturen, politie, exploitanten van
kampeerboerderijen, Ned. Kamp eer raad
VW en Prov- Friese VVV.
Hoe meer zielen
In antwoord op de in punt 5 gestelde
vraag of er al conclusies waren getrok
ken resp. maatregelen genomen betref
fende de verleden jaar gestelde vraag
aangaande de tien geboden voor huur
ders en verhuurders, deelde Jhr. Boreel
mede, dat er voorschriften in de maak
zijn voor hotel- en pensionhouders,
waarin de rechten en plichten van gast
cn gastheer bekend zullen worden ge
maakt- Zo ook voor de kampeerboerde
rijen In dit verhand merkte de burge
meester van Schiermonnikoog op, dat
binnengekomen was een klacht van de
zijde van verhuurders, dat in de huidige
Zo behoort de Waddenconferentie
dan weer tot het verleden. Ieder is weer
zijns weegs gegaan, teruggekeerd naar
zijn eigen eiland, waar men gelukkig is
en waar men de toeristen een gelukkige
vacantie wil bezorgen.
Het was nog nooit gebeurd, dat alle
burgemeesters van Texel tot Schiermon
nikoog ter conferentie bijeen waren, het
was yvel steeds de bedoeling geweest,
maar altijd bleek een of meerdere ma
gistraten verhinderd. Nu waren zij dan
allen present.
De burgemeester van Vlieland had
Texel in 1921 voor het laatst gezien, zijn
ambtgenoot van Schiermonnikoog in '36
beiden op een korte trip. De burgemees
ter van Terschelling en de eerste burger
van Ameland betraden hei Gouden Bol-
tje voor het eerst van hun leven. Hun
aller aanwezigheid accentueerde zeker
het grote belang, dat de eilanden bij 'n
bloeiend VVV hebben.
Hier volgt ons verslag van de con
ferentie:
Even over hall 9 nam de heer W. H.
Lap, voorz. van de WV lexel, het.
woord om de vergadering te openen. Hij
heette de aanwezigen hartelijk welkom
op het Houden Boltje, op het mooie ei
land Texel, waarvan spr- durft zeggen:
„Eerst Texel zien en dan sterven!" Aan
wezig waren o.m. Jhr. Boreel, voorz. v.
de AjNVV, de heer G. v. d. Weijde, chef
afd. Kamperen ANWB. de heer Va.i
der Gronden, hoofd v.d. afd. Binnenland
\.d ANVV, de heer Dintelberg. dir. v.d
Federatie voor VW's In N.-Holland bo-
van 't Noordzeekanaal, de besturen van
de VW's der 5 waddeneilanden Texel
Vlieland, Terschelling, Ameland en
Schiermonnikoog, de burgemeesters van
deze eilanden, lid van het bestuur der
feilandelijke VW's, waren ook allen
aanwezig, hetgeen nog ni»l ..gepres
teerd" was, de heer G. W- Oskamp, ad
ministrateur WV Texel, de heer P.
Beemsterboer, gem--secr., de heer J. J
v.d. Vlies, dir. van de N V. Teso, dhr
Rins. prov. directeur van de Friese
WV, verschillende vertegenwoordigers
van het VW-wezen uit Friesland. du
heren verslaggevers van verschillende
grote dagbladen. Het voorzitterschap
van deze vergadering was opgedragen
aan de heer Bins, het secretariaat was
in handen gelegd van dhr Oskamp.
Na de opening door de heer Lap was
't. woord aan dhr Bins, die mededeelde,
dat de beide Commissarissen der Ko
ningin in de provincies N.-Holland en
Friesland door omstandigheden niet te
genwoordig zijn- Spr. verheugde zich
over de aanwezigheid van Jhr Boree'.,
die voor het eerst de Waddenconleren-
t.ie bezocht. Dit is de vijfde conferentie,
liet. is derhalve een lustrum.
De heer Bins huldigde het werk van
dhr Oskamp, die er in slaagde het VV
V-apparaat op zulk een efficiënte wijze
te organiseren.
Vervolgens richt spr. zich tot de di
recteur van de N-V- Teso, die ter ere
van de bezoekers de vlag had gehesen
op haar boot, en de driekleur eveneens
aan de haven Oudeschild had doen ont
plooien. Men waardeerde zeer het ge
baar van deze onderneming, die het ge
zelschap gratis had overgezet.
Gezamenlijke folder.
Hierop ging men over tot punt 2 van
de agenda: Bespreking van de gezamen
lijke folder van de Waddeneilanden.
De lieer Oskamp liet verschillende al-
De heer G. W. Oskamp, administrateur
van de VVV „Texel".
voorschriften niet is bepaald, hoe groot
het aantal personen hoogstens mag zijn.
dat van het gebuurde huisje gebruik
maakt De heer Dintelberg deelde mede,
dat VVV Bergen een contract bezit,,
waarbij iedere poging tot ontduiking
\an de gemaakte afspraak is uitgesloten
Men heeft er al jarenlang plezier van-
Het contact verplicht ook om de helft
van de huur vooruit te betaler en de an
dere helft bij het aanvaarden van hei
betreffende perceel.
Besloten werd 0111 het contract van
Bergen toe te passen.
Waar is logies?
Het volgende punt van de agenda be
helsde versteviging van het contact tus
sen de verschillende VVV's der eilan
den onderling Ten aanzien van de lo-
giesgelegenheid zou een inlichtingen
dienst vruchtbaar we»k kunnen verrich
ten. Men kan dan even doorgeven, waar
nog plaats vrij is. De gasten kunnen dan
naar het beschikbaar zijnde adres
op een ander eiland worden «verwezen.
Vijf Waddenburqervaders,
Die kv/amen bij elkaar.
Om plannen Ie bespreken
Zeer loffelijk niet waar?
Natuurlijk ging heer Oskamp
Van onze V-V.V.,
Als onvolprezen leider
Van ons qezelschap mee!
Terecht werd hij qehuldiqd.
Om 't v/erk door hem gedaan.
Alleen zijn landbouwkennis
Daar hapert nog iets aan.
Enfin, de maqistraten,
Reden het eiland rond
Waarno men hen te zamen
Aan een dinee'tje vond.
Terschelling's Burgervader,
Gaf eerlijk toe ff is kras),
Dat Texel haast zo mooi wel
Als zijn Terschelling was.
Maar 'k zeg maar zo, mijn vrienden
V/ij hebben lepelaars,
En zelfs meer onderdanen
Dan d' anderen bij elkaar.
En op de TESO-bootdienst,
Zijn onze kleine broers
Met hun bekrompen diensten
Toch ook wel wat jaloers.
Maar kom, dat zijn maar grapjes,
En heelt niet veel om 't lijf.
De hoofdzaak is toch, lezer
Dat deze Grote Vijf
Voor het eersf zijn saamqekomen
Om zo in kleine kring
Het vraagstuk te bespreken
Van Koning Vreemdeling-
Wie weet, komt in de toekomst,
IWant alles kan bestaan),
Van Schiermonnikoog naar Texel,
Nog wel een kabelbaan.
HUIB DE RIJMELAAR-
Het voorstel van de burgemeester van
Ameland om een commissie van overleg
te .benoemen, wordt goed ontvangen.
in Gelderland en Overijssel bestaan
ook reeds dergelijke commissies, die
goed werk doen- De conferentie zou zo'n
conunissie dan gevormd willen zien door
de secretarissen en de heer Bins.
Steeds groter rol.
Een zeer belangrijke vraag was hoe
de fin. posities van de WV's verbeterd
kunnen worden. Burgemeester Rehorst
merkte naar aanleiding van deze vraag
op, dat van vele instellingen (gemeente
enz.) de uitgaven stijgen en de ontvang
sten dalen. Wij zijn ten volle overtuigd
van liet grote 'belang van het WV
Daarom bestaat er van de zijde van het
gein. bestuur grote belangstelling voor
't, werk van de WV. De algemene tak
ken van bedrijf op Texel zijn tot nog to«
welvarend, maar dat kan afnemen, lei-
wijl er t.a.v. de WW de mogelijkheid is
om een steeds groter rol te gaan spelen.
Subsidie verdubbeld.
Spr. noemde dan de vele zorgen, die
de gem. Texel kent om allerlei instellin
gen te subsidiëren: sport, onderwijs,
jeugdverenigingen. ..Bij de begroting
hebben wij 15 verzoeken inzake subsi
dieverlening door de gemeente behan
deld".... Wij zullen de gemeenteraad
voorstellen om de subsidie aan de WW
van f500 op flOOO te brengen, aanvan
kelijk had men gedacht aan een bedrag
van f2000.'—.
Spr- gaf in ernstige overweging een
bescheiden Kurtax (bestemniingsbelas-
lin;g voor het toerisme) in te voeren.
Door die gelden zou de gemeente in
staat zijn het WV-wezen op riante wij
ze te behartigen.
Jhr. Boreel betwijfelde het succes, hij
vreesde grote tegenstand tegen de in
voering van een Kurtax te zullen ont
moeten-
VVV is hier hoofdlndustric-
De heer Dintelberg hield hierop een
krachtig pleidooi tot steun van de VV
V's. Dc WV moet een apparaat zijn.
'dat, het volk onweerstaanbaar trekt. Al
heeft men nog zulke mooie rijwielpaden
al is de muziek nis nog zo mooi en zo
kunnen wij doorgaan zonder een
VVV. die tot volle activiteit kan komen
is de waarde van die rijwielpaden enz.
maar zeer betrekkelijk- De VVV is als
de brandstof voor de motor. Het VW-
wezen is hier hoofdindustri0 Die moet
meer economisch verantwoord kunnen
werken, nu staan de „machines" in
voor- en naseizoen te roesten. Hier ligt
een overheidstaak. Is het gem- bestuur
niet verplicht de draad op'te nemen als
het particulier initiatief deze laat val
len? Dit zal men op straffe van onder
gaan moeten doen- De subsidie zal met
enige nullen moeten worden aangevuld.
Ieder de helft.
Men moet niet te bang zijn t.a-v. dit on
derwerp. Gooi de knuppel maar in he
hoenderhok! Wees ook niet bang de
contributie te verhogen. Elders heeft
men zulks ook gedaan en met succes. In
vele plaatsen betalen gemeente en VW
ieder de helft van de benodigde ge.den.
Spr. noemt als voorbeeld de bevolking
van Alkmaar, die de subsidie van f 600
op f3000 bracht- Neem ook het gemeen
tebestuur van Den Helder, aldus ver
volgde spr., 3 maanden geleden stelde
het voor om vanaf volgend jaar f 6000
uit te trekken voor zijn WV, die tha.is
nog beschikt over een kas van slechts
1' 500 per jaar- Het gem. bestuur var,
Den Helder heeft het belang aangevoeld
dat Den Helder betekenis kan krijgen
als doortrekstation naar Texel.. Dat Den
Helder ook een druppeltje van de stroom
kan opvangen. De burgemeester van
Terschelling zag' in de totstandkoming
van een Kurtax een rem voor het toe
risme.
Selfsupporting.
Burgemeester Rehorst verklaarde, dat
deze belasting in het buitenland vrij al
gemeen wordt geheven. Dat Alkmaar
f.3000 subsidie geeft vond spr. niet zo
ontzaggelijk veel, waar daar een bevol
king van 40,000 zielen achterstaat- Hij
voorzag door verhoogde subsidie trou
wens moeilijkheden in verband met de
Wet-Chid en besloot zijn conclusie, dat
het VW-wezen een zaak van de bevol
king zelf moet blijven. Wij op Tex<-'
kunnen niet ook nog f12000 subsidie
geven (eindcijfer VW) Als recht
streeks belang voor de gemeentekas
heeft men trouwens weinig aan een W
V. De heer Lap betoogde, dat de WV's
selfsupporting moeten zijn, ze moeten
zich zelf kunnen bedruipen. Laten de
belanghebbenden toch eens inzien, dat
men een dubbeltje moet uitgooien om 'n
gulden te kunnen ontvangen.
De kampeerproblemen bad men var
alle kanten willen belichten, maar hier
voor ontbrak de tijd. Algemeen was men
het- er over eens, dat men lien, in het
bezit zijnde van een bestelauto e.d-, niet
mag verhinderen daarmede naar buiten
te trekken. Maar wèl moet men waken
vnor een botsing met het natuurschoon,
m-a.w. er moet onderscheid zijn tussen
kamperen en logeren in, laten wij het
verhuiisbestehvagens noemen. Voor de
ze laatste categorie moet een apart ter
rein beschikbaar worden gesteld. Men
was te veel doordrongen van het grote
sociale belang voor de betrokkenen om
sterk remmende bepalingen in het leven
ven te roepen en de mensen een onbe
perkt mee-geniëten tan de schone ni-
tuur te beletten.
Dc- heer G. v-d. Weijde deelde mede,
dat de propaganda tot vacantiespreiding
al goede resultaten heeft afgeworpen.
Lag de piek (grootste drukte) jarenlang
in de eerste week van Aug.. thans ligt
hij in de eei'3te helft van Aug.
Hiermede tvas men gekomen aan het
einde van de vergadering, die door dhr
Lap werd gesloten- De volgende och
tend kwam men wederom bijeen en wel
in De Lindeboom, waar de directeur van
de ANVV, Jhr Boreel. een overzicht gaf
over het afgelopen seizoen en de voor
uitzichten voor 1950 schetste. (Zie vorig
nummer).
Seizoen verlengen door bijzondere
attracties.
Jhr. Boreel sneed vervolgens het nn
derwerp Vacantiespreiding aan- De A.
N.V.V. bepeinst middelen om het voor-
en naseizoen te doen bezetten- Er moe
ten bijzondere attracties worden gebo
den om de buitenlanders naar Neder
land te krijgen. De periode van half
Sept. tot half Dec. moet worden gewijd
aan grote congressen, tentoonstellingen,
jaarbeurzen, bijzonder,1 verrichtingen
op wetenschappelijk en cultureel gebied
Fr zouden speciale trips kunnen wor
den uitgeschreven, die aantrekkelijk
zijn voor een zekere categorie zoals trips
voor buitenlandse landbouwers, die in
het najaar de grootste drukte achter de
rug hebben. Een gelukkige omstandig
heid is de aanwezigheid van bollenvel
den, waarover de buitenlanders zeer en
thousiast zijn- Uniek in de wereld. Van
Maart af kunnen de liefhebbers van
bloemen hier genieten. Op een buit 'n
bij Lisse worden bloemen gekweekt. d>
roeger of later bloeien, waardoor ook
dan de buitenlanders iets specifiek
Hollands kunnen bewonderen. Dan heb
ben wij ook al het Holland Festival da.
half Juli begint Men hoopt dit. van a'
groter betekenis te doen werden, zoals
bv. te Edenburgh.
De gemeenten 'noelen zii h afvragen
wat mpn aan nieuwe attracties kan bie
den. Tegelen heeft zijn openluchttheater
met zijn passiespelen. Door het ann
sancta van Italië in 1950 hoopt men ook
vele buitenlanders naar Tegelen te doen
leiden. De passiespelen aldaar kunnen,
als men wil, op hoger graad komen te
liggen dan in Oberammergau. In Har-
melen (U-) heeft men een ballet op he'
water gewrocht met medewerking van I
stedelijk orkest, dat op een klein eiland
je musiceert.
Wccst hartelijk!
Jhr. Boreel verzocht de pers er toch
vooral op te wijzen, dat de bevolking
zelf zich als een hartelijke gastvrouwe
moet gedragen- Dat gebaar moet zij
ook betrachten tegenover de binnen
landse bezoekers, ja, laat zij jegens hen
niet minder hartelijk zijn dan tegenover
de buitenlanders.
Na het betoog van Jhr. Boreel ont
stond een prettige gedachten,wisseling
Dhr Dintelberg betoogde, dat bevorde
ring van de nationale welvaart primair
moet zijn. Helaas zijn er nog vele VVV's
die het buitenlandse tozrisme niet zo
belangrijk achten.
Een afgevaardigde van Terschelling
deelde mede, dat de Jeugdherberg al
daar 433 buitenlanders had getrokken-
Dhr Bins sprak daar zijn vreugd
over uit, opmerkend, dat, waar men in
zijn jeugd dwaalde, men later gaarne te-
tugkeert.
Ontvangst ten Kaadhulze.
Na deze vergadering ging men Den
Burg in ogenschouw nemen, waarna om
streeks 12 uur de conferentie in dj
Raadszaal werd ontvangen- Hier gaf
burgemeester Rehorst, in tegenwoordig
heid o.a. van de wethouders Th- R. Hui
en S. de Waard, een globale schildering
wm het eiland Texel. Hij noemde de
peilers van het Texelse economische le
ven: (in volgorde van hun belangrijk
heid) de landbouw en veehouderij (met
schapenteelt), het vreemdelingenverkeer
en de visserij- De landbouw en vee
teelt zijn hier keurig georganiseerd, ai-
dus spr. Naast de staiidsorganisaties
(Holl. Mij v- Landbouw, L.TB. enz.)
heeft men een basis weten te vinden
voor een gemeenschappelijke samen
werking (lie in de landbouw tot. uiting
komt in de vorm van een bedrijfsvereni
ging, welke bijkans alle landbouwbedrij
ven omvat. Zii werkt met-een hoofdas
sistent en enige assistenten. De voor
lichting is uitstekend. Dan noemde spr.
de 1. landbouwschool en de landbouw-
huishoudsehool, waarvoor zicli meer dan
100 leerlingen hebben gemeld, niet op
gericht alleen voor de dochters van de
landbouwers en veehouders, maar ook
voor burgermeisjes. Ieder accent zal
worden gelegd op het idee landbouw-
huishoudschool- Dan noemde spr. d->
Veterinair-liygiënisohe dienst en wees
daarbij op hetgeen deze dienst verricht
Spr. noemde ook nog de oppervlakte
cultuurgrond: 11.000 ha (Texel is 18000
Da. groot).
Ik zie het VW in de toekomst steeds
belangrijker worden, zo vervolgde bur
gemeester Rehorst. Wij, op Texel, stre
ven naar een gezonde samenwerking
tussen de verschillende instanties, die
met het WV-wezen te maken hebben.
De visserij valt in twee delen uiteen:
de Noordzeevieserjj en de Waddenzee
visserij. De grote kotters gaan1 vier da
gen op de Noordzee vissen, de (30) klei
nere schepen, de zgn. blazers en de klei
nere kotters varen op de Waddenzee-
Wij hebben een gemeentelijke visafslag-
De hoeveelheid vis. die daar wordt om
gezet, is belangrijk voor Texel. nl. een
millioen kg. Het eerste jaar na de oor
log was de aanvoer zeer groot hjj is nu
gezakt, maar wij hopen, dat hfl op het
Huidige niveau kan worden gehand-
haaft.
Middenstand mag er zijn
Vervolgens vestigde spr. de aandacht
op de Texelse Middenstand. Deze mid
denstand doet zijn best om behoorlijke
zaken te hebben, om mee te kunnen ko
men. De winkelweek is belangrijk. In
ieder opzicht streven de middenstanders
er naar de toeristen ervan te overtuigen
dat zjj hier behoorlijk hun inkopen kun
nen doen en de eilanders weten al, dat
zij geen reden hebben om hun inkopen
elders te doen.
Texel heeft een prachtig bos- Het
Staatsbosbeheer heeft hier 600 ha. be
plant Dan heeft de ver. tot behoud van
Natuurmonumenten hier verschillende
broedterreinen onder haar beheer.
De verbinding met het vasteland be
sprekend, zei burgemeester Rehorst, da»
Texel er niet dankbaar genoeg voor kan
zijn, dat men aan het begin van deze
eeuw liet initiatief heeft genomen om
een eigen bootdienst op te richten, zo
dat men niet langer afhankelijk was van
de mij. van de overkant, die voorheen de
overvaart verzorgde. Wij hebben een
progressieve mij.; of men een aandeeltje
Heeft van f5 of voor f5000 geïnteres
seerd is, men heeft allen slechts één
stem.
Wij willen niet chauvinistisch zijn.
maar aan de andere kant kunt u zich
voorstellen, dat wjj op Texei op sommi
ge dingen in bescheiden mate trots zijn
Een gelukkige omstandigheid is, dat wij
bij alle tevredenheid over hetgeen tot
stand kwam, blijven beseffen, dat het
steeds nog beter moet en ook kan. Dit
h 'eft de heer I»ap, de nestor van onze
V V V reeds heloogd! Een rasechte
Texelaar, die een stuk leven vertegen
woordigt van liet. eiland, daarmede ver
groeid is geraakt, maar door zijn loop
baan (als officier ter koopvaardij) te
vens 'n ruime kijk op de dingen heeft
verkregen, een man die zegt: op ieder
terrein kan het nog wel beter, zowel in
de landbouw, veeteelt, middenstand als
verbinding met de vaste wal- (Applaus)
De heer Bins dankte burgemeester
Rehorst namens de conferentie voor de
gastvrijheid, bii welke hulde hjj tevens
gewaagde van de grote rol. die dhr Oo-
kamp vervult. Spr. hoopte, nog vaak op
Texel terug te komen, niet alleen in d 1
zomer maar ook ter Waddenconferentie.
Tocht over Texel.
's Middags werd een rondrit over
Texel gemaakt.
Besloten werd met de vertolking van
de Texelfilm.