Cjroen 2tmrL-Jexels in het harL,
lectrische weide-afrastering kost minder dan
enig ander soort van afscheiding
Hoe gebrek«ziekten in de gewassen kunnen worden
voorkomen of bestreden
Ouwe Sunderklaas
De heer J. C. Visser
overleden
Een échte Sunderklaas beweegt zich
door het hele dorp
fci- G?
di
ATERDAG 10 DECEMBER 1949
XELSE
63e JAARGANG. No. 6381
COURANT
lieg ave v h. Fa Langeveld De Roojr
oekhandel Drukkerij - Bibliotheek
ten Burg - Texel - Postbus 1 1 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek Rotterdamsche Bank en CoÖp. Boerenleenb.
Postgiro 65 2. Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
kg
lo-1'
De tweede spreker op dj praatavond
oud-leerlingen was de lieer C. J.
fitte Dzn. over de ziekten van de land-
luwgewassen, die veroorzaakt worden
»r gebrek aan de een of andere voe-
ngsstof
Wanneer de structuur van de grond
door een tekort aan organische be-
esting, slechter wordt, neemt de kans
het optreden van gebreksziekten toe.
en andere oorzaak is het toedienen van
[en .]i verkeerde bemesting. Men gaat hier
»g veel door op dezelfde manier als
ider en grootvader zonder te vragen
iar de doelmatigheid,
liet herkennen van een gebreksziekte
vaak vrij moeilijk. Nog heel vaak
orden beschadigingen dij veroorzaakt
jj- |n door insecten of weersinvloeden.
irward met ziekten, die veroorzaakt
orden door een tekort aan een bepaal-
i voedingsstof.
Komende tot. een bespreking van de
jrschiliende ziekten, noenn spr. in de
J, trste plaats die. welke optreden in een
inl kalisch milieu, d.w.z- op een kalkrijke
rond. Als zodanig werden genoemd
langaangebrek en boriumgebrek. In
it. verband werd er op gewezen, dat het
«treden van een getoreksziekte niet al-
jd betekent, dat van de betreffende
ledingsstof niet voldoende in de grond
mwezig was. In vele gevallen is er nl.
lant door bepaalde oorzaken op voe-
ingsstof niet opnemen. De betreffende
oedingsstof kan nl. vastgelegd zijn
oor een ander bestanddeel van de
ond Ook een overmaat van andere
oedingsstof is soms oorzaak, dat een
de minderheid verkerende voedings-
of niet voldoende opgenomen wordt.
Jen voorbeeld hiervan hebben we in
et optreden van magnesiumgetaek op
.jjnre grond bij een overmaat van kali.
de laatste ziekte hebben we dus een
oorbeeld van een afwijking, die voor-
te verwachten is in een zuur milieu.
Tenslotte gaf spr. nog een overzicht
an do kenmerken van de verschillen-
ziekten. Stikstofgebrek geeft een on-
oldoende ontwikkelde plant met een
ichte kleur van hel blad. Fnsfaatgebrek
'ordt. gekenmerkt door een doffe don-
ere kleur van het blad, die over kan
aan in bruine plekken. Verder zien we
en vertraagde afrijping van bet ge-
las. Bij kaligebrek zijn de planten
eneens onvoldoende ontwikkeld- De
;leur van bet blad is donker, later over
slaande in bronskleuring. Dl nerven van
bladeren liggen diep. Als begeleidend
'erseliijtisel hebben wij b\i aardappelen
ellot blauw worden van de knollen. Dit
diblauw treedt vooral op aan het na-
heleinde der knollen. Bij magnesiumge-
ek in granen vinden we in het blad
zgn. ..tijgering". Het. blad heeft een
'hte teleur gekregen, maar wanneer
'h «en dit. tegen het licht houdt ziet. men,
)s 'at plaatselijk nog kleine groene plek-
es zijn overgebleven. De ziekte kan
[cnezen worden door toediening van
lagnesiumsulfaat, dat o.m ook voor-
mint in patentkali.
De verschijnselen van nmr.gaangebrek
:ijn nog weer anders. Het meest typisch
s de afwijking in haver, waar we een
0 ii'uinkleuring vinden in het midden van
>r iet blad. Op deze plaats knikt het blad
loor, maar de punt van het blad be-
10 loudt zeer lang de groene kleur. Bij
lieten vinden we steilstaande lepelvor-
nige bladeren, en wit verkleurde plek-
't' ten op het blad. Bü het optreden van
leze ziekte kan het nodig zijn zure
neststoffen als zwavelzure ammoniak
e gebruiken.
Ook op dit onderwerp volgde een flin-
Iljte discussie
Na de pauze, waarin we ook nu weer
.Jverden onthaald op koffie met koek
lulde aan mw- Laan vertelde dhr C.
P. Witte ons iets over het gebruik van
J Slectrisohe Weideafrasteringsappara-
c en. Dhr Witte deed dit op een wijze,
lie alle lof verdient.
Spr. merkte allereerst op, dat dezi
Kijze van afrasteren snelle opgang heeft
gemaakt. In de V.S. waren in 1936 5000
toestellen in gebruik, in 1938 50,000 tot
100,000. in 1939 waren er 250,000 en in
1941 had men een jaarproductie van
(00,000 toestellen.
Ben punt waarop we moeten letten
is de levensduur en deze wordt vooral
bepaald door het al of r.iet. aanwezig
zijn van draaiende delen- Van geen slij
tage kunnen we spreken bij de Blessing
Nervus E. H.~N„ die weekt met een
schommelende spiraalvee;' Ook de
Stüd V. K. bezit geen draaiende drien.
maar dit toestel is kwetsbaarder door
de aanwezigheid van een lamp. Een
bezwaar van dit toestel is ook, dat liet
Hj verwarming sneller gaat lopen. De
Ballerup H U. heeft een d>'aaipnd anker
cn heeft dus slijtende delen. Al deze
toestellen worden aangesloten op het
stroomnet. Van de accu- er, batterfl-toe-
stellen werden genoemd de Metronoom
met lood- of nikkel-accu, de Koltec El-
vehoe en de Blessing Etra, beide met
een batterij. Al deze toestellen beztten
draaiende delen. Ieder loestel, dat in de
handel gebracht wordt moet vooraf door
de Ke.na gekeurd worden. Dit houdt
evenwel niet in, dat door de Kema goed
gekeurd toestel van prima kwaliteit is.
Door de Kema wordt alleen gekeurd op
veiligheid. Zo keurt deze instantie op 't
aantal schokken per minuut, de tijds
duur van de schok, de isolatie van liet
toestel, de soliedheid en waterdichtheid
van de bakelieten kast.
Zeer belangrijk achtte spr. de service,
die door de handelaar wordt geboden.
Een weideafrasteringsapparaat, is geen
artikel, dat over de toonbank heen ver
kocht kan worden, want de goede wer
king staal of valt met een juiste plaat
sing van apparaat en toebehoren.
In dit veiiband werden de volgende
punten genoemd. Het toestel moei goed
geaard worden. Men moet zich overtui
gen, dat men werkelijk in vochtige
grond komt. De poorlgreep die dient
voor afsluiting van dammen dient zo ge
maakt te worden, dat bij het losmaken
van deze greep de draad niet onder
stroom blijft. De draadhoogte moet op
drie vierden van de veehoogte aange
bracht worden. Zeer veel fouten vindt
men op de hoeken. Een eerste eis is, dat
de hoekpalen stevig geplaatst worden-
Hier laat de isolatie vaalt veel te wen
sen over. Bepaald slecht noemde spr. de
ei-isolator. De beste, maar volgens velen
Ie duur, is de gewone telefoon-isolator.
Deze geeft een ideale isolatie. De bake
lieten isolatoren zijn vrij goed, mits het
materiaal van behoorlijke kwaliteit is.
De zgn. paddestoel-isolatoren, die dit
jaar op Texel vrij veel gebruikt zijn,
voldoen goed, mits z-j op de juiste wijze
aan de paal bevestigd worden. Ze beho
ren aan dp zijkant en niet aan de kop
van de paal bevestigd te worden-
Een inspectie langs de toestellen op
ons eiland brengt vele fouten aan het
licht Het gevolg is. dat klachten binnen
komen over toestellen, die niet deugen
en batterijen, die spoedig leeg zijn. In
de meeste gevallen moet men de fout
zoeken bjj de bo°r of de betreffende
handelaar. Het is duidelijk, dat wanneer
de isolatie zo slecht is, dat de schok zelfs
op de houten paal merklidar wordt, d«
levensduur van de batterij sterk wordt
bekort.
Spr. wees op de wenselijkheid de bat
terij uit het toestel te verwijderen wan
neer dit wiordt opgeborgen. Doet men
dit niet, dan kunnen de zuren uit de
batterij ook het toestel aantasten. Ten
slotte werden nog enkele bepalingen uit
het Veiligheidsbesluit Electrische schrik
draden bekeken. Hieruit bleek, dat de
plaatsing aan bepaalde voorwaarden
moet voldoen De praetijlc is hier vaak
nog onvoldoende van op de boogie.
Spr. is van mening, dat bij ren goed ge
bruik van deze methode van weideafras-
tering 'n goed resultaat kan worden ver-
den verkregen met lagere Kosten dan
van iedere soort van afscheiding Dit
laatste werd aangetoond mei een verge
lijking tussen de kosten van een tuinwal
een afsc-heiding van harmonicagaas en
de stroomdraad.
Ook in de discussie bleric, dat spr dit
onderwerp zeer goed beheerste en in
staat is goede voorlichting over dit on
derwerp te geven.
Hiermede kwam het einde van deze
eerste praatavond in het winterseizoen
1949-1950 C.v.Gr.
OUWE SUNDERKLAAS IN
DE KOOG.
Ook in De Koog is weer een jury ge
vormd, die gaarne de beoordeling van
de Sunderklazen voor haar rekening
neemt. Om zes uur is zij aanwezig (op
de bekende plaats in het centrum van
het. dorp) om vermomming en spel van
de kinderen in ogenschouw te nemen
en om negen uur zal zjj gaarne de gro
ten van top tot teen bekijken. Rogers,
zet 'm op!
OPBRENGST KLAPROOSCOLLECTE
Den Burg f 142,58; Oudeschiid f 55,35;
Oosterend f 37,54; Midden-Eierland
f 19,23; De Waal f 10,17; Den Hoorn
1'24,43; Z.-Eierland f 27.91; De Coeks-
dorp f26,43; De Koog f38,59; totaal op
Texel f382,03.
VERKOOP
Niwin-Kcistpakkettcn voor de soldaten
in Indonesië.
Den Hoorn 61, Oosterend 55. Den
Burg 50, De Koog 47, Oudeschiid 37,
De Cocksdorp 9, De Waal 3. (Een pak
ket kostte f 6,
ZON. MAAN E.M HOOG WATER.
De zon komt 10 Dec- op om 8,39; on
der om 4,27. Maan: 13 Dec. L.K., 19 Dec.
N.'M. Hoog water ter rede van Texel: 10
Dec. en 12.12. 11 Dec. 0,28 en 12,54
12 Dec. 1,11 en 1,40. 13 Dec. 2,06 en 2,37.
14 Dec. 3,07 en 3,36. 15 Dec- 4,14 en 4,49.
16 Dec. 5,28 en 6.03.
Aan het strand is het ongeveer eer;
uur eerder hoog water.
't Is Maandag Ouwe Sunderklaas,
Hei mensen, dat wordt reuze.
Gezelligheid en zotternij
Is op die dag de leuze.
Reeds tijden van tevoren werd
Gepiekerd en geplozen,
Wat wel zou worden voorgesteld;
De spelers uitgekozen.
Natuurlijk deed een elk zijn best
En aanstonds zal wel blijken.
Wie met de vele prijzen en
De beker zal gaan strijken.
Een ieder krijgt nu weer de kans
Zijn spotlust bot te vieren,
Al dient er dan ook voor gewaakt
't Niet TE gek te versieren.
Maar een klein beetje plagerij,
Wat schalksheid en satire.
Mag op een dag als deze is,
Wel even hoogtij vieren.
En aan het zeer geacht publiek
De taak straks om te raden
Wie daar vermomd zijn en verkleed
In allerlei gewaden-
De- jury krijgt de zware taak
De beste aan te wijzen,
Want van haar oordeel hangt het af
Wie ditmaal wint de prijzen.
Zo zien we Maandagavond weer
Een stukje echt folklore,
En laat ons hopen, dat dit teest
Tenimmer gaat verloren.
Ik wens de spelers en 't publiek
Een avond zonder regen,
V\/ant op die avond is aan 't weer
Toch alles wel gelegen-
HUIB DE RIJMELAAR.
VIJFENVIJFTIG WERKLOZEN.
Op 30 Nov. stonden op het Bijkantoor
Texel van het Gew. Arbeidsbureau 26
werklozen ingeschreven (alle mannen)-
Op 5 Doe. waren er 55 werklozen. Door
de steeds toenemende mechanisatie in
de land/bouw hebben de werkzaamheden
eerder hun beslag gehad, zodat de werk
loosheid een paar weken vroeger ont
stond dan vorig jaar.
Eind Nov. van dit jaar telde onze
provincie 11,197 werklozen (vorig jaar
7,145), Gemiddeld waren er op 30 No
vember in Nederland dertien werk
lozen per duizend mannelijke inwo
ners. Dit gemiddelde bedroeg voor Gro
ningen, Friesland en Drente resp. 17,
18 en 37- Zeeland vertoonde als steeds
relatief het laagste aantal werklozen, nl.
4 per 1000 mannelijke inwoners.
Texel lag op 30 Nov. dus zeer gun
stig, want ons eiland telde op iederen
1000 mannelijke inwoners 5 werklozen.
In Nov. van het vorige jaar waren er in
ons land 43,068 werklozen. :n Nov. van
dit jaar 62,704.
Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau
Vl ij onverwachts is de heer J. C. Vis
ser Woensdagavond in de hoge ouder
dom van 85 jaren overleden. „Meneer
Visser van het Algemeen Armbestuur"
zoals men liem over heel Texel heeft ge
kend. Ja. heel Texel kon bij hem terecht
als er moeilijkheden waren. Door ziekte
of andere tegenslag- Voor een ieder
stond hij klaar. En hielp.
Een van de grote figuren van ons ei
land is heen gegaan en met diepe er
kentelijkheid gedenken wij het vele
goede, dat hij dank zij zjir ftzersterke
wil tot stand heeft gebracht. Zelfstan
dig of deel uitmakend van een groep
wakkere mannen met vooruitziende
blik.
Ja, een zeer werkzaam leven was dat
van de heer Visser, die tot zijn dood toe
het lief en leed van ons eiland met gro
te belangstelling bleef volgen en hoe
kort is het nog geleden, daj wij ons bij
hem vervoegden om inlichtingen over 'n
onderwerp uit'het verleden. Want zijn
geheugen was scherp. „Ik weet er nog
van....!" kon hij dan zeggen en al
spoedig vlotte het gesprek, waar het
zaken betrof,, die dp overledene nauw
aan het hart lagen. Fn op welk terrein
bewoog hij zich niet?
Hoe lang geleden is het eigenlijk al
weer, dat hij in de kracht van zijn
leven staande zich met hart en ziel
ging wijden aan de belangen, welke hnel
Texel «noesten dienen. D overledene
was Ridder in de Orde van Oranje
Nassau. Die hoge onderscheiding ge-
vverd hem op 6 "Dec. van het vorige jaar.
Uit erkentelijkheid jeg°ns zijn verdien
sten, verricht als voorzitter van het al
gemeen burgerlijk armbestuur op Texel.
In die onderscheiding zagen wij een
huldiging voor al hetgeen waaraan hij
zijn beste krachten bad gegeven. Wij
daehten terug aan het begin dezer
eeuw. Aan het jaar 1908. Een zeer merk
waardig jaar: toen werd hij voorz- van
liet Armbestuur. Hij zon het tot het
laatst toe blijven! In 1908 ook was het
dat hij deel uitmaakte van de twaalf
mannen, die het initiatief namen tot op
richting van de N.V. TE SO. De heer
Visser was na het verscheiden van dhr
Arie Dros Alibzn. het laatste nog in le
ven zijnde lid van dat comité. Veertig
Ouwe Sunderklaas op Texel
Ontsteekt de lampen en tracteert de gemaskerden
op koek, „sukelaat" of warme wijn!
De Jury van ons Ouwe Sunderkiaas-
l'eest is eenparig van oordeel, dat hel
Sunderklaasfeest de laatste jaren veel
van zijn originaliteit beeft verloren
doordat er niet meer zo echt gespeeld
wordt, als vroeger. Toen kon men door 't
hele dorp Den Burg Sunderklazen ont
moeten. Het moet bepaald griezelig ge
weest zijn als je als meisje ergens in 'n
eenzame, donkere slraat waarin nog
maar weinig lantaarnpalen stonden in
eens tegenover een angstinboezemende,
gemaskerde figuur werd geplaatst, die
je. met rauwe krelen de stuipen op hei
lijf probeerde te jagen. I.aat nu een
fantastisch uitgedoste Sunderklaas. die
een lelijk spook moet voorstellen, zich
met je willen confronteren op b.v. de
Gnoeneplaats. vlak onder de beider bran
dende electrische lampen liet. anders
door schrik bevangen meisje of vrouw
zal de boeman vierkant uitlachen. Zijn
effect gaat verloren- Door di omstandig
beden! Welnu, in dit praatje over het
feest, van de Ouwe Sunderklaas willen
wij alle adspirant-geniaskerden opwek
ken: Gij vereerders van ons grote win
terfeest, kwijt U nu weer eens ouwer-
wets-goed van Uw taak. Van uw gewich
tige taak, want van uw optreden hangt
het af hoe lang Ouwe Sunderklaas zich
nog vrij en blij in' hel rijk van Koning
Zotheid mag bewegen. Spéélt!! Laat heel
het dorp de pret mee kunnen vieren!
Wij hopen Zn zeer dat. de schrijver
lan hei Woensdag j.l. in deze krant op
genomen ingezonden sink de tolk is ge
woest, van zeer vele Texelaars, die óók
gedurende de harre, lange winter met'n
beetje geluk en vrolijkheid door dit som
bere leven willen gaan.
Dus: niet allemaal samenklonteren op
de Groeneplaats. Laten wij dat pas doen
als da jury de eer zal hebhen de uitslag
bekend te maken. Dat wordt (ten uur.
Het rondjes lopen is uit de tijd, niet zo
lang nog. De tietsen kwamen, de bios
coop kwam. Maar op deze avond van
de Ouwe Sunderklaas vallen al die
lactoren weg en kunnen wij ons zonder
enig voorbehoud, zonder eninge aflei
ding geheel wijden aan het feest van
de Ongekroonde Hooggeboren Dames
en F en Gemaskerden.
jaar is hij ook secretaris geweest van
de algemene bewaarschool, thans Nuts—
bewaarschool geheten. Met een korte
onderbreking was hij 50 jaar bestuurs
lid van ,,Het Nut". Ook op liet politieke
terrein heeft Ilij zich bewogen: 6 jaar is
liij lid geweest van de Texelse vroed
schap onder burgtmeesters Gaar-
landt cn later onder burgemeester Buy-
sing Damstë. Eerst was hij secretaris
van de Liberale Partij, daarna van de
Vi'ijz. Dem. De tegenwoordige burge
meester \an Rotterdam, Mr. Oud, was
[toen voorz. Voorts is dhr Visser 20 jaar
lid geweest van de commissie, welke van
advies diende bij de beoordeling van
aanslagen voor de Rijksbelasting. Vele
jaren is hij bestuurslid geweest van de
Wijkverpleging. Hij was °i»-lid van het
Witte Kruis-
Vele ingezetenen, die daarvoor in
aanmerking kwamen, ontvingen weke
lijks enige ondersteuning dank zij de
bemoeiingen van dhr Visser en wel ge
durende de overgangstijd naar het pen
sioen-voor-iedereen boven de 65 jaar
(de zgn. Ouderdomsrente). Ook voor de
stille armen bad dhr Visser altijd een
open oog.
Maandag 12 Dec. zal bet stoffelijk
overschot op de Algemene Begraaf
plaats te Den Burg aan de schoot, der
aarde worden toevertrouwd. Hij ruste in
vrede.
echte Sunderklazen zingen en springen
Zingen cn springen kenmerkt
de echte Sunderklaas, mitsgaders
een nar-achtigc schalksheid en
uitbundige vrolijkheid- En wat la
waai op eenvoudige instrumenten
om het ongerief op de vlucht te
Jagen.
Mogen de toeschouwers hun taak
weer verstaan en bun deur wijd
openen voor de Sunderklazen.
Tracteer hen zo mogelijk op koek,
sukelaat of warme wijn!
Het feest blijft eerst dan levend, als
de hele gemeenschap er aan kan deel
nemen. Hierbij doelen wij vooral op de
ouden van dagen. Als 12 December in
aantocht is praten zij druk over de goeie
ouwe tijd. „Toen werd er nog speult"!
zeggen ze dan. Ze trokken toen.het hele
dorp door, ze vergaten niet één straat.
Dat kan wéér zo worden-
Toen - enkele jaren voor de oorlog -
't feest langzaam maar zeker achteruit
ging (het aantal gemaskerden werd al
kleiner) kwam de Texelse Courant op 't.
idee een wisselbelcer uit te loven voor
de origineelste of door andere super-ei
genschappen meest geslaagde vertoning
Sedert dien heeft de Ouwe Sunderklaas
zijn tweede jeugd beleefd, want de span
ning rond de beker was altijd groot en
k nu is zij weer groot- (Tussen haakjes
C'.J.MI.V.'ers weest niet teleur gesteld,
dt beker moet in totaal vijfmaal gewon
nen r.f driemaal achtereen, wil men hem
definitief zijn bezit noemen)
Moeilijk scheen aanvankelijk de be
antwoording van de vraag hoe men het
feest de ouwe, vertrouwde sfeer kon
hergeven, maar geïnspireerd door de
suggestie in de vorige Texelaar, heeft
de jury thans een inderdaad gelukkige
oplossing gevonden: zoals ieder jaar
kunnen de kinderen \an half acht tot
acht uur voor de jury defileren - de jury
zal dien avond plaatsnemen op het to
neel van ,.De Oranjeboom" Van acht
uur tot kwart voor negen beoordeelt de
jury graag de enkelingen en de paren
(van de volwassenen dus). Daarna zal zij
\an kwart voor negen tot kwart over
negen de groepen in ogenschouw nemen
en wel op liet midden gedeelte van de
Groeneplaats, die voor deze gelegen
heid verlicht zal worden door de T.E.M.
Maar niet alleen beoordeling in zaal
en op marktplein zal de taak van de ju
ryleden zijn, zij zal overal, door het héle
dorp. haar oor te luisteren leggen en
haar oog laten wijden: controle posten
zullen haar verslag uitbrengen over het
doen en laten van de Sunderklazen
langs de straten. Van beweeglijkheid
'er Sunderklazen! Een Sunderklaas. die
b.v. de hele avond op het Hoekje blijft
plakken, of ergens anders zijn Intrek
neemt en er blijft hangen, nee, die zal
weinig kans maken op een prijs, al heeft
hij zich nog zo potsierlijk uitgedost..
Leven en beweging, dat moet dit feest
kenmerken. Zo was het en zo inoct het
weer worden!!
Zoals gewoonlijk zal de wisselbeker
weer ten deel vallen aan de meest ge
slaagde groep. De overige prijzen (N.V.
TBSO schonk f40.zuüen uit waar
debonnen bestaan
Gaarne besluiten wij met' de wens.
dat de Ouwe Sunderklaas begunstigd
mag worden door goed weer!
TAFELTENNIS
De Texelse Tafeltennisciub ..Ready"
was blijkbaar in ieder opzicht ready,
toen zij uitkwam tegen HCSC en TOS,
want beide wedstrijden eindigden in een
klinkende oeverwinning voor de
Texelaars. De uitslagen waren HCSC
TEXEL 3—7, TEXELTOS 10—0.
